Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 152/2018 van 8 november 2018 Rolnummer 6748 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel V.8 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende het onderwijs XXVII, ingesteld door de vzw « P Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 152/2018 van 8 november 2018 Rolnummer 6748 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel V.8 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende het onderwijs XXVII, ingesteld door de vzw « P Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...) Extrait de l'arrêt n° 152/2018 du 8 novembre 2018 Numéro du rôle : 6748 En cause : le recours en annulation de l'article V.8 du décret de la Communauté flamande du 16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII, introduit par l'ASBL « Provinciaa La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Snapp(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 152/2018 van 8 november 2018 Extrait de l'arrêt n° 152/2018 du 8 novembre 2018
Rolnummer 6748 Numéro du rôle : 6748
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel V.8 van het decreet En cause : le recours en annulation de l'article V.8 du décret de la
van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende het onderwijs Communauté flamande du 16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII,
XXVII, ingesteld door de vzw « Provinciaal Onderwijs Vlaanderen » en introduit par l'ASBL « Provinciaal Onderwijs Vlaanderen » et la régie
het autonoom provinciebedrijf « Provinciaal Onderwijs Antwerpen ». provinciale autonome « Provinciaal Onderwijs Antwerpen ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P.
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, R. Leysen en M. Pâques, Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, R. Leysen et M. Pâques, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 19 oktober Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 19
2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 20 octobre 2017 et parvenue au greffe le 20 octobre 2017, un recours en
oktober 2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel V.8 van annulation de l'article V.8 du décret de la Communauté flamande du 16
het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII (publié au Moniteur belge du
het onderwijs XXVII (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 18 août 2017, seconde édition) a été introduit par l'ASBL «
augustus 2017, tweede editie) door de vzw « Provinciaal Onderwijs
Vlaanderen » en het autonoom provinciebedrijf « Provinciaal Onderwijs Provinciaal Onderwijs Vlaanderen » et la régie provinciale autonome «
Antwerpen », bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. J. Deridder, Provinciaal Onderwijs Antwerpen », assistées et représentées par Me J.
advocaat bij de balie te Antwerpen. Deridder, avocat au barreau d'Anvers.
De Vlaamse Regering, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. F. Judo
en Mr. T. Souverijns, advocaten bij de balie te Brussel, heeft een
memorie ingediend, de verzoekende partijen hebben een memorie van
antwoord ingediend en de Vlaamse Regering heeft ook een memorie van
wederantwoord ingediend.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepaling Quant à la disposition attaquée
B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article V.8
V.8 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 du décret de la Communauté flamande du 16 juin 2017 relatif à
betreffende het onderwijs XXVII, dat artikel 97 van het decreet van 15 l'enseignement XXVII, qui modifie l'article 97 du décret du 15 juin
juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs wijzigt. 2007 relatif à l'éducation des adultes.
B.1.2. In de versie ervan zoals van toepassing vóór de B.1.2. Dans sa version applicable avant l'entrée en vigueur de la
inwerkingtreding van de bestreden bepaling, bepaalt artikel 97 van het disposition attaquée, l'article 97 du décret du 15 juin 2007 relatif à
decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs : l'éducation des adultes dispose :
« § 1. Een erkend Centrum voor Volwassenenonderwijs komt voor de « § 1er. Un centre d'éducation des adultes agréé est admissible au
financiering of subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 in aanmerking financement ou aux subventions pour l'année scolaire n/n+1, à
wanneer het Centrum voor Volwassenenonderwijs tijdens de condition que le centre d'éducation des adultes ait atteint, pendant
referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 120 la période de référence allant du 1er avril n-1 au 31 mars n inclus,
000 lesurencursist heeft behaald. au moins 120 000 heures de cours/apprenant.
§ 2. Met behoud van de toepassing van paragraaf 1, komt een erkend § 2. Sans préjudice de l'application du paragraphe 1er, un centre
Centrum voor Volwassenenonderwijs in aanmerking voor de financiering d'éducation des adultes est admissible au financement ou aux
of subsidiëring van de opleidingen uit de studiegebieden, vermeld in subventions des formations des disciplines visées à l'article 8, s'il
artikel 8, als op het moment van toetreding tot het a, au moment de l'adhésion à la structure de coopération telle que
samenwerkingsverband zoals vermeld in artikel 4 en artikel 50, § 1, visée aux articles 4 et 50, § 1er, du décret du 30 avril 2009 relatif
van het decreet van 30 april 2009 betreffende het secundair na à l'enseignement secondaire après secondaire et l'enseignement
secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs, tijdens de supérieur professionnel HBO 5, atteint pour ces formations au moins 60
referteperiode voorafgaand aan die toetreding, voor die opleidingen 000 heures de cours/apprenant pendant la période de référence
samen ten minste 60 000 lesurencursist heeft behaald. précédant cette adhésion.
§ 3. In afwijking van paragraaf 1 komt een Centrum voor § 3. Par dérogation au paragraphe 1er, un centre d'éducation des
Volwassenenonderwijs waarvan de hoofdvestigingsplaats in het adultes dont l'implantation principale est située dans la région
tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, of in de rand- en bilingue de Bruxelles-Capitale ou dans une des communes du ' Vlaamse
taalgrensgemeenten ligt, in aanmerking voor financiering of Rand ' et de la frontière linguistique, est admissible au financement
subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 op voorwaarde dat het Centrum ou aux subventions pour l'année scolaire n/n+1, à condition que le
voor Volwassenenonderwijs tijdens de referteperiode van 1 april n-1 centre d'éducation des adultes ait atteint, pendant la période de
tot en met 31 maart n ten minste 60 000 lesurencursist heeft behaald. référence allant du 1er avril n-1 au 31 mars n inclus, au moins 60 000
heures de cours/apprenant.
§ 4. [...] § 4. [...]
§ 5. Een Centrum voor Volwassenenonderwijs met onderwijsbevoegdheid § 5. Un centre d'éducation des adultes ayant compétence d'enseignement
voor een opleiding van het secundair volwassenenonderwijs dat erkend pour une formation de l'enseignement secondaire des adultes qui est
is via de procedure, vermeld in artikel 61, § 2, komt alleen in agréé via la procédure visée à l'article 61, § 2, n'est admissible au
aanmerking voor financiering of subsidiëring als het tijdens de financement ou aux subventions qu'à condition qu'il ait atteint,
referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 360 pendant la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars n, au moins
000 lesurencursist heeft behaald. 360 000 heures de cours/apprenant.
§ 6. Als in de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n § 6. Si, dans la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars n, un
niet langer voldaan wordt aan de voorwaarden, vermeld in paragraaf 1, centre d'éducation des adultes ne remplit plus les conditions visées
3 en 4, wordt de financiering of de subsidiëring van het structuuronderdeel of de structuuronderdelen in kwestie, zoals vermeld in paragraaf 1, van het Centrum voor Volwassenenonderwijs in kwestie afgebouwd tot nul vanaf het jaar n. De cursisten, ingeschreven in het Centrum voor Volwassenenonderwijs op het ogenblik dat beslist wordt tot afbouw, moeten de aangevatte opleiding volledig en binnen een normaal tijdsbestek kunnen beëindigen. Met een normaal tijdsbestek wordt bedoeld zonder onderbreking en zonder herhaling van een module. De afbouw tot nul moet gerealiseerd worden binnen een periode van drie schooljaren. aux § § 1er, 3 et 4, le financement ou le subventionnement de la subdivision structurelle ou des subdivisions structurelles en question, telles que visées au paragraphe 1er, dudit centre d'éducation des adultes en question est progressivement supprimé jusqu'à zéro à partir de l'année n. Les apprenants inscrits auprès du centre d'éducation des adultes au moment où la suppression progressive est décidée, doivent avoir la possibilité d'achever complètement et dans un délai normal la formation entamée. Par délai normal, il y a lieu de comprendre un délai ininterrompu et sans recommencement d'un module. La suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée endéans une période de trois années scolaires.
Op verzoek van het betrokken centrumbestuur kan de Vlaamse Regering, A la demande de l'autorité du centre concernée, le Gouvernement
na advies van de Vlaamse Onderwijsraad, voor een Centrum voor flamand peut, après avis du Vlaamse Onderwijsraad, accorder à un
Volwassenenonderwijs een afwijking toestaan op de rationalisatienorm. centre d'éducation des adultes une dérogation à la norme de
De Vlaamse Regering bepaalt de periode waarvoor de afwijking geldt. rationalisation. Le Gouvernement fixe le délai de validité de la
dérogation. A cette fin, l'autorité du centre envoie au plus tard le
Het centrumbestuur stuurt daarvoor uiterlijk op 15 april van het 15 avril de l'année scolaire précédente une demande motivée à
voorafgaande schooljaar een gemotiveerde aanvraag aan de bevoegde
administratie. l'administration compétente.
§ 7. Indien op het moment van de toetreding tot een § 7. Si, au moment de l'adhésion à une structure de coopération, un
samenwerkingsverband een Centrum voor Volwassenenonderwijs niet langer centre d'éducation des adultes ne remplit plus les conditions visées
voldoet aan de voorwaarden, vermeld in paragraaf 2, wordt de financiering of de subsidiëring van het structuuronderdeel hoger beroepsonderwijs van het Centrum voor Volwassenenonderwijs in kwestie afgebouwd tot nul vanaf het daaropvolgende schooljaar. De cursisten, ingeschreven in het Centrum voor Volwassenenonderwijs op het ogenblik dat beslist wordt tot afbouw, zoals vermeld in het eerste lid, moeten de aangevatte opleiding volledig en binnen een normaal tijdsbestek kunnen beëindigen. Met een normaal tijdsbestek wordt bedoeld zonder onderbreking en zonder herhaling van een module. De afbouw tot nul moet gerealiseerd worden binnen een periode van drie schooljaren. Op verzoek van het betrokken Centrum voor Volwassenonderwijs kan de Vlaamse Regering, een afwijking toestaan op de norm vermeld in paragraaf 2. Om van deze afwijking gebruik te kunnen maken moet het Centrum voor Volwassenenonderwijs voor alle opleidingen van het structuuronderdeel hoger beroepsonderwijs die het centrum organiseert bij toetreding tot het samenwerkingsverband, de in paragraaf 2 vermelde norm wel behaald hebben in de referteperiode 2011-2012 of 2012-2013 en moet het centrum kunnen aantonen toe te willen treden tot een samenwerkingsverband waarvan nog geen ander Centrum voor au paragraphe 2, le financement ou le subventionnement de la subdivision structurelle enseignement supérieur professionnel HBO 5 du centre d'éducation des adultes en question est progressivement supprimé jusqu'à zéro à partir de l'année scolaire suivante. Les apprenants inscrits auprès du centre d'éducation des adultes au moment où la suppression progressive visée à l'alinéa premier est décidée, doivent avoir la possibilité d'achever complètement et dans un délai normal la formation entamée. Par délai normal, il y a lieu de comprendre un délai ininterrompu et sans recommencement d'un module. La suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée endéans une période de trois années scolaires. A la demande du centre d'éducation des adultes concerné, le Gouvernement flamand peut accorder une dérogation à la norme visée au paragraphe 2. Pour pouvoir faire usage de cette dérogation, le centre d'éducation des adultes doit avoir atteint, pendant la période de référence 2011-2012 ou 2012-2013, pour toutes les formations de la subdivision structurelle enseignement supérieur professionnel qu'il organise au moment de l'adhésion à la structure de coopération, la norme visée au paragraphe 2; de plus, le centre doit pouvoir démontrer de vouloir adhérer à une structure de coopération dont aucun autre
Volwassenenonderwijs lid is. Het centrumbestuur stuurt daarvoor centre d'éducation des adultes n'est membre jusqu'à présent. A cette
uiterlijk op 15 april van het voorafgaande schooljaar een gemotiveerde fin, l'autorité du centre envoie au plus tard le 15 avril de l'année
aanvraag aan de bevoegde administratie ». scolaire précédente une demande motivée à l'administration compétente ».
B.1.3. Het bestreden artikel V.8 van het decreet van de Vlaamse B.1.3. L'article V.8, attaqué, du décret de la Communauté flamande du
Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende het onderwijs XXVII wijzigt 16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII modifie comme suit
het voormelde artikel 97 van het decreet van 15 juni 2007 betreffende l'article 97, précité, du décret du 15 juin 2007 relatif à l'éducation
het volwassenenonderwijs als volgt : des adultes :
« 1° paragraaf 1 wordt vervangen door wat volgt : « 1° le paragraphe 1er est remplacé par la disposition suivante :
' § 1. Een erkend centrum voor volwassenenonderwijs met ' § 1er. Un centre d'éducation des adultes agréé ayant compétence
onderwijsbevoegdheid voor de studiegebieden als vermeld in artikel 7 d'enseignement pour les disciplines telles que visées à l'article 7
komt voor de financiering of subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 in est admissible au financement ou aux subventions pour l'année scolaire
aanmerking wanneer het centrum voor volwassenenonderwijs aan één van n/n+1 lorsque le centre d'éducation des adultes satisfait à une des
de volgende voorwaarden voldoet : conditions suivantes :
1° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een 1° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la
bevolkingsdichtheid van meer dan 300 inwoners per km2 wordt in population de plus de 300 habitants par km2 est prise en
aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1 considération, a atteint, pendant la période de référence du 1er avril
tot en met 31 maart n ten minste 700 000 lesurencursist in het n-1 au 31 mars n, au moins 700 000 heures de cours/apprenant dans
secundair volwassenenonderwijs behaald, waarbij de lesurencursist die l'enseignement secondaire des adultes. Dans ce chiffre ne sont pas
volgens de formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen comprises les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la formule de
van de berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert des
overheveling van een of meer structuuronderdelen op 1 september n naar périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs
een ander centrum, niet meegerekend zijn; subdivisions structurelles à un autre centre au 1er septembre n;
2° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een 2° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la
bevolkingsdichtheid van meer dan 300 inwoners per km2 wordt in population de plus de 300 habitants par km2 est prise en
aanmerking genomen, heeft op 1 september n ten minste de som van 700 considération, a atteint au 1er septembre n, au moins la somme de 700
000 lesurencursist in het secundair volwassenenonderwijs bereikt, 000 heures de cours/apprenant dans l'enseignement secondaire des
waarvan een deel de lesurencursist zijn die door het centrum tijdens adultes dont une partie sont les heures de cours/apprenant qui ont été
atteintes par le centre pendant la période de référence du 1er avril
de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n zijn behaald n-1 au 31 mars n et une partie les heures de cours/apprenant qui ont,
en een deel de lesurencursist die volgens de formule van artikel 98, § suivant la formule de l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du
1, aan de basis hebben gelegen van de berekening voor de overdracht transfert des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou
van leraarsuren bij een overheveling van een of meer structuuronderdelen op 1 september n; plusieurs subdivisions structurelles au 1er septembre n;
3° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een 3° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la
bevolkingsdichtheid van 300 of minder inwoners per km2 wordt in population de 300 habitants ou moins par km2 est prise en
aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1 considération, a atteint, pendant la période de référence du 1er avril
tot en met 31 maart n ten minste 360 000 lesurencursist in het n-1 au 31 mars n, au moins 360 000 heures de cours/apprenant dans
secundair volwassenenonderwijs behaald, waarbij de lesurencursist die l'enseignement secondaire des adultes. Dans ce chiffre ne sont pas
volgens de formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen comprises les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la formule de
van de berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert des
overheveling van een of meer structuuronderdelen op 1 september n naar périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs
een ander centrum, niet meegerekend zijn; subdivisions structurelles à un autre centre au 1er septembre n;
4° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een 4° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la
bevolkingsdichtheid van 300 of minder inwoners per km2 wordt in population de 300 habitants ou moins par km2 est prise en
aanmerking genomen, heeft op 1 september n ten minste de som van 360 considération, a atteint au 1er septembre n, au moins la somme de 360
000 lesurencursist in het secundair volwassenenonderwijs bereikt, 000 heures de cours/apprenant dans l'enseignement secondaire des
waarvan een deel de lesurencursist zijn die door het centrum tijdens adultes, dont une partie sont les heures de cours/apprenant qui ont
été atteintes par le centre pendant la période de référence du 1er
de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n zijn behaald avril n-1 au 31 mars n et une partie les heures de cours/apprenant qui
en een deel de lesurencursist die volgens de formule van artikel 98, § ont, suivant la formule de l'article 98, § 1er, servi de base au
1, aan de basis hebben gelegen van de berekening voor de overdracht calcul du transfert des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une
van leraarsuren bij een overheveling van een of meer ou plusieurs subdivisions structurelles au 1er septembre n;
structuuronderdelen op 1 september n; 5° le centre d'éducation des adultes dont l'implantation principale
5° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvan de est située au 1er janvier 2017 dans la région bilingue de
hoofdvestigingsplaats op 1 januari 2017 in het tweetalige gebied Bruxelles-Capitale ou dans les communes périphériques et des communes
Brussel-Hoofdstad of in de rand- en taalgrensgemeenten of in de de la frontière linguistique ou dans les anciennes communes minières
voormalige mijngemeente Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren, Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder et Maasmechelen,
Heusden-Zolder en Maasmechelen ligt, heeft tijdens de referteperiode a atteint, pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31 mars
van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 525 000 n au moins 525 000 heures de cours/apprenant. Dans ce chiffre ne sont
lesurencursist behaald, waarbij de lesurencursist die volgens de pas comprises les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la
formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen van de formule de l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert
berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een overheveling van des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs
een of meer structuuronderdelen op 1 september n naar een ander subdivisions structurelles à un autre centre au 1er septembre n;
centrum, niet meegerekend zijn; 6° le centre d'éducation des adultes dont l'implantation principale
6° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvan de est située au 1er janvier 2017 dans la région bilingue de
hoofdvestigingsplaats op 1 januari 2017 in het tweetalige gebied Bruxelles-Capitale ou dans les communes périphériques et des communes
Brussel-Hoofdstad of in de rand- en taalgrensgemeenten of in de de la frontière linguistique ou dans les anciennes communes minières
voormalige mijngemeente Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren, Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder et Maasmechelen,
Heusden-Zolder en Maasmechelen ligt, heeft op 1 september n ten minste
de som van 525 000 lesurencursist in het secundair a atteint au 1er septembre n au moins la somme de 525 000 heures de
volwassenenonderwijs bereikt, waarvan een deel de lesurencursist zijn cours/apprenant dans l'enseignement secondaire des adultes, dont une
die door het centrum tijdens de referteperiode van 1 april n-1 tot en partie sont les heures de cours/apprenant qui ont été atteintes par le
met 31 maart n zijn behaald en een deel de lesurencursist die volgens centre pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31 mars n
et une partie les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la
de formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen van de formule de l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert
berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een overheveling van des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs
een of meer structuuronderdelen op 1 september n; subdivisions structurelles au 1er septembre n;
7° het centrum voor volwassenenonderwijs heeft onderwijsbevoegdheid 7° le centre d'éducation des adultes détient la compétence
voor maximaal één studiegebied als vermeld in artikel 7 en heeft d'enseignement pour au maximum une discipline comme prévue à l'article
tijdens de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten 7 et a atteint pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31
minste 200 000 lesurencursist in dit studiegebied behaald; mars n au moins 200 000 heures de cours/apprenant dans cette
8° het centrum voor volwassenenonderwijs heeft onderwijsbevoegdheid discipline; 8° le centre d'éducation des adultes détient compétence d'enseignement
voor maximaal één studiegebied als vermeld in artikel 7 en heeft op 1 pour au maximum une discipline comme prévue à l'article 7 et a atteint
september n ten minste de som van 200 000 lesurencursist bereikt, au 1er septembre n, au moins la somme de 200 000 heures de
waarvan een deel de lesurencursist zijn die door het centrum tijdens cours/apprenant, dont une partie sont les heures de cours/apprenant
qui ont été atteintes par le centre, pendant la période de référence
de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n in dit du 1er avril n-1 au 31 mars n dans cette discipline et une partie les
studiegebied zijn behaald en een deel de lesurencursist die volgens de heures de cours/apprenant qui ont, suivant la formule de l'article 98,
formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen van de § 1er, servi de base au calcul du transfert des périodes/enseignant
berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een overheveling van lors d'un transfert d'une ou plusieurs subdivisions structurelles au 1er
een of meer structuuronderdelen op 1 september n; septembre n;
9° het centrum voor volwassenenonderwijs heeft onderwijsbevoegdheid 9° le centre d'éducation des adultes détient la compétence
voor maximaal twee studiegebieden als vermeld in artikel 7, waarvan d'enseignement pour au maximum deux disciplines comme prévues à
één studiegebied waarvoor op 1 februari 2017 geen enkel ander centrum l'article 7, dont une discipline pour laquelle aucun autre centre
voor volwassenenonderwijs onderwijsbevoegdheid heeft, en heeft tijdens d'éducation des adultes ne détient compétence d'enseignement, et a
de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 200 atteint pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31 mars n
000 lesurencursist in één van deze studiegebieden behaald. au moins 200 000 heures de cours/apprenant dans une de ces
Een erkend centrum voor volwassenenonderwijs met onderwijsbevoegdheid disciplines. Un centre d'éducation des adultes agréé ayant compétence
voor uitsluitend de studiegebieden, vermeld in artikel 8, en/of d'enseignement pour seules les disciplines comme prévues à l'article 8
uitsluitend de specifieke lerarenopleiding komt voor de financiering et/ou seule la formation spécifique des enseignants est admissible au
of subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 in aanmerking wanneer het financement ou aux subventions pour l'année scolaire n/n+1 lorsque le
centrum voor volwassenenonderwijs tijdens de referteperiode van 1 centre d'éducation des adultes a atteint, pendant la période de
april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 120 000 lesurencursist référence du 1er avril n-1 au 31 mars n, au moins 120 000 heures de
heeft behaald. '; cours/apprenant. ';
2° paragraaf 3 wordt opgeheven; 2° le paragraphe 3 est abrogé;
3° in paragraaf 5 wordt de zinsnede ' als het tijdens de 3° dans le paragraphe 5, le membre de phrase ' qu'à condition qu'il
referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 360 ait atteint, pendant la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars
000 lesurencursist heeft behaald ' vervangen door de volgende zinnen : n, au moins 360 000 heures de cours/apprenant' est remplacé par les phrases suivantes :
' wanneer het aan één van de volgende voorwaarden voldoet : ' qu'à condition de répondre à une des conditions suivantes :
1° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een 1° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la
bevolkingsdichtheid van meer dan 300 inwoners per km2 wordt in population de plus de 300 habitants par km2 est prise en
aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1 considération, a atteint pendant la période de référence du 1er avril
tot en met 31 maart n ten minste 850 000 lesurencursist behaald; n-1 au 31 mars n au moins 850 000 heures de cours/apprenant;
2° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een 2° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la
bevolkingsdichtheid van 300 of minder inwoners per km2 wordt in population de 300 habitants ou moins par km2 est prise en
aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1 considération, a atteint pendant la période de référence du 1er avril
tot en met 31 maart-n ten minste 360 000 lesurencursist behaald. '; n-1 au 31 mars n au moins 360 000 heures de cours/apprenant. ';
4° paragraaf 6 wordt vervangen door wat volgt : 4° le paragraphe 6 est remplacé par les dispositions suivantes :
' § 6. Als in de referteperiodes van 1 april n-2 tot en met 31 maart n ' § 6. Le non-respect des conditions prévues au paragraphe 1er dans
niet langer voldaan wordt aan de voorwaarden, vermeld in paragraaf 1, les périodes de référence du 1er avril n-2 au 31 mars n'entraînera la
wordt de financiering of de subsidiëring van het structuuronderdeel of suppression progressive jusqu'à zéro à partir de l'année n de
de structuuronderdelen in kwestie, zoals vermeld in paragraaf 1, van l'attribution d'un financement ou de subventions à la subdivision
het centrum voor volwassenenonderwijs in kwestie afgebouwd tot nul structurelle ou aux subdivisions structurelles en question au sens du
vanaf het jaar n. paragraphe 1er, du centre d'éducation des adultes en question.
Elk centrum dat de rationalisatienorm gedurende twee opeenvolgende Tout centre n'ayant pas atteint la norme de rationalisation pendant
referteperiodes niet bereikt heeft, moet op 1 september van het deux périodes de référence consécutives doit au 1er septembre de
daaropvolgende schooljaar : l'année scolaire suivante :
1° hetzij fusioneren met een andere centrum; 1° soit fusionner avec un autre centre;
2° hetzij overgaan tot geleidelijke afbouw waarbij de cursisten, 2° soit procéder à la suppression progressive tout en permettant aux
ingeschreven in het centrum voor volwassenenonderwijs op het moment apprenants inscrits dans le centre d'éducation des adultes au moment
dat beslist wordt tot afbouw, de aangevatte opleiding volledig en où la suppression progressive est décidée, d'achever complètement et
binnen een normaal tijdsbestek moeten kunnen beëindigen. Met een dans un délai normal la formation entamée. Par délai normal, il faut
normaal tijdsbestek wordt bedoeld zonder onderbreking en zonder entendre un délai ininterrompu et sans recommencement d'un module. La
herhaling van een module. De afbouw tot nul moet gerealiseerd worden suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée endéans une
binnen een periode van drie schooljaren. ' ». période de trois années scolaires. ' ».
Krachtens artikel V.13 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van Conformément à l'article V.13 du décret de la Communauté flamande du
16 juni 2017 betreffende het onderwijs XXVII treedt het bestreden 16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII, l'article V.8, attaqué,
artikel V.8 in werking op 1 september 2019. entre en vigueur le 1er septembre 2019.
B.2.1. Artikel 97 van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het B.2.1. L'article 97 du décret du 15 juin 2007 relatif à l'éducation
volwassenenonderwijs (hierna : het decreet van 15 juni 2007) bepaalt des adultes (ci-après : le décret du 15 juin 2007) fixe les « normes
de « rationalisatienormen » voor het volwassenenonderwijs, zijnde de de rationalisation » de l'enseignement pour adultes, c'est-à-dire la
norm waaraan een centrum voor volwassenenonderwijs moet voldoen om norme qu'un centre d'enseignement pour adultes doit respecter pour
voor verdere financiering of subsidiëring in aanmerking te komen continuer à bénéficier d'un financement ou d'un subventionnement
(artikel 2, 35°, van hetzelfde decreet). (article 2, 35°, du même décret).
B.2.2. In de versie zoals van toepassing vóór de inwerkingtreding van B.2.2. Dans sa version applicable avant l'entrée en vigueur de la
de bestreden bepaling, bepaalt artikel 97, § 1, van het decreet van 15 disposition attaquée, l'article 97, § 1er, du décret du 15 juin 2007
juni 2007 dat een erkend centrum voor volwassenenonderwijs voor prévoit qu'un centre d'éducation des adultes agréé peut prétendre à un
financiering of subsidiëring in aanmerking komt wanneer het tijdens de financement ou à un subventionnement lorsqu'il a atteint, pendant la
referteperiode ten minste 120 000 lesuren-cursist heeft behaald. Het période de référence, au moins 120 000 heures de cours/apprenant. Les
begrip « lesuren-cursist » betreft « het resultaat van de « heures de cours/apprenant » se définissent comme « le résultat de la
vermenigvuldiging van het aantal lestijden van een module met het multiplication du nombre de périodes de cours d'un module par le
aantal financierbare of subsidieerbare cursisten » (artikel 2, 27°, nombre d'apprenants admissibles au financement ou aux subventions »
van hetzelfde decreet). Artikel 97, § § 2 en 3, voorziet in (article 2, 27°, du même décret). L'article 97, § § 2 et 3, prévoit
afwijkende, lagere rationalisatienormen. par dérogation des normes de rationalisation inférieures.
Artikel 97, § 6, van het decreet van 15 juni 2007 bepaalt dat, indien Selon l'article 97, § 6, du décret du 15 juin 2007, lorsqu'un centre
in de referteperiode niet langer voldaan wordt aan die d'éducation des adultes ne remplit plus ces normes de rationalisation
rationalisatienormen, de financiering of de subsidiëring van het durant la période de référence, le financement ou le subventionnement
structuuronderdeel of de structuuronderdelen in kwestie van het de la ou des « subdivisions structurelles » en question du centre
betrokken centrum voor volwassenenonderwijs wordt afgebouwd tot nul. d'éducation des adultes en question est progressivement supprimé
De ingeschreven cursisten moeten de aangevatte opleiding volledig en jusqu'à zéro. Les apprenants inscrits doivent avoir la possibilité
binnen een normaal tijdsbestek kunnen beëindigen en de afbouw moet d'achever complètement et dans un délai normal la formation entamée,
gerealiseerd zijn binnen een periode van drie schooljaren. Op verzoek et la suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée sur une
van het betrokken centrumbestuur kan de Vlaamse Regering, na advies période de trois années scolaires. A la demande de la direction du
centre concernée, le Gouvernement flamand peut, après avis du « Vlaams
van de Vlaamse Onderwijsraad, een afwijking toestaan op de Onderwijsraad » (le Conseil flamand de l'enseignement), accorder une
toepasselijke rationalisatienorm. dérogation à la norme de rationalisation applicable.
B.2.3. Bij de bestreden bepaling wordt de rationalisatienorm, zoals B.2.3. La disposition attaquée augmente la norme de rationalisation
daarin is voorzien in artikel 97, § 1, van het decreet van 15 juni prévue par l'article 97, § 1er, du décret du 15 juin 2007. Cette norme
2007, verhoogd. Aldus wordt die norm bepaald op 700 000 est ainsi fixée à 700 000 heures de cours/apprenant dans le cas des
lesuren-cursist voor de centra waarvoor een bevolkingsdichtheid van
meer dan 300 inwoners per km2 in aanmerking wordt genomen (1° en 2°) centres pour lesquels une densité de la population de plus de 300
en op 360 000 lesuren-cursist voor de centra waarvoor een habitants par km2 est prise en considération (1° et 2°), et à 360 000
heures de cours/apprenant dans le cas des centres pour lesquels une
bevolkingsdichtheid van minder dan 300 inwoners per km2 in aanmerking densité de la population de moins de 300 habitants par km2 est prise
wordt genomen (3° en 4°). Voorts wordt voorzien in verschillende en considération (3° et 4°). De plus, différentes normes inférieures
afwijkende lagere normen (5° tot 9°). De toepasselijke sont prévues par dérogation (5° à 9°). Le centre doit atteindre la
rationalisatienorm moet door het centrum worden behaald, hetzij door norme de rationalisation applicable soit en générant lui-même
zelf voldoende lesuren-cursist te genereren, hetzij met behulp van de suffisamment d'heures de cours/apprenant, soit grâce au transfert
overheveling van één of meer zogenaamde « structuuronderdelen », d'une ou de plusieurs « subdivisions structurelles », c'est-à-dire des
zijnde studiegebieden, van een ander centrum. In dat laatste geval disciplines, provenant d'un autre centre. Dans ce dernier cas, les
worden de overgedragen leraarsuren omgerekend naar lesuren-cursist en périodes/enseignant transférées sont converties en heures de
opgeteld bij de lesuren-cursist die het ontvangende centrum zelf heeft cours/apprenant et ajoutées aux heures de cours/apprenant que le
gegenereerd. centre bénéficiaire a lui-même générées.
Artikel 97, § 6, van het decreet van 15 juni 2007, zoals vervangen bij L'article 97, § 6, du décret du 15 juin 2007, tel qu'il est remplacé
de bestreden bepaling, bepaalt dat, indien het centrum de par la disposition attaquée, prévoit que si le centre n'a pas atteint
rationalisatienorm gedurende twee opeenvolgende referteperiodes niet la norme de rationalisation pendant deux périodes de référence
heeft behaald, de financiering of de subsidiëring van het consécutives, le financement ou le subventionnement de la ou des «
structuuronderdeel of de structuuronderdelen in kwestie wordt subdivisions structurelles » en question est supprimé progressivement
afgebouwd tot nul. De mogelijkheid om een afwijking van de jusqu'à zéro. La possibilité de demander une dérogation à la norme de
rationalisatienorm te vragen, wordt opgeheven. rationalisation est abrogée.
Vanaf 1 september 2019, de datum van de inwerkingtreding van de Dès le 1er septembre 2019 - la date d'entrée en vigueur de la
bestreden bepaling, beschikt elk centrum dat gedurende twee disposition attaquée - tout centre n'ayant pas atteint la norme de
opeenvolgende referteperiodes de rationalisatienorm niet heeft rationalisation pendant deux périodes de référence consécutives
behaald, vanaf 1 september van het daaropvolgende schooljaar over twee dispose de deux possibilités à partir du 1er septembre de l'année
mogelijkheden. Enerzijds kan het centrum fusioneren met een ander scolaire qui suit. D'une part, le centre peut fusionner avec un autre
centrum, zijnde « de samenvoeging tot één centrum van twee of meer centre, c'est-à-dire procéder à « la réunion en un seul centre de deux
centra » (artikel 2, 15°, van hetzelfde decreet). Een dergelijke fusie ou plusieurs centres » (article 2, 15°, du même décret). Une telle
vindt plaats, hetzij door samenvoeging tot één instelling van twee of fusion s'effectue soit par la réunion, en un seul établissement, de
meer instellingen die gelijktijdig worden afgeschaft, hetzij door deux ou plusieurs établissements qui sont supprimés simultanément,
samenvoeging van twee of meer instellingen waarbij één blijft bestaan soit par la réunion de deux ou plusieurs établissements, où un des
die de andere opslorpt, en heeft tot gevolg dat er nog slechts één établissements continue à exister en absorbant l'autre, ce qui
implique qu'il ne subsiste qu'un seul pouvoir organisateur et un seul
inrichtende macht en één directeur is (artikel 66 van hetzelfde directeur (article 66 du même décret). D'autre part, le centre peut
decreet). Anderzijds kan het centrum overgaan tot afbouw, hetgeen procéder à sa suppression progressive, qui est réalisée par la
geschiedt door de geleidelijke sluiting van alle structuuronderdelen. fermeture progressive de toutes les « subdivisions structurelles ».
Die afbouw moet worden gerealiseerd binnen een periode van drie Cette suppression progressive doit être effectuée sur une période de
schooljaren, waarbij de ingeschreven studenten de aangevatte opleiding trois années scolaires, les étudiants inscrits devant avoir la
volledig en binnen een normaal tijdsbestek, zijnde zonder onderbreking possibilité d'achever complètement et dans un délai normal la
en zonder herhaling van een module, moeten kunnen beëindigen. formation entamée, c'est-à-dire sans interruption et sans
recommencement d'un module.
B.2.4. De bestreden bepaling wordt in de memorie van toelichting als B.2.4. La disposition attaquée a été commentée comme suit dans
volgt toegelicht : l'exposé des motifs :
« Om de slagkracht en zichtbaarheid van het volwassenenonderwijs en de « Pour renforcer l'efficacité et la visibilité de l'enseignement pour
adultes et pour utiliser les moyens de façon plus rationnelle, il est
rationele aanwending van de middelen te verhogen, is een schaalgrootte souhaitable de réaliser des économies d'échelle dans l'enseignement
voor het volwassenenonderwijs wenselijk. Een verhoging van de pour adultes. Un élargissement d'échelle permettra aux centres de
schaalgrootte zal de centra in staat stellen om in de toekomst nog garantir encore mieux la qualité de fonctionnement dans le futur. Les
beter een kwaliteitsvolle werking te garanderen. Met het vormen van objectifs qui seront atteints en augmentant la taille des centres
grotere eenheden CVO worden de volgende doelstellingen bereikt : d'enseignement pour adultes sont les suivants :
- zichtbaarheid van het volwassenenonderwijs vergroten; - renforcer la visibilité de l'enseignement pour adultes;
- maximaal inspelen op de noden en behoeften van de cursist; - répondre au mieux aux besoins et préoccupations de l'apprenant;
- cursisten volledige trajecten aanbieden; - offrir des parcours complets aux apprenants;
- noden van de specifieke doelgroepen beter invullen; - mieux satisfaire les besoins des groupes cibles spécifiques;
- infrastructuur efficiënter benutten; - employer les infrastructures avec davantage d'efficacité;
- kansen professionalisering en inzetbaarheid personeel vergroten en verbeteren; - integratie van logistieke en administratieve taken en een rationeel financieel beheer. Die doelstellingen zijn duidelijk, [legitiem] en in het belang van de cursist. De maatregel beoogt het aanbod niet te verminderen maar is er integendeel op gericht het te vergroten. Het is de bedoeling om voldoende grote centra te hebben die, in het belang van de cursisten, een rationeel aanbod met volledige trajecten kunnen doen dat evenwichtig verspreid is over verschillende vestigingsplaatsen zonder onderlinge concurrentie. Minder centra die elk meer slagkracht hebben zullen beter in staat zijn een transparant aanbod bij potentiële cursisten, inbegrepen doelgroepen, bekend te maken, om samenwerking aan te gaan met essentiële partners zoals de Huizen van het Nederlands, de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) en gemeenten. Vanaf 1 september 2019 zal een centrum voor volwassenenonderwijs dat onderwijsbevoegdheid bezit voor meerdere studiegebieden een hogere rationalisatienorm in het secundair volwassenenonderwijs moeten bereikt hebben om in aanmerking te komen voor financiering of subsidiëring. De centra moeten deze normen niet noodzakelijk zelf tijdens de voorafgaande referteperiode behaald hebben. Het is ook mogelijk dat via de overheveling een centrum van een ander centrum leraarsuren heeft ontvangen die opgeteld bij de eigen gepresteerde lesurencursist voldoende zijn om de rationalisatienorm te behalen. - augmenter et améliorer les chances de professionnalisation et de polyvalence du personnel; - intégrer des tâches logistiques et administratives et une gestion financière rationnelle. Ces objectifs sont clairs, légitimes et dans l'intérêt de l'apprenant. La mesure ne vise pas à réduire l'offre, mais au contraire à l'élargir. Le but est de disposer de centres suffisamment grands qui, dans l'intérêt des apprenants, pourront proposer une offre rationnelle de parcours complets répartis de manière équilibrée entre les différentes implantations, sans concurrence mutuelle. Des centres moins nombreux, disposant chacun d'une capacité renforcée, seront plus à même de présenter une offre transparente à des apprenants potentiels, y compris à des groupes cibles, afin de conclure des collaborations avec des partenaires essentiels tels que les ' Huizen van het Nederlands ' (Maisons du néerlandais), le ' Vlaamse Dienst voor Arbeidsvemiddeling ' (l'Office flamand de l'emploi et de la formation professionnelle, VDAB) et les communes. A partir du 1er septembre 2019, tout centre d'enseignement pour adultes ayant compétence d'enseignement pour plusieurs disciplines devra avoir atteint une norme de rationalisation plus élevée dans l'enseignement secondaire pour adultes pour pouvoir bénéficier d'un financement ou d'un subventionnement. Les centres ne doivent pas nécessairement avoir atteint eux-mêmes ces normes au cours de la période de référence précédente. Il est également possible que, par transfert, un centre ait reçu d'un autre centre des périodes/enseignant qui, en étant ajoutées aux heures de cours/apprenant dispensées en interne, suffisent pour atteindre la norme de rationalisation.
[...] [...]
Het Vlaamse regeerakkoord van 2014 stelt een hervorming van het L'accord de gouvernement flamand de 2014 annonce une réforme de
volwassenenonderwijs in het vooruitzicht waarbij gekozen wordt voor l'enseignement pour adultes optant pour des économies d'échelle et un
schaalvergroting en een financieringsmechanisme dat aanbieders noopt mécanisme de financement incitant les établissements à une utilisation
tot een rationele aanwending van de middelen. Op 25 maart 2016 keurde rationnelle des moyens. Le 25 mars 2016, le Gouvernement flamand a
de Vlaamse Regering de conceptnota ' Volwassenenonderwijs als approuvé la note de réflexion ' Volwassenenonderwijs als
kansenonderwijs. Kansen op leren, integreren en kwalificeren, een kansenonderwijs. Kansen op leren, integreren en kwalificeren, een
leven lang ' goed waarin voorzien is dat deze hervorming trapsgewijs leven lang ' [L'enseignement pour adultes comme enseignement de la
wordt gerealiseerd om de sector de nodige tijd te geven zich hierop te seconde chance, celle de l'apprentissage, de l'intégration et de la
qualification, une vie durant], qui prévoit une réalisation
organiseren. Een eerste stap betrof de aanpassing van de progressive de cette réforme afin de laisser au secteur le temps de
programmatieprocedure waardoor de fusies van centra voor s'organiser. La première étape consista à adapter la procédure de
volwassenenonderwijs niet langer gebonden zijn aan een werkingsgebied. programmation afin que les fusions de centres d'enseignement pour
adultes ne soient plus liées à une zone d'action. La fixation de
Met het vastleggen van nieuwe rationalisatienormen voor de centra voor nouvelles normes de rationalisation pour les centres d'enseignement
volwassenenonderwijs wordt een volgende stap gezet. Deze pour adultes constitue l'étape suivante. Ces normes de rationalisation
rationalisatienormen worden in het voorliggend ontwerp van decreet sont fixées dans le projet de décret à l'examen, mais elles
vastgelegd maar treden pas in werking op 1 september 2019 zodat de n'entreront en vigueur que le 1er septembre 2019 afin que les centres
centra voldoende tijd hebben om deze normen te halen door middel van aient suffisamment de temps pour atteindre ces normes en procédant à
fusies en/of overhevelingen. des fusions et/ou à des transferts.
[...] [...]
Momenteel geldt voor de centra voor volwassenenonderwijs een A l'heure actuelle, les centres d'enseignement pour adultes sont
rationalisatienorm van 120 000 lesurencursist. Centra voor soumis à une norme de rationalisation de 120 000 heures de
cours/apprenant. Les centres d'enseignement pour adultes dont
volwassenenonderwijs waarvan de hoofdvestigingsplaats in het l'implantation principale se situe dans la région bilingue de
tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad of in de rand- en Bruxelles-Capitale ou dans les communes de la périphérie bruxelloise
taalgrensgemeenten ligt, moeten ten minste 60 000 lesurencursist et de la frontière linguistique doivent atteindre au moins 60 000
behalen. Om de slagkracht en zichtbaarheid van het heures de cours/apprenant. Pour renforcer l'efficacité et la
visibilité de l'enseignement pour adultes et pour utiliser les moyens
volwassenenonderwijs en de rationele aanwending van de middelen te de façon plus rationnelle, il est souhaitable de réaliser des
verhogen, is een substantiële schaalgrootte wenselijk. Dit moet de économies d'échelle substantielles. Les centres seront ainsi plus à
centra beter in staat stellen om maximaal te kunnen inspelen op de même de répondre au mieux aux besoins et préoccupations des
noden en behoeften van de cursisten. Hierdoor zullen centra in de apprenants. Cet élargissement d'échelle permettra aux centres de
toekomst nog beter een kwaliteitsvolle werking kunnen garanderen : garantir encore mieux la qualité de fonctionnement dans le futur :
cursisten volledige trajecten te bieden, in te zetten op samenwerking offrir des parcours complets aux apprenants, privilégier la
voor specifieke doelgroepen, infrastructuur efficiënter te benutten, collaboration pour des groupes cibles spécifiques, employer les
meer kansen inzake professionalisering en inzetbaarheid te bieden aan infrastructures avec davantage d'efficacité, offrir au personnel
het personeel, door integratie van logistieke en administratieve taken davantage d'opportunités en matière de professionnalisation et de
en een efficiënt en rationeel financieel beheer en management de polyvalence, augmenter la capacité de gestion par l'intégration de
tâches logistiques et administratives et par une gestion financière et
bestuurskracht te verhogen. un management efficaces et rationnels.
[...] [...]
De mogelijkheid tot het vragen van een gemotiveerde afwijking van de La possibilité de déroger à la norme de rationalisation sur demande
rationalisatienorm wordt vervangen door een regeling zonder motivée est remplacée par un règlement sans charge administrative pour
administratieve last voor de centra. Voor een centrum dat gedurende les centres. Lorsqu'un centre n'atteint pas la norme de
twee opeenvolgende referteperiodes de rationalisatienorm niet bereikt, rationalisation durant deux périodes de référence consécutives, il lui
resten vanaf 1 september vanaf het daaropvolgende schooljaar twee reste à partir du 1er septembre de l'année scolaire qui suit deux
alternatieven: ofwel fusie, ofwel afbouw » (Parl. St., Vlaams solutions : soit la fusion, soit la suppression progressive " (Doc.
Parlement, 2016-2017, nr. 1146/1, pp. 10-11 en 29-32). parl., Parlement flamand, 2016-2017, n° 1146/1, pp. 10-11 et 29-32).
B.2.5. Bij artikel 20 van het decreet van 16 maart 2018 « tot B.2.5. L'article 20 du décret du 16 mars 2018 « modifiant le statut
wijziging van de rechtspositie van het personeel van de centra voor des membres du personnel des centres d'éducation des adultes et
volwassenenonderwijs en tot wijziging van het financieringsluik van
het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs » modifiant le volet financier du décret du 15 juin 2007 relatif à
l'éducation des adultes » a apporté les modifications suivantes à
worden de volgende wijzigingen aangebracht aan artikel 97 van het l'article 97 du décret du 15 juin 2007, tel qu'il est modifié par la
decreet van 15 juni 2007, zoals gewijzigd bij de bestreden bepaling : disposition attaquée :
« 1° in paragraaf 1 en 5 wordt de zinsnede ' referteperiode van 1 « 1° dans le paragraphe 1er, le membre de phrase ' la période de
april n-1 tot en met 31 maart n ' telkens vervangen door de zinsnede ' référence allant du 1er avril n-1 au 31 mars n inclus ' et le
paragraphe 5 ' la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars n '
sont remplacés chaque fois par le membre de phrase ' la période de
referteperiode van 1 januari n-1 tot en met 31 december n-1 '; référence du 1er janvier n-1 au 31 décembre n-1 ';
2° in paragraaf 6, eerste lid, wordt de zinsnede ' referteperiodes van 2° dans le paragraphe 6, alinéa 1er, le membre de phrase ' période de
1 april n-2 tot en met 31 maart n ' vervangen door de zinsnede ' référence 1er avril n-2 - 31 mars n ' est remplacé par le membre de
referteperiodes van 1 januari n-2 tot en met 31 december n-1 ' ». phrase ' période de référence du 1er janvier n-2 au 31 décembre n-1 '
Die wijzigingen, die louter tot gevolg hebben dat de referteperiode ». Ces modifications, qui ont seulement pour effet de fixer différemment
anders wordt vastgesteld, hebben geen weerslag op het onderzoek van de la période de référence, n'ont pas d'incidence sur l'examen de la
bestreden bepaling. disposition attaquée.
Ten gronde Quant au fond
B.3. De verzoekende partijen voeren in het enige middel een schending B.3. Les parties requérantes prennent un moyen unique de la violation,
aan, door de bestreden bepaling, van de artikelen 10, 11, 24, § § 1 en par la disposition attaquée, des articles 10, 11, 24, § § 1er et 4, et
4, en 27 van de Grondwet. 27 de la Constitution.
B.4.1. De Vlaamse Regering werpt op dat het middel onontvankelijk is, B.4.1. Le Gouvernement flamand objecte que le moyen est irrecevable
nu de daarin aangevoerde grief zijn oorsprong niet zou vinden in de puisque le grief qu'il invoque ne trouverait pas son origine dans la
bestreden bepaling, doch wel « in het ontbreken van een specifiek disposition attaquée, mais dans « l'absence d'un décret spécifique
decreet dat, naar analogie met wat het geval is voor de gemeenten, aan offrant aux provinces, par analogie à ce qui s'applique aux communes,
de provincies een rechtsgrond biedt om fusies aan te gaan ». un fondement juridique pour opérer des fusions ».
B.4.2. Uit de uiteenzetting van het middel blijkt dat de kritiek van B.4.2. Il ressort de l'exposé du moyen que la critique formulée par
de verzoekende partijen gericht is tegen de gelijke behandeling van de les parties requérantes est dirigée contre l'identité de traitement
provinciale centra voor volwassenenonderwijs en de andere centra voor entre les centres provinciaux d'enseignement pour adultes et les
volwassenenonderwijs, in zoverre aan alle centra de verplichting wordt autres centres d'enseignement pour adultes, en ce que l'obligation de
opgelegd om te fusioneren met een ander centrum indien zij de fusionner avec un autre centre est imposée à tous les centres s'ils
toepasselijke rationalisatienorm niet behalen, terwijl de provinciale n'atteignent pas la norme de rationalisation applicable, alors que les
centra - bij gebrek aan rechtsgrond daartoe - niet tot een fusie centres provinciaux ne pourraient pas procéder à une fusion, faute de
zouden kunnen overgaan. De bestreden bepaling zou aldus op base légale les y autorisant. La disposition attaquée porterait ainsi
discriminerende wijze afbreuk doen aan de vrijheid van onderwijs en de une atteinte discriminatoire à la liberté d'enseignement et à la
vrijheid van vereniging, zoals gewaarborgd bij de in het middel liberté d'association garanties par les dispositions
aangevoerde grondwetsbepalingen. constitutionnelles invoquées dans le moyen.
Die grief vloeit wel degelijk voort uit de in het geding zijnde Ce grief découle effectivement de la disposition en cause, à savoir le
bepaling, namelijk uit het nieuwe artikel 97, § 6, van het decreet van
15 juni 2007, dat de verplichting om te fusioneren dan wel af te nouvel article 97, § 6, du décret du 15 juin 2007, qui impose sans
bouwen zonder onderscheid oplegt aan alle centra voor distinction à tous les centres d'enseignement pour adultes
volwassenenonderwijs. l'obligation de fusionner ou de fermer progressivement.
B.4.3. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die bepaling. B.4.3. La Cour limite son examen à cette disposition.
B.5.1. Artikel 27 van de Grondwet bepaalt : B.5.1. L'article 27 de la Constitution dispose :
« De Belgen hebben het recht van vereniging; dit recht kan niet aan « Les Belges ont le droit de s'associer; ce droit ne peut être soumis
enige preventieve maatregel worden onderworpen ». à aucune mesure préventive ».
B.5.2. Artikel 27 van de Grondwet heeft tot doel de oprichting van B.5.2. L'article 27 de la Constitution a pour but de garantir la
private verenigingen en de deelname aan hun activiteiten te création d'associations privées et la participation à leurs activités;
il ne vise pas les provinces.
waarborgen; het heeft geen betrekking op de provincies. Le moyen n'est pas fondé en ce qu'il est pris de la violation de
In zoverre in het middel de schending wordt aangevoerd van artikel 27 van de Grondwet, is het niet gegrond. B.6.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld l'article 27 de la Constitution. B.6.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure critiquée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.6.2. Artikel 24, § 4, van de Grondwet bepaalt : B.6.2. L'article 24, § 4, de la Constitution dispose :
« Alle leerlingen of studenten, ouders, personeelsleden en « Tous les élèves ou étudiants, parents, membres du personnel et
onderwijsinstellingen zijn gelijk voor de wet of het decreet. De wet établissements d'enseignement sont égaux devant la loi ou le décret.
en het decreet houden rekening met objectieve verschillen, waaronder La loi et le décret prennent en compte les différences objectives,
de eigen karakteristieken van iedere inrichtende macht, die een notamment les caractéristiques propres à chaque pouvoir organisateur,
aangepaste behandeling verantwoorden ». qui justifient un traitement approprié ».
Die bepaling vestigt, op het vlak van onderwijs, het beginsel van Cette disposition énonce, dans le domaine de l'enseignement, le
gelijkheid en niet-discriminatie dat is afgeleid uit de artikelen 10 principe d'égalité et de non-discrimination qui se déduit des articles
en 11 van de Grondwet. 10 et 11 de la Constitution.
B.6.3. Artikel 24, § 1, eerste lid, van de Grondwet bepaalt : B.6.3. L'article 24, § 1er, alinéa 1er, de la Constitution dispose :
« Het onderwijs is vrij; elke preventieve maatregel is verboden; [...] « L'enseignement est libre; toute mesure préventive est interdite;
». [...] ».
B.6.4. De bij artikel 24, § 1, van de Grondwet gewaarborgde vrijheid B.6.4. La liberté de l'enseignement garantie par l'article 24, § 1er,
van onderwijs impliceert voor privépersonen de mogelijkheid om, zonder de la Constitution implique que des personnes privées puissent, sans
autorisation préalable et sous réserve du respect des libertés et
voorafgaande toestemming en onder voorbehoud van de inachtneming van droits fondamentaux, organiser et faire dispenser un enseignement
de fundamentele rechten en vrijheden, naar eigen inzicht onderwijs in selon leur propre conception, tant en ce qui concerne la forme de cet
te richten en te laten verstrekken, zowel naar de vorm als naar de enseignement qu'en ce qui concerne son contenu, par exemple en créant
inhoud, bijvoorbeeld door scholen op te richten die hun eigenheid des écoles dont la spécificité réside dans des conceptions déterminées
vinden in bepaalde pedagogische of onderwijskundige opvattingen. d'ordre pédagogique ou éducatif.
Die vrijheid belet evenwel niet dat de bevoegde wetgever, teneinde de Cette liberté n'empêche toutefois pas que le législateur compétent
kwaliteit en de gelijkwaardigheid te verzekeren van het verplichte prenne, en vue d'assurer la qualité et l'équivalence de l'enseignement
onderwijs of van het onderwijs dat met overheidsmiddelen wordt obligatoire ou de l'enseignement dispensé au moyen des deniers
verstrekt, maatregelen vermag te nemen die op de onderwijsinstellingen publics, des mesures qui soient applicables de manière générale aux
in het algemeen van toepassing zijn, ongeacht de eigenheid van het établissements d'enseignement, indépendamment de la spécificité de
door hen verstrekte onderwijs. l'enseignement dispensé par ceux-ci.
B.6.5. De in artikel 24, § 1, van de Grondwet gedefinieerde vrijheid B.6.5. La liberté d'enseignement définie à l'article 24, § 1er, de la
van onderwijs veronderstelt dat de inrichtende machten die niet Constitution suppose que les pouvoirs organisateurs qui ne relèvent
rechtstreeks van de gemeenschap afhangen, onder bepaalde voorwaarden pas directement de la communauté puissent, sous certaines conditions,
aanspraak kunnen maken op subsidiëring vanwege de gemeenschap. prétendre à des subventions à charge de celle-ci.
Het recht op subsidiëring wordt beperkt, enerzijds, door de Le droit aux subventions est limité, d'une part, par la possibilité
mogelijkheid voor de gemeenschap om de subsidies te verbinden aan pour la communauté de lier celles-ci à des exigences tenant à
vereisten die te maken hebben met het algemeen belang, onder andere
die van een kwaliteitsonderwijs, de inachtneming van normen in verband l'intérêt général, entre autres celles d'un enseignement de qualité,
met de schoolbevolking en de gelijke toegang tot het onderwijs en, anderzijds, door de noodzaak om de beschikbare financiële middelen te verdelen onder de verschillende opdrachten van de gemeenschap. De vrijheid van onderwijs kent bijgevolg beperkingen en verhindert niet dat de decreetgever voorwaarden van financiering en subsidiëring oplegt die de uitoefening van die vrijheid beperken. Dergelijke maatregelen kunnen als dusdanig niet worden beschouwd als een inbreuk op de vrijheid van onderwijs. Dit zou wel het geval zijn wanneer zou blijken dat de concrete beperkingen die daardoor aan die vrijheid worden gesteld, niet adequaat of onevenredig zouden zijn ten aanzien van het nagestreefde doel. B.6.6. Een bepaling die rationaliseringsnormen voor het volwassenenonderwijs betreft, behoort tot de inrichting van het onderwijs. B.7. De verzoekende partijen voeren niet aan dat de bestreden du respect de normes de population scolaire et d'une égalité d'accès à l'enseignement, et, d'autre part, par la nécessité de répartir les moyens financiers disponibles entre les diverses missions de la communauté. La liberté d'enseignement connaît dès lors des limites et n'empêche pas que le législateur décrétal impose des conditions de financement et d'octroi de subventions qui restreignent l'exercice de cette liberté. De telles mesures ne sauraient être considérées en tant que telles comme une atteinte à la liberté d'enseignement. Il en irait autrement s'il devait apparaître que les limitations concrètes qu'elles apportent à cette liberté ne sont pas adéquates à l'objectif poursuivi ou sont disproportionnées par rapport à celui-ci. B.6.6. Une disposition qui concerne des normes de rationalisation destinées à l'enseignement pour adultes touche à l'organisation de l'enseignement. B.7. Les parties requérantes ne font pas valoir que la mesure
maatregel, die een centrum voor volwassenenonderwijs dat de attaquée, qui oblige un centre d'enseignement pour adultes n'ayant pas
rationalisatienorm niet behaalt ertoe verplicht te fusioneren dan wel atteint la norme de rationalisation à fusionner ou à fermer
af te bouwen, als dusdanig afbreuk doet aan de vrijheid van onderwijs, progressivement, porte atteinte, en tant que telle, à la liberté
zoals gewaarborgd bij artikel 24, § 1, van de Grondwet. d'enseignement garantie par l'article 24, § 1er, de la Constitution.
Het Hof dient te beoordelen of de in B.4.2 bedoelde gelijke La Cour doit vérifier si l'identité de traitement décrite en B.4.2 est
behandeling redelijk verantwoord is. raisonnablement justifiée.
B.8.1. Uit de in B.2.4 vermelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de bestreden maatregel ertoe strekt de schaalgrootte voor het volwassenenonderwijs te verhogen, teneinde een meer kwaliteitsvolle werking en een rationelere aanwending van de middelen te bewerkstelligen. De bestreden bepaling, die een centrum voor volwassenenonderwijs dat gedurende twee opeenvolgende refertejaren de verhoogde rationalisatienorm niet behaalt ertoe verplicht te fusioneren dan wel af te bouwen, is pertinent om dat wettige doel te bereiken. B.8.2. Ten aanzien van die doelstelling om een schaalvergroting in het volwassenenonderwijs te verwezenlijken, bevinden de provinciale centra voor volwassenenonderwijs zich niet in een situatie die wezenlijk verschilt van die van de andere centra voor volwassenenonderwijs. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen beweren, is het immers B.8.1. Il ressort des travaux préparatoires cités en B.2.4 que la mesure attaquée vise à accroître les économies d'échelle dans l'enseignement pour adultes afin de garantir une meilleure qualité de fonctionnement et une utilisation plus rationnelle des moyens. La disposition attaquée, qui oblige un centre d'enseignement pour adultes à fusionner ou à fermer progressivement s'il ne respecte pas la norme renforcée de rationalisation pendant deux années de référence consécutives, est pertinente pour atteindre cet objectif légitime. B.8.2. Par rapport à cet objectif d'un élargissement d'échelle dans l'enseignement pour adultes, les centres provinciaux d'enseignement pour adultes ne se trouvent pas dans une situation qui diffère fondamentalement de celle des autres centres d'enseignement pour adultes. Contrairement à ce que soutiennent les parties requérantes, il n'est en effet pas impossible ou exagérément difficile pour les
niet onmogelijk of overdreven moeilijk voor de provinciale centra voor centres provinciaux d'enseignement pour adultes de fusionner avec
volwassenenonderwijs om te fusioneren met andere centra voor d'autres centres d'enseignement pour adultes afin d'atteindre les
volwassenenonderwijs teneinde de rationalisatienormen te behalen. normes de rationalisation.
Het volstaat ter zake vast te stellen dat de tweede verzoekende Il suffit de constater en l'espèce que la seconde partie requérante,
partij, in haar hoedanigheid van provinciaal centrum voor en sa qualité de centre provincial d'enseignement pour adultes, a
volwassenenonderwijs, de rechtsvorm van een autonoom provinciebedrijf adopté la forme juridique d'une régie provinciale autonome et qu'elle
heeft aangenomen en via die rechtspersoon fusies met andere centra peut, par le biais de cette personne morale, opérer des fusions avec
voor volwassenenonderwijs kan aangaan. d'autres centres d'enseignement pour adultes.
Bovendien blijkt uit de gegevens die de bevoegde minister aan het Vlaams Parlement heeft verstrekt in antwoord op een parlementaire vraag inzake de schaalvergroting binnen het volwassenenonderwijs, dat verscheidene provinciale centra reeds fusies zijn aangegaan (Vlaams Parlement, 2017-2018, schriftelijke vraag nr. 29 van 5 oktober 2017). Daarenboven dienen de provinciale centra voor volwassenenonderwijs het vereiste aantal lesuren-cursist niet noodzakelijk volledig zelf te genereren. Zoals alle centra voor volwassenenonderwijs kunnen zij de rationalisatienormen eveneens behalen door een of meer structuuronderdelen van een ander centrum te ontvangen. De bij een dergelijke overheveling overgedragen leraarsuren worden omgerekend naar lesuren-cursist en opgeteld bij de lesuren-cursist die het ontvangende centrum zelf heeft gegenereerd. B.8.3. Aangezien de provinciale centra voor volwassenenonderwijs zich, ten aanzien van de doelstelling van de bestreden maatregel om een schaalvergroting in het volwassenenonderwijs te verwezenlijken, niet in een situatie bevinden die wezenlijk verschilt van die van de andere centra voor volwassenonderwijs, is de gelijke behandeling waarvan zij het voorwerp uitmaken dan ook niet zonder redelijke verantwoording. B.9. Het enige middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 8 november 2018. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, En outre, il ressort des données que la ministre compétente a fournies au Parlement flamand, en réponse à une question parlementaire relative aux économies d'échelle réalisées dans l'enseignement pour adultes, que plusieurs centres provinciaux ont déjà fusionné (Parlement flamand, 2017-2018, question écrite n° 29 du 5 octobre 2017). De plus, les centres provinciaux d'enseignement pour adultes ne doivent pas nécessairement générer eux-mêmes la totalité du nombre requis d'heures de cours/apprenant. Comme tous les centres d'enseignement pour adultes, ils peuvent également atteindre les normes de rationalisation en accueillant une ou plusieurs « subdivisions structurelles » d'un autre centre. Les périodes/enseignant cédées lors d'un tel transfert sont converties en heures de cours/apprenant et ajoutées aux heures de cours/apprenant que le centre bénéficiaire a lui-même générées. B.8.3. Etant donné que, par rapport à l'objectif poursuivi par la mesure attaquée, qui est de réaliser des économies d'échelle dans l'enseignement pour adultes, les centres provinciaux d'enseignement pour adultes ne se trouvent pas dans une situation essentiellement différente de celle des autres centres d'enseignement pour adultes, l'identité de traitement dont ils font l'objet n'est donc pas sans justification raisonnable. B.9. Le moyen unique n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 8 novembre 2018. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président,
A. Alen A. Alen
^