← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 163/2018 van 29 november 2018 Rolnummer 6654 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende artikel 1 van de wet van 2 september 1980 « houdende goedkeuring van
de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Zwitse Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 163/2018 van 29 november 2018 Rolnummer 6654 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 1 van de wet van 2 september 1980 « houdende goedkeuring van de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Zwitse Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) | Extrait de l'arrêt n° 163/2018 du 29 novembre 2018 Numéro du rôle : 6654 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 1 er de la loi du 2 septembre 1980 « portant approbation de la Convention entre le Royaume de Bel La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 163/2018 van 29 november 2018 | Extrait de l'arrêt n° 163/2018 du 29 novembre 2018 |
Rolnummer 6654 | Numéro du rôle : 6654 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 1 van de wet van | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 1er de |
2 september 1980 « houdende goedkeuring van de Overeenkomst tussen het | la loi du 2 septembre 1980 « portant approbation de la Convention |
Koninkrijk België en de Zwitserse Bondsstaat tot het vermijden van | entre le Royaume de Belgique et la Confédération suisse en vue |
dubbele belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het | d'éviter les doubles impositions en matière d'impôts sur le revenu et |
vermogen, ondertekend te Bern op 28 augustus 1978 » in zoverre het | sur la fortune, signée à Berne le 28 août 1978 » en ce qu'il porte |
instemming verleent met artikel 15, lid 3, van die Overeenkomst, | assentiment à l'article 15, paragraphe 3, de cette Convention, posées |
gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Luik. | par le Tribunal de première instance de Liège, division Liège. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, |
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en R. Leysen, | J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et R. Leysen, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij vonnis van 20 april 2017 in zake Suzanne Goffard en Vincenzo | Par jugement du 20 avril 2017 en cause de Suzanne Goffard et Vincenzo |
Bastianelli tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie | Bastianelli contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au |
van het Hof is ingekomen op 2 mei 2017, heeft de Rechtbank van eerste | greffe de la Cour le 2 mai 2017, le Tribunal de première instance de |
aanleg Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vragen gesteld : | Liège, division Liège, a posé les questions préjudicielles suivantes : |
« Schendt artikel 15, § 3, van de Overeenkomst tot het vermijden van | « L'article 15, § 3, de la Convention préventive de double imposition |
dubbele belasting, ondertekend tussen België en Zwitserland op 28 | signée entre la Belgique et la Suisse le 28 août 1978, signée à Berne |
augustus 1978 te Bern en goedgekeurd bij de wet van 2 september 1980 | et approuvée par la loi du 2 septembre 1980 (M.B. 14 octobre 1980) |
(B.S. 14 oktober 1980) de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet en het algemeen beginsel van rechtszekerheid in zoverre het niet voorziet in dezelfde stabiele en beveiligde regeling van vrijstelling van de aan internationaal verkeer verbonden beloningen van een internationaal vrachtwagenbestuurder, Belgische inwoner, met een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding zich in het Groothertogdom Luxemburg bevindt, en de internationaal vrachtwagenbestuurder, Belgische inwoner, met een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding zich in Zwitserland bevindt, blootstelt aan een risico van dubbele belasting op het geheel of een gedeelte van zijn inkomsten en aan een regeling | viole-t-il les articles 10, 11 et 172 de la Constitution et le principe général de sécurité juridique en ce qu'il ne prévoit pas le même régime stable et sécurisé d'exonération des rémunérations liées au trafic international d'un chauffeur routier international résident belge sous contrat avec un employeur dont le siège de direction effective se trouve au Grand-Duché de Luxembourg et expose le chauffeur routier international résident belge sous contrat avec un employeur dont le siège de direction effective se trouve en Suisse à un risque de double imposition sur tout ou partie de ses revenus et à |
die onvoorzienbaar is en geen enkele rechtszekerheid biedt ? | un régime imprévisible et dépourvu de toute sécurité juridique ? |
Schendt artikel 15, § 3, van de Overeenkomst tot het vermijden van | L'article 15, § 3, de la Convention préventive de double imposition |
dubbele belasting, ondertekend tussen België en Zwitserland op 28 | signée entre la Belgique et la Suisse le 28 août 1978, signée à Berne |
augustus 1978 te Bern en goedgekeurd bij de wet van 2 september 1980 | et approuvée par la loi du 2 septembre 1980 (M.B. 14 octobre 1980) |
(B.S. 14 oktober 1980), de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet in zoverre het een discriminatie teweegbrengt naargelang het internationaal vervoer plaatsvindt over zee, in de lucht of te land en in zoverre het in België leidt tot een vrijstelling van de beloningen van Zwitserse oorsprong die zijn uitbetaald door een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding zich in Zwitserland bevindt, voor prestaties als werknemer aan boord van een luchtvaartuig of een schip terwijl het in België leidt tot een belasting van de beloningen van Zwitserse oorsprong die zijn uitbetaald door een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding zich in Zwitserland bevindt, voor prestaties als werknemer aan boord van een trein of een vrachtwagen ? ». | viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il crée une discrimination selon que le transport international a lieu par mer, air ou terre et en ce qu'il entraine une exonération en Belgique des rémunérations d'origine suisse versées par un employeur dont le siège de direction effective se trouve en Suisse en contrepartie de prestations de salarié à bord d'un aéronef ou d'un bateau alors qu'il entraine une imposition en Belgique des rémunérations d'origine suisse versées par un employeur dont le siège de direction effective se trouve en Suisse en contrepartie de prestations de salarié à bord d'un train ou d'un camion ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 1 van de | B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 1er de la |
wet van 2 september 1980 « houdende goedkeuring van de Overeenkomst | loi du 2 septembre 1980 « portant approbation de la Convention entre |
tussen het Koninkrijk België en de Zwitserse Bondsstaat tot het | le Royaume de Belgique et la Confédération suisse en vue d'éviter les |
vermijden van dubbele belasting inzake belastingen naar het inkomen en | doubles impositions en matière d'impôts sur le revenu et sur la |
naar het vermogen, ondertekend te Bern op 28 augustus 1978 » (hierna : | fortune, signée à Berne le 28 août 1978 » (ci-après : la Convention |
Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978) in zoverre het | belgo-suisse du 28 août 1978), en ce qu'il porte assentiment à |
instemming verleent met artikel 15, lid 3, van die Overeenkomst. | l'article 15, paragraphe 3, de cette Convention. |
Artikel 15 van de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978 | L'article 15 de la Convention belgo-suisse du 28 août 1978 dispose : |
bepaalt : « § 1. Onder voorbehoud van de bepalingen van de artikelen 16, 18 en 19, zijn lonen, salarissen en andere, soortgelijke beloningen verkregen door een inwoner van een overeenkomstsluitende Staat ter zake van een dienstbetrekking slechts in die Staat belastbaar, tenzij de dienstbetrekking in de andere overeenkomstsluitende Staat wordt uitgeoefend. Indien de dienstbetrekking aldaar wordt uitgeoefend, zijn de ter zake daarvan verkregen beloningen in die andere Staat belastbaar. § 2. Niettegenstaande de bepalingen van paragraaf 1 zijn beloningen verkregen door een inwoner van een overeenkomstsluitende Staat ter zake van een in de andere overeenkomstsluitende Staat uitgeoefende dienstbetrekking slechts in de eerstbedoelde Staat belastbaar, indien : a) de genieter in de andere Staat verblijft gedurende een tijdvak of tijdvakken die in het kalenderjaar een totaal van [183] dagen niet te boven gaan, en b) de beloningen worden betaald door of namens een werkgever die geen inwoner van de andere Staat is, en c) de beloningen niet ten laste komen van een vaste inrichting of een vaste basis, die de werkgever in de andere Staat heeft. § 3. Niettegenstaande de voorgaande bepalingen van dit artikel, zijn beloningen verkregen ter zake van een dienstbetrekking uitgeoefend aan boord van een schip of luchtvaartuig dat in internationaal verkeer wordt geëxploiteerd, of aan boord van een schip dat dient voor het vervoer in de binnenwateren, belastbaar in de overeenkomstsluitende Staat waar de plaats van de werkelijke leiding van de onderneming is | « § 1. Sous réserve des dispositions des articles 16, 18 et 19, les salaires, traitements et autres rémunérations similaires qu'un résident d'un Etat contractant reçoit au titre d'un emploi salarié ne sont imposables que dans cet Etat, à moins que l'emploi ne soit exercé dans l'autre Etat contractant. Si l'emploi y est exercé, les rémunérations reçues à ce titre sont imposables dans cet autre Etat. § 2. Nonobstant les dispositions du paragraphe 1er, les rémunérations qu'un résident d'un Etat contractant reçoit au titre d'un emploi salarié exercé dans l'autre Etat contractant ne sont imposables que dans le premier Etat si : a) le bénéficiaire séjourne dans l'autre Etat pendant une période ou des périodes n'excédant pas au total 183 jours au cours de l'année civile, et b) les rémunérations sont payées par un employeur ou pour le compte d'un employeur qui n'est pas un résident de l'autre Etat, et c) la charge des rémunérations n'est pas supportée par un établissement stable ou une base fixe que l'employeur a dans l'autre Etat. § 3. Nonobstant les dispositions précédentes du présent article, les rémunérations reçues au titre d'un emploi salarié exercé à bord d'un navire ou d'un aéronef exploité en trafic international, ou à bord d'un bateau servant à la navigation intérieure, sont imposables dans l'Etat contractant où le siège de direction effective de l'entreprise |
gelegen ». | est situé ». |
B.1.2. Artikel 15 van de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 | B.1.2. L'article 15 de la Convention belgo-suisse du 28 août 1978 |
augustus 1978 regelt de verdeling van de belastingbevoegdheid, tussen | règle la répartition du pouvoir d'imposition, entre la Belgique et la |
België en Zwitserland, voor de lonen, salarissen en andere, soortgelijke beloningen verkregen door personen die inwoner zijn van België, van Zwitserland of van beide Staten ter zake van een dienstbetrekking (artikel 1 van dezelfde Overeenkomst). Krachtens artikel 15, lid 1, komt de bevoegdheid om de beloningen die een inwoner van een overeenkomstsluitende Staat verkrijgt ter zake van een dienstbetrekking te belasten in eerste instantie toe aan de overeenkomstsluitende Staat waarvan de werknemer inwoner is. Indien de dienstbetrekking echter in een andere Staat wordt uitgeoefend, komt de belastingbevoegdheid in beginsel toe aan de overeenkomstsluitende werkstaat. | Suisse, sur les salaires, traitements et autres rémunérations similaires perçus au titre d'un emploi salarié par les personnes qui sont des résidents de la Belgique, de la Suisse ou de ces deux Etats (article 1er de la même Convention). En vertu de l'article 15, paragraphe 1, le pouvoir d'imposer les rémunérations qu'un résident d'un Etat contractant reçoit au titre d'un emploi salarié revient en premier lieu à l'Etat contractant dont le travailleur est résident. Si l'emploi est toutefois exercé dans un autre Etat, le pouvoir d'imposition est, en principe, attribué à l'Etat contractant dans lequel l'emploi est exercé. |
Artikel 15, lid 2, voorziet in een uitzondering op de algemene regel | L'article 15, paragraphe 2, prévoit une exception à la règle générale |
vermeld in artikel 15, lid 1 : de beloningen verkregen door een | énoncée à l'article 15, paragraphe 1 : les rémunérations qu'un |
inwoner van een overeenkomstsluitende Staat ter zake van een in de | résident d'un Etat contractant perçoit au titre d'un emploi salarié |
andere overeenkomstsluitende Staat uitgeoefende dienstbetrekking zijn | exercé dans l'autre Etat contractant sont exclusivement imposables |
uitsluitend belastbaar in de overeenkomstsluitende woonstaat van de | dans l'Etat contractant de la résidence du travailleur lorsque trois |
werknemer wanneer drie voorwaarden zijn vervuld : (a) de werknemer | conditions sont remplies : (a) le travailleur séjourne dans l'autre |
verblijft in de andere Staat gedurende een tijdvak of tijdvakken die | |
in het kalenderjaar een totaal van 183 dagen niet te boven gaan, (b) | Etat pendant une ou des périodes n'excédant pas au total 183 jours au |
de beloningen worden betaald door of namens een werkgever die geen | cours de l'année civile, (b) les rémunérations sont payées par un |
employeur ou pour le compte d'un employeur qui n'est pas un résident | |
inwoner van de andere Staat is en (c) de beloningen komen niet ten | de l'autre Etat et (c) la charge des rémunérations n'est pas supportée |
laste van een vaste inrichting of een vaste basis die de werkgever in | par un établissement stable ou une base fixe que l'employeur a dans |
de andere Staat heeft (de zogenoemde regel van de « 183 dagen »). | l'autre Etat (règle dite « des 183 jours »). |
Artikel 15, lid 3, voorziet ten slotte in een bijzondere regeling voor | Enfin, l'article 15, paragraphe 3, prévoit un régime particulier pour |
beloningen verkregen ter zake van een dienstbetrekking uitgeoefend aan | |
boord van een schip of luchtvaartuig dat in internationaal verkeer | les rémunérations reçues au titre d'un emploi salarié exercé à bord |
wordt geëxploiteerd, of aan boord van een schip dat dient voor het | d'un navire ou d'un aéronef exploité en trafic international, ou à |
vervoer in de binnenwateren. Die beloningen zijn belastbaar in de | bord d'un bateau servant à la navigation intérieure. Ces rémunérations |
overeenkomstsluitende Staat waar de plaats van de werkelijke leiding | sont imposables dans l'Etat contractant où le siège de direction |
van de onderneming is gelegen. | effective de l'entreprise est situé. |
B.2.1. In de interpretatie die door de verwijzende rechter in | B.2.1. Dans l'interprétation retenue par le juge a quo, l'exigence |
aanmerking is genomen komt de vereiste dat een dienstbetrekking wordt | |
uitgeoefend in de andere overeenkomstsluitende Staat in de zin van | qu'un emploi soit exercé dans l'autre Etat contractant au sens de |
artikel 15, lid 1, in fine, van de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van | l'article 15, paragraphe 1, in fine, de la Convention belgo-suisse du |
28 augustus 1978 erop neer dat de belastingbevoegdheid uitsluitend aan | 28 août 1978 revient à attribuer le pouvoir d'imposition à la Suisse |
Zwitserland wordt toegekend indien wordt aangetoond dat de werknemer | uniquement s'il est démontré que le travailleur a une présence |
daadwerkelijk fysiek aanwezig is in Zwitserland. | physique effective en Suisse. |
Die interpretatie stemt overeen met die van het Hof van Cassatie dat, | Cette interprétation correspond à celle de la Cour de cassation qui, |
bij een arrest van 15 oktober 2015 (F.13.0120.N), betreffende artikel | par un arrêt du 15 octobre 2015 (F.13.0120.N), à propos de l'article |
15, lid 1, van de Overeenkomst tot het vermijden van dubbele belasting | 15, paragraphe 1, de la Convention préventive de double imposition |
die op 16 oktober 1969 werd gesloten tussen België en Denemarken, | conclue le 16 octobre 1969 entre la Belgique et le Danemark rédigé en |
waarvan de bewoordingen vrijwel identiek zijn aan die van artikel 15, | des termes quasiment identiques à ceux de l'article 15, paragraphe 1, |
lid 1, van de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978, | de la Convention belgo-suisse du 28 août 1978, a jugé ce qui suit : |
heeft geoordeeld wat volgt : « 1. Krachtens artikel 15, § 1, van het Belgisch-Deens dubbelbelastingverdrag van 16 oktober 1969 zijn lonen, salarissen en andere soortgelijke beloningen, verkregen door een verblijfhouder van een overeenkomstsluitende Staat ter zake van een dienstbetrekking slechts in die Staat belastbaar, tenzij de dienstbetrekking in een andere overeenkomstsluitende Staat wordt uitgeoefend. Indien de dienstbetrekking aldaar wordt uitgeoefend, zijn de ter zake daarvan verkregen beloningen in een andere Staat belastbaar. Op grond van die verdragsbepaling komt het heffingsrecht over lonen in eerste instantie toe aan de Staat waarvan de werknemer inwoner is. Indien de dienstbetrekking echter in een andere Staat wordt uitgeoefend, hetgeen veronderstelt dat de werknemer aldaar fysiek aanwezig is voor het verrichten van werkzaamheden, komt het heffingsrecht in beginsel toe aan de werkstaat. In geval van internationaal vrachtwagenvervoer is de Staat, waarin de transportonderneming is gevestigd, enkel heffingsbevoegd voor de dagen waarop de vrachtwagenbestuurder daadwerkelijk in die Staat heeft gewerkt. | « 1. En vertu de l'article 15, § 1er, de la Convention du 16 octobre 1969 entre la Belgique et le Danemark en vue d'éviter les doubles impositions et de régler certaines autres questions en matière d'impôts sur le revenu et la fortune, les salaires, traitements et autres rémunérations similaires qu'un résident d'un Etat contractant reçoit au titre d'un emploi salarié ne sont imposables que dans cet Etat, à moins que l'emploi ne soit exercé dans l'autre Etat contractant. Si l'emploi y est exercé, les rémunérations reçues à ce titre sont imposables dans cet autre Etat. En vertu de cette disposition conventionnelle, le pouvoir d'imposer les rémunérations revient en premier lieu à l'Etat dont le travailleur est résident. Si l'emploi est toutefois exercé dans un autre Etat, ce qui implique la présence physique du travailleur dans cet Etat pour exercer son activité, le pouvoir d'imposition est, en principe, attribué à l'Etat dans lequel l'emploi est exercé. En cas de transport international par camion, l'Etat dans lequel l'entreprise de transport est établie n'a le pouvoir d'imposer les rémunérations que pour les jours pendant lesquels le chauffeur de camion a effectivement travaillé dans cet Etat. |
2. De appelrechters stellen vast dat : | 2. Les juges d'appel ont constaté que : |
- de eerste verweerder zijn woonplaats heeft in België; | - le premier défendeur est domicilié en Belgique; |
- hij als internationaal vrachtwagenbestuurder werkzaam is bij een | - il est occupé en tant que chauffeur de camion effectuant des |
Deense firma; | transports internationaux pour une firme danoise; |
- transporten in verschillende landen worden uitgevoerd, zonder dat | - des transports sont effectués dans divers pays sans qu'il existe des |
gedetailleerde gegevens voorliggen van het aantal gepresteerde uren | données détaillées du nombre d'heures prestées ou des kilomètres |
c.q. gereden kilometers of gepresteerde uren per land afzonderlijk; | effectués ou des heures prestées dans chaque pays séparément; |
- de vrachtwagens in Denemarken ingeschreven zijn en dat de | - les camions sont immatriculés au Danemark et les transports sont |
transporten vanuit Denemarken georganiseerd worden. | organisés à partir de ce pays. |
3. De appelrechters oordelen dat : | 3. Les juges d'appel ont considéré que : |
- voor de invulling van het begrip ' uitoefenen van een | - pour déterminer la notion d'' exercice d'un emploi dans un autre |
dienstbetrekking in een andere staat ' dan de woonstaat ten aanzien | état ' que l'état du domicile, le critère de la ' présence physique ' |
van een internationaal vrachtwagenbestuurder die zich bijna dagelijks | est impossible à appliquer à l'égard d'un chauffeur de camion |
over verschillende landen verplaatst, het criterium van ' fysieke | effectuant presque quotidiennement des transports internationaux dans |
aanwezigheid ' onwerkbaar is; | divers pays; |
- de inkomsten van de eerste verweerder voor het leveren van | - les revenus du premier défendeur pour les prestations de chauffeur |
prestaties als internationaal vrachtwagenbestuurder bij een Deense | de camion effectuant des transports internationaux pour une firme |
firma, in toepassing van artikel 15, § 1, van het Belgisch-Deens | danoise, ne sont pas soumis aux impôts en Belgique, en application de |
dubbelbelasting, niet onderworpen zijn aan de Belgische belastingen. | l'article 15, § 1er, de la Convention du 16 octobre 1969. |
4. De appelrechters die aldus met betrekking tot de aanslagjaren 2003, | 4. Les juges d'appel, qui, en ce qui concerne les exercices 2003, 2004 |
2004 en 2006 de heffingsbevoegdheid ter zake van inkomsten uit | et 2006, attribuent ainsi le pouvoir d'imposition, pour les revenus |
niet-zelfstandige arbeid gedeeltelijk verricht in een andere Staat dan | résultant d'un travail non-indépendant exercé partiellement dans un |
Etat autre que celui dans lequel le travailleur est résident, à l'Etat | |
de woonstaat, toekennen aan de werkstaat zonder rekening te houden met | dans lequel l'emploi est exercé sans tenir compte de l'étendue des |
de omvang van de prestaties die werden verricht buiten het grondgebied | prestations qui ont été accomplies en-dehors du territoire de cet |
van de werkstaat, schenden artikel 15, § 1 van het Belgisch-Deens | Etat, ont violé l'article 15, § 1er, de la Convention du 16 octobre |
dubbelbelastingverdrag. | 1969. |
Het middel is in zoverre gegrond ». | Dans cette mesure, le moyen est fondé ». |
Het Hof van Cassatie heeft zich in dezelfde zin uitgesproken over | La Cour de cassation s'est prononcée dans le même sens à propos de |
artikel 15, lid 1, van de Overeenkomst tot het vermijden van dubbele | l'article 15, paragraphe 1, de la Convention préventive de double |
belasting gesloten op 19 oktober 1970 tussen België en Nederland | imposition conclue le 19 octobre 1970 entre la Belgique et les |
(Cass., 15 oktober 2015, F.14.0083.N, niet bekendgemaakt). | Pays-Bas (Cass., 15 octobre 2015, F.14.0083.N, non publié). |
B.2.2. Krachtens artikel 15, lid 1, van de Belgisch-Zwitserse | B.2.2. En vertu de l'article 15, paragraphe 1, de la Convention |
Overeenkomst van 28 augustus 1978, zoals geïnterpreteerd door de | belgo-suisse du 28 août 1978, tel qu'interprété par le juge a quo, les |
verwijzende rechter, zijn de beloningen verkregen door een | |
internationale vrachtwagenchauffeur, Belgische inwoner, met een | rémunérations perçues par un chauffeur routier international, résident |
arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke | belge, sous contrat avec un employeur dont le siège de direction |
leiding in Zwitserland gelegen is, in principe belastbaar in België, | effective est situé en Suisse sont en principe imposables en Belgique, |
dat de overeenkomstsluitende woonstaat van de werknemer is (artikel | qui est l'Etat contractant de la résidence du travailleur (article 15, |
15, lid 1, eerste zin). Zwitserland, dat de overeenkomstsluitende | paragraphe 1, première phrase). La Suisse, qui est l'Etat contractant |
Staat is waarin de dienstbetrekking wordt uitgeoefend, is enkel | dans lequel l'emploi est exercé, n'a le pouvoir d'imposer ces |
heffingsbevoegd « voor de dagen waarop de vrachtwagenbestuurder | rémunérations « que pour les jours pendant lesquels le chauffeur de |
daadwerkelijk in die Staat heeft gewerkt » (artikel 15, lid 1, tweede | camion a effectivement travaillé dans cet Etat » (article 15, |
zin) (Cass., 15 oktober 2015, F.13.0120.N; Cass., 15 oktober 2015, | paragraphe 1, deuxième phrase) (Cass., 15 octobre 2015, F.13.0120.N; |
F.14.0083.N, niet bekendgemaakt). | Cass., 15 octobre 2015, F.14.0083.N, non publié). |
Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag | Quant à la seconde question préjudicielle |
B.3.1. Met de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de | B.3.1. Par la seconde question préjudicielle, la Cour est invitée à |
bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling te onderzoeken, | examiner la compatibilité de la disposition en cause avec les articles |
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij in België leidt tot een vrijstelling van de beloningen van Zwitserse oorsprong die zijn uitbetaald door een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding in Zwitserland gelegen is, voor prestaties als werknemer aan boord van een luchtvaartuig of een schip terwijl zij in België leidt tot een belasting van de beloningen van Zwitserse oorsprong die zijn uitbetaald door een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding in Zwitserland gelegen is, voor prestaties als werknemer aan boord van een trein of een vrachtwagen. B.3.2. De verwijzende rechter vergelijkt de situatie van de werknemer, Belgische inwoner, die is tewerkgesteld aan boord van een trein of een vrachtwagen, op basis van een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding in Zwitserland gelegen is, en op | 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'elle entraîne une exonération en Belgique des rémunérations d'origine suisse versées par un employeur dont le siège de direction effective est situé en Suisse, en contrepartie de prestations de salarié effectuées à bord d'un aéronef ou d'un bateau, et une imposition en Belgique des rémunérations d'origine suisse versées par un employeur dont le siège de direction effective est situé en Suisse, en contrepartie de prestations de salarié effectuées à bord d'un train ou d'un camion. B.3.2. Le juge a quo compare la situation du travailleur salarié, résident belge, sous contrat avec un employeur dont le siège de direction effective est situé en Suisse, employé à bord d'un train ou d'un camion, à qui s'applique l'article 15, paragraphe 1, de la |
wie artikel 15, lid 1, van de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 | Convention belgo-suisse du 28 août 1978, à celle du travailleur |
augustus 1978 van toepassing is, met die van de werknemer, Belgische | |
inwoner, die is tewerkgesteld aan boord van een luchtvaartuig of een | |
schip, op basis van een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens | salarié, résident belge, sous contrat avec un employeur dont le siège |
plaats van werkelijke leiding gelegen is in Zwitserland, en op wie | de direction effective est situé en Suisse, employé à bord d'un |
artikel 15, lid 3, van dezelfde Overeenkomst van toepassing is. | aéronef ou d'un bateau, à qui s'applique l'article 15, paragraphe 3, |
de la même Convention. | |
Het verschil in behandeling waarover aan het Hof een vraag wordt | Par conséquent, la différence de traitement au sujet de laquelle la |
gesteld vloeit bijgevolg voort uit artikel 15, lid 3, van de | Cour est interrogée découle de l'article 15, paragraphe 3, de la |
Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978, in samenhang | Convention belgo-suisse du 28 août 1978, lu en combinaison avec |
gelezen met artikel 15, lid 1, van dezelfde Overeenkomst. | l'article 15, paragraphe 1, de la même Convention. |
B.4. Het bodemgeschil heeft betrekking op de belasting, in België, van | B.4. Le litige au fond concerne l'imposition en Belgique des |
de beloningen verkregen door een internationale vrachtwagenchauffeur, | rémunérations perçues par un chauffeur routier international, résident |
Belgische inwoner, die werkt voor rekening van een onderneming waarvan | |
de plaats van werkelijke leiding in Zwitserland gelegen is. | belge, qui travaille pour le compte d'une entreprise dont le siège de |
Het Hof onderzoekt het voormelde verschil in behandeling bijgevolg | direction effective est situé en Suisse. |
uitsluitend in zoverre het betrekking heeft op de internationale | Par conséquent, la Cour examine la différence de traitement précitée |
vrachtwagenchauffeurs, zonder de situatie van de personeelsleden van | uniquement en ce qu'elle vise les chauffeurs routiers internationaux, |
de spoorwegmaatschappijen te onderzoeken, die overigens inzonderheid | sans examiner la situation des membres du personnel des sociétés de |
wordt beoogd in artikel 19, lid 3, tweede alinea, van de | chemin de fer, qui est, du reste, spécialement visée à l'article 19, |
Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978. | paragraphe 3, alinéa 2, de la Convention belgo-suisse du 28 août 1978. |
B.5. Uit hetgeen in B.2.2 is vermeld, blijkt dat krachtens artikel 15, | B.5. Il ressort de ce qui a été dit en B.2.2, qu'en vertu de l'article |
lid 1, van de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978, | 15, paragraphe 1, de la Convention belgo-suisse du 28 août 1978, tel |
zoals geïnterpreteerd door de verwijzende rechter, de beloningen | qu'il est interprété par le juge a quo, les rémunérations perçues par |
verkregen door een internationale vrachtwagenchauffeur, Belgische | un chauffeur routier international, résident belge, sous contrat avec |
inwoner, met een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats | un employeur dont le siège de direction effective est situé en Suisse |
van werkelijke leiding gelegen is in Zwitserland, in principe | sont en principe imposables en Belgique, qui est l'Etat contractant de |
belastbaar zijn in België, dat de overeenkomstsluitende woonstaat van | la résidence du travailleur. Ces rémunérations sont imposables en |
de werknemer is. Die beloningen zijn belastbaar in Zwitserland, dat de | Suisse, qui est l'Etat contractant dans lequel l'emploi est exercé, |
overeenkomstsluitende Staat is waarin de dienstbetrekking wordt uitgeoefend, uitsluitend voor de dagen waarop de vrachtwagenchauffeur daadwerkelijk in die Staat heeft gewerkt. Krachtens artikel 15, lid 3, van dezelfde Overeenkomst, zoals geïnterpreteerd door de verwijzende rechter, zijn daarentegen de beloningen verkregen door een werknemer, Belgische inwoner, die is tewerkgesteld « aan boord van een schip of luchtvaartuig dat in internationaal verkeer wordt geëxploiteerd, of aan boord van een schip dat dient voor het vervoer in de binnenwateren », op basis van een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding in Zwitserland gelegen is, integraal belastbaar in Zwitserland, dat de overeenkomstsluitende Staat is op het grondgebied waarvan de plaats van de werkelijke leiding van de onderneming gelegen is. B.6. Daar de toetsing van het Hof het onderzoek van de inhoud van | uniquement pour les jours pendant lesquels le chauffeur de camion a effectivement travaillé dans cet Etat. En revanche, en vertu de l'article 15, paragraphe 3, de la même Convention, tel qu'il est interprété par le juge a quo, les rémunérations perçues par le travailleur salarié, résident belge, sous contrat avec un employeur dont le siège de direction effective est situé en Suisse, employé « à bord d'un navire ou d'un aéronef exploité en trafic international, ou à bord d'un bateau servant à la navigation intérieure », sont intégralement imposables en Suisse, qui est l'Etat contractant sur le territoire duquel le siège de direction effective de l'entreprise est situé. B.6. Le contrôle de la Cour impliquant l'examen du contenu de |
artikel 15 van de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978 | l'article 15 de la Convention belgo-suisse du 28 août 1978, la Cour |
omvat, moet het Hof ermee rekening houden dat het niet gaat om een | doit tenir compte de ce qu'il ne s'agit pas d'un acte unilatéral de |
eenzijdige soevereiniteitsakte, maar om een verdragsnorm waartoe | souveraineté, mais d'une norme conventionnelle par laquelle la |
België zich ten aanzien van een andere Staat volkenrechtelijk heeft | Belgique a pris un engagement de droit international à l'égard d'un |
verbonden. | autre Etat. |
B.7.1. Zoals de andere overeenkomsten tot het vermijden van dubbele | B.7.1. De même que les autres conventions préventives de la double |
belasting heeft de Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus | imposition, la Convention belgo-suisse du 28 août 1978 a pour objectif |
1978 in eerste instantie tot doel een einde te maken aan de internationale dubbele belasting of de gevolgen ervan te verzachten, wat inhoudt dat de overeenkomstsluitende Staten gedeeltelijk of geheel ervan afzien het recht uit te oefenen dat hun wetgeving aan hen toekent om bepaalde inkomsten te belasten. De Overeenkomst regelt dus de verdeling van de belastingbevoegdheid tussen de Staat van verblijf van de belastingplichtige en de bronstaat van de inkomsten, en voert geen nieuwe fiscale verplichtingen in ten opzichte van hun interne rechten. B.7.2. De memorie van toelichting bij het wetsontwerp houdende goedkeuring van de Overeenkomst preciseert dat deze in ruime mate is geïnspireerd op de Modelovereenkomst inzake belastingen die op | premier de supprimer la double imposition internationale ou d'en atténuer les effets, ce qui implique que les Etats contractants renoncent, partiellement ou totalement, à exercer le droit que leur confère leur législation d'imposer un certain nombre de revenus. La Convention règle donc la répartition du pouvoir d'imposition entre l'Etat de la résidence du contribuable et l'Etat de la source des revenus, et ne crée pas de nouvelles obligations fiscales par rapport à leurs droits internes. B.7.2. L'exposé des motifs du projet de loi portant approbation de la Convention précise que celle-ci s'inspire dans une large mesure du |
internationaal niveau werd opgesteld door de Organisatie voor | Modèle de Convention fiscale établi au niveau international par |
Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) (Parl. St., Kamer, | l'Organisation de coopération et de développement économiques (OCDE) |
B.Z. 1979, nr. 255/1, p. 2). | (Doc. parl., Chambre, SE 1979, n° 255/1, p. 2). |
B.8.1. De in het geding zijnde bepaling is geïnspireerd op artikel 15, | B.8.1. La disposition en cause s'inspire de l'article 15, paragraphe |
lid 3, van de OESO-Modelovereenkomst inzake belastingen, in de versie | 3, du Modèle de Convention fiscale de l'OCDE, dans sa version telle |
zoals die luidde op de datum van de ondertekening van de | qu'elle se lisait à la date de la signature de la Convention |
Belgisch-Zwitserse Overeenkomst op 28 augustus 1978, en zulks tot 20 | belgo-suisse, le 28 août 1978, et ce jusqu'au 20 novembre 2017 : |
november 2017 : | |
« Niettegenstaande de voorgaande bepalingen van dit artikel, zijn | « Nonobstant les dispositions précédentes du présent article, les |
beloningen verkregen ter zake van een dienstbetrekking uitgeoefend aan | rémunérations reçues au titre d'un emploi salarié exercé à bord d'un |
boord van een schip of luchtvaartuig dat in internationaal verkeer | navire ou d'un aéronef exploité en trafic international, à bord d'un |
wordt geëxploiteerd, of aan boord van een schip dat dient voor het | bateau servant à la navigation intérieure, sont imposables dans l'Etat |
vervoer in de binnenwateren, belastbaar in de overeenkomstsluitende | contractant où le siège de direction effective de l'entreprise est |
Staat waar de plaats van de werkelijke leiding van de onderneming is | |
gelegen » (OESO (2014), Modelovereenkomst inzake belastingen naar het | situé » (OCDE (2014), Modèle de Convention fiscale concernant le |
inkomen en naar het vermogen : verkorte versie 2014, OESO-uitgaven, | |
artikel 15 « Inkomsten uit een dienstbetrekking », pp. 33-34) (eigen | revenu et la fortune : Version abrégée 2014, Editions OCDE, article 15 |
vertaling). | « Revenus d'emploi », pp. 33-34). |
B.8.2. Sinds de « Editie 2017 van de OESO-Modelovereenkomst inzake | B.8.2. Depuis la « Mise à jour 2017 du Modèle de Convention fiscale de |
belastingen » van 21 november 2017 luidt artikel 15, lid 3, van de | l'OCDE » du 21 novembre 2017, l'article 15, paragraphe 3, du Modèle de |
Modelovereenkomst als volgt : « Niettegenstaande de voorgaande bepalingen van dit artikel, zijn beloningen verkregen door een inwoner van een overeenkomstsluitende Staat ter zake van een dienstbetrekking, als lid van de vaste bemanning van een schip of luchtvaartuig, uitgeoefend aan boord van een schip of luchtvaartuig dat in internationaal verkeer wordt geëxploiteerd, met uitzondering van een dienstbetrekking uitgeoefend aan boord van een schip of luchtvaartuig dat enkel in de andere overeenkomstsluitende Staat wordt geëxploiteerd, slechts in de eerstgenoemde Staat belastbaar » (OESO (2017), Modelovereenkomst inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen : verkorte | Convention se lit comme suit : « Nonobstant les dispositions précédentes du présent article, les rémunérations reçues par un résident d'un Etat contractant au titre d'un emploi salarié, en tant que membre de l'équipage régulier d'un navire ou aéronef, exercé à bord d'un navire ou d'un aéronef exploité en trafic international, à l'exception d'un emploi exercé à bord d'un navire ou d'un aéronef exploité uniquement dans l'autre Etat contractant, ne sont imposables que dans le premier Etat » (OECD (2017), Modèle de Convention concernant le revenu et la fortune : |
versie 2017, OESO-uitgaven, artikel 15, lid 3, p. 39) (eigen | version abrégée 2017, Editions OCDE, article 15, paragraphe 3, p. 39, |
vertaling). | traduction libre). |
Daaruit volgt dat, sinds 21 november 2017, artikel 15, lid 3, van de | Il en résulte que, depuis le 21 novembre 2017, l'article 15, |
OESO-Modelovereenkomst inzake belastingen bepaalt dat beloningen | paragraphe 3, du Modèle de Convention fiscale de l'OCDE prévoit que |
verkregen ter zake van een dienstbetrekking, als lid van de vaste | les rémunérations perçues au titre d'un emploi salarié, en tant que |
bemanning van een schip of een luchtvaartuig, uitgeoefend aan boord | membre de l'équipage régulier d'un navire ou d'un aéronef, exercé à |
van een schip of een luchtvaartuig dat in internationaal verkeer wordt | bord d'un navire ou d'un aéronef exploité en trafic international, |
geëxploiteerd, in principe belastbaar zijn in de overeenkomstsluitende | sont imposables, en principe, dans l'Etat contractant de la résidence |
woonstaat van de werknemer. | du travailleur. |
B.9. De Commentaar bij de OESO-Modelovereenkomst inzake belastingen is | B.9. Les Commentaires du Modèle de Convention fiscale de l'OCDE ne |
niet bindend voor de lidstaten van de OESO. In zoverre die Commentaar | sont pas contraignants pour les Etats membres de l'OCDE. Dans la |
het resultaat is van de besprekingen gevoerd door de | mesure où ces Commentaires sont le résultat des discussions menées par |
vertegenwoordigers van de lidstaten in het Comité voor fiscale zaken | les représentants des Etats membres au sein du Comité des affaires |
van de OESO, weerspiegelt hij niettemin de manier waarop de tekst van | fiscales de l'OCDE, ils reflètent cependant la manière dont le texte |
de Modelovereenkomst door de lidstaten werd opgevat. | du Modèle de Convention a été conçu par les Etats membres. |
B.10. De paragrafen 9 en 10 van de Commentaar betreffende artikel 15, | B.10. Les paragraphes 9 et 10 des Commentaires relatifs à l'article |
lid 3, van de OESO-Modelovereenkomst inzake belastingen, in de versie | 15, paragraphe 3, du Modèle de Convention fiscale de l'OCDE, dans leur |
vóór 21 november 2017, luiden als volgt : | version antérieure au 21 novembre 2017, étaient libellés comme suit : |
« 9. Ingevolge paragraaf 3 is, voor de beloningen van de bemanningen | « 9. Le paragraphe 3 rend applicable aux rémunérations des équipages |
van schepen of luchtvaartuigen in internationaal verkeer of van | |
schepen die dienen voor het vervoer in de binnenwateren een regel van | de navires ou d'aéronefs en trafic international ou de bateaux servant |
toepassing die, tot op zekere hoogte, de regel volgt die van | à la navigation intérieure, une règle qui suit, jusqu'à un certain |
toepassing is op de inkomsten uit de zeevaart, binnenvaart en | point, celle qui est applicable aux revenus de la navigation maritime, |
luchtvaart, dat wil zeggen dat zij belastbaar zijn in de | intérieure et aérienne, c'est-à-dire qu'elles sont imposables dans |
overeenkomstsluitende Staat waar de plaats van werkelijke leiding van | l'Etat contractant où se trouve le siège de direction effective de |
de onderneming zich bevindt. In de Commentaar bij artikel 8 wordt | l'entreprise. Dans les Commentaires sur l'article 8, il est précisé |
gepreciseerd dat de overeenkomstsluitende Staten kunnen overeenkomen | que les Etats contractants peuvent convenir de conférer le droit |
de heffingsbevoegdheid voor die inkomsten toe te kennen aan de Staat | d'imposer ces revenus à l'Etat de l'entreprise qui exploite les |
van de onderneming die de schepen, binnenschepen of luchtvaartuigen | navires, bateaux ou aéronefs. Les raisons qui expliquent |
exploiteert. De redenen voor de invoering van die mogelijkheid voor de | l'introduction de cette possibilité s'agissant des revenus de la |
inkomsten uit de zeevaart, binnenvaart of luchtvaart gelden eveneens | navigation maritime, intérieure ou aérienne sont également valables |
voor wat de bezoldiging van de bemanning betreft [...] ». | pour ce qui est de la rémunération de l'équipage [...] ». |
« 10. Er dient te worden opgemerkt dat niet werd voorzien in | « 10. Il est à noter que l'imposition des revenus des travailleurs |
specifieke bepalingen voor het belasten van de inkomsten van de | frontaliers ou des salariés travaillant à bord de camions et de trains |
grensarbeiders of van de werknemers aan boord van vrachtwagens en | entre plusieurs Etats n'a pas fait l'objet de dispositions |
treinen tussen verschillende Staten, want de problemen die | particulières, car il est préférable que les problèmes résultant de |
voortvloeien uit lokale omstandigheden worden beter rechtstreeks door | conditions locales soient résolus directement par les Etats intéressés |
de betrokken Staten opgelost » (OESO (2014), Modelovereenkomst inzake | » (OCDE (2014), Modèle de Convention fiscale concernant le revenu et |
belastingen naar het inkomen en naar het vermogen : verkorte versie | la fortune : Version abrégée 2014, éditions OCDE, Commentaires sur |
2014, OESO-uitgaven, Commentaar bij artikel 15 dat betrekking heeft op | |
inkomsten uit een dienstbetrekking, paragrafen 9 en 10, pp. 294-295) | l'article 15 concernant les revenus d'emploi, paragraphes 9 et 10, pp. |
(eigen vertaling). | 294-295). |
B.11. Daaruit volgt dat de lidstaten van de OESO hebben geoordeeld dat | B.11. Il en résulte que les Etats membres de l'OCDE ont estimé qu'il |
het beter was het aan de betrokken Staten over te laten om, in | était préférable de laisser aux Etats intéressés le soin de traiter, |
bilaterale overeenkomsten, de belasting van de inkomsten van | dans les conventions bilatérales, l'imposition des revenus des |
werknemers die werken aan boord van vrachtwagens te regelen, zonder | salariés travaillant à bord de camions, sans qu'il soit nécessaire de |
dat het noodzakelijk is in verband met die problematiek in een | prévoir une disposition spécifique concernant cette problématique dans |
specifieke bepaling te voorzien in de OESO-Modelovereenkomst inzake | le Modèle de Convention fiscale de l'OCDE. |
belastingen. Zij hebben daarentegen wel, via artikel 15, lid 3, van de | Ils ont par contre introduit, par le biais de l'article 15, paragraphe |
OESO-Modelovereenkomst inzake belastingen, een specifieke bepaling | 3, du Modèle de Convention fiscale de l'OCDE, une disposition |
ingevoerd betreffende het belasten van de inkomsten van de bemanning | spécifique concernant l'imposition des revenus des équipages de |
van schepen of luchtvaartuigen in internationaal verkeer of van | navires ou d'aéronefs en trafic international ou de bateaux servant à |
binnenschepen om, « tot op zekere hoogte », de regel die van | la navigation intérieure afin d'aligner « jusqu'à un certain point » |
toepassing is op die beloningen af te stemmen op de regel die geldt | la règle applicable à ces rémunérations sur la règle applicable aux |
voor de winsten van de ondernemingen welke die schepen, binnenschepen | bénéfices des entreprises qui exploitent ces navires, bateaux ou |
of luchtvaartuigen exploiteren, die is vermeld in artikel 8 van de | aéronefs, énoncée à l'article 8 du Modèle de Convention de l'OCDE. |
OESO-Modelovereenkomst. | |
Krachtens die laatste bepaling zijn winsten uit de exploitatie van | En vertu de cette dernière disposition, les bénéfices provenant de |
schepen of luchtvaartuigen in internationaal verkeer en winsten uit de | l'exploitation, en trafic international, de navires ou d'aéronefs et |
exploitatie van schepen die dienen voor het vervoer in de | les bénéfices provenant de l'exploitation de bateaux servant à la |
binnenwateren slechts belastbaar « in de overeenkomstsluitende Staat | navigation intérieure ne sont imposables que « dans l'Etat contractant |
waar de plaats van de werkelijke leiding van de onderneming is gelegen | où le siège de direction effective de l'entreprise est situé ». |
». Volgens de eerste paragraaf van de Commentaar bij artikel 8 van de | Selon le premier paragraphe des Commentaires de l'article 8 du Modèle |
Modelovereenkomst inzake belastingen, in de versie ervan zoals die | de Convention fiscale, dans sa version telle qu'elle se lisait avant |
luidde vóór 21 november 2017 : | le 21 novembre 2017 : |
« De bepaling van paragraaf 1, die betrekking heeft op de winsten uit | « La disposition du paragraphe 1 qui concerne les bénéfices de |
de exploitatie van schepen of luchtvaartuigen in internationaal | l'exploitation, en trafic international, de navires ou d'aéronefs a |
verkeer heeft tot doel te verzekeren dat die winsten in één enkele | pour but d'assurer que ces bénéfices seront imposés dans un seul Etat. |
Staat worden belast. De bepaling steunt op het beginsel volgens | La disposition est basée sur le principe suivant lequel le droit |
hetwelk de heffingsbevoegdheid moet worden voorbehouden aan de | d'imposition doit être réservé à l'Etat contractant où se trouve le |
overeenkomstsluitende Staat waar de plaats van de werkelijke leiding | siège de direction effective de l'entreprise. L'expression ' trafic |
van de onderneming zich bevindt. De uitdrukking ' internationaal | international ' est définie à l'alinéa e) du paragraphe 1 de l'article |
verkeer ' is omschreven in alinea e) van lid 1 van artikel 3 » (OESO | 3 » (OCDE (2014), Modèle de Convention fiscale concernant le revenu et |
(2014), Modelovereenkomst inzake belastingen naar het inkomen en naar | |
het vermogen : verkorte versie 2014, OESO-uitgaven, Commentaar bij | la fortune : Version abrégée 2014, éditions OCDE, Commentaires sur |
artikel 8 betreffende het belasten van winsten uit de zeevaart, | l'article 8 concernant l'imposition des bénéfices provenant de la |
binnenvaart en luchtvaart, paragraaf 1, p. 190). | navigation maritime, intérieure et aérienne, paragraphe 1er, p. 190). |
Vóór 21 november 2017 luidde artikel 3, lid 1, e), van de | Avant le 21 novembre 2017, l'article 3, paragraphe 1, e), du Modèle de |
Modelovereenkomst inzake belastingen als volgt : | Convention fiscale était libellé comme suit : |
« In de zin van deze Overeenkomst, tenzij de context een andere | « Au sens de la présente Convention, à moins que le contexte n'exige |
interpretatie vereist : [...] betekent de uitdrukking ' internationaal | une interprétation différente : [...] l'expression ' trafic |
verkeer ' elk vervoer door een schip of luchtvaartuig dat wordt | international ' désigne tout transport effectué par un navire ou un |
geëxploiteerd door een onderneming die haar plaats van werkelijke | aéronef exploité par une entreprise dont le siège de direction |
leiding in een overeenkomstsluitende Staat heeft, behalve indien het | effective est situé dans un Etat contractant, sauf lorsque le navire |
schip of het luchtvaartuig slechts tussen in de andere | ou l'aéronef n'est exploité qu'entre des points situés dans l'autre |
overeenkomstsluitende Staat gelegen plaatsen wordt geëxploiteerd » | Etat contractant » (OCDE (2014), Modèle de Convention fiscale |
(OESO (2014), Modelovereenkomst inzake belastingen naar het inkomen en | concernant le revenu et la fortune : Version abrégée 2014, éditions |
naar het vermogen : verkorte versie 2014, OESO-uitgaven, artikel 3 « | OCDE, article 3 « Définitions générales », paragraphe 1, e), p. 25). |
Algemene bepalingen », § 1, e), p. 25). | |
Volgens paragraaf 5 van de Commentaar bij artikel 3 van de | Selon le paragraphe 5 des Commentaires de l'article 3 du Modèle de |
Modelovereenkomst inzake belastingen, zoals geformuleerd vóór 21 | Convention fiscale, tels qu'ils étaient formulés avant le 21 novembre |
november 2017 : | 2017 : |
« De definitie van de uitdrukking ' internationaal verkeer ' steunt op | « La définition de l'expression ' trafic international ' est fondée |
het beginsel dat is uiteengezet in paragraaf 1 van artikel 8 en | sur le principe exposé au paragraphe 1 de l'article 8 suivant lequel, |
volgens hetwelk, gezien het bijzondere karakter van de aldus beoogde | étant donné le caractère spécial des opérations ainsi visées, seul |
verrichtingen, alleen de overeenkomstsluitende Staat waar de plaats | l'Etat contractant où est situé le siège de direction effective de |
van de werkelijke leiding van de onderneming is gelegen bevoegd is om | l'entreprise est en droit d'imposer les bénéfices provenant de cette |
de winsten uit die vorm van exploitatie van schepen of luchtvaartuigen | forme d'exploitation de navires ou d'aéronefs [...] » (ibid., |
te belasten [...] » (ibid., Commentaar bij artikel 3 dat betrekking | Commentaires sur l'article 3 concernant les définitions générales, p. |
heeft op de algemene bepalingen, p. 85). | 85). |
B.12. Gelet op de wil om de belastingheffing op de beloningen van de bemanning van schepen, binnenschepen of luchtvaartuigen af te stemmen op de belastingheffing op de winsten van de ondernemingen die die schepen, binnenschepen of luchtvaartuigen exploiteren, kon de wetgever redelijkerwijs instemmen met een internationale overeenkomst die bepaalt dat alleen de beloningen verkregen door werknemers die werken aan boord van een schip of luchtvaartuig dat in internationaal verkeer wordt geëxploiteerd of aan boord van een binnenschip, en niet die welke worden verkregen door internationale vrachtwagenchauffeurs, belastbaar zijn in de Staat waar de plaats van de werkelijke leiding van de werkgever is gelegen. Voor de belastingheffing op de beloningen verkregen door internationale vrachtwagenchauffeurs is overigens in andere oplossingen voorzien in andere door België gesloten overeenkomsten tot voorkoming van dubbele belasting. De in het geding zijnde bepaling heeft geen onevenredige gevolgen aangezien, indien een persoon van mening is dat de maatregelen genomen door een overeenkomstsluitende Staat of door beide overeenkomstsluitende Staten voor hem een belastingheffing met zich meebrengen of zullen meebrengen die niet in overeenstemming is met de | B.12. Eu égard à la volonté d'aligner l'imposition des rémunérations des équipages de navires, bateaux ou aéronefs sur l'imposition des bénéfices des entreprises qui exploitent ces navires, bateaux ou aéronefs, le législateur a pu raisonnablement donner son assentiment à une convention internationale qui prévoit que seules les rémunérations perçues par les salariés travaillant à bord de navires ou d'aéronefs exploités en trafic international ou de bateaux servant à la navigation intérieure, et non celles perçues par les chauffeurs routiers internationaux, sont imposables dans l'Etat dans lequel est situé le siège de direction effective de l'employeur. L'imposition des rémunérations perçues par les chauffeurs routiers internationaux fait d'ailleurs l'objet de solutions différentes dans d'autres conventions préventives de double imposition conclues par la Belgique. La disposition en cause n'entraîne pas de conséquences disproportionnées dès lors que, si une personne estime que les mesures prises par un Etat contractant ou par les deux Etats contractants entraînent ou entraîneront pour elle une imposition non conforme aux |
bepalingen van de Overeenkomst, artikel 26 van de Belgisch-Zwitserse | dispositions de la Convention, l'article 26 de la Convention |
Overeenkomst van 28 augustus 1978 de mogelijkheid biedt om binnen een | belgo-suisse du 28 août 1978 permet d'engager une procédure amiable |
termijn van drie jaar een regeling voor onderling overleg op te | |
starten, teneinde een herziening van de belastingheffing die niet in | dans un délai de trois ans en vue d'obtenir une révision de |
overeenstemming is met de Overeenkomst te verkrijgen. | l'imposition non conforme à la Convention. |
B.13. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.13. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag | Quant à la première question préjudicielle |
B.14.1. Met de eerste prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de | B.14.1. Par la première question préjudicielle, la Cour est invitée à |
bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling te onderzoeken, | examiner la compatibilité de la disposition en cause avec les articles |
met de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het beginsel van rechtszekerheid, in zoverre die bepaling voor een internationale vrachtwagenchauffeur, Belgische inwoner, met een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding in Zwitserland gelegen is, niet voorziet in dezelfde regeling van vrijstelling van de beloningen verbonden aan internationaal verkeer als die voor een internationale vrachtwagenchauffeur, Belgische inwoner, met een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke leiding in het Groothertogdom Luxemburg gelegen is. B.14.2. De verwijzende rechter vergelijkt de situatie van een internationale vrachtwagenchauffeur, Belgische inwoner, met een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats van werkelijke | 10, 11 et 172 de la Constitution, lus en combinaison avec le principe de sécurité juridique, en ce que cette disposition ne prévoit pas, pour le chauffeur routier international, résident belge, sous contrat avec un employeur dont le siège de direction effective est situé en Suisse, le même régime d'exonération des rémunérations liées au trafic international que pour le chauffeur routier international, résident belge, sous contrat avec un employeur dont le siège de direction effective est situé au Grand-Duché de Luxembourg. B.14.2. Le juge a quo compare la situation du chauffeur routier international, résident belge, sous contrat avec un employeur dont le |
leiding in Zwitserland gelegen is, op wie artikel 15, lid 1, van de | siège de direction effective se trouve en Suisse, à qui s'applique |
Belgisch-Zwitserse Overeenkomst van 28 augustus 1978 van toepassing | l'article 15, paragraphe 1, de la Convention belgo-suisse du 28 août |
is, met die van een internationale vrachtwagenchauffeur, Belgische | 1978, à celle du chauffeur routier international, résident belge, sous |
inwoner, met een arbeidsovereenkomst met een werkgever wiens plaats | contrat avec un employeur dont le siège de direction effective est |
van werkelijke leiding in het Groothertogdom Luxemburg gelegen is, op | situé au Grand-Duché de Luxembourg, à qui s'applique l'article 15, |
wie artikel 15, lid 3, van de op 17 september 1970 tussen België en | paragraphe 3, de la Convention signée le 17 septembre 1970 entre la |
Luxemburg ondertekende Overeenkomst tot het vermijden van dubbele | |
belasting en tot regeling van sommige andere aangelegenheden inzake | Belgique et le Luxembourg en vue d'éviter les doubles impositions et |
belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, goedgekeurd bij de | de régler certaines autres questions en matière d'impôts sur le revenu |
wet van 14 december 1972 (hierna : Belgisch-Luxemburgse Overeenkomst | et sur la fortune, approuvée par loi du 14 décembre 1972 (ci-après : |
van 17 september 1970) van toepassing is, in zoverre de eerstgenoemde | Convention belgo-luxembourgeoise du 17 septembre 1970), en ce que le |
het bewijs van zijn fysieke aanwezigheid in Zwitserland moet leveren | premier doit apporter la preuve de sa présence physique en Suisse pour |
om voor zijn beroepsinkomsten een vrijstelling te verkrijgen van de | obtenir l'exemption de ses revenus professionnels à l'impôt des |
personenbelasting in België, terwijl de beloningen verkregen door de | personnes physiques en Belgique, alors que les rémunérations perçues |
laatstgenoemde worden geacht betrekking te hebben op een activiteit | par le second sont considérées comme se rapportant à une activité |
uitgeoefend in het Groothertogdom Luxemburg en in die Staat belastbaar | exercée au Grand-Duché de Luxembourg et sont imposables dans cet Etat. |
zijn. Artikel 15, lid 3, van de Belgisch-Luxemburgse Overeenkomst van 17 | L'article 15, paragraphe 3, de la Convention belgo-luxembourgeoise du |
september 1970, zoals het werd gewijzigd bij het avenant van 11 | 17 septembre 1970, tel qu'il a été modifié par l'avenant du 11 |
december 2002 en goedgekeurd bij wet van 17 december 2004, bepaalt | décembre 2002 approuvé par loi du 17 décembre 2004, dispose en effet : |
immers : « In afwijking van de §§ 1 en 2 en onder het in § 1 gemaakte | « Par dérogation aux §§ 1 et 2 et sous la réserve mentionnée au § 1, |
voorbehoud worden beloningen ter zake van een dienstbetrekking | les rémunérations au titre d'un emploi salarié exercé à bord d'un |
uitgeoefend aan boord van een schip, een luchtvaartuig of een spoor- | navire, d'un aéronef ou d'un véhicule ferroviaire ou routier exploité |
of wegvoertuig geëxploiteerd in internationaal verkeer of aan boord | en trafic international, ou à bord d'un bateau servant à la navigation |
van een schip in de binnenvaart in internationaal verkeer, geacht | intérieure en trafic international, sont considérées comme se |
betrekking te hebben op werkzaamheden uitgeoefend in de | rapportant à une activité exercée dans l'Etat contractant où est situé |
overeenkomstsluitende Staat waarin de plaats van de werkelijke leiding | le siège de la direction effective de l'entreprise et sont imposables |
van de onderneming is gelegen en zijn ze in die Staat belastbaar ». | dans cet Etat ». |
B.15. Het in B.14.2 vermelde verschil in behandeling kan worden | B.15. La différence de traitement visée en B.14.2 s'explique par |
verklaard door het feit dat de overeenkomstsluitende partijen gebruik | l'exercice, par les parties contractantes, de leur faculté de |
maken van hun mogelijkheid om internationale verbintenissen aan te gaan. | contracter des engagements internationaux. |
Bijgevolg, en rekening houdend met hetgeen in B.6 en in B.12 is | Partant et compte tenu de ce qui a été dit en B.6 et en B.12, la |
vermeld, is het verschil in behandeling redelijk verantwoord. | différence de traitement est raisonnablement justifiée. |
B.16. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.16. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 1 van de wet van 2 september 1980 « houdende goedkeuring van | L'article 1er de la loi du 2 septembre 1980 « portant approbation de |
de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Zwitserse | la Convention entre le Royaume de Belgique et la Confédération suisse |
Bondsstaat tot het vermijden van dubbele belasting inzake belastingen | en vue d'éviter les doubles impositions en matière d'impôts sur le |
naar het inkomen en naar het vermogen, ondertekend te Bern op 28 | revenu et sur la fortune, signée à Berne le 28 août 1978 » en ce qu'il |
augustus 1978 » in zoverre het instemming verleent met artikel 15, lid | porte assentiment à l'article 15, paragraphe 3, de cette Convention, |
3, van die Overeenkomst, in samenhang gelezen met paragraaf 1 van | lu en combinaison avec le paragraphe 1 de la même disposition, ne |
dezelfde bepaling, schendt niet de artikelen 10, 11 en 172 van de | viole pas les articles 10, 11 et 172 de la Constitution, lus en |
Grondwet, in samenhang gelezen met het beginsel van rechtszekerheid. | combinaison avec le principe de la sécurité juridique. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 29 november 2018. | la Cour constitutionnelle, le 29 novembre 2018. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |