← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 56/2020 van 23 april 2020 Rolnummer 7331 In zake : de prejudiciële
vraag over de artikelen 3, 3°, en 31 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke administratieve
sancties », gesteld door het Hof van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 56/2020 van 23 april 2020 Rolnummer 7331 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 3, 3°, en 31 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke administratieve sancties », gesteld door het Hof van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...) | Extrait de l'arrêt n° 56/2020 du 23 avril 2020 Numéro du rôle : 7331 En cause : la question préjudicielle concernant les articles 3, 3°, et 31 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives communales », posée par la Cour La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. Moerm(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 56/2020 van 23 april 2020 | Extrait de l'arrêt n° 56/2020 du 23 avril 2020 |
Rolnummer 7331 | Numéro du rôle : 7331 |
In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 3, 3°, en 31 van de | En cause : la question préjudicielle concernant les articles 3, 3°, et |
wet van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke administratieve | 31 de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives |
sancties », gesteld door het Hof van Cassatie. | communales », posée par la Cour de cassation. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. |
J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen en M. Pâques, | Moerman, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen et M. Pâques, assistée |
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, | du greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest van 18 november 2019, waarvan de expeditie ter griffie van | Par arrêt du 18 novembre 2019, dont l'expédition est parvenue au |
het Hof is ingekomen op 18 december 2019, heeft het Hof van Cassatie | greffe de la Cour le 18 décembre 2019, la Cour de cassation a posé la |
de volgende prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
« Voeren de artikelen 3, 3°, en 31 van de wet van 24 juni 2013 | « Les articles 3, 3°, et 31 de la loi du 24 juin 2013 relative aux |
betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, in zoverre zij | sanctions administratives communales, en ce qu'ils ne prévoient pas, |
niet bepalen, voor de ' gemengde ' inbreuken, dat wil zeggen | pour les infractions ' mixtes ', c'est-à-dire des infractions pénales |
strafrechtelijke misdrijven die met een administratieve boete kunnen | qui peuvent être sanctionnées d'une amende administrative, que le |
worden bestraft, dat de sanctionerend ambtenaar en, op beroep tegen de | fonctionnaire sanctionnateur et, sur recours contre la décision de ce |
beslissing van die laatste, de politierechtbank de overtreder het | dernier, le tribunal de police puissent octroyer au contrevenant le |
voordeel van uitstel of opschorting van de uitspraak van de | bénéfice du sursis ou de la suspension du prononcé de la condamnation, |
veroordeling kunnen toekennen, een bij de artikelen 10 en 11 van de | instaurent-ils une discrimination prohibée par les articles 10 et 11 |
Grondwet verboden discriminatie in aangezien die overtreder, indien | de la Constitution dès lors que, si ce contrevenant était cité devant |
hij voor de politierechtbank zou worden gedagvaard, wel om zulke | le tribunal de police, il serait en mesure de solliciter de telles |
gunstmaatregelen zou kunnen verzoeken ? ». | mesures de faveur ? ». |
Op 15 januari 2020 hebben de rechters-verslaggevers T. Giet en R. | Le 15 janvier 2020, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la |
Leysen, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere | |
wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in | loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les |
kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te | juges-rapporteurs T. Giet et R. Leysen ont informé la Cour qu'ils |
stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op | pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de |
voorafgaande rechtspleging. | l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de artikelen 3, 3°, | B.1.1. La question préjudicielle porte sur les articles 3, 3°, et 31 |
en 31 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke | de la loi du 24 juin 2013 « relative aux sanctions administratives |
administratieve sancties » (hierna : de wet van 24 juni 2013). | communales » (ci-après : la loi du 24 juin 2013). |
B.1.2. Artikel 3, 3°, van de wet van 24 juni 2013, zoals gewijzigd bij | B.1.2. L'article 3, 3°, de la loi du 24 juin 2013, tel qu'il a été |
artikel 132 van de wet van 21 december 2013 « houdende diverse | modifié par l'article 132 de la loi du 21 décembre 2013 « portant des |
bepalingen Binnenlandse Zaken », bepaalt : | dispositions diverses Intérieur », dispose : |
« In afwijking van artikel 2, § 1, kan de gemeenteraad bovendien in | « Par dérogation à l'article 2, § 1er, le conseil communal peut, en |
zijn reglementen of verordeningen een administratieve sanctie voorzien | outre, prévoir dans ses règlements ou ordonnances une sanction |
zoals bedoeld in artikel 4, § 1, 1° : | administrative telle que définie à l'article 4, § 1er, 1° : |
[...] | [...] |
3° voor de volgende inbreuken die worden bepaald door de Koning, bij | 3° pour les infractions suivantes qui sont déterminées par le Roi par |
een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, op basis van de | |
algemene reglementen bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de wet van | arrêté délibéré en Conseil des ministres sur la base des règlements |
16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer en met | généraux visés à l'article 1er, alinéa 1er, de la loi du 16 mars 1968 |
uitzondering van de overtredingen op autosnelwegen, meer in het | ' relative à la police de la circulation routière ' et à l'exception |
bijzonder : | des infractions qui ont lieu sur les autoroutes, en particulier : |
- de overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren; | - les infractions relatives à l'arrêt et au stationnement; |
- de overtredingen van de bepalingen betreffende de verkeersborden C3 | - les infractions aux dispositions concernant les signaux C3 et F103, |
en F103, uitsluitend vastgesteld door automatisch werkende toestellen, | constatées exclusivement au moyen d'appareils fonctionnant |
bedoeld in artikel 62 van dezelfde wet; | automatiquement, visés à l'article 62 de la même loi; |
[...] ». | [...] ». |
Artikel 31 van dezelfde wet bepaalt : | L'article 31 de la même loi dispose : |
« § 1. De gemeente of de overtreder, in geval van een administratieve | « § 1er. La commune ou le contrevenant, en cas d'amende administrative |
geldboete, kan een beroep instellen bij geschreven verzoekschrift bij | peut introduire un recours par requête écrite auprès du tribunal de |
de politierechtbank, volgens de burgerlijke procedure, binnen een | police, selon la procédure civile, dans le mois de la notification de |
maand na kennisgeving van de beslissing. | la décision. |
Wanneer de beslissing van de sanctionerend ambtenaar betrekking heeft | Lorsque la décision du fonctionnaire sanctionnateur se rapporte aux |
op minderjarigen, wordt het beroep ingediend via kosteloos | mineurs, le recours est introduit par requête gratuite auprès du |
verzoekschrift bij de jeugdrechtbank. In dat geval kan het beroep | tribunal de la jeunesse. Dans ce cas, le recours peut également être |
eveneens worden ingesteld door de vader en moeder, voogden of personen | introduit par les père et mère, les tuteurs ou les personnes qui en |
die er de hoede over hebben. De jeugdrechtbank blijft bevoegd indien | ont la garde. Le tribunal de la jeunesse demeure compétent si le |
de overtreder meerderjarig is geworden op het moment van de uitspraak. | contrevenant est devenu majeur au moment où il se prononce. |
De politierechtbank of de jeugdrechtbank beslissen in het kader van | Le tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse, statuent dans le |
een tegensprekelijk en openbaar debat, over het beroep ingesteld tegen | cadre d'un débat contradictoire et public, sur le recours introduit |
de administratieve sanctie zoals bedoeld in artikel 4, § 1, 1°. Zij | contre la sanction administrative visée [à] l'article 4, § 1er, 1°. |
oordelen over de wettelijkheid en de proportionaliteit van de | Ils jugent de la légalité et de la proportionnalité de l'amende |
opgelegde geldboete. | imposée. |
Zij kunnen de beslissing van de sanctionerend ambtenaar ofwel | Ils peuvent soit confirmer, soit réformer la décision prise par le |
bevestigen ofwel herzien. | fonctionnaire sanctionnateur. |
De jeugdrechtbank kan, wanneer hij gevat wordt door een beroep tegen | Le tribunal de la jeunesse peut, lorsqu'il est saisi d'un recours |
de administratieve geldboete, in de plaats hiervan een maatregel van | contre l'amende administrative, substituer à celle-ci une mesure de |
bewaring, behoeding of opvoeding opleggen, bepaald bij artikel 37 van | garde, de préservation ou d'éducation prévue par l'article 37 de la |
de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste | loi du 8 avril 1965 ' relative à la protection de la jeunesse, à la |
nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben | prise en charge des mineurs ayant commis un fait qualifié infraction |
gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. In | et à la réparation du dommage causé par ce fait '. Dans ce cas, |
dit geval is artikel 60 van dezelfde wet van toepassing. | l'article 60 de la même loi est d'application. |
De beslissing van de politierechtbank of van de jeugdrechtbank is niet | La décision du tribunal de police ou du tribunal de la jeunesse n'est |
vatbaar voor hoger beroep. | pas susceptible d'appel. |
Wanneer de jeugdrechtbank echter beslist om de administratieve sanctie | Toutefois, lorsque le tribunal de la jeunesse décide de remplacer la |
te vervangen door een maatregel van bewaring, behoeding of opvoeding | sanction administrative par une mesure de garde, de préservation ou |
zoals bedoeld in artikel 37 van de voormelde wet, is zijn beslissing | d'éducation visée à l'article 37 de la loi précitée, sa décision est |
wel vatbaar voor hoger beroep. In dit geval zijn de procedures bedoeld | susceptible d'appel. Dans ce cas, les procédures prévues par la loi |
in de voormelde wet van toepassing. | précitée sont d'application. |
Onverminderd het eerste tot het zevende lid en de voormelde wet van 8 | Sans préjudice des alinéas 1er à 7 et de la loi précitée du 8 avril |
april 1965, zijn de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek van | 1965, les dispositions du Code judiciaire s'appliquent au recours |
toepassing op het beroep bij de politierechtbank en de jeugdrechtbank. | auprès du tribunal de police et du tribunal de la jeunesse. |
§ 2. Wanneer een beroep wordt ingesteld tegen de beslissing van de | § 2. Lorsqu'un recours est introduit contre la décision du |
sanctionerend ambtenaar kan deze laatste of zijn afgevaardigde de | fonctionnaire sanctionnateur, ce dernier ou son délégué peut |
gemeente vertegenwoordigen in het kader van de procedure voor de | représenter la commune dans le cadre de la procédure devant le |
politierechtbank of de jeugdrechtbank ». | tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse ». |
B.2.1. Met de invoering van een systeem van gemeentelijke | B.2.1. En instaurant un système de sanctions administratives |
administratieve sancties heeft de wetgever bewust een procedure | communales, le législateur a délibérément instauré une procédure |
ingevoerd die zich onderscheidt van de strafprocedure. De wetgever | distincte de la procédure pénale. Le législateur entendait faciliter |
wilde het bestraffen van ongewenst gedrag en van kleinere vormen van | et accélérer la répression d'incivilités et de dérangements mineurs, |
overlast vergemakkelijken en versnellen, waardoor de werklast van de | tout en allégeant la charge des juridictions pénales (Doc. parl., |
strafgerechten zou worden verminderd (Parl. St., Kamer, 1998-1999, nr. 2031/1, pp. 2-3). | Chambre, 1998-1999, n° 2031/1, pp. 2-3). |
Terwijl de gemeentelijke administratieve sancties oorspronkelijk | Alors que les sanctions administratives communales étaient à l'origine |
werden geregeld in artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet, heeft de | réglées par l'article 119bis de la Nouvelle loi communale, le |
wetgever bij de wet van 24 juni 2013 een op zichzelf staande regeling | législateur, par la loi du 24 juin 2013, a instauré un régime autonome |
ingevoerd. Krachtens artikel 2, § 1, van die wet kan de gemeenteraad | de sanctions administratives communales. En vertu de l'article 2, § 1er, |
straffen of administratieve sancties bepalen voor de inbreuken op zijn | de cette loi, le conseil communal peut établir des peines ou des |
reglementen of verordeningen, tenzij voor dezelfde inbreuken door of | sanctions administratives contre les infractions à ses règlements ou |
ordonnances, à moins que des peines ou des sanctions administratives | |
krachtens een wet, een decreet of een ordonnantie, straffen of | soient établies par ou en vertu d'une loi, d'un décret ou d'une |
administratieve sancties worden bepaald. In afwijking daarvan kan de | ordonnance pour les mêmes infractions. Par dérogation à ce que prévoit |
gemeenteraad in zijn reglementen of verordeningen ook in een | cette disposition, le conseil communal peut en outre prévoir, dans ses |
administratieve sanctie voorzien voor bepaalde inbreuken vermeld in | règlements ou ordonnances, une sanction administrative contre |
het Strafwetboek (artikel 3, 1° en 2°) en voor bepaalde inbreuken op | certaines infractions visées dans le Code pénal (article 3, 1° et 2°) |
et contre certaines infractions à la législation sur la circulation | |
de verkeerswetgeving (artikel 3, 3°). | routière (article 3, 3°). |
B.2.2. Artikel 4, § 4, eerste lid, van de wet van 24 juni 2013, in | B.2.2. L'article 4, § 4, alinéa 1er, de la loi du 24 juin 2013, lu en |
samenhang gelezen met artikel 3, 3°, van dezelfde wet en met het ter | combinaison avec l'article 3, 3°, de la même loi et avec l'arrêté |
uitvoering van die bepalingen genomen koninklijk besluit van 9 maart | |
2014 « betreffende de gemeentelijke administratieve sancties voor de | royal du 9 mars 2014 « relatif aux sanctions administratives |
overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren en voor de | communales pour les infractions en matière d'arrêt et de stationnement |
overtredingen betreffende de verkeersborden C3 en F103, vastgesteld | et pour les infractions aux signaux C3 et F103 constatées au moyen |
met automatisch werkende toestellen » (hierna : het koninklijk besluit | d'appareils fonctionnant automatiquement », pris en exécution de ces |
van 9 maart 2014), laat toe dat onder voorwaarden administratieve | dispositions (ci-après : l'arrêté royal du 9 mars 2014), permet, sous |
geldboeten worden opgelegd voor, enerzijds, inbreuken op de bepalingen | certaines conditions, d'infliger des amendes administratives contre, |
inzake het stilstaan en parkeren en, anderzijds, inbreuken op de | d'une part, des infractions aux dispositions relatives à l'arrêt et au |
bepalingen inzake de verkeersborden C3 en F103, uitsluitend | stationnement et, d'autre part, des infractions aux dispositions |
vastgesteld door automatisch werkende toestellen, bedoeld in artikel | concernant les signaux C3 et F103, constatées exclusivement au moyen |
62 van de wet betreffende de politie over het wegverkeer, | d'appareils fonctionnant automatiquement, visés à l'article 62 de la |
loi relative à la police de la circulation routière, coordonnée par | |
gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 16 maart 1968 (hierna : | l'arrêté royal du 16 mars 1968 (ci-après : la loi relative à la police |
de Wegverkeerswet). Specifiek wat de in artikel 3, 3°, van de wet van | de la circulation routière). Spécifiquement en ce qui concerne les |
24 juni 2013 bedoelde verkeersinbreuken betreft, heeft de wetgever de | infractions de circulation visées à l'article 3, 3°, de la loi du 24 |
gemeenten de mogelijkheid willen bieden om een eigen en meer efficiënt | juin 2013, le législateur a voulu donner aux communes la possibilité |
verkeersbeleid te voeren (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC | d'établir une politique de stationnement autonome et plus efficace |
53-2712/001, pp. 5-6, en DOC 53-2712/006, p. 12) en heeft hij in de | (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2712/001, pp. 5-6, et DOC |
wet van 24 juni 2013 een aangepaste procedure georganiseerd. De in het | 53-2712/006, p. 12) et a organisé une procédure appropriée dans la loi |
geding zijnde bepaling is van toepassing op die procedure. | du 24 juin 2013. La disposition en cause est applicable à cette |
Indien de gemeente gebruik wil maken van die machtiging om administratieve geldboeten op te leggen, dient zij daarin bij | procédure. Si la commune souhaite faire usage de ce pouvoir qui lui est conféré |
verordening of bij reglement te voorzien (artikel 4, § 1, van de wet | d'infliger des amendes administratives, elle doit le prévoir dans ses |
van 24 juni 2013) en moet daarover verplicht een protocolakkoord | règlements ou ordonnances (article 4, § 1er, de la loi du 24 juin |
worden afgesloten tussen de bevoegde procureur des Konings en het | 2013) et un protocole d'accord à ce sujet doit obligatoirement être |
college van burgemeester en schepenen (artikel 23, § 1, vijfde lid, | conclu entre le procureur du Roi compétent et le collège des |
van de wet van 24 juni 2013). | bourgmestre et échevins (article 23, § 1er, alinéa 5, de la loi du 24 |
Het betreft aldus « gemengde » inbreuken die weliswaar strafrechtelijk | juin 2013). Il s'agit donc d'infractions « mixtes », qui restent effectivement |
blijven, maar kunnen worden bestraft met een administratieve | pénales, mais qui peuvent être sanctionnées par une amende |
geldboete. | administrative. |
B.2.3. Wat het bedrag van die gemeentelijke administratieve geldboeten | B.2.3. En ce qui concerne le montant de ces amendes administratives |
betreft, volgt uit artikel 4, § 4, tweede lid, van de wet van 24 juni | communales, il ressort de l'article 4, § 4, alinéa 2, de la loi du 24 |
2013 dat dit afhankelijk is van de categorie waarin de in het geding | juin 2013 qu'il dépend de la catégorie dans laquelle les infractions |
zijnde inbreuken zijn ingedeeld. De Koning wordt ertoe gemachtigd die | en cause ont été réparties. Le Roi est habilité à répartir ces |
inbreuken in te delen in vier categorieën en het bedrag van de daaraan | infractions en quatre catégories et à préciser le montant des amendes |
verbonden administratieve geldboeten te bepalen op grond van de ernst | administratives qui y sont liées, en fonction de la gravité de la |
van de bedreiging die zij betekenen voor de verkeersveiligheid en de | menace qu'elles représentent pour la sécurité routière et la mobilité, |
mobiliteit naar analogie met de bestaande indeling van de | par analogie avec la répartition existante des infractions de |
verkeersinbreuken. | circulation. |
Spécifiquement en ce qui concerne la répartition des infractions en | |
quatre catégories, prévue par l'article 4, § 4, alinéa 2, de la loi du | |
Specifiek wat de in artikel 4, § 4, tweede lid, van de wet van 24 juni | 24 juin 2013, et la fixation des montants des amendes administratives |
2013 bedoelde indeling van de overtredingen in vier categorieën en de | |
vaststelling van de bedragen van de daaraan verbonden administratieve | |
geldboeten betreft, streefde de wetgever naar uniformiteit en | qui y sont liées, le législateur tendait à l'uniformité et à la |
transparantie (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2712/001, p. 6) | transparence (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2712/001, p. 6) |
door « een parallellisme tussen de strafrechtelijke boetes en de | en conservant « un parallélisme entre les amendes pénales et les |
administratieve geldboetes te behouden » (ibid., p. 9). Daarbij | amendes administratives » (ibid., p. 9). Il a en outre cherché à |
beoogde hij uit te sluiten dat gemeenten zelf administratieve | exclure que les communes puissent déterminer elles-mêmes les amendes |
geldboeten voor de beoogde overtredingen zouden kunnen bepalen en | administratives pour les infractions visées et a souhaité obliger le |
wenste hij de sanctionerend ambtenaar ertoe te verplichten de door de | fonctionnaire sanctionnateur à appliquer les amendes fixes déterminées |
Koning bepaalde vaste geldboeten toe te passen (ibid., p. 9). | par le Roi (ibid., p. 9). |
Bij koninklijk besluit van 9 maart 2014 zijn de voormelde | L'arrêté royal du 9 mars 2014 a réparti les infractions routières |
verkeersinbreuken in twee categorieën ingedeeld en is het bedrag van | précitées en deux catégories et a fixé le montant de l'amende |
de daaraan verbonden administratieve geldboete vastgesteld. De | administrative qui y est liée. Les montants fixes, non modulables, |
niet-moduleerbare, vaste bedragen waren respectievelijk 55 euro | s'élevaient respectivement à 55 euros (catégorie 1) et à 110 euros |
(categorie 1) en 110 euro (categorie 2). Vanaf 1 september 2018 gelden | (catégorie 2). A partir du 1er septembre 2018, les montants passent |
de bedragen van respectievelijk 58 euro en 116 euro. | respectivement à 58 euros et à 116 euros. |
B.2.4. Voor inbreuken betreffende het stilstaan en parkeren en de | B.2.4. En ce qui concerne les infractions relatives à l'arrêt et au |
overtredingen betreffende de verkeersborden C3 en F103 worden de | stationnement et les infractions aux signaux C3 et F103, l'article 29 |
administratieve procedure inzake het opleggen van een gemeentelijke | de la loi du 24 juin 2013 règle la procédure administrative qui vise à |
administratieve geldboete en het administratief bezwaar tegen die | infliger une amende administrative communale, ainsi que le recours |
boete in artikel 29 van de wet van 24 juni 2013 geregeld. De | administratif contre cette amende. Dans le cadre de cette procédure, |
sanctionerend ambtenaar past in het kader van die procedure de bij het | le fonctionnaire sanctionnateur applique l'amende fixée par l'arrêté |
koninklijk besluit van 9 maart 2014 vastgestelde boete toe. | royal du 9 mars 2014. |
Overeenkomstig artikel 29, § 1, tweede lid, van de wet van 24 juni | Conformément à l'article 29, § 1er, alinéa 2, de la loi du 24 juin |
2013 betaalt de overtreder de administratieve boete binnen dertig | 2013, l'amende administrative est payée par le contrevenant dans les |
dagen na de kennisgeving ervan, tenzij hij binnen die termijn zijn | trente jours de la notification de celle-ci, sauf si celui-ci fait |
verweermiddelen bij gewone zending laat geworden aan de sanctionerend | connaître par envoi ordinaire, dans ce délai, ses moyens de défense au |
ambtenaar. De overtreder kan binnen die termijn op zijn verzoek worden | fonctionnaire sanctionnateur. Le contrevenant peut être entendu dans |
gehoord als het bedrag van de administratieve geldboete hoger is dan | ce délai, à sa demande, lorsque le montant de l'amende administrative |
70 euro. | est supérieur à 70 euros. |
B.3.1. De verwijzende rechter vraagt het Hof of de artikelen 3, 3°, en | B.3.1. Le juge a quo demande à la Cour si les articles 3, 3°, et 31 de |
31 van de wet van 24 juni 2013 bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en | la loi du 24 juin 2013 sont compatibles avec les articles 10 et 11 de |
11 van de Grondwet, in zoverre ze de sanctionerend ambtenaar en, in | la Constitution, en ce qu'ils ne permettent pas au fonctionnaire |
beroep, de politierechtbank niet de mogelijkheid bieden uitstel of een | sanctionnateur et, sur recours, au tribunal de police d'assortir d'un |
maatregel tot opschorting van de uitspraak te verlenen voor de | sursis ou d'une mesure de suspension du prononcé l'amende |
administratieve geldboete voor de bedoelde « gemengde » inbreuken, te | administrative prévue pour les infractions « mixtes » visées, en |
dezen de inbreuken betreffende het stilstaan en het parkeren, terwijl | l'espèce des infractions relatives à l'arrêt et au stationnement, |
die overtreder dat voordeel wel zou kunnen genieten indien hij voor | alors que ce contrevenant pourrait en obtenir le bénéfice s'il était |
dezelfde feiten strafrechtelijk vervolgd werd. | poursuivi pénalement pour les mêmes faits. |
B.3.2. Zoals is vermeld in B.2.2, biedt artikel 3, 3°, van de wet van | B.3.2. Comme il est dit en B.2.2, l'article 3, 3°, de la loi du 24 |
juin 2013 permet au conseil communal de prévoir des sanctions | |
administratives pour certaines infractions. L'article 31 de la loi du | |
24 juni 2013 de gemeenteraad de mogelijkheid administratieve sancties | 24 juin 2013 organise la procédure de recours devant le tribunal de |
op te leggen voor bepaalde inbreuken. Artikel 31 van de wet van 24 | |
juni 2013 regelt de beroepsprocedure voor de politierechtbank, die de | police, qui confirme ou réforme la décision prise par le fonctionnaire |
beslissing van de sanctionerend ambtenaar ofwel bevestigt ofwel | |
herziet. | sanctionnateur. |
Aangezien het beroep de politierechtbank in staat stelt de beslissing | Dès lors que le recours permet au tribunal de police de confirmer ou |
van de sanctionerend ambtenaar te bevestigen of te vernietigen, wil de | d'infirmer la décision du fonctionnaire sanctionnateur, la question |
prejudiciële vraag, in zoverre ze betrekking heeft op artikel 31 van | préjudicielle, en ce qu'elle vise l'article 31 de la loi du 24 juin |
de wet van 24 juni 2013, dat rekening wordt gehouden met de procedure | 2013, invite à tenir compte de la procédure suivie par le |
die de sanctionerend ambtenaar volgt, zoals geregeld bij artikel 29 | fonctionnaire sanctionnateur, organisée par l'article 29 de la loi du |
van de wet van 24 juni 2013. | 24 juin 2013. |
B.4.1. Wanneer, zoals te dezen, de dader voor eenzelfde feit op een | B.4.1. Lorsque, comme en l'espèce, l'auteur d'un même fait peut être |
alternatieve wijze kan worden gestraft, dat wil zeggen wanneer hij, | |
voor dezelfde feiten, ofwel voor de strafrechter moet verschijnen, | puni de manière alternative, c'est-à-dire lorsque, pour les mêmes |
ofwel een administratieve geldboete opgelegd krijgt waartegen hem een | faits, il peut, soit être renvoyé devant le juge pénal, soit se voir |
beroep wordt geboden voor een rechtbank, heeft het Hof reeds | infliger une amende administrative contre laquelle un recours lui est |
geoordeeld dat er in beginsel een parallellisme moet bestaan tussen de | offert devant un tribunal, la Cour a jugé qu'un parallélisme doit en |
maatregelen tot individualisering van de sanctie : wanneer, voor | principe exister entre les mesures d'individualisation de la peine : |
dezelfde feiten, de strafrechter een geldboete kan opleggen die minder | lorsque, pour les mêmes faits, le juge pénal peut infliger une amende |
bedraagt dan het wettelijke minimum indien er verzachtende | inférieure au minimum légal s'il existe des circonstances atténuantes |
omstandigheden zijn (artikel 85 van Strafwetboek) of uitstel kan | (article 85 du Code pénal) ou lorsqu'il peut accorder un sursis (la |
toekennen (wet van 29 juni 1964), moet de rechtbank waarbij het beroep | loi du 29 juin 1964), le tribunal, saisi du recours dirigé contre la |
tegen de beslissing om een administratieve geldboete op te leggen, | décision d'infliger une sanction administrative, doit en principe |
aanhangig is gemaakt, in beginsel beschikken over dezelfde mogelijkheden om de straf te individualiseren. | disposer des mêmes possibilités d'individualisation de la peine. |
B.4.2. Het Hof heeft met name geoordeeld dat bepalingen die een | B.4.2. La Cour a notamment jugé que des dispositions imposant une |
fiscale geldboete (arresten nrs. 157/2008 van 6 november 2008 en | amende fiscale (arrêts nos 157/2008 du 6 novembre 2008 et 13/2013 du |
13/2013 van 21 februari 2013), een belastingverhoging (arrest nr. | 21 février 2013), un accroissement d'impôt (arrêt n° 55/2014 du 27 |
55/2014 van 27 maart 2014), een forfaitaire vergoeding (arrest nr. | |
112/2014 van 17 juli 2014) of een verdubbeling van het kijk- en | mars 2014), une indemnité forfaitaire (arrêt n° 112/2014 du 17 juillet |
luistergeld (arrest nr. 138/2018 van 11 oktober 2018) opleggen, de | 2014) ou un doublement de la redevance (arrêt n° 138/2018 du 11 |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen | octobre 2018) violent les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, | combinaison ou non avec l'article 6 de la Convention européenne des |
schenden in zoverre ze de rechtbank niet de mogelijkheid bieden | droits de l'homme, en ce qu'elles ne permettent pas au tribunal |
uitstel toe te kennen voor de sanctie die ze opleggen. | d'assortir d'un sursis la sanction qu'elles prévoient. |
Het Hof heeft daarentegen geoordeeld dat het redelijkerwijs | |
verantwoord is dat de persoon die het voorwerp uitmaakt van een | Par contre, la Cour a jugé qu'il est raisonnablement justifié que la |
alternatieve administratieve sanctie, geen maatregel tot opschorting | personne qui fait l'objet d'une sanction administrative alternative ne |
van de uitspraak van de veroordeling kan genieten, aangezien een | puisse bénéficier d'une mesure de suspension du prononcé de la |
dergelijke maatregel moeilijk verzoenbaar is met een rechtspleging die | condamnation, une telle mesure étant difficilement conciliable avec |
niet voor een strafgerecht wordt gevoerd (arresten nrs. 105/2004 van | une procédure qui ne se déroule pas devant une juridiction pénale |
16 juni 2004, 42/2009 van 11 maart 2009, 13/2013 van 21 februari 2013, | (arrêts nos 105/2004 du 16 juin 2004, 42/2009 du 11 mars 2009, 13/2013 |
112/2014 van 17 juli 2014, 25/2016 van 18 februari 2016). | du 21 février 2013, 112/2014 du 17 juillet 2014, 25/2016 du 18 février 2016). |
B.5.1. De administratieve boete bedoeld in artikel 3, 3°, van de wet | B.5.1. L'amende administrative prévue à l'article 3, 3°, de la loi du |
van 24 juni 2013 heeft tot doel overtredingen betreffende het | 24 juin 2013 a pour objet de prévenir et de sanctionner les |
stilstaan en het parkeren te voorkomen en te bestraffen. Ze heeft | |
derhalve een repressief karakter en is strafrechtelijk in de zin van | infractions relatives à l'arrêt et au stationnement. Elle a donc un |
artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | caractère répressif et est de nature pénale au sens de l'article 6 de |
la Convention européenne des droits de l'homme. | |
B.5.2. In tegenstelling tot de persoon die wordt gedagvaard om voor de | B.5.2. Toutefois, contrairement à la personne citée à comparaître |
correctionele rechtbank te verschijnen, kan een persoon die voor de | devant le tribunal correctionnel, la personne qui exerce, devant le |
politierechtbank opkomt tegen de beslissing waarbij hem een | tribunal de police, un recours contre la décision lui infligeant une |
administratieve boete wordt opgelegd, geen uitstel, dat krachtens de | amende administrative ne peut bénéficier du sursis, lequel ne peut |
wet van 29 juni 1964 enkel door een strafgerecht kan worden bevolen, | être ordonné que par une juridiction pénale, en vertu de la loi du 29 |
genieten. | juin 1964. |
B.5.3. Onder voorbehoud dat hij geen maatregel mag nemen die kennelijk | B.5.3. Sous la réserve qu'il ne peut prendre une mesure manifestement |
onredelijk is, vermag de democratisch gekozen wetgever het repressief | déraisonnable, le législateur démocratiquement élu peut vouloir |
beleid zelf vast te stellen en aldus de beoordelingsvrijheid van de | déterminer lui-même la politique répressive et limiter ainsi le |
rechter te beperken. | pouvoir d'appréciation du juge. |
De wetgever heeft nochtans meermaals geopteerd voor de | Le législateur a toutefois opté à diverses reprises pour |
individualisering van straffen, met name door de rechter toe te staan | l'individualisation des peines, notamment en autorisant le juge à |
maatregelen tot uitstel toe te kennen. | accorder des mesures de sursis. |
B.5.4. Het staat aan de wetgever te oordelen of het wenselijk is de | B.5.4. Il appartient au législateur d'apprécier s'il est souhaitable |
rechter te dwingen tot gestrengheid wanneer een inbreuk inzonderheid | de contraindre le juge à la sévérité quand une infraction nuit |
het algemeen belang schaadt. Die gestrengheid kan met name betrekking | particulièrement à l'intérêt général. Cette sévérité peut notamment |
hebben op de maatregelen tot uitstel. | porter sur les mesures de sursis. |
Het Hof zou een dergelijke keuze alleen kunnen afkeuren indien die | La Cour ne pourrait censurer pareil choix que si celui-ci était |
kennelijk onredelijk zou zijn of indien de in het geding zijnde | manifestement déraisonnable ou si la disposition en cause avait pour |
bepaling ertoe zou leiden aan een categorie van rechtsonderhorigen het | effet de priver une catégorie de justiciables du droit à un procès |
recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige | équitable devant une juridiction impartiale et indépendante, garanti |
rechterlijke instantie, zoals gewaarborgd bij artikel 6, lid 1, van | par l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits |
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, te ontzeggen. | de l'homme. |
B.6.1. Het uitstel van de tenuitvoerlegging van de straffen heeft tot | B.6.1. Le sursis à l'exécution des peines a pour objectif de réduire |
doel de nadelen die inherent zijn aan de tenuitvoerlegging van de | les inconvénients inhérents à l'exécution des peines et de ne pas |
straffen, te beperken en de re-integratie van de veroordeelde niet in | compromettre la réinsertion du condamné. Il peut être ordonné à propos |
het gedrang te brengen. Het kan worden bevolen met betrekking tot | |
geldboeten. Bovendien blijkt uit artikel 157, § 1, van de wet | de peines d'amende. Il ressort en outre de l'article 157, § 1er, de la |
betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en | loi coordonnée le 14 juillet 1994 relative à l'assurance obligatoire |
uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, vervangen bij artikel 2 | soins de santé et indemnités, remplacé par l'article 2 de la loi du 19 |
van de wet van 19 december 2008 « tot wijziging van artikel 157 van de | décembre 2008 « portant modification de l'article 157 de la loi |
wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige | relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, |
verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994 » en | coordonnée le 14 juillet 1994 » et modifié par l'article 5, 1°, de la |
gewijzigd bij artikel 5, 1°, van de wet van 29 maart 2012 « houdende | loi du 29 mars 2012 « portant des dispositions diverses (II) », que le |
diverse bepalingen (II) », dat het uitstel door de wetgever niet | sursis n'est pas considéré par le législateur comme incompatible avec |
onverenigbaar wordt geacht met een geldboete die wordt opgelegd door | une amende imposée par une autorité autre qu'une juridiction pénale. |
een andere overheid dan een strafgerecht. | |
De in het geding zijnde regeling van de administratieve boete kan | Sans doute le régime de l'amende administrative en cause peut-il |
allicht in diverse bestanddelen verschillen van de regeling van de | différer en divers éléments de celui des sanctions pénales prévues par |
strafrechtelijke sancties waarin de algemene reglementen bedoeld in | les règlements généraux visés à l'article 1er, alinéa 1er, de la loi |
artikel 1, eerste lid, van de wet van 16 maart 1968 « betreffende de | du 16 mars 1968 « relative à la police de la circulation routière » ou |
politie over het wegverkeer » voorzien, of van de regeling van de in | de celui des sanctions administratives prévues en d'autres matières, |
andere aangelegenheden voorgeschreven administratieve sancties, | |
ongeacht of het gaat om de verschillende formulering van de vereiste | qu'il s'agisse de la formulation différente de l'exigence de l'élément |
van het morele bestanddeel, de mogelijkheid administratieve geldboeten | moral, de la possibilité de cumuler des amendes administratives, du |
samen te voegen, de wijze van vaststelling van de straffen of de toepassing van opdeciemen. Dergelijke verschillen kunnen weliswaar relevant zijn om de toepassing van specifieke regels op bepaalde gebieden te verantwoorden, maar ze zijn dat niet op het gebied dat het voorwerp uitmaakt van de prejudiciële vraag : ongeacht of het uitstel wordt verleend door de correctionele rechtbank of door een ander rechtscollege, of zelfs een administratieve overheid, te dezen de sanctionerend ambtenaar, kan het de veroordeelde ertoe aanzetten zijn gedrag te wijzigen, door de dreiging om, indien hij zou recidiveren, de veroordeling tot de betaling van een geldboete uit te voeren. | mode de fixation des peines ou de l'application de décimes additionnels. S'il est vrai que de telles différences peuvent être pertinentes pour justifier l'application de règles spécifiques dans certains domaines, elles ne le sont pas dans celui qui fait l'objet de la question préjudicielle : en effet, qu'il soit accordé par le tribunal correctionnel ou par une autre juridiction, ou même par une autorité administrative, en l'espèce le fonctionnaire sanctionnateur, le sursis peut inciter le condamné à s'amender, par la menace d'exécuter, s'il venait à récidiver, la condamnation au paiement d'une amende. |
Indien de wet van 29 juni 1964 niet van toepassing is, komt het aan de | Si la loi du 29 juin 1964 n'est pas applicable, il appartient au |
wetgever toe ter zake te bepalen onder welke voorwaarden uitstel, net | |
zoals eventueel probatie-uitstel, kan worden verleend en de | législateur de déterminer en la matière les conditions auxquelles un |
voorwaarden en de rechtspleging volgens welke dat uitstel kan worden | sursis, de même éventuellement qu'un sursis probatoire, peut être |
ingetrokken, vast te stellen. | |
B.6.2. Uit hetgeen voorafgaat, vloeit voort dat de in het geding | ordonné et de fixer les conditions et la procédure de son retrait. |
zijnde bepalingen, in voorkomend geval in samenhang gelezen met | B.6.2. Il résulte de ce qui précède que les dispositions en cause, |
artikel 29 van de wet van 24 juni 2013, niet bestaanbaar zijn met de | combinées le cas échéant avec l'article 29 de la loi du 24 juin 2013, |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre zij de sanctionerend | ne sont pas compatibles avec les articles 10 et 11 de la Constitution |
ambtenaar en, in beroep, de politierechtbank niet de mogelijkheid | en ce qu'elles ne permettent pas au fonctionnaire sanctionnateur et, |
bieden het voordeel van uitstel toe te kennen aan de overtreder | sur recours, au tribunal de police, d'accorder le bénéfice du sursis |
bedoeld in B.3.1. | au contrevenant visé en B.3.1. |
B.6.3. Die vaststelling van gedeeltelijke ongrondwettigheid heeft | B.6.3. Ce constat d'inconstitutionnalité partielle n'a toutefois pas |
echter niet tot gevolg dat die bepalingen, in afwachting van een | pour conséquence que ces dispositions ne pourraient plus, dans |
optreden van de wetgever, niet meer zouden kunnen worden toegepast | l'attente d'une intervention législative, être appliquées par le |
door de sanctionerend ambtenaar of de rechtsinstanties wanneer zij | fonctionnaire sanctionnateur ou par les juridictions lorsque ceux-ci |
vaststellen dat de overtredingen vaststaan, dat het bedrag van de | constatent que les infractions sont établies, que le montant de |
geldboete niet onevenredig is met de ernst van de overtreding en dat | l'amende n'est pas disproportionné à la gravité de l'infraction et |
er geen reden zou zijn geweest om uitstel te verlenen indien de wet in | qu'il n'y aurait pas eu lieu d'accorder un sursis même si cette mesure |
die maatregel had voorzien. | avait été prévue par la loi. |
B.7.1. De prejudiciële vraag heeft eveneens betrekking op de | B.7.1. La question préjudicielle porte également sur l'impossibilité, |
onmogelijkheid voor de sanctionerend ambtenaar of, in beroep, voor de | pour le fonctionnaire sanctionnateur ou, sur recours, pour le tribunal |
politierechtbank om een maatregel tot opschorting van de uitspraak van | de police, d'accorder une mesure de suspension du prononcé de la |
de veroordeling toe te kennen. | condamnation. |
B.7.2. Een dergelijke maatregel is niet verzoenbaar met een | B.7.2. Une telle mesure n'est pas conciliable avec une procédure qui |
rechtspleging die niet voor een strafgerecht wordt gevoerd. | ne se déroule pas devant une juridiction pénale. |
B.7.3. Hieruit volgt dat de in het geding zijnde bepalingen, in | B.7.3. Il en résulte qu'en ce qu'elles ne permettent pas au |
voorkomend geval in samenhang gelezen met artikel 29 van de wet van 24 | fonctionnaire sanctionnateur ni, sur recours, au tribunal de police |
juni 2013, in zoverre zij de sanctionerend ambtenaar of, in beroep, de | d'accorder une mesure de suspension du prononcé de la condamnation, |
politierechtbank niet de mogelijkheid bieden een maatregel tot | les dispositions en cause, combinées le cas échéant avec l'article 29 |
opschorting van de uitspraak van de veroordeling toe te kennen, niet | de la loi du 24 juin 2013, ne sont pas incompatibles avec les articles |
onbestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | 10 et 11 de la Constitution. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- In zoverre zij de sanctionerend ambtenaar of, in beroep, de | - En ce qu'ils ne permettent pas au fonctionnaire sanctionnateur ou, |
politierechtbank niet de mogelijkheid bieden de geldboete waarin zij | sur recours, au tribunal de police d'assortir d'un sursis l'amende |
voorzien, gepaard te laten gaan met uitstel, schenden de artikelen 3, | |
3°, en 31 van de wet van 24 juni 2013 « betreffende de gemeentelijke | qu'ils prévoient, les articles 3, 3°, et 31 de la loi du 24 juin 2013 |
administratieve sancties », in voorkomend geval in samenhang gelezen | « relative aux sanctions administratives communales », combinés le cas |
met artikel 29 van dezelfde wet, de artikelen 10 en 11 van de | échéant avec l'article 29 de la même loi, violent les articles 10 et |
Grondwet. | 11 de la Constitution. |
- In zoverre zij de sanctionerend ambtenaar of, in beroep, de | - En ce qu'elles ne permettent pas au fonctionnaire sanctionnateur ou, |
politierechtbank niet de mogelijkheid bieden een maatregel tot | sur recours, au tribunal de police d'accorder une mesure de suspension |
opschorting van de uitspraak te verlenen, schenden dezelfde bepalingen | du prononcé, les mêmes dispositions ne violent pas les articles 10 et |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | 11 de la Constitution. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 23 april 2020. | la Cour constitutionnelle, le 23 avril 2020. |
De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
F. Meersschaut F. Daoût | F. Meersschaut F. Daoût |