Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 159/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer 7198 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 9, § 1, van de wet van 5 mei 2014 « betreffende de internering », gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Antwerpen, a Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 159/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer 7198 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 9, § 1, van de wet van 5 mei 2014 « betreffende de internering », gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Antwerpen, a Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 159/2019 du 24 octobre 2019 Numéro du rôle : 7198 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 9, § 1 er , de la loi du 5 mai 2014 « relative à l'internement », posée par le Tribunal de premièr La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 159/2019 van 24 oktober 2019 Extrait de l'arrêt n° 159/2019 du 24 octobre 2019
Rolnummer 7198 Numéro du rôle : 7198
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 9, § 1, van de wet van 5 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 9, § 1er, de
mei 2014 « betreffende de internering », gesteld door de Rechtbank van la loi du 5 mai 2014 « relative à l'internement », posée par le
eerste aanleg Antwerpen, afdeling Turnhout. Tribunal de première instance d'Anvers, division Turnhout.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en R. Leysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et R. Leysen, assistée du
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, greffier F. Meersschaut, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 2 mei 2019, waarvan de expeditie ter griffie van het Par jugement du 2 mai 2019, dont l'expédition est parvenue au greffe
Hof is ingekomen op 7 juni 2019, heeft de Rechtbank van eerste aanleg de la Cour le 7 juin 2019, le Tribunal de première instance d'Anvers,
Antwerpen, afdeling Turnhout, de volgende prejudiciële vraag gesteld : division Turnhout, a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 9, § 1 van de Wet van 5 mei 2014 betreffende de « L'article 9, § 1er, de la loi du 5 mai 2014 relative à
internering, zoals vervangen bij artikel 150 van de Wet van 4 mei 2016 l'internement, tel qu'il a été remplacé par l'article 150 de la loi du
(B.S. 13 mei 2016), de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre 4 mai 2016 (M.B. 13 mai 2016), viole-t-il les articles 10 et 11 de la
een natuurlijke persoon die een wanbedrijf pleegt strafbaar gesteld Constitution en ce qu'une personne physique qui commet un délit puni
par la loi relative à la police de la circulation routière de peines
door de Wegverkeerswet met andere straffen dan een gevangenisstraf, in autres qu'une peine d'emprisonnement peut, par application de la
toepassing van voormelde bepaling kan worden geïnterneerd indien het disposition précitée, être internée s'il s'agit d'un délit portant
een wanbedrijf betreft dat de fysieke of psychische integriteit van atteinte à l'intégrité physique ou psychique de tiers ou menaçant
derden aantast of bedreigt, deze persoon op het ogenblik van de celle-ci, si cette personne est atteinte, au moment de la décision,
beslissing aan een geestesstoornis lijdt die zijn oordeelsvermogen of d'un trouble mental qui abolit ou altère gravement sa capacité de
de controle over zijn daden tenietdoet of ernstig aantast en het discernement ou de contrôle de ses actes et si le danger existe
gevaar bestaat dat hij als gevolg van zijn geestesstoornis, eventueel qu'elle commette de nouveaux faits, en raison de son trouble mental,
in samenhang met andere risicofactoren, opnieuw feiten zal plegen die éventuellement combiné avec d'autres facteurs de risque, qui portent
de fysieke of psychische integriteit van derden aantasten of atteinte à l'intégrité physique ou psychique de tiers ou menacent
bedreigen, en bij de tenuitvoerlegging van de beslissing tot celle-ci et en ce que, en vue de l'exécution de la décision
internering van deze persoon een verblijf in de gevangenis mogelijk d'internement de cette personne, un emprisonnement est possible, alors
is, terwijl een natuurlijke persoon die eveneens een wanbedrijf pleegt qu'une personne physique qui commet également un délit puni par la loi
dat strafbaar wordt gesteld door de Wegverkeerswet met andere straffen relative à la police de la circulation routière de peines autres
qu'une peine d'emprisonnement et portant atteinte à l'intégrité
dan een gevangenisstraf én dat de fysieke of psychische integriteit physique ou psychique de tiers ou menaçant celle-ci mais qui, au
van derden aantast of bedreigt, maar die op het ogenblik van de moment de la décision, n'est pas atteinte d'un trouble mental qui
beslissing niet lijdt aan een geestesstoornis die zijn abolit ou altère gravement sa capacité de discernement ou de contrôle
oordeelsvermogen of de controle over zijn daden tenietdoet of ernstig de ses actes et pour laquelle le danger existe qu'elle commette,
aantast én die het gevaar inhoudt, eventueel in samenhang met andere éventuellement en combinaison avec d'autres facteurs de risque, de
risicofactoren, dat hij opnieuw feiten zal plegen die de fysieke of nouveaux faits portant atteinte à l'intégrité physique ou psychique de
psychische integriteit van derden aantasten of bedreigen, niet kan tiers ou menaçant celle-ci, ne peut être condamnée à un emprisonnement
veroordeeld worden tot een (hoofd- of vervangende) gevangenisstraf en (principal ou subsidiaire) et que, partant, en vue de l'exécution de
derhalve bij de tenuitvoerlegging van de veroordeling van deze persoon la condamnation de cette personne, un emprisonnement n'est pas
een verblijf in de gevangenis niet tot de mogelijkheden behoort ? ». possible ? ».
Op 25 juni 2019 hebben de rechters-verslaggevers L. Lavrysen en J.-P. Le 25 juin 2019, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi
Snappe, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere
wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les
kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te juges-rapporteurs L. Lavrysen et J.-P. Snappe ont informé la Cour
stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op qu'ils pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de
voorafgaande rechtspleging. l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De onderzoeksgerechten en de vonnisgerechten kunnen de B.1. Les juridictions d'instruction et les juridictions de jugement
internering bevelen van een persoon (1°) die een misdaad of wanbedrijf peuvent ordonner l'internement d'une personne (1°) qui a commis un
heeft gepleegd die de fysieke of psychische integriteit van derden crime ou un délit portant atteinte à ou menaçant l'intégrité physique
aantast of bedreigt en (2°) die op het ogenblik van de beslissing aan ou psychique de tiers et (2°) qui, au moment de la décision, est
een geestesstoornis lijdt die zijn oordeelsvermogen of de controle atteinte d'un trouble mental qui abolit ou altère gravement sa
over zijn daden tenietdoet of ernstig aantast en (3°) bij wie het capacité de discernement ou de contrôle de ses actes et (3°) pour
gevaar bestaat dat hij als gevolg van zijn geestesstoornis, eventueel laquelle le danger existe qu'elle commette de nouveaux faits tels que
in samenhang met andere risicofactoren, opnieuw feiten zoals bedoeld visés au 1° en raison de son trouble mental, éventuellement combiné
in 1° zal plegen. Een beslissing tot internering dient te gebeuren na avec d'autres facteurs de risque. Une décision d'internement doit
uitvoering van een forensisch psychiatrisch deskundigenonderzoek of intervenir après une expertise psychiatrique médicolégale ou après
een actualisatie van een eerder uitgevoerd deskundigenonderzoek l'actualisation d'une expertise antérieure (article 9 de la loi du 5
(artikel 9 van de wet van 5 mei 2014 « betreffende de internering », mai 2014 « relative à l'internement », tel qu'il a été remplacé par
zoals vervangen bij artikel 150 van de wet van 4 mei 2016 « houdende l'article 150 de la loi du 4 mai 2016 « relative à l'internement et à
internering en diverse bepalingen inzake Justitie »). diverses dispositions en matière de Justice »).
B.2. Vóór de wijziging bij artikel 150 van de wet van 4 mei 2016, B.2. Avant sa modification par l'article 150 de la loi du 4 mai 2016,
bepaalde artikel 9 van de wet van 5 mei 2014 : l'article 9 de la loi du 5 mai 2014 disposait :
« § 1. De onderzoeksgerechten, tenzij het gaat om misdaden of « § 1er. Les juridictions d'instruction, sauf s'il s'agit d'un crime
wanbedrijven die worden beschouwd als politieke misdrijven of als ou d'un délit considéré comme un délit politique ou comme un délit de
drukpersmisdrijven, en de vonnisgerechten kunnen de internering presse, et les juridictions de jugement peuvent ordonner l'internement
bevelen van een persoon : d'une personne :
a) die een als misdaad of wanbedrijf omschreven feit heeft gepleegd a) qui a commis un fait qualifié crime ou délit punissable d'une peine
waarop een gevangenisstraf is gesteld; en d'emprisonnement; et
b) die op het ogenblik van de beoordeling aan een geestesstoornis b) qui, au moment du jugement, est atteinte d'un trouble mental qui
lijdt die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden abolit ou altère gravement sa capacité de discernement ou de contrôle
tenietdoet of ernstig aantast, en de ses actes, et
c) ten aanzien van wie het gevaar bestaat dat hij tengevolge van zijn c) pour laquelle le danger existe qu'elle commette de nouvelles
geestesstoornis desgevallend in samenhang met andere risicofactoren infractions en raison de son trouble mental, éventuellement combiné
opnieuw misdrijven zal plegen. avec d'autres facteurs de risque.
§ 2. De rechter beslist na uitvoering van het in artikel 5 bedoelde § 2. Le juge prend sa décision après qu'a été effectuée l'expertise
forensisch psychiatrisch deskundigenonderzoek of actualisatie van een psychiatrique médicolégale visée à l'article 5, ou après
eerder uitgevoerd deskundigenonderzoek ». l'actualisation d'une expertise antérieure ».
B.3. Sedert de wijziging bij artikel 150 van de wet van 4 mei 2016, B.3. Depuis la modification par l'article 150 de la loi du 4 mai 2016,
bepaalt artikel 9 van de wet van 5 mei 2014 : l'article 9 de la loi du 5 mai 2014 dispose :
« § 1. De onderzoeksgerechten, tenzij het gaat om misdaden of « § 1er. Les juridictions d'instruction, sauf s'il s'agit d'un crime
wanbedrijven die worden beschouwd als politieke misdrijven of ou d'un délit considéré comme un délit politique ou comme un délit de
drukpersmisdrijven, behoudens voor drukpersmisdrijven die door racisme presse, à l'exception des délits de presse inspirés par le racisme ou
of xenofobie ingegeven zijn, en de vonnisgerechten kunnen de la xénophobie, et les juridictions de jugement peuvent ordonner
internering bevelen van een persoon : l'internement d'une personne :
1° die een misdaad of wanbedrijf heeft gepleegd die de fysieke of 1° qui a commis un crime ou un délit portant atteinte à ou menaçant
psychische integriteit van derden aantast of bedreigt en l'intégrité physique ou psychique de tiers et
2° die op het ogenblik van de beslissing aan een geestesstoornis lijdt 2° qui, au moment de la décision, est atteinte d'un trouble mental qui
die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden tenietdoet of abolit ou altère gravement sa capacité de discernement ou de contrôle
ernstig aantast en de ses actes et
3° bij wie het gevaar bestaat dat hij als gevolg van zijn 3° pour laquelle le danger existe qu'elle commette de nouveaux faits
geestesstoornis, eventueel in samenhang met andere risicofactoren, tels que visés au 1° en raison de son trouble mental, éventuellement
opnieuw feiten zoals bedoeld in 1° zal plegen. combiné avec d'autres facteurs de risque.
Het onderzoeksgerecht of het vonnisgerecht beoordeelt op met redenen La juridiction d'instruction ou la juridiction de jugement apprécie de
omklede wijze of het feit de fysieke of psychische integriteit van manière motivée si le fait a porté atteinte ou a menacé l'intégrité
derden heeft aangetast of bedreigd. physique ou psychique de tiers.
§ 2. De rechter beslist na uitvoering van het in artikel 5 bedoelde § 2. Le juge prend sa décision après qu'a été effectuée l'expertise
forensisch psychiatrisch deskundigenonderzoek of actualisatie van een psychiatrique médicolégale visée à l'article 5, ou après
eerder uitgevoerd deskundigenonderzoek ». l'actualisation d'une expertise antérieure ».
De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 9 van de wet van 5 La question préjudicielle porte sur l'article 9 de la loi du 5 mai
mei 2014, zoals vervangen bij artikel 150 van de wet van 4 mei 2016. B.4. Het voorgelegde verschil in behandeling betreft twee categorieën van personen die een verkeersmisdrijf hebben gepleegd, dat strafbaar is gesteld met andere straffen dan een gevangenisstraf en dat de fysieke of psychische integriteit van derden aantast of bedreigt. De eerste categorie voldoet niet aan de overige twee voorwaarden voor internering, terwijl de tweede categorie wel aan die voorwaarden voldoet. Dat verschil in behandeling steunt op een objectief criterium, namelijk het bestaan van een geestesstoornis die een gevaar betekent 2014, tel qu'il a été remplacé par l'article 150 de la loi du 4 mai 2016. B.4. La différence de traitement soumise à la Cour concerne deux catégories de personnes ayant commis une infraction de roulage qui est punie de peines autres qu'un emprisonnement et qui porte atteinte à ou menace l'intégrité physique ou psychique de tiers. La première catégorie de personnes ne satisfait pas aux deux autres conditions fixées pour l'internement, alors que la seconde catégorie de personnes répond à ces conditions. Cette différence de traitement repose sur un critère objectif, à savoir l'existence d'un trouble mental qui constitue un danger pour la
voor de maatschappij en die in een forensisch psychiatrisch société et qui a été constaté dans le cadre d'une expertise
deskundigenonderzoek is vastgesteld. psychiatrique médicolégale.
B.5. Volgens artikel 2 van de wet van 5 mei 2014 is de internering van B.5. Selon l'article 2 de la loi du 5 mai 2014, l'internement des
personen met een geestesstoornis geen straf maar een personnes atteintes d'un trouble mental n'est pas une peine, mais une
veiligheidsmaatregel « die er tegelijkertijd toe strekt de mesure de sûreté « destinée à la fois à protéger la société et à faire
maatschappij te beschermen en ervoor te zorgen dat aan de en sorte que soient dispensés à la personne internée les soins requis
geïnterneerde persoon de zorg wordt verstrekt die zijn toestand par son état en vue de sa réinsertion dans la société. Compte tenu du
vereist met het oog op zijn re-integratie in de maatschappij. Rekening
houdend met het veiligheidsrisico en de gezondheid van de risque pour la sécurité et de l'état de santé de la personne internée,
geïnterneerde persoon zal hem de nodige zorg aangeboden worden om een celle-ci se verra proposer les soins dont elle a besoin pour mener une
menswaardig leven te leiden. Die zorg is gericht op een maximaal vie conforme à la dignité humaine. Ces soins doivent permettre à la
haalbare vorm van maatschappelijke re-integratie en verloopt waar personne internée de se réinsérer le mieux possible dans la société et
aangewezen en mogelijk via een zorgtraject waarin aan de geïnterneerde sont dispensés - lorsque cela est indiqué et réalisable - par le biais
persoon telkens zorg op maat aangeboden wordt ». d'un trajet de soins de manière à être adaptés à la personne internée ».
Met die bepaling heeft de wetgever van 2014 de veiligheid van de Par cette disposition, le législateur de 2014 a placé au coeur de la
maatschappij maar ook de kwaliteit van de zorg die wordt verstrekt aan loi « relative à l'internement » la sécurité de la société, mais aussi
personen met een geestesstoornis centraal geplaatst in de wet op de la qualité des soins apportés aux personnes atteintes de troubles
internering (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-2001/1, p. 2). mentaux (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° 5-2001/1, p. 2).
B.6. De wetgever heeft redelijkerwijze kunnen oordelen, toen hij
artikel 9 van de wet van 5 mei 2014 heeft vervangen bij artikel 150 B.6. Lorsqu'il a remplacé l'article 9 de la loi du 5 mai 2014 par
van de wet van 4 mei 2016, dat de pleger van een misdrijf dat de l'article 150 de la loi du 4 mai 2016, le législateur a
fysieke of psychische integriteit van derden aantast of bedreigt voor raisonnablement pu estimer que l'auteur d'un délit qui porte atteinte
internering in aanmerking komt, ongeacht of het misdrijf strafbaar is à ou menace l'intégrité physique ou psychique de tiers peut être
gesteld met andere straffen dan een gevangenisstraf, wanneer die interné, que le délit soit puni ou non de peines autres qu'un
persoon een geestesstoornis heeft die een blijvend gevaar betekent emprisonnement, lorsque cette personne est atteinte d'un trouble
voor de fysieke of psychische integriteit van anderen. Op de overheid mental qui constitue un danger permanent pour l'intégrité physique ou
rust immers een beschermingsplicht die met name voortvloeit uit de psychique de tiers. En effet, les pouvoirs publics ont un devoir de
artikelen 2 en 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens protection qui découle notamment des articles 2 et 8 de la Convention
européenne des droits de l'homme (voy. entre autres CEDH, 6 novembre
(zie o.a. EHRM, 6 november 2018, Milicevic t. Montenegro, §§ 54-55; 4 2018, Milicevic c. Monténégro, §§ 54-55; 4 juillet 2019, Kurt c.
juli 2019, Kurt t. Oostenrijk, §§ 62-63). Autriche, §§ 62-63).
B.7.1. Evenwel moet nog worden onderzocht of de mogelijkheid tot B.7.1. Il convient cependant d'examiner encore si la possibilité
internering niet op onevenredige wijze afbreuk doet aan de rechten van d'internement ne porte pas une atteinte disproportionnée aux droits
de betrokken personen. des personnes concernées.
B.7.2. De kamer voor de bescherming van de maatschappij is belast met B.7.2. La chambre de protection sociale est chargée de l'exécution de
de uitvoering van de interneringsbeslissing. Zij maakt samen met de la décision d'internement. Avec la chambre de l'application des
strafuitvoeringskamer deel uit van de strafuitvoeringsrechtbank en peines, elle fait partie du tribunal de l'application des peines et
ressorteert onder de rechtbank van eerste aanleg. relève du tribunal de première instance.
De eerste zitting van de kamer voor de bescherming van de maatschappij La première audience de la chambre de protection sociale a lieu au
vindt plaats uiterlijk drie maanden nadat het vonnis of arrest tot plus tard trois mois après que le jugement ou l'arrêt d'internement
internering in kracht van gewijsde is gegaan. De kamer kan de zaak est passé en force de chose jugée. La chambre peut reporter l'affaire
eenmaal uitstellen, maar uiterlijk vijf maanden en veertien dagen une seule fois, mais elle doit décider de l'exécution de la décision
nadat het vonnis of arrest tot internering in kracht van gewijsde is d'internement au plus tard cinq mois et quatorze jours après que le
gegaan, dient zij te beslissen over de uitvoering ervan (artikelen 29, jugement ou l'arrêt d'internement est passé en force de chose jugée
§ 2, 32 en 33 van de wet van 5 mei 2014). Aldus wordt getracht zo snel (articles 29, § 2, 32 et 33 de la loi du 5 mai 2014). Il s'agit ainsi
mogelijk te starten met het zorgtraject van de geïnterneerde en de faire débuter le plus tôt possible le trajet de soins de l'interné
verloopt er in beginsel slechts een korte termijn tussen de beslissing et il ne s'écoule en principe qu'un court laps de temps entre la
tot internering en de eerste zitting van de kamer. décision d'internement et la première audience de la chambre.
B.7.3. De vrijheidsberoving van een persoon met een geestesstoornis is B.7.3. La privation de liberté d'une personne souffrant de troubles
in beginsel slechts rechtmatig in de zin van artikel 5, lid 1, e), van mentaux n'est en principe régulière au sens de l'article 5, paragraphe
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens indien ze plaatsvindt 1, e), de la Convention européenne des droits de l'homme que si elle
in een ziekenhuis, in een kliniek of een andere aangepaste inrichting s'effectue dans un hôpital, dans une clinique ou dans un autre
waar de nodige therapeutische zorg wordt geboden gericht op een établissement approprié qui dispense les soins thérapeutiques
maximaal haalbare vorm van maatschappelijke re-integratie. Er moet nécessaires visant à l'aider à se réinsérer le mieux possible dans la
immers een band bestaan tussen de reden die de vrijheidsberoving société. En effet, il faut qu'existe un lien entre le motif censé
rechtvaardigt en de plaats en de omstandigheden van de detentie (EHRM, justifier la privation de liberté et le lieu et les conditions de la
28 mei 1985, Ashingdane t. Verenigd Koninkrijk, § 44; 30 juli 1998, détention (CEDH, 28 mai 1985, Ashingdane c. Royaume-Uni, § 44; 30
Aerts t. België, § 46; 2 oktober 2012, L.B. t. België, § 93; 10 juillet 1998, Aerts c. Belgique, § 46; 2 octobre 2012, L.B. c.
januari 2013, Claes t. België, § 114; 10 januari 2013, Dufoort t. Belgique, § 93; 10 janvier 2013, Claes c. Belgique, § 114; 10 janvier
België, § 79; 10 januari 2013, Swennen t. België, § 72). 2013, Dufoort c. Belgique, § 79; 10 janvier 2013, Swennen c. Belgique, § 72).
B.7.4. Bij meerdere arresten heeft het Europees Hof voor de Rechten B.7.4. Par plusieurs arrêts, la Cour européenne des droits de l'homme
van de Mens geoordeeld dat de psychiatrische afdeling van een a jugé que l'annexe psychiatrique d'une prison n'offre pas
gevangenis niet de gepaste therapeutische omkadering bood voor een
geïnterneerde persoon (EHRM, 2 oktober 2012, L.B. t. België, § § l'encadrement thérapeutique adéquat à une personne internée (CEDH, 2
octobre 2012, L.B. c. Belgique, § § 95-96; 10 janvier 2013, Claes c.
95-96; 10 januari 2013, Claes t. België, § 98; 10 januari 2013, Belgique, § 98; 10 janvier 2013, Dufoort c. Belgique, § 86; 10 janvier
Dufoort t. België, § 86; 10 januari 2013, Swennen t. België, § 81; 9
januari 2014, Van Meroye t. België, § 82; 9 januari 2014, Oukili t. 2013, Swennen c. Belgique, § 81; 9 janvier 2014, Van Meroye c.
België, § 52; 9 januari 2014, Caryn t. België; § 41; 9 januari 2014, Belgique, § 82; 9 janvier 2014, Oukili c. Belgique, § 52; 9 janvier
2014, Caryn c. Belgique, § 41; 9 janvier 2014, Moreels c. Belgique, §
Moreels t. België, § 55; 9 januari 2014, Saadouni t. België, § 61; 9 55; 9 janvier 2014, Saadouni c. Belgique, § 61; 9 janvier 2014,
januari 2014, Plaisier t. België, § 53; 9 januari 2014, Gelaude t. Plaisier c. Belgique, § 53; 9 janvier 2014, Gelaude c. Belgique, § 50;
België, § 50; 9 januari 2014, Lankester t. België, § 67; 3 februari 9 janvier 2014, Lankester c. Belgique, § 67; 3 février 2015, Smits et
2015, Smits en anderen t. België, § 67; 3 februari 2015, Vander Velde autres c. Belgique, § 67; 3 février 2015, Vander Velde et Soussi c.
en Soussi t. België en Nederland, § 48; 6 september 2016, W.D. t. Belgique et Pays-Bas, § 48; 6 septembre 2016, W.D. c. Belgique, § §
België, § § 132, 165 en 169). 132, 165 et 169).
B.7.5. Overeenkomstig de rechtspraak van het Europees Hof voor de B.7.5. Conformément à la jurisprudence de la Cour européenne des
Rechten van de Mens kan de geïnterneerde evenwel niet eisen dat hij droits de l'homme, l'interné ne peut toutefois exiger d'être admis
vanaf de eerste dag van zijn internering in een gespecialiseerde dans un établissement spécialisé dès le premier jour de son
inrichting zou moeten worden opgenomen, zodat een kort verblijf in de internement, de sorte qu'un court séjour dans l'annexe psychiatrique
psychiatrische afdeling van een gevangenis toelaatbaar kan zijn (EHRM, d'une prison peut être admis (CEDH, 12 février 2008, Pankiewicz c.
12 februari 2008, Pankiewicz t. Polen, § 44; 11 mei 2004, Morsink t. Pologne, § 44; 11 mai 2004, Morsink c. Pays-Bas, §§ 67-69; 11 mai
Nederland, § § 67-69; 11 mei 2004, Brand t. Nederland, §§ 64-66). 2004, Brand c. Pays-Bas, §§ 64-66).
Zo heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bij zijn Ainsi, la Cour européenne des droits de l'homme a jugé par son arrêt
voormelde arrest Pankiewicz t. Polen geoordeeld : précité Pankiewicz c. Pologne :
« 44. Het Hof aanvaardt de argumenten van de Regering volgens welke de « 44. La Cour admet les arguments du Gouvernement selon lesquels ce
benadering niet realistisch en te strikt zou zijn indien van de serait faire preuve d'un manque de réalisme et de souplesse que de
overheid wordt verwacht dat zij verzekert dat in een gekozen demander aux autorités de garantir qu'une place soit immédiatement
psychiatrisch ziekenhuis onmiddellijk een plaats beschikbaar is. Er disponible dans un hôpital psychiatrique déterminé. Il convient
dient evenwel een billijk evenwicht te worden verwezenlijkt tussen de cependant de réaliser un juste équilibre entre les intérêts en conflit
aanwezige belangen ». ».
De plaatsing van de geïnterneerde in een aangepaste inrichting dient Le placement de l'interné dans un établissement approprié doit
evenwel te gebeuren binnen een redelijke termijn (EHRM, 24 oktober toutefois intervenir dans un délai raisonnable (CEDH, 24 octobre 1997,
1997, Johnson t. Verenigd Koninkrijk, § 66; 11 mei 2004, Brand t. Johnson c. Royaume-Uni, § 66; 11 mai 2004, Brand c. Pays-Bas, § 65; 11
Nederland, § 65; 11 mei 2004, Morsink t. Nederland, § 68). mai 2004, Morsink c. Pays-Bas, § 68).
B.7.6. Indien de kamer voor de bescherming van de maatschappij een B.7.6. Si la chambre de protection sociale prend une décision de
beslissing tot plaatsing of overplaatsing neemt, bepaalt zij naar
welke inrichting de geïnterneerde persoon moet worden overgebracht placement ou de transfèrement, elle détermine dans quel établissement
(artikel 35 van de wet van 5 mei 2014). De inrichting wordt gekozen la personne internée doit être transférée (article 35 de la loi du 5
uit de door de federale overheid georganiseerde inrichtingen of mai 2014). L'établissement est choisi parmi les établissements ou
afdelingen tot bescherming van de maatschappij, de door de federale sections de défense sociale organisés par l'autorité fédérale, les
overheid georganiseerde forensische psychiatrische centra of de door centres de psychiatrie légale organisés par l'autorité fédérale ou les
de bevoegde overheid erkende inrichtingen die zijn georganiseerd door établissements reconnus par l'autorité compétente, qui sont organisés
een privé-instelling, door een gemeenschap of een gewest of door een
lokale overheid, die in staat zijn aan de geïnterneerde persoon de par une institution privée, une communauté ou une région ou par une
gepaste zorg te verstrekken en die een overeenkomst betreffende de autorité locale, qui sont en mesure de dispenser les soins appropriés
plaatsing hebben afgesloten (artikel 3, 4°, b), c) en d), van de wet à la personne internée et qui ont conclu un accord concernant le
van 5 mei 2014). De kamer voor de bescherming van de maatschappij kan placement (article 3, 4°, b), c), et d) de la loi du 5 mai 2014). La
een geïnterneerde persoon dus niet plaatsen of overplaatsen in een chambre de protection sociale ne peut donc placer ou transférer un
psychiatrische afdeling van een gevangenis (Parl. St., Kamer, interné dans l'annexe psychiatrique d'une prison (Doc. parl., Chambre,
2015-2016, DOC 54-1590/001, p. 117). 2015-2016, DOC 54-1590/001, p. 117).
B.7.7. De kamer voor de bescherming van de maatschappij dient erover B.7.7. La chambre de protection sociale doit veiller à désigner un
te waken dat zij een inrichting aanwijst die aan de geïnterneerde établissement qui soit en mesure de fournir à l'interné les soins
persoon de therapeutische zorg kan verstrekken die zijn toestand thérapeutiques qu'exige son état en vue de sa réinsertion dans la
vereist met het oog op zijn re-integratie in de maatschappij. Wanneer société. Lorsque la chambre de protection sociale a décidé dans quel
is bepaald naar welke inrichting de geïnterneerde persoon moet worden établissement l'interné doit être transféré, il appartient aux
overgebracht, staat het aan de bevoegde overheden ervoor te zorgen dat autorités compétentes de faire en sorte que cette personne puisse y
die persoon daar kan worden opgenomen binnen een afzienbare termijn
(EHRM, 11 mei 2004, Morsink t. Nederland, § § 67-69; 11 mei 2004, être accueillie dans un délai raisonnable (CEDH, 11 mai 2004, Morsink
Brand t. Nederland, §§ 64-66; 12 februari 2008, Pankiewicz t. Polen, c. Pays-Bas, §§ 67-69; 11 mai 2004, Brand c. Pays-Bas, §§ 64-66; 12
§§ 44-45; 5 april 2011, Nelissen t. Nederland, §§ 59-60). février 2008, Pankiewicz c. Pologne, §§ 44-45; 5 avril 2011, Nelissen
B.7.8. Uit het bovenstaande blijkt dat de wet van 5 mei 2014 de c. Pays-Bas, §§ 59-60). B.7.8. Il ressort de ce qui précède que la loi du 5 mai 2014
plaatsing in een psychiatrische afdeling van een gevangenis derhalve n'autorise le placement dans l'annexe psychiatrique d'une prison qu'à
slechts uitzonderlijk en voor korte tijd toelaat. In die titre exceptionnel et pour une courte période. Dans ces circonstances,
omstandigheden doet de in het geding zijnde bepaling niet op la disposition en cause ne porte pas d'atteinte disproportionnée aux
onevenredige wijze afbreuk aan de rechten van de betrokken personen. droits des personnes concernées.
B.7.9. Het staat aan de uitvoerende macht de nodige voorzieningen te B.7.9. Il appartient au pouvoir exécutif de prendre les mesures
treffen opdat de door de wet voorgeschreven opdrachten naar behoren nécessaires pour que les missions prévues par la loi puissent être
kunnen worden vervuld. Tekortkomingen in die verplichting kunnen accomplies correctement. Les manquements à cette obligation ne peuvent
evenwel niet worden verweten aan de wettelijke regeling inzake toutefois être reprochés à la législation en matière d'internement;
internering, maar aan de gebrekkige uitvoering ervan, waarover het Hof ils sont dus à l'exécution défectueuse de celle-ci, sur laquelle la
zich niet vermag uit te spreken. Cour n'a pas à se prononcer.
B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 9, § 1, van de wet van 5 mei 2014 « betreffende de internering L'article 9, § 1er, de la loi du 5 mai 2014 « relative à l'internement
», zoals vervangen bij artikel 150 van de wet van 4 mei 2016 « », tel qu'il a été remplacé par l'article 150 de la loi du 4 mai 2016
houdende internering en diverse bepalingen inzake Justitie », schendt « relative à l'internement et à diverses dispositions en matière de
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. Justice », ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 24 oktober 2019. la Cour constitutionnelle, le 24 octobre 2019.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
A. Alen A. Alen
^