← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 1/2019 van 23 januari 2019 Rolnummer 6647 In zake : het
beroep tot vernietiging van de artikelen 24 tot 27 van de programmawet van 25 december 2016 Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 1/2019 van 23 januari 2019 Rolnummer 6647 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 24 tot 27 van de programmawet van 25 december 2016 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) | Extrait de l'arrêt n° 1/2019 du 23 janvier 2019 Numéro du rôle : 6647 En cause : le recours en annulation des articles 24 à 27 de la loi-programme du 25 décembre 2016 La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 1/2019 van 23 januari 2019 | Extrait de l'arrêt n° 1/2019 du 23 janvier 2019 |
Rolnummer 6647 | Numéro du rôle : 6647 |
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 24 tot 27 van | En cause : le recours en annulation des articles 24 à 27 de la |
de programmawet van 25 december 2016 (Gezondheidszorg - Bewarende | loi-programme du 25 décembre 2016 (Soins de santé - Mesures |
maatregelen in het kader van ziekenhuishervorming), ingesteld door de | conservatoires dans le cadre de la réforme des hôpitaux), introduit |
vzw « Santhea » en de (intercommunale) cvba « Centre hospitalier | par l'ASBL « Santhea » et la SCRL (intercommunale) « Centre |
Universitaire et Psychiatrique de Mons-Borinage ». | hospitalier Universitaire et Psychiatrique de Mons-Borinage ». |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, |
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, | J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. |
P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan | Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman et M. Pâques, assistée du |
door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût, |
F. Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 5 april 2017 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 5 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 april | avril 2017 et parvenue au greffe le 7 avril 2017, un recours en |
2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 24 tot 27 | annulation des articles 24 à 27 de la loi-programme du 25 décembre |
van de programmawet van 25 december 2016 (Gezondheidszorg - Bewarende | 2016 (Soins de santé - Mesures conservatoires dans le cadre de la |
maatregelen in het kader van ziekenhuishervorming), bekendgemaakt in | |
het Belgisch Staatsblad van 29 december 2016, tweede editie, door de | réforme des hôpitaux), publiée au Moniteur belge du 29 décembre 2016, |
deuxième édition, a été introduit par l'ASBL « Santhea » et la SCRL | |
vzw « Santhea » en de (intercommunale) cvba « Centre hospitalier | (intercommunale) « Centre hospitalier Universitaire et Psychiatrique |
Universitaire et Psychiatrique de Mons-Borinage », bijgestaan en | de Mons-Borinage », assistées et représentées par Me E. Lemmens et Me |
vertegenwoordigd door Mr. E. Lemmens en Mr. E. Kiehl, advocaten bij de | E. Kiehl, avocats au barreau de Liège, et Me P. Levert, avocat au |
balie te Luik, en Mr. P. Levert, advocaat bij de balie te Brussel. | barreau de Bruxelles. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. De artikelen 24 tot 27 van de programmawet van 25 december 2016 | B.1.1. Les articles 24 à 27 de la loi-programme du 25 décembre 2016 |
(hierna : de wet van 25 december 2016) vormen een afdeling van die wet | (ci-après : la loi du 25 décembre 2016) composent une section de cette |
met het opschrift « Bewarende maatregelen in het kader van de | loi intitulée « Mesures conservatoires dans le cadre de la réforme des |
ziekenhuishervorming ». Zij hebben ten doel nieuwe bepalingen in te | hôpitaux ». Ils ont pour objet d'insérer de nouvelles dispositions |
voegen in de gecoördineerde wet van 10 juli 2008 « op de ziekenhuizen | dans la loi coordonnée du 10 juillet 2008 « sur les hôpitaux et autres |
en andere verzorgingsinrichtingen » (hierna : de wet van 10 juli 2008) | établissements de soins » (ci-après : la loi du 10 juillet 2008) et |
en de inwerkingtreding ervan te regelen. | d'en régler l'entrée en vigueur. |
B.1.2. Het eerste hoofdstuk van titel III (« Programmatie, | B.1.2. Le premier chapitre du titre III (« Programmation, financement |
financiering en erkenning van ziekenhuizen ») van de wet van 10 juli | et agrément des hôpitaux ») de la loi du 10 juillet 2008, qui en |
2008, waarin de artikelen 36 tot 62/0 ervan zijn samengebracht, heeft | rassemble les articles 36 à 62/0, porte sur la « programmation ». |
betrekking op de « programmatie ». | |
Artikel 24 van de wet van 25 december 2016 voegt in die titel een « | L'article 24 de la loi du 25 décembre 2016 insère, dans ce titre, un « |
hoofdstuk I/1 » in, dat het opschrift « Bewarende maatregelen » | chapitre Ier/1 », intitulé « Mesures conservatoires ». Les articles 25 |
draagt. De artikelen 25 en 26 van dezelfde wet voegen respectievelijk | et 26 de la même loi insèrent respectivement les articles 62/1 et 62/2 |
de artikelen 62/1 en 62/2 van de wet van 10 juli 2008 in, die dat | de la loi du 10 juillet 2008, qui composent ce nouveau chapitre. |
nieuwe hoofdstuk vormen. | |
Artikel 62/1 bepaalt : | L'article 62/1 dispose : |
« Tot de door de Koning te bepalen datum en uiterlijk tot de eerste | « Jusqu'à la date qui sera fixée par le Roi et au plus tard jusqu'à la |
bijeenroeping van de nieuw verkozen Kamer van volksvertegenwoordigers na de eerstvolgende federale verkiezingen, mag het op het ogenblik van de bekendmaking van dit artikel aantal bestaande, erkende en in gebruik genomen bedden in diensten van algemene en psychiatrische ziekenhuizen, per soort van dienst en per ziekenhuis, niet worden verhoogd. De Koning kan in toepassing van het eerste lid een afzonderlijke datum bepalen voor de algemene ziekenhuizen, voor de psychiatrische ziekenhuizen, voor de verschillende soorten diensten binnen deze ziekenhuizen, evenals voor de transfer van bedden tussen ziekenhuizen ». | première convocation de la Chambre des représentants nouvellement élue après les prochaines élections fédérales, le nombre de lits existants, agréés et utilisés au sein de services d'hôpitaux généraux ou psychiatriques, par type de service et par hôpital, au moment de la publication du présent article ne peut être augmenté. Le Roi a la faculté, en application de l'alinéa 1er, de fixer une date distincte pour les hôpitaux généraux, pour les hôpitaux psychiatriques, pour les différents types de services au sein de ces hôpitaux ainsi que pour le transfert de lits entre hôpitaux ». |
Artikel 62/2 bepaalt : | L'article 62/2 dispose : |
« Tot de door de Koning te bepalen datum en uiterlijk tot de eerste | « Jusqu'à la date qui sera fixée par le Roi et au plus tard jusqu'à la |
bijeenroeping van de nieuw verkozen Kamer van volksvertegenwoordigers | première convocation de la Chambre des représentants nouvellement élue |
na de eerstvolgende federale verkiezingen, mogen het op het ogenblik | après les prochaines élections fédérales, le nombre de fonctions |
van de bekendmaking van dit artikel aantal erkende ziekenhuisfuncties, | hospitalières, sections hospitalières, services hospitaliers, services |
ziekenhuisafdelingen, ziekenhuisdiensten, medische diensten, | médicaux, services médicotechniques et programmes de soins agréés |
medisch-technische diensten, zorgprogramma's evenals het aantal in | ainsi que le nombre d'appareils médicaux lourds utilisés et exploités |
gebruik genomen en uitgebate zware medische apparaten niet worden | au moment de la publication du présent article ne peuvent être |
verhoogd. Dat verbod op een verhoging van de aantallen geldt zowel op | augmentés. Cette interdiction relative à l'augmentation des nombres |
het niveau van het Rijk als op het niveau van het ziekenhuis. | vaut tant au niveau national qu'au niveau de l'hôpital. |
De Koning kan in toepassing van het eerste lid een afzonderlijke datum | Le Roi a la faculté, en application de l'alinéa 1er, de fixer une date |
bepalen voor elke in het eerste lid bedoelde categorie evenals voor | distincte pour chacune des catégories visées à l'alinéa 1er ainsi que |
elke ziekenhuisfunctie, elke ziekenhuisafdeling, elke medische dienst, | pour chaque fonction hospitalière, chaque section hospitalière, chaque |
elke medisch-technische dienst, elk zorgprogramma en elk zwaar medisch | service médical, chaque service médicotechnique, chaque programme de |
apparaat ». | soins et chaque appareil médical lourd ». |
B.1.3. Artikel 27 van de wet van 25 december 2016 bepaalt : | B.1.3. L'article 27 de la loi du 25 décembre 2016 dispose : |
« Deze afdeling treedt in werking de dag van de bekendmaking van deze | « La présente section entre en vigueur le jour de la publication de la |
wet in het Belgisch Staatsblad. | présente loi au Moniteur belge. |
In afwijking van het eerste lid treden artikelen 25 en 26 in werking | Par dérogation au premier alinéa, les articles 25 et 26 entrent en |
op 1 maart 2017 ten aanzien van bedden, ziekenhuisfuncties, | vigueur au 1er mars 2017 en ce qui concerne les lits, les fonctions |
ziekenhuisafdelingen, ziekenhuisdiensten, medische diensten, | hospitalières, les sections hospitalières, les services hospitaliers, |
medisch-technische diensten, zorgprogramma's en zware medische | les services médicaux, les services médicotechniques, les programmes |
apparaten, die erkend werden tijdens een periode van zes maanden | de soins et les appareils médicaux lourds agréés au cours de la |
voorafgaand aan de bekendmaking van deze wet in het Belgisch | période de six mois précédant la publication de la présente loi au |
Staatsblad, maar waarvoor nog geen toelating voor ingebruikneming of | Moniteur belge, mais pour lesquels une autorisation de mise en service |
uitbating werd verleend voor de bekendmaking van deze wet in het | ou d'exploitation n'a pas encore été octroyée avant la publication de |
Belgisch Staatsblad ». | la présente loi au Moniteur belge ». |
De wet van 25 december 2016 is op 29 december daaropvolgend in het | La loi du 25 décembre 2016 a été publiée au Moniteur belge le 29 |
Belgisch Staatsblad bekendgemaakt. | décembre suivant. |
Ten aanzien van het belang om de vernietiging van de bestreden bepalingen te vorderen | Quant à l'intérêt à demander l'annulation des dispositions attaquées |
B.2. Artikel 142, derde lid, van de Grondwet en artikel 2, eerste lid, | B.2. L'article 142, alinéa 3, de la Constitution et l'article 2, |
2°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof | alinéa 1er, 2°, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
vereisen dat elke rechtspersoon die een beroep tot vernietiging | constitutionnelle requièrent que toute personne morale qui introduit |
instelt, doet blijken van een belang. | un recours en annulation justifie d'un intérêt. |
Van het vereiste belang doet slechts blijken de persoon wiens situatie | Ne justifie de l'intérêt requis que la personne dont la situation |
door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden | pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme |
geraakt. | attaquée. |
B.3. Het « Centre Hospitalier Universitaire et Psychiatrique de | B.3. Le « Centre Hospitalier Universitaire et Psychiatrique de |
Mons-Borinage », intercommunale die de vorm van een coöperatieve | Mons-Borinage », intercommunale ayant adopté la forme d'une société |
vennootschap met beperkte aansprakelijkheid heeft aangenomen, heeft, | coopérative à responsabilité limitée a entre autres pour but « la |
onder meer, « het beheer en de uitbating van het ' Centre Hospitalier | gestion et l'exploitation du ' Centre Hospitalier Universitaire |
Universitaire Ambroise Paré ' en van het ' Centre Hospitalier | Ambroise Paré ' et du ' Centre Hospitalier Psychiatrique le Chêne aux |
Psychiatrique le Chêne aux Haies ' » ten doel (artikel 3, eerste lid, | Haies ' » (article 3, alinéa 1er, b), de ses statuts, tels qu'ils ont |
b), van de statuten ervan, zoals zij zijn bekendgemaakt in de bijlagen | |
bij het Belgisch Staatsblad van 10 augustus 2015). | été publiés aux annexes du Moniteur belge du 10 août 2015). |
B.4. De artikelen 25 en 26 van de wet van 25 december 2016 hebben ten | B.4. Les articles 25 et 26 de la loi du 25 décembre 2016 ont pour |
doel de verhoging te verbieden van het aantal in gebruik genomen « | objet d'interdire l'augmentation du nombre de « lits » utilisés au |
bedden » in ziekenhuisdiensten, van het aantal « ziekenhuisfuncties », | sein de services d'hôpitaux, de « fonctions hospitalières », de « |
« ziekenhuisafdelingen », « ziekenhuisdiensten », « medische diensten | sections hospitalières », de « services hospitaliers », de « services |
», « medisch-technische diensten », « erkende zorgprogramma's » alsook | médicaux », de « services médicotechniques », de « programmes de soins |
het aantal door de ziekenhuizen in gebruik genomen « zware medische | agréés » ainsi que d'« appareils médicaux lourds » utilisés par les |
apparaten ». Artikel 27 regelt de inwerkingtreding van dat verbod. De bestreden wetsbepalingen zouden bijgevolg de situatie van de verzoekende intercommunale, die het beheer en de uitbating van twee ziekenhuizen ten doel heeft, rechtstreeks en ongunstig kunnen raken. De verzoekende intercommunale doet blijken van het vereiste belang. B.5. Aangezien de verzoekende intercommunale doet blijken van een belang om de vernietiging van de bestreden bepalingen te vorderen, is het niet nodig te onderzoeken of de verzoekende vereniging zonder winstoogmerk ook van een dergelijk belang doet blijken. B.6. Het beroep tot vernietiging is ontvankelijk. Ten aanzien van het eerste middel | hôpitaux. L'article 27 règle l'entrée en vigueur de cette interdiction. Les dispositions législatives attaquées pourraient dès lors affecter directement et défavorablement la situation de l'intercommunale requérante qui a pour but la gestion et l'exploitation de deux hôpitaux. L'intercommunale requérante justifie de l'intérêt requis. B.5. Dès lors que l'intercommunale requérante justifie d'un intérêt à demander l'annulation des dispositions attaquées, il n'est pas nécessaire d'examiner si l'association sans but lucratif requérante justifie également d'un tel intérêt. B.6. Le recours en annulation est recevable. Quant au premier moyen |
B.7. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van de artikelen | B.7. Le premier moyen est pris de la violation des articles 128, § 1er, |
128, § 1, 130, § 1, en 135 van de Grondwet, in samenhang gelezen met | 130, § 1er, et 135, de la Constitution, lus en combinaison avec |
artikel 5, § 1, I, eerste lid, 1°, a), b) en c), van de bijzondere wet | l'article 5, § 1er, I, alinéa 1er, 1°, a), b) et c), de la loi |
van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, door de artikelen | spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, par les |
25 en 26 van de wet van 25 december 2016, in zoverre, door tijdelijk | articles 25 et 26 de la loi du 25 décembre 2016, en ce qu'en |
de verhoging te verbieden van het aantal ziekenhuisbedden, van het | interdisant temporairement l'augmentation du nombre de lits |
aantal ziekenhuisfuncties, -afdelingen en -diensten, van het aantal | d'hôpitaux, du nombre de fonctions, sections et services hospitaliers, |
medisch-technische diensten, van het aantal zorgprogramma's en van het | du nombre de services médico-techniques, du nombre de programmes de |
aantal zware medische apparaten, artikel 62/1, eerste lid, van de wet | soins et du nombre d'appareils médicaux lourds, l'article 62/1, alinéa |
van 10 juli 2008 en artikel 62/2, eerste lid, van dezelfde wet, | 1er, de la loi du 10 juillet 2008 et l'article 62/2, alinéa 1er, de la |
ingevoegd bij de bestreden bepalingen, de Vlaamse Gemeenschap, het | même loi, insérés par les dispositions attaquées, empêcheraient la |
Waalse Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, de Franse | Communauté flamande, la Région wallonne, la Commission communautaire |
Gemeenschapscommissie en de Duitstalige Gemeenschap zouden beletten de | commune, la Commission communautaire française et la Communauté |
normen te bepalen voor de erkenning van de ziekenhuizen, de | germanophone de définir les normes d'agrément des hôpitaux, des |
ziekenhuisdiensten, de zorgprogramma's van de ziekenhuizen en de | services hospitaliers, des programmes de soins hospitaliers et des |
ziekenhuisfuncties en de overeenkomstige erkenningen uit te reiken, | fonctions hospitalières, et de délivrer les agréments correspondants, |
hetgeen inbreuk zou maken op de bevoegdheden van de deelentiteiten van | ce qui empièterait sur les compétences de ces entités fédérées de |
de federale Staat. | l'Etat. |
B.8.1. Artikel 128 van de Grondwet bepaalt : | B.8.1. L'article 128 de la Constitution dispose : |
« § 1. De Parlementen van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap regelen, | « § 1er. Les Parlements de la Communauté française et de la Communauté |
elk voor zich, bij decreet, de persoonsgebonden aangelegenheden, | flamande règlent par décret, chacun en ce qui le concerne, les |
alsook, voor deze aangelegenheden, de samenwerking tussen de | matières personnalisables, de même qu'en ces matières, la coopération |
gemeenschappen en de internationale samenwerking, met inbegrip van het | entre les communautés et la coopération internationale, y compris la |
sluiten van verdragen. | conclusion de traités. |
Een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde | Une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa, |
meerderheid, stelt deze persoonsgebonden aangelegenheden vast, alsook | arrête ces matières personnalisables, ainsi que les formes de |
de vormen van samenwerking en de nadere regelen voor het sluiten van | coopération et les modalités de conclusion de traités. |
verdragen. § 2. Deze decreten hebben kracht van wet respectievelijk in het | § 2. Ces décrets ont force de loi respectivement dans la région de |
Nederlandse taalgebied en in het Franse taalgebied, alsmede, tenzij | langue française et dans la région de langue néerlandaise, ainsi que, |
wanneer een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde | sauf si une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier |
meerderheid er anders over beschikt, ten aanzien van de instellingen | alinéa, en dispose autrement, à l'égard des institutions établies dans |
gevestigd in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad die, wegens hun | la région bilingue de Bruxelles-Capitale qui, en raison de leur |
organisatie, moeten worden beschouwd uitsluitend te behoren tot de ene | organisation, doivent être considérées comme appartenant exclusivement |
of de andere gemeenschap ». | à l'une ou à l'autre communauté ». |
B.8.2. Artikel 130 van de Grondwet bepaalt : | B.8.2. L'article 130 de la Constitution dispose : |
« § 1. Het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap regelt bij decreet : | « § 1er. Le Parlement de la Communauté germanophone règle par décret : |
[...] | [...] |
2° de persoonsgebonden aangelegenheden; | 2° les matières personnalisables; |
[...] | [...] |
4° de samenwerking tussen de gemeenschappen, alsmede de internationale | 4° la coopération entre les communautés, ainsi que la coopération |
samenwerking, daarin begrepen het sluiten van verdragen, voor de in | internationale, y compris la conclusion de traités, pour les matières |
1°, 2° en 3° bedoelde aangelegenheden; | visées aux 1°, 2° et 3°; |
[...] | [...] |
De wet stelt de in [...] 2° vermelde [...] persoonsgebonden | La loi arrête les matières [...] personnalisables visées aux [...] et |
aangelegenheden vast, alsook de in 4° vermelde vormen van samenwerking | 2°, ainsi que les formes de coopération visées au 4° et le mode selon |
en de wijze waarop de verdragen worden gesloten. | lequel les traités sont conclus. |
§ 2. Deze decreten hebben kracht van wet in het Duitse taalgebied ». | § 2. Ces décrets ont force de loi dans la région de langue allemande ». |
B.8.3. Artikel 135 van de Grondwet bepaalt : | B.8.3. L'article 135 de la Constitution dispose : |
« Een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde | « Une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa, |
meerderheid wijst de overheden aan die voor het tweetalige gebied | désigne les autorités qui, pour la région bilingue de |
Brussel-Hoofdstad de bevoegdheden uitoefenen die niet zijn toegewezen | Bruxelles-Capitale, exercent les compétences non dévolues aux |
aan de gemeenschappen voor de aangelegenheden bedoeld in artikel 128, § 1 ». | communautés dans les matières visées à l'article 128, § 1er ». |
B.9.1. Artikel 5, § 1, I, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, | B.9.1. L'article 5, § 1er, I, de la loi spéciale du 8 août 1980, |
gewijzigd bij de artikelen 6 en 46, 4°, van de bijzondere wet van 6 | modifié par les articles 6 et 46, 4°, de la loi spéciale du 6 janvier |
januari 2014 « met betrekking tot de Zesde Staatshervorming », bepaalt | 2014 « relative à la Sixième Réforme de l'Etat », dispose : |
: « De persoonsgebonden aangelegenheden bedoeld in artikel 128, § 1, van | « Les matières personnalisables visées à l'article 128, § 1er, de la |
de Grondwet, zijn : | Constitution sont : |
I. Wat het gezondheidsbeleid betreft : | I. En ce qui concerne la politique de santé : |
1° onverminderd datgene wat bepaald is in het eerste lid, 2°, 3°, 4°, | 1° sans préjudice de l'alinéa premier, 2°, 3°, 4°, 5° et 6°, la |
5° en 6°, het beleid betreffende de zorgverstrekkingen in en buiten de | politique de dispensation de soins dans et au dehors des institutions |
verplegingsinrichtingen met uitzondering van : | de soins, à l'exception : |
a) de organieke wetgeving, met uitzondering van de investeringskost | a) de la législation organique, à l'exception du coût des |
van de infrastructuur en de medisch-technische diensten; | investissements de l'infrastructure et des services médicotechniques; |
b) de financiering van de exploitatie, wanneer deze geregeld is door | b) du financement de l'exploitation, lorsqu'il est organisé par la |
de organieke wetgeving en dit onverminderd de bevoegdheden van de | législation organique et ce, sans préjudice des compétences des |
gemeenschappen bedoeld onder a); | communautés visées au a); |
c) de basisregelen betreffende de programmatie; | c) des règles de base relatives à la programmation; |
d) de bepaling van de voorwaarden en de aanwijzing tot universitair | d) de la détermination des conditions et la désignation comme hôpital |
ziekenhuis overeenkomstig de wetgeving op de ziekenhuizen; | universitaire conformément à la législation sur les hôpitaux; |
[...] | [...] |
De federale overheid blijft evenwel bevoegd voor : | L'autorité fédérale reste toutefois compétente pour : |
1° de ziekte- en invaliditeitsverzekering; | 1° l'assurance maladie-invalidité; |
2° de nationale maatregelen inzake profylaxis. | 2° les mesures prophylactiques nationales. |
Elk voorontwerp of voorstel van decreet, elk amendement op een ontwerp | Tout avant-projet ou proposition de décret, tout amendement à un |
of voorstel van decreet, evenals ieder ontwerp van besluit van een | projet ou proposition de décret, ainsi que tout projet d'arrêté d'une |
communauté ayant pour objet de fixer des normes d'agrément des | |
gemeenschap met als doel om de erkenningsnormen van ziekenhuizen, | hôpitaux, des services hospitaliers, des programmes de soins |
ziekenhuisdiensten, zorgprogramma's en ziekenhuisfuncties vast te | hospitaliers et des fonctions hospitalières est transmis pour rapport |
leggen, wordt voor verslag voorgelegd aan de algemene vergadering van | à l'assemblée générale de la Cour des comptes afin que celle-ci évalue |
het Rekenhof zodat zij de gevolgen op korte en lange termijn op de | les conséquences de ces normes, à court et long terme, sur le budget |
begroting van de federale overheid en van de sociale zekerheid | de l'Etat fédéral et de la sécurité sociale. |
evalueert. Dit verslag wordt ook overgemaakt aan de federale regering evenals aan | Ce rapport est également transmis au gouvernement fédéral ainsi qu'à |
alle gemeenschapsregeringen. | tous les gouvernements des communautés. |
Na verplicht advies te hebben ingewonnen van het Rijksinstituut voor | Après avoir obligatoirement recueilli l'avis de l'Institut national |
ziekte en invaliditeitsverzekering en de bevoegde administratie van de | d'assurance maladie invalidité et de l'administration compétente de la |
betrokken gemeenschap en na, in voorkomend geval, het facultatief | communauté concernée et après avoir, le cas échéant, recueilli l'avis |
advies te hebben ingewonnen van het Federaal Kenniscentrum voor de | facultatif du Centre fédéral d'expertise des soins de santé, |
gezondheidszorg, brengt de algemene vergadering van het Rekenhof | l'assemblée générale de la Cour des comptes émet dans un délai de deux |
binnen de twee maanden na de ontvangst van het voorontwerp, het | mois suivant la réception de l'avant-projet, de la proposition, de |
voorstel, het amendement of het ontwerp een omstandig verslag uit met | l'amendement ou du projet, un rapport circonstancié sur toutes les |
betrekking tot de gevolgen van deze normen, op korte en lange termijn, | conséquences de ces normes, à court et long terme, sur le budget de |
op de begroting van de federale overheid en van de sociale zekerheid. | l'Etat fédéral et de la sécurité sociale. Ce délai peut être prolongé |
Deze termijn kan met één maand worden verlengd. | d'un mois. |
Dit verslag wordt meegedeeld door het Rekenhof aan de aanvrager van | Ce rapport est communiqué par la Cour des comptes au demandeur de |
het verslag, aan de federale regering en aan alle | rapport, au gouvernement fédéral et à tous les gouvernements de |
gemeenschapsregeringen. | communauté. |
Indien het verslag stelt dat het aannemen van deze normen, op korte of | Si le rapport conclut que l'adoption de ces normes a un impact |
lange termijn, een negatieve impact heeft voor de begroting van de federale overheid en van de sociale zekerheid, zal een overleg plaatsvinden tussen de federale regering en de gemeenschapsregeringen op vraag van de federale regering of de betrokken gemeenschapsregering. Indien dit overleg niet tot een akkoord leidt, zullen de normen onderworpen worden aan het akkoord van de federaal bevoegde ministers of aan het akkoord van de Ministerraad indien één van zijn leden de evocatie van het dossier vraagt. Indien het verslag niet wordt gegeven binnen de termijn van twee maanden, verlengd met één maand, kan het overleg zoals bepaald in het zevende lid plaatsvinden op initiatief van de betrokken gemeenschapsregering of de federale regering. Het Rekenhof stelt elk jaar een omstandig verslag op dat betrekking heeft op de weerslag, tijdens het vorige begrotingsjaar, van de van kracht zijnde erkenningsnormen van de gemeenschappen op de begroting | négatif, à court ou long terme, sur le budget de l'Etat fédéral et de la sécurité sociale, une concertation associant le gouvernement fédéral et les gouvernements de communauté a lieu à la demande du gouvernement fédéral ou du gouvernement de la communauté concernée. Si cette concertation n'aboutit pas à un accord, les normes sont soumises à l'accord des ministres fédéraux compétents ou à l'accord du Conseil des ministres si l'un de ses membres demande l'évocation de ce dossier. Si aucun rapport n'est rendu dans le délai de deux mois, prolongé d'un mois, la concertation visée à l'alinéa 7 peut avoir lieu à l'initiative du gouvernement de la communauté concernée ou du gouvernement fédéral. La Cour des comptes rédige chaque année un rapport circonstancié sur l'incidence, au cours de l'exercice budgétaire précédent, des normes |
van de federale overheid en van de sociale zekerheid. Dit verslag | d'agrément communautaires en vigueur sur le budget de l'Etat fédéral |
wordt meegedeeld aan de federale regering en aan de | et de la sécurité sociale. Ce rapport est communiqué au gouvernement |
gemeenschapsregeringen ». | fédéral et aux gouvernements de communauté ». |
B.9.2. De « persoonsgebonden aangelegenheden » bedoeld in artikel 130, | B.9.2. Les « matières personnalisables » visées à l'article 130, § 1er, |
§ 1, eerste lid, 2°, van de Grondwet zijn de aangelegenheden vermeld | alinéa 1er, 2°, de la Constitution sont les matières énoncées à |
in artikel 5, § 1, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 | l'article 5, § 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980 (articles 1er, |
(artikelen 1, 1°, en 4, § 2, van de wet van 31 december 1983 tot | 1°, et 4, § 2, de la loi du 31 décembre 1983 de réformes |
hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap). | institutionnelles pour la Communauté germanophone). |
B.9.3. Artikel 63, eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari | B.9.3. Pris en exécution de l'article 135 de la Constitution, |
1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen (hierna : de | l'article 63, alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier 1989 |
bijzondere wet van 12 januari 1989) genomen ter uitvoering van artikel | relative aux Institutions bruxelloises (ci-après : la loi du 12 |
135 van de Grondwet, bepaalt : | janvier 1989) dispose : |
« Onverminderd de bevoegdheden van de Franse Gemeenschap en de Vlaamse | « Sans préjudice des compétences de la Communauté française et de la |
Gemeenschap, oefenen het verenigd college en de verenigde vergadering | Communauté flamande, le collège réuni et l'assemblée réunie exercent |
de bevoegdheden uit bedoeld in [artikel] 5 [...] van de bijzondere wet ». | les compétences visées, [à l'article] 5 [...], de la loi spéciale ». |
De verenigde vergadering en het verenigd college zijn de organen van | L'assemblée réunie et le collège réuni sont les organes de la |
de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (artikel 60, vierde lid, | Commission communautaire commune (article 60, alinéa 4, de la loi |
van de bijzondere wet van 12 januari 1989) die gezamenlijk de | spéciale du 12 janvier 1989) qui exercent collectivement le pouvoir de |
ordonnantiegevende macht uitoefenen (artikel 68, § 1, van dezelfde | légiférer par ordonnances (article 68, § 1er, de la même loi |
bijzondere wet). | spéciale). |
B.9.4. Artikel 3, 6°, van het bijzonder decreet van de Franse | B.9.4. Pris en exécution de l'article 138 de la Constitution, |
Gemeenschap van 3 april 2014 « betreffende de bevoegdheden van de | l'article 3, 6°, du décret spécial de la Communauté française du 3 |
Franse Gemeenschap waarvan de uitoefening naar het Waalse Gewest en de | avril 2014 « relatif aux compétences de la Communauté française dont |
Franse Gemeenschapscommissie wordt overgedragen », genomen ter | l'exercice est transféré à la Région wallonne et à la Commission |
uitvoering van artikel 138 van de Grondwet, bepaalt : | communautaire française » dispose : |
« Het Gewest en de Commissie, het eerste op het grondgebied van het | « La Région et la Commission, la première sur le territoire de la |
Franse taalgebied, en de tweede op het grondgebied van het tweetalige | région de langue française et la seconde sur le territoire de la |
gebied Brussel-Hoofdstad, oefenen de bevoegdheden van de Gemeenschap | région bilingue de Bruxelles-Capitale, exercent les compétences de la |
in de volgende aangelegenheden uit : | Communauté dans les matières suivantes : |
[...] | [...] |
6° het gezondheidsbeleid, bedoeld in artikel 5, § 1, I, van de | 6° la politique de santé, visée à l'article 5, § 1er, I, de la loi |
bijzondere wet, met uitzondering van : | spéciale, à l'exception : |
a) de universitaire ziekenhuizen; | a) des hôpitaux universitaires; |
b) de revalidatieovereenkomsten die met de in punt a) bedoelde | b) des conventions de revalidation conclues avec les hôpitaux visés au |
ziekenhuizen worden gesloten; | point a); |
c) de ' Académie royale de médecine de Belgique '; | c) de l'Académie royale de médecine de Belgique; |
d) de erkenning en de contingentering van de gezondheidszorgberoepen; | d) de l'agrément et du contingentement des professions des soins de santé; |
e) de activiteiten en diensten op het vlak van de preventieve | e) des activités et services de médecine préventive destinés aux |
gezondheidszorg, bestemd voor zuigelingen, kinderen, leerlingen en | nourrissons, aux enfants, aux élèves et aux étudiants; |
studenten; f) wat behoort tot de opdrachten die aan de ' Office de la Naissance | f) de ce qui relève des missions confiées à l'Office de la Naissance |
et de l'Enfance (ONE) ' worden toegekend; | et de l'Enfance (ONE); |
g) de sportmedische keuring; | g) du contrôle médico-sportif; |
h) de ' Société scientifique de médecine générale '; ». | h) de la Société scientifique de médecine générale; ». |
Artikel 3, 6°, van het decreet van de Franse Gemeenschapscommissie van | L'article 3, 6°, du décret de la Commission communautaire française du |
4 april 2014 « betreffende de overdracht van de uitoefening van de | 4 avril 2014 « relatif aux compétences de la Communauté française dont |
bevoegdheden van de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest en de | l'exercice est transféré à la Région wallonne et à la Commission |
Franse Gemeenschapscommissie » en artikel 3, 6°, van het decreet van | communautaire française » et l'article 3, 6°, du décret de la Région |
het Waalse Gewest van 11 april 2014 « betreffende de bevoegdheden van | wallonne du 11 avril 2014 « relatif aux compétences de la Communauté |
de Franse Gemeenschap waarvan de uitoefening aan het Waalse Gewest en | française dont l'exercice est transféré à la Région wallonne et à la |
aan de Franse Gemeenschapscommissie overgedragen wordt » hebben dezelfde inhoud. | Commission communautaire française » disposent de la même manière. |
B.10. De bevoegdheidsverdeling tussen de verschillende deelentiteiten | B.10. La répartition des compétences entre les diverses entités |
van de federale Staat berust op het exclusiviteitsbeginsel, dat | fédérées de l'Etat repose sur le principe de l'exclusivité, qui |
veronderstelt dat elke rechtssituatie in beginsel slechts door één | suppose que toute situation juridique est en principe réglée par un |
wetgever kan worden geregeld. | seul législateur. |
B.11. Uit artikel 5, § 1, I, derde lid, van de bijzondere wet van 8 | B.11. Il ressort de l'article 5, § 1er, I, alinéa 3, de la loi |
augustus 1980 blijkt dat de vaststelling van de « erkenningsnormen van | spéciale du 8 août 1980 que la définition de « normes d'agrément des |
ziekenhuizen, ziekenhuisdiensten, zorgprogramma's en | hôpitaux, des services hospitaliers, des programmes de soins |
ziekenhuisfuncties » behoort tot de aspecten van het « | hospitaliers et des fonctions hospitalières » relève des aspects de la |
gezondheidsbeleid » die als een persoonsgebonden aangelegenheid worden | « politique de santé » qui sont considérés comme une matière |
beschouwd. Het definiëren van de « normen [...] waaraan de | personnalisable. La définition des « normes auxquelles les hôpitaux et |
ziekenhuizen en de diensten [...], de zorgprogramma's, | les services [...], les programmes de soins, les services |
ziekenhuisdiensten, enz., moeten beantwoorden om erkend te worden » | hospitaliers, etc. doivent répondre pour être agréés » relève plus |
valt meer in het bijzonder onder het « beleid betreffende de | particulièrement de la « politique de dispensation de soins dans et au |
zorgverstrekkingen in en buiten de verplegingsinrichtingen » waarvan | dehors des institutions » dont il est question à l'article 5, § 1er, |
sprake in artikel 5, § 1, I, eerste lid, 1°, van die wet (Parl. St., | I, alinéa 1er, 1°, de cette loi (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° |
Senaat, 2012-2013, nr. 5-2232/1, pp. 23-24, 28-33; ibid., nr. | 5-2232/1, pp. 23-24, 28-33; ibid., n° 5-2232/5, pp. 13-14). Avant le |
5-2232/5, pp. 13-14). Vóór de vervanging van dat artikel bij de | |
bijzondere wet van 6 januari 2014, werd die erkenning geregeld door de | remplacement de cet article par la loi spéciale du 6 janvier 2014, cet |
artikelen 66 tot 81 van de wet van 10 juli 2008 (ibid., p. 28). | agrément était réglé par les articles 66 à 81 de la loi du 10 juillet 2008 (ibid., p. 28). |
Thans komt het aan de Vlaamse Gemeenschap, het Waalse Gewest, de | C'est actuellement à la Communauté flamande, à la Région wallonne, à |
Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, de Franse | la Commission communautaire commune, à la Commission communautaire |
Gemeenschapscommissie en de Duitstalige Gemeenschap toe, elk voor zijn | française et à la Communauté germanophone qu'il appartient de définir, |
of haar bevoegdheidsdomein, die erkenningsnormen te definiëren. | chacune pour son aire de compétence, ces normes d'agrément. |
B.12. Overeenkomstig artikel 5, § 1, I, eerste lid, 1°, c), van de | B.12. Conformément à l'article 5, § 1er, I, alinéa 1er, 1°, c), de la |
bijzondere wet van 8 augustus 1980 zijn « de basisregelen betreffende | loi spéciale du 8 août 1980, les « règles de base relatives à la |
de programmatie » uitgezonderd van de gemeenschapsbevoegdheden inzake | programmation » constituent une exception aux compétences |
« het beleid betreffende de zorgverstrekkingen in en buiten de | communautaires en matière de « politique de dispensation de soins dans |
verplegingsinrichtingen ». | et au dehors des institutions de soins ». |
De « basisregelen inzake programmatie » hebben ten doel de « maximale | Les « règles de base relatives à la programmation » ont pour objet de |
aantallen ziekenhuisdiensten, afdelingen, ziekenhuisfuncties, medische | déterminer les « nombres maximaux de services hospitaliers, sections, |
en medisch-technische diensten, zorgprogramma's, zware apparaten, enz. | fonctions hospitalières, services médicaux et médico-techniques, |
» te bepalen, « rekening houdende met onder meer de bevolkingscijfers, | programmes de soins et appareils lourds, etc., compte tenu notamment |
de leeftijdsstructuur, de morbiditeit en de verdeling tussen de | des chiffres de la population, de la structure d'âge, de la morbidité |
deelstaten, en mits een mogelijke bijzondere regeling voor de | et de la répartition entre entités fédérées, et moyennant un éventuel |
universitaire ziekenhuizen », met dien verstande dat « de criteria | régime particulier pour les hôpitaux universitaires », étant entendu |
inzake geografische spreiding binnen een deelstaat en toewijzing [...] | que « les critères de répartition géographique au sein d'une entité |
daarentegen [worden] vastgesteld door [de] deelstaten » (Parl. St., | fédérée et d'attribution sont en revanche fixés par les entités |
Senaat, 2012-2013, nr. 5-2232/1, pp. 36-37). | fédérées » (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° 5-2232/1, pp. 36-37). |
B.13. Het tijdelijke verbod tot verhoging van het aantal | B.13. L'interdiction temporaire de l'augmentation du nombre de lits |
ziekenhuisbedden, van het aantal ziekenhuisfuncties, -afdelingen en | d'hôpitaux, du nombre de fonctions, sections et services hospitaliers, |
-diensten, van het aantal medisch-technische diensten, van het aantal | du nombre de services médico-techniques, du nombre de programmes de |
zorgprogramma's en van het aantal zware medische apparaten, zoals het | soins et du nombre d'appareils médicaux lourds, telle qu'elle est |
is verwoord in artikel 62/1, eerste lid, van de wet van 10 juli 2008 | énoncée par l'article 62/1, alinéa 1er, de la loi du 10 juillet 2008 |
en in artikel 62/2, eerste lid, van dezelfde wet, is een maatregel die | et par l'article 62/2, alinéa 1er, de la même loi, est une mesure qui |
niet valt onder de in artikel 5, § 1, I, eerste lid, van de bijzondere | ne relève pas des matières personnalisables définies par l'article 5, |
wet van 8 augustus 1980 bepaalde persoonsgebonden aangelegenheden. | § 1er, I, alinéa 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980. |
Dat verbod maakt deel uit van « de basisregelen betreffende de | Cette interdiction fait partie des « règles de base relative à la |
programmatie », waarbij het aan de federale overheid toekomt die aan te nemen. | programmation » qu'il appartient à l'autorité fédérale d'adopter. |
B.14. Het eerste middel is niet gegrond. | B.14. Le premier moyen n'est pas fondé. |
Ten aanzien van het tweede middel | Quant au deuxième moyen |
B.15. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van artikel 143, | B.15. Le deuxième moyen est pris de la violation de l'article 143, § 1er, |
§ 1, van de Grondwet door de artikelen 25 en 26 van de wet van 25 | de la Constitution par les articles 25 et 26 de la loi du 25 décembre |
december 2016, enerzijds, in zoverre, de aanneming van artikel 62/1, | 2016, d'une part, en ce que l'adoption de l'article 62/1, alinéa 1er, |
eerste lid, van de wet van 10 juli 2008 en van artikel 62/2, eerste | de la loi du 10 juillet 2008 et de l'article 62/2, alinéa 1er, de la |
lid, van dezelfde wet, die bij de bestreden bepalingen worden | même loi, insérés par les dispositions attaquées, aurait dû être |
ingevoegd, had moeten worden voorafgegaan door een raadpleging van de | précédée d'une consultation des entités fédérées de l'Etat fédéral |
deelentiteiten van de federale Staat die bevoegd zijn om de | compétentes pour définir les normes d'agrément des hôpitaux, des |
erkenningsnormen van ziekenhuizen, ziekenhuisdiensten, zorgprogramma's | services hospitaliers, des programmes de soins hospitaliers et des |
en ziekenhuisfuncties vast te stellen, rekening houdend met de mate | fonctions hospitalières, compte tenu du degré d'imbrication de cette |
van verwevenheid van die aangelegenheid met de door de genoemde | matière dans la matière réglée par lesdites dispositions et, d'autre |
bepalingen geregelde aangelegenheid, anderzijds, en in zoverre, de in | part, en ce que les interdictions temporaires qu'énoncent ces |
die bepalingen geformuleerde verbodsbepalingen, de aanneming of de | dispositions rendraient impossible ou, à tout le moins, exagérément |
wijziging van dergelijke erkenningsnormen door die deelentiteiten van | difficile l'adoption ou la modification de telles normes d'agrément |
de federale Staat onmogelijk of, op zijn minst, overdreven moeilijk | par ces entités fédérées de l'Etat fédéral. |
zouden maken. B.16. Artikel 143, § 1, van de Grondwet bepaalt : | B.16. L'article 143, § 1er, de la Constitution dispose : |
« Met het oog op het vermijden van de belangenconflicten nemen de | « Dans l'exercice de leurs compétences respectives, l'Etat fédéral, |
federale Staat, de gemeenschappen, de gewesten en de | les communautés, les régions et la Commission communautaire commune |
Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, in de uitoefening van hun | agissent dans le respect de la loyauté fédérale, en vue d'éviter des |
respectieve bevoegdheden, de federale loyauteit in acht ». | conflits d'intérêts ». |
De inachtneming van de federale loyauteit veronderstelt dat, wanneer | Le respect de la loyauté fédérale suppose que, lorsqu'elles exercent |
zij hun bevoegdheden uitoefenen, de federale overheid en de | leurs compétences, l'autorité fédérale et les entités fédérées ne |
deelentiteiten het evenwicht van de federale constructie in haar | perturbent pas l'équilibre de la construction fédérale dans son |
geheel niet verstoren. De federale loyauteit betreft meer dan de | ensemble. La loyauté fédérale concerne plus que le simple exercice des |
loutere uitoefening van bevoegdheden : zij geeft aan in welke geest | compétences : elle indique dans quel esprit il doit avoir lieu. |
dat moet geschieden. | |
Het beginsel van de federale loyauteit verplicht elke wetgever erover | Le principe de la loyauté fédérale oblige chaque législateur à veiller |
te waken dat de uitoefening van zijn eigen bevoegdheid de uitoefening, | à ce que l'exercice de sa propre compétence ne rende pas impossible ou |
door de andere wetgevers, van hun bevoegdheden niet onmogelijk of | exagérément difficile l'exercice de leurs compétences par les autres |
overdreven moeilijk maakt. | législateurs. |
Wanneer de aangelegenheid die hij wenst te regelen dermate verweven is | Lorsque la matière qu'il entend régler est à ce point imbriquée dans |
met de aangelegenheid die onder de bevoegdheid van een andere wetgever | la matière qui relève de la compétence d'un autre législateur, il ne |
valt, kan hij zijn bevoegdheid slechts uitoefenen na vooraf die andere | peut exercer sa compétence qu'après avoir préalablement consulté cet |
wetgever te hebben geraadpleegd. | autre législateur. |
B.17. Zoals in B.13 is vermeld, worden in artikel 62/1, eerste lid, | B.17. Comme il est dit en B.13, l'article 62/1, alinéa 1er, de la loi |
van de wet van 10 juli 2008 en in artikel 62/2, eerste lid, van | du 10 juillet 2008 et l'article 62/2, alinéa 1er, de la même loi |
dezelfde wet « basisregelen betreffende de programmatie » | énoncent des « règles de base relatives à la programmation ». |
geformuleerd. B.18. Die aangelegenheid en die van het vaststellen van de « | B.18. Cette matière et celle de la définition des « normes d'agrément |
erkenningsnormen van ziekenhuizen, ziekenhuisdiensten, zorgprogramma's | des hôpitaux, des services hospitaliers, des programmes de soins |
en ziekenhuisfuncties » vallen onder het « beleid betreffende de | hospitaliers et des fonctions hospitalières » relèvent de la « |
zorgverstrekkingen in en buiten de verplegingsinrichtingen » waarvan | politique de dispensation de soins dans et au dehors des institutions |
sprake in artikel 5, § 1, eerste lid, I, 1°, van de bijzondere wet van | » dont il est question à l'article 5, § 1er, I, alinéa 1er, 1°, de la |
8 augustus 1980. | loi spéciale du 8 août 1980. |
In de parlementaire voorbereiding van artikel 6 van de bijzondere wet | Les travaux préparatoires de l'article 6 de la loi spéciale du 6 |
van 6 januari 2014, waarbij artikel 5, § 1, I, van de bijzondere wet | janvier 2014, qui a remplacé l'article 5, § 1er, I, de la loi spéciale |
van 8 augustus 1980 is vervangen, wordt in verband met de ziekenhuizen | du 8 août 1980, distinguent, à propos des hôpitaux, la « |
een onderscheid gemaakt tussen « de programmatie, de erkenning en de | programmation, l'agrément et le financement » (Doc. parl., Sénat, |
financiering » (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-2232/1, p. 35). | 2012-2013, n° 5-2232/1, p. 35). |
Het gaat om drie onderscheiden « beleidsinstrumenten » die moeten | Il s'agit de trois « instruments politiques » distincts qui doivent |
worden aangewend bij de inachtneming van een « minimale samenhang » | être utilisés dans le respect d'une « cohérence minimale » mais qui ne |
maar die slechts « in zekere mate complementair » zijn, waarbij « de | sont « complémentaires [que] dans une certaine mesure », le « |
financiering moet [...] gebaseerd worden op de erkenning binnen, in | financement [devant] reposer sur l'agrément dans le cadre, le cas |
voorkomend geval, de daartoe voorziene programmatie » (ibid.). | échéant, de la programmation prévue à cet effet » (ibid.). |
Wat de programmatie betreft, is de federale overheid slechts bevoegd | En ce qui concerne la programmation, l'autorité fédérale n'est |
voor de « basisregelen », dat wil zeggen alleen voor « de vaststelling | compétente que pour les « règles de base », c'est-à-dire pour la seule |
van de maximale aantallen ziekenhuisdiensten, afdelingen, | « fixation des nombres maximaux de services hospitaliers, sections, |
ziekenhuisfuncties, medische en medisch-technische diensten, | fonctions hospitalières, services médicaux et médico-techniques, |
zorgprogramma's, zware apparaten, enz. » (ibid., p. 36). | programmes de soins et appareils lourds, etc. » (ibid., pp. 36-37). |
Uit het voorgaande volgt dat « de basisregelen betreffende de | Il résulte de qui précède que les « règles de base relatives à la |
programmatie » geen aangelegenheid vormen die dermate met die van de | programmation » ne forment pas une matière à ce point imbriquée dans |
vaststelling van « de erkenningsnormen van ziekenhuizen, | celle de la définition des « normes d'agrément des hôpitaux, des |
ziekenhuisdiensten, zorgprogramma's en ziekenhuisfuncties » verweven | services hospitaliers, des programmes de soins hospitaliers et des |
is dat de federale overheid, alvorens haar bevoegdheid uit te oefenen, | fonctions hospitalières » que l'autorité fédérale devait, avant |
de voor die laatste aangelegenheid bevoegde overheden diende te | d'exercer sa compétence, consulter les autorités compétentes dans |
raadplegen. | cette dernière matière. |
B.19. Bovendien, door de verhoging van het aantal ziekenhuisbedden, | B.19. En outre, en interdisant temporairement l'augmentation du nombre |
van het aantal ziekenhuisfuncties, -afdelingen en -diensten, van het | de lits d'hôpitaux, du nombre de fonctions, sections et services |
aantal medisch-technische diensten, van het aantal zorgprogramma's en | hospitaliers, du nombre de services médico-techniques, du nombre de |
van het aantal zware medische apparaten tijdelijk te verbieden, | programmes de soins et du nombre d'appareils médicaux lourds, |
beletten artikel 62/1, eerste lid, van de wet van 10 juli 2008 en | l'article 62/1, alinéa 1er, de la loi du 10 juillet 2008 et l'article |
artikel 62/2, eerste lid, van dezelfde wet, ingevoegd bij de bestreden | 62/2, alinéa 1er, de la même loi, insérés par les dispositions |
bepalingen, de Vlaamse Gemeenschap, het Waalse Gewest, de | attaquées, n'empêchent nullement la Communauté flamande, la Région |
Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, de Franse | wallonne, la Commission communautaire commune, la Commission |
Gemeenschapscommissie of de Duitstalige Gemeenschap geenszins de | communautaire française ou la Communauté germanophone de définir ou de |
erkenningsnormen van ziekenhuizen, ziekenhuisdiensten, zorgprogramma's | modifier les normes d'agrément des hôpitaux, des services |
en ziekenhuisfuncties te bepalen of te wijzigen. | hospitaliers, des programmes de soins hospitaliers et des fonctions |
hospitalières. | |
Dat tijdelijke verbod maakt de aanneming of de wijziging van | Cette interdiction temporaire ne rend pas non plus exagérément |
dergelijke normen door de deelentiteiten van de federale Staat evenmin | difficile l'adoption ou la modification de telles normes par ces |
overdreven moeilijk. | entités fédérées de l'Etat fédéral. |
B.20. Het tweede middel is niet gegrond. | B.20. Le deuxième moyen n'est pas fondé. |
Ten aanzien van het derde middel | Quant au troisième moyen |
B.21. Het derde middel is afgeleid uit de schending van de artikelen | B.21. Le troisième moyen est pris de la violation des articles 10 et |
10 en 11 van de Grondwet door de artikelen 25 en 26 van de wet van 25 | 11 de la Constitution par les articles 25 et 26 de la loi du 25 |
december 2016, in zoverre de federale overheid, door artikel 62/1, | décembre 2016, en ce qu'en adoptant l'article 62/1, alinéa 1er, de la |
eerste lid, van de wet van 10 juli 2008 en artikel 62/2, eerste lid, | loi du 10 juillet 2008 et l'article 62/2, alinéa 1er, de la même loi |
van dezelfde wet aan te nemen zonder vooraf het Rekenhof te raadplegen | sans consulter préalablement la Cour des comptes conformément à |
overeenkomstig artikel 5, § 1, I, derde tot negende lid, van de | l'article 5, § 1er, I, alinéa 1er, alinéas 3 à 9, de la loi spéciale |
bijzondere wet van 8 augustus 1980, hetgeen in strijd zou zijn met de | du 8 août 1980, ce qui serait contraire aux articles 10 et 11 de la |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, een onverantwoord verschil in | Constitution, l'autorité fédérale aurait fait naître une différence de |
behandeling zou hebben doen ontstaan tussen haarzelf en de | traitement injustifiée entre elle-même et les entités fédérées de |
deelentiteiten van de federale Staat die bevoegd zijn voor de | l'Etat fédéral qui sont compétentes pour les matières visées à |
aangelegenheden bedoeld in artikel 5, § 1, I, eerste lid, 1°, a) en | l'article 5, § 1er, I, alinéa 1er, 1°, a) et b), de la loi spéciale du |
b), van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. | 8 août 1980. |
B.22. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit | B.22. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
B.23. Noch artikel 62/1, eerste lid, van de wet van 10 juli 2008, noch | B.23. Ni l'article 62/1, alinéa 1er, de la loi du 10 juillet 2008, ni |
artikel 62/2, eerste lid, van dezelfde wet doen een verschil in | l'article 62/2, alinéa 1er, de la même loi ne font naître une |
behandeling ontstaan tussen de federale overheid en de andere | différence de traitement entre l'autorité fédérale et les autres |
deelentiteiten van de federale Staat die bevoegd zijn voor de | entités fédérées de l'Etat fédéral qui sont compétentes pour les |
aangelegenheden bedoeld in artikel 5, § 1, I, eerste lid, 1°, a) en | matières visées à l'article 5, § 1er, I, alinéa 1er, 1°, a) et b), de |
b), van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. | la loi spéciale du 8 août 1980. |
B.24. Het derde middel is niet gegrond. | B.24. Le troisième moyen n'est pas fondé. |
Ten aanzien van het vierde middel | Quant au quatrième moyen |
B.25. Het vierde middel is afgeleid uit de schending van de artikelen | B.25. Le quatrième moyen est pris de la violation des articles 105 et |
105 en 108 van de Grondwet door het tweede lid van artikel 62/1 van de | 108 de la Constitution par le deuxième alinéa de l'article 62/1 de la |
wet van 10 juli 2008 en door het tweede lid van artikel 62/2 van | loi du 10 juillet 2008 et par le deuxième alinéa de l'article 62/2 de |
dezelfde wet, respectievelijk ingevoegd bij de artikelen 25 en 26 van | la même loi, insérés respectivement par les articles 25 et 26 de la |
de wet van 25 december 2016. | loi du 25 décembre 2016. |
B.26.1. Artikel 1 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | B.26.1. L'article 1er de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
Grondwettelijk Hof bepaalt : | constitutionnelle dispose : |
« Het Grondwettelijk Hof doet, bij wege van arrest, uitspraak op de | « La Cour constitutionnelle statue, par voie d'arrêt, sur les recours |
beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van een wet [...] | en annulation, en tout ou en partie, d'une loi [...] pour cause de |
wegens schending van : | violation : |
1° de regels die door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor | 1° des règles qui sont établies par la Constitution ou en vertu de |
het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de | celle-ci pour déterminer les compétences respectives de l'Etat, des |
Gemeenschappen en de Gewesten; of | Communautés et des Régions; ou |
2° de artikelen van titel II ' De Belgen en hun rechten ', en de | 2° des articles du titre II ' Des Belges et de leurs droits ', et des |
artikelen 170, 172 en 191 van de Grondwet; | articles 170, 172 et 191 de la Constitution; |
3° artikel 143, § 1, van de Grondwet ». | 3° de l'article 143, § 1er, de la Constitution ». |
B.26.2. Het Hof is niet bevoegd om een wetgevende norm rechtstreeks te | B.26.2. La Cour n'est pas compétente pour contrôler directement la |
toetsen aan de artikelen 105 en 108 van de Grondwet. | compatibilité d'une norme législative avec les articles 105 et 108 de |
B.27. Het vierde middel is niet-ontvankelijk. | la Constitution. B.27. Le quatrième moyen est irrecevable. |
Ten aanzien van het nieuwe middel | Quant au moyen nouveau |
B.28. Het middel is afgeleid uit de schending van artikel 23, tweede | B.28. Le moyen est pris de la violation de l'article 23, alinéas 2 et |
en derde lid, 2°, van de Grondwet door het tweede lid van artikel 62/1 | 3, 2°, de la Constitution, par le deuxième alinéa de l'article 62/1 de |
van de wet van 10 juli 2008 en door het tweede lid van artikel 62/2 | la loi du 10 juillet 2008 et par le deuxième alinéa de l'article 62/2 |
van dezelfde wet - respectievelijk ingevoegd bij de bestreden | de la même loi - insérés respectivement par les articles 25 et 26 |
artikelen 25 en 26 van de wet van 25 december 2016 - in zoverre, door | attaqués de la loi du 25 décembre 2016 - en ce qu'en conférant au Roi, |
aan de Koning op onnauwkeurige wijze de bevoegdheid te verlenen om een | de manière imprécise, le pouvoir de fixer à une « date distincte » la |
« afzonderlijke datum » te bepalen voor het einde van het tijdelijke | fin de l'interdiction temporaire d'augmentation du nombre de lits, de |
verbod op de verhoging van het aantal bedden, ziekenhuisfuncties, | fonctions, de sections et de services hospitaliers, de services |
-afdelingen en -diensten, medische diensten, medisch-technische | médicaux, de services médico-techniques, de programmes de soins ainsi |
diensten, zorgprogramma's alsook zware medische apparaten, die | que d'appareils médicaux lourds, ces dispositions législatives |
wetsbepalingen de ziekenhuizen, de personen die er werken en de | priveraient les hôpitaux, les personnes qui y travaillent et les |
patiënten die ze bezoeken, het optreden van een democratisch verkozen | patients qui les fréquentent de l'intervention d'une assemblée |
vergadering zouden ontzeggen. | démocratiquement élue. |
B.29.1. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt : | B.29.1. L'article 23 de la Constitution dispose : |
« Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. | « Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. |
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde | A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 |
regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de | garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les |
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden | droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les |
voor de uitoefening bepalen. | conditions de leur exercice. |
Die rechten omvatten inzonderheid : | Ces droits comprennent notamment : |
[...] | [...] |
2° het recht op [...] bescherming van de gezondheid [...]; | 2° le droit [...] à la protection de la santé [...]; |
[...] ». | [...] ». |
B.29.2. Artikel 23, tweede lid en derde lid, 2°, van de Grondwet | B.29.2. L'article 23, alinéas 2 et 3, 2°, de la Constitution oblige le |
verplicht de bevoegde wetgever om het recht op bescherming van de | législateur compétent à garantir le droit à la protection de la santé |
gezondheid te waarborgen en de voorwaarden voor de uitoefening van dat | et à déterminer les conditions d'exercice de ce droit. |
recht te bepalen. | |
Die grondwetsbepaling verbiedt die wetgever echter niet machtigingen | Cette disposition constitutionnelle n'interdit cependant pas à ce |
te verlenen aan de uitvoerende macht, voor zover die machtigingen | législateur d'accorder des délégations au pouvoir exécutif, pour |
betrekking hebben op de tenuitvoerlegging van maatregelen waarvan de | autant qu'elles portent sur l'exécution de mesures dont le législateur |
wetgever het onderwerp heeft aangegeven. | a déterminé l'objet. |
B.30. Door de Koning ertoe te machtigen te bepalen dat de tijdelijke | B.30. En habilitant le Roi à prévoir que les interdictions temporaires |
verbodsbepalingen geformuleerd in artikel 62/1, eerste lid, van de wet | |
van 10 juli 2008 en in artikel 62/2, eerste lid, van dezelfde wet, « | énoncées par l'article 62/1, alinéa 1er, de la loi du 10 juillet 2008 |
voor de algemene ziekenhuizen, voor de psychiatrische ziekenhuizen, | et par l'article 62/2, alinéa 1er, de la même loi prennent fin à des |
voor de verschillende soorten diensten binnen deze ziekenhuizen », « | moments différents « pour les hôpitaux généraux », « pour les hôpitaux |
voor de transfer van bedden tussen ziekenhuizen », « voor elke | psychiatriques », « pour les différents types de services au sein de |
ziekenhuisfunctie, elke ziekenhuisafdeling, elke medische dienst, elke | ces hôpitaux », « pour le transfert de lits entre hôpitaux », « pour |
medisch-technische dienst, elk zorgprogramma en elk zwaar medisch | chaque fonction hospitalière, chaque section hospitalière, chaque |
apparaat », op verschillende ogenblikken zullen aflopen en door de | service médical, chaque service médicotechnique, chaque programme de |
Koning ertoe te machtigen die ogenblikken te bepalen, bevatten artikel | soins et chaque appareil médical lourd » et en habilitant le Roi à |
62/1, tweede lid, van de wet van 10 juli 2008 en artikel 62/2, tweede | fixer ces moments, l'article 62/1, alinéa 2, de la loi du 10 juillet |
lid, van dezelfde wet geen machtiging aan de uitvoerende macht waarvan | 2008 et l'article 62/2, alinéa 2, de la même loi ne contiennent pas |
het onderwerp niet door de bevoegde wetgever is aangegeven. | une délégation au pouvoir exécutif dont l'objet n'est pas déterminé |
par le législateur compétent. | |
B.31. Het middel is niet gegrond. | B.31. Le moyen n'est pas fondé. |
Ten aanzien van het vijfde middel | Quant au cinquième moyen |
B.32. Het vijfde middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet door het tweede lid van artikel 27 van de wet van 25 december 2016, in zoverre die wetsbepaling onwerkzaam zou zijn. B.33. Het Hof is niet bevoegd om uitspraak te doen over de doeltreffendheid van een wetsbepaling. B.34. Het vijfde middel is niet-ontvankelijk. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 23 januari 2019. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, | B.32. Le cinquième moyen est pris de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution par le deuxième alinéa de l'article 27 de la loi du 25 décembre 2016, en ce que cette disposition législative serait inopérante. B.33. La Cour n'est pas compétente pour statuer sur l'efficacité d'une disposition législative. B.34. Le cinquième moyen est irrecevable. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 23 janvier 2019. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |