← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 134/2017 van 23 november 2017 Rolnummer 6569 In zake : de
prejudiciële vragen over artikel 67, § 2, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten,
gesteld door het Arbeidshof te Bergen. Het samengesteld uit de
voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Snap(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 134/2017 van 23 november 2017 Rolnummer 6569 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 67, § 2, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door het Arbeidshof te Bergen. Het samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Snap(...) | Extrait de l'arrêt n° 134/2017 du 23 novembre 2017 Numéro du rôle : 6569 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 67, § 2, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posées par la Cour du travail de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 134/2017 van 23 november 2017 | Extrait de l'arrêt n° 134/2017 du 23 novembre 2017 |
Rolnummer 6569 | Numéro du rôle : 6569 |
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 67, § 2, van de wet van | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 67, § 2, |
3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door het | de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posées |
Arbeidshof te Bergen. | par la Cour du travail de Mons. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de | composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. |
rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en R. | Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et R. Leysen, |
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. |
voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | Spreutels, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij arrest van 16 december 2016 in zake de nv « T-Groep » tegen B.L., | Par arrêt du 16 décembre 2016 en cause de la SA « T-Groep » contre |
waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 26 | B.L., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 26 |
december 2016, heeft het Arbeidshof te Bergen de volgende prejudiciële | décembre 2016, la Cour du travail de Mons a posé les questions |
vragen gesteld : | préjudicielles suivantes : |
« Schendt artikel 67, § 2, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | « L'article 67, § 2, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats |
arbeidsovereenkomsten, zoals het van kracht was op het ogenblik van de | de travail, tel qu'il était en vigueur au moment des faits, viole-t-il |
feiten, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet indien het in die zin | les articles 10 et 11 de la Constitution s'il est interprété en ce |
wordt geïnterpreteerd dat het bedrag van het jaarlijkse loon, dat als | sens que le montant de la rémunération annuelle, qui sert de critère |
criterium dient om de maximale duur van de proeftijd te bepalen, | pour déterminer la durée maximale de la période d'essai, est identique |
identiek is (dat wil zeggen het bedrag van het werkelijke loon van de | (c'est-à-dire celui de la rémunération réelle de l'employé), sans |
bediende), zonder te letten op het feit dat die voltijds dan wel | avoir égard au fait que celui-ci travaille à temps plein ou à temps |
deeltijds werkt ? | partiel ? |
Schendt het voormelde artikel 67, § 2, dezelfde grondwetsbepalingen | L'article 67, § 2, précité viole-t-il les mêmes dispositions |
indien het in die zin wordt geïnterpreteerd dat het daarin vermelde | constitutionnelles s'il est interprété en ce sens que le montant de la |
bedrag van het jaarlijkse loon dat is van een bediende die voltijds | rémunération annuelle qui y est mentionné est celui d'un employé |
travaillant à temps plein et qu'à l'égard d'un employé travaillant à | |
werkt en dat ten aanzien van een bediende die deeltijds werkt, dat | temps partiel, ce montant est celui de la rémunération annuelle que |
bedrag datgene is van het jaarlijkse loon dat die bediende | cet employé aurait eue proportionnellement s'il avait travaillé à |
proportioneel zou hebben gehad indien hij voltijds had gewerkt ? ». | temps plein ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 67, § 2, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | B.1. L'article 67, § 2, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux |
arbeidsovereenkomsten bepaalde, in de redactie die van kracht was op | contrats de travail, dans sa rédaction en vigueur au moment des faits, |
het ogenblik van de feiten : | disposait : |
« De proeftijd mag niet minder dan één maand duren. Hij mag niet meer | « La période d'essai ne peut être inférieure à un mois. Elle ne peut |
belopen dan respectievelijk zes of twaalf maanden naargelang het | être supérieure respectivement à six mois ou douze mois selon que la |
jaarlijks loon niet hoger of hoger is dan 19.300 EUR. | rémunération annuelle ne dépasse pas ou dépasse 19 300 EUR. |
[...] ». | [...] ». |
Met toepassing van artikel 131 van de wet van 3 juli 1978 en het | En application de l'article 131 de la loi du 3 juillet 1978 et de |
bericht verschenen in het Belgisch Staatsblad van 22 november 2011, | l'avis du Moniteur belge du 22 novembre 2011, le montant de 19 300 |
wordt het bedrag van 19 300 euro vanaf 1 januari 2012 door indexering op 37 721 euro gebracht. | euros est porté par indexation à 37 721 euros à partir du 1er janvier 2012. |
B.2. Het Arbeidshof te Bergen vraagt of de voormelde bepaling | B.2. La Cour du travail de Mons demande si la disposition précitée est |
bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, indien zij | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, si elle est |
in die zin wordt geïnterpreteerd dat het bedrag van het jaarloon, dat | interprétée en ce sens que le montant de la rémunération annuelle, qui |
als criterium dient om de maximumduur van de proeftijd te bepalen, | sert de critère pour déterminer la durée maximale de la période |
identiek is voor alle bedienden, zonder te letten op het feit dat die | d'essai, est identique pour tous les employés, sans avoir égard au |
voltijds dan wel deeltijds werken. | fait que ceux-ci travaillent à temps plein ou à temps partiel. |
Het Arbeidshof te Bergen vraagt eveneens of diezelfde bepaling | La Cour du travail de Mons demande également si cette même disposition |
bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in die zin | est compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, |
geïnterpreteerd dat het bedrag van het jaarloon dat in aanmerking moet | interprétée en ce sens que le montant de la rémunération annuelle à |
worden genomen voor een bediende die deeltijds werkt, datgene is van | prendre en compte pour un employé travaillant à temps partiel est |
het jaarloon dat die bediende proportioneel zou hebben gehad indien | celui de la rémunération annuelle que cet employé aurait eue |
hij voltijds had gewerkt. | proportionnellement s'il avait travaillé à temps plein. |
De prejudiciële vragen hebben betrekking op de identieke behandeling | Les questions préjudicielles portent sur le traitement identique qui |
die door de in het geding zijnde bepaling wordt voorbehouden aan | est réservé, par la disposition en cause, aux employés à temps plein |
voltijdse bedienden en aan deeltijdse bedienden bij het bepalen van | et aux employés à temps partiel concernant la détermination du montant |
het bedrag van hun jaarloon, dat als basis dient om de maximumduur van | de leur rémunération annuelle, servant de base à la détermination de |
de proeftijd te bepalen. | la durée maximale de la période d'essai. |
B.3. In de aan het Hof voorgelegde eerste interpretatie gaat het | B.3. Dans la première interprétation soumise à la Cour, la juridiction |
verwijzende rechtscollege ervan uit dat voor het bepalen van de | a quo considère que la rémunération à prendre en compte pour fixer la |
maximumduur van de proeftijd met toepassing van artikel 67, § 2, van | durée maximale de la période d'essai en application de l'article 67, § |
de Arbeidsovereenkomstenwet, rekening moet worden gehouden met het | 2, de la loi relative aux contrats de travail est la rémunération |
reële loon op jaarbasis. | annuelle réelle. |
B.4. Met de regeling voor het bepalen van de maximumduur van de | |
proeftijd in artikel 67, § 2, van de Arbeidsovereenkomstenwet, beoogt | B.4. En réglementant, à l'article 67, § 2, de la loi relative aux |
de wetgever een kader te bieden voor de duur van de proeftijd die | contrats de travail, la durée maximale de la période d'essai, le |
tussen werkgever en bediende wordt overeengekomen in de | législateur vise à encadrer la durée de la période d'essai convenue |
arbeidsovereenkomst. | entre l'employeur et l'employé dans le contrat de travail. |
De proeftijd, in de zin van de in het geding zijnde bepaling, maakt | La période d'essai, au sens de la disposition en cause, permet |
het mogelijk de geschiktheid van de werknemer alsook zijn werk, zijn | d'apprécier l'aptitude du travailleur ainsi que son occupation, son |
integratie en zijn relatie met de hiërarchie en de andere bedienden te | intégration et ses rapports avec la hiérarchie et les autres employés. |
beoordelen. Uit artikel 81 van dezelfde wet blijkt dat, tijdens de proeftijd, de arbeidsovereenkomst door elk van de partijen kan worden beëindigd zonder dringende reden, mits inachtneming van een opzeggingstermijn van zeven dagen. De in het geding zijnde bepaling neemt het bedrag van het jaarloon in aanmerking als enig criterium voor het onderscheid tussen bedienden, om de maximumduur van de proeftijd te bepalen. Zij heeft tot gevolg dat deeltijdse bedienden en voltijdse bedienden die evenwaardige functies uitoefenen, gelijk worden behandeld. B.5. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet zich overigens ertegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | Il ressort de l'article 81 de la même loi que, pendant la durée de la période d'essai, il peut être mis fin au contrat de travail par chacune des parties en l'absence de motif grave, moyennant un préavis de sept jours. La disposition en cause retient comme critère unique de distinction entre les employés, pour la détermination de la durée maximale de la période d'essai, le montant de la rémunération annuelle. Elle a pour effet que les employés à temps partiel et les employés à temps plein qui exercent des fonctions d'importance équivalente sont traités de la même manière. B.5. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.6. De in het geding zijnde bepaling stelt de duur van de proeftijd vast op basis van een enkel criterium : het bedrag van het jaarloon. Zij houdt geen rekening met het feit dat het loon van een deeltijdse werknemer in de regel lager is dan dat van een voltijdse werknemer met een gelijkwaardige betrekking. Er dient te worden nagegaan of die gelijke behandeling van ongelijke situaties verantwoord is. | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.6. La disposition en cause fixe la durée de la période d'essai sur la base d'un critère unique : le montant de la rémunération annuelle. Elle ne prend pas en compte le fait que la rémunération d'un travailleur à temps partiel est généralement inférieure à celle d'un travailleur à temps plein exerçant un emploi équivalent. Il convient d'examiner si ce traitement égal de situations différentes est justifié. |
B.7. Voor voltijdse bedienden bestaat er over het algemeen een verband | B.7. Pour les employés à temps plein, il existe habituellement une |
tussen de anciënniteit, de leeftijd, het belang van de functie en het | corrélation entre l'ancienneté, l'âge, l'importance de la fonction et |
bedrag van het loon. Voor deeltijdse bedienden wordt het bedrag van | le montant de la rémunération. Pour les employés à temps partiel, le |
het loon verlaagd naar gelang van de gepresteerde tijd. Dat heeft tot | montant de la rémunération est réduit en proportion du temps occupé. |
gevolg dat deeltijdse bedienden een reëel loon genieten waarvan het | Ceci a pour conséquence que les employés à temps partiel perçoivent un |
bedrag, wat de proeftijd betreft, niet in rechtstreeks verband staat | salaire réel dont le montant n'est pas en corrélation directe pour ce |
met de andere hiervoor opgesomde criteria, inzonderheid het belang van | qui concerne la période d'essai avec les autres critères énumérés |
de functie. | ci-dessus, en particulier l'importance de la fonction. |
Anderzijds, zoals vermeld in B.4, heeft de proeftijd onder meer tot | D'autre part, comme il a été dit en B.4, la période d'essai a pour |
objectif notamment d'apprécier l'aptitude du travailleur. En | |
doel de bekwaamheid van de werknemer te beoordelen. Door een verschil | instaurant une différence de traitement dans la détermination de la |
in behandeling in te voeren bij het bepalen van de maximumduur van de | durée maximale de la période d'essai entre les employés gagnant plus |
proeftijd, tussen bedienden die meer of minder verdienen dan 37 721 | ou moins de 37 721 euros, le législateur a souhaité permettre une |
euro, heeft de wetgever een langdurigere beoordeling willen mogelijk | appréciation plus longue de l'aptitude des employés qui, ayant une |
maken van de bekwaamheid van bedienden die, doordat zij een hoger loon | rémunération plus élevée, ont en principe des fonctions plus |
hebben, in principe belangrijkere of meer technische functies hebben. | importantes ou plus techniques. Cet objectif n'est pas atteint, en ce qui concerne les employés à |
Dat doel wordt niet bereikt, wat de deeltijdse bedienden betreft, | temps partiel, si le montant pris en compte pour la détermination de |
indien het bedrag dat in aanmerking wordt genomen om de maximumduur | la durée maximale de la période d'essai est la rémunération réelle de |
van de proeftijd te bepalen, het werkelijke loon van die bedienden is. | ces employés. D'une part, leur activité à temps partiel diminue la |
Enerzijds vermindert hun deeltijdse activiteit de effectieve | durée de travail effective durant la période d'essai. D'autre part, |
arbeidsduur tijdens de proeftijd. Anderzijds staat het feit dat hun | prendre en compte leur rémunération réelle pour déterminer la durée |
werkelijke loon in aanmerking wordt genomen om de maximumduur van de | maximale de la période d'essai n'est pas en corrélation directe avec |
proeftijd te bepalen, niet in rechtstreeks verband met het belang van | l'importance de leur fonction et conduit à imposer une durée maximale |
hun functie en heeft het tot gevolg dat een kortere maximumduur wordt | moins importante pour leur période d'essai. Cela contrevient ainsi |
opgelegd voor hun proeftijd. Dat gaat aldus op twee manieren in tegen | doublement à l'objectif poursuivi par le législateur. |
het doel van de wetgever. | B.8. Il relève du pouvoir d'appréciation du législateur de décider |
B.8. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever te | quelles règles particulières doivent être adoptées pour déterminer la |
beslissen welke bijzondere regels moeten worden aangenomen om de | durée maximale de la période d'essai qui s'applique aux travailleurs à |
maximumduur van de proeftijd te bepalen die moet worden toegepast op | temps partiel. Mais en prenant en considération, pour la détermination |
deeltijdse werknemers. Door voor het bepalen van de maximumduur van de | de la durée maximale de la période d'essai, le même montant de |
proeftijd hetzelfde bedrag van jaarloon in aanmerking te nemen voor | rémunération annuelle pour les travailleurs à temps plein et pour les |
deeltijdse werknemers en voor voltijdse werknemers, gebruikt de | travailleurs à temps partiel, le législateur utilise un critère qui, |
wetgever echter een criterium dat, met betrekking tot de deeltijdse | en ce qui concerne les travailleurs à temps partiel, n'est pas |
werknemers, niet pertinent is ten opzichte van het doel dat hij | pertinent par rapport à l'objectif qu'il poursuit. |
nastreeft. B.9. Hieruit volgt dat de in het geding zijnde bepaling, | B.9. Il s'ensuit que la disposition en cause, interprétée en ce sens |
geïnterpreteerd in die zin dat het bedrag van het jaarloon, dat als | que le montant de la rémunération annuelle, qui sert de critère pour |
criterium dient om de maximumduur van de proeftijd te bepalen, | déterminer la durée maximale de la période d'essai, correspond à la |
overeenstemt met het werkelijke loon van de bediende, zonder rekening | rémunération réelle de l'employé, sans avoir égard au fait que |
te houden met het feit dat die deeltijds werkt, niet bestaanbaar is | celui-ci travaille à temps partiel, n'est pas compatible avec les |
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.10. Het Hof merkt niettemin op dat de in het geding zijnde bepaling | B.10. La Cour relève toutefois que la disposition en cause est |
in die zin kan worden geïnterpreteerd dat, voor een deeltijdse | susceptible d'être interprétée en ce sens que, pour un employé à temps |
bediende, het bedrag van het jaarloon op basis waarvan de maximumduur | partiel, le montant de la rémunération annuelle permettant de |
van de proeftijd kan worden bepaald, niet het bedrag van zijn | déterminer la durée maximale de la période d'essai n'est pas le |
werkelijke loon is, maar het bedrag van het jaarloon dat die bediende | montant de sa rémunération réelle, mais le montant de la rémunération |
proportioneel zou hebben gehad indien hij voltijds had gewerkt. Dat is | annuelle que cet employé aurait eue proportionnellement s'il avait |
overigens de interpretatie die de verwijzende rechter in de tweede | travaillé à temps plein. Telle est d'ailleurs l'interprétation retenue |
prejudiciële vraag in aanmerking neemt. | par le juge a quo dans la seconde question préjudicielle. |
B.11. In die interpretatie leidt de in het geding zijnde bepaling niet | B.11. Dans cette interprétation, la disposition en cause n'entraîne |
tot het in B.7 vermelde verschil in behandeling, aangezien zij toelaat | pas la différence de traitement mentionnée en B.7 puisqu'elle permet |
het belang van de door een deeltijds werkende bediende uitgeoefende | de prendre en compte l'importance de la fonction exercée par les |
functie in aanmerking te nemen om de maximumduur van de proeftijd te | employés travaillant à temps partiel pour déterminer la durée maximale |
bepalen die op hem kan worden toegepast. Zij is dus niet onbestaanbaar | de la période d'essai qui peut leur être appliquée. Elle n'est donc |
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | pas incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Geïnterpreteerd in die zin dat het bedrag van het jaarloon, dat als | - Interprété en ce sens que le montant de la rémunération annuelle, |
criterium dient om de maximumduur van de proeftijd te bepalen, | qui sert de critère pour déterminer la durée maximale de la période |
overeenstemt met het werkelijke loon van de bediende zonder rekening | d'essai, correspond à la rémunération réelle de l'employé, sans avoir |
te houden met het feit dat die voltijds of deeltijds werkt, schendt | égard au fait que celui-ci travaille à temps plein ou à temps partiel, |
artikel 67, § 2, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | l'article 67, § 2, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats |
arbeidsovereenkomsten, zoals het van kracht was op het ogenblik van de | de travail, tel qu'il était en vigueur au moment des faits, viole les |
feiten, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
- Geïnterpreteerd in die zin dat het erin vermelde bedrag van het | - Interprété en ce sens que le montant de la rémunération annuelle qui |
jaarloon datgene is van een bediende die voltijds werkt en dat ten | y est mentionné est celui d'un employé travaillant à temps plein et |
aanzien van een bediende die deeltijds werkt, dat bedrag datgene is | qu'à l'égard d'un employé travaillant à temps partiel, ce montant est |
van het jaarloon dat die bediende proportioneel zou hebben gehad | celui de la rémunération annuelle que cet employé aurait eue |
indien hij voltijds had gewerkt, schendt artikel 67, § 2, van de wet | proportionnellement s'il avait travaillé à temps plein, l'article 67, |
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, zoals het van | § 2, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, tel |
kracht was op het ogenblik van de feiten, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | qu'il était en vigueur au moment des faits, ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 23 november 2017. | la Cour constitutionnelle, le 23 novembre 2017. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
J. Spreutels | J. Spreutels |