Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 165/2019 van 7 november 2019 Rolnummers 6962, 6969 en 6970 In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 25 december 2017 « tot wijziging van diverse bepalingen teneinde de gerechtelijke kanton Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 165/2019 van 7 november 2019 Rolnummers 6962, 6969 en 6970 In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 25 december 2017 « tot wijziging van diverse bepalingen teneinde de gerechtelijke kanton Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 165/2019 du 7 novembre 2019 Numéros du rôle : 6962, 6969 et 6970 En cause : les recours en annulation partielle de la loi du 25 décembre 2017 « modifiant diverses dispositions en vue de réformer les cantons judiciaires La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 165/2019 van 7 november 2019 Extrait de l'arrêt n° 165/2019 du 7 novembre 2019
Rolnummers 6962, 6969 en 6970 Numéros du rôle : 6962, 6969 et 6970
In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 25 En cause : les recours en annulation partielle de la loi du 25
december 2017 « tot wijziging van diverse bepalingen teneinde de décembre 2017 « modifiant diverses dispositions en vue de réformer les
gerechtelijke kantons te hervormen », ingesteld door Peter Verpoorten, cantons judiciaires », introduits par Peter Verpoorten, par les
door de gemeenten Kraainem en Wezembeek-Oppem en door Thierry Mertens communes de Kraainem et Wezembeek-Oppem et par Thierry Mertens et
en anderen. autres.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, bijgestaan J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du greffier
door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 25 juni a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 26
juni 2018, heeft Peter Verpoorten beroep tot vernietiging ingesteld 25 juin 2018 et parvenue au greffe le 26 juin 2018, Peter Verpoorten a
van artikel 29 van de wet van 25 december 2017 « tot wijziging van introduit un recours en annulation de l'article 29 de la loi du 25
diverse bepalingen teneinde de gerechtelijke kantons te hervormen », décembre 2017 « modifiant diverses dispositions en vue de réformer les
in zoverre het betrekking heeft op artikel 1, afdeling 1, punt 23, van cantons judiciaires », en ce qu'il concerne l'article 1er, section 1re,
het bijvoegsel bij het Gerechtelijk Wetboek (bekendgemaakt in het point 23, de l'annexe au Code judiciaire (publiée au Moniteur belge du
Belgisch Staatsblad van 29 december 2017). 29 décembre 2017).
b. Bij twee verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op b. Par deux requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la
28 juni 2018 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn poste le 28 juin 2018 et parvenues au greffe le 2 juillet 2018, des
ingekomen op 2 juli 2018, zijn beroepen tot vernietiging ingesteld van
de artikelen 6, 8, 10, 11, 16, 23, 33, 40, 41 en 51 van dezelfde wet recours en annulation des articles 6, 8, 10, 11, 16, 23, 33, 40, 41 et
respectievelijk door de gemeente Kraainem en de gemeente 51 de la même loi ont été introduits respectivement par la commune de
Wezembeek-Oppem en door Thierry Mertens, Sylviane Hoebanx, Marc Kraainem et la commune de Wezembeek-Oppem et par Thierry Mertens,
Bogaert en Christine Verbruggen, bijgestaan en vertegenwoordigd door Sylviane Hoebanx, Marc Bogaert et Christine Verbruggen, assistés et
Mr. D. Lagasse en Mr. G. Ninane, advocaten bij de balie te Brussel. représentés par Me D. Lagasse et Me G. Ninane, avocats au barreau de
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6962, 6969 en 6970 van de rol Bruxelles. Ces affaires, inscrites sous les numéros 6962, 6969 et 6970 du rôle de
van het Hof, werden samengevoegd. la Cour, ont été jointes.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte
B.1. De wet van 25 december 2017 « tot wijziging van diverse B.1. La loi du 25 décembre 2017 « modifiant diverses dispositions en
bepalingen teneinde de gerechtelijke kantons te hervormen » (hierna :
de wet van 25 december 2017) hertekent de kaart van de gerechtelijke vue de réformer les cantons judiciaires » (ci-après : la loi du 25
kantons op een wijze dat « het aantal vredegerechten daalt met het oog décembre 2017) redessine la carte des cantons judiciaires de manière à
op een efficiëntere werking en een betere werklastverdeling » en « dit « diminuer le nombre de justices de paix en vue d'un fonctionnement
met respect voor de nabijheid van justitie voor de burger », waarbij plus efficace et d'une meilleure répartition de la charge de travail »
rekening werd gehouden met het feit « dat de spreiding van de et ce, « dans le respect de la proximité de la justice pour le citoyen
vredegerechten op vandaag gebaseerd is op afstanden die op het vlak », en gardant à l'esprit « que la répartition des justices de paix
van toegankelijkheid door de moderne transport- en repose aujourd'hui sur des distances qui, sur le plan de
l'accessibilité par des moyens de transport et de communication
communicatiemiddelen en de voortschrijdende informatisering modernes et le développement de l'informatisation, ont en partie perdu
gedeeltelijk aan relevantie heeft ingeboet » (Parl. St., Kamer, de leur pertinence » (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, DOC 54-2695/001,
2017-2018, DOC 54-2695/001, p. 4). p. 4).
Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat het hervormingsplan Il ressort des travaux préparatoires que le plan de réforme comporte
bestaat uit drie fasen : trois phases :
« De eerste fase die reeds in 2016 werd aangevat, betrof de « Une première phase, qui a débuté dès 2016, prévoyait la
centralisering naar één zetel voor de kantons met twee of meer zetels. centralisation en un seul siège des cantons à deux sièges ou plus.
Deze centralisatie wordt in dit ontwerp wettelijk verankerd. Cette centralisation est ancrée légalement dans ce projet.
De tweede fase betreft de samenvoeging van griffies, veelal in La deuxième phase concerne la fusion de greffes, principalement dans
stedelijke context, waarbij één enkele griffie wordt verbonden aan un contexte urbain, un seul greffe étant attaché à plusieurs justices
verschillende vredegerechten waardoor het griffiepersoneel efficiënt de paix, ce qui permet d'affecter efficacement le personnel du greffe.
kan worden ingezet. [...] [...]
Dit huidige ontwerp is de concretisering van de derde en laatste fase Le présent projet est la concrétisation de la troisième et dernière
in het hervormingsplan en hertekent de kaart van de gerechtelijke phase du plan de réforme et redessine la carte des cantons judiciaires
kantons [...]. Het ontwerp vermindert het aantal gerechtelijk kantons van 187 tot 162 » (ibid.). [...]. Le projet réduit le nombre de cantons judiciaires de 187 à 162 » (ibid.).
B.2.1. De beroepen in de zaken nrs. 6962, 6969 en 6970 betreffen B.2.1. Les recours dans les affaires nos 6962, 6969 et 6970 concernent
deelaspecten van de voormelde hervorming van de gerechtelijke kantons. des aspects spécifiques de la réforme précitée des cantons judiciaires.
B.2.2. Het beroep in de zaak nr. 6962 is gericht tegen artikel 1, B.2.2. Le recours dans l'affaire n° 6962 est dirigé contre l'article 1er,
afdeling 1, punt 23, van het bijvoegsel bij het Gerechtelijk Wetboek, section 1re, point 23, de l'annexe au Code judiciaire, tel qu'il a été
zoals vervangen bij artikel 29 van de wet van 25 december 2017, dat bepaalt : remplacé par l'article 29 de la loi du 25 décembre 2017, qui dispose :
« De stad Herentals en de gemeenten Grobbendonk, Herselt, Laakdal, « La ville de Herentals et les communes de Grobbendonk, de Herselt, de
Olen, Vorselaar en Westerlo vormen een gerechtelijk kanton; de zetel Laakdal, d'Olen, de Vorselaar et de Westerlo forment un canton
van het gerecht is gevestigd te Westerlo ». judiciaire dont le siège est établi à Westerlo ».
Uit het verzoekschrift in de zaak nr. 6962 blijkt dat die bepaling Il ressort de la requête dans l'affaire n° 6962 que cette disposition
uitsluitend wordt bestreden in zoverre erin wordt bepaald dat de zetel est exclusivement attaquée dans la mesure où elle prévoit que le siège
van het gerecht van het desbetreffende gerechtelijk kanton is gevestigd te Westerlo. du canton judiciaire en question est établi à Westerlo.
B.2.3. De beroepen in de zaken nrs. 6969 en 6970 zijn gericht tegen de B.2.3. Les recours dans les affaires nos 6969 et 6970 sont dirigés
artikelen 6, 8, 10, 11, 16, 23, 33, 40, 41 en 51 van de wet van 25 contre les articles 6, 8, 10, 11, 16, 23, 33, 40, 41 et 51 de la loi
december 2017. du 25 décembre 2017.
Vóór de bestreden wet telde het gerechtelijk kanton dat bestaat uit de Avant l'entrée en vigueur de la loi attaquée, le canton judiciaire
gemeenten Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode en formé par les communes de Drogenbos, Kraainem, Linkebeek,
Wezembeek-Oppem, twee zetels van het vredegerecht, namelijk één te Rhode-Saint-Genèse et Wezembeek-Oppem comptait deux sièges de la
Sint-Genesius-Rode en één te Kraainem. De bestreden bepalingen, die justice de paix, un à Rhode-Saint-Genèse et un à Kraainem. Les
dispositions attaquées, qui n'apportent aucune modification aux
geen wijzigingen aanbrengen in de grenzen van het desbetreffende limites du canton en question, suppriment le siège de la justice de
kanton, heffen de zetel van het vredegerecht te Kraainem op. paix de Kraainem.
Uit de verzoekschriften in de zaken nrs. 6969 en 6970 blijkt dat de Il ressort des requêtes dans les affaires nos 6969 et 6970 que les
voormelde bepalingen van de wet van 25 december 2017 uitsluitend dispositions précitées de la loi du 25 décembre 2017 sont
worden bestreden in zoverre zij de zetel van het vredegerecht te exclusivement attaquées dans la mesure où elles suppriment le siège de
Kraainem opheffen. la justice de paix de Kraainem.
De bestreden artikelen bepalen : Les articles attaqués disposent :
«

Art. 6.In artikel 7bis, § 1, eerste lid, van [de wet van 15 juni

«

Art. 6.Dans l'article 7bis, § 1er, alinéa 1er, de la loi du 15 juin

1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken], ingevoegd bij de wet 1935 concernant l'emploi des langues en matière judiciaire], inséré
van 9 augustus 1963 en vervangen bij de wet van 19 juli 2012, worden par la loi du 9 août 1963 et remplacé par la loi du 19 juillet 2012,
de woorden ' Voor de vredegerechten van Kraainem, Sint-Genesius-Rode ' les mots ' Devant les justices de paix de Kraainem, Rhode-Saint-Genèse
vervangen door de woorden ' Voor de vredegerechten van ' sont remplacés par les mots ' Devant les justices de paix de
Sint-Genesius-Rode ' ». Rhode-Saint-Genèse ' ».
«

Art. 8.In artikel 42, derde lid, van dezelfde wet, ingevoegd bij de

«

Art. 8.A l'article 42, alinéa 3, de la même loi, inséré par la loi

wet van 19 juli 2012, worden de volgende wijzigingen aangebracht : du 19 juillet 2012, les modifications suivantes sont apportées :
[...] [...]
3° de woorden ' Kraainem-Sint-Genesius-Rode ' worden vervangen door de 3° les mots ' Kraainem-Rhode-Saint-Genèse ' sont remplacés par les
woorden ' Sint-Genesius-Rode '; mots ' Rhode-Saint-Genèse ';
[...] ». [...] ».
«

Art. 10.In artikel 46 van dezelfde wet, vervangen bij de wet van 25

«

Art. 10.A l'article 46 de la même loi, remplacé par la loi du 25

maart 1999, worden de volgende wijzigingen aangebracht : mars 1999, les modifications suivantes sont apportées :
[...] [...]
8° de woorden ' Kraainem-Sint-Genesius-Rode ' worden vervangen door de 8° les mots ' Kraainem-Rhode-Saint-Genèse ' sont remplacés par les
woorden ' Sint-Genesius-Rode ' ». mots ' Rhode-Saint-Genèse ' ».
«

Art. 11.In artikel 53 van dezelfde wet, vervangen bij de wet van 20

«

Art. 11.A l'article 53 de la même loi, remplacé par la loi du 20

december 1957 en laatstelijk gewijzigd bij de wet van 6 januari 2014, décembre 1957 et modifié en dernier lieu par la loi du 6 janvier 2014,
worden de volgende wijzigingen aangebracht : les modifications suivantes sont apportées :
[...] [...]
16° in paragraaf 5, derde lid, ingevoegd bij de bepaling onder 9°, 16° dans le paragraphe 5, alinéa 3, inséré par le 9°, les mots '
worden de woorden ' Kraainem-Sint-Genesius-Rode ' vervangen door de Kraainem-Rhode-Saint-Genèse ' sont remplacés par les mots '
woorden ' Sint-Genesius-Rode '; Rhode-Saint-Genèse ';
[...] ". [...] ».
«

Art. 16.In artikel 186bis, vierde lid, van [het Gerechtelijk

«

Art. 16.Dans l'article 186bis, alinéa 4, du [Code judiciaire],

Wetboek], ingevoegd bij de wet van 22 december 1998 en gewijzigd bij inséré par la loi du 22 décembre 1998 et modifié par la loi du 1er
de wet van 1 december 2013, worden de woorden ' Kraainem en ' décembre 2013, les mots ' Kraainem et ' sont abrogés ».
opgeheven ». «

Art. 23.In artikel 412, § 1, 1°, d), derde lid, van hetzelfde

«

Art. 23.Dans l'article 412, § 1er, 1°, d), alinéa 3, du même Code,

Wetboek, vervangen bij de wet van 15 juli 2013, worden de woorden ' remplacé par la loi du 15 juillet 2013, les mots ' Kraainem et ' sont
Kraainem en ' opgeheven ». abrogés ».
«

Art. 33.In artikel 1 van [het bijvoegsel bij het Gerechtelijk

«

Art. 33.Dans l'article 1er de [l'annexe au Code judiciaire],

Wetboek], vervangen bij de wet van 25 maart 1999 en gewijzigd bij de remplacé par la loi du 25 mars 1999, et modifié par les lois des 27
wetten van 27 april 2001, 11 maart 2003, 20 december 2005 en 19 juli avril 2001, 11 mars 2003, 20 décembre 2005 et 19 juillet 2012, la
2012, wordt afdeling 5 vervangen als volgt : section 5 est remplacée par ce qui suit :
' Afdeling 5. - Provincie Vlaams-Brabant ' Section 5. - Province du Brabant flamand
[...] [...]
3. De gemeenten Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode en 3. Les communes de Drogenbos, de Kraainem, de Linkebeek, de
Wezembeek-Oppem vormen een gerechtelijk kanton; de zetel van het Rhode-Saint-Genèse et de Wezembeek-Oppem forment un canton judiciaire
gerecht is gevestigd te Sint-Genesius-Rode. dont le siège est établi à Rhode-Saint-Genèse.
[...] ' ». [...] ' ».
«

Art. 40.In artikel 3 van hetzelfde bijvoegsel, vervangen bij de wet

«

Art. 40.Dans l'article 3 de la même annexe, remplacé par la loi du

van 1 december 2013, worden de volgende wijzigingen aangebracht : 1er décembre 2013, les modifications suivantes sont apportées :
[...] [...]
f) in de bepaling onder 5 worden de woorden '
Kraainem-Sint-Genesius-Rode ' vervangen door de woorden ' f) au 5, les mots ' de Kraainem-Rhode-Saint-Genèse ' sont remplacés
Sint-Genesius-Rode ' ». par les mots ' de Rhode-Saint-Genèse ' ».
«

Art. 41.In artikel 4 van hetzelfde bijvoegsel, vervangen bij de wet

«

Art. 41.Dans l'article 4 de la même annexe, remplacé par la loi du

van 1 december 2013, worden de volgende wijzigingen aangebracht : 1er décembre 2013, les modifications suivantes sont apportées :
[...] [...]
e) in de bepaling onder 4 worden de woorden '
Kraainem-Sint-Genesius-Rode ' vervangen door de woorden ' e) au 4, les mots ' de Kraainem-Rhode-Saint-Genèse ' sont remplacés
Sint-Genesius-Rode '; par les mots ' de Rhode-Saint-Genèse ';
[...] ». [...] ».
«

Art. 51.§ 1. De artikelen 5, 2°, 7, 2°, 9, 11, 1° tot 9°, 12, 27,

«

Art. 51.§ 1er. Les articles 5, 2°, 7, 2°, 9, 11, 1° à 9°, 12, 27,

28, 42 tot 45 en 47 tot 51 treden in werking op 1 januari 2018. 28, 42 à 45 et 47 à 51 entrent en vigueur le 1er janvier 2018.
§ 2. De artikelen 2 tot 5, 1°, 6, 7, 1°, 8, 10, 11, 10° tot 17°, 13 § 2. Les articles 2 à 5, 1°, 6, 7, 1°, 8, 10, 11, 10° à 17°, 13 à 26,
tot 26, 29 tot 41 en 46 treden in werking op de door de Koning 29 à 41 et 46 entrent en vigueur à la date déterminée par le Roi et au
bepaalde datum en uiterlijk op 1 januari 2020 ». plus tard le 1er janvier 2020 ».
B.3. Uit artikel 51 van de wet van 25 december 2017 volgt dat de B.3. Il ressort de l'article 51 de la loi du 25 décembre 2017 que les
bestreden bepalingen in werking treden op de door de Koning bepaalde dispositions attaquées entrent en vigueur à la date déterminée par le
datum en uiterlijk op 1 januari 2020. Het eveneens bestreden artikel Roi et au plus tard le 1er janvier 2020. L'article 51, également
51 is evenwel in werking getreden op 1 januari 2018. attaqué, est toutefois entré en vigueur le 1er janvier 2018.
Artikel 5 van het koninklijk besluit van 23 april 2018 « genomen in L'article 5 de l'arrêté royal du 23 avril 2018 « pris en exécution de
uitvoering van artikel 51, § 2, van de wet van 25 december 2017 tot l'article 51, § 2, de la loi du 25 décembre 2017 modifiant diverses
wijziging van diverse bepalingen teneinde de gerechtelijke kantons te dispositions en vue de réformer les cantons judiciaires et portant
hervormen en houdende wijziging van diverse koninklijke besluiten naar modifications de divers arrêtés royaux suite à ces entrées en vigueur
aanleiding van die inwerkingtredingen » stelt de datum van » fixe la date d'entrée en vigueur des dispositions concernant la
inwerkingtreding van de bepalingen betreffende de opheffing van de suppression du siège de la justice de paix de Kraainem au 1er juin
zetel van het vredegerecht te Kraainem vast op 1 juni 2018. Artikel 6
van het koninklijk besluit van 7 april 2019 « genomen in uitvoering 2018. L'article 6 de l'arrêté royal du 7 avril 2019 « pris en
van artikel 51, § 2, van de wet van 25 december 2017 tot wijziging van exécution de l'article 51, § 2, de la loi du 25 décembre 2017
diverse bepalingen teneinde de gerechtelijke kantons te hervormen en modifiant diverses dispositions en vue de réformer les cantons
houdende wijziging van diverse koninklijke besluiten naar aanleiding judiciaires et portant modifications de divers arrêtés royaux suite à
van die inwerkingtredingen » stelt de datum van inwerkingtreding van ces entrées en vigueur » fixe la date d'entrée en vigueur de la
de bepaling betreffende de zetel van het vredegerecht te Westerlo vast disposition concernant le siège de la justice de paix de Westerlo au 1er
op 1 oktober 2019. octobre 2019.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
Wat de ontvankelijkheid van de door de Ministerraad in de zaak nr. En ce qui concerne la recevabilité des mémoires introduits par le
6970 ingediende memories betreft Conseil des ministres dans l'affaire n° 6970
B.4. De verzoekende partijen in de zaak nr. 6970 voeren aan dat de B.4. Les parties requérantes dans l'affaire n° 6970 font valoir que
door de Ministerraad in die zaak ingediende memories nietig zijn, les mémoires introduits par le Conseil des ministres dans cette
omdat die memories in het Nederlands zijn opgesteld. affaire sont nuls parce qu'ils ont été rédigés en néerlandais.
B.5.1. De verzoekschriften in de zaken nrs. 6962 en 6969 zijn B.5.1. Les requêtes dans les affaires nos 6962 et 6969 ont été
opgesteld in het Nederlands; het verzoekschrift in de zaak nr. 6970 is rédigées en néerlandais; la requête dans l'affaire n° 6970 a été
opgesteld in het Frans. rédigée en français.
B.5.2. Bij beschikking van 5 juli 2018 heeft het Hof beslist de zaken B.5.2. Par ordonnance du 5 juillet 2018, la Cour a décidé de joindre
nrs. 6962, 6969 en 6970 samen te voegen. les affaires nos 6962, 6969 et 6970.
B.5.3. De Ministerraad heeft zijn standpunt over de samengevoegde B.5.3. Le Conseil des ministres a exposé son point de vue au sujet des
zaken uiteengezet in één enkele memorie en één enkele memorie van affaires jointes, dans un unique mémoire et dans un unique mémoire en
antwoord. Beide memories zijn opgesteld in de Nederlandse taal. réponse. Les deux mémoires ont été rédigés en langue néerlandaise.
B.5.4. Krachtens artikel 62, tweede lid, 1°, van de bijzondere wet van B.5.4. Conformément à l'article 62, alinéa 2, 1°, de la loi spéciale
6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, dient de Ministerraad in du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, dans ses actes et
zijn akten en verklaringen gebruik te maken van het Nederlands of het déclarations, le Conseil des ministres est tenu d'utiliser le français
Frans, naar gelang van de regels bepaald in artikel 17, § 1, van de ou le néerlandais selon les règles fixées à l'article 17, § 1er, des
wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op lois sur l'emploi des langues en matière administrative, coordonnées
18 juli 1966, dat bepaalt : le 18 juillet 1966, qui dispose :
« § 1. In zijn binnendiensten, in zijn betrekkingen met de diensten « § 1er. Dans ses services intérieurs, dans ses rapports avec les
waaronder hij ressorteert en in zijn betrekkingen met de andere services dont il relève, ainsi que dans ses rapports avec les autres
diensten van Brussel-Hoofdstad gebruikt iedere plaatselijke dienst, services de Bruxelles-Capitale, tout service local établi dans
die in Brussel-Hoofdstad gevestigd is, zonder een beroep op vertalers Bruxelles-Capitale utilise, sans recours aux traducteurs, le français
te doen, het Nederlands of het Frans, volgens navolgend onderscheid : ou le néerlandais, suivant les distinctions ci-après :
A. Indien de zaak gelocaliseerd of localiseerbaar is : A. Si l'affaire est localisée ou localisable :
1° uitsluitend in het Nederlandse of in het Franse taalgebied : de 1° exclusivement dans la région de langue française ou de langue
taal van dat gebied; néerlandaise : la langue de cette région;
2° tegelijk in Brussel-Hoofdstad en in het Nederlandse of het Franse 2° à la fois dans Bruxelles-Capitale et dans la région de langue
taalgebied : de taal van dat gebied; française ou de la langue néerlandaise : la langue de cette région;
3° tegelijk in het Nederlandse en in het Franse taalgebied : de taal 3° à la fois dans la région de langue française et dans la région de
van het gebied waar de zaak haar oorsprong vindt; langue néerlandaise : la langue de la région où l'affaire trouve son
4° tegelijk in het Nederlandse en in het Franse taalgebied en in origine; 4° à la fois dans les régions de langue française et de langue
Brussel-Hoofdstad, wanneer zij haar oorsprong vindt in een van de néerlandaise et dans Bruxelles-Capitale, lorsqu'elle a son origine
eerste twee gebieden : de taal van dat gebied; dans une des deux premières régions : la langue de cette région;
5° tegelijk in het Nederlandse en in het Franse taalgebied en in 5° à la fois dans les régions de langue française et de langue
Brussel-Hoofdstad, wanneer zij haar oorsprong vindt in deze laatste : néerlandaise et dans Bruxelles-Capitale, lorsqu'elle a son origine
de hierna onder B voorgeschreven taal; dans celle-ci : la langue désignée au B ci-après;
6° uitsluitend in Brussel-Hoofdstad de hierna onder B voorgeschreven 6° exclusivement dans Bruxelles-Capitale : la langue désignée au B
taal; ci-après;
B. Indien de zaak niet gelocaliseerd of niet localiseerbaar is en : B. Si l'affaire n'est ni localisée ni localisable :
1° een ambtenaar van de dienst betreft : de taal van diens 1° si elle concerne un agent de service : la langue dans laquelle
toelatingsexamen of bij ontstentenis van zulk examen de taal van de celui-ci a présenté son examen d'admission ou, à défaut de semblable
groep waartoe betrokkene behoort op grond van zijn hoofdtaal; examen, la langue du groupe auquel la langue principale de l'intéressé
2° door een particulier is ingediend : de door deze gebruikte taal; le rattache; 2° si elle a été introduite par un particulier : la langue utilisée
3° geen van de gevallen onder 1° en 2° zich voordoet : de taal van het par celui-ci; 3° dans tout autre cas : la langue dans laquelle l'agent, à qui
toelatingsexamen van de ambtenaar aan wie de zaak wordt opgedragen. l'affaire est confiée, a présenté son examen d'admission. Si cet agent
Indien de ambtenaar geen toelatingsexamen heeft afgelegd, gebruikt hij n'a pas subi d'examen d'admission, il emploie sa langue principale ».
zijn hoofdtaal ». B.5.5. Vermits het beroep in de zaak nr. 6970 gericht is tegen de B.5.5. Puisque le recours dans l'affaire n° 6970 est dirigé contre les
bepalingen van de wet van 25 december 2017 die de zetel van het dispositions de la loi du 25 décembre 2017 qui suppriment le siège de
vredegerecht te Kraainem in het gerechtelijk kanton bestaande uit de la justice de paix de Kraainem dans le canton judiciaire composé des
gemeenten Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode en communes de Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Rhode-Saint-Genèse et
Wezembeek-Oppem opheffen, en vermits het voormelde kanton gelegen is Wezembeek-Oppem, et puisque ledit canton est situé dans la région de
in het Nederlandse taalgebied en de verzoekende partijen langue néerlandaise et que les parties requérantes sont domiciliées
gedomicilieerd zijn in gemeenten gelegen in dat taalgebied, is de zaak dans des communes situées dans cette région linguistique, l'affaire n°
nr. 6970 uitsluitend gelokaliseerd in het Nederlandse taalgebied, 6970 est localisée exclusivement dans la région de langue
zodat de memories van de Ministerraad in die zaak, overeenkomstig néerlandaise, de sorte que les mémoires que le Conseil des ministres a
introduits dans cette affaire devaient être rédigés en langue
artikel 17, § 1, A, 1°, van de wetten op het gebruik van de talen in néerlandaise, conformément à l'article 17, § 1er, A, 1°, des lois sur
bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966, in de Nederlandse taal l'emploi des langues en matière administrative, coordonnées le 18
dienden te worden opgesteld. juillet 1966.
B.5.6. De exceptie wordt verworpen. B.5.6. L'exception est rejetée.
Wat het belang van de verzoekende partijen betreft En ce qui concerne l'intérêt des parties requérantes
B.6.1. De Ministerraad betwist het belang van de verzoekende partijen B.6.1. Le Conseil des ministres conteste l'intérêt des parties
in de zaken nrs. 6962, 6969 en 6970 bij hun beroep. requérantes à leur recours dans les affaires nos 6962, 6969 et 6970.
B.6.2. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het B.6.2. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la
Grondwettelijk Hof vereisen dat elke natuurlijke persoon of Cour constitutionnelle imposent à toute personne physique ou morale
rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne
van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation
personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme
ongunstig zou kunnen worden geraakt. attaquée.
B.6.3. Ter staving van hun belang voeren alle verzoekende partijen, B.6.3. A l'appui de leur intérêt, toutes les parties requérantes font
onder meer, aan dat de bestreden bepalingen met zich meebrengen dat notamment valoir que les dispositions attaquées impliquent que,
zij, wanneer zij zich dienen te begeven naar het vredegerecht in hun lorsqu'elles devront se rendre à la justice de paix de leur canton,
kanton, zich verder dienen te verplaatsen dan voorheen. De verzoekende elles devront effectuer un plus long déplacement. La partie requérante
partij in de zaak nr. 6962 beroept zich daarbij op haar hoedanigheid dans l'affaire n° 6962 invoque, à cet égard, sa qualité de justiciable
van rechtsonderhorige en van advocaat. De verzoekende partijen in de
zaak nr. 6969, die gemeenten zijn, en de verzoekende partijen in de et d'avocat. Les parties requérantes dans l'affaire n° 6969, qui sont
zaak nr. 6970, die natuurlijke personen zijn, beroepen zich in dit kader op hun hoedanigheid van rechtsonderhorige. B.7.1. In hun hoedanigheid van rechtzoekende kunnen alle verzoekende partijen betrokken geraken in geschillen die tot de bevoegdheid van de vrederechter behoren, en kunnen zij derhalve rechtstreeks en ongunstig worden geraakt door de door hen bestreden bepalingen, die wijzigingen aanbrengen op het vlak van de plaats waar de zetel van het vredegerecht is gevestigd. Zij doen derhalve blijken van het vereiste belang om de vernietiging van de door hen bestreden bepalingen te vorderen. des communes, et les parties requérantes dans l'affaire n° 6970, qui sont des personnes physiques, invoquent dans ce cadre leur qualité de justiciable. B.7.1. En leur qualité de justiciable, toutes les parties requérantes peuvent être engagées dans des litiges relevant de la compétence du juge de paix et elles sont par conséquent susceptibles d'être affectées directement et défavorablement par les dispositions qu'elles attaquent, qui modifient le lieu d'établissement du siège de la justice de paix. Elles justifient par conséquent de l'intérêt requis pour demander l'annulation des dispositions qu'elles attaquent.
B.7.2. De exceptie wordt verworpen. B.7.2. L'exception est rejetée.
Ten gronde Quant au fond
In de zaak nr. 6962 Dans l'affaire n° 6962
B.8. Het eerste en het tweede middel in de zaak nr. 6962 zijn afgeleid B.8. Les premier et deuxième moyens dans l'affaire n° 6962 sont pris
uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat de de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution en ce que,
bestreden bepaling, zonder redelijke verantwoording, de zetel van het sans justification raisonnable, la disposition attaquée attribue le
in die bepaling bedoelde gerechtelijk kanton toewijst aan de gemeente siège du canton judiciaire visé par cette disposition à la commune de
Westerlo in plaats van aan de stad Herentals, waardoor de inwoners van Westerlo plutôt qu'à la ville de Herentals, de sorte que les habitants
Herentals worden gediscrimineerd ten aanzien van de inwoners van de Herentals sont discriminés par rapport aux habitants de Westerlo
Westerlo (eerste middel) en ten aanzien van de overige inwoners van (premier moyen) et par rapport aux autres habitants du Royaume (second
het Rijk (tweede middel). moyen).
B.9. Vóór de wijzigingen doorgevoerd bij de bestreden bepaling, B.9. Avant les modifications apportées par la disposition attaquée, le
bestond het gerechtelijk kanton Herentals uit de stad Herentals en de canton judiciaire de Herentals était composé de la ville de Herentals
gemeenten Grobbendonk, Herenthout, Olen en Vorselaar. Het gerechtelijk et des communes de Grobbendonk, Herenthout, Olen et Vorselaar. Avant
kanton Westerlo bestond vóór die wijzigingen uit de gemeenten Herselt, ces modifications toujours, le canton judiciaire de Westerlo était
Hulshout, Laakdal en Westerlo. composé des communes de Herselt, Hulshout, Laakdal et Westerlo.
De bestreden bepaling voorziet in een gerechtelijk kanton bestaande La disposition attaquée prévoit un canton judiciaire composé de la
uit de stad Herentals en de gemeenten Grobbendonk, Olen, Vorselaar, ville de Herentals et des communes de Grobbendonk, Olen, Vorselaar,
Herselt, Laakdal en Westerlo. De voorheen tot het kanton Herentals Herselt, Laakdal et Westerlo. La commune de Herenthout, qui faisait
behorende gemeente Herenthout werd toegevoegd aan het kanton autrefois partie du canton de Herentals, a été rattachée au canton de
Heist-op-den-Berg. Heist-op-den-Berg.
B.10. La critique formulée par la partie requérante dans l'affaire n°
B.10. De kritiek van de verzoekende partij in de zaak nr. 6962 heeft 6962 ne porte pas sur la redistribution des cantons judiciaires en
geen betrekking op de nieuwe indeling van de desbetreffende
gerechtelijke kantons, maar op de vestiging van de zetel van het in de question, mais sur l'établissement à Westerlo du siège du canton visé
bestreden bepaling bedoelde kanton in Westerlo. par la disposition attaquée.
B.11. Onder voorbehoud van een kennelijk onredelijke beoordeling, B.11. Sous réserve d'une appréciation manifestement déraisonnable, il
behoort het tot de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever de indeling relève du pouvoir d'appréciation du législateur de fixer la
van de gerechtelijke kantons en de plaats van de zetel van het répartition des cantons judiciaires et d'établir le lieu du siège de
vredegerecht in die kantons te bepalen. la justice de paix de ces cantons.
B.12.1. Zoals is vermeld in B.1, heeft de wetgever met de wet van 25 B.12.1. Ainsi qu'il a été dit en B.1, en adoptant la loi du 25
december 2017 de kaart van de gerechtelijke kantons willen hertekenen, décembre 2017, le législateur a voulu redessiner la carte des cantons
met het oog op een efficiëntere werking van de vredegerechten en een judiciaires en vue d'un fonctionnement plus efficace des justices de
betere werklastverdeling.
Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat hij daarbij rekening paix et d'une meilleure répartition de la charge de travail.
heeft gehouden met « tal van criteria die elkaar aanvullen en Il ressort des travaux préparatoires qu'il a tenu compte, à cet égard,
doorkruisen », zoals « de werklast, het inwonersaantal, de « de multiples paramètres qui s'opposent et se complètent », comme «
aanwezigheid van instellingen voor geesteszieken, de ligging, de staat la charge de travail, [le] nombre d'habitants, [la] présence
d'établissements pour malades mentaux, [la] situation, [...] l'état et
en het statuut van de bestaande gebouwen, de economische activiteit in [le] statut des bâtiments existants, [...] l'activité économique dans
de regio, de oppervlakte van het grondgebied van de betrokken la région, [...] la superficie du territoire des communes concernées,
gemeenten, de taalwetgeving en het personeel » (Parl. St., Kamer, [...] la législation linguistique et [le] personnel » (Doc. parl.,
2017-2018, DOC 54-2695/001, pp. 5-6). Hij is daarbij ook ervan Chambre, 2017-2018, DOC 54-2695/001, pp. 5-6). Il a également
uitgegaan dat « afhankelijk van de specifieke en globale afweging van considéré à cet égard qu'en « fonction de la mise en balance
de verschillende criteria [...] bij sommige kantons spécifique et globale des différents critères, dans certains cantons,
noodzakelijkerwijze het ene [criterium] iets meer [zal] doorwegen dan un critère aura forcément un peu plus de poids qu'un autre » (ibid.,
het andere » (ibid., p. 6). p. 6).
B.12.2. Met betrekking tot de keuze om de zetel van het vredegerecht B.12.2. En ce qui concerne le choix d'établir à Westerlo le siège de
van het in de bestreden bepaling bedoelde gerechtelijk kanton te la justice de paix du canton judiciaire visé par la disposition
vestigen in Westerlo, vermeldt de parlementaire voorbereiding : attaquée, les travaux préparatoires mentionnent ce qui suit :
« De minister van Justitie [...] legt uit dat de keuze voor het behoud « Le ministre de la Justice [...] explique que le choix du maintien de
van het vredegerecht van Westerlo ten nadele van dat van Herentals la justice de paix de Westerlo au détriment de celle d'Herentals a été
werd bepaald door de gebouweninfrastructuur. Er wordt uitgelegd dat déterminé par l'infrastructure des bâtiments. Il explique que la
het vredegerecht van Westerlo gehuisvest is in een gebouw in eigendom justice de paix de Westerlo est hébergée dans un bâtiment appartenant
van de Staat dat bovendien recent werd gerenoveerd door de Regie der à l'Etat, qui a en outre été récemment rénové par la Régie des
Gebouwen. In Herentals heeft het vredegerecht zijn intrek genomen in bâtiments. A Herentals, la justice de paix est établie dans un
een gehuurd gebouw dat evenwel niet voldoende ruim en aangepast is om bâtiment loué qui n'est pas suffisamment grand et adapté pour héberger
alle personeelsleden en dossiers in onder te brengen. Daar wordt ook tous les membres du personnel et tous les dossiers. Il ajoute que les
nog aan toegevoegd dat de vrederechters van Herentals en Westerlo de juges de paix d'Herentals et de Westerlo approchent de l'âge de la
pensioenleeftijd naderen. Ook dat heeft een rol gespeeld bij de keuze pension. Cela a également joué un rôle lors du choix » (Doc. parl.,
» (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2695/009, p. 4). Chambre, 2017-2018, DOC 54-2695/009, p. 4).
B.12.3. Daaruit blijkt dat de keuze om de zetel van het vredegerecht B.12.3. Il en ressort que le choix d'établir à Westerlo le siège de la
van het desbetreffende kanton te vestigen in Westerlo onder meer is justice de paix du canton concerné s'explique entre autres par l'état
ingegeven door de staat en het statuut van de beschikbare gebouwen in het kanton. et par le statut des bâtiments disponibles dans le canton.
B.13. Rekening houdend met de beoordelingsvrijheid waarover de B.13. Compte tenu du pouvoir d'appréciation dont dispose le
wetgever ter zake beschikt en met de door die laatste nagestreefde législateur en la matière et des objectifs poursuivis par ce dernier,
doelstellingen, kan de door de staat en het statuut van de beschikbare le choix dicté par l'état et par le statut des bâtiments disponibles
gebouwen ingegeven keuze om de zetel van het vredegerecht te vestigen d'établir le siège de la justice de paix à Westerlo ne saurait être
in Westerlo niet als kennelijk onredelijk worden beschouwd. Voor het considéré comme manifestement déraisonnable. Pour le surplus, il est
overige is het inherent aan een maatregel waarmee de plaats van de inhérent à une mesure établissant le lieu du siège de la justice de
zetel van het vredegerecht in een gerechtelijk kanton wordt bepaald paix dans un canton judiciaire que certains justiciables doivent se
dat sommige rechtzoekenden zich verder dienen te verplaatsen dan déplacer plus loin que d'autres pour assister à une audience du juge
anderen om een zitting van de vrederechter bij te wonen. Zulk een
verschil in behandeling vormt op zich geen schending van de artikelen de paix. Une telle différence de traitement ne constitue pas en soi
10 en 11 van de Grondwet. une violation des articles 10 et 11 de la Constitution.
B.14. Het eerste en het tweede middel in de zaak nr. 6962 zijn niet B.14. Les premier et second moyens dans l'affaire n° 6962 ne sont pas
gegrond. fondés.
In de zaken nrs. 6969 en 6970 Dans les affaires nos 6969 et 6970
B.15. Het enige middel in de zaken nrs. 6969 en 6970 is afgeleid uit B.15. Le moyen unique dans les affaires nos 6969 et 6970 est pris de
de schending van de artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet, al dan la violation des articles 10, 11 et 13 de la Constitution, lus ou non
niet in samenhang gelezen met de artikelen 4, laatste lid, en 157bis en combinaison avec les articles 4, dernier alinéa, et 157bis de la
ervan, met de artikelen 6 en 13 van het Europees Verdrag voor de Constitution, avec les articles 6 et 13 de la Convention européenne
rechten van de mens en met artikel 14 van het Internationaal verdrag des droits de l'homme et avec l'article 14 du Pacte international
inzake burgerrechten en politieke rechten, doordat de bestreden relatif aux droits civils et politiques, en ce que les dispositions
bepalingen de zetel van het vredegerecht te Kraainem opheffen. attaquées suppriment le siège de la justice de paix de Kraainem.
B.16.1. In een eerste onderdeel van het middel voeren de verzoekende B.16.1. Dans une première branche du moyen, les parties requérantes
partijen aan dat de bestreden wet, door voor alle gerechtelijke allèguent qu'en prévoyant, pour tous les cantons judiciaires au sein
kantons waarin er meerdere zetels van het vredegerecht waren, te desquels la justice de paix comptait plusieurs sièges, que celle-ci
bepalen dat er voortaan slechts één zetel van het vredegerecht is, n'y aura dorénavant plus qu'un seul siège, la loi attaquée traite de
zonder redelijke verantwoording, de volgende situaties, die naar hun manière égale, sans justification raisonnable, les situations
oordeel wezenlijk verschillend zijn, op een gelijke wijze behandelen : suivantes qui, selon elles, sont essentiellement différentes : d'une
enerzijds, de situatie van de rechtsonderhorigen van het vredegerecht part, la situation des justiciables de la justice de paix de
te Sint-Genesius-Rode, voor wie een bijzondere taalregeling geldt die Rhode-Saint-Genèse, qui bénéficient d'un régime linguistique spécial
slechts kan worden gewijzigd door middel van een wet aangenomen met qui ne peut être modifié que par une loi adoptée à une majorité
een bijzondere meerderheid en, anderzijds, de situatie van de spéciale et, d'autre part, la situation des justiciables d'autres
rechtsonderhorigen van andere vredegerechten voor wie geen bijzondere justices de paix, qui ne bénéficient pas d'un régime linguistique
taalregeling geldt. spécial.
B.16.2. In zoverre de verzoekende partijen, in het kader van het B.16.2. Dès lors que, dans le cadre de la première branche de leur
eerste onderdeel van hun middel, in hun memorie van antwoord eveneens moyen, les parties requérantes dénoncent également, dans leur mémoire
een verschil in behandeling tussen inwoners van faciliteitengemeenten en réponse, une différence de traitement entre habitants de communes à
bekritiseren, dient die grief, zoals de Ministerraad opwerpt, te facilités, ce grief doit être considéré, comme le soulève le Conseil
worden aangemerkt als een nieuw middel, dat krachtens artikel 85 van des ministres, comme un moyen nouveau, lequel n'est, en vertu de
de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof niet ontvankelijk is. B.17. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de betwiste maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld l'article 85 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, pas recevable. B.17. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure critiquée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.18. Vóór de wijzigingen doorgevoerd bij de bestreden bepalingen, B.18. Avant les modifications apportées par les dispositions
telde het gerechtelijk kanton bestaande uit de gemeenten Drogenbos, attaquées, le canton judiciaire composé des communes de Drogenbos,
Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode en Wezembeek-Oppem, twee Kraainem, Linkebeek, Rhode-Saint-Genèse et Wezembeek-Oppem comptait
zetels van het vredegerecht, één te Sint-Genesius-Rode en één te deux sièges de la justice de paix, un à Rhode-Saint-Genèse et un à
Kraainem. Kraainem.
Zoals blijkt uit de in B.1 aangehaalde parlementaire voorbereiding, Ainsi qu'il ressort des travaux préparatoires cités en B.1, le
heeft de wetgever een « centralisering [willen verwezenlijken] naar législateur a voulu réaliser « une centralisation en un siège unique
één zetel voor de kantons met twee of meer zetels ». Om die reden werd des cantons qui en comportaient deux ou plus ». C'est pour cette
beslist om de zetel te Kraainem in het voormelde kanton op te heffen. raison qu'il a été décidé de supprimer le siège de Kraainem dans le canton précité.
B.19.1. Artikel 157bis van de Grondwet bepaalt : B.19.1. L'article 157bis de la Constitution dispose :
« De essentiële elementen van de hervorming met betrekking tot het « Les éléments essentiels de la réforme qui concernent l'emploi des
gebruik der talen in gerechtszaken in het gerechtelijk arrondissement langues en matière judiciaire au sein de l'arrondissement judiciaire
Brussel, alsook de ermee overeenstemmende aspecten inzake het parket, de Bruxelles, ainsi que les aspects y afférents relatifs au parquet,
de zetel en het rechtsgebied, kunnen niet worden gewijzigd dan bij een au siège et au ressort, ne pourront être modifiés que par une loi
wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde meerderheid adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa ».
». Die bepaling is in werking getreden op 31 maart 2014 (artikel 41 van Cette disposition est entrée en vigueur le 31 mars 2014 (article 41 de
de wet van 6 januari 2014 met betrekking tot de Zesde Staatshervorming la loi du 6 janvier 2014 « relative à la Sixième Réforme de l'Etat
inzake de aangelegenheden bedoeld in artikel 77 van de Grondwet). concernant les matières visées à l'article 77 de la Constitution »).
B.19.2. De « essentiële elementen » waarvan sprake in de voormelde B.19.2. Les « éléments essentiels » dont il est question dans la
disposition constitutionnelle précitée ont été énumérés dans l'exposé
grondwetsbepaling worden opgesomd in de toelichting bij het voorstel de la proposition de révision de la Constitution qui a abouti à cette
tot herziening van de Grondwet, dat tot die bepaling heeft geleid : disposition :
« De essentiële elementen van de hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel, die enkel gewijzigd zullen kunnen worden bij een bijzondere wet, aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde meerderheid, zijn : 1° de regels betreffende de wijziging van taal of de verwijzing naar een rechtscollege van de andere taalrol op eenzijdig verzoek of bij gemeenschappelijk akkoord volgens de bij de wet bepaalde modaliteiten, met name : - de huidige bij wet voorziene mogelijkheden om te verzoeken om in het gerechtelijk arrondissement Brussel van taal te veranderen zullen behouden blijven, maar in voorkomend geval zal deze vraag in een vraag « Les éléments essentiels de la réforme de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, qui ne pourront être modifiés que par une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa, sont : 1° les règles relatives au changement de langue ou au renvoi vers une juridiction de l'autre rôle linguistique sur demande unilatérale ou de commun accord, selon les modalités prévues par la loi, à savoir : - les possibilités de demande de changement de langue prévues actuellement par la loi dans l'arrondissement judiciaire de Bruxelles
tot doorverwijzing worden omgezet, rekening houdend met de seront maintenues mais le cas échéant transformées en demandes de
ontdubbeling van de rechtscolleges; renvoi compte tenu du dédoublement des juridictions;
- in burgerlijke zaken, zal voor de verweerders die hun woonplaats - en matière civile, en ce qui concerne les défendeurs domiciliés dans
hebben in de 6 randgemeenten of in de 19 gemeenten van het Brussels les 6 communes périphériques ou dans les 19 communes de la Région de
Hoofdstedelijk Gewest, de appreciatiebevoegdheid van de rechter in het Bruxelles-Capitale, le pouvoir d'appréciation du juge dans le cadre
kader van een aanvraag tot taalwijziging en/of doorverwijzing voor d'une demande de changement de langue/de renvoi devant toutes les
alle rechtscolleges beperkt zijn tot de volgende twee motieven : juridictions sera limité aux deux motifs suivants : lorsque le
wanneer de taalverandering tegengesteld is aan de taal van de changement de langue est contraire à la langue de la majorité des
meerderheid van de pertinente dossierstukken of aan de taal van de pièces pertinentes du dossier ou à la langue de la relation de
arbeidsverhouding. Voor de administratieve autoriteiten blijft de travail. Pour les autorités administratives, la situation reste
situatie ongewijzigd en blijven zij, wanneer ze een aanvraag indienen inchangée et elles restent soumises, si elles introduisent une demande
om te veranderen van taal of om door te verwijzen, onderworpen aan de de changement de langue ou de renvoi, au pouvoir d'appréciation du
op de taalkennis gebaseerde appreciatiebevoegdheid van de magistraat; magistrat fondé sur la connaissance de la langue;
- voor de Nederlandstalige of Franstalige rechtscolleges van het - devant les juridictions néerlandophones ou francophones de
gerechtelijk arrondissement Brussel kunnen de partijen in l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, les parties peuvent demander
gemeenschappelijk akkoord vragen om van taal te veranderen of om te de commun accord le changement de langue ou le renvoi. Le juge fait
worden doorverwezen. De rechter doet ambtshalve recht aan deze vraag droit d'office à cette demande par une décision prononcée sans délai.
door onmiddellijk een beslissing uit te spreken.
2° De regels betreffende de vrijwillige verschijning voor de rechtbank 2° Les règles relatives à la comparution volontaire devant la
van de taal van hun keuze, met name dat, wanneer de partijen in een juridiction de la langue de leur choix, à savoir que lorsque les
van de 54 gemeenten van het gerechtelijk arrondissement Brussel parties sont domiciliées dans une des 54 communes de l'arrondissement
gedomicilieerd zijn en indien zij, na het ontstaan van het geschil, judiciaire de Bruxelles et qu'elles parviennent, après la naissance du
een onderlinge overeenstemming bereiken voor wat de taal van de litige, à un accord au sujet de la langue de la procédure, elles
peuvent comparaître de manière volontaire ou introduire une requête
conjointe devant les tribunaux néerlandophones ou francophones de leur
rechtspleging betreft, zij krachtens artikel 706 van het Gerechtelijk choix en application de l'article 706 du Code judiciaire, dans les
Wetboek vrijwillig voor de bevoegde Nederlandstalige of Franstalige conditions prévues par la loi.
rechtbanken van hun keuze verschijnen of er een gezamenlijk 3° Le détachement de magistrats francophones bilingues fonctionnels du
verzoekschrift indienen, volgens de voorwaarden bepaald in de wet. parquet de Bruxelles vers celui de Hal-Vilvorde pour le traitement par
3° De detachering van functioneel tweetalige Franstalige magistraten priorité des affaires francophones, dans les conditions prévues par la
van het parket van Brussel naar dat van Halle-Vilvoorde met het oog op loi, à savoir qu'ils prendront par priorité ces affaires en charge dès
het prioritair behandelen van Franstalige zaken, onder de bij de wet le choix de la langue française par le suspect et qu'ils sont sous
voorziene voorwaarden, met name dat zij deze zaken prioritair
behandelen zodra de verdachte voor de Franse taal heeft gekozen en dat l'autorité du procureur du Roi de Hal-Vilvorde en ce qui concerne
zij onder het gezag staan van de procureur des Konings van l'application des directives de politique criminelle mais sous
Halle-Vilvoorde wat de uitvoering van het strafrechtelijk beleid l'autorité hiérarchique du procureur du Roi de Bruxelles.
betreft, maar onder het hiërarchisch gezag van de procureur des 4° Le recours direct et de pleine juridiction en cas de violation de
Konings van Brussel.
4° Het rechtstreeks beroepsrecht en met volle rechtsmacht in geval van ces droits et garanties procédurales, dans les conditions prévues par
schending van deze rechten en procedurele waarborgen, onder de la loi, à savoir que la loi prévoira que les tribunaux
voorwaarden voorzien bij de wet, met name dat de wet zal bepalen dat d'arrondissement francophone et néerlandophone réunis connaissent de
de verenigde Franstalige en Nederlandstalige ce recours et selon une procédure comme en référé, qu'en cas de
arrondissementsrechtbanken kennis zullen nemen van dit beroep, volgens
een procedure zoals in kort geding, dat bij staking van stemmen de parité, la voix du président est prépondérante, que la présidence de
stem van de voorzitter doorslaggevend is en dat het voorzitterschap cette juridiction est assurée alternativement par un magistrat
van dit rechtscollege alternerend wordt waargenomen door een francophone et un magistrat néerlandophone.
Franstalige en een Nederlandstalige magistraat. 5° Le maintien du ressort territorial des juridictions de
5° Het behoud van het territoriaal rechtsgebied van de rechtscolleges l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, arrondissement qui comprend
van het gerechtelijk arrondissement Brussel, omvattende de 54 54 communes, tel qu'actuellement prévu par la loi.
gemeenten, zoals op heden voorzien bij de wet. 6° Le maintien du ressort territorial des deux parquets de
6° Het behoud van het territoriaal rechtsgebied van de twee parketten l'arrondissement judiciaire de Bruxelles tel que prévu par la loi, à
van het gerechtelijk arrondissement Brussel, zoals bepaald bij de wet, savoir que le parquet est scindé en un parquet de Bruxelles compétent
met name dat het parket wordt gesplitst in een parket van Brussel
bevoegd voor het grondgebied van de 19 gemeenten van het Brusselse sur le territoire des 19 communes de la Région de Bruxelles-Capitale
Hoofdstedelijke Gewest en een parket van Halle-Vilvoorde bevoegd voor et un parquet de Hal-Vilvorde compétent sur le territoire de
het grondgebied van Halle-Vilvoorde. Hal-Vilvorde.
7° De oprichting van het coördinatiecomité en de regels om het overleg 7° La mise sur pied du comité de coordination et les règles en vue
tussen het parket van Brussel en het parket van Halle-Vilvoorde te d'assurer la concertation entre le parquet de Bruxelles et le parquet
verzekeren, onder de voorwaarden voorzien bij de wet » (Parl. St., de Hal-Vilvorde, dans les conditions prévues par la loi » (Doc. parl.,
Kamer, 2011-2012, DOC 53-2141/001, pp. 4-5). Chambre, 2011-2012, DOC 53-2141/001, pp. 4-5).
B.19.3. De hervorming met betrekking tot het gebruik der talen in B.19.3. La réforme qui concerne l'emploi des langues en matière
gerechtszaken in het gerechtelijk arrondissement Brussel, waarvan judiciaire au sein de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, visée
sprake in artikel 157bis van de Grondwet, werd doorgevoerd bij de wet à l'article 157bis de la Constitution, a été réalisée par la loi du 19
van 19 juli 2012 « betreffende de hervorming van het gerechtelijk juillet 2012 « portant réforme de l'arrondissement judiciaire de
arrondissement Brussel ». Bruxelles ».
De omstandigheid dat de desbetreffende hervorming werd doorgevoerd bij
de wet van 19 juli 2012, houdt niet in dat alle bepalingen van die wet Le fait que la réforme en question a été réalisée par la loi du 19
juillet 2012 n'implique pas que toutes les dispositions de cette loi
dienen te worden beschouwd als zijnde essentiële elementen in de zin doivent être considérées comme des éléments essentiels au sens de
van artikel 157bis van de Grondwet. Uit de voormelde parlementaire l'article 157bis de la Constitution. Il ressort au contraire des
voorbereiding blijkt, integendeel, dat die essentiële elementen travaux préparatoires précités que ces éléments essentiels sont
beperkt zijn tot de in B.19.2 aangehaalde elementen (Parl. St., Kamer, limités aux éléments cités en B.19.2 (Doc. parl., Chambre, 2011-2012,
2011-2012, DOC 53-2141/003, p. 4, en Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. DOC 53-2141/003, p. 4, et Doc. parl., Sénat, 2011-2012, no 5-1673/3,
5-1673/3, p. 9). p. 9).
B.20.1. Artikel 7bis van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der B.20.1. L'article 7bis de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi
talen in gerechtszaken », zoals vervangen bij artikel 51 van de des langues en matière judiciaire », remplacé par l'article 51 de la
voormelde wet van 19 juli 2012, bepaalde vóór de wijzigingen loi précitée du 19 juillet 2012, disposait, avant les modifications
doorgevoerd bij de bestreden bepalingen : apportées par les dispositions attaquées :
« § 1. Voor de vredegerechten van Kraainem, Sint-Genesius-Rode en « § 1er. Devant les justices de paix de Kraainem, Rhode-Saint-Genèse
Meise kan de verweerder met woonplaats te Drogenbos, Kraainem, et Meise le défendeur domicilié à Drogenbos, Kraainem, Linkebeek,
Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel, Wezembeek-Oppem vragen dat de Rhode-Saint-Genèse, Wemmel, Wezembeek-Oppem peut demander que la
rechtspleging in de Franse taal wordt voortgezet, voor alle verweer en procédure soit poursuivie en français avant toute défense et toute
alle exceptie, zelfs van onbevoegdheid. exception, même d'incompétence.
De in het eerste lid bedoelde aanvraag wordt mondeling gedaan door de La demande visée à l'alinéa 1er est faite oralement par le défendeur
verweerder die in persoon verschijnt. Ze wordt schriftelijk ingediend comparaissant en personne. Elle est introduite par écrit lorsque le
wanneer de verweerder bij lasthebber verschijnt. défendeur comparaît par mandataire.
De rechter doet op staande voet uitspraak. Hij kan het verzoek tot Le juge statue sur-le-champ. Il ne peut refuser la demande de
verandering van taal slechts om een van de twee volgende redenen weigeren : - wanneer dit verzoek tegengesteld is aan de taal van de meerderheid van de pertinente dossierstukken; - wanneer dit verzoek tegengesteld is aan de taal van de arbeidsverhouding. Zijn beslissing wordt met redenen omkleed en wordt zo snel mogelijk bij gerechtsbrief of per fax ter kennis gegeven. Indien er binnen de in artikel 23quater bedoelde termijn geen beroep wordt ingesteld, wordt de beslissing uitvoerbaar op de minuut en voor registratie, zonder andere rechtspleging noch vormvereisten. § 2. De in § 1 omschreven regels zijn eveneens van toepassing op de politierechtbanken te Halle en te Vilvoorde, die zitting houden in de aangelegenheden bedoeld in artikel 601bis van het Gerechtelijk Wetboek. changement de langue que pour l'un des deux motifs suivants : - si cette demande est contraire à la langue de la majorité des pièces pertinentes du dossier; - si cette demande est contraire à la langue de la relation de travail. Sa décision est motivée et notifiée par pli judiciaire ou par télécopie dans les meilleurs délais. A défaut de recours intenté dans le délai visé à l'article 23quater, la décision devient exécutoire sur minute et avant enregistrement, sans autres procédures ni formalités. § 2. Les règles énoncées au § 1er s'appliquent également aux tribunaux de police de Hal et de Vilvorde siégeant dans les matières visées à l'article 601bis du Code judiciaire.
In dat geval draagt de rechter de zaak over aan de Franstalige Dans ce cas, le juge transmet la cause au tribunal de police
politierechtbank te Brussel ». francophone de Bruxelles ».
B.20.2. Het bestreden artikel 6 van de wet van 25 december 2017 B.20.2. L'article 6, attaqué, de la loi du 25 décembre 2017 remplace
vervangt in het voormelde artikel 7bis, § 1, eerste lid, weliswaar de effectivement, à l'article 7bis, § 1er, alinéa 1er, précité, les mots
woorden « Voor de vredegerechten van Kraainem, Sint-Genesius-Rode » « Devant les justices de paix de Kraainem, Rhode-Saint-Genèse » par
door de woorden « Voor de vredegerechten van Sint-Genesius-Rode », les mots « Devant les justices de paix de Rhode-Saint-Genèse », mais
maar brengt geen wijzigingen aan in de in die laatste bepaling il n'apporte aucune modification aux règles en matière d'emploi des
vervatte regels inzake het taalgebruik die gelden voor de verweerders langues contenues dans cette dernière disposition qui s'appliquent aux
met woonplaats te Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, défendeurs domiciliés à Drogenbos, Kraainem, Linkebeek,
Wemmel en Wezembeek-Oppem. De overige door de verzoekende partijen in Rhode-Saint-Genèse, Wemmel et Wezembeek-Oppem. Les autres dispositions
de zaken nrs. 6969 en 6970 bestreden bepalingen wijzigen evenmin die attaquées par les parties requérantes dans les affaires nos 6969 et
regels. 6970 ne modifient pas non plus ces règles.
B.20.3. De bestreden bepalingen beperken er zich toe de zetel van het B.20.3. Les dispositions attaquées se bornent à supprimer le siège de
vredegerecht te Kraainem op te heffen, en de wettelijke bepalingen la justice de paix de Kraainem et à adapter en conséquence les
waarin wordt verwezen naar die zetel dienovereenkomstig aan te passen. dispositions légales qui font référence à ce siège.
B.21. Het bestaan van een zetel van het vredegerecht te Kraainem vormt B.21. En soi, l'existence d'un siège de la justice de paix à Kraainem
op zich geen essentieel element van de hervorming met betrekking tot ne constitue pas un élément essentiel de la réforme relative à
het gebruik der talen in gerechtszaken in het gerechtelijk l'emploi des langues en matière judiciaire dans l'arrondissement
arrondissement Brussel, in de zin van artikel 157bis van de Grondwet. judiciaire de Bruxelles, au sens de l'article 157bis de la Constitution.
Het opheffen van die zetel dient bijgevolg niet te gebeuren door La suppression de ce siège ne doit donc pas se faire au moyen d'une
middel van een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, van de loi adoptée à la majorité spéciale prévue par l'article 4, dernier
Grondwet bepaalde meerderheid. alinéa, de la Constitution.
B.22. Gelet op het voorgaande, bevinden de rechtsonderhorigen van het B.22. Compte tenu de ce qui précède, les justiciables de la justice de
vredegerecht te Sint-Genesius-Rode, enerzijds, en de paix de Rhode-Saint-Genèse, d'une part, et les justiciables d'autres
rechtsonderhorigen van andere vredegerechten, anderzijds, zich, ten justices de paix, d'autre part, ne se trouvent pas dans des situations
aanzien van de maatregel die beoogt voor alle gerechtelijke kantons essentiellement différentes eu égard à la mesure qui vise à prévoir,
waarin er meerdere zetels van het vredegerecht waren, te bepalen dat pour tous les cantons judiciaires au sein desquels la justice de paix
er voortaan slechts één zetel van het vredegerecht is, niet in een compte plusieurs sièges, que celle-ci n'y aura dorénavant plus qu'un
wezenlijk verschillende situatie. Ten aanzien van die maatregel seul siège. A la lumière de cette mesure, le législateur a donc pu
vermocht de wetgever aldus van oordeel te zijn dat beide categorieën considérer que les deux catégories de justiciables peuvent être
van rechtsonderhorigen gelijk kunnen worden behandeld. traitées de la même manière.
B.23. Het enige middel in de zaken nrs. 6969 en 6970, in zijn eerste B.23. Le moyen unique dans les affaires nos 6969 et 6970, en sa
onderdeel, is niet gegrond. première branche, n'est pas fondé.
B.24. In een tweede onderdeel van het middel voeren de verzoekende B.24. Dans une seconde branche du moyen, les parties requérantes font
partijen aan dat de bestreden bepalingen, door de opheffing van de valoir que les dispositions attaquées, en supprimant le siège de la
zetel van het vredegerecht te Kraainem, op een onevenredige wijze justice de paix établi à Kraainem, portent une atteinte
afbreuk doen aan het recht op toegang tot een rechter, zoals disproportionnée au droit d'accès à un juge, tel qu'il est garanti par
gewaarborgd bij de in het middel vermelde grondwets- en les dispositions constitutionnelles et conventionnelles mentionnées
verdragsbepalingen. dans le moyen.
B.25.1. Artikel 13 van de Grondwet bepaalt : B.25.1. L'article 13 de la Constitution dispose :
« Niemand kan tegen zijn wil worden afgetrokken van de rechter die de « Nul ne peut être distrait, contre son gré, du juge que la loi lui
wet hem toekent ». assigne ».
B.25.2. Dat artikel houdt een recht in op toegang tot de bevoegde B.25.2. Cet article implique un droit d'accès au juge compétent. Ce
rechter. Dat recht zou inhoudsloos zijn indien niet voldaan is aan de droit serait vidé de tout contenu s'il n'était pas satisfait aux
vereisten van het eerlijk proces dat onder meer wordt gewaarborgd in
artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. exigences du procès équitable garanti notamment par l'article 6 de la
Convention européenne des droits de l'homme.
B.25.3. Artikel 13 van de Grondwet verhindert de wetgever op zich niet B.25.3. En soi, l'article 13 de la Constitution n'empêche pas le
over te gaan tot een nieuwe afbakening van het rechtsgebied van de législateur de procéder à une nouvelle délimitation du ressort
gerechtelijke kantons en tot een nieuwe aanwijzing van de zetels van territorial des cantons judiciaires et à une nouvelle désignation des
de vredegerechten in die kantons, die worden verantwoord door een sièges des justices de paix dans ces cantons, justifiées par
streven naar een efficiëntere werking van de vredegerechten en een l'objectif d'un fonctionnement plus efficace des justices de paix et
betere werklastverdeling. d'une meilleure répartition de la charge de travail.
B.26. Zoals is vermeld in B.13, is het inherent aan een maatregel B.26. Comme il est dit en B.13, il est inhérent à une mesure
waarmee de plaats van de zetel van het vredegerecht in een établissant le lieu du siège de la justice de paix dans un canton
gerechtelijk kanton wordt bepaald, dat sommige rechtzoekenden zich judiciaire que certains justiciables doivent se déplacer plus loin que
verder dienen te verplaatsen dan anderen om een zitting van de d'autres pour assister à une audience du juge de paix, et une telle
vrederechter bij te wonen, en vormt zulk een verschil in behandeling différence de traitement ne constitue pas en soi une violation des
op zich geen schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. articles 10 et 11 de la Constitution.
Rekening houdend met de door de wetgever nagestreefde doelstellingen Compte tenu des objectifs poursuivis par le législateur et vu
en gelet op de relatief beperkte omvang van de rechtsgebieden van de l'ampleur relativement limitée des ressorts des cantons judiciaires,
gerechtelijke kantons, leidt de opheffing van de zetel van het la suppression du siège de la justice de paix établi à Kraainem
vredegerecht te Kraainem voor de rechtzoekenden die zich ten gevolge n'entraîne pas non plus, pour les justiciables qui, par suite de cette
van die maatregel verder dienen te verplaatsen dan voorheen om een mesure, doivent se déplacer plus loin pour assister à une audience du
zitting van de vrederechter bij te wonen, evenmin tot een onevenredige juge de paix, une limitation disproportionnée du droit d'accès au
beperking van het recht op toegang tot de rechter, zoals gewaarborgd juge, tel qu'il est garanti par les dispositions constitutionnelles et
bij de in het middel vermelde grondwets- en verdragsbepalingen. conventionnelles mentionnées dans le moyen.
B.27. Het enige middel in de zaken nrs. 6969 en 6970, in zijn tweede B.27. Le moyen unique dans les affaires nos 6969 et 6970, en sa
onderdeel, is niet gegrond. seconde branche, n'est pas fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt de beroepen. rejette les recours.
Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier
het Grondwettelijk Hof, op 7 november 2019. 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 7 novembre 2019.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux A. Alen P.-Y. Dutilleux A. Alen
^