Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 85/2020 van 18 juni 2020 Rolnummer 7054 In zake : het beroep tot vernietiging van hoofdstuk 1 van het decreet van het Waalse Gewest van 29 maart 2018 « tot wijziging van de decreten van 12 februa(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 85/2020 van 18 juni 2020 Rolnummer 7054 In zake : het beroep tot vernietiging van hoofdstuk 1 van het decreet van het Waalse Gewest van 29 maart 2018 « tot wijziging van de decreten van 12 februa(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 85/2020 du 18 juin 2020 Numéro du rôle : 7054 En cause : le recours en annulation du chapitre 1 er du décret de la Région wallonne du 29 mars 2018 « modifiant les décrets des 12 f(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 85/2020 van 18 juni 2020 Extrait de l'arrêt n° 85/2020 du 18 juin 2020
Rolnummer 7054 Numéro du rôle : 7054
In zake : het beroep tot vernietiging van hoofdstuk 1 (artikelen 1 tot En cause : le recours en annulation du chapitre 1er (articles 1er à
15) van het decreet van het Waalse Gewest van 29 maart 2018 « tot 15) du décret de la Région wallonne du 29 mars 2018 « modifiant les
wijziging van de decreten van 12 februari 2004 betreffende het statuut décrets des 12 février 2004 relatif au statut de l'administrateur
van de overheidsbestuurder en van 12 februari 2004 betreffende de public et du 12 février 2004 relatif aux commissaires du Gouvernement
Regeringscommissaris en de controleopdrachten van de revisoren binnen et aux missions de contrôle des réviseurs au sein des organismes
de instellingen van openbaar nut, met het oog op een sterker bestuur d'intérêt public, visant à renforcer la gouvernance et l'éthique au
en een sterkere ethiek binnen de Waalse instellingen », ingesteld door de nv « Investsud ». sein des organismes wallons », introduit par la SA « Investsud ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 14 november Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 14
2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 21 novembre 2018 et parvenue au greffe le 21 novembre 2018, la SA «
november 2018, heeft de nv « Investsud », bijgestaan en
vertegenwoordigd door Mr. P.-P. Hendrickx en Mr. V. Vanden Acker, Investsud », assistée et représentée par Me P.-P. Hendrickx et Me V.
advocaten bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging ingesteld Vanden Acker, avocats au barreau de Bruxelles, a introduit un recours
van hoofdstuk 1 (artikelen 1 tot 15) van het decreet van het Waalse en annulation du chapitre 1er (articles 1er à 15) du décret de la
Gewest van 29 maart 2018 « tot wijziging van de decreten van 12 Région wallonne du 29 mars 2018 « modifiant les décrets des 12 février
februari 2004 betreffende het statuut van de overheidsbestuurder en
van 12 februari 2004 betreffende de Regeringscommissaris en de 2004 relatif au statut de l'administrateur public et du 12 février
controleopdrachten van de revisoren binnen de instellingen van 2004 relatif aux commissaires du Gouvernement et aux missions de
openbaar nut, met het oog op een sterker bestuur en een sterkere contrôle des réviseurs au sein des organismes d'intérêt public, visant
ethiek binnen de Waalse instellingen » (bekendgemaakt in het Belgisch à renforcer la gouvernance et l'éthique au sein des organismes wallons
Staatsblad van 14 mei 2018). » (publié au Moniteur belge du 14 mai 2018).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en het belang van de Quant aux dispositions attaquées et à l'intérêt de la partie
verzoekende partij requérante
B.1.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van hoofdstuk I B.1.1. La partie requérante demande l'annulation du chapitre Ier du
van het decreet van het Waalse Gewest van 29 maart 2018 « tot décret de la Région wallonne du 29 mars 2018 « modifiant les décrets
wijziging van de decreten van 12 februari 2004 betreffende het statuut des 12 février 2004 relatif au statut de l'administrateur public et du
van de overheidsbestuurder en van 12 februari 2004 betreffende de 12 février 2004 relatif aux commissaires du Gouvernement et aux
Regeringscommissaris en de controleopdrachten van de revisoren binnen missions de contrôle des réviseurs au sein des organismes d'intérêt
de instellingen van openbaar nut, met het oog op een sterker bestuur public, visant à renforcer la gouvernance et l'éthique au sein des
en een sterkere ethiek binnen de Waalse instellingen » (hierna : het organismes wallons » (ci-après : le décret attaqué). Les deux premiers
bestreden decreet). De eerste twee middelen hebben betrekking op het
voormelde hoofdstuk I. Het derde middel betreft artikel 9 van het moyens visent le chapitre Ier en question. Le troisième moyen vise
voormelde decreet en het vierde middel beoogt artikel 2 van datzelfde l'article 9 du décret précité et le quatrième moyen vise l'article 2
decreet. du même décret.
B.1.2. Het bestreden decreet « zet [...] de aanbevelingen om die B.1.2. Le décret attaqué « traduit [...] les recommandations formulées
par le rapport de la Commission d'enquête parlementaire chargée
d'examiner la transparence et le fonctionnement du Groupe PUBLIFIN du
werden geformuleerd in het verslag van 6 juli 2017 van de 6 juillet 2017 » (Doc. parl., Parlement wallon, 2017-2018, n° 1051/1,
parlementaire onderzoekscommissie belast met het onderzoek van de
transparantie en de werking van de PUBLIFIN-Groep » (Parl. St., Waals
Parlement, 2017-2018, nr. 1051/1, p. 3). p. 3).
De memorie van toelichting preciseert : L'exposé des motifs précise :
« Het gehele dispositief dat door het voorliggende decreet wordt « L'ensemble du dispositif qui est envisagé par le présent décret vise
overwogen, strekt ertoe de regels van goed bestuur te verbeteren door à améliorer les règles de bonne gouvernance, en apportant de la
de manier waarop het overheidsgeld wordt besteed transparant te maken, transparence dans la manière dont l'argent public est dépensé, en
door het juridisch kader waarbinnen de Regering moet optreden om haar délimitant plus précisément le cadre juridique dans lequel le
vertegenwoordigers in de Waalse parapublieke structuren aan te wijzen Gouvernement doit agir pour désigner ses représentants au sein des
nauwkeuriger af te bakenen en door een echte controle in te voeren van structures parapubliques wallonnes et en instaurant un véritable
de personen die zullen worden aangewezen om die structuren te besturen contrôle des personnes qui seront désignées pour administrer ces
» (ibid., p. 7). structures » (ibid., p. 7).
B.2.1. De Waalse Regering oordeelt dat de eerste twee middelen niet B.2.1. Le Gouvernement wallon considère que les deux premiers moyens
ontvankelijk zijn doordat zij niet preciseren welke bepalingen worden sont irrecevables en ce qu'ils ne précisent pas les dispositions qui
beoogd. sont visées.
B.2.2. Het Hof moet de omvang van het beroep tot vernietiging B.2.2. La Cour doit déterminer l'étendue du recours en annulation à
vaststellen uitgaande van de inhoud van het verzoekschrift en in het partir du contenu de la requête et en particulier sur la base de
bijzonder op basis van de uiteenzetting van de middelen. Het Hof l'exposé des moyens. La Cour limite dès lors son examen aux
beperkt dan ook zijn onderzoek tot de bepalingen waartegen grieven dispositions contre lesquelles des griefs sont exprimés.
zijn gericht. B.2.3. Het onderzoekt overigens het belang van de verzoekende partij B.2.3. Elle examine par ailleurs l'intérêt de la partie requérante au
ten opzichte van elk van de beoogde bepalingen. regard de chacune des dispositions visées.
Ten aanzien van het eerste en het tweede middel Quant aux premier et deuxième moyens
B.3.1. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van artikel 39 B.3.1. Le premier moyen est pris de la violation de l'article 39 de la
van de Grondwet en van artikel 6, § 1, VI, eerste, derde lid, vierde Constitution et de l'article 6, § 1er, VI, alinéas 1er, 3, 4, 3° et 5,
lid, 3°, en vijfde lid, 5°, en van artikel 9 van de bijzondere wet van 5°, et de l'article 9 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, al dan niet in institutionnelles, lus ou non en combinaison avec les principes de
samenhang gelezen met de beginselen van vrij verkeer zoals vastgelegd libre circulation consacrés par le Traité sur le fonctionnement de
in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en met het l'Union européenne et avec le principe de la liberté de commerce et
beginsel van de vrijheid van handel en nijverheid. d'industrie.
Het tweede middel is afgeleid uit de schending van artikel 39 van de Le deuxième moyen est pris de la violation de l'article 39 de la
Grondwet, van artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 5°, en van artikel 10 Constitution, de l'article 6, § 1er, VI, alinéa 5, 5°, et de l'article
van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles.
B.3.2. De verzoekende partij betwist hoofdzakelijk dat de bestreden B.3.2. La partie requérante fait principalement grief aux dispositions
bepalingen, op de privaatrechtelijke ondernemingen waarin een van de « attaquées de rendre applicables, aux entreprises de droit privé dans
instellingen » vermeld in de eerste paragraaf van artikel 3 van het lesquelles un des « organismes » visés par le premier paragraphe de
decreet van het Waalse Gewest van 12 februari 2004 « betreffende de l'article 3 du décret de la Région wallonne du 12 février 2004 «
relatif au statut de l'administrateur public » (ci-après : le décret
overheidsbestuurder » (hierna : het decreet van 12 februari 2004) een du 12 février 2004) détient une « participation qualifiée » au sens de
« gekwalificeerde deelneming » bezit in de zin van artikel 2, 22°, van l'article 2, 22°, du même décret, les ingérences dans le
hetzelfde decreet, de in hoofdstuk I van dat decreet bepaalde fonctionnement, la gestion et l'administration de ces entreprises
inmengingen in de werking, het beheer en het bestuur van die prévues par le chapitre Ier de ce décret.
ondernemingen toepasselijk maken.
Uit de formulering van die grief blijkt dat de middelen in de eerste Il ressort de la formulation de ce grief que les moyens visent en
plaats artikel 3, § 7, eerste lid, van het decreet van 12 februari premier lieu l'article 3, § 7, alinéa 1er, du décret du 12 février
2004, ingevoegd bij artikel 2, 2°, van het bestreden decreet, beogen. 2004, introduit par l'article 2, 2°, du décret attaqué. Cet article 3,
Dat artikel 3, § 7, van het decreet van 12 februari 2004 bepaalt : § 7, du décret du 12 février 2004 dispose :
« De artikelen 1 tot en met 16, 18, 18bis en 19 van dit decreet zijn « Les articles 1er à 16 inclus, 18, 18bis et 19 du présent décret sont
van toepassing op elke overheidsbestuurder en op elke beheerder die applicables à tout administrateur public et à tout gestionnaire
zijn ambt uitoefent in de entiteiten waarin de in § 1 bedoelde exerçant ses fonctions dans les entités dans lesquelles les organismes
instellingen rechtstreeks of onrechtstreeks een gekwalificeerde visés au paragraphe 1er détiennent directement ou indirectement une
deelneming bezitten. participation qualifiée.
In afwijking van het eerste lid zijn de artikelen 1 tot en met 16, 18,
18bis en 19 niet van toepassing op de overheidsbestuurders en op de Par dérogation à l'alinéa 1er, les articles 1er à 16, 18, 18bis et 19
ne sont pas applicables aux administrateurs publics et aux
beheerders : gestionnaires :
1° van de entiteiten waarin een instelling tijdelijk een deelneming, met inbegrip van een gekwalificeerde deelneming, bezit, wanneer ze die deelneming bezit, met als uitsluitend doel de steun voor de oprichting, de ontwikkeling of de herstructurering van een onderneming in de zin van artikel I.1, 1°, van het Wetboek van economisch recht, en die geen openbare dienst exploiteren en/of die geen overheidsgezag uitoefenen; 2° voor wie een met redenen omklede afwijking, op voorafgaandelijk, schriftelijk en met redenen [omkleed] verzoek van de betrokken entiteit, toegekend is bij besluit van de Regering. Voor de entiteiten waarin een instelling een gekwalificeerde deelneming bezit, wordt een vergelijkend onderzoek van bezoldigingen 1° des entités dans lesquelles un organisme détient une participation à caractère temporaire, en ce compris une participation qualifiée, lorsqu'il détient cette participation, dans le but exclusif de l'aide à la création, au développement ou à la restructuration d'une entreprise au sens de l'article I. 1, 1°, du Code de droit économique qui n'exploitent pas un service public et/ou auxquelles n'est délégué aucun attribut de puissance publique; 2° pour lesquels, sur demande écrite, préalable et motivée de l'entité considérée, une dérogation motivée a été accordée par arrêté de Gouvernement. Pour les entités dans lesquelles un organisme détient une participation qualifiée, une étude comparative de rémunérations sera
uitgevoerd vóór de aanwerving of elke wijziging van de bezoldiging van réalisée préalablement au recrutement ou à toute modification de la
de beheerders ». rémunération des gestionnaires ».
B.4.1. Artikel 3, § 1, van het decreet van 12 februari 2004, zoals B.4.1. L'article 3, § 1er, du décret du 12 février 2004, tel qu'il a
laatstelijk gewijzigd bij artikel 2 van het decreet van het Waalse été modifié en dernier lieu par l'article 2 du décret de la Région
Gewest 24 november 2016 « tot wijziging van het decreet van 12 wallonne du 24 novembre 2016 « modifiant le décret du 12 février 2004
relatif au statut de l'administrateur public et le décret du 12
februari 2004 betreffende het statuut van de overheidsbestuurder en février 2004 relatif aux commissaires du Gouvernement et aux missions
het decreet van 12 februari 2004 betreffende de Regeringscommissaris de contrôle des réviseurs au sein des organismes d'intérêt public »,
en de controle-opdrachten van de revisoren binnen de instellingen van
openbaar nut », bepaalt : dispose :
« De artikelen 1 tot en met 16, 18, 18bis en 19 zijn van toepassing op « Les articles 1er à 16 inclus, 18, 18bis et 19 sont applicables aux
de overheidsbestuurders en de beheerders die hun ambt uitoefenen bij administrateurs publics et aux gestionnaires exerçant leurs fonctions
volgende rechtspersonen : dans les personnes morales suivantes :
[...] [...]
48° de ' Société wallonne de Financement et de Garantie des PME ' 48° la Société wallonne de Financement et de Garantie des P.M.E.
(Waalse maatschappij voor de financiering en vrijwaring van kmo's) en
haar dochterondernemingen; (SOWALFIN);
[...] [...]
51° Investsud en haar dochterondernemingen; 51° Investsud;
[...] ». [...] ».
Die bepaling wordt door het bestreden decreet niet gewijzigd. Cette disposition n'est pas modifiée par le décret attaqué.
B.4.2. De verzoekende partij, de nv « Investsud », is dus vermeld op B.4.2. La partie requérante, la société anonyme « Investsud », est
donc mentionnée sur la liste figurant à l'article 3, § 1er, du décret
de lijst van artikel 3, § 1, van het decreet van 12 februari 2004, du 12 février 2004, à l'origine en son point 23° et actuellement en
oorspronkelijk in punt 23° ervan en thans in punt 51° ervan. De
artikelen 1 tot en met 16, 18, 18bis en 19 van het decreet van 12 son point 51°. Les articles 1er à 16 inclus, 18, 18bis et 19 du décret
februari 2004 zijn dus krachtens die bepaling, die reeds vóór het du 12 février 2004 sont donc directement applicables aux
bestreden decreet bestond, rechtstreeks van toepassing op de administrateurs publics et aux gestionnaires assumant des mandats ou
overheidsbestuurders en de beheerders die binnen die vennootschap fonctions en son sein en vertu de cette disposition, qui est
mandaten of ambten uitoefenen. antérieure au décret attaqué.
B.5.1. De artikelen 1 tot en met 16, 18, 18bis en 19 van het decreet B.5.1. Les articles 1er à 16 inclus, 18, 18bis et 19 du décret du 12
van 12 februari 2004 zouden eveneens krachtens artikel 3, § 7, eerste février 2004 pourraient également être applicables aux administrateurs
lid, van dat decreet, ingevoegd bij artikel 2, 2°, van het bestreden publics et aux gestionnaires assumant des mandats ou fonctions au sein
decreet, kunnen worden toegepast op de overheidsbestuurders en de de la société requérante en vertu de l'article 3, § 7, alinéa 1er, de
beheerders die binnen de verzoekende vennootschap mandaten of ambten ce décret, introduit par l'article 2, 2°, du décret attaqué, dès lors
uitoefenen, aangezien de verzoekende vennootschap voor 26 % in handen que la société requérante est détenue à concurrence de 26 % par la
is van de « Société wallonne de financement et de garantie des PME Société wallonne de financement et de garantie des PME (Sowalfin), qui
(Sowalfin) », die zelf voorkomt op de lijst die is opgenomen in est elle-même mentionnée sur la liste figurant à l'article 3, § 1er,
artikel 3, § 1, van het voormelde decreet van 12 februari 2004, in du décret du 12 février 2004 précité, en son point 48°.
punt 48° ervan.
B.5.2. Aangezien de verzoekende vennootschap evenwel reeds vóór de B.5.2. Toutefois, dès lors que la société requérante était déjà,
bestreden bepalingen vermeld was op de lijst van artikel 3, § 1, van préalablement aux dispositions attaquées, mentionnée sur la liste
het decreet van 12 februari 2004, heeft de inwerkingtreding van figurant à l'article 3, § 1er, du décret du 12 février 2004, l'entrée
artikel 3, § 7, eerste lid, van dat decreet, zoals ingevoegd bij en vigueur de l'article 3, § 7, alinéa 1er, de ce décret, introduit
artikel 2, 2°, van het bestreden decreet, geen enkele weerslag gehad par l'article 2, 2°, du décret attaqué, n'a eu aucune incidence sur sa
op haar situatie. situation.
B.5.3. Uit het voorgaande volgt dat de verzoekende partij geen belang B.5.3. Il résulte de ce qui précède que la partie requérante n'a pas
erbij heeft de vernietiging van artikel 3, § 7, eerste lid, van het intérêt à poursuivre l'annulation de l'article 3, § 7, alinéa 1er, du
decreet van 12 februari 2004, ingevoegd bij artikel 2, 2°, van het décret du 12 février 2004, introduit par l'article 2, 2°, du décret
bestreden decreet, te vorderen omdat, zelfs in geval van een attaqué, puisque même en cas d'annulation de cette disposition, le
vernietiging van die bepaling, het decreet van 12 februari 2004 décret du 12 février 2004 lui resterait entièrement applicable en
onverkort op haar van toepassing zou blijven krachtens artikel 3, § 1, vertu de son article 3, § 1er, 51°. La circonstance que la partie
51°, ervan. De omstandigheid dat de verzoekende partij de gewestelijke requérante a demandé à plusieurs reprises aux autorités régionales
overheden meermaals heeft gevraagd om van die lijst te worden d'être omise de cette liste ne lui procure pas un intérêt à poursuivre
geschrapt, verleent haar geen belang om de vernietiging van artikel 2, l'annulation de l'article 2, 2°, du décret attaqué, dès lors que rien
2°, van het bestreden decreet te vorderen, aangezien niets erop wijst n'indique que le législateur décrétal ait l'intention d'opérer un
dat de decreetgever de intentie heeft om de verzoekende vennootschap retrait de la société requérante de la liste des organismes visés. Au
van de lijst van de beoogde instellingen te verwijderen. Bovendien surplus, il ne revient pas à la Cour de se prononcer sur la question
komt het niet het Hof toe zich uit te spreken over de vraag of de verzoekende vennootschap terecht op die lijst voorkomt. B.6.1. De verzoekende partij heeft daarentegen wel belang erbij de vernietiging te vorderen van de door het bestreden decreet ingevoerde bepalingen die nieuwe verplichtingen of verbodsbepalingen opleggen aan de overheidsbestuurders en de beheerders die hun mandaten of ambten bij haar uitoefenen. B.6.2. Wat die verplichtingen of verbodsbepalingen betreft, blijkt uit het verzoekschrift dat de verzoekende partij het bestreden decreet verwijt in inmengingen te voorzien in de werking, het beheer en het bestuur van de aan het decreet onderworpen handelsondernemingen, met schending van de bevoegdheid die aan de federale wetgever is voorbehouden bij artikel 6, § 1, VI, derde lid, van de bijzondere wet de savoir si c'est à bon droit que la société requérante figure sur cette liste. B.6.1. La partie requérante a en revanche intérêt à poursuivre l'annulation des dispositions, introduites par le décret attaqué, qui imposent de nouvelles obligations ou interdictions aux administrateurs publics et aux gestionnaires qui exercent leur mandat ou fonction en son sein. B.6.2. Au sujet de ces obligations ou interdictions, il ressort de la requête que la partie requérante fait grief au décret attaqué de prévoir des ingérences dans le fonctionnement, la gestion et l'administration des entreprises commerciales soumises au décret, en violation de la compétence réservée au législateur fédéral par
van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, inzake de l'article 6, § 1er, VI, alinéa 3, de la loi spéciale du 8 août 1980 de
organisatie van het bedrijfsleven, en bij artikel 6, § 1, VI, vijfde réformes institutionnelles en matière d'organisation de l'économie et
lid, 5°, van dezelfde bijzondere wet, inzake het vennootschapsrecht. par l'article 6, § 1er, VI, alinéa 5, 5°, de la même loi spéciale en
B.6.3. De verzoekende partij verwijt de bestreden bepalingen matière de droit des sociétés.
buitensporige bevoegdheden te creëren voor de overheidsaandeelhouder B.6.3. La partie requérante reproche aux dispositions attaquées de
in termen van benoeming, bezoldiging en afzetting van de bestuurders créer des pouvoirs exorbitants pour l'actionnaire public en termes de
of van sommigen onder hen, de beoogde vennootschappen ertoe te nomination, de rémunération et de révocation des administrateurs ou de
certains d'entre eux, d'obliger les sociétés visées à créer un «
verplichten een « uitvoerend bureau », een « bezoldigingscomité » en bureau exécutif », un « comité de rémunération » et un « comité
een « auditcomité » op te richten binnen hun raad van bestuur, de d'audit » au sein de leur conseil d'administration, d'interdire aux
overheidsbestuurders en de beheerders te verbieden hun mandaat of ambt administrateurs publics et aux gestionnaires d'exercer leur mandat ou
uit te oefenen via een rechtspersoon, beperkingen op te leggen aan de fonction par le biais d'une personne morale, d'imposer des limitations
bevoegdheden van de raad van bestuur wat betreft de benoeming en de aux pouvoirs du conseil d'administration quant à la nomination et à la
bezoldiging van de personen die belast zijn met het dagelijks bestuur rémunération des personnes chargées de la gestion journalière et quant
en wat de bezoldiging van de andere personeelsleden van de à la rémunération des autres membres du personnel de la société,
vennootschap betreft, verplichtingen op te leggen inzake nominatieve
reporting (financiële mededeling) over de mandaten en de bezoldigingen d'imposer des obligations de reporting nominatif (communication
van de overheidsbestuurders en de beheerders, alsook over de financière) sur les mandats et les rémunérations des administrateurs
samenstelling van de organen van de vennootschap, de publics et des gestionnaires, ainsi que sur la composition de ses
overheidsbestuurders en de beheerders ertoe te verplichten een organes, d'imposer aux administrateurs publics et aux gestionnaires de
jaarlijkse aangifte te doen van hun mandaten en bezoldigingen bij het déposer une déclaration annuelle relatives à leurs mandats et
Waalse Gewest, een bevoegdheid te creëren op grond waarvan het rémunérations auprès de la Région wallonne, de créer un pouvoir
controleorgaan de beslissingen van de vennootschap met betrekking tot permettant à l'organe de contrôle de sanctionner les décisions de la
de benoeming of de bezoldiging van haar overheidsbestuurders of van société quant à la nomination ou à la rémunération de ses
haar beheerders kan goedkeuren, en te voorzien in een beroep bij de administrateurs publics ou de ses gestionnaires et de créer un recours
Raad van State tegen bepaalde door de algemene vergadering genomen au Conseil d'Etat contre certaines décisions relatives aux
beslissingen betreffende de overheidsbestuurders. administrateurs publics prises par l'assemblée générale.
B.6.4. De Ministerraad verwijt het bestreden decreet eveneens dat het B.6.4. Le Conseil des ministres fait également grief au décret attaqué
buitensporige en ongerechtvaardigde inmengingen met zich meebrengt in de comporter des immixtions excessives et injustifiées dans le
de werking van de privéondernemingen waarin de Waalse overheden fonctionnement des entreprises privées dans lesquelles les autorités
participaties nemen, wat betreft de samenstelling van het uitvoerend wallonnes prennent des participations, en ce qui concerne la
bureau, de verplichting om een auditcomité en een bezoldigingscomité composition du bureau exécutif, l'obligation de constituer un comité
op te richten, de verplichting inzake reporting die de persoon belast d'audit et un comité de rémunération, l'obligation de reporting
met het dagelijks bestuur moet vervullen en het verbod om het incombant à la personne chargée de la gestion journalière et
dagelijks bestuur aan een rechtspersoon toe te vertrouwen. l'interdiction de confier la gestion journalière à une personne morale.
B.7.1. Wat de benoeming, de bezoldiging en de afzetting van B.7.1. En ce qui concerne la nomination, la rémunération et la
bestuurders betreft, blijkt uit het verzoekschrift dat de grieven de révocation des administrateurs, il ressort de la requête que les
volgende bepalingen beogen : griefs visent les dispositions suivantes :
- artikel 8, § 2, van het decreet van 12 februari 2004, zoals - l'article 8, § 2, du décret du 12 février 2004, remplacé par
vervangen bij artikel 4 van het bestreden decreet, dat l'article 4 du décret attaqué, qui prévoit des incompatibilités entre
onverenigbaarheden vastlegt tussen het mandaat van voorzitter, van
ondervoorzitter of de uitoefening van bijzondere functies binnen een le mandat de président, de vice-président ou l'exercice de fonctions
instelling, en de hoedanigheid van lid van het kabinet van de minister spéciales au sein d'un organisme et la qualité de membre du cabinet du
van de Regering onder wie de instelling ressorteert of van het kabinet ministre du Gouvernement dont l'organisme relève ou du cabinet du
van de minister-president en de vicepresidenten van de Regering; ministre-président et des vices-présidents du Gouvernement;
- artikel 15bis, §§ 1 tot 3, van het decreet van 12 februari 2004, - l'article 15bis, §§ 1er à 3, du décret du 12 février 2004, remplacé
vervangen bij artikel 12, 1°, van het bestreden decreet, dat regels par l'article 12, 1°, du décret attaqué, qui fixe des règles relatives
met betrekking tot de bezoldiging van de overheidsbestuurder en van de à la rémunération de l'administrateur public et du gestionnaire;
beheerder vastlegt; - de artikelen 15/4 en 15/5 van het decreet van 12 februari 2004, - les articles 15/4 et 15/5 du décret du 12 février 2004, insérés par
ingevoegd bij de artikelen 9 en 10 van het bestreden decreet, die de les articles 9 et 10 du décret attaqué, qui prévoient les cas dans
gevallen bepalen waarin de overheid die de openbare mandaten heeft lesquels l'autorité qui a confié les mandats publics peut révoquer ces
toevertrouwd die mandaten kan herroepen, die de procedure daartoe mandats, qui établissent la procédure à cette fin et qui interdisent
vaststellen en die verbieden om de persoon van wie het openbare de désigner à nouveau à ce mandat pendant une durée de deux ans la
mandaat is herroepen opnieuw voor dat mandaat te benoemen, gedurende personne dont le mandat public a été révoqué.
een termijn van twee jaar.
B.7.2. Wat betreft de verplichting om een uitvoerend bureau, een B.7.2. En ce qui concerne l'obligation de constituer un bureau
auditcomité en een bezoldigingscomité op te richten, beogen de grieven exécutif, un comité d'audit et un comité de rémunération, les griefs
de volgende bepalingen : visent les dispositions suivantes :
- het nieuwe lid van artikel 2 van het decreet van 12 februari 2004, - le nouvel alinéa de l'article 2 du décret du 12 février 2004, inséré
ingevoegd bij artikel 1, e), van het bestreden decreet, dat de beoogde par l'article 1er, e), du décret attaqué, qui impose aux sociétés
vennootschappen ertoe verplicht intern een « uitvoerend bureau » op te richten; visées de créer en leur sein un « bureau exécutif »;
- artikel 15quater van het decreet van 12 februari 2004, ingevoegd bij - l'article 15quater du décret du 12 février 2004, inséré par
artikel 15 van het bestreden decreet, dat de beoogde vennootschappen l'article 15 du décret attaqué, qui impose aux sociétés visées de
ertoe verplicht een « auditcomité » op te richten. créer un « comité d'audit ».
De bepalingen betreffende het bezoldigingscomité, die door de Les dispositions relatives au comité de rémunération, citées par la
verzoekende partij en door de Ministerraad worden aangehaald, partie requérante et par le Conseil des ministres, sont préexistantes
bestonden reeds vóór het bestreden decreet en worden niet erdoor au décret attaqué et ne sont pas modifiées par celui-ci, de sorte
gewijzigd, zodat het eerste en het tweede middel, in zoverre zij dat qu'en ce qu'ils visent ce comité, les premier et deuxième moyens sont
comité beogen, niet ontvankelijk zijn. irrecevables.
B.7.3. Wat betreft de hoedanigheid van de persoon die een mandaat van B.7.3. En ce qui concerne la nature de la personne exerçant un mandat
overheidsbestuurder of een ambt van beheerder uitoefent, beogen de d'administrateur public ou une fonction de gestionnaire, les griefs
grieven artikel 3, § 6, tweede lid, van het decreet van 12 februari visent l'article 3, § 6, alinéa 2, du décret du 12 février 2004, tel
2004, zoals vervangen bij artikel 2 van het bestreden decreet, dat qu'il est remplacé par l'article 2 du décret attaqué, qui interdit que
verbiedt dat de beheerder en de overheidsbestuurder rechtspersonen le gestionnaire et l'administrateur public soient des personnes
zijn. morales.
B.7.4. Wat ten slotte de verplichtingen inzake reporting betreft, B.7.4. Enfin, en ce qui concerne les obligations de reporting, les
beogen de grieven de artikelen 15, 15/1, 15/2 en 15/3 van het decreet griefs visent les articles 15, 15/1, 15/2 et 15/3 du décret du 12
van 12 februari 2004, ingevoegd bij de artikelen 5 tot 8 van het février 2004, introduits par les articles 5 à 8 du décret attaqué, et
bestreden decreet, en artikel 15/6 van het decreet van 12 februari l'article 15/6 du décret du 12 février 2004, introduit par l'article
2004, ingevoegd bij artikel 11 van het bestreden decreet, die die 11 du décret attaqué, qui organisent ces obligations et sanctionnent
verplichtingen regelen en de niet-inachtneming ervan bestraffen. leur non-respect.
B.8.1. Artikel 9 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 bepaalt : B.8.1. L'article 9 de la loi spéciale du 8 août 1980 dispose :
« In de aangelegenheden die tot hun bevoegdheid behoren, kunnen de « Dans les matières qui relèvent de leurs compétences, les Communautés
Gemeenschappen en de Gewesten gedecentraliseerde diensten, et les Régions peuvent créer des services décentralisés, des
instellingen en ondernemingen oprichten of kapitaalsparticipaties établissements et des entreprises, ou prendre des participations en
nemen. capital.
Het decreet kan aan voornoemde organismen rechtspersoonlijkheid Le décret peut accorder aux organismes précités la personnalité
toekennen en hun toelaten kapitaalsparticipaties te nemen. Het decreet juridique et leur permettre de prendre des participations en capital.
regelt hun oprichting, samenstelling, bevoegdheid, werking en toezicht Le décret en règle la création, la composition, la compétence, le
». fonctionnement et le contrôle ».
B.8.2. Daaruit volgt dat de gewesten, in de aangelegenheden die hun B.8.2. Il en résulte que les régions peuvent, dans les matières qui
zijn toegewezen, kapitaalsparticipaties kunnen nemen, onder meer in leur ont été attribuées, prendre des participations en capital,
private vennootschappen. Wanneer zij echter de uitoefening notamment dans des sociétés privées. Toutefois, lorsqu'elles
reglementeren van de mandaten die aan de kapitaalsparticipatie in die réglementent l'exercice des mandats qui sont attachés à la prise de
vennootschappen zijn verbonden, is het de gewesten niet toegestaan, capital dans ces sociétés, il n'est pas permis aux régions, sauf
behoudens een beroep op artikel 10 van de bijzondere wet van 8 recours à l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
augustus 1980 tot hervorming der instellingen, op algemene wijze af te institutionnelles, de déroger de manière générale au droit commercial
wijken van het handelsrecht en vennootschapsrecht, die, krachtens et au droit des sociétés qui relèvent, en vertu de l'article 6, § 1er,
artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 5°, van diezelfde bijzondere wet tot VI, alinéa 5, 5°, de cette même loi spéciale, de la compétence
de exclusieve bevoegdheid van de federale overheid behoren. exclusive de l'autorité fédérale.
B.8.3. In het kader van het voorliggende beroep dient het Hof niet te B.8.3. Dans le cadre du présent recours, la Cour n'a pas à examiner si
onderzoeken of de activiteiten van de instellingen die zijn opgesomd les activités des organismes énumérés ou désignés par l'article 3, § 1er,
of aangewezen bij artikel 3, § 1, van het decreet van 12 februari 2004 en waarin het Waalse Gewest, rechtstreeks of onrechtstreeks, kapitaalsparticipaties heeft genomen, tot de aan het Gewest toegewezen bevoegdheden behoren. Zoals kan worden afgeleid uit hetgeen is vermeld in B.5.3, komt het het Hof evenmin toe, in het kader van het voorliggende beroep, de bij artikel 2, 2°, van het bestreden decreet gerealiseerde uitbreiding van het personele toepassingsgebied van het decreet van 12 februari 2004 te onderzoeken. Het dient dus evenmin te onderzoeken of het noodzakelijk is dat aan de vennootschappen die te maken hebben met de voor de overheidsbestuurders en de beheerders geldende regels, een opdracht van openbare dienst is toevertrouwd, aangezien de nv « Investsud » reeds vóór het bestreden decreet aan de bepalingen van het decreet van du décret du 12 février 2004 et dans lesquels la Région wallonne a pris, directement ou indirectement, des participations en capital relèvent des compétences attribuées à cette Région. Ainsi qu'il se déduit de ce qui est dit en B.5.3, il ne revient pas non plus à la Cour, dans le cadre du présent recours, d'examiner l'extension du champ d'application personnel du décret du 12 février 2004 réalisé par l'article 2, 2°, du décret attaqué. Elle n'a donc pas non plus à examiner la question de savoir s'il est nécessaire que les sociétés concernées par les règles applicables aux administrateurs publics et aux gestionnaires se soient vu confier une mission de service public, dès lors que la soumission de la SA «
12 februari 2004 onderworpen was. Investsud » aux dispositions du décret du 12 février 2004 est
antérieure au décret attaqué.
B.9.1. De in B.7 aangehaalde bepalingen kunnen een weerslag hebben op B.9.1. Les dispositions citées en B.7 sont susceptibles d'avoir une
de regels inzake de werking van de entiteiten waarop zij van incidence sur les règles qui régissent le fonctionnement des entités
toepassing zijn, en kunnen dus een aantasting inhouden van de auxquelles elles sont applicables et elles peuvent donc représenter un
bevoegdheden van de federale overheid inzake het vennootschapsrecht, empiétement sur les compétences de l'autorité fédérale en matière de
aangezien sommige van die entiteiten, zoals dat het geval is voor de droit des sociétés, dès lors que certaines de ces entités, comme c'est
verzoekende partij, de vorm van een handelsvennootschap hebben le cas de la partie requérante, ont adopté la forme d'une société
aangenomen. commerciale.
B.9.2. Het Hof dient nog te onderzoeken of de toepassingsvoorwaarden B.9.2. La Cour doit encore examiner si les conditions d'application de
van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 vervuld zijn. l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
Die bepaling staat het Waalse Gewest met name toe decretale bepalingen institutionnelles sont remplies.
te nemen die een federale aangelegenheid regelen op voorwaarde dat die Cette disposition autorise notamment la Région wallonne à prendre des
bepalingen noodzakelijk zijn voor de uitoefening van zijn dispositions décrétales réglant une matière fédérale, pour autant que
bevoegdheden, die aangelegenheid zich leent tot een gedifferentieerde ces dispositions soient nécessaires à l'exercice de ses compétences,
regeling en de weerslag van die bepalingen op de federale que cette matière se prête à un règlement différencié et que leur
aangelegenheid slechts marginaal is. incidence sur la matière fédérale ne soit que marginale.
B.9.3. Doordat hij weet had van bepaalde situaties die hij B.9.3. Prenant connaissance de certaines situations qu'il a
onverenigbaar achtte met de regels van goed bestuur en transparantie considérées comme étant incompatibles avec les règles de bonne
die hij essentieel vond binnen de beoogde instellingen en entiteiten, gouvernance et de transparence qu'il estimait essentielles au sein des
kon de decreetgever het noodzakelijk achten de bestreden bepalingen te organismes et entités visés, le législateur décrétal a pu considérer
nemen met het oog op een sterker bestuur en een grotere transparantie qu'il était nécessaire de prendre les dispositions attaquées, en vue
binnen de instellingen of entiteiten die door het Waalse Gewest worden gecontroleerd of waarin het een kapitaalsparticipatie heeft genomen. B.9.4. In tegenstelling tot hetgeen de verzoekende partij aanvoert, hebben de bestreden bepalingen niet tot gevolg dat aan de gewestelijke overheden buitensporige bevoegdheden worden toegekend wat betreft de benoeming of de afzetting van bestuurders, daar die overheden alleen krachtens de op de entiteit toepasselijke wet, haar statuten of een overeenkomst bestuurders kunnen aanwijzen. De bestreden bepalingen hebben overigens alleen betrekking op de overheidsbestuurders en de beheerders die worden aangewezen door de gewestelijke overheid of door de renforcer la bonne gouvernance et la transparence au sein des organismes ou entités contrôlés par la Région wallonne ou dans lesquels celle-ci a pris une participation en capital. B.9.4. Contrairement à ce que soutient la partie requérante, les dispositions attaquées n'ont pas pour effet d'octroyer des pouvoirs exorbitants aux autorités régionales en ce qui concerne la nomination ou la révocation des administrateurs, puisque ces autorités ne peuvent désigner des administrateurs qu'en vertu de la loi applicable à l'entité, de ses statuts ou d'une convention. Par ailleurs, les dispositions attaquées ne visent que les administrateurs publics et les gestionnaires désignés par l'autorité régionale ou par une
een onder die overheid ressorterende rechtspersoon, en zijn niet personne morale qui en dépend et elles n'ont pas vocation à régler le
bestemd om de werking van de beoogde entiteiten te regelen. Zij hebben fonctionnement des entités visées. Elles n'ont pas pour effet de
niet tot gevolg de organen van de betrokken handelsvennootschappen hun décharger les organes des sociétés commerciales concernées de leur
aansprakelijkheid en hun bevoegdheden te ontnemen of ze toe te staan responsabilité et de leurs compétences ou de les autoriser ou de les
dan wel te verplichten om af te wijken van de federale bepalingen van contraindre à déroger aux dispositions fédérales du droit des
het vennootschapsrecht. De door de bestreden bepalingen geregelde sociétés. La matière réglée par les dispositions attaquées se prête
aangelegenheid leent zich derhalve tot een gedifferentieerde regeling. dès lors à un règlement différencié.
B.9.5. Ten slotte zijn de bestreden bepalingen alleen van toepassing B.9.5. Enfin, les dispositions attaquées ne s'appliquent qu'aux
op de overheidsbestuurders en de beheerders van de vennootschappen administrateurs publics et aux gestionnaires des sociétés visées à
bedoeld in artikel 3 van het decreet van 12 februari 2004, zodat de l'article 3 du décret du 12 février 2004, de sorte que leur incidence
weerslag ervan op de aangelegenheid van het vennootschapsrecht sur la matière du droit des sociétés est marginale, eu égard au nombre
marginaal is, gelet op het aantal privaatrechtelijke rechtspersonen de personnes morales de droit privé soumises au droit des sociétés.
die aan het vennootschapsrecht onderworpen zijn.
B.10. Bovendien zet de verzoekende partij niet uiteen in welk opzicht B.10. Au surplus, la partie requérante n'expose pas en quoi les
de door haar bestreden bepalingen « evenveel beperkingen [zouden dispositions qu'elle attaque représenteraient « autant de restrictions
inhouden] van de fundamentele vrijheden van het Verdrag [betreffende aux libertés fondamentales du Traité [sur le fonctionnement de l'Union
de werking van de Europese Unie] in de interpretatie van het Hof van
Justitie ». In zoverre de verzoekende partij verwijst naar het arrest européenne] au sens où l'entend la Cour de Justice ». En ce que la
dat op 6 december 2007 door het Hof van Justitie van de Europese Unie partie requérante renvoie à l'arrêt rendu par la Cour de justice de
werd gewezen, dient te worden opgemerkt dat de bestreden bepalingen « l'Union européenne le 6 décembre 2007, il y a lieu de relever que les
de publieke aandeelhouders » niet de mogelijkheid bieden « om in het dispositions attaquées ne permettent pas « aux actionnaires publics de
kader van de werkzaamheden van de leden van de raad van bestuur van bénéficier de la possibilité de participer à l'activité du conseil
een vennootschap op aandelen meer gewicht in de schaal te werpen dan d'administration d'une société par actions de manière plus importante
zij in normale omstandigheden op grond van hun hoedanigheid van que leur qualité d'actionnaires ne le leur permettrait normalement »
aandeelhouder zouden kunnen doen » (HvJ, 6 december 2007, C-463/04 en (CJCE, 6 décembre 2007, C-463/04 et C-464/04, Federconsumatori et
C-464/04, Federconsumatori en anderen t. Comune di Milano, punt 23). autres c. Comune di Milano, point 23). En effet, les actions détenues
De aandelen die in handen zijn van de publiekrechtelijke rechtspersoon par la personne morale de droit public n'ont pas une valeur
hebben immers geen hogere waarde, in termen van beslissings- en
controlebevoegdheid binnen de organen van de vennootschap, dan die supérieure, en termes de pouvoir de décision ou de contrôle au sein
welke in handen zijn van de andere aandeelhouders. des organes de la société, à celles qui sont détenues par les autres
actionnaires.
B.11. Het eerste en het tweede middel zijn niet gegrond. B.11. Les premier et deuxième moyens ne sont pas fondés.
Ten aanzien van het derde middel Quant au troisième moyen
B.12.1. De verzoekende partij leidt een derde middel af uit de B.12.1. La partie requérante prend un troisième moyen de la violation,
schending, door artikel 9 van het bestreden decreet, van de regels par l'article 9 du décret attaqué, des règles répartitrices de
inzake de bevoegdheidsverdeling tussen de federale Staat en de compétences entre l'Etat fédéral et les régions, de l'article 160 de
gewesten, van artikel 160 van de Grondwet en van artikel 10 van de la Constitution et de l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. de réformes institutionnelles.
B.12.2. Bij artikel 9 van het bestreden decreet wordt in het decreet B.12.2. L'article 9 du décret attaqué insère dans le décret du 12
van 12 februari 2004 een artikel 15/4 ingevoegd dat, voor de overheid février 2004 un article 15/4 qui prévoit la possibilité, dans
die openbare mandaten heeft toevertrouwd, in de mogelijkheid voorziet, certaines hypothèses énumérées dans le premier paragraphe de cette
in bepaalde gevallen die zijn opgesomd in de eerste paragraaf van die disposition, pour l'autorité qui a confié des mandats publics, de les
bepaling, ze te herroepen. Uit het verzoekschrift blijkt dat het
middel betrekking heeft op het laatste lid van de tweede paragraaf van révoquer. Il ressort de la requête que le moyen vise le dernier alinéa
die bepaling, dat luidt : du deuxième paragraphe de cette disposition, qui prévoit :
« Een op artikel 16 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State « Un recours, fondé sur l'article 16 des lois coordonnées sur le
gegrond beroep wordt tegen deze beslissing ingesteld. Het moet binnen Conseil d'Etat, est ouvert contre cette décision. Il est introduit
vijftien dagen na de kennisgeving ervan ingediend worden ». dans les quinze jours de sa notification ».
B.13.1. De verzoekende partij verwijt de decreetgever dat hij, via die B.13.1. La partie requérante fait grief au législateur décrétal
bepaling, de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari d'avoir, par cette disposition, fondamentalement modifié les lois sur
1973, (hierna : de gecoördineerde wetten op de Raad van State) le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 (ci-après : les lois
fundamenteel heeft gewijzigd « in zoverre hij een beroep mogelijk coordonnées sur le Conseil d'Etat), « dans la mesure où il ouvre un
maakt tegen een beslissing die niet uitgaat van een administratieve recours contre une décision qui n'est pas celle d'une autorité
overheid ». Uit de uiteenzetting van het middel blijkt dat de administrative ». Il ressort de l'exposé du moyen que la partie
verzoekende partij van mening is dat artikel 9 van het bestreden requérante estime que l'article 9 du décret attaqué « ouvre, à
decreet, « voor een afgezette bestuurder, een beroep bij de Raad van l'administrateur révoqué, un recours au Conseil d'Etat contre la
State mogelijk maakt tegen de beslissing van een private
handelsonderneming », te weten de vennootschap waarin de décision d'une entreprise commerciale privée », à savoir la société au
overheidsbestuurder het mandaat uitoefent dat hem door de overheid is sein de laquelle l'administrateur public exerce le mandat qui lui a
toevertrouwd. été confié par l'autorité publique.
B.13.2. De bestreden bepaling preciseert dat « de overheid die B.13.2. La disposition attaquée précise que « l'autorité qui a confié
openbare mandaten heeft toevertrouwd » kan beslissen die mandaten te des mandats publics » peut décider de révoquer ces mandats et qu'un
herroepen en dat « tegen deze beslissing » een beroep bij de Raad van recours au Conseil d'Etat est ouvert « contre cette décision ». Il en
State kan worden ingesteld. Daaruit volgt dat de door de bestreden résulte que la décision visée par la disposition attaquée, décision
bepaling beoogde beslissing, waartegen een beroep kan worden ingesteld bij de Raad van State, geen beslissing is die werd genomen door de algemene vergadering of door een ander orgaan van de vennootschap waarin de overheidsbestuurder zijn mandaat uitoefent, maar een beslissing die werd genomen door de overheid die die bestuurder heeft aangewezen om haar binnen de raad van bestuur te vertegenwoordigen en die hem heeft voorgesteld aan de algemene vergadering van de aandeelhouders. Die beslissing mag niet worden verward met de beslissingen die door de organen van de vennootschap worden genomen met betrekking tot de benoeming of de afzetting van bestuurders, beslissingen die voor de bevoegde rechter kunnen worden aangevochten. contre laquelle un recours est ouvert au Conseil d'Etat, n'est pas une décision prise par l'assemblée générale ou par un autre organe de la société au sein de laquelle l'administrateur public exerce son mandat, mais par l'autorité publique qui a désigné cet administrateur pour la représenter au sein du conseil d'administration et qui l'a proposé à l'assemblée générale des actionnaires. Cette décision ne se confond pas avec les décisions prises par les organes de la société relativement à la nomination ou à la révocation des administrateurs, décisions qui peuvent être contestées devant le juge compétent.
B.13.3. Het derde middel is niet gegrond. B.13.3. Le troisième moyen n'est pas fondé.
B.14.1. De Ministerraad verwijt op zijn beurt de bestreden bepaling B.14.1. Le Conseil des ministres fait quant à lui grief à la
erin te voorzien dat het beroep dat openstaat tegen de beslissing tot disposition attaquée de prévoir que le recours ouvert contre la
herroeping gegrond is op artikel 16 van de gecoördineerde wetten op de décision de révocation est fondé sur l'article 16 des lois coordonnées
Raad van State, en dat het binnen vijftien dagen moet worden sur le Conseil d'Etat et qu'il doit être introduit dans les quinze
ingesteld, in afwijking van het gemeen recht inzake de bevoegdheid van jours, en dérogation au droit commun relatif à la compétence du
de Raad van State en de rechtspleging voor dat rechtscollege. Zodoende Conseil d'Etat et à la procédure devant cette juridiction. Ce faisant,
voert de Ministerraad een nieuw middel aan, wat hij vermag te doen met le Conseil des ministres prend un moyen nouveau, ce qu'il est autorisé
toepassing van artikel 85, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 à faire en application de l'article 85, alinéa 2, de la loi spéciale
januari 1989 op het Grondwettelijk Hof. du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle.
B.14.2. Naar aanleiding van het advies van de afdeling wetgeving van B.14.2. A la suite de l'avis de la section de législation du Conseil
de Raad van State waarbij werd verzocht die afwijking van het gemeen d'Etat invitant à justifier cette dérogation au droit commun (Doc.
recht te verantwoorden (Parl. St., Waals Parlement, 2017-2018, nr.
1051/1, p. 38), geeft de parlementaire voorbereiding aan dat de parl., Parlement wallon, 2017-2018, n° 1051/1, p. 38), les travaux
bekritiseerde regeling werd uitgewerkt met het oog op samenhang met de préparatoires indiquent que le régime critiqué avait été élaboré en
soortgelijke regeling die van toepassing is op de lokale recherchant une cohérence avec le régime similaire applicable aux
mandatarissen, zoals georganiseerd door het Wetboek van de mandataires locaux organisé par le Code de la démocratie locale et de
plaatselijke democratie en de decentralisatie. Daaruit volgt dat « het la décentralisation. Il en résulte que « l'ensemble des dispositions
geheel van de bepalingen in verband met de controle bijgevolg zijn liées au contrôle sont en conséquence rédigées pour permettre le
geredigeerd om het aanwenden van een enkele geharmoniseerde procedure recours à une procédure unique et harmonisée par le même organe de
door hetzelfde controleorgaan mogelijk te maken » (ibid., p. 7). contrôle » (ibid., p. 7).
B.14.3. Door te beslissen dat het beroep dat bij de Raad van State B.14.3. En décidant que le recours introduit au Conseil d'Etat contre
wordt ingesteld tegen de beslissing tot afzetting van de la décision de révocation de l'administrateur public ou du
overheidsbestuurder of van de beheerder, die werd genomen door de
overheid die hem het mandaat had toevertrouwd, gegrond is op artikel gestionnaire prise par l'autorité qui lui avait confié le mandat est
16 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State en dat het binnen fondé sur l'article 16 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat et
een termijn van vijftien dagen moet worden ingesteld, maakt de qu'il doit être introduit dans un délai de quinze jours, le
législateur décrétal empiète sur la compétence réservée au législateur
decreetgever inbreuk op de bevoegdheid die bij artikel 160 van de fédéral par l'article 160 de la Constitution. La Cour doit vérifier si
Grondwet aan de federale wetgever is voorbehouden. Het Hof moet nagaan cet empiétement de compétence peut être justifié sur la base de
of die bevoegdheidsoverschrijding kan worden verantwoord op grond van
artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
der instellingen. institutionnelles.
B.14.4. Om redenen van coherentie met andere decretale bepalingen, B.14.4. Pour des raisons de cohérence avec d'autres dispositions
maar ook omdat hij oordeelde dat de periode van onzekerheid die door décrétales, mais également au motif qu'il considérait que la période
het instellen van het beroep ontstaat zo kort mogelijk moest zijn, in d'incertitude créée par l'introduction du recours devait être la plus
het belang van de betrokken personen, van de instelling waarbinnen het courte possible, dans l'intérêt des personnes concernées, de
mandaat of het ambt werd uitgeoefend en van de overheid die het l'organisme au sein duquel le mandat ou la fonction était exercé ainsi
mandaat of het ambt had toevertrouwd, kon de decreetgever het que de l'autorité ayant confié le mandat ou la fonction, le
noodzakelijk achten af te wijken van het gemeen recht van het beroep législateur décrétal a pu juger nécessaire de déroger au droit commun
bij de Raad van State door te beslissen dat het beoogde beroep moet du recours au Conseil d'Etat en décidant que le recours visé est
worden ingesteld op grond van artikel 16 van de gecoördineerde wetten introduit sur le fondement de l'article 16 des lois coordonnées sur le
op de Raad van State, binnen vijftien dagen na de kennisgeving van de Conseil d'Etat dans les quinze jours de la notification de la
beslissing. décision.
B.14.5. De bestreden bepaling heeft slechts betrekking op een beperkt B.14.5. La disposition attaquée ne concerne qu'un nombre limité de
aantal beroepen, zodat de weerslag ervan marginaal is. Zij wijzigt de recours, de sorte que son incidence est marginale. Elle ne modifie pas
rechtspleging voor het hoge administratieve rechtscollege niet, maar la procédure devant la haute juridiction administrative mais se limite
beperkt zich ertoe de beroepen tegen bepaalde beslissingen die met à assigner les recours contre certaines décisions prises en
toepassing van de decreetgeving zijn genomen toe te wijzen aan het application de la législation décrétale au contentieux de pleine
contentieux met volle rechtsmacht, in plaats van aan het juridiction plutôt qu'au contentieux de l'annulation. La matière
annulatiecontentieux. De aldus beperkte aangelegenheid die onder de ressortissant à la compétence fédérale, ainsi limitée, se prête dès
federale bevoegdheid valt, leent zich derhalve tot een
gedifferentieerde regeling. lors à un règlement différencié.
B.14.6. Het door de Ministerraad aangevoerde nieuwe middel is niet B.14.6. Le moyen nouveau pris par le Conseil des ministres n'est pas
gegrond. fondé.
Ten aanzien van het vierde middel Quant au quatrième moyen
B.15. De verzoekende partij leidt een vierde middel af uit de B.15. La partie requérante prend un quatrième moyen de la violation
schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in des articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison
samenhang gelezen met artikel 39 van de Grondwet, met artikel 6, § 1, avec l'article 39 de la Constitution, avec l'article 6, § 1er, VI,
VI, eerste lid, derde lid, vierde lid, 3°, en vijfde lid, 5°, van de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, alinéas 1er, 3, 4, 3° et 5, 5°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de
met artikel 22 van de Grondwet, met artikel 8 van het Europees Verdrag réformes institutionnelles, avec l'article 22 de la Constitution, avec
voor de rechten van de mens en met het beginsel van rechtszekerheid. l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec
le principe de la sécurité juridique.
B.16.1. In het eerste onderdeel verwijt de verzoekende partij de B.16.1. Par la première branche, la partie requérante fait grief au
decreetgever een discriminatie in te voeren onder handelsondernemingen législateur décrétal d'établir une discrimination entre les
naargelang het Waalse Gewest of een andere publiekrechtelijke entreprises commerciales selon que la Région wallonne ou une autre
rechtspersoon al dan niet een « gekwalificeerde deelneming » in die personne morale de droit public détient ou non en leur sein une «
ondernemingen bezit. Die grief lijkt bijgevolg te zijn gericht tegen participation qualifiée ». Ce grief semble dès lors être dirigé contre
artikel 3, § 7, eerste lid, van het decreet van 12 februari 2004, l'article 3, § 7, alinéa 1er, du décret du 12 février 2004, tel qu'il
zoals het werd ingevoegd bij artikel 2, 2°, van het bestreden decreet. a été introduit par l'article 2, 2°, du décret attaqué.
B.16.2. Zoals in B.5.3 is vermeld, heeft de verzoekende partij geen B.16.2. Comme il est dit en B.5.3, la partie requérante n'a pas
belang erbij de vernietiging van die bepaling te vorderen. Het eerste intérêt à poursuivre l'annulation de cette disposition. Le quatrième
onderdeel van het vierde middel is niet ontvankelijk. moyen, en sa première branche, est irrecevable.
B.17.1. In het tweede onderdeel verwijt de verzoekende partij artikel B.17.1. Par la deuxième branche, la partie requérante fait grief à
3, § 7, tweede lid, van het decreet van 12 februari 2004, zoals l'article 3, § 7, alinéa 2, du décret du 12 février 2004, cité en
geciteerd in B.3.2 en ingevoegd bij artikel 2, 2°, van het bestreden B.3.2, introduit par l'article 2, 2°, du décret attaqué, de ne prévoir
decreet, enkel in afwijkingsmogelijkheden te voorzien voor de des possibilités de dérogation que pour les administrateurs publics et
overheidsbestuurders en de beheerders op wie de artikelen 1 tot en met les gestionnaires auxquels les articles 1er à 16 inclus, 18, 18bis et
16, 18, 18bis en 19 van het decreet van 12 februari 2004 van 19 du décret du 12 février 2004 s'appliquent en vertu de l'article 3,
toepassing zijn krachtens artikel 3, § 7, van hetzelfde decreet, en § 7, du même décret et non pour ceux auxquels ces dispositions
niet voor diegenen op wie die bepalingen van toepassing zijn krachtens artikel 3, § 1, van dat decreet. s'appliquent en vertu de l'article 3, § 1er, de ce décret.
B.17.2. Het in dat onderdeel van het middel bekritiseerde verschil in B.17.2. La différence de traitement critiquée par cette branche du
behandeling berust op een pertinent criterium, aangezien het moyen repose sur un critère pertinent, dès lors que le champ
toepassingsgebied ratione personae van de bepalingen van het decreet d'application ratione personae des dispositions du décret est défini,
in het ene geval wordt afgebakend door de opsomming van instellingen dans un cas, par l'énumération d'organismes pour lesquels le
waarvoor de decreetgever beslist dat die bepalingen moeten worden législateur décrétal décide que ces dispositions doivent être
toegepast terwijl, in het andere geval, dat toepassingsgebied op applicables alors que, dans l'autre cas, ce champ d'application est
abstracte wijze wordt afgebakend zodat de decreetgever redelijkerwijs défini de manière abstraite, de sorte que le législateur décrétal ne
niet definitief kon bepalen of voor bepaalde entiteiten in pouvait raisonnablement déterminer de manière définitive si des
uitzonderingen moest worden voorzien. exceptions devaient être prévues pour certaines entités.
Voor het overige komt het het Hof niet toe, in het kader van het Pour le surplus, il ne revient pas à la Cour, dans le cadre du présent
voorliggende beroep, zich uit te spreken over de pertinentie van de recours, de se prononcer sur la pertinence de l'inscription ou du
inschrijving of van de handhaving van bepaalde instellingen op de maintien de certains organismes dans la liste figurant à l'article 3,
lijst van artikel 3, § 1, van het decreet van 12 februari 2004. § 1er, du décret du 12 février 2004.
B.18.1. In het derde onderdeel klaagt de verzoekende partij een B.18.1. Par la troisième branche, la partie requérante dénonce une
discriminatie aan tussen privaatrechtelijke handelsondernemingen in discrimination entre les entreprises commerciales de droit privé au
het licht van het recht op eerbiediging van het privéleven, in zoverre regard du droit au respect de la vie privée, en ce que le chapitre Ier
hoofdstuk I van het decreet van 12 februari 2004 de du décret du 12 février 2004 oblige les administrateurs publics et les
overheidsbestuurders en de personen die belast zijn met het dagelijks personnes chargées de la gestion journalière au sein des entreprises
bestuur in de privaatrechtelijke handelsondernemingen ertoe verplicht commerciales de droit privé à déclarer leurs mandats et rémunérations
hun mandaten en bezoldigingen aan te geven bij het controleorgaan dat
overgaat tot een nominatieve bekendmaking ervan, en in zoverre dat auprès de l'organe de contrôle qui en fait une publicité nominative et
hoofdstuk de betrokken privaatrechtelijke handelsondernemingen que ce chapitre oblige également les entreprises commerciales de droit
eveneens ertoe verplicht een nominatief verslag over de bezoldiging privé concernées à transmettre aux autorités régionales un rapport
van de overheidsbestuurders en van de personen die belast zijn met het nominatif sur la rémunération des administrateurs publics et des
dagelijks bestuur, alsook de lijst van alle personen die in hun personnes chargées de la gestion journalière ainsi que la liste de
organen of in die van hun dochterondernemingen over een mandaat of een toutes les personnes disposant d'un mandat ou d'une fonction dans
ambt beschikken, aan de gewestelijke overheden door te geven. Dat leurs organes ou ceux de leurs filiales. Ce moyen, en cette branche,
middel, in dat onderdeel, lijkt betrekking te hebben op de artikelen
15, 15/1, 15/2, 15/3 en 15/6 van het decreet van 12 februari 2004, semble viser les articles 15, 15/1, 15/2, 15/3 et 15/6 du décret du 12
zoals gewijzigd of ingevoegd bij de artikelen 5 tot 8 en 11 van het février 2004, modifié ou introduits par les articles 5 à 8 et 11 du
bestreden decreet. décret attaqué.
B.18.2. Het recht op eerbiediging van het privéleven, zoals B.18.2. Le droit au respect de la vie privée, tel qu'il est garanti
gewaarborgd bij artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het par les articles 22 de la Constitution et 8 de la Convention
Europees Verdrag voor de rechten van de mens, heeft als essentieel européenne des droits de l'homme, a pour but essentiel de protéger les
doel de personen te beschermen tegen inmengingen in hun privéleven. personnes contre les ingérences dans leur vie privée.
Dat recht heeft een ruime draagwijdte en omvat, onder meer, de Ce droit a une portée étendue et comprend entre autres la protection
bescherming van persoonsgegevens en van persoonlijke informatie. des données à caractère personnel et des informations personnelles.
B.18.3. De rechten die bij artikel 22 van de Grondwet en bij artikel 8 B.18.3. Les droits que garantissent l'article 22 de la Constitution et
van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens worden l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme ne sont
gewaarborgd, zijn evenwel niet absoluut. toutefois pas absolus.
Zij sluiten een overheidsinmenging in het recht op eerbiediging van Ils n'excluent pas une ingérence d'une autorité publique dans
het privéleven niet uit, maar vereisen dat zij wordt toegestaan door l'exercice du droit au respect de la vie privée, mais exigent que
een voldoende precieze wettelijke bepaling, dat zij beantwoordt aan cette ingérence soit prévue par une disposition législative
een dwingende maatschappelijke behoefte in een democratische suffisamment précise, qu'elle réponde à un besoin social impérieux
samenleving en dat zij evenredig is met de daarmee nagestreefde dans une société démocratique et qu'elle soit proportionnée à
wettige doelstelling. Die bepalingen houden voor de overheid bovendien l'objectif légitime qu'elle poursuit. Ces dispositions engendrent de
de positieve verplichting in om maatregelen te nemen die een surcroît l'obligation positive, pour l'autorité publique, de prendre
daadwerkelijke eerbiediging van het privéleven verzekeren, zelfs in de des mesures qui assurent le respect effectif de la vie privée, même
sfeer van de onderlinge verhoudingen tussen individuen (EHRM, 27 dans la sphère des relations entre les individus (CEDH, 27 octobre
oktober 1994, Kroon e.a. t. Nederland, § 31; grote kamer, 12 november 1994, Kroon et autres c. Pays Bas, § 31; grande chambre, 12 novembre
2013, Söderman t. Zweden, § 78). 2013, Söderman c. Suède, § 78).
De appreciatiemarge is evenwel niet onbegrensd : opdat een wettelijke La marge d'appréciation n'est toutefois pas illimitée : pour qu'une
regeling verenigbaar is met het recht op eerbiediging van het réglementation légale soit compatible avec le droit au respect de la
privéleven, is vereist dat de wetgever een billijk evenwicht heeft vie privée, le législateur doit ménager un juste équilibre entre tous
ingesteld tussen alle rechten en belangen die in het geding zijn. les droits et intérêts en cause.
B.18.4. Doordat hij weet had van bepaalde situaties die hij B.18.4. Prenant connaissance de certaines situations qu'il a
onverenigbaar achtte met de regels van goed bestuur en transparantie considérées comme étant incompatibles avec les règles de bonne
die hij essentieel vond binnen de beoogde instellingen en entiteiten, gouvernance et de transparence qu'il estimait essentielles au sein des
kon de decreetgever het noodzakelijk achten de bestreden bepalingen te organismes et entités visés, le législateur décrétal a pu juger qu'il
nemen teneinde transparantie te waarborgen ten aanzien van de était nécessaire de prendre les dispositions attaquées afin de
uitoefening van de mandaten en ambten, zelfs binnen private garantir la transparence quant à l'exercice des mandats et fonctions,
handelsvennootschappen. Voor het overige toont de verzoekende partij même au sein de sociétés commerciales privées. Pour le surplus, la
niet aan in welk opzicht de door haar beoogde bepalingen een partie requérante ne démontre pas en quoi les dispositions qu'elle
onevenredige aantasting van het recht op eerbiediging van het vise entraîneraient une atteinte disproportionnée au droit au respect
privéleven van de betrokkenen met zich zouden meebrengen. B.19. Het vierde middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 18 juni 2020. De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, de la vie privée des personnes concernées. B.19. Le quatrième moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 18 juin 2020. Le greffier, F. Meersschaut Le président,
F. Daoût F. Daoût
^