Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 162/2018 van 22 november 2018 Rolnummers 6860, 6861, 6863 en 6951 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 78, vijfde lid, 92, § 1, eerste lid, en 101, § 2, derde lid, van het Gerechtelijk Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 162/2018 van 22 november 2018 Rolnummers 6860, 6861, 6863 en 6951 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 78, vijfde lid, 92, § 1, eerste lid, en 101, § 2, derde lid, van het Gerechtelijk Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 162/2018 du 22 novembre 2018 Numéros du rôle : 6860, 6861, 6863 et 6951 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 78, alinéa 5, 92, § 1 er , alinéa 1 er , et 101, § 2, ali La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 162/2018 van 22 november 2018 Extrait de l'arrêt n° 162/2018 du 22 novembre 2018
Rolnummers 6860, 6861, 6863 en 6951 Numéros du rôle : 6860, 6861, 6863 et 6951
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 78, vijfde En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 78,
lid, 92, § 1, eerste lid, en 101, § 2, derde lid, van het Gerechtelijk alinéa 5, 92, § 1er, alinéa 1er, et 101, § 2, alinéa 3, du Code
Wetboek, gesteld door het Hof van Cassatie. judiciaire, posées par la Cour de cassation.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en P. Nihoul, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et P. Nihoul, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
a. Bij arresten van 20 februari 2018 respectievelijk in zake Daniel a. Par arrêts du 20 février 2018 respectivement en cause de Daniel
Ceausu en de vennootschap naar Roemeens recht « Beautrans VBR », in Ceausu et la société de droit roumain « Beautrans VBR », en cause de
zake Lodewijk Peters en de nv « Aertssen Transport » en in zake Lodewijk Peters et la SA « Aertssen Transport » et en cause de Chantal
Chantal Maes, Jules Van Roosbroeck en de bvba « J. Van Roosbroeck-Maes Maes, Jules Van Roosbroeck et la SPRL « J. Van Roosbroeck-Maes », dont
», waarvan de expedities ter griffie van het Hof zijn ingekomen op 27 les expéditions sont parvenues au greffe de la Cour le 27 février
februari 2018, heeft het Hof van Cassatie de volgende prejudiciële vraag gesteld : 2018, la Cour de cassation a posé la question préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 78, vijfde lid, 92, § 1, eerste lid, en 101, § « Les articles 78, alinéa 5, 92, § 1er, alinéa 1er, et 101, § 2,
2, derde lid Gerechtelijk Wetboek, aldus uitgelegd dat een kamer met
drie rechters van de rechtbank van eerste aanleg die in hoger beroep alinéa 3, du Code judiciaire, violent-ils les articles 10 et 11 de la
tegen een vonnis van de politierechtbank kennis neemt van een Constitution, interprétés en ce sens qu'une chambre à trois juges du
overtreding van de wetten en verordeningen over een van de tribunal de première instance qui connaît, en degré d'appel contre un
aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van de jugement rendu par le tribunal de police, d'une infraction aux lois et
arbeidsgerechten, en, in geval van samenloop of samenhang, van
genoemde overtredingen samen met een of meer overtredingen die niet règlements portant sur l'une des matières relevant de la compétence
behoren tot de bevoegdheid van de arbeidsgerechten, geen des juridictions du travail et, en cas de concours ou de connexité,
gespecialiseerde vorming moeten ontvangen zoals bedoeld in artikel 78, connaît des infractions précitées avec une ou plusieurs infractions ne
vijfde lid, Gerechtelijk Wetboek, of niet samengesteld is uit onder relevant pas de la compétence des juridictions du travail, n'est pas
meer één rechter in de arbeidsrechtbank, terwijl de alleensprekende composée de juges devant recevoir la formation spécialisée visée par
rechter die overeenkomstig artikel 76, § 2, tweede lid, van dit l'article 78, alinéa 5, du Code judiciaire ou n'est pas composée entre
wetboek in een gespecialiseerde kamer van diezelfde rechtbank zetelt autres d'un juge du tribunal du travail, alors que le juge unique qui,
om kennis te nemen van dezelfde overtredingen, deze vorming wel dient conformément à l'article 76, § 2, alinéa 2, de ce Code, siège dans une
te ontvangen en de correctionele kamer van het hof van beroep die chambre spécialisée du même tribunal doit, pour connaître des mêmes
kennis neemt van dezelfde aangelegenheden, is samengesteld onder meer infractions, avoir reçu cette formation et que la chambre
uit één raadsheer in het arbeidshof, de artikelen 10 en 11 van de correctionnelle de la cour d'appel qui connaît des mêmes matières est
Grondwet ? ». composée notamment d'un conseiller à la cour du travail ? ».
b. Bij arrest van 12 juni 2018 in zake David Torreele, Pierre Noël, b. Par arrêt du 12 juin 2018 en cause de David Torreele, Pierre Noël,
Ahmed Hichou Haj en de nv « Vanheede Environmental Logistics », Ahmed Hichou Haj et la SA « Vanheede Environmental Logistics », dont
waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 18 juni l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 18 juin 2018, la
2018, heeft het Hof van Cassatie dezelfde prejudiciële vraag gesteld. Cour de cassation a posé la même question préjudicielle.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6860, 6861, 6863 en 6951 van Ces affaires, inscrites sous les numéros 6860, 6861, 6863 et 6951 du
de rol van het Hof, werden samengevoegd. rôle de la Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De rechtbank van eerste aanleg bestaat uit verschillende kamers, B.1. Le tribunal de première instance comprend plusieurs chambres, qui
die tot één van de volgende vier secties behoren : de burgerlijke composent une des quatre sections suivantes : le tribunal civil, le
rechtbank, de correctionele rechtbank, de familie- en jeugdrechtbank tribunal correctionnel, le tribunal de la famille et de la jeunesse et
en de strafuitvoeringsrechtbank (artikel 76, § 1, van het Gerechtelijk le tribunal de l'application des peines (article 76, § 1er, du Code
Wetboek). judiciaire).
Ten minste één correctionele kamer neemt in het bijzonder kennis van Une chambre correctionnelle au moins connaît en particulier des
de overtredingen van de wetten en verordeningen over een van de infractions aux lois et règlements relatifs à une des matières qui
aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van de relèvent de la compétence des juridictions du travail et, en cas de
arbeidsgerechten, en, in geval van samenloop of samenhang, van concours ou de connexité, des infractions citées avec une ou plusieurs
genoemde overtredingen samen met een of meer overtredingen die niet infractions qui ne sont pas de la compétence des juridictions du
behoren tot de bevoegdheid van de arbeidsgerechten (artikel 76, § 2, tweede lid, van hetzelfde Wetboek). B.2. De kamers van de rechtbank van eerste aanleg bestaan uit één of drie rechters (artikel 78, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek). Krachtens artikel 78, zesde lid, van het Gerechtelijk Wetboek - dat ten tijde van het cassatieberoep voor de verwijzende rechter nog het vijfde lid was - ontvangt de alleenrechtsprekende rechter van de in B.1 bedoelde correctionele kamer een gespecialiseerde vorming georganiseerd door het Instituut voor gerechtelijke opleiding. Dat zesde lid bepaalt : « Elke kamer voor minnelijke schikking bestaat uit een travail (article 76, § 2, alinéa 2, du même Code). B.2. Les chambres du tribunal de première instance sont composées d'un ou de trois juges (article 78, alinéa 1er, du même Code). En vertu de l'article 78, alinéa 6, du Code judiciaire - qui, au moment où le pourvoi en cassation a été formé devant le juge a quo, constituait encore l'alinéa 5 -, le juge unique de la chambre correctionnelle visée en B.1 reçoit une formation spécialisée organisée par l'Institut de formation judiciaire. Cet alinéa 6 dispose :
alleenrechtsprekende rechter die de door het Instituut voor « Chaque chambre de règlement à l'amiable est composée d'un juge
gerechtelijke opleiding verstrekte gespecialiseerde opleiding heeft unique ayant suivi la formation spécialisée dispensée par l'Institut
gevolgd ». de formation judiciaire ».
B.3. De verwijzende rechter vergelijkt de voormelde situatie, meer B.3. Le juge a quo compare la situation précitée, et en particulier la
bepaald de vereiste dat de alleenrechtsprekende rechter een bijzondere condition selon laquelle le juge unique doit avoir suivi une formation
opleiding heeft gevolgd, met de situatie waarin de kamer uit drie spécialisée, à la situation dans laquelle la chambre est composée de
rechters bestaat. In burgerlijke en strafzaken worden de vorderingen trois juges. En matière civile et répressive, les demandes sont
toegewezen aan kamers met één rechter, behalve in de gevallen van attribuées à des chambres ne comprenant qu'un juge, hormis les cas
artikel 92 (artikel 91, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek). prévus à l'article 92 (article 91, alinéa 1er, du Code judiciaire).
Artikel 92, § 1, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : L'article 92, § 1er, alinéa 1er, du Code judiciaire dispose :
« De strafzaken betreffende misdaden waarop een straf staat van meer « Les affaires en matière répressive relatives aux crimes punissables
dan twintig jaar opsluiting en het hoger beroep tegen vonnissen d'une peine de réclusion de plus de vingt ans et les appels des
gewezen in strafzaken door de politierechtbank, worden toegewezen aan jugements rendus en matière pénale par le tribunal de police, sont
een kamer met drie rechters ». attribués à une chambre composée de trois juges ».
Wanneer de in B.1 bedoelde correctionele kamer uit drie rechters Lorsque la chambre correctionnelle visée en B.1 est composée de trois
bestaat, is niet uitdrukkelijk vereist dat één van de rechters een juges, il n'est pas expressément requis qu'un des juges ait suivi une
bijzondere opleiding heeft gevolgd noch dat één van hen rechter is in formation spécialisée, ni qu'un d'entre eux soit juge au tribunal du
de arbeidsrechtbank. travail.
B.4. In de hoven van beroep zijn er kamers voor burgerlijke zaken, B.4. Il y a à la cour d'appel des chambres civiles, des chambres
kamers voor correctionele zaken, jeugdkamers en familiekamers. Ten correctionnelles, des chambres de la jeunesse et des chambres de la
minste één correctionele kamer neemt kennis van het hoger beroep famille. Une chambre correctionnelle au moins connaît des appels
ingesteld tegen de vonnissen van de in B.1 bedoelde correctionele formés contre les jugements rendus par la chambre correctionnelle
kamer (artikel 101, § 1, eerste en tweede lid, van het Gerechtelijk visée en B.1 (article 101, § 1er, alinéas 1er et 2, du Code
Wetboek). judiciaire).
Artikel 101, § 2, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : L'article 101, § 2, alinéa 3, du Code judiciaire dispose :
« De in § 1, tweede lid, bedoelde gespecialiseerde correctionele kamer « La chambre correctionnelle spécialisée, visée au § 1er, alinéa 2,
is samengesteld uit twee raadsheren in het hof van beroep, de est composée de deux conseillers à la cour d'appel, y compris le
voorzitter daaronder begrepen, en uit één raadsheer in het arbeidshof président, et d'un conseiller à la cour du travail ».
». B.5. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of de B.5. Le juge a quo demande à la Cour si les articles 78, alinéa 6, 92,
artikelen 78, zesde lid, 92, § 1, eerste lid, en 101, § 2, derde lid, § 1er, alinéa 1er, et 101, § 2, alinéa 3, du Code judiciaire font
van het Gerechtelijk Wetboek een niet te verantwoorden verschil in naître une différence de traitement injustifiée entre les prévenus,
behandeling tussen beklaagden doen ontstaan naargelang zij voor een selon qu'ils comparaissent devant un juge pénal unique (situation
alleenrechtsprekende strafrechter (situatie vermeld in B.2) of voor mentionnée en B.2) ou devant une chambre correctionnelle composée de
een correctionele kamer van drie raadsheren van het hof van beroep trois conseillers de la cour d'appel (situation mentionnée en B.4), ou
(situatie vermeld in B.4) verschijnen, dan wel voor een kamer van drie encore devant une chambre composée de trois juges du tribunal
rechters van de correctionele rechtbank (situatie vermeld in B.3). correctionnel (situation mentionnée en B.3).
In de eerste twee gevallen heeft de rechter een bijzondere opleiding Dans les deux premiers cas, le juge a suivi une formation spécialisée
gevolgd (situatie vermeld in B.2) of maakt een raadsheer uit het (situation mentionnée en B.2) ou un conseiller à la cour du travail
arbeidshof deel uit van de betrokken kamer (situatie vermeld in B.4). fait partie de la chambre concernée (situation mentionnée en B.4).
In het laatste geval heeft de beklaagde niet de waarborg dat één van Dans le dernier cas, le prévenu n'a pas la garantie qu'un des juges de
de rechters van de betrokken kamer een bijzondere opleiding heeft la chambre concernée a suivi une formation spécialisée dans les
gevolgd in de aangelegenheden die tot de bevoegdheid van de matières qui relèvent de la compétence des juridictions du travail ou
arbeidsgerechten behoren of minstens rechter is in de est au moins juge au tribunal du travail.
arbeidsrechtbank.
B.6. Vóór de wijziging van artikel 78 van het Gerechtelijk Wetboek bij B.6. Avant la modification de l'article 78 du Code judiciaire par la
de wet van 19 oktober 2015 « houdende wijziging van het burgerlijk loi du 19 octobre 2015 modifiant le droit de la procédure civile et
procesrecht en houdende diverse bepalingen inzake justitie » bepaalde portant des dispositions diverses en matière de justice, l'alinéa 5 de
het vijfde lid ervan : cette disposition était libellé comme suit :
« Wanneer de in artikel 76, § 2, tweede lid, bedoelde gespecialiseerde « Lorsque la chambre correctionnelle spécialisée visée à l'article 76,
correctionele kamer bestaat uit drie rechters, is zij samengesteld uit § 2, alinéa 2, se compose de trois juges, elle est composée de deux
twee rechters van de rechtbank van eerste aanleg en een rechter in de juges du tribunal de première instance et d'un juge du tribunal du
arbeidsrechtbank ». travail ».
Artikel 56, 3°, van de wet van 19 oktober 2015 heeft het voormelde lid L'article 56, 3°, de la loi du 19 octobre 2015 a abrogé l'alinéa
opgeheven. In zijn memorie stelt de Ministerraad dat die opheffing précité. Dans son mémoire, le Conseil des ministres dit que cette
evenwel op een vergissing berust. De wetgever ging ervan uit dat de abrogation repose toutefois sur une erreur. Le législateur est parti
gespecialiseerde correctionele kamer van drie rechters geen du principe que la chambre correctionnelle spécialisée de trois juges
bestaansreden meer had door de invoering van het principe van de n'avait plus de raison d'être du fait de l'instauration du principe du
alleenrechtsprekende rechter. Hij verloor daarbij uit het oog dat die juge unique. A cet égard, il a perdu de vue que cette chambre devait
kamer nog steeds moet oordelen over de beroepen ingesteld tegen toujours statuer sur les recours formés contre les jugements rendus
vonnissen van de politierechtbank in aangelegenheden die tot de par le tribunal de police dans des matières qui relèvent de la
bevoegdheid van de arbeidsrechtbank behoren. compétence du tribunal du travail.
Comme c'est le cas dans les affaires portées devant le juge a quo, le
De politierechtbank neemt met name kennis, zoals in de bodemgeschillen tribunal de police connaît, entre autres, des infractions à la
het geval is, van inbreuken op de regelgeving inzake rij- en réglementation relative aux temps de conduite et de repos et à
rusttijden en het gebruik van de tachograaf (zie artikel 2, § 1, l'utilisation du tachygraphe (voy. l'article 2, § 1er, dernier alinéa,
laatste lid, van de wet van 18 februari 1969 betreffende de de la loi du 18 février 1969 relative aux mesures d'exécution des
maatregelen ter uitvoering van de internationale verdragen en akten traités et actes internationaux en matière de transport par mer, par
inzake vervoer over zee, over de weg, de spoorweg of de waterweg en route, par chemin de fer ou par voie navigable et l'article 46 de
artikel 46 van het koninklijk besluit van 17 oktober 2016 inzake de l'arrêté royal du 17 octobre 2016 relatif au tachygraphe et aux temps
tachograaf en de rij- en rusttijden). Die regelgeving betreft een
aangelegenheid die tot de bevoegdheid van de arbeidsrechtbanken de conduite et de repos). Cette réglementation porte sur une matière
behoort (Cass., 18 december 2007, P.07.0958.N). qui relève de la compétence des tribunaux du travail (Cass., 18
décembre 2007, P.07.0958.N).
B.7. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat er geen redelijke verantwoording B.7. Il ressort de ce qui précède que la différence de traitement en
bestaat voor het in het geding zijnde verschil in behandeling. In cause n'est pas raisonnablement justifiée. Dans la mesure où l'article
zoverre artikel 78 van het Gerechtelijk Wetboek niet erin voorziet dat 78 du Code judiciaire ne prévoit pas que lorsque la chambre
wanneer de in B.1 bedoelde correctionele kamer uit drie rechters correctionnelle visée en B.1 est composée de trois juges, un des juges
bestaat, één van de rechters een bijzondere opleiding heeft gevolgd in doit avoir suivi une formation spécialisée dans les matières relevant
de aangelegenheden die tot de bevoegdheid van de arbeidsgerechten de la compétence des juridictions du travail ou qu'un d'entre eux doit
behoren of dat één van hen rechter is in de arbeidsrechtbank, is die être juge au tribunal du travail, cette disposition n'est pas
bepaling niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.8. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. B.8. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative.
B.9. Krachtens artikel 28, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 B.9. En vertu de l'article 28, alinéa 2, de la loi spéciale du 6
januari 1989 op het Grondwettelijk Hof wijst het Hof, zo het dit nodig janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, si elle l'estime
oordeelt, bij wege van algemene beschikking, die gevolgen van de nécessaire, la Cour indique, par voie de disposition générale, ceux
ongrondwettig bevonden bepalingen aan welke als gehandhaafd moeten des effets des dispositions ayant fait l'objet d'un constat
worden beschouwd of voorlopig gehandhaafd worden voor de termijn die d'inconstitutionnalité qui doivent être considérés comme définitifs ou
het vaststelt. maintenus provisoirement pour le délai qu'elle détermine.
Teneinde rechtsonzekerheid te vermijden, dienen de gevolgen van Afin d'éviter toute insécurité juridique, il y a lieu de maintenir les
artikel 78 van het Gerechtelijk Wetboek te worden gehandhaafd zoals effets de l'article 78 du Code judiciaire, comme indiqué dans le
aangegeven in het dictum. dispositif.
B.10. Aangezien de vaststelling van de in B.7 vermelde lacune is B.10. Dès lors que le constat de la lacune mentionnée en B.7 est
uitgedrukt in voldoende nauwkeurige en volledige bewoordingen die exprimé en des termes suffisamment précis et complets qui permettent
toelaten de in het geding zijnde bepalingen toe te passen met
inachtneming van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, l'application des dispositions en cause dans le respect du principe
staat het aan de voorzitter van elke rechtbank, in afwachting van een d'égalité et de non-discrimination, il appartient au président de
optreden van de wetgever, een gespecialiseerde correctionele kamer in chaque tribunal, dans l'attente d'une intervention du législateur, de
te richten die zal oordelen over de beroepen ingesteld tegen vonnissen créer une chambre correctionnelle spécialisée qui statuera sur les
van de politierechtbank in aangelegenheden die tot de bevoegdheid van recours introduits contre les jugements du tribunal de police dans des
de arbeidsrechtbank behoren. matières qui relèvent de la compétence du tribunal du travail.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 78 van het Gerechtelijk Wetboek schendt de artikelen 10 en - L'article 78 du Code judiciaire viole les articles 10 et 11 de la
11 van de Grondwet, in zoverre het niet erin voorziet dat, wanneer de Constitution en ce qu'il ne prévoit pas que, lorsque la chambre
in artikel 76, § 2, tweede lid, van hetzelfde Wetboek bedoelde correctionnelle visée à l'article 76, § 2, alinéa 2, du même Code est
correctionele kamer uit drie rechters bestaat, één van de rechters een composée de trois juges, un des juges doit avoir suivi une formation
bijzondere opleiding heeft gevolgd of dat één van hen rechter is in de spécialisée ou qu'un d'entre eux doit être juge au tribunal du
arbeidsrechtbank. travail.
- De gevolgen van die bepaling worden gehandhaafd ten aanzien van alle - Les effets de cette disposition sont maintenus pour tous les
vonnissen die vóór de bekendmaking van dit arrest in het Belgisch jugements prononcés avant la publication du présent arrêt au Moniteur
Staatsblad zijn gewezen in omstandigheden als vermeld in de belge, dans les circonstances mentionnées dans les questions
prejudiciële vragen. préjudicielles.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 22 november 2018. la Cour constitutionnelle, le 22 novembre 2018.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux A. Alen P.-Y. Dutilleux A. Alen
^
Etaamb.be maakt gebruik van cookies
Etaamb.be gebruikt cookies om uw taalvoorkeur te onthouden en om beter te begrijpen hoe etaamb.be gebruikt wordt.
DoorgaanMeer details
x