Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 37/2020 van 5 maart 2020 Rolnummer 7210 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 17 juli 2000 « houdende goedkeuring van het samenwerkingsakkoord van 21 juni 19 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 37/2020 van 5 maart 2020 Rolnummer 7210 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 17 juli 2000 « houdende goedkeuring van het samenwerkingsakkoord van 21 juni 19 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...) Extrait de l'arrêt n° 37/2020 du 5 mars 2020 Numéro du rôle : 7210 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2 du décret de la Région flamande du 17 juillet 2000 « portant approbation de l'accord de coopération du 21 juin 1999 La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Moerm(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 37/2020 van 5 maart 2020 Extrait de l'arrêt n° 37/2020 du 5 mars 2020
Rolnummer 7210 Numéro du rôle : 7210
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2 du décret
van het Vlaamse Gewest van 17 juli 2000 « houdende goedkeuring van het de la Région flamande du 17 juillet 2000 « portant approbation de
samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de Federale Staat, het l'accord de coopération du 21 juin 1999 entre l'Etat fédéral, la
Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Région flamande, la Région wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale
betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij concernant la maîtrise des dangers liés aux accidents majeurs
gevaarlijke stoffen zijn betrokken », gesteld door het Hof van Beroep impliquant des substances dangereuses », posée par la Cour d'appel de
te Gent. Gand.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P.
J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J.
Moerman, M. Pâques en Y. Kherbache, bijgestaan door de griffier P.-Y. Moerman, M. Pâques et Y. Kherbache, assistée du greffier P.-Y.
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 6 juni 2019, waarvan de expeditie ter griffie van het Par arrêt du 6 juin 2019, dont l'expédition est parvenue au greffe de
Hof is ingekomen op 14 juni 2019, heeft het Hof van Beroep te Gent de la Cour le 14 juin 2019, la Cour d'appel de Gand a posé la question
volgende prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 2 van het Decreet van 17 juli 2000 van de Vlaamse « L'article 2 du décret de la Communauté [lire : Région] flamande du
Gemeenschap [lees : van het Vlaamse Gewest] houdende goedkeuring van 17 juillet 2000 portant approbation de l'accord de coopération du 21
het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de Federale Staat, juin 1999 entre l'Etat fédéral, la Région flamande, la Région wallonne
het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk et la Région de Bruxelles-Capitale concernant la maîtrise des dangers
Gewest betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen liés aux accidents majeurs impliquant des substances dangereuses
waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken, de artikelen 11 en 92bis viole-t-il les articles 11 et 92bis de la loi spéciale du 8 août 1980
van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der de réformes institutionnelles en ce que ce décret approuve l'accord de
instellingen, doordat dit decreet het samenwerkingsakkoord van 21 juni coopération du 21 juin 1999, alors qu'il prévoit l'incrimination de
1999 goedkeurt terwijl het in een strafbaarstelling van rechtspersonen
voorziet zonder dat voorafgaandelijk het advies van de Ministerraad personnes morales sans que l'avis du Conseil des ministres ait été
werd ingewonnen ? ». recueilli au préalable ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 2 van het decreet van het B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 2 du décret de la
Vlaamse Gewest van 17 juli 2000 « houdende goedkeuring van het Région flamande du 17 juillet 2000 « portant approbation de l'accord
samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de Federale Staat, het de coopération du 21 juin 1999 entre l'Etat fédéral, la Région
Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest flamande, la Région wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale
betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij concernant la maîtrise des dangers liés aux accidents majeurs
gevaarlijke stoffen zijn betrokken » (hierna : het decreet van 17 juli impliquant des substances dangereuses » (ci-après : le décret du 17
2000 en het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999). juillet 2000 et l'accord de coopération du 21 juin 1999).
Het verwijzende rechtscollege wenst van het Hof te vernemen of die La juridiction a quo demande à la Cour si cette disposition est
bepaling bestaanbaar is met de artikelen 11 en 92bis van de bijzondere compatible avec les articles 11 et 92bis de la loi spéciale du 8 août
wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in zoverre 1980 de réformes institutionnelles, en ce qu'elle approuve l'accord de
zij het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 goedkeurt zonder dat het coopération du 21 juin 1999 sans qu'ait été recueilli au préalable
voorafgaand advies van de Ministerraad werd ingewonnen, terwijl dat l'avis du Conseil des ministres, alors que cet accord de coopération
samenwerkingsakkoord zou voorzien in een strafbaarstelling van prescrirait une pénalisation de personnes morales à un moment où le
rechtspersonen op een ogenblik dat boek I van het Strafwetboek daar livre Ier du Code pénal ne le prévoyait pas encore.
nog niet in voorzag.
B.2.1. Artikel 2 van het decreet van 17 juli 2000 beperkt zich tot het B.2.1. L'article 2 du décret du 17 juillet 2000 ne fait qu'approuver
goedkeuren van het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999. l'accord de coopération du 21 juin 1999.
Het Hof kan die decreetsbepaling niet op zinvolle wijze toetsen zonder La Cour ne peut utilement contrôler cette disposition décrétale sans
de inhoud van de relevante bepalingen van het goedgekeurde impliquer dans son examen le contenu des dispositions pertinentes de
samenwerkingsakkoord in zijn onderzoek te betrekken. l'accord de coopération approuvé.
B.2.2. Artikel 31, eerste lid, van het samenwerkingsakkoord van 21 B.2.2. L'article 31, alinéa 1er, de l'accord de coopération du 21 juin
juni 1999, in de versie zoals die van toepassing is in het geding voor 1999, dans sa version applicable dans l'instance soumise à la
het verwijzende rechtscollege, bepaalt : juridiction a quo, dispose :
« Wordt gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot één jaar « Est puni d'une peine d'emprisonnement de huit jours à un an et d'une
en met een geldboete van 1 000 euro tot 1 000 000 euro of met één van amende de 1 000 euros à 1 000 000 euros ou de l'une de ces peines
die straffen alleen, de exploitant die, hoewel daartoe verplicht : seulement, l'exploitant qui, bien qu'il y soit tenu :
1° niet de in artikel 7, eerste lid bedoelde maatregelen treft of niet 1° n'applique pas les mesures prévues à l'article 7, alinéa premier ou
overeenkomstig artikel 7, tweede lid kan aantonen dat hij de ne peut faire la preuve qu'il a pris les mesures nécessaires
noodzakelijke maatregelen heeft genomen; conformément à l'article 7, deuxième alinéa;
2° geen kennisgeving indient als bedoeld in artikel 8; 2° n'introduit pas une notification prévue à l'article 8;
3° geen document heeft opgesteld als bedoeld in artikel 9 of 10, niet 3° n'a pas rédigé de document tel que visé à l'article 9 ou 10,
zorgt voor de correcte uitvoering van het preventiebeleid of dit niet n'assure pas l'exécution correcte de la politique de prévention ou ne
beoordeelt en zo nodig herziet als bedoeld in artikel 13; l'évalue pas et ne la révise pas le cas échéant comme prévu à l'article 13;
4° niet binnen de voorgeschreven termijnen een veiligheidsrapport als 4° n'introduit ou n'actualise pas dans les délais prescrits un rapport
bedoeld in artikel 12 indient of actualiseert of dit niet beoordeelt de sécurité comme visé à l'article 12 ou ne l'évalue pas et ne le
en zo nodig herziet als bedoeld in artikel 13; révise pas le cas échéant comme prévu à l'article 13;
5° geen intern noodplan opstelt als bedoeld in artikel 15, het intern 5° ne rédige pas de plan d'urgence interne comme visé à l'article 15,
ne met pas à l'essai le plan d'urgence interne et, le cas échéant, ne
noodplan niet beproeft en zo nodig herziet als bedoeld in artikel 18 le révise pas comme prévu à l'article 18 ou n'exécute pas le plan
of het intern noodplan niet uitvoert in het geval bedoeld in artikel 20, § 1. d'urgence interne dans le cas visé à l'article 20, § 1er.
6° de informatie bedoeld in artikel 21 of 22 niet verstrekt; 6° ne fournit pas l'information visée à l'article 21 ou 22;
7° geen gevolg geeft aan de verwittigingen of bevelen van de 7° ne donne pas suite aux avertissements ou aux ordres de l'autorité
inspectiediensten ». d'inspection ».
Die bepaling voorziet aldus in een strafbaarstelling van de « Cette disposition prévoit donc une pénalisation de « l'exploitant »
exploitant » voor welbepaalde inbreuken op het samenwerkingsakkoord. pour certaines infractions à l'accord de coopération. L'article 4, 5°,
Dat begrip wordt in artikel 4, 5°, van hetzelfde samenwerkingsakkoord dudit accord de coopération définit la notion d'exploitant comme étant
gedefinieerd als « iedere natuurlijke of rechtspersoon die de « toute personne physique ou morale qui exploite l'établissement ou
inrichting of installatie exploiteert ». l'installation ».
B.2.3. Het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 werd gesloten ter B.2.3. L'accord de coopération du 21 juin 1999 a été conclu en
uitvoering van artikel 92bis, § 3, b), van de bijzondere wet van 8 exécution de l'article 92bis, § 3, b), de la loi spéciale du 8 août
augustus 1980 tot hervorming der instellingen, dat bepaalt : 1980 de réformes institutionnelles, qui dispose :
« De federale overheid en de Gewesten sluiten in ieder geval een « L'autorité fédérale et les Régions concluent en tout cas un accord
samenwerkingsakkoord : de coopération :
[...] [...]
b) voor de toepassing op federaal en gewestelijk vlak van de door de b) pour l'application aux niveaux fédéral et régional des règles
Europese Gemeenschap vastgestelde regelen inzake de risico's van zware fixées par la Communauté européenne concernant les risques d'accidents
ongevallen bij bepaalde industriële activiteiten ». majeurs de certaines activités industrielles ».
Conformément à l'article 92bis, § 1er, alinéa 2, de la loi spéciale du
Krachtens artikel 92bis, § 1, tweede lid, van de bijzondere wet van 8 8 août 1980, les accords de coopération qui portent sur les matières
augustus 1980 hebben de samenwerkingsakkoorden die betrekking hebben
op de aangelegenheden die bij wet of decreet worden geregeld, alsmede réglées par loi ou par décret, ainsi que les accords qui pourraient
de akkoorden die de Staat, de gemeenschap of het gewest zouden kunnen grever l'Etat, la communauté ou la région ou lier des Belges
bezwaren of Belgen persoonlijk zouden kunnen binden, eerst gevolg individuellement, n'ont d'effet qu'après avoir reçu l'assentiment par
nadat zij instemming hebben verkregen bij wet of bij decreet. la loi ou par le décret.
B.3. Artikel 11, eerste en tweede lid, van de bijzondere wet van 8 B.3. L'article 11, alinéas 1er et 2, de la loi spéciale du 8 août 1980
augustus 1980 bepaalt : dispose :
« Binnen de grenzen van de bevoegdheden van de Gemeenschappen en de « Dans les limites des compétences des Communautés et des Régions, les
Gewesten kunnen de decreten de niet-naleving van hun bepalingen décrets peuvent ériger en infraction les manquements à leurs
strafbaar stellen en de straffen wegens die niet-naleving bepalen; de dispositions et établir les peines punissant ces manquements; les
bepalingen van Boek I van het Strafwetboek zijn hierop van toepassing, dispositions du livre Ier du Code pénal s'y appliquent, sauf les
behoudens de uitzonderingen die voor bijzondere inbreuken door een exceptions qui peuvent être prévues par décret pour des infractions
decreet kunnen worden gesteld. particulières.
Het eensluidend advies van de Ministerraad is vereist voor iedere L'avis conforme du Conseil des ministres est requis pour toute
beraadslaging in de Gemeenschaps- of Gewestregering over een délibération au sein du Gouvernement de Communauté ou de Région sur un
voorontwerp van decreet waarin een straf of een strafbaarstelling is avant-projet de décret reprenant une peine ou une pénalisation non
opgenomen waarin Boek I van het Strafwetboek niet voorziet ». prévue au livre Ier du Code pénal ».
B.4. Volgens het verwijzende rechtscollege voorzag artikel 31 van het B.4. Selon la juridiction a quo, l'article 31 de l'accord de
samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 in een strafbaarstelling van coopération du 21 juin 1999 prévoyait une pénalisation des personnes
rechtspersonen vooraleer de strafrechtelijke aansprakelijkheid van morales avant que la responsabilité pénale des personnes morales ait
rechtspersonen in boek I van het Strafwetboek werd ingevoerd bij de
wet van 4 mei 1999 « tot invoering van de strafrechtelijke été instaurée dans le livre Ier du Code pénal par la loi du 4 mai 1999
verantwoordelijkheid van rechtspersonen », die in werking is getreden « instaurant la responsabilité pénale des personnes morales », qui est
op 2 juli 1999. Ook het voorontwerp van decreet dat heeft geleid tot entrée en vigueur le 2 juillet 1999. L'avant-projet de décret qui a
het in het geding zijnde artikel 2 van het decreet van 17 juli 2000, donné lieu à l'adoption de l'article 2, en cause, du décret du 17
waarbij instemming werd verleend met dat samenwerkingsakkoord, zou juillet 2000, portant approbation de cet accord de coopération, serait
dateren van vóór 2 juli 1999. Bijgevolg zou het eensluidend advies van également antérieur au 2 juillet 1999. Il aurait dès lors fallu
de Ministerraad vereist zijn geweest voor iedere beraadslaging in de recueillir l'avis conforme du Conseil des ministres pour toute
Vlaamse Regering over het voorontwerp van decreet tot instemming met délibération du Gouvernement flamand relative à l'avant-projet de
het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999. décret portant approbation de l'accord de coopération du 21 juin 1999.
B.5. Het eensluidend advies van de Ministerraad, voorgeschreven bij B.5. L'avis conforme du Conseil des ministres, prescrit par l'article
artikel 11, tweede lid, van de voormelde bijzondere wet van 8 augustus 11, alinéa 2, de la loi spéciale précitée du 8 août 1980, doit être
1980, moet als een bevoegdheidverdelende regel in de zin van artikel considéré comme une règle répartitrice de compétences au sens de
30bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk l'article 30bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Hof worden aangemerkt. Volgens de laatstvermelde bepaling moeten voor constitutionnelle. En vertu de cette dernière disposition, pour
de toepassing van de artikelen 1 en 26, § 1, van de bijzondere wet op l'application des articles 1er et 26, § 1er, de la loi spéciale sur la
Cour constitutionnelle, sont notamment considérés comme règles visées
het Grondwettelijk Hof onder meer « de eensluidende adviezen » waarvan au 1° de ces deux dispositions « les avis conformes » prévus, entre
sprake in onder meer de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot autres, par la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
hervorming der instellingen, worden beschouwd als regels bedoeld in
het 1° van die twee bepalingen. institutionnelles.
Het Hof is bijgevolg bevoegd om kennis te nemen van de prejudiciële La Cour est donc compétente pour connaître de la question
vraag inzake de niet-naleving van voormeld voorschrift, neergelegd in préjudicielle relative au non-respect de la formalité précitée imposée
artikel 11 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. par l'article 11 de la loi spéciale du 8 août 1980.
B.6.1. Krachtens artikel 11, tweede lid, van de bijzondere wet van 8 B.6.1. Conformément à l'article 11, alinéa 2, de la loi spéciale du 8
augustus 1980 vermag de decreetgever in beginsel niet af te wijken van août 1980, le législateur décrétal ne peut en principe déroger au
boek I van het Strafwetboek door andere straffen of
strafbaarstellingen in te voeren dan die welke in dat boek I zijn livre Ier du Code pénal en instaurant d'autres peines ou pénalisations
bepaald, behoudens eensluidend advies van de Ministerraad. que celles prévues au livre Ier, sauf avis conforme du Conseil des
Die vormvereiste strekt ertoe « de noodzakelijke eenheid van het ministres. Cette formalité vise à « maintenir l'unité nécessaire du droit pénal »
strafrecht te bewaren » (Parl. St., Senaat, 1992-1993, nr. 558-1, p. (Doc. parl., Sénat, 1992-1993, n° 558-1, p. 35). Cette unité est
35). Die eenheid wordt gewaarborgd door het optreden van de federale garantie par l'intervention de l'autorité fédérale.
overheid. B.6.2. Vermits de federale overheid partij is bij het B.6.2. Puisque l'autorité fédérale est partie à l'accord de
samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 en bij de wet van 22 mei 2001 coopération du 21 juin 1999 et qu'elle a porté assentiment à cet
instemming heeft verleend met dat samenwerkingsakkoord, diende het accord de coopération par la loi du 22 mai 2001, il n'y avait pas lieu
voorontwerp dat tot het in het geding zijnde instemmingsdecreet van 17 de soumettre préalablement l'avant-projet du décret d'approbation du
juli 2000 heeft geleid, niet vooraf aan het eensluidend advies van de 17 juillet 2000 en cause à l'avis conforme du Conseil des ministres.
Ministerraad te worden onderworpen.
B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 2 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 17 juli 2000 « L'article 2 du décret de la Région flamande du 17 juillet 2000 «
houdende goedkeuring van het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 portant approbation de l'accord de coopération du 21 juin 1999 entre
tussen de Federale Staat, het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het l'Etat fédéral, la Région flamande, la Région wallonne et la Région de
Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de beheersing van de Bruxelles-Capitale concernant la maîtrise des dangers liés aux
gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn accidents majeurs impliquant des substances dangereuses » ne viole pas
betrokken » schendt de artikelen 11 en 92bis van de bijzondere wet van les articles 11 et 92bis de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen niet. institutionnelles.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 5 maart 2020. la Cour constitutionnelle, le 5 mars 2020.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux A. Alen P.-Y. Dutilleux A. Alen
^