Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 165/2018 van 29 november 2018 Rolnummer 6660 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 3 tot 13 van de wet van 3 juli 1967 « betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor on Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 165/2018 van 29 november 2018 Rolnummer 6660 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 3 tot 13 van de wet van 3 juli 1967 « betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor on Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 165/2018 du 29 novembre 2018 Numéro du rôle : 6660 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 3 à 13 de la loi du 3 juillet 1967 « sur la prévention ou la réparation des dommages résultant des accidents d La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 165/2018 van 29 november 2018 Extrait de l'arrêt n° 165/2018 du 29 novembre 2018
Rolnummer 6660 Numéro du rôle : 6660
In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 3 tot 13 van de wet En cause : la question préjudicielle relative aux articles 3 à 13 de
van 3 juli 1967 « betreffende de preventie van of de schadevergoeding la loi du 3 juillet 1967 « sur la prévention ou la réparation des
voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk dommages résultant des accidents du travail, des accidents survenus
sur le chemin du travail et des maladies professionnelles dans le
en voor beroepsziekten in de overheidssector », gesteld door het secteur public », posée par la Cour du travail de Bruxelles.
Arbeidshof te Brussel.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, J. Moerman en M. Pâques, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, J. Moerman et M. Pâques, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 8 mei 2017 in zake Khaled Harrouche tegen de gemeente Par arrêt du 8 mai 2017 en cause de Khaled Harrouche contre la commune
Vorst, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 15 de Forest, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 15
mei 2017, heeft het Arbeidshof te Brussel de volgende prejudiciële mai 2017, la Cour du travail de Bruxelles a posé la question
vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 3 tot 13, die hoofdstuk II vormen van de wet « Les articles 3 à 13, formant le chapitre II de la loi du 3 juillet
van 3 juli 1967 betreffende de preventie van of de schadevergoeding 1967 sur la prévention ou la réparation des dommages résultant des
accidents du travail, des accidents survenus sur le chemin du travail
voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk et des maladies professionnelles dans le secteur public violent-ils
en voor beroepsziekten in de overheidssector, de artikelen 10 en 11 les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que ces dispositions
van de Grondwet in zoverre die bepalingen de slachtoffers die het werk traitent différemment les victimes ayant repris le travail avec des
hebben hervat met gevolgen, verschillend behandelen naargelang hun séquelles selon que leurs lésions sont ou ne sont pas encore
letsels geconsolideerd of nog niet geconsolideerd zijn, doordat de consolidées, en ce que les victimes relevant de la première catégorie
slachtoffers die tot de eerste categorie behoren, een
schadeloosstelling voor de gevolgen ervan genieten, die met hun bénéficient d'une indemnisation de leurs séquelles, cumulable avec
bezoldiging kan worden gecumuleerd, terwijl de slachtoffers die tot de leur rémunération, alors que les victimes relevant de la seconde
tweede categorie behoren, geen schadeloosstelling voor de gevolgen catégorie ne bénéficient d'aucune indemnisation de leurs séquelles
ervan genieten vóór de datum van de consolidatie ? ». avant la date de la consolidation ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid, met B.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité, avec les articles 10
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van de artikelen 3 tot 13 van et 11 de la Constitution, des articles 3 à 13 de la loi du 3 juillet
de wet van 3 juli 1967 « betreffende de preventie van of de 1967 « sur la prévention ou la réparation des dommages résultant des
schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg accidents du travail, des accidents survenus sur le chemin du travail
naar en van het werk en voor beroepsziekten in de overheidssector » et des maladies professionnelles dans le secteur public » (ci-après :
(hierna : wet van 3 juli 1967), in zoverre zij ertoe zouden leiden dat loi du 3 juillet 1967), en ce qu'ils auraient pour effet de traiter
de slachtoffers van een ongeval die het werk hebben hervat, ofschoon différemment les victimes d'un accident qui ont repris le travail
de gevolgen van dat ongeval blijven bestaan, verschillend worden alors qu'elles continuent d'en subir les séquelles, selon que leurs
behandeld naargelang hun letsels geconsolideerd of nog niet lésions sont ou ne sont pas encore consolidées. En effet, les victimes
geconsolideerd zijn. De slachtoffers die tot de eerste categorie relevant de la première catégorie bénéficient d'une indemnisation de
behoren, genieten immers een schadeloosstelling voor hun letsels, die leurs séquelles, cumulable avec leur rémunération, tandis que la
met hun bezoldiging kan worden gecumuleerd, terwijl de tweede seconde catégorie ne bénéficie d'aucune indemnisation de leurs
categorie geen schadeloosstelling voor de letsels geniet vóór de datum van de consolidatie. séquelles avant la date de la consolidation.
B.2. De artikelen 3 tot 13 van de wet van 3 juli 1967 maken deel uit B.2. Les articles 3 à 13 de la loi du 3 juillet 1967 font partie du
van hoofdstuk II van de wet van 3 juli 1967, dat gewijd is aan de chapitre II de la loi du 3 juillet 1967, consacré aux indemnités dues
vergoedingen die in de overheidssector verschuldigd zijn aan de dans le secteur public aux victimes d'un accident du travail ou
slachtoffers van een arbeidsongeval of van een ongeval op de weg naar survenu sur le chemin du travail ou d'une maladie professionnelle.
en van het werk of van een beroepsziekte.
In artikel 3 worden de diverse vergoedingen opgesomd die verschuldigd L'article 3 énumère les diverses indemnités qui peuvent être dues :
kunnen zijn : « 1° degene die getroffen is door een arbeidsongeval, een ongeval op « 1° la victime d'un accident du travail, d'un accident survenu sur le
de weg naar en van het werk of een beroepsziekte [heeft] recht op : chemin du travail ou d'une maladie a droit :
a) een vergoeding van de kosten voor dokter, chirurg, apotheker, a) à une indemnité pour frais médicaux, chirurgicaux, pharmaceutiques,
verpleging, prothese en orthopedie; hospitaliers, de prothèse et d'orthopédie;
b) een rente in geval van blijvende arbeidsongeschiktheid; b) à une rente en cas d'incapacité de travail permanente;
c) een bijslag wegens verergering van de blijvende c) à une allocation d'aggravation de l'incapacité permanente de
arbeidsongeschiktheid na de herzieningstermijn; travail après le délai de révision;
2° de rechthebbenden van een overleden slachtoffer [hebben] recht op : 2° les ayants droit d'une victime décédée ont droit :
a) een vergoeding wegens begrafeniskosten; a) à une indemnité pour frais funéraires;
b) een rente van overlevende echtgenoot, van overlevende wettelijk b) à une rente de conjoint survivant, de partenaire cohabitant légal
samenwonende partner, wees of rechthebbende in een andere survivant, d'orphelin ou d'ayant droit à un autre titre;
hoedanigheid;
c) een overlijdensbijslag na de herzieningstermijn; c) à une allocation de décès après le délai de révision;
3° het slachtoffer, de echtgenoot, de wettelijk samenwonende partner, 3° la victime, le conjoint, le partenaire cohabitant légal, les
de kinderen en de ouders [hebben] recht op schadeloosstelling van de enfants et les parents ont droit à l'indemnisation des frais de
verplaatsing[s]- en overnachting[s]kosten die het gevolg zijn van het déplacement et de nuitée résultant de l'accident ou de la maladie
ongeval of de beroepsziekte; professionnelle;
4° het personeelslid dat door een beroepsziekte bedreigd of aangetast 4° le membre du personnel menacé ou atteint par une maladie
wordt en dat daardoor tijdelijk ophoudt zijn ambt uit te oefenen, professionnelle et qui, de ce fait, cesse temporairement d'exercer ses
[heeft] recht op een vergoeding. fonctions, a droit à une indemnité.
[...] ». [...] ».
Artikel 3bis van de wet verwijst, voor de periode van tijdelijke L'article 3bis de la loi renvoie, pour la période d'incapacité de
arbeidsongeschiktheid tot de datum van volledige hervatting van het travail temporaire jusqu'à la date de reprise complète du travail, aux
werk, naar de bepalingen waarin voor een tijdelijke volledige dispositions prévues en cas d'incapacité temporaire totale par la
ongeschiktheid is voorzien door de wetgeving op de arbeidsongevallen législation sur les accidents du travail ou par la législation
of door de wetgeving betreffende het herstel van schade die relative à la réparation des dommages résultant des maladies
voortvloeit uit beroepsziekten. professionnelles.
Aldus bepaalt artikel 3bis, eerste lid : Ainsi, l'article 3bis, alinéa 1er, dispose :
« Onder voorbehoud van de toepassing van een meer gunstige wets- of « Sous réserve de l'application d'une disposition légale ou
réglementaire plus favorable, les membres du personnel auxquels la
verordeningsbepaling genieten de personeelsleden op wie deze wet van présente loi a été rendue applicable bénéficient pendant la période
toepassing werd verklaard, gedurende de periode van tijdelijke d'incapacité temporaire jusqu'à la date de reprise complète du travail
ongeschiktheid tot de datum van volledige hervatting van het werk, het des dispositions prévues en cas d'incapacité temporaire totale par la
voordeel van de bepalingen die voor een tijdelijke volledige législation sur les accidents du travail ou par la législation
ongeschiktheid door de wetgeving op de arbeidsongevallen of door de relative à la réparation des dommages résultant des maladies
wetgeving op de beroepsziekten zijn vastgesteld ». professionnelles ».
In dat verband bepaalt artikel 22 van de wet van 10 april 1971 L'article 22 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail
betreffende de arbeidsongevallen (hierna : arbeidsongevallenwet) : (ci-après : loi sur les accidents du travail) dispose à cet égard :
« Wanneer het ongeval een tijdelijke en algehele arbeidsongeschiktheid « Lorsque l'accident a été la cause d'une incapacité temporaire et
veroorzaakt, heeft de getroffene, vanaf de dag die volgt op het begin totale de travail, la victime a droit, à partir du jour qui suit celui
van die arbeidsongeschiktheid, recht op een dagelijkse vergoeding du début de l'incapacité de travail, à une indemnité journalière égale
gelijk aan 90 pct. van het gemiddeld dagbedrag. à 90 p.c. de la rémunération quotidienne moyenne.
Voor de dag waarop het ongeval zich voordoet of de L'indemnité afférente à la journée au cours de laquelle l'accident
arbeidsongeschiktheid aanvangt, is de vergoeding gelijk aan het survient ou au cours de laquelle l'incapacité de travail débute est
normaal dagloon, verminderd met het loon dat de getroffene eventueel égale à la rémunération quotidienne normale diminuée de la
heeft verdiend ». rémunération éventuellement proméritée par la victime ».
Artikel 3ter van de wet van 3 juli 1967 betreft het herstel van de L'article 3ter de la loi du 3 juillet 1967 est consacré à la
schade die is toegebracht aan prothesen en orthopedische toestellen, réparation des dégâts causés aux appareils de prothèse ou d'orthopédie
terwijl artikel 3quater de Koning ertoe machtigt de voordelen te tandis que l'article 3quater habilite le Roi à déterminer les
bepalen die aan de in de artikelen 1 en 1bis bedoelde personeelsleden avantages qui peuvent être accordés aux membres du personnel visés par
mogen worden toegekend om de preventie van de arbeidsongevallen, de les articles 1er et 1erbis, pour assurer la prévention des accidents
ongevallen op de weg naar en van het werk of de beroepsziekten te du travail, des accidents sur le chemin du travail ou des maladies
verzekeren. professionnelles.
In de artikelen 4 tot 7 van de wet van 3 juli 1967 worden de regels Les articles 4 à 7 de la loi du 3 juillet 1967 établissent les règles
vastgesteld die van toepassing zijn op de renten in geval van applicables aux rentes en cas d'incapacité de travail permanente.
blijvende arbeidsongeschiktheid.
Artikel 4, § 1, bepaalt : L'article 4, § 1er, dispose :
« De rente wegens blijvende arbeidsongeschiktheid wordt vastgesteld op « La rente pour incapacité de travail permanente est établie sur la
grond van de jaarlijkse bezoldiging waarop het slachtoffer recht heeft base de la rémunération annuelle à laquelle la victime a droit au
op het tijdstip dat het ongeval zich heeft voorgedaan of de moment de l'accident ou de la constatation de la maladie
beroepsziekte is vastgesteld. Zij is evenredig met het aan het professionnelle. Elle est proportionnelle au pourcentage d'incapacité
slachtoffer toegekende percentage aan arbeidsongeschiktheid. de travail reconnue à la victime.
[...] ». [...] ».
Artikel 4bis heeft betrekking op het bijzondere geval waarin het L'article 4bis vise l'hypothèse particulière où la victime bénéficie
slachtoffer een rust- of overlevingspensioen geniet dat wordt
uitbetaald op voorwaarde dat de wettelijk vastgestelde perken van d'une pension de retraite ou de survie payée à la condition que les
toegelaten arbeid niet worden overschreden. limites légales du travail autorisé ne soient pas dépassées.
Artikel 5 bepaalt dat, onverminderd de toepassing van de artikelen 6 L'article 5 prévoit que, sans préjudice de l'application des articles
en 7 van de wet, de rente in geval van blijvende arbeidsongeschiktheid 6 et 7 de la loi, la rente en cas d'incapacité permanente de travail
en de bijslag wegens verergering van de blijvende et l'allocation d'aggravation de l'incapacité permanente de travail
arbeidsongeschiktheid kunnen worden gecumuleerd met de bezoldiging en peuvent être cumulées avec la rémunération et avec la pension de
met het rustpensioen, toegekend krachtens de wets- en retraite allouées en vertu des dispositions légales et réglementaires
reglementsbepalingen eigen aan de overheidsdiensten. propres aux pouvoirs publics.
Artikel 6 bepaalt : L'article 6 dispose :
« § 1. Zolang het slachtoffer de uitoefening van ambten behoudt, mogen « § 1er. Aussi longtemps que la victime conserve l'exercice de
de rente bedoeld in artikel 3, eerste lid, 1°, b, en de bijslag fonctions, la rente visée à l'article 3, alinéa 1er, 1°, b, et
bedoeld in artikel 3, eerste lid, 1°, c, niet hoger liggen dan 25 % van de bezoldiging op grond waarvan de rente werd vastgesteld. § 2. Het slachtoffer [dat] ongeschikt is bevonden om zijn ambt uit te oefenen maar [dat] andere, met zijn gezondheidstoestand verenigbare ambten kan vervullen, kan volgens de regelen en binnen de grenzen die zijn statuut bepaalt, weder tewerkgesteld worden in een betrekking welke met zulk een ambt overeenkomt. Het wedertewerkgestelde slachtoffer behoudt het voordeel van de bezoldigingsregeling welke [het] genoot toen het ongeval zich voordeed of de beroepsziekte werd vastgesteld. l'allocation visée à l'article 3, 1°, alinéa 1er, 1°, c, ne peuvent dépasser 25 % de la rémunération sur la base de laquelle la rente a été établie. § 2. Lorsque la victime est reconnue inapte à l'exercice de ses fonctions mais qu'elle peut en exercer d'autres qui sont compatibles avec son état de santé, elle peut être réaffectée, selon les modalités et dans les limites fixées par son statut, à un emploi correspondant à de telles fonctions. Lorsque la victime est réaffectée, elle conserve le bénéfice du régime pécuniaire dont elle jouissait lors de l'accident ou de la constatation de la maladie professionnelle.
§ 3. Indien de blijvende arbeidsongeschiktheid die in hoofde van het § 3. Si l'incapacité de travail permanente reconnue à la victime
slachtoffer erkend wordt, dusdanig verergert dat het zijn nieuwe
betrekking tijdelijk niet meer kan uitoefenen, heeft het tijdens deze s'aggrave au point qu'elle ne puisse plus exercer temporairement son
afwezigheidsperiode recht op de in artikel 3bis vastgestelde nouvel emploi, elle a droit pendant cette période d'absence à
schadeloosstelling ». l'indemnisation prévue à l'article 3bis ».
Artikel 7 bepaalt : L'article 7 dispose :
« § 1. Indien het slachtoffer zijn ambt neerlegt en een in artikel 5 « § 1er. Lorsque la victime cesse ses fonctions et obtient une pension
bedoeld rustpensioen verkrijgt, kunnen de in artikel 3, eerste lid, de retraite visée à l'article 5, la rente visée à l'article 3, alinéa
1°, b, bedoelde rente en de in artikel 3, eerste lid, 1°, c, bedoelde 1er, 1°, b, et l'allocation d'aggravation de l'incapacité permanente
bijslag wegens verergering van de blijvende arbeidsongeschiktheid met de travail visée à l'article 3, alinéa 1er, 1°, c, ne peuvent être
het pensioen slechts worden gecumuleerd tot 100 % van de laatste cumulées avec la pension que jusqu'à concurrence de 100 % de la
bezoldiging, nadat deze in voorkomend geval is aangepast volgens de dernière rémunération, adaptée le cas échéant selon les règles
voor rust- en overlevingspensioenen geldende regelen. applicables aux pensions de retraite et de survie.
Dat maximum kan tot méér dan 100 %, echter niet tot méér dan 150 %, Ce maximum peut être porté à plus de 100 %, sans pouvoir excéder 150
worden opgevoerd voor slachtoffers wier toestand volstrekt de %, en ce qui concerne les victimes dont l'état nécessite absolument et
geregelde hulp van een ander persoon vergt. normalement l'assistance d'une autre personne.
De rente of de bijslag wegens verergering worden in voorkomend geval Le cas échéant, la rente ou l'allocation d'aggravation sont réduites à
tot het passend bedrag verminderd. due concurrence.
§ 2. Het slachtoffer dat zijn ambt neerlegt zonder recht op een in § 2. Lorsque la victime cesse ses fonctions sans avoir droit à une
artikel 5 bedoeld rustpensioen te hebben, geniet de totale rente en de pension de retraite visée à l'article 5, elle bénéficie de la totalité
totale bijslag wegens verergering ». de la rente et de l'allocation d'aggravation ».
De artikelen 8 tot 11 van de wet van 3 juli 1967 betreffen de renten Les articles 8 à 11 de la loi du 3 juillet 1967 sont consacrés aux
die worden uitgekeerd in geval van overlijden van het slachtoffer van rentes versées en cas de décès de la victime d'un accident de travail,
een arbeidsongeval, van een ongeval op de weg naar en van het werk of d'un accident survenu sur le chemin du travail ou d'une maladie
van een beroepsziekte. professionnelle.
De artikelen 12 en 13 van de in het geding zijnde wet, ten slotte, Enfin, les articles 12 et 13 de la loi en cause consacrent des règles
betreffen de gemeenschappelijke regels vastgelegd voor de renten die communes aux rentes versées en cas d'incapacité de travail permanente
worden uitgekeerd voor blijvende arbeidsongeschiktheid en in geval van
overlijden. et en cas de décès.
B.3.1. De wet van 3 juli 1967 werd aangenomen om het personeel van de overheidsdiensten te verzekeren tegen de gevolgen van de ongevallen op de weg of de plaats van het werk en van de beroepsziekten. « Het nagestreefde doel bestaat erin hun een stelsel te bezorgen dat kan vergeleken worden met het stelsel dat reeds toegepast wordt in de privé-sector. De Regering oordeelde het noch mogelijk noch wenselijk de personeelsleden van de overheidsdiensten te onderwerpen aan dezelfde bepalingen als de arbeiders en de bedienden uit de privé-sector. Het statuut der ambtenaren bevat particulariteiten waarmee rekening dient gehouden en die in zekere gevallen, het aanvaarden van eigen regelen rechtvaardigen. Het doel blijkt [lees : B.3.1. La loi du 3 juillet 1967 a été adoptée en vue d'assurer le personnel des services publics contre les conséquences des accidents sur le chemin ou sur le lieu du travail et des maladies professionnelles. « L'objectif poursuivi est de leur donner le bénéfice d'un régime comparable à celui qui est déjà applicable dans le secteur privé. Le Gouvernement n'a pas jugé possible ni souhaitable de soumettre les agents des services publics aux mêmes dispositions que les ouvriers et les employés du secteur privé. Le statut des fonctionnaires comporte des particularités dont il convient de tenir compte et qui justifient, dans certains cas, l'adoption de règles propres. Le but visé reste
blijft] evenwel hetzelfde : aan het slachtoffer een vergoeding cependant le même : donner à la victime une réparation appropriée du
verzekeren welke aangepast is aan het nadeel opgelopen tengevolge van préjudice subi à la suite d'un accident » (Doc. parl., Chambre,
een ongeval » (Parl. St., Kamer, 1964-1965, nr. 1023/1, pp. 3 en 4; 1964-1965, n° 1023/1, pp. 3 et 4; Doc. parl., Sénat, 1966-1967, n°
Parl. St., Senaat, 1966-1967, nr. 242, p. 3). 242, pp. 2-3).
« Van een eenvoudige uitbreiding van het stelsel van de privé-sector « Il n'est donc nullement question d'une extension pure et simple du
tot de openbare sector is er dus geenszins sprake » (Parl. St., Kamer, régime du secteur privé au secteur public » (Doc. parl., Chambre,
1966-1967, nr. 339/6, p. 2). 1966-1967, n° 339/6, p. 2).
B.3.2. Uit de voormelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de B.3.2. Il ressort des travaux préparatoires précités que le
wetgever voor de werknemers van de privésector en die van de openbare législateur a entendu établir des régimes comparables pour les
sector vergelijkbare stelsels heeft willen vaststellen op het vlak van travailleurs du secteur privé et pour ceux du secteur public, en ce
de regeling van schadeloosstelling van slachtoffers van een qui concerne le régime d'indemnisation des victimes d'un accident du
arbeidsongeval. travail.
Aldus werd artikel 3bis van de wet van 3 juli 1967, dat betrekking C'est ainsi que l'article 3bis de la loi du 3 juillet 1967, consacré à
heeft op de schadeloosstelling voor tijdelijke ongeschiktheid, in die l'indemnisation de l'incapacité temporaire, a été inséré dans celle-ci
wet ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 13 juli 1973 « tot par l'article 4 de la loi du 13 juillet 1973 « modifiant la loi du 3
wijziging van de wet van 3 juli 1967 betreffende de schadevergoeding juillet 1967 sur la réparation des dommages résultant des accidents du
voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk travail, des accidents survenus sur le chemin du travail et des
en voor beroepsziekten in de overheidssector ». De parlementaire maladies professionnelles dans le secteur public ». Les travaux
voorbereiding vermeldt hieromtrent : préparatoires mentionnent :
« In het advies op 29 november 1971 uitgebracht over een wetsontwerp « Dans son avis rendu le 29 novembre 1971 sur un projet de loi destiné
dat bestemd was om de wet van 3 juli 1967 te wijzigen maar nooit bij à modifier la loi du 3 juillet 1967 mais qui n'a pas été déposé au
het Parlement werd ingediend, heeft de afdeling wetgeving van de Raad Parlement, la section de législation du Conseil d'Etat a fait valoir
van State, aangestipt dat de wet van 3 juli 1967 geen vergoeding voor que la loi du 3 juillet 1967 n'a pas prévu d'indemnité pour la victime
de getroffene voorgeschreven had in geval van tijdelijke en cas d'incapacité temporaire. Il a suggéré en conséquence, au
arbeidsongeschiktheid. Derhalve heeft zij aan de Regering gesuggereerd Gouvernement de donner un fondement légal à l'indemnisation de cette
aan de schadevergoeding voor die ongeschiktheid een rechtsgrond te
verlenen in de wet van 3 juli 1967. Dit is het doel van artikel 4 van incapacité dans la loi du 3 juillet 1967. Tel est l'objet de l'article
onderhavig ontwerp dat ertoe strekt een artikel 3bis in te voegen.
Krachtens die bepaling zal de getroffene, in geval van tijdelijke 4 du présent projet qui tend à insérer un article 3bis.
ongeschiktheid, aanspraak kunnen maken op de vergoeding Aux termes de cette disposition, la victime pourra désormais
voorgeschreven, in geval van tijdelijke en algehele prétendre, en cas d'incapacité temporaire, à l'indemnité prévue en cas
arbeidsongeschiktheid, door artikel 22 van de wet van 10 april 1971, d'incapacité temporaire totale par l'article 22 de la loi du 10 avril
d.i. een dagelijkse vergoeding gelijk aan 90 pct. van het gemiddelde 1971, à savoir une indemnité journalière égale à 90 p.c. de la
dagloon » (Parl. St., Kamer, 1972-1973, nr. 468/1, pp. 3-4). rémunération quotidienne moyenne » (Doc. parl., Chambre, 1972-1973, n° 468/1, pp. 3-4).
Bij artikel 7 van de wet van 19 oktober 1998 « tot wijziging van de Par l'article 7 de la loi du 19 octobre 1998 « modifiant la loi du 3
wet van 3 juli 1967 betreffende de schadevergoeding voor juillet 1967 sur la réparation des dommages résultant des accidents du
arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk en travail, des accidents survenus sur le chemin du travail et des
voor beroepsziekten in de overheidssector » heeft artikel 3bis van die maladies professionnelles dans le secteur public », l'article 3bis de
wet gewijzigd, teneinde te verduidelijken dat de periode van cette loi a été modifié pour préciser que la période d'incapacité
tijdelijke ongeschiktheid liep « tot aan de totale herneming van het temporaire s'étendait « jusqu'à la reprise totale du travail » (Doc.
werk » (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1534/1, pp. 3 en 8). parl., Chambre, 1997-1998, n° 1534/1, pp. 3 et 8).
B.3.3. Overeenkomstig artikel 3bis van de wet van 3 juli 1967 kan een B.3.3. Conformément à l'article 3bis de la loi du 3 juillet 1967, un
werknemer in de overheidssector die getroffen is door een travailleur du secteur public qui a été victime d'un accident du
arbeidsongeval gedurende de gehele periode waarin hij travail peut bénéficier, pendant toute la période de son incapacité de
arbeidsongeschikt is, ongeacht of hij dat volledig of gedeeltelijk is, travail temporaire, fût-elle totale ou partielle, des indemnités
de vergoedingen genieten die voor algehele tijdelijke
arbeidsongeschiktheid in de privé-sector zijn vastgesteld door de d'incapacité de travail temporaire totale prévues par la législation
arbeidsongevallenwet (Cass. 10 oktober 2005, 05.0074.N). Krachtens sur les accidents du travail dans le secteur privé (Cass. 10 octobre
laatstgenoemde bepaling kan de getroffene aanspraak maken op een 2005, C.05.0074.N). En vertu de cette dernière disposition, la victime
dagelijkse vergoeding die gelijk is aan 90 % van het gemiddeld peut bénéficier d'une indemnité journalière égale à 90 % de la
dagbedrag. Die schadevergoeding voor de tijdelijke rémunération quotidienne moyenne. Cette indemnité d'incapacité de
arbeidsongeschiktheid neemt een einde op de datum dat de getroffene travail temporaire prend fin à la date à laquelle la victime reprend
het werk volledig herneemt, dan wel op de datum van de consolidatie complètement le travail, ou à la date de la consolidation des
van de letsels van het ongeval. Vanaf de laatstgenoemde datum heeft de séquelles de l'accident. A partir de cette dernière date, la victime a
getroffene recht op een rente voor definitieve arbeidsongeschiktheid. droit à une rente pour incapacité de travail définitive.
B.4.1. De Arbeidsrechtbank te Brussel, waarbij de zaak in eerste B.4.1. Saisi en première instance par l'appelant devant la juridiction
aanleg door de appellant voor het verwijzende rechtscollege aanhangig a quo, le Tribunal du travail de Bruxelles a posé à la Cour deux
is gemaakt, heeft het Hof twee prejudiciële vragen gesteld over
artikel 3bis van de wet van 3 juli 1967, in samenhang gelezen met questions préjudicielles relatives à l'article 3bis de la loi du 3
artikel 23 van de arbeidsongevallenwet, in zoverre die bepalingen twee juillet 1967, lu en combinaison avec l'article 23 de la loi sur les
categorieën van slachtoffers van een ongeval op de weg naar en van het accidents du travail, en ce que ces dispositions traiteraient
werk die het werk volledig hebben hervat, verschillend zouden différemment, selon la date de la consolidation des lésions, deux
behandelen naar gelang van de datum van de consolidatie van de catégories de victimes d'un accident survenu sur le chemin du travail
letsels. ayant repris complètement le travail.
B.4.2. Bij zijn arrest nr. 147/2014 van 9 oktober 2014 heeft het Hof B.4.2. Par son arrêt n° 147/2014, du 9 octobre 2014, la Cour a jugé
geoordeeld dat de vragen geen antwoord behoefden om de volgende que les questions n'appelaient pas de réponse pour les motifs qui
redenen : suivent :
« B.3.1. Artikel 3bis, eerste lid, van de wet van 3 juli 1967 heeft « B.3.1. L'article 3bis, alinéa 1er, de la loi du 3 juillet 1967 a
tot doel de bepalingen vast te stellen die van toepassing zijn op pour objet de déterminer les dispositions qui sont applicables aux
personen die tijdelijk arbeidsongeschikt zijn. Krachtens die bepaling personnes qui sont dans l'incapacité temporaire de travailler. En
genieten de personen die het slachtoffer zijn van een ongeval op de vertu de cette disposition, les personnes qui sont victimes d'un
weg naar het werk, gedurende de periode van tijdelijke accident sur le chemin du travail bénéficient, pendant la période
arbeidsongeschiktheid en tot de datum van volledige hervatting van het d'incapacité de travail temporaire jusqu'à la date de reprise complète
werk, het voordeel van de bepalingen die voor een tijdelijke volledige du travail, des dispositions prévues en cas d'incapacité temporaire
ongeschiktheid zijn vastgesteld in de wetgeving op de totale par la législation sur les accidents du travail.
arbeidsongevallen.
B.3.2. In de prejudiciële vraag wordt artikel 3bis van de wet van 3 B.3.2. Dans la question préjudicielle, l'article 3bis de la loi du 3
juli 1967 in samenhang gelezen met artikel 23 van de wet van 10 april juillet 1967 est combiné avec l'article 23 de la loi du 10 avril 1971
1971 betreffende de arbeidsongevallen. Echter, zoals ook wordt sur les accidents du travail. Toutefois, comme le souligne également
opgemerkt door het rechtscollege dat de onderhavige vragen aan het Hof la juridiction qui a posé les présentes questions à la Cour, l'article
heeft gesteld, regelt artikel 23 van de wet van 10 april 1971 23 de la loi du 10 avril 1971 règle exclusivement les cas d'incapacité
uitsluitend de gevallen van tijdelijke en gedeeltelijke temporaire et partielle de travail, de sorte qu'il n'y a pas lieu de
arbeidsongeschiktheid, zodat die bepaling niet moet worden combiner cette disposition avec l'article 3bis, alinéa 1er, de la loi
gecombineerd met artikel 3bis, eerste lid, van de wet van 3 juli 1967. du 3 juillet 1967.
B.3.3. De verschillen in behandeling waarover het Hof wordt B.3.3. Les différences de traitement au sujet desquelles la Cour est
ondervraagd zouden derhalve niet kunnen voortvloeien uit de in de interrogée ne sauraient dès lors découler des dispositions
prejudiciële vragen vermelde wetsbepalingen ». législatives mentionnées dans les questions préjudicielles ».
B.5.1. In het kader van het beroep tegen het door de Arbeidsrechtbank B.5.1. Dans le cadre du recours contre le jugement prononcé par le
te Brussel uitgesproken vonnis dat ingevolge dat arrest is gewezen, Tribunal du travail de Bruxelles rendu à la suite de cet arrêt, la
heeft het verwijzende rechtscollege in de motieven van zijn arrest juridiction a quo a relevé, dans les motifs de son arrêt que ni la loi
opgemerkt dat noch de wet van 3 juli 1967, noch enige andere wetgeving du 3 juillet 1967 ni aucune autre législation ne prévoient
voorzien in schadeloosstelling tijdens de periode van gedeeltelijke d'indemnisation pendant la période d'incapacité de travail temporaire
tijdelijke arbeidsongeschiktheid voor werknemers in de overheidssector partielle en faveur des travailleurs du secteur public victimes d'un
die het slachtoffer van een arbeidsongeval zijn, maar wier letsels nog accident du travail, mais dont les lésions ne sont pas encore
niet zijn geconsolideerd. consolidées.
Anders dan het verwijzende rechtscollege lijkt voor te houden, vloeit Contrairement à ce que semble soutenir la juridiction a quo, cette
die ontstentenis van schadeloosstelling evenwel niet voort uit het absence d'indemnisation ne découle cependant pas du fait qu'il s'agit
feit dat het een gedeeltelijke tijdelijke arbeidsongeschiktheid d'une incapacité de travail temporaire partielle. En effet, il ressort
betreft. Uit de bewoordingen van artikel 3bis van de wet van 3 juli des termes de l'article 3bis de la loi du 3 juillet 1967, et de la
1967 en de voormelde rechtspraak van het Hof van Cassatie ter zake jurisprudence précitée de la Cour de cassation en la matière, qu'un
volgt immers dat een werknemer in de overheidssector die door een travailleur du secteur public victime d'un accident du travail peut
arbeidsongeval getroffen is, aanspraak kan maken op de in artikel 22, prétendre aux indemnités pour incapacité de travail temporaire totale
eerste lid, van de arbeidsongevallenwet voorziene vergoedingen voor prévues par l'article 22, alinéa 1er, de la loi sur les accidents du
tijdelijke volledige arbeidsongeschiktheid. Die vergoeding neemt travail. Toutefois, cette indemnisation cesse dès que la victime
evenwel een einde zodra de getroffene het werk volledig hervat. reprend totalement le travail.
Het is dan ook ingevolge het feit dat de getroffen werknemer het werk C'est donc consécutivement au fait que le travailleur victime a repris
volledig heeft hervat dat hij vanaf die datum geen aanspraak meer kon complètement le travail que celui-ci ne pouvait plus prétendre, à
maken op een vergoeding voor de gedeeltelijke tijdelijke partir de cette date, à des indemnités pour l'incapacité de travail
arbeidsongeschiktheid. Daarenboven kon hij, vóór de datum van de temporaire partielle. De plus, avant la date de la consolidation des
consolidatie van de letsels van het arbeidsongeval, nog geen aanspraak séquelles de l'accident du travail, il ne pouvait pas encore prétendre
maken op een rente voor definitieve arbeidsongeschiktheid. à une rente pour incapacité de travail définitive.
B.5.2. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot dat geval en tot het B.5.2. La Cour limite son examen à cette hypothèse et à la différence
verschil in behandeling dat bestaat tussen die categorie van de traitement qui existe entre cette catégorie de travailleurs et ceux
werknemers en die wier letsels binnen een kortere termijn zijn geconsolideerd en die, vanaf de datum van consolidatie, een rente wegens gedeeltelijke blijvende arbeidsongeschiktheid genieten, die in voorkomend geval met hun bezoldiging kan worden gecumuleerd. B.6.1. Zoals blijkt uit de voormelde wetsbepalingen en uit de parlementaire voorbereiding die aan het aannemen ervan is voorafgegaan, strekt de schadeloosstelling voor tijdelijke ongeschiktheid ertoe het loonverlies te compenseren dat de werknemer heeft geleden ingevolge het arbeidsongeval of het ongeval op de weg naar en van het werk waarvan hij het slachtoffer is geweest. B.6.2. De rente wegens blijvende arbeidsongeschiktheid verschaft het slachtoffer van een arbeidsongeval of van een ongeval op de weg naar dont les séquelles sont consolidées dans un délai plus bref et qui bénéficient, dès la date de consolidation, d'une rente pour incapacité permanente partielle de travail, le cas échéant cumulable avec leur rémunération. B.6.1. Comme il ressort des dispositions légales précitées et des travaux préparatoires qui ont précédé leur adoption, l'indemnisation en cas d'incapacité temporaire vise à compenser la perte de rémunération subie par le travailleur à la suite de l'accident du travail ou de l'accident survenu sur le chemin du travail dont il a été victime. B.6.2. En revanche, la rente pour incapacité de travail permanente procure à la victime d'un accident du travail ou d'un accident survenu
en van het werk daarentegen een vervangingsinkomen naar aanleiding van sur le chemin du travail un revenu de remplacement par suite de la
het verlies van zijn economische geschiktheid tot werken (Cass., 10 perte de son aptitude économique au travail (Cass., 10 mars 1980,
maart 1980, Arr. Cass., 1979-1980, nr. 430, p. 844). Pas., 1980, I, p. 838).
B.7. Voor zover de vergoeding voor gedeeltelijke tijdelijke B.7. Dans la mesure où l'indemnité pour incapacité de travail
arbeidsongeschiktheid ertoe strekt het loonverlies te compenseren dat temporaire partielle vise à compenser la perte de salaire subie par le
de werknemer heeft geleden wegens het ongeval dat zich heeft travailleur à la suite de l'accident survenu, il est raisonnablement
voorgedaan, is het redelijk verantwoord dat, wanneer het slachtoffer justifié que la victime d'un accident du travail ne puisse pas
van een arbeidsongeval het werk volledig heeft hervat zonder prétendre à une indemnisation lorsqu'elle a repris complètement le
loonverlies, hij geen aanspraak op een vergoeding kan maken. travail sans perte de salaire.
In het licht van het doel van de vergoeding voor definitieve Au regard de l'objectif de l'indemnisation pour incapacité de travail
arbeidsongeschiktheid, is het eveneens verantwoord dat datzelfde définitive, il est également justifié que cette même victime ne puisse
slachtoffer slechts aanspraak erop kan maken vanaf de datum dat zijn y prétendre qu'à partir de la date à laquelle ses lésions sont
letsels geconsolideerd zijn. consolidées.
In voorkomend geval staat het aan het slachtoffer om voor de bevoegde Le cas échéant, il incombe à la victime de contester devant le juge
rechter te betwisten dat de consolidatie niet of te laat werd compétent la non-fixation ou la fixation tardive de la consolidation,
vastgesteld, waardoor hij verhinderd wordt of slechts te laat in staat qui a pour conséquence qu'elle ne peut pas prétendre, ou ne peut
wordt gesteld aanspraak te maken op een vergoeding voor definitieve prétendre que tardivement, à une indemnisation pour l'incapacité de
arbeidsongeschiktheid. travail définitive.
B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden antwoord. B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 3 tot 13 van de wet van 3 juli 1967 « betreffende de Les articles 3 à 13 de la loi du 3 juillet 1967 « sur la prévention ou
preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des
accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies
ongevallen op de weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de professionnelles dans le secteur public » ne violent pas les articles
overheidssector » schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 29 november 2018. la Cour constitutionnelle, le 29 novembre 2018.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
F. Daoût F. Daoût
^