Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 160/2018 van 22 november 2018 Rolnummers 6797 en 6800 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel III.26 van het Wetboek van economisch recht, gesteld door de Vrederechter van het negende kanton Antwerpen."
Uittreksel uit arrest nr. 160/2018 van 22 november 2018 Rolnummers 6797 en 6800 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel III.26 van het Wetboek van economisch recht, gesteld door de Vrederechter van het negende kanton Antwerpen. Extrait de l'arrêt n° 160/2018 du 22 novembre 2018 Numéros du rôle : 6797 et 6800 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article III.26 du Code de droit économique, posées par le Juge de paix du neuvième canton d'Anvers. La composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul, T.(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 160/2018 van 22 november 2018 Extrait de l'arrêt n° 160/2018 du 22 novembre 2018
Rolnummers 6797 en 6800 Numéros du rôle : 6797 et 6800
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel III.26 van het En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article III.26
Wetboek van economisch recht, gesteld door de Vrederechter van het du Code de droit économique, posées par le Juge de paix du neuvième
negende kanton Antwerpen. canton d'Anvers.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, bijgestaan J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du greffier
door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnissen van 14 december 2017 in zake de nv « S.Z.D. » tegen Rmah Par jugements du 14 décembre 2017 en cause de la SA « S.Z.D. » contre,
Abd-Alhafeez en Toufic Abdul Razzaq, enerzijds, en Haith Sami d'une part, Rmah Abd-Alhafeez et Toufic Abdul Razzaq, et, d'autre
Abdulameer Al-Tobchee, anderzijds, waarvan de expedities ter griffie part, Haith Sami Abdulameer Al-Tobchee, dont les expéditions sont
van het Hof zijn ingekomen op 21 en 22 december 2017, heeft de parvenues au greffe de la Cour les 21 et 22 décembre 2017, le Juge de
Vrederechter van het negende kanton Antwerpen de volgende prejudiciële paix du neuvième canton d'Anvers a posé la question préjudicielle
vraag gesteld : suivante :
« L'article III.26 du Code de droit économique viole-t-il les articles
« Schendt artikel III.26 WER de artikelen 10 en 11 van de grondwet in 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il dispose que, pour introduire
zo verre het enkel bepaalt dat, om een ontvankelijke rechtsvordering
in te leiden, ' elk op verzoek van een handels- of ambachtsonderneming une action en justice recevable, ' tout exploit d'huissier notifié à
betekend deurwaardersexploot steeds het ondernemingsnummer [vermeldt] la demande d'une entreprise commerciale ou artisanale mentionnera
', terwijl er ook andere wijzen van inleiding van een rechtsvordering toujours le numéro d'entreprise ', alors qu'il existe d'autres
bestaan, waaronder, maar niet beperkt daartoe, het verzoekschrift op manières d'introduire une action en justice, parmi lesquelles, mais
tegenspraak of het eenzijdig verzoekschrift waarvoor de genoemde non exclusivement, la requête contradictoire ou la requête
verplichting dan niet zou bestaan ? ». unilatérale, pour lesquelles l'obligation précitée n'existerait pas ?
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6797 en 6800 van de rol van ». Ces affaires, inscrites sous les numéros 6797 et 6800 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De aan het Hof voorgelegde prejudiciële vraag heeft betrekking op B.1. La question préjudicielle posée à la Cour porte sur la
de bestaanbaarheid van artikel III.26 van het Wetboek van economisch compatibilité de l'article III.26 du Code de droit économique avec les
recht met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het een verschil in behandeling zou instellen tussen, enerzijds, de onderneming die optreedt als eiseres op hoofdvordering en waarvan de vordering ingeleid bij deurwaardersexploot onontvankelijk is wanneer zij het ondernemingsnummer niet vermeldt en, anderzijds, de onderneming die optreedt als eiseres bij een rechtsvordering die niet bij deurwaardersexploot wordt ingeleid en die niet aan de voormelde voorwaarde dient te voldoen. B.2. De geschillen voor de verwijzende rechter hebben betrekking op vorderingen ingeleid bij een verzoekschrift op tegenspraak. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese. articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il ferait naître une différence de traitement entre, d'une part, l'entreprise qui agit en tant que demandeur principal et dont l'action intentée par exploit d'huissier est irrecevable lorsque le numéro d'entreprise n'est pas mentionné et, d'autre part, l'entreprise qui agit en tant que demandeur dans le cadre d'une action intentée autrement que par exploit d'huissier et qui ne doit pas satisfaire à la condition précitée. B.2. Les litiges soumis au juge a quo concernent des actions introduites par voie de requête contradictoire. La Cour limite son examen à cette hypothèse.
B.3. Artikel III.26 van het Wetboek van economisch recht bepaalt : B.3. L'article III.26 du Code de droit économique dispose :
« § 1. Elk op verzoek van een handels- of ambachtsonderneming betekend « § 1er. Tout exploit d'huissier notifié à la demande d'une entreprise
deurwaardersexploot vermeldt steeds het ondernemingsnummer. commerciale ou artisanale mentionnera toujours le numéro d'entreprise.
Bij gebreke aan vermelding van het ondernemingsnummer op het En l'absence de l'indication du numéro d'entreprise sur l'exploit
deurwaardersexploot, verleent de rechtbank uitstel aan de handels- of d'huissier, le tribunal accordera une remise à l'entreprise
ambachtsonderneming om haar inschrijving in de Kruispuntbank van commerciale ou artisanale en vue de prouver son inscription à la
Ondernemingen op de datum van het inleiden van de vordering te Banque-Carrefour des Entreprises à la date de l'introduction de
bewijzen. l'action.
Indien de handels- of ambachtsonderneming haar inschrijving in deze Dans le cas où l'entreprise commerciale ou artisanale ne prouve pas
hoedanigheid in de Kruispuntbank van Ondernemingen op de datum van het son inscription en cette qualité à la Banque-Carrefour des Entreprises
inleiden van haar vordering niet bewijst binnen de door de rechtbank à la date de l'introduction de son action dans le délai assigné par le
gestelde termijn of indien blijkt dat de onderneming niet ingeschreven tribunal ou s'il s'avère que l'entreprise n'est pas inscrite à la
is in de Kruispuntbank van Ondernemingen, verklaart de rechtbank van Banque-Carrefour des Entreprises, le tribunal déclare d'office
ambtswege de vordering van de handels- of ambachtsonderneming onontvankelijk. l'action de l'entreprise commerciale ou artisanale non recevable.
§ 2. Indien de handels- of ambachtsonderneming wel in deze § 2. Dans le cas où l'entreprise commerciale ou artisanale est
hoedanigheid is ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen, inscrite en cette qualité à la Banque-Carrefour des Entreprises, mais
maar haar hoofdvordering, tegenvordering of vordering tot tussenkomst, que son action principale, reconventionnelle ou en intervention,
ingediend bij verzoekschrift, bij conclusie of deurwaardersexploot, introduite par voie de requête, conclusions ou d'exploit d'huissier,
gebaseerd is op een activiteit waarvoor de onderneming op de datum van est basée sur une activité pour laquelle l'entreprise n'est pas
de inleiding van die vordering niet is ingeschreven of die niet valt inscrite à la date de l'introduction de cette action ou qui ne tombe
onder het maatschappelijk doel waarvoor de onderneming op deze datum pas sous l'objet social pour lequel l'entreprise est inscrite à cette
is ingeschreven, is de vordering van die onderneming onontvankelijk. date, l'action de cette entreprise est non recevable. L'irrecevabilité
De onontvankelijkheid is evenwel gedekt, indien ze niet voor elke est cependant couverte si elle n'est pas proposée avant toute autre
andere exceptie of verweermiddel wordt ingeroepen ». exception ou moyen de défense ».
B.4. De in artikel III.26 van het Wetboek van economisch recht B.4. Les sanctions définies à l'article III.26 du Code de droit
omschreven sancties vinden hun oorsprong in artikel 14 van de wet van économique trouvent leur origine dans l'article 14 de la loi du 16
16 januari 2003 « tot oprichting van een Kruispuntbank van janvier 2003 portant création d'une Banque-Carrefour des Entreprises,
Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot modernisation du registre de commerce, création de
oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse guichets-entreprises agréés et portant diverses dispositions et
bepalingen » en betreffen « een herformulering van de artikelen 41 en constituent « une reformulation des articles 41 et 42 de l'arrêté
42 van het koninklijk besluit van 20 juli 1964 betreffende het royal du 20 juillet 1964 relatif au registre du commerce et des
handelsregister en de artikelen 28 en 29 van de wet van 18 maart 1965 articles 28 et 29 de la loi du 18 mars 1965 sur le registre de
op het ambachtsregister » (Parl. St., Kamer, 2002-2003, DOC l'artisanat » (Doc. parl., Chambre, 2002-2003, DOC 50-2058/001, p.
50-2058/001, p. 23). 23).
Artikel 41 van de bij koninklijk besluit van 20 juli 1964 L'article 41 des lois relatives au registre du commerce coordonnées
gecoördineerde wetten betreffende het handelsregister grijpt zelf par l'arrêté royal du 20 juillet 1964 remonte lui-même à l'article 36
terug naar artikel 36 van de wet van 3 juli 1956 op het de la loi du 3 juillet 1956 sur le registre du commerce (Moniteur
handelsregister (Belgisch Staatsblad, 25 juli 1956). belge, 25 juillet 1956).
Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 36 van de wet van 3 Il ressort des travaux préparatoires de l'article 36 de la loi du 3
juli 1956 blijkt dat het de bedoeling was van de wetgever dat elke juillet 1956 que le législateur souhaitait qu'à défaut de mention du
vordering onontvankelijk zou zijn bij gebrek aan nummer van numéro d'immatriculation au registre du commerce, toute action soit
inschrijving in het handelsregister (Hand., Senaat, 1955-1956, zitting déclarée non recevable (Ann., Sénat, 1955-1956, séance du 15 mai 1956,
van 15 mei 1956, p. 5; Pasin., 1956, p. 531). p. 5; Pasin., 1956, p. 531).
B.5. In de door het verwijzende rechtscollege gegeven interpretatie B.5. Dans l'interprétation de la disposition en cause donnée par la
van de in het geding zijnde bepaling, berust het verschil in juridiction a quo, la différence de traitement entre les deux
behandeling tussen beide categorieën van ondernemingen op een catégories d'entreprises repose sur un critère objectif, à savoir la
objectief criterium, namelijk de wijze waarop de vordering van de voie par laquelle l'entreprise a intenté son action, en l'occurrence
onderneming is ingeleid, namelijk al dan niet bij deurwaardersexploot. par exploit d'huissier de justice ou non.
B.6. Het vereiste dat de bij deurwaardersexploot ingestelde vordering, B.6. La condition selon laquelle, pour être recevable, l'action
wil zij ontvankelijk zijn, moet zijn gebaseerd op een activiteit intentée par exploit d'huissier doit être basée sur une activité pour
waarvoor de onderneming op de datum van de inleiding van de vordering laquelle l'entreprise est inscrite à la « Banque-Carrefour des
is ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen of op een Entreprises » à la date de l'introduction de l'action ou qui relève de
activiteit die valt onder het maatschappelijk doel waarvoor de l'objet social pour lequel l'entreprise est inscrite à cette date, et
onderneming op die datum is ingeschreven, en de daarbij horende l'obligation correspondante de mentionner le numéro d'entreprise
verplichting om het ondernemingsnummer te vermelden gaan derhalve trouvent dès lors leur origine dans l'objectif général qui fonde la
terug op de algemene doelstelling die aan de wet van 3 juli 1956 op loi du 3 juillet 1956 sur le registre du commerce. Par cette
het handelsregister ten grondslag ligt. Met die wetgeving beoogde de législation, le législateur entendait en effet réprimer le travail au
wetgever immers het zwartwerk te bestraffen van diegenen die een
handelswerkzaamheid uitoefenen zonder de juridische, sociale en noir de ceux qui exerçaient une activité commerciale sans vouloir en
fiscale gevolgen ervan te dragen en de maatregel strekte ertoe die supporter les obligations juridiques, sociales ou fiscales et la
handelaars de toegang tot de rechtszaal te ontzeggen (Hand., Senaat, mesure visait à écarter ces commerçants du prétoire (Ann., Sénat,
1955-1956, zitting van 29 november 1956, p. 47; Pasin., 1956, pp. 1955-1956, séance du 29 novembre 1956, p. 47; Pasin., 1956, pp.
519-520). Aldus droeg die maatregel bij tot het bestrijden van de 519-520). Cette mesure contribuait dès lors à la lutte contre la
oneerlijke concurrentie. concurrence déloyale.
Die zorg geldt evenzeer voor de vorderingen die door ondernemingen bij
wege van verzoekschrift op tegenspraak worden ingesteld. Voor het in Ce souci vaut tout autant pour les actions intentées par les
de prejudiciële vraag vermelde verschil in behandeling is in de entreprises par voie de requête contradictoire. La différence de
parlementaire voorbereiding van de in het geding zijnde bepaling geen traitement mentionnée dans la question préjudicielle n'a pas été
verantwoording gegeven en het blijkt niet op welke gronden het justifiée dans les travaux préparatoires de la disposition en cause et
verschil zou kunnen worden verantwoord. Doordat de ondernemingen op on n'aperçoit pas quels motifs pourraient justifier cette différence.
het vlak van hun vorderingen verschillend worden behandeld, naargelang En traitant différemment les entreprises qui intentent une action,
de vordering wordt ingesteld bij deurwaardersexploot dan wel bij selon qu'elles le font par exploit d'huissier ou par voie de requête
verzoekschrift op tegenspraak, heeft de wetgever een verschil in contradictoire, le législateur a instauré une différence de traitement
behandeling ingesteld dat niet redelijk is verantwoord. qui n'est pas raisonnablement justifiée.
B.7. In de door het verwijzende rechtscollege gegeven interpretatie is B.7. Dans l'interprétation donnée par la juridiction a quo, l'article
artikel III.26 van het Wetboek van economisch recht onbestaanbaar met III.26 du Code de droit économique est incompatible avec les articles
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en dient de prejudiciële vraag 10 et 11 de la Constitution et la question préjudicielle appelle une
bevestigend te worden beantwoord. réponse affirmative.
B.8. De in het geding zijnde bepaling kan evenwel ook, zoals de B.8. Comme l'indique le Conseil des ministres, la disposition en cause
Ministerraad aangeeft, worden geïnterpreteerd als een - weliswaar peut toutefois aussi être considérée comme une « reformulation » -
minder accurate - « herformulering » van artikel 41 van de bij certes moins précise - de l'article 41 des lois relatives au registre
koninklijk besluit van 20 juli 1964 gecoördineerde wetten betreffende du commerce coordonnées par l'arrêté royal du 20 juillet 1964, le
het handelsregister, waarbij de wetgever noch van de ratio legis noch van de draagwijdte van dat artikel wou afwijken. In die interpretatie is de daarin bepaalde sanctie van niet-ontvankelijkheid bijgevolg eveneens van toepassing op elke vordering die niet bij deurwaardersexploot maar bij verzoekschrift op tegenspraak wordt ingesteld. B.9. In de in B.8 vermelde interpretatie bestaat het in de prejudiciële vraag opgeworpen verschil in behandeling niet en dient zij ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof législateur n'ayant eu l'intention de déroger ni à la ratio legis ni à la portée de cet article. Dans cette interprétation, la sanction d'irrecevabilité qu'il contient est donc également applicable à toute demande intentée non pas par exploit d'huissier, mais par requête contradictoire. B.9. Dans l'interprétation mentionnée en B.8, la différence de traitement soulevée dans la question préjudicielle n'existe pas et la question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Aldus geïnterpreteerd dat de daarin bepaalde sanctie van - Dans l'interprétation selon laquelle la sanction d'irrecevabilité
niet-ontvankelijkheid niet van toepassing is op een vordering qu'il prévoit n'est pas applicable à une action intentée par voie de
ingesteld bij verzoekschrift op tegenspraak, schendt artikel III.26 requête contradictoire, l'article III.26 du Code de droit économique
van het Wetboek van economisch recht de artikelen 10 en 11 van de viole les articles 10 et 11 de la Constitution.
Grondwet. - Aldus geïnterpreteerd dat de daarin bepaalde sanctie van - Dans l'interprétation selon laquelle la sanction d'irrecevabilité
niet-ontvankelijkheid eveneens van toepassing is op een vordering qu'il prévoit est également applicable à une action intentée par voie
ingesteld bij verzoekschrift op tegenspraak, schendt artikel III.26 de requête contradictoire, l'article III.26 du Code de droit
van het Wetboek van economisch recht de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. économique ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op van 22 november 2018. la Cour constitutionnelle, le 22 novembre 2018.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux A. Alen P.-Y. Dutilleux A. Alen
^