← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 10/2020 van 23 januari 2020 Rolnummers 6933 en 6934 In zake
: de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 147 en volgende van het Wetboek de(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen,
en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 10/2020 van 23 januari 2020 Rolnummers 6933 en 6934 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 147 en volgende van het Wetboek de(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) | Extrait de l'arrêt n° 10/2020 du 23 janvier 2020 Numéros du rôle : 6933 et 6934 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 147 et suivants du Code(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 10/2020 van 23 januari 2020 | Extrait de l'arrêt n° 10/2020 du 23 janvier 2020 |
Rolnummers 6933 en 6934 | Numéros du rôle : 6933 et 6934 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 147 en | En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 147 et |
volgende (waaronder, in het bijzonder, de artikelen 149, 3°, en 150, | suivants (dont, en particulier, les articles 149, 3°, et 150, alinéa 1er) |
eerste lid) van het Wetboek der successierechten, gesteld door het Hof | du Code des droits de succession, posées par la Cour d'appel de Liège. |
van Beroep te Luik. | |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, |
Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. | J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. |
Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y. | Moerman et M. Pâques, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée |
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, | par le président F. Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
a. Bij arrest van 2 mei 2018, waarvan de expeditie ter griffie van het | a. Par arrêt du 2 mai 2018, dont l'expédition est parvenue au greffe |
Hof is ingekomen op 25 mei 2018, heeft het Hof van Beroep te Luik de | de la Cour le 25 mai 2018, la Cour d'appel de Liège a posé les |
volgende prejudiciële vragen gesteld : | questions préjudicielles suivantes : |
« 1. Schendt artikel 150, eerste lid, van het Wetboek der | « 1. L'article 150, alinéa 1er, du Code des droits de succession, tel |
successierechten, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij | qu'applicable avant sa modification par l'article 52 de la loi du 2 |
artikel 52 van de wet van 2 mei 2002 betreffende de verenigingen | mai 2002 sur les associations sans but lucratif, les associations |
zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder | internationales sans but lucratif et les fondations, viole-t-il les |
winstoogmerk en de stichtingen, de artikelen 10, 11 en 172 van de | articles 10, 11 et 172 de la Constitution, en ce qu'il frappe de la |
Grondwet, in zoverre het aan de vzw's die houder zijn van goederen die | |
zij in België bezitten, de taks tot vergoeding van de successierechten | taxe compensatoire des droits de succession les ASBL titulaires de |
oplegt op de waarde van die goederen, maar de vzw's die houder zijn | biens possédés en Belgique sur la valeur de ces biens mais exempte les |
van goederen die zij in het buitenland bezitten, vrijstelt wat de | ASBL titulaires de biens possédés à l'étranger sur la valeur de ces |
waarde van die laatste goederen betreft ? | derniers biens ? |
2. Schenden de artikelen 147 en volgende van het Wetboek der | 2. Les articles 147 et suivants du Code des droits de succession, tels |
successierechten, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij de | |
wet van 2 mei 2002 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de | qu'applicables avant leur modification par la loi du 2 mai 2002 sur |
internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, de | les associations sans but lucratif, les associations internationales |
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, in zoverre zij, volgens de | sans but lucratif et les fondations, violent-ils les articles 10, 11 |
interpretatie van de belastingadministratie, geen onderscheid maken | et 172 de la Constitution, en ce que, selon l'interprétation de |
tussen, enerzijds, de vzw's die bezittingen bijeenbrengen die | l'administration fiscale, ils n'établissent aucune distinction entre, |
afkomstig zijn van particulieren en waarvoor een terugkeer naar de ' | d'une part, les ASBL qui recueillent des avoirs provenant de |
dode hand ' kan worden gevreesd, en, anderzijds, de vzw's die | particuliers et pour lesquels on peut craindre un retour à la ' main |
bezittingen van een andere rechtspersoon bijeenbrengen - geval waarin | morte ' et, d'autre part, les ASBL qui recueillent des avoirs d'une |
er geen risico van verlies van successierechten bestaat aangezien die | autre personne morale - cas dans lequel il n'existe aucun risque de |
nooit verschuldigd zijn ? | perte de droits de succession puisque ceux-ci ne sont jamais dus ? |
3. Schenden de artikelen 147 en volgende van het Wetboek der | 3. Les articles 147 et suivants du Code des droits de succession, tels |
successierechten, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij de | |
wet van 2 mei 2002 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de | qu'applicables avant leur modification par la loi du 2 mai 2002 sur |
internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, de | les associations sans but lucratif, les associations internationales |
sans but lucratif et les fondations, violent-ils les articles 10, 11 | |
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, in zoverre zij, volgens de | et 172 de la Constitution, en ce que, selon l'interprétation de |
interpretatie van de belastingadministratie, geen onderscheid maken | l'administration fiscale, ils n'établissent aucune distinction entre, |
tussen, enerzijds, de vzw's die bezittingen bijeenbrengen die | d'une part, les ASBL qui recueillent des avoirs provenant de |
afkomstig zijn van particulieren en die ze opsparen, en waarvoor dus | particuliers et qui les thésaurisent, et pour lesquelles on peut donc |
een terugkeer naar de ' dode hand ' kan worden gevreesd, en, | craindre un retour à la ' main morte ', et, d'autre part, les ASBL qui |
anderzijds, de vzw's die bezittingen van een andere rechtspersoon, en | recueillent des avoirs d'une autre personne morale, voire même d'un |
zelfs van een particulier, bijeenbrengen, maar die een verdelend doel | particulier, mais qui poursuivent une vocation distributive |
nastreven aangezien zij die bezittingen bestemmen voor de betaling van | puisqu'elles destinent ces avoirs au paiement de pensions, lesquelles |
pensioenen, die naar het vermogen van een particulier en dus naar het | réintégreront le patrimoine d'un particulier et donc le ' circuit |
' normale fiscale circuit ' zullen terugkeren ? | fiscal normal ' ? |
4. Schenden de artikelen 147 en volgende van het Wetboek der | 4. Les articles 147 et suivants du Code des droits de succession, tels |
successierechten, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij de | |
wet van 2 mei 2002 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de | qu'applicables avant leur modification par la loi du 2 mai 2002 sur |
internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, en | les associations sans but lucratif, les associations internationales |
in het bijzonder artikel 149, 3°, in die zin geïnterpreteerd dat zij | sans but lucratif et les fondations, et en particulier l'article 149, |
een vzw die is opgericht door een intercommunale teneinde te voldoen | 3°, interprétés en ce sens qu'ils soumettent à la taxe compensatoire |
aan de wettelijke verplichting van die laatste om aan haar | des droits de succession une ASBL constituée par une intercommunale en |
vastbenoemde personeelsleden en aan hun rechthebbenden een pensioen | vue de satisfaire à l'obligation légale de cette dernière d'assurer |
toe te kennen, aan de taks tot vergoeding van de successierechten | une pension aux membres de son personnel pourvus d'une nomination |
onderwerpen, terwijl de andere instellingen die eveneens een wettelijk | définitive et aux ayants droit de ceux-ci, alors que ne sont pas |
pensioen beogen te waarborgen, zoals de Rijksdienst voor Pensioenen, | soumis à cette taxe les autres organismes qui visent pareillement à |
de erkende pensioenkassen voor zelfstandigen en de Rijksdienst voor | garantir une pension légale, tels que l'Office National des Pensions, |
Sociale Zekerheid van de provinciale en plaatselijke | les Caisses agréées de pension pour travailleurs indépendants, |
overheidsdiensten, niet aan die taks worden onderworpen, de artikelen | l'Office National de Sécurité Sociale des Administrations Provinciales |
10, 11 en 172 van de Grondwet ? | et Locales, violent-ils les articles 10, 11 et 172 de la Constitution |
5. Schendt artikel 150 van het Wetboek der successierechten, zoals van | ? 5. L'article 150 du Code des droits de succession, en tant qu'il |
exclut en principe toute déduction de charges, tel qu'applicable avant | |
toepassing vóór de wijziging ervan bij de wet van 2 mei 2002 | sa modification par la loi du 2 mai 2002 sur les associations sans but |
betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale | lucratif, les associations internationales sans but lucratif et les |
verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, in zoverre het | fondations, viole-t-il les articles 10, 11 et 172 de la Constitution, |
elke aftrek van lasten in beginsel uitsluit, de artikelen 10, 11 en | en ce qu'il traite de manière identique, d'une part, l'ASBL qui se |
172 van de Grondwet, doordat het, enerzijds, de vzw die zich beperkt | limite à thésauriser ses fonds sans obligation de reverser ceux-ci ni |
tot het opsparen van haar fondsen zonder verplichting om die terug te | |
storten, noch dus om enige voorziening aan te leggen, en, anderzijds, | donc de constituer une provision quelconque, et, d'autre part, l'ASBL |
de vzw wier doel bestaat in het beheer van de fondsen die bestemd zijn | dont l'objet est la gestion des fonds destinés aux pensions légales |
voor de wettelijke pensioenen van de personeelsleden van een | des membres du personnel d'une intercommunale et le paiement de |
intercommunale en de betaling ervan, op identieke wijze behandelt ? ». | celles-ci ? ». |
b. Bij arrest van 2 mei 2018, waarvan de expeditie ter griffie van het | b. Par arrêt du 2 mai 2018, dont l'expédition est parvenue au greffe |
Hof is ingekomen op 25 mei 2018, heeft het Hof van Beroep te Luik de | de la Cour le 25 mai 2018, la Cour d'appel de Liège a posé la question |
volgende prejudiciële vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 150, eerste lid, van het Wetboek der | « L'article 150, alinéa 1er, du Code des droits de succession, tel |
successierechten, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij | qu'applicable avant sa modification par l'article 52 de la loi du 2 |
artikel 52 van de wet van 2 mei 2002 betreffende de verenigingen | mai 2002 sur les associations sans but lucratif, les associations |
zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder | internationales sans but lucratif et les fondations, viole-t-il les |
winstoogmerk en de stichtingen, de artikelen 10, 11 en 172 van de | articles 10, 11 et 172 de la Constitution, en ce qu'il frappe de la |
Grondwet, in zoverre het aan de vzw's die houder zijn van goederen die | |
zij in België bezitten, de taks tot vergoeding van de successierechten | taxe compensatoire des droits de succession les ASBL titulaires de |
oplegt op de waarde van die goederen, maar de vzw's die houder zijn | biens possédés en Belgique sur la valeur de ces biens mais exempte les |
van goederen die zij in het buitenland bezitten, vrijstelt wat de | ASBL titulaires de biens à l'étranger sur la valeur de ces derniers |
waarde van die laatste goederen betreft ? ». | biens ? ». |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6933 en 6934 van de rol van | Ces affaires, inscrites sous les numéros 6933 et 6934 du rôle de la |
het Hof, werden samengevoegd. | Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen | Quant aux dispositions en cause |
B.1.1. De hoofdstukken I en II van boek II van het Wetboek der | B.1.1. Les chapitres Ier et II du livre II du Code des droits de |
successierechten, zoals zij van toepassing zijn op de voor de | succession, tels qu'ils sont applicables aux affaires pendantes devant |
verwijzende rechter hangende zaken, bepalen : | le juge a quo, disposent : |
« Hoofdstuk I : Vestiging van de [taks] | « Chapitre Ier : Etablissement de la taxe |
Art. 147.De verenigingen zonder winstoogmerken zijn onderworpen, te |
Art. 147.Les associations sans but lucratif sont assujetties, à |
rekenen van de eerste januari die de datum hunner oprichting volgt, | partir du premier janvier qui suit la date de leur constitution, à une |
aan een jaarlijkse [taks] tot vergoeding der successierechten. | taxe annuelle compensatoire des droits de succession. |
Art. 148.Zijn aan de [taks] onderworpen : |
Art. 148.Sont soumises à la taxe : |
1° De verenigingen zonder winstoogmerken na 10 juli 1921 opgericht; | 1° les associations sans but lucratif créées après le 10 juillet 1921; |
2° De inrichtingen en verenigingen zonder winstoogmerken die | 2° les institutions et associations sans but lucratif qui ont obtenu |
rechtspersoonlijkheid verkregen hebben bij de wetten van 7 augustus | la personnalité civile par les lois du 7 août 1919, du 12 mars et du |
1919, van 12 maart en van 25 mei 1920; | 25 mai 1920; |
3° De internationale verenigingen met wetenschappelijk doel, beheerst | 3° les associations internationales à but scientifique, régies par la |
door de wet van 25 oktober 1919. | loi du 25 octobre 1919. |
Art. 148bis.Zijn niet aan de [taks] onderworpen de inrichtingen en |
Art. 148bis.Ne sont pas soumises à la taxe les institutions et |
verenigingen zonder winstoogmerken waarvan de massa der goederen, | associations sans but lucratif dont la masse des biens déterminée à |
bedoeld in artikel 150, een waarde heeft die één miljoen frank niet | l'article 150 a une valeur ne dépassant pas un million de francs. |
overschrijdt. | |
Art. 149.Zijn van de [taks] vrijgesteld : |
Art. 149.Sont exonérées de la taxe : |
1° De gemachtigde compensatiekassen voor kindertoeslagen en de | 1° les caisses de compensation agréées pour allocations familiales et |
gemachtigde onderlinge kassen voor kindertoeslagen; | les caisses mutuelles agréées d'allocations familiales; |
2° De inrichtingen en verenigingen zonder winstoogmerken die | 2° les institutions et associations sans but lucratif qui ont obtenu |
rechtspersoonlijkheid vóór 11 juli 1921 hebben verkregen, andere dan | la personnalité civile avant le 11 juillet 1921, autres que celles |
deze waarover het gaat in het 2° van vorig artikel; | dont il s'agit au numéro 2 de l'article précédent; |
3° De erkende pensioenkassen voor zelfstandigen ». | 3° les caisses agréées de pension pour travailleurs indépendants ». |
« Hoofdstuk II : Zetting der [taks] | « Chapitre II : Assiette de la taxe |
Art. 150.De [taks] is verschuldigd op de massa der in België bezeten |
Art. 150.La taxe est due sur la masse des biens possédés en Belgique, |
goederen, zonder aftrekking der lasten. | sans distraction des charges. |
Deze massa begrijpt evenwel niet : | Toutefois, cette masse ne comprend pas : |
1° de interesten, de rentetermijnen, de huur- en pachtgelden en, meer | 1° les intérêts, les termes de rente, les loyers et fermages et, plus |
in het algemeen, de burgerlijke vruchten van allen aard, alsmede de | généralement, les fruits civils de toute nature, ainsi que les |
jaarlijkse bijdragen en inschrijvingen, die, nog verschuldigd zijnde, | cotisations et souscriptions annuelles, qui, restant dus, ne sont pas |
niet gekapitaliseerd zijn; | capitalisés; |
2° de al dan niet ontvangen natuurlijke vruchten; | 2° les fruits naturels, perçus ou non; |
3° de voorraden en voorwerpen bestemd voor gewoon gebruik. | 3° les provisions et objets destinés à la consommation courante. |
Zijn van toepassing op de [taks] gevestigd bij artikel 147, de | Sont applicables à la taxe établie par l'article 147, les dispositions |
bepalingen van het eerste boek aangaande den belastbaren grondslag en | du livre premier relatives à la base imposable et au régime des biens |
het regime der voorwaardelijke en betwiste goederen ». | conditionnels et litigieux ». |
B.1.2. De taks tot vergoeding der successierechten werd ingevoerd bij | B.1.2. La taxe compensatoire des droits de succession a été instaurée |
de wet van 27 juni 1921 « waarbij aan de vereenigingen zonder | par la loi du 27 juin 1921 « accordant la personnalité civile aux |
winstgevend doel en aan de instellingen van openbaar nut | associations sans but lucratif et aux établissements d'utilité |
rechtspersoonlijkheid wordt verleend » (hierna : de wet van 27 juni | publique » (ci-après : la loi du 27 juin 1921), et plus précisément |
1921), meer bepaald bij titel III (« Fiscale bepalingen ») van die | par le titre III (« Dispositions fiscales ») de cette loi. |
wet. Luidens de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet strekt de | Aux termes des travaux préparatoires de la loi précitée, la taxe |
in het geding zijnde taks ertoe de niet-inning, door de Staat, van | litigieuse vise à compenser l'absence de perception, par l'Etat, de |
normaal in geval van overlijden verschuldigde rechten van overgang te | |
compenseren, niet-inning die het gevolg is van de eeuwigdurende | droits de mutation, dus normalement en cas de décès, qui résulte de la |
bestemming van de vzw's : | vocation perpétuelle des ASBL : |
« De verandering, door het ontwerp aan het stelsel der vereenigingen | « Le changement apporté par le projet au régime des associations sans |
zonder winstgevend doel toegebracht [namelijk het verlenen van | but lucratif [conférer la personnalité civile] appelle nécessairement |
rechtspersoonlijkheid] heeft noodzakelijk ten gevolge dat ook de | une modification à la législation fiscale en ce qui concerne les biens |
fiscale wetgeving in zake de ten dienste dezer organismen aangewende | affectés au service de ces organismes. |
goederen, dient gewijzigd. Onder het huidig stelsel behoort de | Sous le régime actuel, la propriété desdits biens repose juridiquement |
eigendom van die goederen naar rechten aan tusschengestelde | sur la tête de personnes physiques interposées. Au décès de chacun des |
natuurlijke personen. Bij overlijden van ieder der schijnbare | propriétaires apparents, l'Etat perçoit sur la valeur des biens, soit |
eigenaars, wordt door den Staat, op de waarde der goederen, hetzij | un droit de mutation entre vifs, soit un droit de succession [...]. |
rechten wegens overgang onder de levenden, hetzij erfenisrechten | Dans le nouvel état de choses, ce sera dans le chef de l'association |
geheven [...]. | |
Met het nieuw stelsel berust het eigendomsrecht der goederen bij het | elle-même, personne morale, que reposera la propriété des biens et |
hoofd der vereeniging zelve, die een zedelijk lichaam is, en dit recht | cette propriété restera immuable aussi longtemps que durera |
is onveranderlijk, zoolang de vereeniging blijft bestaan. Daar de | l'association. Les biens ne faisant plus l'objet de mutations, le |
goederen niet meer op anderen overgaan, zal de schatkist door dit feit | Trésor se trouvera, par le fait, privé de la recette des droits |
de opbrengst van registratie- en erfenisrechten, die zij thans beurt, | d'enregistrement et de succession qu'il prélève actuellement. Il est |
moeten derven. Het is dan ook billijk den Staat schadeloos te stellen | juste et équitable de dédommager l'Etat de la perte d'impôt que lui |
voor het verlies aan belasting dat het invoeren van het nieuwe stelsel | |
ten gevolge zal hebben » (Parl. St., Kamer, 1919-1920, nr. 375, | causera l'institution du nouveau régime » (Doc. parl., Chambre, |
memorie van toelichting, p. 1). | 1919-1920, n° 375, exposé des motifs, p. 1). |
Het « verslag der raadgevende commissie » vermeldt : | Le « rapport de la commission consultative » mentionne : |
« Ongetwijfeld is het feit, dat velen wantrouwend staan tegenover de | « Ce qui, sans aucun doute, a longtemps retardé dans notre pays une |
rechtspersoonlijkheid zelve - begrip waaraan men, naar ouder gewoonte, | législation rationnelle et méthodique sur les personnes morales, ce |
gemakkelijk het gevreesde begrip der doode hand vastknoopt - | sont les défiances qu'inspire à beaucoup d'esprits la personnalité |
aanleiding geweest dat in ons land een rationeele en methodische | civile elle-même, notion à laquelle on allie volontiers, sous l'empire |
wetgeving op de zedelijke lichamen zoolang is uitgebleven » (Parl. | de traditions fort anciennes, la notion redoutée de la main morte » |
St., Kamer, 1919-1920, nr. 375, bijlage, verslag der raadgevende | (Doc. parl., Chambre, 1919-1920, n° 375, annexe, rapport de la |
commissie, p. 3). | commission consultative, p. 3). |
B.1.3. De minister van Financiën heeft in 1998, in antwoord op een | B.1.3. Le ministre des Finances a indiqué, en 1998, en réponse à une |
parlementaire vraag, erop gewezen dat de ratio legis van de invoering | question parlementaire, que la ratio legis de l'instauration de la |
van de taks tot vergoeding der successierechten - die erin bestaat de | taxe compensatoire des droits de succession - qui consiste à compenser |
Schatkist te compenseren voor gederfde successierechten - nog steeds | la moindre recette des droits de succession pour le Trésor - était |
geldt : de handhaving van die taks is gegrond omdat de reden waarom de | encore valable : le maintien de cette taxe est fondé, sa raison d'être |
taks destijds werd ingevoerd, blijft bestaan (Vr. en Antw., Kamer, | |
1997-1998, 7 september 1998, QRVA 49-142, pp. 19555-19557). | ayant subsisté (Q.R., Chambre, 1997-1998, 7 septembre 1998, QRVA |
49-142, pp. 19555-19557). | |
B.2. Verscheidene van de voormelde bepalingen zijn gewijzigd bij de | B.2. Plusieurs des dispositions précitées ont été modifiées par la loi |
wet van 2 mei 2002 « betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, | du 2 mai 2002 « sur les associations sans but lucratif, les |
de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen » | associations internationales sans but lucratif et les fondations » |
(hierna : de wet van 2 mei 2002). Die wijzigingen zijn in werking | (ci-après : la loi du 2 mai 2002). Ces modifications sont entrées en |
getreden op 1 juli 2003. Aangezien de voor de verwijzende rechter | vigueur le 1er juillet 2003. Dès lors que les litiges pendants devant |
hangende geschillen aanslagjaren van vóór die wijzigingen betreffen, | le juge a quo concernent des exercices d'imposition antérieurs à ces |
dient het Hof daarmee geen rekening te houden. | modifications, la Cour ne doit pas tenir compte de celles-ci. |
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag in de zaak nr. 6933 en | Quant à la première question préjudicielle dans l'affaire n° 6933 et à |
ten aanzien van de prejudiciële vraag in de zaak nr. 6934 | la question préjudicielle dans l'affaire n° 6934 |
B.3. Aan het Hof worden vragen gesteld over de bestaanbaarheid van | B.3. La Cour est interrogée sur la compatibilité de l'article 150, |
artikel 150, eerste lid, van het Wetboek der successierechten, zoals | alinéa 1er, du Code des droits de succession, tel qu'il est applicable |
het van toepassing is op de voor de verwijzende rechter hangende | aux affaires pendantes devant le juge a quo, avec les articles 10, 11 |
zaken, met de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, in zoverre het de vzw's verschillend behandelt naargelang zij goederen bezitten in België dan wel in het buitenland, aangezien de taks tot vergoeding van de successierechten verschuldigd is op de massa van de bezittingen in België, maar niet op de bezittingen in het buitenland. In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad betoogt, impliceert het feit dat de belastinggrondslag van de in het geding zijnde taks voor alle vzw's dezelfde is, niet dat er geen verschil in behandeling is. Te dezen betreft het aangeklaagde verschil in behandeling, enerzijds, de vzw's die goederen bezitten in België en, anderzijds, de vzw's die goederen bezitten in het buitenland. | et 172 de la Constitution, en ce qu'il traite différemment les ASBL selon qu'elles possèdent des biens en Belgique ou à l'étranger, dès lors que la taxe compensatoire des droits de succession est due sur la masse des biens possédés en Belgique, mais non sur les biens possédés à l'étranger. Contrairement à ce que le Conseil des ministres soutient, le fait que l'assiette de la taxe litigieuse soit la même pour toutes les ASBL n'implique pas l'absence d'une différence de traitement. En l'occurrence, la différence de traitement dénoncée concerne, d'une part, les ASBL qui possèdent des biens en Belgique et, d'autre part, les ASBL qui possèdent des biens à l'étranger. |
B.4. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet waarborgen het beginsel van | B.4. Les articles 10 et 11 de la Constitution garantissent le principe |
gelijkheid en niet-discriminatie. Artikel 172 van de Grondwet is een | d'égalité et de non-discrimination. L'article 172 de la Constitution |
bijzondere toepassing van dat beginsel in fiscale zaken. | est une application particulière de ce principe en matière fiscale. |
B.5.1. Zoals in B.1.2 is vermeld, strekt de taks tot vergoeding van de | B.5.1. Comme il est dit en B.1.2, la taxe compensatoire des droits de |
successierechten ertoe de niet-inning van normaal in geval van | succession vise à compenser l'absence de perception de droits de |
overlijden verschuldigde rechten van overgang te compenseren, | |
niet-inning die voortkomt uit de eeuwigdurende bestemming van de | mutation, dus normalement en cas de décès, qui découle de la vocation |
vzw's. Die taks is een jaarlijkse taks; zij is verschuldigd op de | perpétuelle des ASBL. Cette taxe est annuelle; elle est due sur la |
massa van de goederen die de vzw in België bezit, zonder aftrekking | masse des biens que l'ASBL possède en Belgique, sans distraction des |
van de lasten (artikel 150, eerste lid, van hetzelfde Wetboek, in het | charges (article 150, alinéa 1er, du même Code, disposition en cause). |
geding zijnde bepaling). Onder « in België bezeten goederen » dient te | Par « biens possédés en Belgique », il y a lieu d'entendre tous les |
worden begrepen alle materiële, roerende of onroerende, goederen die | biens corporels, meubles ou immeubles, situés en Belgique, ainsi que |
in België zijn gelegen, alsook alle immateriële goederen, zelfs indien | |
de schuldenaar zijn woonplaats in het buitenland heeft. Het tarief van | tous les biens incorporels, même si le débiteur est domicilié à |
de taks is bepaald op 0,17 % (artikel 152 van hetzelfde Wetboek). | l'étranger. Le taux de la taxe est fixé à 0,17 % (article 152 du même |
B.5.2. Wat de successierechten betreft, wordt bij artikel 1, eerste | Code). B.5.2. En ce qui concerne les droits de succession, l'article 1er, |
lid, 1°, van het Wetboek der successierechten een recht van successie | alinéa 1er, 1°, du Code des droits de succession établit un droit de |
gevestigd op de waarde, na aftrek van de schulden, van al wat uit de | succession sur la valeur, déduction faite des dettes, de tout ce qui |
nalatenschap van een rijksinwoner wordt verkregen. | est recueilli dans la succession d'un habitant du Royaume. |
Artikel 15 van hetzelfde Wetboek bepaalt dat « het successierecht | L'article 15 du même Code prévoit que « le droit de succession est dû |
[...] verschuldigd [is] op de algemeenheid der aan de overledene of | sur l'universalité des biens, en quelque lieu qu'ils se trouvent, |
aan de afwezige toebehorende goederen, waar ook ze zich bevinden, na | appartenant au défunt ou à l'absent, déduction faite des dettes et |
aftrekking der schulden en behoudens toepassing van artikelen 16 en 17 ». | sauf application des articles 16 et 17 ». |
Artikel 17, eerste lid, van het Wetboek der successierechten bepaalt | L'article 17, alinéa 1er, du Code des droits de succession prévoit |
dat wanneer het actief van de nalatenschap van een rijksinwoner in het | que, lorsque l'actif de la succession d'un habitant du Royaume |
buitenland gelegen onroerende goederen omvat die aanleiding geven tot | comprend des immeubles situés à l'étranger qui donnent lieu à la |
het heffen, in het land van de ligging, van een erfrecht, het in | perception, au pays de la situation, d'un impôt successoral, le droit |
België opvorderbaar successierecht, in de mate waarin het die goederen | de succession exigible en Belgique est, dans la mesure où il frappe |
treft, wordt verminderd met het bedrag van de in het land van de | ces biens, réduit à concurrence de l'impôt prélevé par le pays de la |
ligging geheven belasting. | situation. |
Uit het voorgaande vloeit voort dat wanneer een rijksinwoner | Il découle de ce qui précède que, lorsqu'un habitant du Royaume |
overlijdt, successierechten verschuldigd zijn op de in het buitenland | décède, des droits de succession sont dus sur les immeubles et les |
gelegen onroerende en roerende goederen die deel uitmaken van de | meubles situés à l'étranger qui font partie de la succession, |
nalatenschap, op voorwaarde dat, wat de onroerende goederen betreft, | moyennant l'application, pour ce qui est des immeubles, d'un mécanisme |
toepassing wordt gemaakt van een mechanisme waardoor de in België | par lequel l'impôt de succession dû en Belgique est réduit à |
verschuldigde erfbelasting wordt verminderd met het bedrag van de in | concurrence de l'impôt successoral qui est, le cas échéant, prélevé |
voorkomend geval door de Staat van de ligging van het onroerend goed | par l'Etat de la situation de l'immeuble. |
geheven erfbelasting. | |
B.5.3. Aangezien in geval van overlijden van een rijksinwoner, de | B.5.3. Dès lors qu'en cas de décès d'un habitant du Royaume, les |
successierechten in beginsel verschuldigd zijn op het geheel van de | droits de succession sont dus en principe sur l'ensemble des biens qui |
goederen die deel uitmaken van de nalatenschap, los van de ligging | font partie de la succession, indépendamment de leur localisation, |
ervan, is de uitsluiting van de goederen die een vzw in het buitenland | l'exclusion des biens qu'une ASBL possède à l'étranger de l'assiette |
bezit, van de grondslag van de in het geding zijnde taks niet relevant | de la taxe litigieuse n'est pas pertinente au regard de la ratio legis |
ten aanzien van de ratio legis van de taks, die de totaliteit van het | de la taxe, qui concerne la totalité du patrimoine des ASBL, |
vermogen van de vzw's betreft, los van de ligging ervan. | indépendamment de la localisation de celui-ci. |
B.6. Volgens de Ministerraad wordt het verschil in behandeling echter | B.6. Selon le Conseil des ministres, la différence de traitement se |
verantwoord door het feit dat, krachtens het vroegere artikel 15 van | justifie toutefois par le fait qu'une ASBL ne pouvait posséder que des |
de wet van 27 juni 1921, een vzw slechts de onroerende goederen kon | immeubles nécessaires à la réalisation de l'objet pour lequel elle |
bezitten die nodig waren voor het verwezenlijken van het doel waarvoor | avait été formée, en vertu de l'ancien article 15 de la loi du 27 juin |
zij was opgericht, en dat het bijgevolg weinig voorkwam dat een vzw | 1921, et qu'il était dès lors peu fréquent qu'une ASBL possède un |
een onroerend goed in het buitenland bezat. De Ministerraad betoogt | immeuble à l'étranger. Le Conseil des ministres soutient également que |
ook dat de toepassing van de taks op de in het buitenland gelegen | l'application de la taxe sur les biens situés à l'étranger aurait |
goederen, een buitensporige kostprijs zou hebben vertegenwoordigd ten | |
opzichte van de verwachte opbrengst, inzonderheid rekening houdend met | présenté un coût excessif par rapport au produit escompté, compte tenu |
de geringe samenwerking tussen de belastingadministraties van de | notamment de la faible coopération entre les administrations fiscales |
verschillende Staten. | des différents Etats. |
B.7.1. Artikel 15 van de wet van 27 juni 1921, voordat het werd | B.7.1. L'article 15 de la loi du 27 juin 1921, avant qu'il soit |
gewijzigd bij artikel 25 van de voormelde wet van 2 mei 2002, sloot de mogelijkheid niet uit dat een vzw onroerende goederen in het buitenland bezit in het kader van het verwezenlijken van het doel waarvoor zij was opgericht. In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad betoogt, maakt het feit dat een situatie zich zelden voordoet, het op zich niet mogelijk te verantwoorden waarom, wanneer zulks toch het geval is, daaraan een behandeling zou moeten worden voorbehouden die verschilt van die welke aan analoge situaties wordt voorbehouden. B.7.2. Bovendien blijkt niet dat er bijzondere moeilijkheden zouden zijn die te maken hebben met de buitensporige kostprijs die de toepassing van de taks op de in het buitenland gelegen goederen zou veroorzaken ten opzichte van de verwachte opbrengst. B.8. Bijgevolg is het verschil in behandeling niet redelijk verantwoord en dienen de prejudiciële vragen bevestigend te worden beantwoord. B.9. Teneinde te vermijden dat een niet door de wetgever voorziene belasting met terugwerkende kracht wordt ingevoerd, dienen de gevolgen van artikel 150, eerste lid, van het Wetboek der successierechten, | modifié par l'article 25 de la loi du 2 mai 2002 précitée, n'excluait pas la possibilité qu'une ASBL possède des immeubles à l'étranger dans le cadre de la réalisation de l'objet pour lequel elle avait été formée. Contrairement à ce que le Conseil des ministres soutient, le fait qu'une situation se produise rarement ne permet pas, en soi, de justifier pourquoi, lorsque tel est néanmoins le cas, il conviendrait de lui réserver un traitement distinct de celui qui est réservé aux situations analogues. B.7.2. De surcroît, il n'apparaît pas qu'il y ait de difficultés particulières tenant au coût excessif qu'engendrerait l'application de la taxe sur les biens situés à l'étranger par rapport au produit escompté. B.8. En conséquence, la différence de traitement n'est pas raisonnablement justifiée et les questions préjudicielles appellent une réponse affirmative. B.9. Afin d'éviter une taxation rétroactive non prévue par la loi, les effets de l'article 150, alinéa 1er, du Code des droits de succession, |
vóór de wijziging ervan bij de wet van 2 mei 2002, met toepassing van | avant sa modification par la loi du 2 mai 2002, doivent être |
maintenus, en application de l'article 28, alinéa 2, de la loi | |
artikel 28, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, comme |
het Grondwettelijk Hof te worden gehandhaafd zoals aangegeven in het | indiqué dans le dispositif. |
dictum. Ten aanzien van de tweede en de derde prejudiciële vraag in de zaak | Quant à la deuxième et à la troisième questions préjudicielles dans |
nr. 6933 | l'affaire n° 6933 |
B.10. Aan het Hof worden vragen gesteld over de bestaanbaarheid van de | |
artikelen 147 en volgende van het Wetboek der successierechten, zoals | B.10. La Cour est interrogée sur la compatibilité des articles 147 et |
zij van toepassing zijn op de voor de verwijzende rechter hangende | suivants du Code des droits de succession, tels qu'ils sont |
zaak, met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, in | applicables à l'affaire pendante devant le juge a quo, avec le |
zoverre daarbij, enerzijds, de vzw's die bezittingen bijeenbrengen die | principe d'égalité et de non-discrimination, en ce qu'ils traitent de |
afkomstig zijn van particulieren en, anderzijds, de vzw's die | la même manière, d'une part, les ASBL qui recueillent des avoirs |
bezittingen van een andere rechtspersoon bijeenbrengen (tweede | provenant de particuliers, et, d'autre part, celles qui recueillent |
prejudiciële vraag in de zaak nr. 6933), alsook, enerzijds, de vzw's | des avoirs d'une autre personne morale (deuxième question |
die bezittingen bijeenbrengen die afkomstig zijn van particulieren en | préjudicielle dans l'affaire n° 6933) ainsi que, d'une part, les ASBL |
die ze opsparen en, anderzijds, de vzw's die bezittingen van een | qui recueillent des avoirs provenant de particuliers et qui les |
rechtspersoon of van een particulier bijeenbrengen, maar die een | thésaurisent, et, d'autre part, celles qui recueillent des avoirs |
verdelend doel nastreven, in zoverre zij die bezittingen bestemmen | d'une personne morale ou d'un particulier, mais qui poursuivent une |
voor de betaling van pensioenen die naar het vermogen van een | vocation distributive, dans la mesure où elles destinent ces avoirs au |
particulier en dus naar het normale fiscale circuit zullen terugkeren | paiement de pensions qui réintégreront le patrimoine d'un particulier |
(derde prejudiciële vraag in dezelfde zaak), op dezelfde wijze worden | et donc le circuit fiscal normal (troisième question préjudicielle |
behandeld. | dans la même affaire). |
De verwijzende rechter vraagt zich af of de ontstentenis, voor de | Le juge a quo se demande si l'absence, pour les ASBL concernées, d'un |
betrokken vzw's, van een risico van terugkeer naar « de dode hand », | risque de retour à la « mainmorte », qui caractériserait les première |
dat de aangehaalde eerste en derde categorie zou kenmerken, niet een | et troisième catégories citées, n'est pas de nature à justifier une |
verschil in behandeling kan verantwoorden. | différence de traitement. |
Uit de prejudiciële vragen blijkt dat zij meer in het bijzonder | Il ressort des questions préjudicielles que celles-ci portent plus |
betrekking hebben op de artikelen 148 en 149 van het Wetboek der | précisément sur les articles 148 et 149 du Code des droits de |
successierechten. | succession. |
B.11. Het komt de wetgever toe de personen te bepalen die de door hem | B.11. Il appartient au législateur de déterminer les redevables de |
ingevoerde belasting verschuldigd zijn. Hij beschikt ter zake over een | l'impôt qu'il instaure. Il dispose en la matière d'une marge |
ruime beoordelingsmarge. | d'appréciation étendue. |
Wanneer de wetgever de belastingschuldigen bepaalt, moet hij gebruik | Lorsqu'il détermine les redevables de l'impôt, le législateur doit |
kunnen maken van categorieën die, noodzakelijkerwijs, de | pouvoir faire usage de catégories qui, nécessairement, n'appréhendent |
verscheidenheid van toestanden slechts met een zekere graad van | la diversité de situations qu'avec un certain degré d'approximation. |
benadering opvangen. Het gebruik van dat procedé is niet onredelijk op | Le recours à ce procédé n'est pas déraisonnable en soi. Il revient |
zich. Het komt het Hof niettemin toe te onderzoeken of hetzelfde geldt | néanmoins à la Cour d'examiner s'il en va de même quant à la manière |
voor de wijze waarop het procedé in werking werd gesteld. | dont le procédé a été mis en oeuvre. |
B.12.1. Zoals de Ministerraad opmerkt, treft de taks tot vergoeding | B.12.1. Ainsi que le remarque le Conseil des ministres, la taxe |
van de successierechten niet de overdracht van goederen ten voordele | compensatoire des droits de succession ne frappe pas la transmission |
van een vzw; hij beoogt het vermogen van de vzw als dusdanig, dat, | |
rekening houdend met de eeuwigdurende bestemming van de vzw, niet is | de biens au profit d'une ASBL; elle vise le patrimoine de l'ASBL en |
onderworpen aan de rechten van overgang, die normaal in geval van | tant que tel, lequel n'est pas soumis aux droits de mutation, dus |
overlijden verschuldigd zijn. Bijgevolg dient, in het kader van de | normalement en cas de décès, compte tenu de la vocation perpétuelle de |
toepassing van de in het geding zijnde taks, niet te worden gelet op | celle-ci. Partant, il n'y a pas lieu d'avoir égard à l'origine des |
de oorsprong van de goederen van de vzw. | biens de l'ASBL dans le cadre de l'application de la taxe litigieuse. |
B.12.2. Daarenboven is het verdelende karakter dat de geïntimeerde | B.12.2. Par ailleurs, le caractère distributif dont se prévaut la |
partij voor de verwijzende rechter in de zaak nr. 6933 doet gelden, | partie intimée devant le juge a quo dans l'affaire n° 6933 est commun |
gemeen aan de meerderheid van de vzw's, die, per definitie, geen | à la majorité des ASBL qui, par définition, n'ont pas un but lucratif |
winstoogmerk hebben en een belangeloos doel nastreven. Dat verdelende | et poursuivent un but désintéressé. Ce caractère distributif peut |
karakter kan gevarieerde vormen aannemen. | revêtir des formes variées. |
Door alle vzw's te onderwerpen aan de taks tot vergoeding van de | En soumettant l'ensemble des ASBL à la taxe compensatoire des droits |
successierechten, met uitzondering van die welke worden beoogd in de | de succession, à l'exception de celles qui sont visées aux articles |
artikelen 148bis en 149 van het Wetboek der successierechten, zonder | 148bis et 149 du Code des droits de succession, sans faire de |
onderscheid te maken naar gelang van de oorsprong van hun bezittingen | distinction selon l'origine de leurs avoirs ou selon les activités |
of naar gelang van de activiteiten die zij uitoefenen, heeft de | qu'elles exercent, le législateur n'a pas agi de manière |
wetgever niet op onredelijke wijze gehandeld. Er kan hem immers niet | déraisonnable. Il ne saurait en effet lui être reproché de ne pas |
worden verweten dat hij, ten aanzien van de voormelde taks, niet de | avoir envisagé au regard de la taxe précitée la situation particulière |
de chaque ASBL assujettie à celle-ci. | |
bijzondere situatie van elke daaraan onderworpen vzw heeft overwogen. | B.13. Les deuxième et troisième questions préjudicielles dans |
B.13. De tweede en de derde prejudiciële vraag in de zaak nr. 6933 | l'affaire n° 6933 appellent une réponse négative. |
dienen ontkennend te worden beantwoord. | |
Ten aanzien van de vierde prejudiciële vraag in de zaak nr. 6933 | Quant à la quatrième question préjudicielle dans l'affaire n° 6933 |
B.14. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid van | B.14. La question préjudicielle porte sur la compatibilité des |
de artikelen 147 en volgende van het Wetboek der successierechten, en | articles 147 et suivants du Code des droits de succession, et en |
in het bijzonder van artikel 149, 3°, zoals zij van toepassing zijn op | particulier de l'article 149, 3°, tels qu'ils sont applicables à |
de voor de verwijzende rechter hangende zaak, met het beginsel van | l'affaire pendante devant le juge a quo, avec le principe d'égalité et |
gelijkheid en niet-discriminatie, in zoverre daarbij, enerzijds, een | de non-discrimination, en ce qu'ils traitent différemment, d'une part, |
vzw die is opgericht door een intercommunale teneinde te voldoen aan | une ASBL créée par une intercommunale en vue de déférer à son |
haar verplichting om aan haar vastbenoemde personeelsleden en aan hun | obligation d'assurer une pension aux membres de son personnel nommés à |
rechthebbenden een pensioen toe te kennen, die aan de taks tot | titre définitif et à leurs ayants droit, qui est assujettie à la taxe |
vergoeding van de successierechten is onderworpen, en, anderzijds, | compensatoire des droits de succession, et, d'autre part, d'autres |
andere instellingen die eveneens een wettelijk pensioen beogen te | organismes qui visent également à garantir une pension légale, tels |
waarborgen, zoals de Rijksdienst voor Pensioenen, de Rijksdienst voor | l'Office national des Pensions, l'Office national de sécurité sociale |
Sociale Zekerheid van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten | des administrations provinciales et locales (ci-après : l'ONSSAPL) et |
(hierna : de RSZPPO) en de erkende pensioenkassen voor zelfstandigen, | les caisses agréées de pension pour travailleurs indépendants, qui ne |
die niet aan die taks worden onderworpen, verschillend worden | sont pas soumis à cette taxe. |
behandeld. Uit de prejudiciële vraag blijkt dat zij meer in het bijzonder | Il ressort de la question préjudicielle que celle-ci porte plus |
betrekking heeft op artikel 149 van het Wetboek der successierechten, | précisément sur l'article 149 du Code des droits de succession, qui |
dat voorziet in een vrijstelling van de taks tot vergoeding van de | prévoit une exonération de la taxe compensatoire des droits de |
successierechten ten aanzien van bepaalde instellingen en verenigingen. | succession à l'égard de certaines institutions et associations. |
B.15.1. Bij artikel 149, 3°, van het Wetboek der successierechten, | B.15.1. L'article 149, 3°, du Code des droits de succession, tel qu'il |
zoals het is ingevoegd bij artikel 1 van de wet van 24 april 1958 « | a été inséré par l'article 1er de la loi du 24 avril 1958 « complétant |
tot aanvulling van artikel 149 van het Wetboek der successierechten » | l'article 149 du Code des droits de succession » (Moniteur belge, 15 |
(Belgisch Staatsblad, 15 mei 1958), worden de erkende pensioenkassen | mai 1958), exonère les caisses agréées de pension pour travailleurs |
voor zelfstandigen vrijgesteld van de taks tot vergoeding van de | indépendants de la taxe compensatoire des droits de succession. |
successierechten. | |
Indertijd is die vrijstelling verantwoord, enerzijds, door het feit | A l'époque, cette exonération a été justifiée, d'une part, par le fait |
dat, volgens artikel 1, 1°, van het koninklijk besluit van 26 | que, selon l'article 1er, 1°, de l'arrêté royal du 26 septembre 1956 « |
relatif à l'agréation des caisses professionnelles ou | |
interprofessionnelles créées aux fins de l'exécution de la loi du 30 | |
september 1956 « betreffende de erkenning der professionele of | juin 1956 », les caisses professionnelles de pension pour travailleurs |
interprofessionele kassen opgericht met het oog op de uitvoering van | indépendants devaient, pour pouvoir être agréées, être constituées |
de wet van 30 Juni 1956 », om te kunnen worden erkend, de | |
professionele pensioenkassen voor zelfstandigen dienden te worden | sous la forme d'une ASBL et, d'autre part, par le fait que ces caisses |
opgericht in de vorm van een vzw en, anderzijds, door het feit dat die | avaient une destination analogue à celle des caisses de compensation |
kassen een doelstelling hadden die soortgelijk was aan die van de | agréées pour allocations familiales et des caisses mutuelles agréées |
gemachtigde compensatiekassen voor kindertoeslagen en de gemachtigde | d'allocations familiales, qui bénéficiaient d'une exemption en vertu |
onderlinge kassen voor kindertoeslagen, die krachtens artikel 149, 1°, | de l'article 149, 1°, du Code des droits de succession, et avaient, |
van het Wetboek der successierechten een vrijstelling genoten, en die | |
ook waren opgericht « ingevolge een wetgeving, die tot doel heeft een | elles aussi, été créées « dans le cadre d'une législation visant à |
stelsel van sociale zekerheid ten voordele der zelfstandigen en | instaurer un régime de sécurité sociale au bénéfice des indépendants |
gelijkgestelden in te voeren » (Parl. St., Senaat, 1956-1957, nr. 355, | et assimilés » (Doc. parl., Sénat, 1956-1957, n° 355, p. 1). |
p. 1). Sinds de inwerkingtreding van het koninklijk besluit nr. 38 van 27 | Depuis l'entrée en vigueur de l'arrêté royal n° 38 du 27 juillet 1967 |
juli 1967 « houdende inrichting van het sociaal statuut der | « organisant le statut social des travailleurs indépendants », |
zelfstandigen » komt de vrijstelling waarin is voorzien bij artikel | l'exonération prévue à l'article 149, 3°, du Code des droits de |
149, 3°, van het Wetboek der successierechten ten goede aan de vrije | succession bénéficie aux caisses libres d'assurances sociales pour |
sociale verzekeringskassen voor zelfstandigen die met toepassing van | travailleurs indépendants qui sont agréées en application de cet |
dat koninklijk besluit erkend zijn. | arrêté royal. |
B.15.2. Overeenkomstig artikel 161 van de Nieuwe Gemeentewet (vóór de | B.15.2. Conformément à l'article 161 de la Nouvelle loi communale |
opheffing ervan bij artikel 54, 1°, van de wet van 24 oktober 2011 « | (avant son abrogation par l'article 54, 1°, de la loi du 24 octobre |
tot vrijwaring van een duurzame financiering van de pensioenen van de | 2011 « assurant un financement pérenne des pensions des membres du |
vastbenoemde personeelsleden van de provinciale en plaatselijke | personnel nommé à titre définitif des administrations provinciales et |
overheidsdiensten en van de lokale politiezones, tot wijziging van de | locales et des zones de police locale et modifiant la loi du 6 mai |
wet van 6 mei 2002 tot oprichting van het fonds voor de pensioenen van | 2002 portant création du fonds des pensions de la police intégrée et |
de geïntegreerde politie en houdende bijzondere bepalingen inzake | portant des dispositions particulières en matière de sécurité sociale |
sociale zekerheid en houdende diverse wijzigingsbepalingen »), in | et contenant diverses dispositions modificatives »), lu en combinaison |
samenhang gelezen met artikel 11 van de wet van 25 april 1933 « | avec l'article 11 de la loi du 25 avril 1933 « relative à la pension |
omtrent de pensioenregeling van het gemeentepersoneel », hadden de | du personnel communal », les intercommunales avaient la faculté, en |
intercommunales, teneinde te voldoen aan de op hen rustende wettelijke | vue de déférer à l'obligation légale de paiement des pensions des |
verplichting tot betaling van de pensioenen van hun vastbenoemde | membres de leur personnel nommés à titre définitif et de leurs ayants |
personeelsleden en van hun rechthebbenden, de mogelijkheid om ofwel | droit qui leur incombe, soit de s'affilier à l'ONSSAPL, soit de |
zich aan te sluiten bij de RSZPPO, ofwel een beroep te doen op de | recourir aux services d'une institution de prévoyance, soit d'assumer |
diensten van een voorzorgsinstelling, ofwel de betaling van de | directement le paiement des pensions. |
pensioenen rechtstreeks op zich te nemen. | L'ASBL qui est constituée par une intercommunale dans le but de gérer |
De vzw die door een intercommunale is opgericht met het doel de | le paiement des pensions des membres de son personnel nommés à titre |
betaling te beheren van de pensioenen van haar vastbenoemde | définitif et de ses ayants droit exerce une mission de même nature que |
personeelsleden en van hun rechthebbenden, vervult een opdracht van | celle dont s'acquittent les caisses libres d'assurances sociales pour |
dezelfde aard als die waarvan de vrije sociale verzekeringskassen voor | travailleurs indépendants. Il s'agit dans les deux cas de la gestion |
zelfstandigen zich kwijten. Het gaat in beide gevallen om het private | privée d'un service public, sur habilitation du législateur. |
beheer van een openbare dienst, op machtiging van de wetgever. In | Contrairement à ce que le Conseil des ministres soutient, le défaut |
tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad betoogt, maakt de | d'agrément de l'ASBL concernée ne permet pas de conclure qu'elle se |
niet-erkenning van de betrokken vzw het niet mogelijk te besluiten dat | trouve dans une situation fondamentalement différente de celle des |
zij zich in een situatie bevindt die fundamenteel verschilt van die | caisses libres d'assurances sociales pour travailleurs indépendants. |
van de vrije sociale verzekeringskassen voor zelfstandigen. De | La circonstance que les cotisations sont versées par l'employeur ou |
omstandigheid dat de bijdragen worden betaald door de werkgever of | par le travailleur lui-même n'est pas davantage pertinente pour |
door de werknemer zelf is evenmin relevant om het verschil in | justifier la différence de traitement. |
behandeling te verantwoorden. | |
B.15.3. Uit het voorgaande volgt dat het verschil in behandeling | B.15.3. Il résulte de ce qui précède que la différence de traitement |
tussen, enerzijds, een vzw die door een intercommunale is opgericht | entre, d'une part, une ASBL créée par une intercommunale en vue de |
teneinde te voldoen aan haar verplichting om aan haar vastbenoemde | déférer à son obligation d'assurer une pension aux membres de son |
personeelsleden en aan hun rechthebbenden een pensioen toe te kennen | personnel nommés à titre définitif et à leurs ayants droit et, d'autre |
en, anderzijds, de erkende pensioenkassen voor zelfstandigen niet | part, les caisses agréées de pension pour travailleurs indépendants |
redelijk is verantwoord. | n'est pas raisonnablement justifiée. |
B.16. Rekening houdend met hetgeen voorafgaat, is het niet nodig een | B.16. Compte tenu de ce qui précède, il n'est pas nécessaire de |
procéder à la comparaison d'une ASBL telle que celle qui est en cause | |
vzw zoals die welke in de zaak nr. 6933 in het geding is, te | dans l'affaire n° 6933 avec l'Office national des Pensions et avec |
vergelijken met de Rijksdienst voor Pensioenen en de RSZPPO. | l'ONSSAPL. |
B.17. De vierde prejudiciële vraag in de zaak nr. 6933 dient | B.17. La quatrième question préjudicielle dans l'affaire n° 6933 |
bevestigend te worden beantwoord. | appelle une réponse affirmative. |
Ten aanzien van de vijfde prejudiciële vraag in de zaak nr. 6933 | Quant à la cinquième question préjudicielle dans l'affaire n° 6933 |
B.18. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van | |
artikel 150 van het Wetboek der successierechten, zoals het van | B.18. La Cour est interrogée sur la compatibilité de l'article 150 du |
toepassing is op de voor de verwijzende rechter hangende zaak, in | Code des droits de succession, tel qu'il est applicable à l'affaire |
zoverre het elke aftrek van lasten uitsluit, met het beginsel van | pendante devant le juge a quo, en tant qu'il exclut toute déduction de |
gelijkheid en niet-discriminatie, doordat het de vzw die zich beperkt | charges, avec le principe d'égalité et de non-discrimination, en ce |
tot het opsparen van haar fondsen en de vzw wier doel bestaat in het | qu'il traite de la même manière l'ASBL qui se limite à thésauriser ses |
beheer van de fondsen die bestemd zijn voor de wettelijke pensioenen | fonds et l'ASBL dont l'objet tient dans la gestion des fonds destinés |
van de personeelsleden van een intercommunale en in de betaling ervan, | aux pensions légales des membres du personnel d'une intercommunale et |
op dezelfde wijze behandelt. | dans le paiement de celles-ci. |
Met de prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de situatie van twee | La question préjudicielle invite la Cour à comparer la situation de |
categorieën van vzw's naar gelang van hun statutair doel en hun | deux catégories d'ASBL en fonction de leur objet statutaire et de |
activiteiten te vergelijken ten aanzien van de onmogelijkheid om de | leurs activités, au regard de l'impossibilité de déduire les charges |
lasten van de belastbare massa af te trekken. | de la masse imposable. |
B.19. Om dezelfde redenen als die welke zijn vermeld in B.11 en | B.19. Pour les mêmes motifs qu'en B.11 et en B.12.2, l'identité de |
B.12.2, is de gelijke behandeling redelijk verantwoord. | traitement est raisonnablement justifiée. |
B.20. De vijfde prejudiciële vraag in de zaak nr. 6933 dient | B.20. La cinquième question préjudicielle dans l'affaire n° 6933 |
ontkennend te worden beantwoord. | appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
1. Artikel 150, eerste lid, van het Wetboek der successierechten, vóór | 1. L'article 150, alinéa 1er, du Code des droits de succession, avant |
de wijziging ervan bij de wet van 2 mei 2002 « betreffende de | sa modification par la loi du 2 mai 2002 « sur les associations sans |
verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen | but lucratif, les associations internationales sans but lucratif et |
zonder winstoogmerk en de stichtingen », schendt de artikelen 10, 11 | les fondations », viole les articles 10, 11 et 172 de la Constitution, |
en 172 van de Grondwet, in zoverre het de goederen die een vzw in het | en ce qu'il exclut de la taxe compensatoire des droits de succession |
buitenland bezit, van de taks tot vergoeding van de successierechten uitsluit. | les biens qu'une ASBL possède à l'étranger. |
2. Artikel 149, 3°, van het Wetboek der successierechten, zoals het | 2. L'article 149, 3°, du Code des droits de succession, tel qu'il est |
van toepassing is in de voor de verwijzende rechter hangende zaken, | applicable dans les affaires pendantes devant le juge a quo, viole les |
schendt de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, in zoverre het de | articles 10, 11 et 172 de la Constitution, en ce qu'il n'exonère pas |
vzw die door een intercommunale is opgericht teneinde te voldoen aan | de la taxe compensatoire des droits de succession l'ASBL créée par une |
haar verplichting om aan haar vastbenoemde personeelsleden en aan hun | intercommunale en vue de déférer à son obligation d'assurer une |
rechthebbenden een pensioen toe te kennen, niet van de taks tot | pension aux membres de son personnel nommés à titre définitif et à |
vergoeding van de successierechten vrijstelt. | leurs ayants droit. |
3. Artikel 148 van het Wetboek der successierechten, zoals het van | 3. L'article 148 du Code des droits de succession, tel qu'il est |
toepassing is in de voor de verwijzende rechter hangende zaken, | applicable dans les affaires pendantes devant le juge a quo, ne viole |
schendt de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet niet. | pas les articles 10, 11 et 172 de la Constitution. |
4. De gevolgen van artikel 150, eerste lid, van het Wetboek der | 4. Les effets de l'article 150, alinéa 1er, du Code des droits de |
successierechten, vóór de wijziging ervan bij de voormelde wet van 2 | succession, avant sa modification par la loi du 2 mai 2002 précitée, |
mei 2002, worden gehandhaafd. | sont maintenus. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 23 januari 2020. | la Cour constitutionnelle, le 23 janvier 2020. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |