Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 13/2019 van 31 januari 2019} Rolnummer 6734 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 27 van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 9 juli 2015 « houdende de eerste maatregelen ter uit Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 13/2019 van 31 januari 2019} Rolnummer 6734 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 27 van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 9 juli 2015 « houdende de eerste maatregelen ter uit Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 13/2019 du 31 janvier 2019 Numéro du rôle : 6734 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 27 de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 9 juillet 2015 « portant les premières mesures d'exéc La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 13/2019 van 31 januari 2019} Extrait de l'arrêt n° 13/2019 du 31 janvier 2019
Rolnummer 6734 Numéro du rôle : 6734
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 27 van de En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 27 de
ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 9 juli 2015 « l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 9 juillet 2015 «
houdende de eerste maatregelen ter uitvoering en toepassing van de portant les premières mesures d'exécution et d'application de la
zesde Staatshervorming met betrekking tot het toezicht en de controle sixième réforme de l'Etat relatives à la surveillance et au contrôle
op het vlak van werkgelegenheid » en artikel 175 van het Sociaal en matière d'emploi » et l'article 175 du Code pénal social, tel qu'il
Strafwetboek, zoals het van toepassing was in het Vlaamse Gewest, était applicable en Région flamande, posées par le Tribunal de
gesteld door de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te première instance néerlandophone de Bruxelles.
Brussel. Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R.
Giet, R. Leysen en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y. Leysen et M. Pâques, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnis van 27 september 2017 in zake de arbeidsauditeur te Brussel Par jugement du 27 septembre 2017 en cause de l'auditeur du travail de
tegen Filipa De Baptista Marques en de bvba « Euro Cell », waarvan de Bruxelles contre Filipa De Baptista Marques et la SPRL « Euro Cell »,
expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 2 oktober 2017, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 2 octobre 2017,
heeft de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de le Tribunal de première instance néerlandophone de Bruxelles a posé
volgende prejudiciële vragen gesteld : les questions préjudicielles suivantes :
« 1. Schendt artikel 27 van de Ordonnantie van 9 juli 2015 houdende de « 1. L'article 27 de l'ordonnance du 9 juillet 2015 portant les
eerste maatregelen ter uitvoering en toepassing van de zesde premières mesures d'exécution et d'application de la sixième réforme
Staatshervorming met betrekking tot het toezicht en de controle op het de l'Etat relatives à la surveillance et au contrôle en matière
vlak van werkgelegenheid, artikel 92bis van de Bijzondere Wet van 8 d'emploi viole-t-il l'article 92bis de la loi spéciale du 8 août 1980
augustus 1980 tot Hervorming der Instellingen en artikel 42 van de de réformes institutionnelles et l'article 42 de la loi spéciale du 12
Bijzondere Wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse janvier 1989 relative aux institutions bruxelloises en ce qu'il
Instellingen, doordat het in artikel 12 van de Wet van 30 april 1999 assortit, à l'article 12 de la loi du 30 avril 1999 relative à
betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers l'occupation des travailleurs étrangers, de sanctions pénales les
strafrechtelijke sancties invoert voor inbreuken op de regelgeving infractions à la réglementation en matière d'occupation des
inzake de tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten zonder dat travailleurs étrangers sans qu'un accord de coopération ait été conclu
een samenwerkingsakkoord werd gesloten met de andere gewesten en de federale staat ? avec les autres régions et l'Etat fédéral ?
2. Is op een natuurlijk persoon met woonplaats in het Brussels 2. Une personne physique domiciliée en Région de Bruxelles-Capitale et
Hoofdstedelijk Gewest en een rechtspersoon met maatschappelijke zetel une personne morale dont le siège social est établi en Région de
in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - maar met exploitatiezetels in Bruxelles-Capitale - mais ayant des sièges d'exploitation tant en
zowel het Vlaams als het Waals Gewest - aan wie een inbreuk wordt Région flamande qu'en Région wallonne - auxquelles est reprochée une
verweten op de regelgeving inzake de tewerkstelling van buitenlandse infraction à la réglementation en matière d'occupation des
werknemers op grond van het feit dat werd vastgesteld dat die personen travailleurs étrangers par suite du constat que ces personnes
werknemers tewerk stelden op het grondgebied van het Vlaams Gewest, de occupaient des travailleurs sur le territoire de la Région flamande,
toepasselijke strafsanctie degene die geldt voor het Brussels doivent-elles se voir appliquer la sanction pénale applicable en
Hoofdstedelijk Gewest (artikel 27 van de Ordonnantie van 9 juli 2015 Région de Bruxelles-Capitale (article 27 de l'ordonnance du 9 juillet
houdende de eerste maatregelen ter uitvoering en toepassing van de 2015 portant les premières mesures d'exécution et d'application de la
zesde Staatshervorming met betrekking tot het toezicht en de controle sixième réforme de l'Etat relatives à la surveillance et au contrôle
op het vlak van werkgelegenheid), dan wel degene die geldt voor het en matière d'emploi) ou la sanction pénale applicable en Région
Vlaams Gewest (artikel 175 van het Sociaal Strafwetboek) ? ». flamande (article 175 du Code pénal social) ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag Quant à la première question préjudicielle
B.1. De eerste prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 27 van B.1. La première question préjudicielle porte sur l'article 27 de
de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 9 juli
2015 « houdende de eerste maatregelen ter uitvoering en toepassing van l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 9 juillet 2015 «
de zesde Staatshervorming met betrekking tot het toezicht en de portant les premières mesures d'exécution et d'application de la
controle op het vlak van werkgelegenheid » (hierna : de ordonnantie sixième réforme de l'Etat relatives à la surveillance et au contrôle
van 9 juli 2015). en matière d'emploi » (ci-après : l'ordonnance du 9 juillet 2015).
B.2. Artikel 27 van de ordonnantie van 9 juli 2015 herstelt het B.2. L'article 27 de l'ordonnance du 9 juillet 2015 rétablit le texte
voorheen opgeheven artikel 12 van de wet van 30 april 1999 « de l'article 12, précédemment abrogé, de la loi du 30 avril 1999 «
betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers » (hierna : relative à l'occupation des travailleurs étrangers » (ci-après : la
de wet van 30 april 1999) en voert strafsancties in voor inbreuken op loi du 30 avril 1999) et instaure des sanctions pénales pour les
de regelgeving inzake de tewerkstelling van buitenlandse infractions à la réglementation relative à l'occupation des
arbeidskrachten. travailleurs étrangers.
Artikel 12 van de wet van 30 april 1999, zoals het van toepassing is L'article 12 de la loi du 30 avril 1999, tel qu'il est applicable en
in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, bepaalt : Région de Bruxelles-Capitale, dispose :
« § 1. Wordt bestraft hetzij met een gevangenisstraf van zes maanden « § 1er. Est puni soit d'un emprisonnement de six mois à trois ans et
tot drie jaar en een strafrechtelijke geldboete van 600 tot 6.000 euro d'une amende pénale de 600 à 6.000 euros ou de l'une de ces deux
of één van die straffen alleen, hetzij met een administratieve
geldboete van 300 tot 3.000 euro, de werkgever, zijn aangestelde of peines seulement, soit d'une amende administrative de 300 à 3.000
zijn lasthebber die, in strijd met deze wet en haar euros, l'employeur, son préposé, ou son mandataire qui, en
uitvoeringsmaatregelen, met uitzondering van de normen betreffende de contravention avec la présente loi et avec ses mesures d'exécution, à
arbeidskaart afgeleverd in het kader van de specifieke l'exception des normes relatives au permis de travail délivré en
verblijfssituatie van de betrokken personen, arbeid doen of laten fonction de la situation particulière de séjour des personnes
verrichten door een buitenlandse onderdaan die niet is toegelaten of concernées, a fait ou laissé travailler un ressortissant étranger qui
gemachtigd tot een verblijf van meer dan drie maanden of tot vestiging n'est pas admis ou autorisé à séjourner plus de trois mois en Belgique
in België. ou à s'y établir.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers. L'amende est multipliée par le nombre de travailleurs concernés.
§ 2. Wordt bestraft hetzij met een gevangenisstraf van zes maanden tot § 2. Est puni soit d'un emprisonnement de six mois à trois ans et
drie jaar en een strafrechtelijke geldboete van 600 tot 6.000 euro of d'une amende pénale de 600 à 6.000 euros ou de l'une de ces deux
één van die straffen alleen, hetzij met een administratieve geldboete
van 300 tot 3.000 euro, de werkgever, zijn aangestelde of zijn peines seulement, soit d'une amende administrative de 300 à 3.000
lasthebber die, in strijd met deze wet en haar uitvoeringsmaatregelen, euros, l'employeur, son préposé, ou son mandataire qui, en
contravention avec la présente loi et avec ses mesures d'exécution, à
met uitzondering van de normen betreffende de arbeidskaart afgeleverd l'exception des normes relatives au permis de travail délivré en
in het kader van de specifieke verblijfssituatie van de betrokken fonction de la situation particulière de séjour des personnes
personen, op het ogenblik van de tewerkstelling van een onderdaan van concernées, n'a pas, lors de l'occupation d'un ressortissant d'un pays
een derde land : tiers :
1° niet vooraf nagegaan heeft of deze over een geldige 1° vérifié au préalable que celui-ci dispose d'un titre de séjour ou
verblijfsvergunning of een andere machtiging tot verblijf beschikt; d'une autre autorisation de séjour valable;
2° niet ten minste voor de duur van de tewerkstelling, een afschrift 2° tenu à la disposition des services d'inspections compétents une
of de gegevens van zijn verblijfsvergunning of van zijn andere copie ou les données de son titre de séjour ou de son autre
machtiging tot verblijf beschikbaar gehouden heeft voor de bevoegde autorisation de séjour valable, au moins pendant la durée de la
inspectiediensten; 3° geen aangifte heeft gedaan van de aanvang en de beëindiging van zijn tewerkstelling overeenkomstig de wettelijke en reglementaire bepalingen. In het geval dat de verblijfsvergunning of de andere machtiging tot verblijf die door de buitenlandse onderdaan wordt voorgelegd een vervalsing is, is de in het eerste lid bedoelde sanctie van toepassing wanneer het bewezen is dat de werkgever op de hoogte was dat dit document een vervalsing was. De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers. période d'emploi; 3° déclaré son entrée et sa sortie de service conformément aux dispositions légales et réglementaires. Au cas où le titre de séjour ou l'autre autorisation de séjour qui est présenté par le ressortissant étranger est un faux, la sanction prévue à l'alinéa 1er est applicable s'il est prouvé que l'employeur savait que ce document était un faux. L'amende est multipliée par le nombre de travailleurs concernés.
§ 3. Wordt bestraft hetzij met een strafrechtelijke geldboete van 100 § 3. Est puni soit d'une amende pénale de 100 à 1.000 euros, soit
tot 1.000 euro, hetzij met een administratieve geldboete van 50 tot d'une amende administrative de 50 à 500 euros, l'employeur, son
500 euro, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die, in préposé, ou son mandataire qui, en contravention avec la présente loi
strijd met deze wet en haar uitvoeringsmaatregelen, met uitzondering et avec ses mesures d'exécution, à l'exception des normes relatives au
van de normen betreffende de arbeidskaart afgeleverd in het kader van permis de travail délivré en fonction de la situation particulière de
de specifieke verblijfssituatie van de betrokken personen : séjour des personnes concernées :
1° een buitenlandse onderdaan arbeid heeft doen of laten verrichten 1° a fait ou a laissé travailler un ressortissant étranger sans avoir
zonder een arbeidsvergunning te hebben verkregen van de bevoegde obtenu une autorisation d'occupation de l'autorité compétente et/ou
overheid en/of die niet over een arbeidskaart beschikt; qui ne possède pas de permis de travail;
2° een buitenlandse onderdaan arbeid heeft doen of laten verrichten 2° a fait ou a laissé travailler un ressortissant étranger en ne
zonder de grenzen van deze arbeidsvergunning en/of arbeidskaart te respectant pas les limites fixées par l'autorisation d'occupation
respecteren; et/ou le permis de travail;
3° een buitenlandse onderdaan arbeid heeft doen of laten verrichten 3° a fait ou a laissé travailler un ressortissant étranger pour une
voor een duur welke de duur van de arbeidsvergunning en van de durée plus longue que celle de l'autorisation d'occupation et du
arbeidskaart overschrijdt; permis de travail;
4° een buitenlandse onderdaan arbeid heeft doen of laten verrichten na 4° a fait ou a laissé travailler un ressortissant étranger après le
de intrekking van de arbeidsvergunning of de arbeidskaart; retrait de l'autorisation d'occupation ou du permis de travail;
5° de arbeidsvergunning niet heeft teruggegeven aan de buitenlandse 5° n'a pas remis le permis de travail au travailleur étranger ou le
werknemer of hem die heeft bezorgd tegen betaling van een bedrag of lui a remis moyennant paiement d'une somme ou d'une rétribution sous
vergoeding in welke vorm ook. quelque forme que ce soit.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers. L'amende est multipliée par le nombre de travailleurs concernés.
§ 4. Wordt bestraft hetzij met een gevangenisstraf van zes maanden tot § 4. Est puni soit d'un emprisonnement de six mois à trois ans et
drie jaar en een strafrechtelijke geldboete van 600 tot 6.000 euro of d'une amende pénale de 600 à 6.000 euros ou de l'une de ces deux
één van die straffen alleen, hetzij met een administratieve geldboete
van 300 tot 3.000 euro, eenieder die, in strijd met deze wet en haar peines seulement, soit d'une amende administrative de 300 à 3.000
euros, quiconque, qui, en contravention avec la présente loi et avec
uitvoeringsmaatregelen, met uitzondering van de normen betreffende de ses mesures d'exécution, à l'exception des normes relatives au permis
arbeidskaart afgeleverd in het kader van de specifieke de travail délivré en fonction de la situation particulière de séjour
verblijfssituatie van de betrokken personen : des personnes concernées :
1° een buitenlandse onderdaan België heeft laten binnenkomen om er te 1° a fait entrer en Belgique un ressortissant étranger ou a favorisé
worden tewerkgesteld of daartoe heeft bijgedragen, tenzij de buitenlandse onderdaan in het bezit is van een geldige arbeidskaart en met uitzondering van de buitenlandse onderdaan voor wie de werkgever na diens aankomst in België een arbeidsvergunning kan verkrijgen om er te worden tewerkgesteld; 2° een buitenlandse onderdaan heeft beloofd, tegen betaling van welke vergoeding ook, hetzij een betrekking voor hem te zoeken, hetzij hem een betrekking te bezorgen, hetzij formaliteiten te vervullen met het oog op diens tewerkstelling in België; 3° van een buitenlandse onderdaan een vergoeding in welke vorm ook heeft geëist of aangenomen, hetzij om voor hem een betrekking te zoeken, hetzij om hem een betrekking te bezorgen, hetzij om formaliteiten te vervullen met het oog op diens tewerkstelling in België; 4° als tussenpersoon is opgetreden tussen een buitenlandse onderdaan en een werkgever of de autoriteiten die zijn belast met de toepassing van de bepalingen van deze wet en haar uitvoeringsmaatregelen, met l'entrée en Belgique de celui-ci en vue d'y être occupé, sauf s'il s'agit d'un ressortissant étranger possédant un permis de travail valable et à l'exception du ressortissant étranger pour lequel l'employeur peut bénéficier d'une autorisation d'occupation postérieurement à son entrée en Belgique en vue d'y être occupé; 2° a promis à un ressortissant étranger, moyennant une rétribution sous forme quelconque, soit de lui chercher un emploi, soit de lui procurer un emploi, soit d'accomplir des formalités en vue de son occupation en Belgique; 3° a réclamé ou reçu d'un ressortissant étranger, une rétribution sous une forme quelconque, soit pour lui chercher un emploi, soit pour lui procurer un emploi, soit pour accomplir des formalités en vue de son occupation en Belgique; 4° a servi d'intermédiaire entre un ressortissant étranger et un employeur ou les autorités chargées de l'application des dispositions de la présente loi ou de ses mesures d'exécution, à l'exception des
uitzondering van de normen betreffende de arbeidskaart afgeleverd in normes relatives au permis de travail délivré en fonction de la
het kader van de specifieke verblijfssituatie van de betrokken situation particulière de séjour des personnes concernées, ou encore
personen, of nog tussen een werkgever en diezelfde autoriteiten, entre un employeur et ces mêmes autorités, en accomplissant des actes
waarbij daden zijn gesteld die hetzij die buitenlandse onderdaan, susceptibles d'induire en erreur, soit ce ressortissant étranger, soit
hetzij de werkgever, hetzij de genoemde autoriteiten op een dwaalspoor l'employeur, soit lesdites autorités.
kunnen brengen. De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken L'amende est multipliée par le nombre de travailleurs concernés.
werknemers. § 5. Voor de inbreuken als bedoeld in §§ 1, 2 en 4, kan de rechter § 5. Pour les infractions visées aux paragraphes 1er, 2 et 4, le juge
bovendien de veroordeelde het verbod opleggen om gedurende een periode peut, en outre, interdire au condamné d'exploiter, pour un terme d'un
van één maand tot drie jaar, zelf of via een tussenpersoon, de mois à trois ans, soit par lui-même, soit par personne interposée,
onderneming of inrichting waar de inbreuk werd begaan geheel of tout ou partie de l'entreprise ou de l'établissement où l'infraction a
gedeeltelijk uit te baten of er onder gelijk welke hoedanigheid dan été commise, ou d'y être employé à quelque titre que ce soit.
ook in dienst te worden genomen.
§ 6. Voor de inbreuken als bedoeld in §§ 1, 2 en 4, kan de rechter § 6. Pour les infractions visées aux paragraphes 1er, 2 et 4, le juge
bovendien, mits hij zijn beslissing ter zake met redenen omkleedt, de peut, en outre, en motivant sa décision sur ce point, ordonner la
gehele of gedeeltelijke sluiting van de onderneming of inrichting waar fermeture, pour une durée d'un mois à trois ans, de tout ou partie de
de inbreuken werden begaan, bevelen voor de duur van één maand tot l'entreprise ou de l'établissement dans lequel les infractions ont été
drie jaar. commises.
§ 7. De duur van de straf die wordt uitgesproken met toepassing van § § 7. La durée de la peine prononcée en application du paragraphe 5 ou
5 of § 6 gaat in vanaf de dag waarop de veroordeelde zijn straf heeft 6 court à compter du jour où le condamné aura subi ou prescrit sa
ondergaan of waarop zijn straf verjaard is en, bij voorwaardelijke peine et, s'il est libéré conditionnellement, à partir du jour de la
vrijlating, vanaf de dag van de invrijheidstelling, voor zover deze libération pour autant que celle-ci ne soit pas révoquée.
laatste niet ingetrokken wordt. Elle produit cependant ses effets à compter du jour où la condamnation
De gevolgen zullen evenwel een aanvang nemen zodra de veroordeling op contradictoire ou par défaut est devenue définitive.
tegenspraak of bij verstek definitief is. § 8. Le juge peut uniquement infliger les peines visées aux
§ 8. De rechter kan de in § 5 of § 6 bedoelde straffen slechts paragraphes 5 ou 6 quand cela s'avère nécessaire pour faire cesser
opleggen wanneer dit noodzakelijk is om de inbreuken te doen stoppen
of om te voorkomen dat zij zich herhalen, op voorwaarde dat de l'infraction ou empêcher sa réitération, pour autant que la
veroordeling tot deze straffen in verhouding staat tot het geheel van condamnation à ces peines soit proportionnée à l'ensemble des intérêts
de betrokken sociaal-economische belangen. Voor de inbreuken van § 3 socio-économiques concernés. En outre, pour les infractions visées au
kunnen de in § 5 of § 6 bedoelde straffen bovendien slechts worden paragraphe 3, les peines visées aux paragraphes 5 ou 6 ne peuvent être
opgelegd voor zover de gezondheid of de veiligheid van personen door infligées que pour autant que la santé ou la sécurité des personnes
deze inbreuken in gevaar wordt gebracht. soit mise en danger par ces infractions.
Deze straffen doen geen afbreuk aan de rechten van derden. Ces peines ne portent pas atteinte aux droits des tiers.
§ 9. Elke inbreuk op de beschikking van het vonnis of van het arrest § 9. Toute infraction à la disposition du jugement ou de l'arrêt qui
waarbij een verbod of sluiting wordt opgelegd met toepassing van § 5 prononce une interdiction ou une fermeture en application du
of § 6 wordt bestraft met een sanctie van § 3 ». paragraphe 5 ou 6 est punie d'une sanction visée au paragraphe 3 ».
B.3. Met zijn eerste prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter B.3. Par sa première question préjudicielle, le juge a quo souhaite
te vernemen of artikel 27 van de ordonnantie van 9 juli 2015 kon savoir si l'article 27 de l'ordonnance du 9 juillet 2015 pouvait être
worden aangenomen zonder dat voorafgaandelijk het in artikel 92bis, § adopté sans avoir conclu au préalable l'accord de coopération entre
l'autorité fédérale et les autres régions prescrit par l'article
3, c), van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der 92bis, § 3, c), de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
instellingen vermelde verplichte samenwerkingsakkoord tussen de institutionnelles. Il est notamment demandé à la Cour si le fait de ne
federale overheid en de andere gewesten werd gesloten. In het pas avoir conclu un accord de coopération entre les entités précitées
bijzonder wordt het Hof gevraagd of de ontstentenis van een pour déterminer l'applicabilité de leurs dispositions pénales
samenwerkingsakkoord tussen voormelde entiteiten voor het bepalen van
de toepasselijkheid van hun respectieve strafbepalingen bij inbreuken respectives, en cas d'infractions à leurs réglementations respectives
op hun respectieve regelgeving inzake de tewerkstelling van en matière d'emploi de travailleurs étrangers, est conforme à la
buitenlandse arbeidskrachten in overeenstemming is met de voormelde
bijzondere wetsbepaling. disposition légale spéciale précitée.
B.4. Artikel 42, eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 B.4. L'article 42, alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier 1989
met betrekking tot de Brusselse instellingen bepaalt : relative aux institutions bruxelloises dispose :
« Titel IVbis ' Samenwerking tussen de Staat, de Gemeenschappen en de « Titre IVbis ' La Coopération entre l'Etat, les Communautés et les
Gewesten ' van de bijzondere wet [van 8 augustus 1980] is van Régions ' de la loi spéciale [du 8 août 1980] est applicable à la
overeenkomstige toepassing op het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest ». Région de Bruxelles-Capitale, moyennant les adaptations nécessaires ».
Artikel 92bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 is derhalve L'article 92bis de la loi spéciale du 8 août 1980 s'applique dès lors
van overeenkomstige toepassing op het Brusselse Hoofdstedelijke par analogie à la Région de Bruxelles-Capitale.
Gewest. B.5. De bijzondere wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de B.5. La loi spéciale du 16 juillet 1993 visant à achever la structure
federale staatsstructuur heeft in het voormelde artikel 92bis een fédérale de l'Etat a inséré dans l'article 92bis précité un paragraphe
paragraaf 3, c), ingevoegd, volgens welke de federale overheid en de 3, c), selon lequel l'autorité fédérale et les régions concluent en
gewesten in ieder geval een samenwerkingsakkoord sluiten « voor de tout cas un accord de coopération « pour la coordination des
coördinatie tussen het beleid inzake de arbeidsvergunningen en het politiques d'octroi du permis de travail et d'octroi du permis de
beleid inzake de verblijfsvergunningen en inzake de normen betreffende séjour, ainsi que les normes relatives à l'emploi de travailleurs
de tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten ». étrangers ».
B.6. De door het voormelde artikel 92bis, § 3, c), beoogde verplichte B.6. La coopération obligatoire prévue par l'article 92bis, § 3, c),
samenwerking werd in de parlementaire voorbereiding van de bijzondere précité a été justifiée comme suit dans les travaux préparatoires de
wet van 16 juli 1993 verantwoord als volgt : la loi spéciale du 16 juillet 1993 :
« De coördinatie tussen enerzijds de federale overheid, die bevoegd is « La coordination entre, d'une part, l'autorité fédérale qui est
om verblijfsvergunningen uit te reiken en om de normen betreffende de compétente pour délivrer des permis de séjour et pour déterminer les
tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten te bepalen, en normes relatives à l'emploi de travailleurs étrangers et, d'autre
anderzijds de Gewesten, die bevoegd zijn om arbeidsvergunningen uit te part, les Régions qui sont compétentes pour délivrer des permis de
reiken, kan het best worden verbeterd door de verplichting te voorzien travail peut être considérablement améliorée en imposant l'obligation
tot het afsluiten van een samenwerkingsakkoord, waarbij onder meer de conclure un accord de coopération, reprenant, entre autres, les
volgende elementen zouden worden opgenomen : éléments suivants :
a) het sociaal-economische kader waarbinnen arbeidsvergunningen kunnen a) le cadre socio-économique dans lequel les permis de travail peuvent
worden afgeleverd, met eventuele vaststelling van een bepaalde être délivrés, avec fixation éventuelle d'un contingent;
contingentering;
b) bepalingen waarbij een eenvormige toepassing van de reglementering b) [des] dispositions assurant une application uniforme de la
arbeidsvergunningen over het hele grondgebied wordt verzekerd; réglementation en matière de permis de travail sur l'ensemble du territoire;
c) maatregelen tot coherente toepassing van de reglementering c) [des] mesures visant à réaliser une application cohérente de la
arbeidskaart t.o.v. reglementering verblijfsvergunningen; réglementation en matière de cartes de travail par rapport à la
réglementation des permis de séjour;
d) het oppuntstellen van een stelsel van informatieuitwisseling; d) la mise au point d'un système d'échange d'information;
e) het uitwerken van een sluitend controlesysteem, o.m. met het oog op e) l'élaboration d'un système de contrôle adéquat, entre autres, en
het beperken van de toepassing van de zg. rotatietechniek » (Parl. vue de limiter l'application de la technique dite de rotation » (Doc.
St., Senaat, 1992-1993, nr. 558/5, pp. 453-454). parl., Sénat, 1992-1993, n° 558/5, pp. 453-454).
B.7.1. Vóór de zesde staatshervorming was de tewerkstelling van B.7.1. Avant la sixième réforme de l'Etat, l'occupation des
buitenlandse arbeidskrachten een aangelegenheid waarin de federale travailleurs étrangers constituait une matière pour laquelle les
overheid en de gewesten elk onderscheiden, maar vervlochten autorités fédérale et régionales disposaient chacune de compétences
bevoegdheden hadden. De federale overheid oefende de normatieve distinctes, mais interdépendantes. L'autorité fédérale exerçait la
bevoegdheid uit en de gewesten waren enkel bevoegd voor de toepassing compétence normative et les régions étaient seulement compétentes pour
van de federale normen. l'application des normes fédérales.
Sinds de zesde staatshervorming bepaalt artikel 6, § 1, IX, 3°, van de Depuis la sixième réforme de l'Etat, l'article 6, § 1er, IX, 3°, de la
bijzondere wet van 8 augustus 1980, zoals vervangen bij de bijzondere loi spéciale du 8 août 1980, tel qu'il a été remplacé par la loi
wet van 6 januari 2014 en zoals van overeenkomstige toepassing op het spéciale du 6 janvier 2014 et tel qu'il s'applique par analogie à la
Brusselse Hoofdstedelijke Gewest krachtens artikel 4, eerste lid, van Région de Bruxelles-Capitale en vertu de l'article 4, alinéa 1er, de
de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux institutions
instellingen, in algemene bewoordingen dat de gewesten bevoegd zijn bruxelloises, stipule désormais dans des termes généraux que les
voor « de tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten, met régions sont compétentes pour « l'occupation des travailleurs
uitzondering van de normen betreffende de arbeidskaart afgeleverd in étrangers, à l'exception des normes relatives au permis de travail
het kader van de specifieke verblijfssituatie van de betrokken délivré en fonction de la situation particulière de séjour des
personen en de vrijstellingen van beroepskaarten verbonden aan de personnes concernées et aux dispenses de cartes professionnelles liées
specifieke verblijfssituatie van de betrokken personen. De à la situation particulière de séjour des personnes concernées. La
vaststelling van de inbreuken kan eveneens worden verricht door de constatation des infractions peut aussi être effectuée par les
daartoe door de federale overheid gemachtigde ambtenaren ». Met fonctionnaires habilités à cette fin par l'autorité fédérale ». à
uitzondering van de arbeidskaarten die een rechtstreekse afgeleide l'exception des permis de travail, qui dérivent directement d'une
zijn van een specifieke verblijfssituatie, zijn de gewesten, inzake de situation de séjour spécifique, les régions sont compétentes, en
tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten, bevoegd voor de matière d'occupation des travailleurs étrangers, « pour [la]
regelgeving, de toepassing ervan, de controle ervan en de handhaving réglementation, [son] application, [son] contrôle et [son] maintien »
ervan (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-2232/1, pp. 109-112). (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° 5-2232/1, pp. 109-112).
B.7.2. Krachtens artikel 11 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 B.7.2. Conformément à l'article 11 de la loi spéciale du 8 août 1980,
kunnen de gewesten binnen de grenzen van hun bevoegdheden ook de les régions peuvent également sanctionner dans les limites de leurs
niet-naleving van de bepalingen van hun decreten strafbaar stellen en compétences le non-respect des dispositions de leurs décrets et fixer
de straffen wegens die niet-naleving bepalen. Die bepaling is les sanctions pour non-respect de ces dispositions. En vertu de
krachtens artikel 4, eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari l'article 4, alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier 1989
1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen van overeenkomstige relative aux institutions bruxelloises, cette disposition est
toepassing op de ordonnanties van het Brusselse Hoofdstedelijke applicable par analogie aux ordonnances de la Région de
Gewest. Bruxelles-Capitale.
B.7.3. Artikel 92bis, § 3, c), van de bijzondere wet van 8 augustus B.7.3. L'article 92bis, § 3, c), de la loi spéciale du 8 août 1980 est
1980 is thans « deels zonder voorwerp [...] aangezien de actuellement « en partie sans objet [...] à la suite du transfert du
normeringsbevoegdheid overgaat van de federale overheid naar de pouvoir normatif de l'autorité fédérale aux régions en application de
gewesten ingevolge het voorgestelde artikel 6, § 1, IX, 3°, BWHI. De l'article 6, § 1er, IX, 3°, LSRI. La disposition conserve toutefois sa
bepaling blijft evenwel [haar] relevantie behouden voor de pertinence pour le permis de travail délivré en fonction de la
arbeidskaart afgeleverd in functie van de specifieke verblijfssituatie situation particulière de séjour des personnes concernées et pour les
van de betrokken personen en de vrijstellingen van beroepskaarten dispenses de cartes professionnelles liées à la situation particulière
verbonden aan de specifieke verblijfssituatie van de betrokken de séjour des personnes concernées, l'autorité fédérale restant
personen, waar de federale overheid bevoegd blijft voor de normering compétente à cet égard pour l'établissement des normes, et les régions
en de gewesten bevoegd blijven voor de toepassing ervan (artikel 6, § pour leur application (article 6, § 1er, IX, 4°, LSRI) » (Doc. parl.,
1, IX, 4°, BWHI) » (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-2232/3, pp. Sénat, 2012-2013, n° 5-2232/3, pp. 38-39).
38-39). B.7.4. In dat kader hebben de federale Staat, het Waalse Gewest, het B.7.4. Dans ce cadre, le 2 février 2018, l'Etat fédéral, la Région
Vlaamse Gewest, het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en de Duitstalige wallonne, la Région flamande, la Région de Bruxelles-Capitale et la
Gemeenschap, met het oog op de omzetting van onder meer de Richtlijn Communauté germanophone ont conclu, en vue de transposer notamment la
2011/98/EU, op 2 februari 2018 een samenwerkingsakkoord gesloten in de directive 2011/98/UE, un accord de coopération au sens de la
zin van de voormelde bijzondere wetsbepaling « met betrekking tot de disposition de la loi spéciale précitée « portant sur la coordination
coördinatie tussen het beleid inzake de toelatingen tot arbeid en het des politiques d'octroi d'autorisations de travail et d'octroi du
beleid inzake de verblijfsvergunningen en inzake de normen betreffende permis de séjour, ainsi que les normes relatives à l'emploi et au
de tewerkstelling en het verblijf van buitenlandse arbeidskrachten » séjour des travailleurs étrangers » (Doc. parl., Chambre, 2017-2018,
(Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2933/001, en Senaat, 2017-2018, DOC 54-2933/001, et Sénat, 2017-2018, n° 6-411/1). Cet accord de
nr. 6-411/1). Dat samenwerkingsakkoord heeft vooral betrekking op de coopération porte avant tout sur l'établissement de la procédure
vaststelling van de gecombineerde procedure en de wijziging van de combinée et la modification des documents de séjour afin de créer un
verblijfsdocumenten om een gecombineerde titel « verblijf-werk » te titre combiné « séjour-travail ». Par ailleurs, les dispositions de
creëren. Daarnaast hebben de bepalingen van het akkoord (in het
bijzonder hoofdstuk II, afdeling 3 Toezicht, controle en l'accord (en particulier le chapitre II, section 3 - Surveillance,
sanctionering) betrekking op de vaststelling van de inbreuken door de contrôle et sanctions) concernent le constat des infractions par les
inspectiediensten van de respectieve entiteiten en niet op de services d'inspection des entités respectives et non l'établissement
invoering van strafsancties door de betrokken partijen. de sanctions pénales par les parties concernées.
B.8. Uit het voorgaande volgt dat de door de bijzondere wetgever B.8. Il ressort de ce qui précède que l'obligation de conclure un
beoogde verplichting om een samenwerkingsakkoord te sluiten geen
betrekking heeft op de strafrechtelijke normeringsbevoegdheid van de accord de coopération prévue par le législateur spécial ne concerne
gewesten inzake de tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten. pas la compétence normative pénale des régions dans le domaine de
Bijgevolg is de in het geding zijnde bepaling in overeenstemming met l'occupation des travailleurs étrangers. La disposition en cause est
artikel 92bis, § 3, c), van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot dès lors conforme à l'article 92bis, § 3, c), de la loi spéciale du 8
hervorming der instellingen, in samenhang gelezen met artikel 42, août 1980 de réformes institutionnelles, lu en combinaison avec
eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking l'article 42, alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier 1989
tot de Brusselse instellingen. relative aux institutions bruxelloises.
B.9. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.9. La première question préjudicielle appelle une réponse négative.
Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag Quant à la seconde question préjudicielle
B.10. De tweede prejudiciële vraag, gelezen in het licht van de feiten B.10. La seconde question préjudicielle, lue à la lumière des faits et
en de motivering vervat in het verwijzingsvonnis, peilt naar de de la motivation contenus dans le jugement de renvoi, porte sur le
inachtneming van de territoriale bevoegdheidsverdeling door artikel 27 respect de la répartition des compétences territoriales par l'article
van de ordonnantie van 9 juli 2015 en door artikel 175 van het Sociaal 27 de l'ordonnance du 9 juillet 2015 et par l'article 175 du Code
Strafwetboek, zoals het van toepassing was in het Vlaamse Gewest. pénal social, tel qu'il était applicable en Région flamande.
Zij valt onder de bevoegdheid van het Hof op grond van artikel 26, § Elle relève de la compétence de la Cour sur la base de l'article 26, §
1, 1°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk 1er, 1°, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Hof. constitutionnelle.
B.11. De artikelen 5, 39 en 134 van de Grondwet, in samenhang gelezen B.11. Les articles 5, 39 et 134 de la Constitution, lus en combinaison
met de artikelen 2 en 19, § 3, van de bijzondere wet van 8 augustus avec les articles 2 et 19, § 3, de la loi spéciale du 8 août 1980 de
1980 tot hervorming der instellingen en met de artikelen 2, § 1, en 7 réformes institutionnelles et avec les articles 2, § 1er, et 7 de la
van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux institutions
Brusselse instellingen, hebben een exclusieve territoriale bruxelloises, ont déterminé une répartition exclusive des compétences
bevoegdheidsverdeling tot stand gebracht. Een zodanig stelsel territoriales. Un tel système suppose que l'objet de toute norme
veronderstelt dat het onderwerp van iedere regeling die een adoptée par un législateur régional puisse être localisé dans le
gewestwetgever uitvaardigt, moet kunnen worden gelokaliseerd binnen
het gebied waarvoor hij bevoegd is, zodat iedere concrete verhouding territoire de sa compétence, de sorte que toute relation ou situation
of situatie slechts door één enkele wetgever wordt geregeld. concrète soit réglée par un seul législateur.
B.12. Noch de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van B.12. Ni la loi du 30 avril 1999 relative à l'occupation des
buitenlandse werknemers, zoals van toepassing in het Brusselse travailleurs étrangers, telle qu'elle est applicable dans la Région de
Hoofdstedelijke Gewest, inzonderheid artikel 12 daarvan, hersteld door Bruxelles-Capitale, en particulier son article 12, rétabli par
artikel 27 van de ordonnantie van 9 juli 2015, noch de wet van 30 l'article 27 de l'ordonnance du 9 juillet 2015, ni la loi du 30 avril
april 1999, zoals van toepassing in het Vlaamse Gewest, in samenhang 1999, telle qu'elle est applicable en Région flamande, lue en
gelezen met het ten tijde van de feiten in dat Gewest van toepassing
zijnde artikel 175 van het Sociaal Strafwetboek, bevatten zelf combinaison avec l'article 175 du Code pénal social, tel qu'il était
lokalisatiecriteria, zodat de toepassingssfeer daarvan zelf wordt applicable dans cette Région au moment des faits, ne formulent
geregeld door de voormelde grondwetsbepalingen en de bepalingen van de elles-mêmes des critères de localisation, de sorte que leur champ
voormelde bijzondere wetten. d'application est lui-même régi par les dispositions
Om een oordeel te kunnen vormen over de lokalisatie van een norm constitutionnelles précitées et par les dispositions des lois
spéciales précitées.
binnen het door de Grondwet en door de bijzondere wetten toegewezen Pour apprécier la localisation d'une norme dans l'aire de compétence
territoriale bevoegdheidsgebied, dient rekening te worden gehouden met fixée par la Constitution et par les lois spéciales, il faut tenir
de aard en het onderwerp van de toegewezen materiële bevoegdheid. compte de la nature et de l'objet de la compétence matérielle attribuée.
B.13. Te dezen is de aan de orde zijnde gewestelijke bevoegdheid « de B.13. En l'espèce, la compétence régionale examinée est celle de «
tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten », zoals bedoeld in l'occupation des travailleurs étrangers », visée à l'article 6, § 1er,
artikel 6, § 1, IX, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. IX, 3°, de la loi spéciale du 8 août 1980. En conséquence, les
Bijgevolg dienen de in B.12 bedoelde bepalingen aldus te worden dispositions visées en B.12 doivent être interprétées en ce sens
geïnterpreteerd dat zij van toepassing zijn op, enerzijds, de qu'elles sont applicables, d'une part, à l'occupation de travailleurs
tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten in het Brusselse
Hoofdstedelijke Gewest en, anderzijds, de tewerkstelling van étrangers dans la Région de Bruxelles-Capitale et, d'autre part, à
buitenlandse arbeidskrachten in het Vlaamse Gewest, ongeacht de plaats l'occupation de travailleurs étrangers dans la Région flamande, quel
waar de maatschappelijke zetel of exploitatiezetel van de betrokken que soit le lieu d'établissement du siège social ou d'exploitation de
werkgever is gevestigd indien die verschilt van de plaats van l'employeur concerné si celui-ci diffère du lieu d'occupation du
tewerkstelling van de buitenlandse arbeidskracht. travailleur étranger.
B.14. Aldus geïnterpreteerd zijn de in het geding zijnde bepalingen B.14. Dans cette interprétation, les dispositions en cause sont
bestaanbaar met de voormelde grondwets- en bijzonderewetsbepalingen. compatibles avec les dispositions précitées de la Constitution et des lois spéciales.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 27 van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke - L'article 27 de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 9
Gewest van 9 juli 2015 « houdende de eerste maatregelen ter uitvoering juillet 2015 « portant les premières mesures d'exécution et
en toepassing van de zesde Staatshervorming met betrekking tot het d'application de la sixième réforme de l'Etat relatives à la
toezicht en de controle op het vlak van werkgelegenheid » schendt niet surveillance et au contrôle en matière d'emploi » ne viole pas
artikel 92bis, § 3, c), van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot l'article 92bis, § 3, c), de la de loi spéciale du 8 août 1980 de
hervorming der instellingen, in samenhang gelezen met artikel 42, réformes institutionnelles, lu en combinaison avec l'article 42,
eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux
tot de Brusselse instellingen. institutions bruxelloises.
- In de interpretatie vermeld in B.13 schenden de wet van 30 april - Dans l'interprétation mentionnée en B.13, la loi du 30 avril 1999
1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers, zoals relative à l'occupation des travailleurs étrangers, telle qu'elle est
van toepassing in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, inzonderheid applicable dans la Région de Bruxelles-Capitale, en particulier son
artikel 12 daarvan, hersteld door artikel 27 van de voormelde article 12, rétabli par l'article 27 de l'ordonnance précitée du 9
ordonnantie van 9 juli 2015, en de voormelde wet, zoals van toepassing juillet 2015, et la loi précitée, telle qu'elle est applicable en
in het Vlaamse Gewest, in samenhang gelezen met het ten tijde van de
feiten in dat Gewest van toepassing zijnde artikel 175 van het Sociaal Région flamande, lue en combinaison avec l'article 175 du Code pénal
social, tel qu'il était applicable dans cette Région au moment des
Strafwetboek, niet de regels die de respectieve territoriale faits, ne violent pas les règles déterminant les compétences
bevoegdheid van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Vlaamse territoriales respectives de la Région de Bruxelles-Capitale et de la
Gewest bepalen. Région flamande.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 31 januari 2019. la Cour constitutionnelle, le 31 janvier 2019.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux A. Alen P.-Y. Dutilleux A. Alen
^