Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 31/2019 van 28 februari 2019 Rolnummer 7074 In zake : de vordering tot uitlegging van het arrest nr. 35/2018 van 22 maart 2018 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 31/2019 van 28 februari 2019 Rolnummer 7074 In zake : de vordering tot uitlegging van het arrest nr. 35/2018 van 22 maart 2018 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 31/2019 du 28 février 2019 Numéro du rôle : 7074 En cause : la demande d'interprétation de l'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018 La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 31/2019 van 28 februari 2019 Extrait de l'arrêt n° 31/2019 du 28 février 2019
Rolnummer 7074 Numéro du rôle : 7074
In zake : de vordering tot uitlegging van het arrest nr. 35/2018 van En cause : la demande d'interprétation de l'arrêt n° 35/2018 du 22
22 maart 2018 (prejudiciële vragen betreffende de artikelen 479 mars 2018 (questions préjudicielles relatives aux articles 479 junctis
junctis 483 en 503bis van het Wetboek van strafvordering), ingesteld 483 et 503bis du Code d'instruction criminelle), introduite par la
door het Hof van Beroep te Gent. Cour d'appel de Gand.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, greffier F. Meersschaut, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de vordering en rechtspleging I. Objet de la demande et procédure
Bij arrest van 6 december 2018 in zake het openbaar ministerie tegen Par arrêt du 6 décembre 2018 en cause du ministère public contre T.B.,
T.B., J.L. en S. D.V., waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is J.L. et S. D.V., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
ingekomen op 10 december 2018, heeft het Hof van Beroep te Gent de le 10 décembre 2018, la Cour d'appel de Gand a posé la question
volgende prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Dient het arrest van het Grondwettelijk Hof van 22 maart 2018 (GwH « L'arrêt de la Cour constitutionnelle n° 35/2018 du 22 mars 2018
35/2018) aldus begrepen te worden dat enkel een initiatief van de doit-il être interprété en ce sens que seule une initiative du
wetgever de vastgestelde schending van de artikelen 10 en 11 van de législateur peut remédier à la violation, constatée, des articles 10
Grondwet door de artikelen 479, 483 en 503bis van het Wetboek van et 11 de la Constitution par les articles 479, 483 et 503bis du Code
Strafvordering, vermag te herstellen, dan wel dat de kamer van d'instruction criminelle ou en ce sens qu'à supposer que la Cour
inbeschuldigingstelling, wanneer het Grondwettelijk Hof van oordeel is
dat de vastgestelde lacune is uitgedrukt in voldoende nauwkeurige en constitutionnelle juge que le constat de la lacune est exprimé en des
volledige bewoordingen die toelaten de in het geding zijnde bepalingen termes suffisamment précis et complets qui permettent l'application
toe te passen met inachtneming van de principes van gelijkheid en des dispositions en cause dans le respect du principe d'égalité et de
non-discriminatie, zich bij wijze van grondwetconforme interpretatie non-discrimination, la chambre des mises en accusation doit se
bevoegd moet verklaren om de rechtspleging te regelen t.a.v. zaken déclarer compétente, en vertu d'une interprétation conforme à la
waarin personen zijn betrokken die onderworpen zijn aan het voorrecht Constitution, pour régler la procédure dans des affaires impliquant
van rechtsmacht, en dit in afwachting van een optreden van de wetgever ? ». des personnes soumises au privilège de juridiction, et ce, dans
Op 19 december 2018 hebben de rechters-verslaggevers T. Merckx-Van l'attente d'une intervention du législateur ? ».
Goey en P. Nihoul, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de Le 19 décembre 2018, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les
ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht juges-rapporteurs T. Merckx-Van Goey et P. Nihoul ont informé la Cour
voor te stellen de vordering tot uitlegging van het arrest nr. 35/2018 qu'ils pourraient être amenés à proposer de mettre fin à la demande
van 22 maart 2018 af te doen met een arrest gewezen op voorafgaande d'interprétation de l'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018 par un arrêt
rechtspleging. (...) rendu sur procédure préliminaire.
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de vordering tot B.1. La Cour est invitée à statuer sur la demande d'interprétation de
uitlegging van het arrest nr. 35/2018 van 22 maart 2018. Bij dat l'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018. Par cet arrêt, la Cour a statué
arrest heeft het Hof uitspraak gedaan over de prejudiciële vragen sur les questions préjudicielles concernant l'article 479, lu en
inzake artikel 479 junctis 483 en 503bis van het Wetboek van combinaison avec les articles 483 et 503bis, du Code d'instruction
strafvordering, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. criminelle, posées par la Cour d'appel de Gand.
Bij dat arrest heeft het Hof geoordeeld dat de artikelen 479, 483 en Par cet arrêt, la Cour a jugé que les articles 479, 483 et 503bis du
503bis van het Wetboek van strafvordering de artikelen 10 en 11 van de Code d'instruction criminelle violent les articles 10 et 11 de la
Grondwet schenden « in zoverre zij, bij het afsluiten van het Constitution « en ce qu'ils ne prévoient pas, au terme de
gerechtelijk onderzoek, niet voorzien in het optreden van een
onderzoeksgerecht dat in het kader van een op tegenspraak gevoerde l'instruction, l'intervention d'une juridiction d'instruction qui
procedure overgaat tot de regeling van de rechtspleging en daarbij de procède, dans le cadre d'une procédure contradictoire, au règlement de
toereikendheid van de bezwaren en de regelmatigheid van de la procédure et examine ce faisant si les charges sont suffisantes et
rechtspleging beoordeelt ». si la procédure est régulière ».
B.2. Met haar vordering tot uitlegging vraagt de kamer van B.2. Par sa demande d'interprétation, la chambre des mises en
inbeschuldigingstelling van het Hof van Beroep te Gent aan het Hof of accusation de la Cour d'appel de Gand demande à la Cour si l'arrêt n°
het arrest nr. 35/2018 « aldus [dient] begrepen te worden dat enkel 35/2018 « doit être interprété en ce sens que seule une initiative du
een initiatief van de wetgever de vastgestelde schending van de législateur peut remédier à la violation, constatée, des articles 10
artikelen 10 en 11 van de Grondwet door de artikelen 479, 483 en et 11 de la Constitution par les articles 479, 483 et 503bis du Code
503bis van het Wetboek van Strafvordering, vermag te herstellen, dan d'instruction criminelle ou en ce sens qu'à supposer que la Cour
wel dat de kamer van inbeschuldigingstelling, wanneer het constitutionnelle juge que le constat de la lacune est exprimé en des
Grondwettelijk Hof van oordeel is dat de vastgestelde lacune is termes suffisamment précis et complets qui permettent l'application
uitgedrukt in voldoende nauwkeurige en volledige bewoordingen die des dispositions en cause dans le respect du principe d'égalité et de
toelaten de in het geding zijnde bepalingen toe te passen met non-discrimination, la chambre des mises en accusation doit se
inachtneming van de principes van gelijkheid en non-discriminatie, déclarer compétente, en vertu d'une interprétation conforme à la
zich bij wijze van grondwetsconforme interpretatie bevoegd moet Constitution, pour régler la procédure dans des affaires impliquant
verklaren om de rechtspleging te regelen t.a.v. zaken waarin personen des personnes soumises au privilège de juridiction, et ce, dans
zijn betrokken die onderworpen zijn aan het voorrecht van rechtsmacht,
en dit in afwachting van een optreden van de wetgever ». l'attente d'une intervention du législateur ».
B.3. Het hogervermelde dictum van het arrest nr. 35/2018 dient in B.3. Le dispositif précité de l'arrêt n° 35/2018 doit être lu en
samenhang te worden gelezen met de overwegingen B.11 en B.12 van dat combinaison avec les considérants B.11 et B.12 de cet arrêt, qui
arrest, die de noodzakelijke grondslag vormen voor het dictum en constituent le fondement nécessaire du dispositif et qui sont formulés
vermelden : comme suit :
« B.11. In afwijking van het gemeen strafprocesrecht voorzien de in « B.11. Par dérogation à la procédure pénale de droit commun, les
het geding zijnde bepalingen voor de magistraten niet in het optreden dispositions en cause ne prévoient pas, pour les magistrats,
van een onderzoeksgerecht om, bij het afsluiten van het gerechtelijk l'intervention d'une juridiction d'instruction afin de régler la
onderzoek, de rechtspleging te regelen. procédure au terme de l'instruction.
[...] [...]
B.12.2. Wat de in artikel 479 van het Wetboek van strafvordering B.12.2. En ce qui concerne les magistrats visés par l'article 479 du
vermelde magistraten andere dan die bedoeld in artikel 481 betreft, Code d'instruction criminelle autres que ceux visés à l'article 481,
heeft de wetgever, door het ambt van onderzoeksrechter toe te en confiant les fonctions de juge d'instruction à un magistrat désigné
vertrouwen aan een magistraat die daartoe is aangewezen door de eerste à cette fin par le premier président de la cour d'appel et en
voorzitter van het hof van beroep en door erin te voorzien dat de prévoyant que les magistrats concernés doivent être jugés par le plus
betrokken magistraten door de hoogste feitenrechter moeten worden haut juge du fond, le législateur a entendu leur offrir des garanties
berecht, hun welbepaalde waarborgen willen bieden die een onpartijdige déterminées de nature à assurer une administration de la justice
en serene rechtsbedeling kunnen verzekeren, overeenkomstig het in impartiale et sereine, conformément à l'objectif mentionné en B.6.1.
B.6.1 vermelde doel.
B.12.3. Zoals in B.6.2 wordt vermeld, is de procureur-generaal bij het B.12.3. Cependant, comme il est dit en B.6.2, le procureur général
hof van beroep evenwel als enige bevoegd om bij het afsluiten van het près la cour d'appel est seul compétent pour décider, au terme de
gevorderde gerechtelijk onderzoek te beslissen of de zaak al dan niet l'instruction requise, si l'affaire doit ou non être renvoyée à la
naar het vonnisgerecht moet worden verwezen. In zoverre er aldus bij juridiction de jugement. Dans la mesure où, au terme de l'instruction,
het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek, voor de in artikel 479 il n'y a pas, pour les magistrats visés par l'article 479 du Code
van het Wetboek van strafvordering vermelde magistraten andere dan die
bedoeld in artikel 481 en de daders van een samenhangend misdrijf, d'instruction criminelle autres que ceux visés à l'article 481 et les
geen optreden is van een onderzoeksgerecht dat in het kader van een op auteurs d'une infraction connexe, d'intervention d'une juridiction
tegenspraak gevoerde procedure overgaat tot de regeling van de d'instruction qui procède, dans le cadre d'une procédure
rechtspleging en daarbij de toereikendheid van de bezwaren en de contradictoire, au règlement de la procédure et examine ce faisant si
regelmatigheid van de rechtspleging beoordeelt, zoals dat het geval is les charges sont suffisantes et si la procédure est régulière, comme
bij het Hof van Cassatie voor de magistraten van de hoven van beroep, c'est le cas de la Cour de cassation pour les magistrats des cours
doen de in het geding zijnde bepalingen op onevenredige wijze afbreuk d'appel, les dispositions en cause portent une atteinte
aan de rechten van de betrokken personen. disproportionnée aux droits des personnes concernées.
B.12.4. De artikelen 479, 483 en 503bis van het Wetboek van B.12.4. Les articles 479, 483 et 503bis du Code d'instruction
strafvordering zijn bijgevolg niet bestaanbaar met de artikelen 10 en criminelle ne sont dès lors pas compatibles avec les articles 10 et 11
11 van de Grondwet ». de la Constitution ».
B.4. Aangezien de in B.12.3 van het arrest nr. 35/2018 gedane B.4. Dès lors que le constat de la lacune qui a été fait en B.12.3 de
vaststelling van de lacune is uitgedrukt in voldoende nauwkeurige en l'arrêt de la Cour n° 35/2018 est exprimé en des termes suffisamment
volledige bewoordingen die toelaten de artikelen 479, 483 en 503bis précis et complets qui permettent l'application des articles 479, 483
van het Wetboek van strafvordering toe te passen met inachtneming van et 503bis du Code d'instruction criminelle dans le respect des normes
de referentienormen op grond waarvan het Hof zijn toetsingsbevoegdheid de référence sur la base desquelles la Cour exerce son contrôle, il
uitoefent, staat het aan elke rechter - in afwachting van een optreden appartient à tout juge - dans l'attente d'une intervention du
van de wetgever - een einde te maken aan de schending van die normen législateur - de mettre fin à la violation de ces normes par
via de toepassing van de gemeenrechtelijke regels van de strafrechtspleging. l'application des règles de droit commun de la procédure pénale.
Aldus moet de kamer van inbeschuldigingstelling zich bevoegd verklaren La chambre des mises en accusation doit ainsi se déclarer compétente
om bij het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek lastens de in pour régler, au terme de l'instruction, la procédure à charge des
artikel 479 van het Wetboek van strafvordering vermelde magistraten - magistrats visés par l'article 479 du Code d'instruction criminelle -
andere dan die bedoeld in artikel 481 - en de daders van een autres que ceux visés à l'article 481 - et des auteurs d'une
samenhangend misdrijf, de rechtspleging te regelen en daarbij de infraction connexe, et examiner ce faisant si les charges sont
toereikendheid van de bezwaren en de regelmatigheid van de
rechtspleging te beoordelen overeenkomstig de gemeenrechtelijke regels suffisantes et si la procédure est régulière, conformément aux règles
van de strafrechtspleging. de droit commun de la procédure pénale.
B.5. Anders dan de inverdenkinggestelde voor het verwijzende B.5. Contrairement à ce que fait valoir l'inculpé devant la
rechtscollege aanvoert, verzet het wettigheidsbeginsel in strafzaken
zich niet ertegen dat het Hof aldus aangeeft dat het, in afwachting juridiction a quo, le principe de légalité en matière pénale ne
van een optreden van de wetgever, aan de rechter staat een einde te maken aan de vastgestelde ongrondwettigheid. De in B.4 vermelde verduidelijking van de vastgestelde lacune geeft immers geen aanleiding tot nieuwe strafbaarstellingen of zwaardere straffen. Die verduidelijking geeft evenmin aanleiding tot een risico van willekeur, waardoor afbreuk zou worden gedaan aan het beginsel van voorspelbaarheid zoals dat voortvloeit uit het wettigheidsbeginsel, doch strekt er enkel toe rechtszekerheid te creëren en de betrokkene de vereiste procedurele waarborgen te bieden. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : s'oppose pas à ce que la Cour précise qu'il appartient au juge de mettre fin à l'inconstitutionnalité constatée dans l'attente d'une intervention du législateur. En effet, la clarification de la lacune constatée, indiquée en B.4, ne donne pas lieu à de nouvelles incriminations ou à des peines plus lourdes. Cette clarification ne donne pas lieu non plus à un risque d'arbitraire, qui aurait pour effet de violer le principe de prévisibilité tel qu'il découle du principe de légalité, mais elle tend uniquement à créer la sécurité juridique et à donner à l'intéressé les garanties procédurales requises. Par ces motifs, la Cour dit pour droit :
Het arrest nr. 35/2018 van 22 maart 2018 dient aldus te worden L'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018 doit être interprété en ce sens
uitgelegd dat, in afwachting van een optreden van de wetgever, de que, dans l'attente d'une intervention du législateur, la chambre des
kamer van inbeschuldigingstelling zich bevoegd moet verklaren om, bij mises en accusation doit se déclarer compétente pour régler, au terme
de l'instruction, la procédure à charge des magistrats visés par
het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek lastens de in artikel 479 l'article 479 du Code d'instruction criminelle - autres que ceux visés
van het Wetboek van strafvordering vermelde magistraten - andere dan
die bedoeld in artikel 481 - en de daders van een samenhangend à l'article 481 - et des auteurs d'une infraction connexe et examiner
misdrijf, de rechtspleging te regelen en daarbij de toereikendheid van
de bezwaren en de regelmatigheid van de rechtspleging te beoordelen ce faisant si les charges sont suffisantes et si la procédure est
overeenkomstig de gemeenrechtelijke regels van de strafrechtspleging. régulière, conformément aux règles de droit commun de la procédure
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel pénale. Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 28 februari 2019. la Cour constitutionnelle, le 28 février 2019.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
F. Meersschaut A. Alen F. Meersschaut A. Alen
^