Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 48/2019 van 19 maart 2019 Rolnummers 6844, 6845, 6849, 6850 en 6851 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 35septies, § 2, van de wet van 26 maart 1971 op de bescherming van de oppervlaktewateren t Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters T. M(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 48/2019 van 19 maart 2019 Rolnummers 6844, 6845, 6849, 6850 en 6851 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 35septies, § 2, van de wet van 26 maart 1971 op de bescherming van de oppervlaktewateren t Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters T. M(...) Extrait de l'arrêt n° 48/2019 du 19 mars 2019 Numéros du rôle : 6844, 6845, 6849, 6850 et 6851 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 35septies, § 2, de la loi du 26 (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 48/2019 van 19 maart 2019 Extrait de l'arrêt n° 48/2019 du 19 mars 2019
Rolnummers 6844, 6845, 6849, 6850 en 6851 Numéros du rôle : 6844, 6845, 6849, 6850 et 6851
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 35septies, § 2, En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article
van de wet van 26 maart 1971 op de bescherming van de 35septies, § 2, de la loi du 26 mars 1971 sur la protection des eaux
oppervlaktewateren tegen verontreiniging en artikel 28quater, § 2, de surface contre la pollution et à l'article 28quater, § 2, alinéa 1er,
eerste lid, 2°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 24 januari 2°, du décret de la Région flamande du 24 janvier 1984 portant des
1984 houdende maatregelen inzake het grondwaterbeheer, gesteld door mesures en matière de gestion des eaux souterraines, posées par la
het Hof van Beroep te Gent. Cour d'appel de Gand.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters T. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges T.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J. Moerman en M. Pâques, Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J. Moerman et M. Pâques, assistée
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vijf arresten van 30 januari 2018 in zake de nv « Tapibel » tegen Par cinq arrêts du 30 janvier 2018 en cause de la SA « Tapibel »
de Vlaamse Milieumaatschappij, waarvan de expedities ter griffie van contre la « Vlaamse Milieumaatschappij », dont les expéditions sont
het Hof zijn ingekomen op 8 en 9 februari 2018, heeft het Hof van parvenues au greffe de la Cour les 8 et 9 février 2018, la Cour
Beroep te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld : d'appel de Gand a posé la question préjudicielle suivante :
« Schenden het artikel 35septies § 2 van de wet van 26 maart 1971 op « L'article 35septies, § 2, de la loi du 26 mars 1971 sur la
de bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging en het protection des eaux de surface contre la pollution et l'article
artikel 28quater § 2.2 [lees : § 2, eerste lid, 2°] van het Decreet 28quater, § 2.2 [lire : § 2, alinéa 1er, 2°] du décret du 24 janvier
van 24 januari 1984 houdende maatregelen inzake het grondwaterbeheer 1984 portant des mesures en matière de gestion des eaux souterraines
het gelijkheidsbeginsel in artikel 10 en 11 van de Grondwet samen violent-ils le principe d'égalité contenu aux articles 10 et 11 de la
gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de bescherming van Constitution, combinés avec l'article 6 de la Convention européenne
[de Rechten van] de Mens inzoverre deze artikelen zo zouden worden des droits de l'homme, si ces dispositions sont appliquées en ce sens
toegepast dat het volgens deze artikelen forfaitair berekende que le débit d'eau, calculé forfaitairement en vertu de ces articles,
waterdebiet van een grondwaterwinning waarvan het verbruik niet d'un captage d'eau souterraine pour lequel la consommation n'est pas
gemeten of geregistreerd wordt en waarvan de vergunning geen debiet mesurée ou enregistrée et l'autorisation ne mentionne pas de débit ou
vermeldt of die niet over een dergelijke vergunning beschikt, niet zou qui ne dispose pas d'une telle autorisation, ne pourrait pas être
mogen worden getoetst door een rechter oordelende met volle contrôlé par un juge disposant d'une pleine juridiction qui puisse se
rechtsmacht die daarbij de berekening mag beoordelen op haar prononcer sur le caractère manifestement disproportionné ou
kennelijke onevenredigheid of kennelijke onredelijkheid ? ». déraisonnable du calcul ? »
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6844, 6845, 6849, 6850 en Ces affaires, inscrites sous les numéros 6844, 6845, 6849, 6850 et
6851 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. 6851 du rôle de la Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 35septies, § 2, van de wet B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 35septies, § 2, de
van 26 maart 1971 op de bescherming van de oppervlaktewateren tegen la loi du 26 mars 1971 sur la protection des eaux de surface contre la
verontreiniging en artikel 28quater, § 2, eerste lid, 2°, van het pollution et sur l'article 28quater, § 2, alinéa 1er, 2°, du décret de
decreet van het Vlaamse Gewest van 24 januari 1984 houdende la Région flamande du 24 janvier 1984 portant des mesures en matière
maatregelen inzake het grondwaterbeheer, zoals zij in het Vlaamse de gestion des eaux souterraines, tels qu'ils s'appliquaient en Région
Gewest van toepassing waren voor de heffingsjaren 2009 tot 2013. Die flamande pour les années d'imposition 2009 à 2013. Ces dispositions
bepalingen legden de wijze vast waarop het bedrag van de heffing op de déterminaient les modalités de fixation de la taxe sur la pollution
waterverontreiniging werd bepaald. des eaux.
B.2.1. De milieuheffingen op de waterverontreiniging werden, wat het B.2.1. Pour ce qui concerne la Région flamande, les taxes
Vlaamse Gewest betreft, geregeld in hoofdstuk IIIbis van de voormelde d'environnement sur la pollution des eaux étaient réglées au chapitre
wet van 26 maart 1971, getiteld « Bijzondere bepalingen voor het IIIbis de la loi précitée du 26 mars 1971, intitulé « Dispositions
Vlaamse Gewest inzake heffingen op de waterverontreiniging ». particulières pour la Région flamande en matière de redevances [lire :
taxes] sur la pollution des eaux ».
Artikel 35bis, § 1, van die wet bepaalde dat de Vlaamse L'article 35bis, § 1er, de cette loi prévoyait que la « Vlaamse
Milieumaatschappij belast was met de vestiging, de inning en de Milieumaatschappij » (ci-après : la Société flamande pour la
invordering van de heffing op de waterverontreiniging en met de protection de l'environnement) était chargée de l'établissement, de la
controle op de naleving van de verplichtingen inzake de heffing. perception et du recouvrement de la taxe sur la pollution des eaux, et
du contrôle du respect des obligations afférentes à la taxe.
Krachtens artikel 35bis, § 3, eerste lid, van dezelfde wet was Conformément à l'article 35bis, § 3, alinéa 1er, de la même loi, était
iedereen die in Vlaanderen water afnam van een openbare redevable de la taxe toute personne qui, en Flandre, consommait de
watervoorzieningsmaatschappij en/of beschikte over een eigen l'eau fournie par une société publique de distribution d'eau et/ou
waterwinning en/of afvalwater loosde, ongeacht de herkomst van het disposait d'un captage d'eau privé et/ou déversait des eaux usées,
water, heffingsplichtig. indépendamment de la provenance de l'eau.
Artikel 35ter, § 1, bepaalde dat het bedrag van de heffing werd L'article 35ter, § 1er, disposait que le montant de la taxe était fixé
vastgesteld als volgt : H = N x T, waarin H stond voor het bedrag van comme suit : H = N x T, H étant égal au montant de la taxe due pour la
de verschuldigde heffing voor de waterverontreiniging, N voor de pollution des eaux, N étant égal à la charge polluante exprimée en
vuilvracht uitgedrukt in vervuilingseenheden, berekend volgens een van unités polluantes, calculée selon une des méthodes fixées dans les
de in de afdelingen 3, 4, 5 en 6 van de wet bepaalde sections 3, 4, 5 et 6 de la loi, produite dans l'année précédant
berekeningsmethoden, veroorzaakt in het jaar voorafgaand aan het l'année d'imposition, et T étant égal au montant mentionné au
heffingsjaar, en T voor het in paragraaf 2 vermelde bedrag van het paragraphe 2 du tarif unitaire de la taxe.
eenheidstarief van de heffing. Selon la situation du redevable, la loi prévoyait plusieurs formules
Naar gelang van de situatie van de heffingsplichtige voorzag de wet in de calcul du nombre d'unités polluantes. Pour les « petits
verschillende formules om het aantal vervuilingseenheden te berekenen. consommateurs », la charge polluante était en principe calculée sur la
Voor de zogenaamde kleine verbruikers werd de vuilvracht in beginsel base de la consommation d'eau (article 35quater). Pour les « grands
berekend op grond van het waterverbruik (artikel 35quater). Voor de consommateurs », le calcul se faisait sur la base des résultats de
grootverbruikers gebeurde dit op basis van meet- en mesure et d'échantillonnage des eaux usées qu'ils déversaient,
bemonsteringsresultaten van het door hen geloosde afvalwater, dit wil c'est-à-dire en fonction de la charge polluante effective de l'eau
zeggen op de werkelijke vuilvracht van het water (artikel (article 35quinquies). Si les données relatives aux eaux usées
35quinquies). Indien de gegevens met betrekking tot het geloosde déversées qui étaient nécessaires pour l'application de cette méthode
afvalwater die nodig waren voor de toepassing van die methode, niet of n'étaient pas disponibles ou étaient incomplètes, la charge polluante
onvolledig voorhanden waren, werd de vuilvracht berekend op basis van était calculée sur la base de coefficients de conversion (article
omzettingscoëfficiënten (artikel 35septies). 35septies).
B.2.2. De forfaitaire berekeningsmethode die was neergelegd in artikel B.2.2. La méthode de calcul forfaitaire consacrée par l'article
35septies hield, voor het berekenen van de vuilvracht, rekening met 35septies tenait compte, pour le calcul de la charge polluante, de la
het gefactureerde waterverbruik alsook met het op andere wijze consommation d'eau facturée ainsi que de l'eau obtenue d'une autre
ontvangen water, waaronder het opgenomen grondwater. Krachtens artikel manière, dont l'eau souterraine prélevée. Conformément à l'article
35septies, § 2, tweede lid, 2°, was de opgenomen hoeveelheid 35septies, § 2, alinéa 2, 2°, la quantité prélevée d'eau souterraine
grondwater in beginsel gelijk aan het volume gemeten aan de hand van était en principe égale au volume mesuré à l'aide d'une mesure
een continue debietmeting met registratie. continue du débit avec enregistrement.
Indien de heffingsplichtige het opgenomen grondwater niet kon aantonen Si le redevable ne pouvait pas démontrer la quantité d'eau souterraine
met behulp van een dergelijke debietmeting voor het volledige jaar prélevée à l'aide d'une telle mesure du débit pour l'année entière
voorafgaand aan het heffingsjaar, werd onweerlegbaar vermoed dat die précédant l'année d'imposition, cette quantité était présumée
hoeveelheid gelijk was aan het grondwatervolume bepaald overeenkomstig irréfragablement être égale au volume d'eau souterraine fixé
artikel 28quater, § 2, van het voormelde decreet van 24 januari 1984. conformément à l'article 28quater, § 2, du décret du 24 janvier 1984
précité. Conformément à cette disposition, la quantité d'eau
Krachtens die bepaling was de opgenomen hoeveelheid grondwater gelijk souterraine prélevée était égale à la quantité spécifiée dans
aan de in de vergunning vermelde hoeveelheid, dan wel - indien de l'autorisation, ou - si le captage d'eau souterraine n'avait pas été
grondwaterwinning niet vergund was voor het betrokken jaar of indien autorisé pour l'année concernée ou si aucune quantité autorisée
er in de vergunning geen toegelaten hoeveelheid was vermeld - aan de n'avait été mentionnée dans l'autorisation - à la somme de la capacité
som van de maximale capaciteit van de pompen vermenigvuldigd met T, maximale des pompes multipliée par T, T étant égal à 2.000 pour les
waarbij T voor de niet-tijdsgebonden activiteiten en voor de activités non saisonnières et pour les activités de durée illimitée.
activiteiten van onbeperkte duur gelijk is aan 2.000.
B.2.3. De voormelde bepalingen van de wet van 26 maart 1971 op de B.2.3. Les dispositions précitées de la loi du 26 mars 1971 sur la
bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging en van het protection des eaux de surface contre la pollution et du décret du 24
decreet van 24 januari 1984 houdende maatregelen inzake het janvier 1984 portant des mesures en matière de gestion des eaux
grondwaterbeheer zijn, met ingang van 1 januari 2019, opgeheven bij de souterraines ont été abrogées, à partir du 1er janvier 2019, par les
artikelen 4 en 6 van het decreet van 30 november 2018 « tot articles 4 et 6 du décret du 30 novembre 2018 « ratifiant la
bekrachtiging van de coördinatie van de waterregelgeving in het coordination de la réglementation relative à l'eau dans le décret du
decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid en tot 18 juillet 2003 relatif à la politique intégrée de l'eau, et abrogeant
opheffing van de gecoördineerde regelgeving ». la réglementation coordonnée ».
Die opheffing heeft geen weerslag op het onderwerp van de prejudiciële Cette abrogation n'a pas d'incidence sur l'objet de la question
vraag. préjudicielle.
B.3. Uit de verwijzingsarresten blijkt dat in casu een grootverbruiker B.3. Il ressort des arrêts de renvoi que le redevable visé est un
wordt geviseerd ten aanzien van wie, voor het vaststellen van het grand consommateur vis-à-vis duquel la Société flamande pour
bedrag van de heffing op de waterverontreiniging, door de Vlaamse l'environnement a fait application, pour la détermination du montant
Milieumaatschappij toepassing wordt gemaakt van de forfaitaire de la taxe sur la pollution des eaux, de la méthode de calcul
berekeningsmethode overeenkomstig artikel 35septies van de wet van 26 forfaitaire conformément à l'article 35septies de la loi du 26 mars
maart 1971 en artikel 28quater, § 2, eerste lid, 2°, van het decreet 1971 et à l'article 28quater, § 2, alinéa 1er, 2°, du décret du 24
van 24 januari 1984, waarbij de opgenomen hoeveelheid grondwater wordt janvier 1984, sachant que la quantité d'eau souterraine prélevée est
berekend aan de hand van de maximale capaciteit van de waterpompen, calculée sur la base de la capacité maximale des pompes, parce que
omdat de heffingsplichtige voor de betrokken heffingsjaren noch de pour les années d'imposition concernées, le redevable n'a démontré ni
geloosde hoeveelheid afvalwater, noch de opgenomen hoeveelheid la quantité d'eaux usées déversées ni la quantité d'eau souterraine
grondwater met de vereiste meetgegevens heeft aangetoond, en er prélevée, par les données de mesurage requises, et parce qu'il ne
evenmin een vergunning voor de grondwaterwinning voorhanden was. disposait pas non plus d'une autorisation pour le captage d'eau souterraine.
B.4. Het verwijzende rechtscollege vraagt het Hof of artikel B.4. La juridiction a quo demande à la Cour si l'article 35septies, §
35septies, § 2, van de wet van 26 maart 1971 en artikel 28quater, § 2, 2, de la loi du 26 mars 1971 et l'article 28quater, § 2, alinéa 1er,
eerste lid, 2°, van het decreet van 24 januari 1984 bestaanbaar zijn 2°, du décret du 24 janvier 1984 sont compatibles avec les articles 10
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6 de la
artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, « Convention européenne des droits de l'homme, « si ces dispositions
inzoverre deze artikelen zo zouden worden toegepast dat het volgens sont appliquées en ce sens que le débit d'eau, calculé forfaitairement
deze artikelen forfaitair berekende waterdebiet van een en vertu de ces articles, d'un captage d'eau souterraine pour lequel
grondwaterwinning waarvan het verbruik niet gemeten of geregistreerd la consommation n'est pas mesurée ou enregistrée et [dont]
wordt en waarvan de vergunning geen debiet vermeldt of die niet over l'autorisation ne mentionne pas de débit, ou qui ne dispose pas d'une
een dergelijke vergunning beschikt, niet zou mogen worden getoetst
door een rechter oordelende met volle rechtsmacht die daarbij de telle autorisation, ne pourrait pas être contrôlé par un juge
berekening mag beoordelen op haar kennelijke onevenredigheid of disposant d'une pleine juridiction qui puisse se prononcer sur le
kennelijke onredelijkheid ». caractère manifestement disproportionné ou déraisonnable du calcul ».
B.5. De Vlaamse Regering betwist dat de in het geding zijnde B.5. Le Gouvernement flamand conteste que les dispositions en cause
bepalingen ressorteren onder het toepassingsgebied van artikel 6 van relèvent du champ d'application de l'article 6 de la Convention
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Het zou immers een européenne des droits de l'homme. Il s'agirait en effet d'un litige
louter fiscaal geschil betreffen, dat geen aanleiding geeft tot purement fiscal ne donnant pas lieu à des sanctions pénales au sens de
strafsancties in de zin van artikel 6 van het Verdrag. l'article 6 de la Convention.
B.6.1. De betrokken heffing, die niet de tegenprestatie vormt voor een B.6.1. La redevance litigieuse, qui ne représente pas la contrepartie
dienst die aan de individueel beschouwde heffingsplichtige wordt
verleend, betreft een belasting. Een dergelijke belasting is slechts d'un service accordé au redevable considéré isolément, constitue une
onderworpen aan artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van taxe. Une telle taxe n'est soumise à l'article 6 de la Convention
européenne des droits de l'homme que dans la mesure où elle a le
de mens in zoverre zij het karakter heeft van een strafsanctie in de caractère d'une sanction pénale au sens de cette disposition
zin van die verdragsbepaling. conventionnelle.
B.6.2. Krachtens de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten B.6.2. En vertu de la jurisprudence de la Cour européenne des droits
van de Mens is een maatregel een strafsanctie in de zin van artikel 6, de l'homme, une mesure constitue une sanction pénale visée à l'article
lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, indien 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de l'homme si
hij volgens de internrechtelijke kwalificatie een strafrechtelijk
karakter heeft, of indien uit de aard van het strafbaar feit, namelijk elle a un caractère pénal selon la qualification en droit interne ou
de algemene draagwijdte en het preventieve en repressieve doel van de s'il ressort de la nature de l'infraction, à savoir sa portée générale
bestraffing, blijkt dat het om een strafsanctie gaat, of nog indien et le caractère préventif et répressif de la sanction, qu'il s'agit
uit de aard en de ernst van de sanctie die de betrokkene ondergaat, d'une sanction pénale ou encore s'il ressort de la nature et de la
blijkt dat hij een bestraffend en daardoor ontradend karakter heeft sévérité de la sanction subie par l'intéressé qu'elle a un caractère
(EHRM, grote kamer, 23 november 2006, Jussila t. Finland). punitif et donc dissuasif (CEDH, grande chambre, 23 novembre 2006,
Het Hof onderzoekt of de overeenkomstig de in het geding zijnde Jussila c. Finlande). La Cour examine si la taxe sur la pollution des eaux fixée
bepalingen forfaitair vastgestelde heffing op de waterverontreiniging forfaitairement conformément aux dispositions en cause répond aux
aan de voormelde criteria beantwoordt en als strafrechtelijk in de zin critères précités et doit être qualifiée de pénale au sens de la
van het Verdrag dient te worden aangemerkt. Convention.
B.7.1. De milieuheffingen op de waterverontreiniging beogen, B.7.1. Les taxes d'environnement sur la pollution des eaux visent,
enerzijds, een beperking van de vervuiling van het water en, d'une part, à limiter la pollution de l'eau et, d'autre part, à
anderzijds, de financiering en verdeling van de geldelijke lasten ten financer et répartir les charges financières résultant de la pollution
gevolge van de milieuvervuiling, overeenkomstig het beginsel « de vervuiler betaalt ». de l'environnement, conformément au principe du « pollueur-payeur ».
In de memorie van toelichting bij het ontwerp van decreet dat heeft Dans l'exposé des motifs du projet devenu le décret du 21 décembre
geleid tot het decreet van 21 december 1990 « houdende 1990 « contenant des dispositions budgétaires techniques ainsi que des
begrotingstechnische bepalingen alsmede bepalingen tot begeleiding van
de begroting 1991 », waarbij het in het geding zijnde artikel dispositions accompagnant le budget 1991 », qui a inséré l'article
35septies in de wet van 26 maart 1971 werd ingevoegd, werd ter zake 35septies, en cause, dans la loi du 26 mars 1971, il a été déclaré à
gesteld : ce sujet :
« Milieuheffingen zijn derhalve niet alleen een middel om de « Les taxes d'environnement ne sont donc pas seulement un moyen de
collectieve maatregelen ter bestrijding van de milieuverontreiniging financer totalement ou partiellement les mesures collectives de lutte
geheel of gedeeltelijk te bekostigen, maar ook en vooral een contre la pollution de l'environnement, mais aussi et surtout un
beleidsinstrument om de vervuilers ertoe aan te zetten de door hen instrument politique pour inciter les pollueurs à limiter à la source
veroorzaakte verontreiniging aan de bron te beperken » (Parl. St., la pollution dont ils sont responsables » (Doc. parl., Conseil
Vlaamse Raad, 1990-1991, nr. 424/1, p. 10). flamand, 1990-1991, n° 424/1, p. 10).
Wat in het bijzonder de forfaitaire berekeningsmethode betreft, zoals En ce qui concerne en particulier la méthode de calcul forfaitaire
neergelegd in het in het geding zijnde artikel 35septies van de wet
van 26 maart 1971, wordt in de parlementaire voorbereiding van het consacrée par l'article 35septies, en cause, de la loi du 26 mars
decreet van 19 december 2003 houdende bepalingen tot begeleiding van 1971, les travaux préparatoires du décret du 19 décembre 2003
de begroting 2004, dat die bepaling heeft gewijzigd, aangegeven : contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 2004 indiquent :
« Teneinde een gelijke behandeling van alle heffingsplichtigen te « Afin d'obtenir un traitement égal de tous les redevables et afin de
bekomen en de heffingsadministratie meer zekerheid te geven met donner à l'administration chargée d'établir la taxe davantage de
betrekking tot het aangegeven debiet, worden de grootverbruikers ertoe sécurité par rapport au débit indiqué, les grands consommateurs sont
aangezet het geloosde debiet te bewijzen aan de hand van een continue incités à prouver le débit déversé sur la base d'un enregistrement
debietregistratie. continu du débit.
Indien de heffingsplichtige dit systeem niet toepast, is het Si le redevable n'applique pas ce système, il est nécessaire
noodzakelijk een aantal vermoedens in te bouwen. Deze hebben de d'instaurer certaines présomptions. Celles-ci visent, d'une part, à
bedoeling enerzijds ontradend te werken en de heffingsplichtigen aan avoir un effet dissuasif et à inciter les redevables de la taxe à
te zetten tot een continue debietsregistratie, en anderzijds de procéder à un enregistrement continu du débit et, d'autre part, à
administratie waarborgen te geven inzake de betrouwbaarheid van de te donner à l'administration des garanties par rapport à la fiabilité des
hanteren elementen voor de heffingsberekening. éléments à utiliser pour le calcul de la taxe.
Daarnaast wordt een betere afstemming tussen de afvalwater- en de En outre, pour obtenir une meilleure adéquation entre les taxes sur
captatieheffingen bekomen door te bepalen dat, bij gebrek aan les eaux usées et les taxes sur le captage, il est prévu qu'en
tellerstanden, het opgepompte grond- of oppervlaktewater geacht wordt l'absence de compteurs, la quantité d'eau souterraine ou d'eau de
gelijk te zijn aan het volume dat in aanmerking wordt genomen voor de surface pompée est réputée égale au volume pris en considération pour
bepaling van de grondwater- en captatieheffing » (Parl. St., Vlaams établir la taxe sur les eaux souterraines et sur le captage » (Doc.
Parlement, 2003-2004, nr. 1948/13, p. 7). parl., Parlement flamand, 2003-2004, n° 1948/13, p. 7).
B.7.2. De maatregel is noch door de plaats van de in het geding zijnde B.7.2. La mesure n'a pas été considérée comme une sanction pénale, ni
bepalingen in de wetgeving, noch in de parlementaire voorbereiding als sur le vu de la place occupée dans la législation par les dispositions
strafsanctie aangemerkt. en cause, ni sur le vu des travaux préparatoires.
Zoals blijkt uit de voormelde parlementaire voorbereiding, beogen de Ainsi qu'il ressort des travaux préparatoires précités, les taxes
milieuheffingen op de waterverontreiniging een beperking van de d'environnement sur la pollution des eaux visent à limiter la
vervuiling van het water (aanmoedigingsfunctie) en de financiering van pollution de l'eau (fonction incitative) et à financer et répartir les
de verdeling van de geldelijke lasten ten gevolge van de charges résultant de la pollution de l'environnement (fonction
milieuvervuiling (herverdelende functie), overeenkomstig het beginsel
« de vervuiler betaalt ». In het algemeen blijkt het inzake redistributrice), conformément au principe dit du « pollueur-payeur ».
milieuheffingen onlosmakelijk te zijn verbonden met het door hem En matière de taxes d'environnement, il apparaît généralement
nagestreefde doel dat de decreetgever het gedrag van de indissociable de l'objectif qu'il poursuit, que le législateur
belastingplichtigen tracht te beïnvloeden, teneinde décrétal s'efforce d'influencer le comportement des contribuables, en
milieuverontreiniging te ontmoedigen. De forfaitaire vue de dissuader la pollution de l'environnement. La méthode de calcul
berekeningsmethode strekt in het bijzonder ertoe de heffingsplichtigen forfaitaire vise en particulier à inciter les redevables de la taxe à
aan te moedigen een debietmeter te installeren, terwijl de installer un débitmètre, tandis que la possibilité est offerte à
administratie de mogelijkheid wordt geboden om de belastbare grondslag l'administration de fixer la base imposable forfaitairement lorsque
forfaitair vast te stellen wanneer de vereiste meetgegevens ontbreken. les données de mesures requises sont manquantes. Les dispositions en
De in het geding zijnde bepalingen streven dus een in wezen cause poursuivent donc un objectif essentiellement incitatif et non
aanmoedigend en geen repressief doel na. répressif.
De forfaitaire berekeningsmethode kan weliswaar tot gevolg hebben dat Certes, la méthode de calcul forfaitaire peut entraîner la prise en
bij het vaststellen van het bedrag van de heffing een grotere considération, lors de la détermination du montant de la taxe, d'une
hoeveelheid opgenomen grondwater in aanmerking wordt genomen dan die quantité d'eau souterraine prélevée supérieure à celle qui a été
welke werkelijk werd opgenomen. Door bij ontstentenis van de vereiste réellement captée. Mais en tenant compte, en l'absence de données de
meetgegevens rekening te houden met het objectieve en mesures requises, de l'élément objectif et individualisable de la
individualiseerbare element van de maximale capaciteit van de capacité maximale de la pompe, la mesure en cause n'entraîne pas de
waterpomp, heeft de in het geding zijnde maatregel evenwel geen
dermate ernstige gevolgen dat hij als strafrechtelijke sanctie zou conséquences à ce point lourdes qu'elle devrait être assimilée à une
moeten worden aangemerkt. sanction pénale.
B.7.3. De in het geding zijnde maatregel kan bijgevolg niet als B.7.3. La mesure en cause ne peut donc pas être qualifiée de pénale au
strafrechtelijk in de zin van artikel 6 van het Europees Verdrag voor sens de l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme,
de rechten van de mens worden aangemerkt, zodat hij niet onder het de sorte qu'elle ne relève pas du champ d'application de cette
toepassingsgebied van die bepaling valt. disposition.
B.8. Het Hof dient nog te beoordelen of de in het geding zijnde B.8. Il appartient encore à la Cour d'apprécier si les dispositions en
bepalingen het beginsel van gelijkheid- en niet-discriminatie cause violent le principe d'égalité et de non-discrimination, dans
schenden, in de interpretatie van het verwijzende rechtscollege. l'interprétation retenue par la juridiction a quo.
B.9. Een heffing ingegeven door het principe « de vervuiler betaalt » B.9. Lorsqu'elle s'inspire du principe dit « du pollueur-payeur », une
neemt het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie alleen dan in taxe n'obéit au principe d'égalité et de non-discrimination que si
acht wanneer zij diegenen belast die vervuilen en wanneer zij rekening elle atteint ceux qui polluent et si elle tient compte de la mesure
houdt met de mate waarin elke heffingsplichtige aan de hinder dans laquelle chaque redevable contribue à la nuisance contre laquelle
bijdraagt waartegen de belasting tracht op te komen. la taxation s'efforce de lutter.
B.10.1. Wanneer, bij de berekening van de heffing, geen rekening zou B.10.1. Dès lors, s'il n'était pas tenu compte, dans le calcul de la
worden gehouden met de mate waarin de heffingsplichtige aan de hinder taxe, de la mesure dans laquelle le redevable contribue à la nuisance,
bijdraagt, zou de maatregel bijgevolg onevenredig zijn met de met die la mesure serait disproportionnée à l'objectif de protection d'un
heffing nagestreefde doelstelling van bescherming van een gezond environnement sain poursuivi par cette taxe.
leefmilieu. B.10.2. Te dezen kan voor de grootverbruikers toepassing worden B.10.2. En l'espèce, il peut être fait application, pour les « grands
gemaakt van verschillende formules voor de berekening van de consommateurs », de différentes formules de calcul des unités de
vervuilingseenheden. In principe gebeurt die berekening op basis van charge polluante. Ce calcul s'opère en principe sur la base des
meet- en bemonsteringsresultaten van het door hen geloosde afvalwater, résultats de mesure et d'échantillonnage des eaux usées qu'ils
dit wil zeggen op basis van de werkelijke vuilvracht van het water déversent, c'est-à-dire en fonction de la charge polluante effective
(artikel 35quinquies). Heffingsplichtigen die de toepassing wensen van de l'eau (article 35quinquies). Les redevables qui souhaitent
die berekeningsmethode, moeten zelf zorgen voor meet- en l'application de cette méthode de calcul doivent obtenir eux-mêmes les
bemonsteringsresultaten afkomstig van een op eigen initiatief résultats de mesure et d'échantillonnage provenant d'une campagne de
uitgevoerde meetcampagne door een door de Regering erkend mesure exécutée de leur propre initiative par un laboratoire agréé par
laboratorium. le Gouvernement.
Het is slechts indien die benodigde gegevens met betrekking tot het Ce n'est que si ces données indispensables relatives aux eaux usées
geloosde afvalwater niet of onvolledig voorhanden zijn, dat de déversées ne sont pas disponibles ou sont incomplètes que la charge
vuilvracht wordt berekend op basis van de omzettingscoëfficiënten polluante est calculée sur la base des coefficients de conversion
(artikel 35septies), waarbij gebruik wordt gemaakt van de forfaitaire
formules die uitgaan van het gefactureerde waterverbruik en het op (article 35septies), en recourant aux formules forfaitaires qui se
andere wijze gewonnen water. Die subsidiaire berekeningsmethode neemt basent sur la consommation d'eau facturée ainsi que sur l'eau prélevée
in beginsel de werkelijk opgenomen hoeveelheid grondwater in d'une autre manière. Cette méthode de calcul subsidiaire tient en
aanmerking, waarbij de heffingsplichtige die hoeveelheid dient aan te principe compte de la quantité d'eau souterraine réellement prélevée,
tonen met behulp van een continue debietmeting. Indien de le redevable ayant à démontrer cette quantité à l'aide d'une mesure
heffingsplichtige dit niet kan aantonen, wordt rekening gehouden met continue du débit. Si le redevable ne peut la démontrer, il est tenu
de opgenomen hoeveelheid grondwater op jaarbasis zoals vermeld in de compte de la quantité d'eau souterraine prélevée sur une base
vergunning. Het is slechts in uiterst ondergeschikte orde, bij annuelle, telle qu'elle est indiquée dans l'autorisation. La capacité
ontstentenis van een vergunning of van de vermelding van de opgenomen nominale maximale des pompes n'est prise en considération qu'à titre
hoeveelheid grondwater in de vergunning, dat de maximale nominale infiniment subsidiaire, à défaut d'autorisation ou si la quantité
capaciteit van de pompen in aanmerking wordt genomen. d'eau souterraine prélevée n'est pas indiquée dans l'autorisation.
B.11. Derhalve wordt bij de berekening van de heffing in principe B.11. Par conséquent, il est en principe tenu compte, pour le calcul
rekening gehouden met de mate waarin de heffingsplichtige aan de de la taxe, de la mesure dans laquelle le redevable contribue aux
hinder bijdraagt. nuisances.
De omstandigheid dat bij het niet of niet volledig voorhanden zijn van La circonstance qu'il est fait usage de formules de calcul
de meet- en bemonsteringsresultaten, gebruik wordt gemaakt van forfaitaires en cas d'absence de résultats de mesure et
forfaitaire berekeningsformules, zonder dat de administratie of de d'échantillonnage ou en cas de résultats incomplets sans que
rechter het aldus vastgestelde bedrag kan verminderen wanneer de l'administration ou le juge puisse diminuer le montant ainsi fixé
heffingsplichtige de werkelijke hoeveelheid opgenomen grondwater lorsque le redevable peut encore démontrer d'une autre manière la
alsnog op een andere wijze kan aantonen, is niet van die aard dat aan quantité réelle d'eau souterraine prélevée n'est pas de nature à ôter
de in het geding zijnde bepalingen hun redelijke verantwoording wordt ontnomen. aux dispositions en cause leur justification raisonnable.
B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 35septies, § 2, van de wet van 26 maart 1971 op de bescherming L'article 35septies, § 2, de la loi du 26 mars 1971 sur la protection
van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging en artikel 28quater, § des eaux de surface contre la pollution et l'article 28quater, § 2,
2, eerste lid, 2°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 24 alinéa 1er, 2°, du décret de la Région flamande du 24 janvier 1984
januari 1984 houdende maatregelen inzake het grondwaterbeheer schenden portant des mesures en matière de gestion des eaux souterraines ne
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 19 maart 2019. la Cour constitutionnelle, le 19 mars 2019.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
A. Alen A. Alen
^