← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 133/2019 van 10 oktober 2019 Rolnummer 7140 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende artikel 22 van het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot
invoering van een kilometerheffing voor het wegengebrui Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 133/2019 van 10 oktober 2019 Rolnummer 7140 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 22 van het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een kilometerheffing voor het wegengebrui Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...) | Extrait de l'arrêt n° 133/2019 du 10 octobre 2019 Numéro du rôle : 7140 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 22 du décret de la Région wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à charge des La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. Snapp(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 133/2019 van 10 oktober 2019 | Extrait de l'arrêt n° 133/2019 du 10 octobre 2019 |
Rolnummer 7140 | Numéro du rôle : 7140 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 22 van het | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 22 du |
decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een | décret de la Région wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un |
kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vrachtwagens », vóór | prélèvement kilométrique à charge des poids lourds pour l'utilisation |
de wijziging ervan bij artikel 32 van het decreet van het Waalse | des routes », avant sa modification par l'article 32 du décret de la |
Gewest van 13 december 2017 « houdende diverse fiscale wijzigingen », | Région wallonne du 13 décembre 2017 « portant diverses modifications |
gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen. | fiscales », posées par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. |
J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen en M. Pâques, | Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen et M. Pâques, |
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van | assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. |
voorzitter F. Daoût, | Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij vonnis van 27 februari 2019, waarvan de expeditie ter griffie van | Par jugement du 27 février 2019, dont l'expédition est parvenue au |
het Hof is ingekomen op 13 maart 2019, heeft de Rechtbank van eerste | greffe de la Cour le 13 mars 2019, le Tribunal de première instance de |
aanleg Namen, afdeling Namen, de volgende prejudiciële vragen gesteld : | Namur, division Namur, a posé les questions préjudicielles suivantes : |
« 1. Schendt artikel 22 van het decreet van 16 juli 2015 tot invoering | « 1. L'article 22 du décret du 16 juillet 2015 instaurant un |
van een kilometerheffing voor [het wegengebruik door] zware | prélèvement kilométrique à charge des poids lourds [pour l'utilisation |
vrachtwagens, zoals opgesteld vóór de wijziging ervan bij artikel 32 | des routes], tel que libellé avant sa modification par l'article 32 du |
van het Waalse decreet van 13 december 2017 houdende diverse fiscale | décret wallon du 13 décembre 2017 portant diverses modifications |
wijzigingen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang | fiscales, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
gelezen met artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten | combinaison avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits |
van de mens en artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de | de l'homme et l'article 47 de la Charte des droits fondamentaux de |
Europese Unie, in die zin geïnterpreteerd dat het de rechter bij wie | l'Union européenne, interprété en ce sens qu'il ne permet pas au juge |
een beroep is ingesteld tegen een op grond van dat artikel toegepaste | saisi d'un recours contre une amende administrative appliquée sur la |
administratieve boete, niet toelaat die boete zelf te verminderen of | base de cet article de réduire ou de remettre lui-même cette amende, |
kwijt te schelden, indien zou worden geoordeeld dat een dergelijke | si l'on devait considérer qu'une telle amende revêt un caractère pénal |
boete een strafrechtelijk karakter heeft ? | ? |
2. Schendt artikel 22 van het decreet van 16 juli 2015 tot invoering | 2. L'article 22 du décret du 16 juillet 2015 instaurant un prélèvement |
van een kilometerheffing voor [het wegengebruik door] zware | kilométrique à charge des poids lourds [pour l'utilisation des |
vrachtwagens, zoals opgesteld vóór de wijziging ervan bij artikel 32 | routes], tel que libellé avant sa modification par l'article 32 du |
van het Waalse decreet van 13 december 2017 houdende diverse fiscale | décret wallon du 13 décembre 2017 portant diverses modifications |
wijzigingen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang | fiscales, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
gelezen met artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten | combinaison avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits |
van de mens en artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de | de l'homme et l'article 47 de la Charte des droits fondamentaux de |
Europese Unie, in die zin geïnterpreteerd dat het de fiscale rechter | l'Union européenne, interprété en ce sens qu'il ne permet pas au juge |
bij wie een beroep is ingesteld tegen verscheidene op grond van dat | fiscal saisi d'un recours contre plusieurs amendes administratives |
artikel toegepaste administratieve boeten, indien zou worden | appliquées sur la base de cet article et si l'on devait considérer que |
geoordeeld dat dergelijke boeten een strafrechtelijk karakter hebben, | de telles amendes revêtent un caractère pénal, de ne retenir qu'une |
niet toelaat slechts een enkele boete in aanmerking te nemen in geval | seule amende en cas de concours d'infractions, comme le permet au juge |
van samenloop van overtredingen, zoals bij artikel 65 van het | pénal l'article 65 du Code pénal lorsque les sanctions applicables |
Strafwetboek aan de strafrechter is toegestaan wanneer de sancties die | sont des sanctions de nature pénale prévues par d'autres législations |
van toepassing zijn sancties van strafrechtelijke aard zijn waarin is | |
voorzien bij andere fiscale wetgevingen (zoals het Wetboek van de | |
inkomstenbelastingen (artikelen 449 en volgende) of het BTW-Wetboek | fiscales (telles que le Code des impôts sur les revenus (articles 449 |
(artikelen 73 en volgende)), tenzij in het kader van de in het tweede | et suivants) ou le Code de la TVA (articles 73 et suivants)), si ce |
en het derde lid van artikel 22 opgesomde limitatieve voorwaarden ? | n'est dans le cadre des conditions limitatives énumérées aux alinéas 2 et 3 de l'article 22 ? |
3. Schendt artikel 22 van het decreet van 16 juli 2015 tot invoering | 3. L'article 22 du décret du 16 juillet 2015 instaurant un prélèvement |
van een kilometerheffing voor [het wegengebruik door] zware | kilométrique à charge des poids lourds [pour l'utilisation des |
vrachtwagens, zoals opgesteld vóór de wijziging ervan bij artikel 32 | routes], tel que libellé avant sa modification par l'article 32 du |
van het Waalse decreet van 13 december 2017 houdende diverse fiscale | décret wallon du 13 décembre 2017 portant diverses modifications |
wijzigingen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang | fiscales, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
gelezen met artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten | combinaison avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits |
van de mens en artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, in die zin geïnterpreteerd dat het de fiscale rechter bij wie een beroep is ingesteld tegen een op grond van dat artikel toegepaste administratieve boete, niet toelaat die boete met uitstel gepaard te laten gaan, indien zou worden geoordeeld dat een dergelijke boete een strafrechtelijk karakter heeft, terwijl een heffingsplichtige het voordeel van wettelijke maatregelen tot individualisering van de straf, waaronder het uitstel, zou kunnen genieten indien hij zich bij zijn verschijning voor de correctionele rechter zou blootstellen aan straffen van strafrechtelijke aard waarin is voorzien bij andere fiscale wetgevingen (zoals het Wetboek van de | de l'homme et l'article 47 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne, interprété en ce sens qu'il ne permet pas au juge fiscal saisi d'un recours contre une amende administrative appliquée sur la base de cet article d'assortir celle-ci d'un sursis, si l'on devait considérer qu'une telle amende revêt un caractère pénal, alors qu'un redevable pourrait bénéficier de mesures légales d'individualisation de la peine dont le sursis si, comparaissant devant le juge correctionnel, il s'exposait aux peines de nature pénale prévues par d'autres législations fiscales (telles que le Code |
inkomstenbelastingen (artikelen 449 en volgende) of het BTW-Wetboek | des impôts sur les revenus (articles 449 et suivants) ou le Code de la |
(artikelen 73 en volgende)) ? ». | TVA (articles 73 et suivants)) ? ». |
(...) Op 4 april 2019 hebben de rechters-verslaggevers M. Pâques en E. | Le 4 avril 2019, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi |
Derycke, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere | |
wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les |
kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te | juges-rapporteurs M. Pâques et E. Derycke ont informé la Cour qu'ils |
stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op | pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de |
voorafgaande rechtspleging. | l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 22 van het | B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 22 du décret |
decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een | de la Région wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement |
kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vrachtwagens » | kilométrique à charge des poids lourds pour l'utilisation des routes » |
(hierna : het decreet van 16 juli 2015), dat bepaalt : | (ci-après : le décret du 16 juillet 2015), qui dispose : |
« Elke overtreding van dit decreet of van de desbetreffende uitvoeringsmaatregelen wordt bestraft met een administratieve boete van 1.000,00 euro. In geval van vaststelling van een samenloop van overtredingen begaan met hetzelfde voertuig gedurende een ononderbroken periode van drie uren zijn de volgende regels toepasselijk : 1° de termijn van drie uren begint te lopen vanaf de eerste overtreding die vastgesteld wordt; 2° de administratieve boete is slechts voor de eerste overtreding verschuldigd. In geval van een samenloop van overtredingen vastgesteld in verschillende Gewesten in het kader van de decreten of ordonnanties tot invoering van de kilometerheffing en begaan met hetzelfde voertuig gedurende een ononderbroken periode van drie uren zijn de volgende regels toepasselijk : 1° de termijn van drie uren begint te lopen vanaf de eerste overtreding die vastgesteld wordt; | « Toute infraction au présent décret ou à ses mesures d'exécution est sanctionnée d'une amende administrative d'un montant de 1.000,00 euros. En cas de concours d'infractions constatées avec le même véhicule au cours d'une même période ininterrompue de trois heures, les règles suivantes sont applicables : 1° le délai de trois heures commence à compter de la première infraction constatée; 2° l'amende administrative n'est due que pour la première infraction. En cas de concours d'infractions constatées dans plusieurs Régions dans le cadre des décrets ou ordonnances instaurant le prélèvement kilométrique avec le même véhicule au cours d'une même période ininterrompue de trois heures, les règles suivantes sont applicables : 1° le délai de trois heures commence à compter de la première infraction constatée; |
2° de administratieve boete is slechts verschuldigd als de eerste | 2° l'amende administrative n'est due que si la première infraction a |
overtreding krachtens dit decreet of de desbetreffende | été constatée en vertu du présent décret ou de ses dispositions |
uitvoeringsbepalingen is vastgesteld. | d'exécution. |
Voor de toepassing van de leden 2 en 3 worden de niet bestrafte | Pour l'application des alinéas 2 et 3, les infractions qui n'ont pas |
overtredingen niet meer in aanmerking genomen voor de samenloop van | été sanctionnées ne sont plus prises en considération pour le concours |
overtredingen van een andere ononderbroken periode van drie uren. | d'infractions d'une autre période ininterrompue de trois heures. |
De natuurlijke en rechtspersonen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de | Les personnes physiques ou morales sont civilement responsables du |
betaling van de administratieve boete en de andere bedragen van om het | paiement de l'amende administrative et des autres montants de quelque |
even welke aard die aan hun aangestelden of mandatarissen opgelegd | nature que ce soit qui sont imposés à leurs préposés ou mandataires, |
worden wegens een overtreding inzake kilometerheffing. | en raison d'une infraction en matière de prélèvement kilométrique. |
De Regering is bevoegd om de duur van de ononderbroken periode te | Le Gouvernement est habilité à modifier la durée de la période de |
wijzigen en om het bedrag van de boete te indexeren volgens de | temps ininterrompue et à indexer, sur la base des modalités qu'il |
modaliteiten die zij vastlegt ». | fixe, le montant de l'amende ». |
B.1.2. Zoals de verwijzende rechter doet opmerken, is die bepaling | B.1.2. Comme l'observe le juge a quo, cette disposition a été |
vervangen bij artikel 32 van het decreet van 13 december 2017 « | remplacée par l'article 32 du décret du 13 décembre 2017 « portant |
houdende diverse fiscale wijzigingen » (hierna : het decreet van 13 | diverses modifications fiscales » (ci-après : le décret du 13 décembre |
december 2017), zodat zij voortaan luidt : | 2017), de sorte qu'elle est désormais libellée comme suit : |
« § 1. Elke overtreding van dit decreet of van zijn | « § 1er. Toute infraction au présent décret ou à ses mesures |
uitvoeringsmaatregelen wordt bestraft met een administratieve boete. | d'exécution est sanctionnée d'une amende administrative. |
Slechts één administratieve boete kan worden opgelegd voor het geheel | Une seule amende administrative peut être établie pour la totalité des |
van de in het eerste lid bedoelde overtredingen die met hetzelfde | |
voertuig op dezelfde dag worden begaan. Het ingehouden bedrag is het | infractions mentionnées à l'alinéa 1er qui sont commises avec le même |
bedrag van de overtreding onderworpen aan het hoogste tarief, | véhicule le même jour. Le montant retenu est celui de l'infraction |
overeenkomstig § 2. | soumise au tarif le plus élevé, conformément au paragraphe 2. |
Er wordt geen administratieve boete opgelegd voor elke overtreding | Aucune amende administrative n'est établie pour toute infraction |
begaan binnen een periode van drie uren na de eerste overtreding van | commise dans les trois heures de la première infraction au présent |
dit decreet, van zijn uitvoeringsmaatregelen, van de wetgeving van het | décret, à ses mesures d'exécution, à la législation de la Région de |
Brussels Hoofdstedelijk Gewest of van de wetgeving van het Vlaams | Bruxelles-Capitale ou à la législation de la Région flamande en |
Gewest inzake kilometerheffing : 1° indien de betrokken overtredingen met hetzelfde voertuig worden begaan en; 2° indien de eerste overtreding met een administratieve boete wordt bestraft. § 2. Het bedrag van de administratieve boetes wordt vastgesteld als volgt : Categorie Soort overtreding | matière de prélèvement kilométrique : 1° si les infractions concernées sont commises avec le même véhicule, et; 2° si la première infraction est sanctionnée par une amende administrative. § 2. Le montant des amendes administratives est fixé comme suit : Catégorie Type d'infraction |
Bedrag van de boete | Montant de l'amende |
A | A |
1° ten gevolge van een opzettelijke handeling om de kilometerheffing | 1° suite à un acte intentionnel en vue d'éluder le prélèvement |
te ontwijken detecteert het registratieapparaat de voertuigpositie of | kilométrique, le dispositif d'enregistrement ne détecte plus, par |
het door het voertuig afgelegde traject via satellietsignaal niet | signal satellite, la position du véhicule ou le trajet parcouru par le |
meer, 2° de documenten bij het voertuigen die nodig zijn voor de | véhicule, 2° les documents de bord probants nécessaires à la |
bepaling van de maximaal toegelaten massa (MTM) of van de | détermination de la masse maximale autorisée (MMA) ou de la classe |
euro-uitgifteklasse van het voertuig worden vervalst. | d'émission euro du véhicule sont falsifiés. |
1 000 EUR | 1 000 EUR |
B | B |
1° het voertuig is voor de Belgische kilometerheffing niet uitgerust | 1° le véhicule n'est pas équipé, pour le prélèvement kilométrique |
met een elektronisch registratieapparaat; 2° vóór het gebruik van elke | belge, d'un dispositif d'enregistrement électronique; 2° préalablement |
weg heeft de belastingplichtige geen overeenkomst gesloten, voor het | à l'utilisation de toute route, le redevable n'a pas de contrat |
betrokken voertuig, met de dienstverlener van zijn keuze. | conclu, pour le véhicule concerné, avec le prestataire de services de son choix. |
800 EUR | 800 EUR |
C | C |
1° het elektronische registratieapparaat is niet geactiveerd; 2° het | 1° le dispositif d'enregistrement électronique n'est pas activé; 2° le |
elektronische registratieapparaat dat het voertuig uitrust, is het | dispositif d'enregistrement électronique qui équipe le véhicule est |
apparaat van een ander voertuig; 3° de met de dienstverlener gesloten | celui d'un autre véhicule; 3° le contrat conclu avec le prestataire de |
overeenkomst wordt opgeschort; 4° het voertuig wordt gebruikt op het | service est suspendu; 4° le véhicule est utilisé sur le réseau routier |
wegennet onderworpen aan een kilometerheffing nadat het elektronische | soumis à prélèvement kilométrique après que le dispositif |
registratieapparaat het signaal heeft uitgezonden dat het beschikbare | d'enregistrement électronique a émis le signal que le solde disponible |
saldo van de voorbetaling onvoldoende is; 5° het elektronische | du prépaiement se révèle insuffisant; 5° le dispositif |
registratieapparaat wijst op een defect of zendt geen signaal meer uit | d'enregistrement électronique indique un dysfonctionnement ou n'émet |
en de dienstverlener is niet gecontacteerd; 6° het elektronische | plus de signal et le prestataire de service n'a pas été contacté; 6° |
registratieapparaat wijst op een defect of zendt geen signaal meer | le dispositif d'enregistrement électronique indique un |
uit; de dienstverlener is gecontacteerd maar de belastingplichtige | dysfonctionnement ou n'émet plus de signal, le prestataire de services |
volgt de door laatstgenoemde gegeven instructies niet. | a été contacté, mais le redevable ne suit pas les instructions données |
par ce dernier. | |
500 EUR | 500 EUR |
D | D |
Elke andere overtreding van de regelgeving inzake de kilometerheffing | Toute autre infraction à la réglementation en matière de prélèvement |
zoals bedoeld in dit decreet en zijn uitvoeringsmaatregelen. | kilométrique telle que prévue au présent décret et ses mesures |
d'exécution. | |
100 EUR | 100 EUR |
§ 3. De bevoegde ambtenaar kan het bedrag van de boete vermeld in | § 3. Le fonctionnaire compétent peut ramener le montant de l'amende |
categorie C tot 250 euro terugbrengen wanneer het voor hetzelfde | mentionné en catégorie C à 250 euros lorsqu'il s'agit, pour le même |
voertuig om de eerste overtreding van deze categorie vastgesteld | véhicule, de la première infraction de cette catégorie constatée au |
tijdens hetzelfde kalenderjaar gaat. | cours de la même année civile. |
In geval van goede trouw door de belastingplichtige kan de bevoegde | En cas de bonne foi du redevable, le fonctionnaire compétent peut |
ambtenaar de in § 2 bedoelde administratieve boetes verminderen indien | réduire les amendes administratives visées au paragraphe 2 si ces |
deze boetes : | amendes : |
1° eenzelfde soort overtreding bestraffen; | 1° sanctionnent un même type d'infraction; |
2° en bedoelde overtredingen zijn begaan tijdens een in de tijd | 2° et que ces infractions sont commises durant une période limitée |
beperkte periode door hetzelfde voertuig. | dans le temps par le même véhicule. |
§ 4. De natuurlijke of rechtspersonen zijn burgerlijk verantwoordelijk | § 4. Les personnes physiques ou morales sont civilement responsables |
voor de betaling van de administratieve boete en van de andere | du paiement de l'amende administrative et des autres montants de |
bedragen van welke aard ook die opgelegd worden aan hun gemachtigden | quelque nature que ce soit qui sont imposés à leurs préposés ou |
of mandatarissen wegens een overtreding inzake kilometerheffing. | mandataires, en raison d'une infraction en matière de prélèvement kilométrique. |
De Regering kan op grond van de door haar vastgestelde modaliteiten | Le Gouvernement peut indexer, sur la base des modalités qu'il fixe, le |
het bedrag van de boete indexeren ». | montant de l'amende ». |
Die wijziging is, krachtens artikel 40, eerste lid, van het decreet | Cette modification est entrée en vigueur le 1er janvier 2018, en vertu |
van 13 december 2017, in werking getreden op 1 januari 2018. | de l'article 40, alinéa 1er, du décret du 13 décembre 2017. |
Volgens de parlementaire voorbereiding wordt zij verantwoord door de | Selon les travaux préparatoires, elle se justifie par la circonstance |
omstandigheid dat, in de oorspronkelijke versie ervan, het in het | |
geding zijnde artikel 22 « geen rekening [hield] met het soort van | que, dans sa version initiale, l'article 22 en cause « ne [tenait] pas |
overtreding, noch met de zwaarte ervan (fraude of niet), maar een ' | compte du type d'infraction ni de sa gravité (fraude ou pas) mais |
opeenstapeling van boeten ' per periode van drie uren [mogelijk | [permettait] un ' empilement des amendes ' par période de trois heures |
maakte] ». Het ging ook erom een antwoord te bieden op de door de | ». Il s'agissait également de répondre aux critiques formulées par la |
Europese Commissie geformuleerde kritiek wegens « het onveranderlijke | Commission européenne du fait « du montant invariable de l'amende, du |
bedrag van de boete, het systeem van cumulatie per gewest en de | système de cumul par régions et de la disproportion entre les amendes |
onevenredigheid tussen de boeten en de ontweken heffing » (Parl. St., | et la redevance éludée » (Doc. parl., Parlement wallon, 2017-2018, n° |
Waals Parlement, 2017-2018, nr. 972/1, p. 9). | 972/1, p. 9). |
B.2. De verwijzende rechter stelt aan het Hof vragen over de | B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de la |
bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling, vóór de | |
vervanging ervan bij artikel 32 van het decreet van 13 december 2017, | disposition en cause, avant son remplacement par l'article 32 du |
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met | décret du 13 décembre 2017, avec les articles 10 et 11 de la |
artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens | Constitution, lus en combinaison avec l'article 6, paragraphe 1, de la |
en met artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. | Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 47 de la |
B.3. Krachtens de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van | Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. |
de Mens is een maatregel een strafsanctie in de zin van artikel 6, lid | B.3. En vertu de la jurisprudence de la Cour européenne des droits de |
1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, indien hij | l'homme, une mesure constitue une sanction pénale au sens de l'article |
volgens de internrechtelijke kwalificatie een strafrechtelijk karakter | 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de l'homme si |
heeft, of indien uit de aard van het strafbaar feit, namelijk de | elle a un caractère pénal selon sa qualification en droit interne ou |
algemene draagwijdte en het preventieve en repressieve doel van de | s'il ressort de la nature de l'infraction, à savoir la portée générale |
bestraffing, blijkt dat het om een strafsanctie gaat, of nog indien | et le caractère préventif et répressif de la sanction, qu'il s'agit |
uit de aard en de ernst van de sanctie die de betrokkene ondergaat, | d'une sanction pénale ou encore s'il ressort de la nature et de la |
blijkt dat zij een bestraffend en daardoor ontradend karakter heeft | sévérité de la sanction subie par l'intéressé qu'elle a un caractère |
(EHRM, grote kamer, 15 november 2016, A en B t. Noorwegen, § § | punitif et donc dissuasif (CEDH, grande chambre, 15 novembre 2016, A |
105-107; grote kamer, 10 februari 2009, Zolotoukhine t. Rusland, § 53; | et B c. Norvège, § § 105-107; grande chambre, 10 février 2009, |
grote kamer, 23 november 2006, Jussila t. Finland, § § 30-31). Dat | Zolotoukhine c. Russie, § 53; grande chambre, 23 novembre 2006, |
zijn alternatieve en geen cumulatieve criteria. Het Europees Hof voor | Jussila c. Finlande, § § 30-31). Ces critères sont alternatifs et non |
de Rechten van de Mens is echter van oordeel dat wanneer geen enkel | cumulatifs. Toutefois, la Cour européenne des droits de l'homme |
criterium op zich alleen doorslaggevend lijkt, een cumulatieve | considère que lorsqu'aucun critère n'apparaît décisif à lui seul, une |
benadering mogelijk is (EHRM, 24 februari 1994, Bendenoun t. | approche cumulative est possible (CEDH, 24 février 1994, Bendenoun c. |
Frankrijk, § 47). | France, § 47). |
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens hanteert dezelfde | La Cour européenne des droits de l'homme utilise les mêmes critères en |
criteria voor de toepassing van artikel 7 van het voormelde Verdrag | ce qui concerne l'application de l'article 7 de la Convention précitée |
(EHRM, 4 oktober 2016, Zaja t. Kroatië, § 86; beslissing, 9 juni 2016, | (CEDH, 4 octobre 2016, Zaja c. Croatie, § 86; décision, 9 juin 2016, |
Société Oxygène Plus t. Frankrijk, § 43; 15 mei 2008, Nadtochiy t. | Société Oxygène Plus c. France, § 43; 15 mai 2008, Nadtochiy c. |
Oekraïne, § 32; beslissing, 24 november 1998, Brown t. Verenigd | Ukraine, § 32; décision, 24 novembre 1998, Brown c. Royaume-Uni), qui |
Koninkrijk), dat een soortgelijke draagwijdte heeft als artikel 15 van | a une portée analogue à celle de l'article 15 du Pacte international |
het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten | relatif aux droits civils et politiques et à celle de l'article 49, |
en als artikel 49, lid 1, van het Handvest van de grondrechten van de | paragraphe 1, de la Charte des droits fondamentaux de l'Union |
Europese Unie, krachtens artikel 52, lid 3, van hetzelfde Handvest | européenne, en vertu de l'article 52, paragraphe 3, de la même Charte |
(HvJ, grote kamer, 5 december 2017, M.A.S. en M.B., punt 54). | (CJUE, grande chambre, 5 décembre 2017, M.A.S. et M.B., point 54). |
B.4. De administratieve boete waarin was voorzien bij de in het geding | B.4. L'amende administrative qui était prévue par la disposition en |
zijnde bepaling was oorspronkelijk ingesteld om de overtredingen van | cause avait été initialement instaurée pour prévenir et sanctionner |
het decreet van 16 juli 2015 en van de desbetreffende | les infractions au décret du 16 juillet 2015 et à ses mesures |
uitvoeringsmaatregelen te voorkomen en te bestraffen. Het bedrag ervan | |
was forfaitair; het bedroeg 1 000 euro, ongeacht de begane | d'exécution. Son montant était forfaitaire; il s'élevait à 1 000 |
overtreding, de zwaarte ervan of de eventuele goede trouw van de | euros, quelle que soit l'infraction commise, sa gravité ou |
belastingplichtige. De Waalse Regering toont niet aan dat dat bedrag | l'éventuelle bonne foi du redevable. Le Gouvernement wallon ne |
zuiver vergoedend zou zijn en enkel ertoe zou strekken het door het | démontre pas que ce montant serait purement indemnitaire et viserait |
Waalse Gewest geleden nadeel te herstellen. Zoals in B.1.2 is vermeld, | uniquement à réparer le préjudice subi par la Région wallonne. Comme |
wordt in de parlementaire voorbereiding van het wijzigingsdecreet van | il est dit en B.1.2, les travaux préparatoires du décret modificatif |
13 december 2017 integendeel melding gemaakt van het onevenredige | du 13 décembre 2017 font au contraire état du caractère |
karakter van het bedrag van de boete ten aanzien van de ontweken | disproportionné du montant de l'amende au regard de la redevance |
heffing. Bovendien maakten de toepassingsmodaliteiten van de betwiste | éludée. De surcroît, les modalités d'application de la sanction |
sanctie een cumulatie van de boetes mogelijk, hetgeen kon leiden tot | litigieuse permettaient un cumul des amendes, ce qui pouvait impliquer |
aanzienlijke bedragen, zoals dat het geval is in de aan de verwijzende | des montants considérables, comme c'est le cas dans l'affaire soumise |
rechter voorgelegde zaak. | au juge a quo. |
Het gaat dus om een strafsanctie in de zin van de in B.3 aangehaalde | Il s'agit donc d'une sanction pénale au sens des dispositions |
verdragsbepalingen. | conventionnelles citées en B.3. |
B.5. De retroactiviteit van de mildere strafwet vormt een algemeen | B.5. La rétroactivité de la loi pénale la plus douce constitue un |
rechtsbeginsel dat is verankerd in artikel 7 van het Europees Verdrag | principe général de droit, qui est consacré par l'article 7 de la |
voor de rechten van de mens, in artikel 15 van het Internationaal | Convention européenne des droits de l'homme, par l'article 15 du Pacte |
Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, alsook in artikel | international relatif aux droits civils et politiques, ainsi que par |
49, lid 1, van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Dat beginsel is van toepassing in zoverre er geen strafrechtelijke einduitspraak is. Het beginsel van de retroactiviteit van de mildere strafwet geldt ook voor de administratieve sancties die als strafrechtelijk kunnen worden aangemerkt in de zin van de voormelde verdragsbepalingen, zoals dat te dezen het geval is. In tegenstelling tot hetgeen de Waalse Regering betoogt, belet het gegeven, in de veronderstelling dat het zou zijn aangetoond, dat de boete waarin is voorzien bij het wijzigingsdecreet van 13 december | l'article 49, paragraphe 1, de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. Ce principe s'applique dans la mesure où une décision pénale définitive n'a pas encore été prononcée. Le principe de la rétroactivité de la loi pénale la plus douce vaut également pour les sanctions administratives qui peuvent être qualifiées de « pénales » au sens des dispositions précitées, comme c'est le cas en l'espèce. Contrairement à ce que soutient le Gouvernement wallon, la circonstance que l'amende qui est prévue par le décret modificatif du 13 décembre 2017 ne revêt pas un caractère pénal, à la supposer |
2017 geen strafrechtelijk karakter heeft, niet de toepassing van het | avérée, ne ferait pas obstacle à l'application du principe de la |
beginsel van de retroactiviteit van de mildere strafwet. Voor de | rétroactivité de la loi pénale la plus douce. Pour l'application de ce |
toepassing van dat beginsel is enkel de vraag van belang of een | principe, seule importe la question de savoir si une incrimination |
bepaalde strafbaarstelling is opgeheven dan wel of zij voortaan het | déterminée est abrogée ou si elle fait désormais l'objet d'une |
voorwerp uitmaakt van een mildere sanctie. | sanction plus douce. |
B.6. Het komt de verwijzende rechter toe om, rekening houdend met de | B.6. Il appartient au juge a quo d'examiner, en tenant compte de la |
modification décrétale mentionnée en B.1.2, ainsi que du principe de | |
la rétroactivité de la loi pénale la plus douce, contenu dans | |
in B.1.2 vermelde decreetswijziging, alsook met het in artikel 7 van | l'article 7 de la Convention européenne des droits de l'homme, dans |
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in artikel 15 van | l'article 15 du Pacte international relatif aux droits civils et |
het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten | |
en in artikel 49, lid 1, van het Handvest van de grondrechten van de | politiques et dans l'article 49, paragraphe 1, de la Charte des droits |
Europese Unie vervatte beginsel van de retroactiviteit van de mildere | |
strafwet, te oordelen of artikel 22 van het decreet van 16 juli 2015, | fondamentaux de l'Union européenne, si l'article 22 du décret du 16 |
vóór de vervanging ervan bij artikel 32 van het decreet van 13 | juillet 2015, avant son remplacement par l'article 32 du décret du 13 |
december 2017, nog dient te worden toegepast op de belastingplichtige. | décembre 2017, doit encore être appliqué au redevable. |
B.7. De prejudiciële vragen dienen terug te worden gezonden naar de | B.7. Il y a lieu de renvoyer les questions préjudicielles au juge a |
verwijzende rechter, opdat hij de zaak opnieuw kan beoordelen in het | quo afin qu'il puisse réexaminer l'affaire à la lumière de la |
licht van de nieuwe bepaling en kan oordelen of het antwoord op die | disposition nouvelle et apprécier si la réponse à ces questions est |
vragen nog nodig is voor de oplossing van het geschil. | encore nécessaire à la solution du litige. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zendt de prejudiciële vragen terug naar de verwijzende rechter. | renvoie les questions préjudicielles au juge a quo. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 10 oktober 2019. | la Cour constitutionnelle, le 10 octobre 2019. |
De griffier, | Le greffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
De voorzitter, | Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |