Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 163/2019 van 7 november 2019 Rolnummer 6787 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1 van het decreet van 6 fructidor jaar II en artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de (...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 163/2019 van 7 november 2019 Rolnummer 6787 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1 van het decreet van 6 fructidor jaar II en artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de (...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 163/2019 du 7 novembre 2019 Numéro du rôle : 6787 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1 er du décret du 6 fructidor an II et à l'article 335 du Code civil, posée par le trib(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 163/2019 van 7 november 2019 Extrait de l'arrêt n° 163/2019 du 7 novembre 2019
Rolnummer 6787 Numéro du rôle : 6787
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1 van het decreet En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1er du
van 6 fructidor jaar II (23 augustus 1794) en artikel 335 van het décret du 6 fructidor an II (23 août 1794) et à l'article 335 du Code
Burgerlijk Wetboek, gesteld door de familierechtbank van de Rechtbank civil, posée par le tribunal de la famille du Tribunal de première
van eerste aanleg Namen, afdeling Namen. instance de Namur, division Namur.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, bijgestaan J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du greffier
door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 29 november 2017, waarvan de expeditie ter griffie van Par jugement du 29 novembre 2017, dont l'expédition est parvenue au
het Hof is ingekomen op 5 december 2017, heeft de familierechtbank van greffe de la Cour le 5 décembre 2017, le tribunal de la famille du
de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen, de volgende Tribunal de première instance de Namur, division Namur, a posé la
prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schenden artikel 1 van het decreet van 6 fructidor jaar II, dat op « L'article 1er du décret du 6 fructidor an II, non formellement
heden niet uitdrukkelijk is opgeheven, en artikel 335 van het abrogé à ce jour, et l'article 335 du Code civil tel qu'en vigueur en
Burgerlijk Wetboek, zoals het in 1991 van kracht was, afzonderlijk 1991, pris isolément ou ensemble, interprétés en ce sens où, dès que '
genomen of met elkaar in samenhang gelezen, in die zin geïnterpreteerd
dat, zodra ' de schrijfwijze van de familienaam, in de geboorteakte l'orthographe du nom patronymique, dans l'acte de naissance d'un
van een kind, in overeenstemming is met die van de naam in de enfant, est conforme à celle du nom figurant dans l'acte de naissance
geboorteakte van zijn vader, wordt geoordeeld dat de naam van het kind de son père, il est considéré que le nom de l'enfant ne contient pas
geen vergissing in dat verband bevat en bijgevolg geenszins aanleiding d'erreur à cet égard et ne peut, dès lors et en aucun cas donner lieu
kan geven tot de in artikel 1383 van het Gerechtelijk Wetboek bedoelde à la rectification de cet acte de naissance visée à l'article 1383 du
verbetering van die geboorteakte ', niet met name de artikelen 10, 11, Code judiciaire ', ne violent-ils pas notamment les articles 10, 11,
22 en 22bis van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met 22 et 22bis de la Constitution, combinés ou non avec d'autres
andere, supranationale wetsbepalingen zoals het Europees Verdrag voor dispositions légales supranationales telle la Convention européenne
de rechten van de mens en met name de artikelen 8 en 14 ervan, hetgeen des droits de l'homme et notamment les articles 8 et 14 de cette
zodoende onder meer een ongeoorloofde en onevenredige belemmering voor dernière, constituant notamment de ce fait une entrave illégitime et
de bescherming van het privé- en gezinsleven uitmaakt ? ». non proportionnée à la protection de la vie privée et familiale ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Vóór de opheffing ervan bij artikel 117, 1°, van de wet van 18 B.1.1. Avant son abrogation par l'article 117, 1°, de la loi du 18
juni 2018 « houdende diverse bepalingen inzake burgerlijk recht en juin 2018 « portant [des] dispositions diverses en matière de droit
bepalingen met het oog op de bevordering van alternatieve vormen van civil et des dispositions en vue de promouvoir des formes alternatives
geschillenoplossing » bepaalde artikel 1 van het decreet van 6 de résolution des litiges », l'article 1er du décret du 6 fructidor an
fructidor jaar II « waarbij het iedere burger verboden wordt een II « portant qu'aucun citoyen ne pourra porter de nom ni de prénom
andere naam of voornamen te dragen dan deze vermeld in zijn akte van geboorte » : autres que ceux exprimés dans son acte de naissance » disposait :
« Geen burger mag een andere naam en voornamen voeren dan die welke in « Aucun citoyen ne pourra porter de nom ni de prénom autres que ceux
zijn akte van geboorte vermeld zijn; zij die zich er van ontdaan exprimés dans son acte de naissance : ceux qui les auraient quittés
hebben, zijn gehouden ze weder aan te nemen ». seront tenus de les reprendre ».
B.1.2. Artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het luidde B.1.2. L'article 335, § 1er, du Code civil, tel qu'il était libellé à
ingevolge de vervanging ervan bij artikel 38 van de wet van 31 maart la suite de son remplacement par l'article 38 de la loi du 31 mars
1987 « tot wijziging van een aantal bepalingen betreffende de 1987 « modifiant diverses dispositions légales relatives à la
afstamming » en vóór de wijziging ervan bij artikel 21, A), van de wet filiation » et avant sa modification par l'article 21, A), de la loi
van 1 juli 2006 « tot wijziging van de bepalingen van het Burgerlijk du 1er juillet 2006 « modifiant des dispositions du Code civil
Wetboek met betrekking tot het vaststellen van de afstamming en de relatives à l'établissement de la filiation et aux effets de celle-ci
gevolgen ervan », bepaalde : », disposait :
« Het kind wiens afstamming alleen van vaderszijde vaststaat of wiens « L'enfant dont seule la filiation paternelle est établie ou dont la
afstamming van vaderszijde en van moederszijde tegelijkertijd komen filiation paternelle et la filiation maternelle sont établies en même
vast te staan, draagt de naam van zijn vader, behalve wanneer de vader temps, porte le nom de son père, sauf si le père est marié et
gehuwd is en een kind erkent dat tijdens het huwelijk bij een andere reconnaît un enfant conçu pendant le mariage par une autre femme que
vrouw dan zijn echtgenote is verwekt ». son épouse ».
B.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de grondwettigheid van B.2. La question préjudicielle porte sur la constitutionnalité des
de twee voormelde bepalingen, in de interpretatie volgens welke de deux dispositions précitées dans l'interprétation selon laquelle le
familierechtbank waarbij de zaak met toepassing van artikel 1383 van tribunal de la famille saisi en application de l'article 1383 du Code
het Gerechtelijk Wetboek aanhangig is gemaakt, niet de verbetering van judiciaire, ne peut ordonner la rectification d'un acte de naissance
een geboorteakte kan bevelen wegens een vergissing in de wijze waarop en raison d'une erreur affectant la manière dont le nom du nouveau-né
de naam van het pasgeboren kind wordt geschreven wanneer die wijze est écrit lorsque cette manière est conforme à celle dont le nom du
overeenstemt met die waarop de naam van de vader van dat kind in de père de cet enfant est écrit dans l'acte de naissance de ce père.
geboorteakte van die vader wordt geschreven.
B.3.1. Vóór de opheffing ervan bij artikel 117, 7°, van de wet van 18 B.3.1. Avant son abrogation par l'article 117, 7°, de la loi du 18
juni 2018 bepaalde artikel 1383 van het Gerechtelijk Wetboek : juin 2018, l'article 1383 du Code judiciaire disposait :
« Hij die verbetering van een akte van de burgerlijke stand wil doen « Celui qui veut faire ordonner la rectification d'un acte de l'état
bevelen, dient een verzoekschrift in bij de familierechtbank, tenzij civil présente requête au tribunal de la famille, sauf si la
de verbetering gebeurt op grond van de artikelen 99 en 100 van het rectification se fonde sur les articles 99 et 100 du Code civil ».
Burgerlijk Wetboek ».
B.3.2. Artikel 35, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, ingevoegd bij B.3.2. L'article 35, § 1er, du Code civil, inséré par l'article 4 de
artikel 4 van de wet van 18 juni 2018 en gewijzigd bij artikel 166, la loi du 18 juin 2018 et modifié par l'article 166, 7°, de la loi du
7°, van de wet van 21 december 2018 « houdende diverse bepalingen 21 décembre 2018 « portant des dispositions diverses en matière de
betreffende justitie », bepaalt : justice », énonce :
« De persoon die een akte wil laten verbeteren [...] kan hiertoe een « La personne voulant faire rectifier un acte [...] peut adresser une
verzoekschrift indienen bij de familierechtbank. demande à cet effet auprès du tribunal de la famille.
De ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats van opmaak van de L'officier de l'état civil du lieu de l'établissement de l'acte qui
akte die deze akte wil laten verbeteren, kan hiertoe een veut faire rectifier cet acte, peut adresser une requête à cet effet
verzoekschrift indienen bij de familierechtbank. auprès du tribunal de la famille.
De procureur des Konings vordert de verbetering van een akte bij de Le procureur du Roi poursuit la rectification d'un acte auprès du
familierechtbank indien hij een fout in de akte vaststelt ». tribunal de la famille lorsqu'il constate une erreur dans l'acte ».
B.4.1. Artikel 1 van het decreet van 6 fructidor jaar II verbood een B.4.1. L'article 1er du décret du 6 fructidor an II interdisait à une
persoon een andere naam te voeren dan die waarmee hij in zijn personne de porter un nom autre que celui par lequel elle est désignée
geboorteakte wordt aangeduid. In de voormelde versie ervan vermeldde dans son acte de naissance. Dans sa version précitée, l'article 335, §
artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek enkele regels om de naam 1er, du Code civil énonçait quelques règles destinées à déterminer le
van een persoon te bepalen. nom d'une personne.
Die twee bepalingen regelden noch de wijze waarop een geboorteakte Ces deux dispositions ne réglaient ni la manière de rédiger un acte de
wordt opgesteld, noch de voorwaarden waaronder die akte van de naissance, ni les conditions dans lesquelles cet acte de l'état civil
burgerlijke stand kon worden verbeterd in geval van een vergissing. pouvait être rectifié en cas d'erreur.
B.4.2. Noch artikel 1383 van het Gerechtelijk Wetboek, noch artikel 35 B.4.2. Ni l'article 1383 du Code judiciaire, ni l'article 35 du Code
van het Burgerlijk Wetboek, dat de verbetering van een geboorteakte civil, qui réglait ou règle la rectification d'un acte de naissance
door de familierechtbank regelde of regelt, verbieden dat par le tribunal de la famille, n'interdisent à cette juridiction
rechtscollege om de verbetering in de in B.2 beschreven omstandigheden te bevelen. d'ordonner la rectification dans les circonstances décrites en B.2.
B.4.3. De prejudiciële vraag is bijgevolg gebaseerd op een kennelijk B.4.3. La question préjudicielle est dès lors fondée sur une
onjuiste interpretatie van de in het geding zijnde bepalingen. interprétation manifestement erronée des dispositions en cause.
B.5. Voor het overige blijkt uit de stukken die door de B.5. Au surplus, il ressort des pièces transmises à la Cour par le
familierechtbank te Namen aan het Hof zijn overgezonden, dat de wijze tribunal de la famille de Namur que la manière dont le nom du
waarop de naam van het pasgeboren kind wordt geschreven in de nouveau-né est écrit dans l'acte de naissance qui fait l'objet de la
geboorteakte die het voorwerp uitmaakt van de vordering tot demande de rectification dont ce tribunal est saisi n'est pas conforme
verbetering die bij die rechtbank aanhangig is gemaakt, niet à la manière dont le nom du père de cet enfant est écrit dans l'acte
overeenstemt met de wijze waarop de naam van de vader van dat kind in de naissance de ce père.
de geboorteakte van die vader wordt geschreven.
In die laatste akte, die in 1954 is opgemaakt, zijn de desbetreffende Dans ce dernier acte, établi en 1954, le nom patronymique en question
familienaam, net zoals andere woorden die onbetwistbaar met een accent est, comme d'autres mots qui s'écrivent sans conteste avec un accent,
worden geschreven, uitsluitend in hoofdletters en zonder accent exclusivement dactylographié en lettres capitales et sans accent,
getypt, terwijl in de geboorteakte van 1991 waarvan de verbetering alors que, dans l'acte de naissance de 1991 dont la rectification est
wordt gevorderd, enkel de beginletter van diezelfde naam met een demandée, seule l'initiale de ce même nom est dactylographiée en
hoofdletter is getypt. lettre capitale.
Par conséquent, la règle que la juridiction qui pose la question
Bijgevolg is de regel die het verwijzende rechtscollege afleidt uit de préjudicielle déduit des dispositions en cause, à savoir qu'un acte de
in het geding zijnde bepalingen, inhoudende dat de in artikel 1383 van naissance ne peut être rectifié en application de l'article 1383 du
het Gerechtelijk Wetboek bedoelde verbetering van de geboorteakte van Code judiciaire lorsque la manière dont le nom de famille du
een kind geen toepassing kan vinden wanneer de schrijfwijze van de nouveau-né est écrit dans cet acte est conforme à la manière dont le
familienaam, in die akte, in overeenstemming is met die van de naam in
de geboorteakte van zijn vader, niet van toepassing op het voor dat nom de son père est écrit dans l'acte de naissance de celui-ci, n'est
rechtscollege hangende geschil. Het antwoord op die vraag is dus niet pas applicable au litige pendant devant elle. La réponse à cette
nuttig voor de oplossing van het geschil. question n'est donc pas utile à la solution du litige.
B.6. De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. B.6. La question préjudicielle n'appelle pas de réponse.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. La question préjudicielle n'appelle pas de réponse.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 7 november 2019. la Cour constitutionnelle, le 7 novembre 2019.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
F. Daoût F. Daoût
^