Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 6/2018 van 18 januari 2018 Rolnummers 6727, 6732 en 6735 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van artikel 56ter, § 5, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 6/2018 van 18 januari 2018 Rolnummers 6727, 6732 en 6735 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van artikel 56ter, § 5, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 6/2018 du 18 janvier 2018 Numéros du rôle : 6727, 6732 et 6735 En cause : les recours en annulation totale ou partielle de l'article 56ter, § 5, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemni La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 6/2018 van 18 januari 2018 Extrait de l'arrêt n° 6/2018 du 18 janvier 2018
Rolnummers 6727, 6732 en 6735 Numéros du rôle : 6727, 6732 et 6735
In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van En cause : les recours en annulation totale ou partielle de l'article
artikel 56ter, § 5, van de wet betreffende de verplichte verzekering 56ter, § 5, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de
voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, tel qu'il a été
1994, zoals vervangen bij artikel 50 van de wet van 19 december 2008 remplacé par l'article 50 de la loi du 19 décembre 2008 portant des
houdende diverse bepalingen inzake gezondheidszorg, ingesteld door de dispositions diverses en matière de santé, introduits par l'ASBL «
vzw « Ziekenhuisvereniging van Brussel en van Schaarbeek - Association Hospitalière de Bruxelles et de Schaerbeek - Centre
Universitair Verplegingscentrum Brugmann » en anderen, de cvba « Hospitalier Universitaire Brugmann » et autres, par la SCRL « Centre
Centre Hospitalier Bois de l'Abbaye » en de vzw « Centre Hospitalier Hospitalier Bois de l'Abbaye » et l'ASBL « Centre Hospitalier Régional
Régional de la Haute Senne » en door de cvba « Centre Hospitalier de la Haute Senne » et par la SCRL « Centre Hospitalier Universitaire
Universitaire et Psychiatrique de Mons-Borinage » en de vereniging van et Psychiatrique de Mons-Borinage » et l'association de pouvoirs
openbare besturen « CHR Sambre et Meuse ». publics « CHR Sambre et Meuse ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, F. Daoût en T. Giet, Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, F. Daoût et T. Giet, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 15 a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
september 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen 15 septembre 2017 et parvenue au greffe le 19 septembre 2017, un
op 19 september 2017, is, ingevolge het arrest van het Hof nr. 15/2017 recours en annulation totale ou partielle de l'article 56ter, § 5, de
van 9 februari 2017 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 29 la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et
maart 2017), beroep tot gehele of gedeeltelijke vernietiging ingesteld indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, tel qu'il a été remplacé
van artikel 56ter, § 5, van de wet betreffende de verplichte par l'article 50 de la loi du 19 décembre 2008 portant des
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, dispositions diverses en matière de santé, a été introduit, à la suite
gecoördineerd op 14 juli 1994, zoals vervangen bij artikel 50 van de de l'arrêt de la Cour n° 15/2017 du 9 février 2017 (publié au Moniteur
wet van 19 december 2008 houdende diverse bepalingen inzake
gezondheidszorg, door de vzw « Ziekenhuisvereniging van Brussel en van belge du 29 mars 2017), par l'ASBL « Association Hospitalière de
Schaarbeek - Universitair Verplegingscentrum Brugmann », de vzw « Bruxelles et de Schaerbeek - Centre Hospitalier Universitaire Brugmann
Ziekenhuisvereniging van Brussel - Universitair Verplegingscentrum », l'ASBL « Association Hospitalière de Bruxelles - Centre Hospitalier
Sint-Pieter » en de vzw « Ziekenhuisvereniging van Anderlecht, Universitaire Saint-Pierre » et l'ASBL « Association Hospitalière
Sint-Gillis, Etterbeek en Elsene - Iris Ziekenhuizen Zuid », d'Anderlecht, Saint-Gilles, Etterbeek et Ixelles - Hôpitaux Iris Sud
bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. B. Cambier en Mr. L. Demez, », assistées et représentées par Me B. Cambier et Me L. Demez, avocats
advocaten bij de balie te Brussel. au barreau de Bruxelles.
b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 29 b. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
september 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen 29 septembre 2017 et parvenue au greffe le 2 octobre 2017, un recours
op 2 oktober 2017, is, ingevolge hetzelfde arrest van het Hof, beroep en annulation de la disposition légale précitée, à la suite du même
tot vernietiging ingesteld van voormelde wetsbepaling, door de cvba « arrêt de la Cour, a été introduit par la SCRL « Centre Hospitalier
Centre Hospitalier Bois de l'Abbaye » en de vzw « Centre Hospitalier Bois de l'Abbaye » et l'ASBL « Centre Hospitalier Régional de la Haute
Régional de la Haute Senne », bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. Senne », assistées et représentées par Me M. Vastmans et Me C. Dony,
M. Vastmans en Mr. C. Dony, advocaten bij de balie te Brussel. avocats au barreau de Bruxelles.
c. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 c. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
september 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen 28 septembre 2017 et parvenue au greffe le 3 octobre 2017, un recours
op 3 oktober 2017, is, ingevolge hetzelfde arrest van het Hof, beroep en annulation de la même disposition légale, à la suite du même arrêt
tot vernietiging ingesteld van dezelfde wetsbepaling, door de cvba « de la Cour, a été introduit par la SCRL « Centre Hospitalier
Centre Hospitalier Universitaire et Psychiatrique de Mons-Borinage » Universitaire et Psychiatrique de Mons-Borinage » et l'association de
en de vereniging van openbaar besturen « CHR Sambre et Meuse », pouvoirs publics « CHR Sambre et Meuse », assistées et représentées
bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. P. Levert, advocaat bij de par Me P. Levert, avocat au barreau de Bruxelles.
balie te Brussel.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6727, 6732 en 6735 van de rol Ces affaires, inscrites sous les numéros 6727, 6732 et 6735 du rôle de
van het Hof, werden samengevoegd. la Cour, ont été jointes.
Op 4 oktober 2017 hebben de rechters-verslaggevers J.-P. Moerman en A. Le 4 octobre 2017, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la
Alen, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere wet
van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in kennis loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les
gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te stellen juges-rapporteurs J.-P. Moerman et A. Alen ont informé la Cour qu'ils
het onderzoek van de zaken af te doen met een arrest gewezen op pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen des
voorafgaande rechtspleging. affaires par un arrêt rendu sur procédure préliminaire.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article
56ter, § 5, of minstens van artikel 56ter, § 5, 1°, b), van de wet 56ter, § 5, ou à tout le moins de l'article 56ter, § 5, 1°, b), de la
betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités,
uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, zoals vervangen bij coordonnée le 14 juillet 1994, tel qu'il a été remplacé par l'article
artikel 50 van de wet van 19 december 2008 houdende diverse bepalingen 50 de la loi du 19 décembre 2008 portant des dispositions diverses en
inzake gezondheidszorg, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 december 2008. matière de santé, publiée au Moniteur belge du 31 décembre 2008.
De drie beroepen tot vernietiging worden ingesteld op grond van Les trois recours en annulation sont introduits sur la base de
artikel 4, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het l'article 4, alinéa 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la
Grondwettelijk Hof, dat bepaalt dat voor onder meer iedere natuurlijke Cour constitutionnelle, qui prévoit qu'un nouveau délai de six mois
persoon of rechtspersoon die doet blijken van een belang, een nieuwe est ouvert pour l'introduction par, entre autres, toute personne
termijn van zes maanden openstaat voor het instellen van een beroep physique ou morale justifiant d'un intérêt, d'un recours en annulation
tot vernietiging tegen een wet, een decreet of een ordonnantie wanneer d'une loi, d'un décret ou d'une ordonnance lorsque la Cour, statuant
het Hof, uitspraak doende op een prejudiciële vraag, heeft verklaard sur une question préjudicielle, a déclaré que cette loi, ce décret ou
dat die wet, dat decreet of die ordonnantie met name een van de in artikel 1 bedoelde regels schendt. cette ordonnance viole, notamment, une des règles visées à l'article 1er.
Bij zijn arrest nr. 15/2017 van 9 februari 2017 heeft het Hof voor recht gezegd : Par son arrêt n° 15/2017 du 9 février 2017, la Cour a dit pour droit :
« 1. Artikel 56ter, § 5, van de wet betreffende de verplichte « 1. L'article 56ter, § 5, de la loi relative à l'assurance
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, obligatoire soins de santé et indemnités coordonnée le 14 juillet
gecoördineerd op 14 juli 1994, zoals vervangen bij artikel 50 van de 1994, tel qu'il a été remplacé par l'article 50 de la loi du 19
wet van 19 december 2008 houdende diverse bepalingen inzake décembre 2008 portant des dispositions diverses en matière de santé,
gezondheidszorg, zoals van toepassing op de opnames die worden viole, pour les admissions qui prennent fin avant le 1er janvier 2009,
beëindigd vóór 1 januari 2009, schendt artikel 16 van de Grondwet, in l'article 16 de la Constitution, combiné avec l'article 1er du Premier
samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre het erin Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de
voorziet dat de daadwerkelijk terug te betalen bedragen gelijk zijn l'homme, en ce qu'il prévoit que les montants effectifs à rembourser
aan het verschil tussen de werkelijke uitgaven van de geselecteerde sont égaux à la différence entre les dépenses réelles des hôpitaux
ziekenhuizen en de nationale mediaanuitgave, wanneer die laatste sélectionnés et la dépense nationale médiane, lorsque cette dernière
gelijk is aan nul. est égale à zéro.
2. Voor het overige schendt diezelfde bepaling niet de artikelen 10, 2. Pour le surplus, la même disposition ne viole pas les articles 10,
11 en 16 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 11 et 16 de la Constitution, combinés ou non avec l'article 6 de la
6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met artikel 1 Convention européenne des droits de l'homme, avec l'article 1er du
van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, met het beginsel Premier Protocole additionnel à cette Convention, avec le principe de
van niet-retroactiviteit van de wetten, met het beginsel van non-rétroactivité des lois, avec le principe de la sécurité juridique,
rechtszekerheid, met het evenredigheidsbeginsel en met het beginsel avec le principe de proportionnalité et avec le principe non bis in
[...] non bis [in] idem. idem.
[...] ». [...] ».
B.2. De drie verzoekende partijen in de zaak nr. 6727 en de twee B.2. Les trois parties requérantes dans l'affaire n° 6727 et les deux
verzoekende partijen in de zaak nr. 6732 zijn private parties requérantes dans l'affaire n° 6732 sont des associations
ziekenhuisverenigingen. De twee verzoekende partijen in de zaak nr. hospitalières privées. Les deux parties requérantes dans l'affaire n°
6735 zijn openbare ziekenhuisverenigingen. Zij voeren aan dat het 6735 sont des associations hospitalières publiques. Elles soutiennent
qu'elles sont directement concernées par le système des montants de
systeem van de referentiebedragen, en specifieker artikel 56ter van de référence et plus spécifiquement par l'article 56ter de la loi
voormelde wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités
verzorging en uitkeringen, rechtstreeks op hen betrekking heeft. précitée. En effet, des sanctions financières calculées en application
Financiële sancties die met toepassing van artikel 56ter, § 5, 1°, b), de l'article 56ter, § 5, 1°, b), de cette loi leur ont été infligées,
van die wet zijn berekend, werden hun immers opgelegd, waarvan de
bedragen afhangen van de mediaanuitgaven, met name wanneer die gelijk dont les montants dépendent des dépenses médianes, notamment lorsque
zijn aan nul. celles-ci sont égales à zéro.
De verzoekende partijen in de zaak nr. 6735 verwijzen bovendien naar Les parties requérantes dans l'affaire n° 6735 se réfèrent en outre à
artikel 18 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het l'article 18 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Grondwettelijk Hof waarbij een beroep tot intrekking van onder meer de constitutionnelle qui organise un recours en rétractation notamment
beslissingen van de rechtscolleges die op een door het Hof vernietigde des décisions des juridictions fondées sur une disposition législative
wetsbepaling zijn gegrond, wordt geregeld. annulée par la Cour.
Daaruit vloeit voort dat de door het RIZIV en de Ministerraad Il résulte de ceci que l'exception d'irrecevabilité soulevée par
opgeworpen exceptie van niet-ontvankelijkheid ongegrond is. l'INAMI et le Conseil des ministres n'est pas fondée.
B.3. Artikel 56ter van de wet betreffende de verplichte verzekering B.3. L'article 56ter de la loi relative à l'assurance obligatoire
voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, bepaalt : soins de santé et indemnités coordonnée le 14 juillet 1994 dispose :
« [...] « [...]
§ 5. 1° De selectie van de ziekenhuizen die in aanmerking komen voor § 5. 1°. La sélection des hôpitaux qui entrent en ligne de compte pour
effectieve opvordering van de terug te storten bedragen en de la réclamation effective des montants à rembourser et le calcul des
berekening van de effectieve aan het Instituut terug te storten montants effectifs à rembourser à l'Institut par les hôpitaux
bedragen door de geselectioneerde ziekenhuizen, ten laste van de aan sélectionnés, à charge des honoraires portés en compte à l'assurance,
de verzekering aangerekende honoraria, gebeurt volgens de volgende sont déterminés par le mode de calcul suivant, scindé en deux parties
berekeningsmethode, die in twee onderdelen opgedeeld wordt : :
a. Selectie van de ziekenhuizen die in aanmerking komen voor a. Sélection des hôpitaux qui entrent en ligne de compte pour la
effectieve opvordering van de terug te storten bedragen : réclamation effective des montants à rembourser :
- berekening per ziekenhuis van de verschilbedragen tussen enerzijds - calcul par hôpital des différences entre, d'une part, les dépenses
de werkelijke uitgaven voor de opnames zoals bedoeld in paragraaf 1, réelles afférentes aux admissions visées au paragraphe 1er, en tenant
rekening houdend met de beperkingen bedoeld in paragraaf 2, en compte des limitations visées au paragraphe 2, et, d'autre part, les
anderzijds de referentie-uitgaven berekend volgens de modaliteiten, dépenses de référence calculées selon les modalités telles que
zoals opgegeven in paragrafen 2, 3 en 4; mentionnées aux paragraphes 2, 3 et 4;
- totalisatie per ziekenhuis van de positieve en negatieve resultaten - totalisation par hôpital des résultats positifs et négatifs de ces
van deze berekeningen; enkel de ziekenhuizen voor wie het resultaat calculs; seuls les hôpitaux pour lesquels le résultat de cette
van deze totalisatie positief is, komen in aanmerking voor totalisation est positif entrent en ligne de compte pour le
terugstorting. remboursement.
b. Berekening van de effectieve terug te storten bedragen voor de in b. Calcul des montants effectifs à rembourser pour les hôpitaux
a. geselecteerde ziekenhuizen : sélectionnés sous a :
- berekening per ziekenhuis van de verschilbedragen tussen enerzijds - calcul par hôpital des différences entre, d'une part, les dépenses
werkelijke uitgaven voor de opnames zoals bedoeld in paragraaf 1, réelles afférentes aux admissions visées au paragraphe 1er, en tenant
rekening houdend met de beperkingen bedoeld in paragraaf 2, en compte des limitations visées au paragraphe 2, et, d'autre part, la
anderzijds de overeenkomstige nationale mediaanuitgave, per APR-DRG, dépense nationale médiane correspondante, par APR-DRG, par degré de
per klasse 1 respectievelijk 2 van klinische ernst en per groep van gravité clinique 1 ou 2 et par groupe de prestations;
verstrekkingen; - alle positieve verschilbedragen van de hierboven uitgevoerde - toutes les différences positives des calculs effectués ci-dessus par
berekeningen per ziekenhuis vormen de effectieve terug te storten hôpital constituent les montants effectifs à rembourser pour les
bedragen voor de onder a. geselecteerde ziekenhuizen, mits de som van hôpitaux sélectionnés sous a., pour autant que la somme de ces
deze positieve verschilbedragen groter is dan 1000 euro. différences positives soit supérieure à 1000 euros.
2° De door het ziekenhuis terug te storten bedragen worden verdeeld 2° Les montants à rembourser par l'hôpital sont partagés entre le
tussen de ziekenhuisbeheerder en de ziekenhuisgeneesheren, conform het gestionnaire de l'hôpital et les médecins hospitaliers, conformément
reglement zoals bedoeld in artikel 135, 1°, tweede lid, of in artikel au règlement visé à l'article 135, 1°, alinéa 2, ou à l'article 136,
136, eerste lid, van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 alinéa 1er, de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987.
augustus 1987.
[...] ». [...] ».
B.4. De verzoekende partijen leiden een enig middel tot vernietiging B.4. Les parties requérantes prennent un moyen unique d'annulation de
af uit de schending, door de bestreden bepaling, van de artikelen 10 la violation, par la disposition attaquée, des articles 10 et 11 de la
en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het Constitution combinés avec le principe de proportionnalité, avec
evenredigheidsbeginsel, met artikel 16 van de Grondwet en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Zij doen gelden dat de bestreden bepaling erin voorziet dat de daadwerkelijk terug te betalen bedragen gelijk zijn aan het verschil tussen de werkelijke uitgaven van de geselecteerde ziekenhuizen en de overeenkomstige nationale mediaanuitgaven, zelfs wanneer die laatsten gelijk zijn aan nul, en dat de aan de ziekenhuizen opgelegde verplichting om de totaliteit terug te betalen van de uitgaven die zijn veroorzaakt door verstrekkingen die zij verrichten en waarvoor de nationale mediaanuitgave gelijk is aan nul, ertoe leidt dat hun de totaliteit van de uitkeringen wordt ontzegd die overeenstemt met de terugbetaling van de uitgaven die ten behoeve van hun patiënten voor die verstrekkingen zijn gedaan. Zij voeren aan dat de in het middel bedoelde artikelen bescherming bieden tegen elke inmenging in het recht op het ongestoord genot van de eigendom en tegen elke maatregel waarvan de gevolgen onevenredig zouden zijn ten aanzien van het door de wetgever nagestreefde doel, en dat het Hof in zijn arrest nr. 15/2017 heeft aanvaard dat eisen dat de ziekenhuizen het verschil moeten terugbetalen tussen de werkelijke uitgaven en de mediaanuitgave, wanneer die laatste op nul wordt l'article 16 de la Constitution et avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme. Elles font valoir que la disposition attaquée prévoit que les montants effectifs à rembourser sont égaux à la différence entre les dépenses réelles des hôpitaux sélectionnés et les dépenses nationales médianes correspondantes, même lorsque ces dernières sont égales à zéro et que l'obligation imposée aux hôpitaux de rembourser la totalité des dépenses occasionnées par des prestations qu'ils pratiquent et pour lesquelles la dépense nationale médiane est égale à zéro conduit à les priver de la totalité des allocations correspondant au remboursement des dépenses effectuées au profit de leurs patients pour ces prestations. Elles soutiennent que les articles visés au moyen offrent une protection contre toute ingérence dans le droit au respect des biens et toute mesure dont les effets seraient disproportionnés au regard du but poursuivi par le législateur et que la Cour a admis, dans son arrêt n° 15/2017, qu'exiger que les hôpitaux remboursent la différence entre les dépenses réelles et la dépense médiane, lorsque cette
vastgesteld, niet bestaanbaar is met artikel 16 van de Grondwet, in dernière est fixée à zéro, n'est pas compatible avec l'article 16 de
samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij la Constitution, combiné avec l'article 1 du Premier Protocole
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme.
B.5. Bij zijn voormelde arrest nr. 15/2017 heeft het Hof geoordeeld : B.5. Par son arrêt n° 15/2017 précité, la Cour a jugé :
« B.3.1. Artikel 56ter is in de ZIV-Wet ingevoegd bij artikel 11 van « B.3.1. L'article 56ter a été introduit dans la loi AMI par l'article
de wet van 22 augustus 2002 houdende maatregelen inzake 11 de la loi du 22 août 2002 portant des mesures en matière de soins
gezondheidszorg teneinde 'praktijkverschillen bij standaardprocedures de santé en vue de ' supprimer les différences de pratiques dans les
die in het ziekenhuis worden uitgevoerd weg te werken' (Parl. St., procédures standard appliquées dans les hôpitaux ' (Doc. parl.,
Kamer, 2001-2002, DOC 50-1905/001, p. 8). Chambre, 2001-2002, DOC 50-1905/001, p. 8).
Krachtens artikel 60 van de wet van 22 augustus 2002 moesten de En vertu de l'article 60 de la loi du 22 août 2002, les montants de
referentiebedragen voor de eerste maal worden berekend voor het jaar référence devaient être calculés pour la première fois pour l'année
2003 op basis van de gegevens met betrekking tot de opnames die 2003, sur la base des données concernant les admissions ayant pris fin
eindigden na 1 oktober 2002 en vóór 31 december 2003. après le 1er octobre 2002 et avant le 31 décembre 2003.
B.3.2. Het systeem van de referentiebedragen waarin artikel 56ter B.3.2. Le système des montants de référence prévu par l'article 56ter
voorziet, is vervolgens grondig gewijzigd bij de wet van 27 december 2005, die met name een berekeningswijze voor het terug te vorderen bedrag in twee fasen heeft vastgelegd (een selectie van de betrokken ziekenhuizen, en vervolgens een berekening van het bedrag dat die ziekenhuizen werkelijk moeten terugstorten), waarbij de Koning evenwel de termijnen en voorwaarden inzake de berekening van de bedragen in kwestie moest vaststellen, alsook de wijze waarop het ziekenhuis die terugstort aan de verzekering voor geneeskundige verzorging. Tijdens de parlementaire voorbereiding van die wet is aldus vastgesteld dat 'de referentiebedragen [...] nog niet [zijn] toegepast. Dat zal voor het eerst in 2006 gebeuren, op grond van de opnamen die vóór 1 januari a ensuite été profondément modifié par la loi du 27 décembre 2005, qui a notamment prévu un mode de calcul du montant à récupérer en deux temps (une sélection des hôpitaux concernés, puis un calcul du montant effectif à rembourser par ces hôpitaux), le Roi devant toutefois déterminer les délais et modalités de calcul des montants concernés, ainsi que la façon dont ils sont remboursés par l'hôpital à l'assurance soins de santé. Au cours des travaux préparatoires de cette loi, il a été constaté que ' les montants de référence n'ont pas encore été appliqués et le seront pour la première fois en 2006 sur
2004 eindigen' (Parl. St., Kamer, 2005-2006, DOC 51-2098/028, p. 17). base des admissions qui prennent fin avant le 1er janvier 2004 ' (Doc.
parl., Chambre, 2005-2006, DOC 51-2098/028, p. 17).
B.3.3. En l'absence d'arrêtés d'application, le système des montants
B.3.3. Bij ontstentenis van toepassingsbesluiten is het in 2002 de référence instauré en 2002 n'a cependant jamais été appliqué
ingevoerde systeem van de referentiebedragen echter nooit concreet
toegepast (Parl. St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1491/006, p. 9) vóór de concrètement (Doc. parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-1491/006, p. 9),
invoeging van het nieuwe artikel 56ter, dat in de onderhavige avant l'insertion du nouvel article 56ter, en cause dans les présentes
prejudiciële vragen in het geding is, bij artikel 50 van de wet van 19 questions préjudicielles, par l'article 50 de la loi du 19 décembre
december 2008 houdende diverse bepalingen inzake gezondheidszorg. 2008 portant des dispositions diverses en matière de santé.
B.4.1. Bij zijn arrest nr. 60/2010 van 27 mei 2010 heeft het Hof het B.4.1. Par son arrêt n° 60/2010 du 27 mai 2010, la Cour a jugé
beroep tot vernietiging onontvankelijk verklaard dat is ingesteld irrecevable le recours en annulation introduit contre l'article 50 de
tegen artikel 50 van de wet van 19 december 2008, daar de verzoekende la loi du 19 décembre 2008, étant donné que les parties requérantes,
partijen, die, enerzijds, drie verenigingen waren die de belangen van qui étaient, d'une part, trois associations de défense des intérêts
de artsen verdedigden en, anderzijds, ziekenhuisartsen waren, niet des médecins et, d'autre part, des médecins hospitaliers, ne
deden blijken van het vereiste belang. Het Hof heeft geoordeeld dat justifiaient pas de l'intérêt requis. La Cour a jugé que le système
het systeem van de referentiebedragen alleen rechtstreeks bestemd was des montants de référence n'avait pour destinataires directs que les
voor de ziekenhuisinstellingen en niet voor de artsen die werkzaam institutions hospitalières et non les médecins prestataires en milieu
zijn in een ziekenhuismilieu, en dat de situatie van de verzoekende hospitalier et que la situation des parties requérantes, en ce qui
partijen, ten aanzien van hun beroepspraktijk, niet werd aangetast concernait leur pratique professionnelle, n'était pas affectée par la
door de bestreden bepaling. disposition attaquée.
B.4.2. Bij zijn arrest nr. 33/2014 van 27 februari 2014, gewezen op B.4.2. Par son arrêt n° 33/2014 du 27 février 2014, rendu sur question
prejudiciële vraag, heeft het Hof geoordeeld dat artikel 56ter van de préjudicielle, la Cour a jugé que l'article 56ter de la loi AMI, avant
ZIV-Wet, vóór de vervanging ervan bij artikel 50 van de voormelde wet son remplacement par l'article 50 de la loi du 19 décembre 2008
van 19 december 2008, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet schond. précitée, ne violait pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.5.1. Het systeem van de referentiebedragen, opgenomen in artikel B.5.1. Le système des montants de référence, inscrit dans l'article
56ter van de ZIV-Wet, strekt ertoe de zorgverleners verantwoordelijk 56ter de la loi AMI, tend à responsabiliser les acteurs des soins de
te maken, teneinde de socialezekerheidsuitgaven te beperken. Om dat santé, afin de réduire les dépenses de sécurité sociale. Pour
doel te bereiken, beoogt het 'de wegwerking [...] van de atteindre cet objectif, il vise à 'supprimer les différences de
ongerechtvaardigde praktijkverschillen voor gestandaardiseerde pratiques injustifiées pour des prestations médicales et chirurgicales
medische en chirurgische prestaties in de ziekenhuissector' (Parl. standards dans le secteur hospitalier' (Doc. parl., Chambre,
St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1491/006, pp. 8-9) door een methode in 2008-2009, DOC 52-1491/006, pp. 8-9) en instituant une méthodologie
te voeren waarmee de uitgaven van de ziekenhuizen voor de permettant de comparer les dépenses des hôpitaux pour la prise en
tenlasteneming van een bepaald aantal vaak voorkomende pathologieën charge d'un certain nombre de pathologies courantes.
kunnen worden vergeleken.
B.5.2. Artikel 50 van de wet van 19 december 2008, dat artikel 56ter B.5.2. L'article 50 de la loi du 19 décembre 2008 qui remplace
van de ZIV-Wet vervangt, strekt ertoe te beantwoorden aan de l'article 56ter de la loi AMI tend à répondre à l'engagement du
verbintenis van de Regering 'om gelijke verstrekkingen op gelijke Gouvernement ' de réduire les différences de pratiques médicales à
wijze te vergoeden en daartoe, het bestaande systeem van pathologie égale et de revoir, pour mieux atteindre cet objectif, le
referentiebedragen te herzien' (Parl. St., Kamer, 2008-2009, DOC système des montants de référence actuellement existant ' (Doc. parl.,
52-1491/001 en DOC 52-1492/001, p. 34); 'de oorspronkelijke Chambre, 2008-2009, DOC 52-1491/001 et DOC 52-1492/001, p. 34); '
doelstelling wordt herhaald en behouden, maar de
toepassingsmechanismen moeten worden herzien met het oog op een l'objectif initial est répété et maintenu mais les mécanismes
grotere doeltreffendheid en het beperken of vermijden van bepaalde d'application doivent être revus pour une plus grande efficacité ou
kunstgrepen die bij de initiële of gecorrigeerde methode zijn pour limiter ou éviter certains biais attribués à la méthodologie
aangewend' (ibid.). initiale ou corrigée ' (ibid.).
B.5.3. In een eerste fase wordt het gemiddelde van de uitgaven van B.5.3. Dans un premier temps, la moyenne des dépenses de tous les
alle ziekenhuizen, per groep van verstrekkingen, per pathologie en per hôpitaux, par groupes de prestations, par pathologies et par degré de
graad van ernst, vastgesteld voor elk jaar. Die gemiddelden,
vermeerderd met 10 pct., vormen de referentiebedragen. De ziekenhuizen gravité, est établie pour chaque année. Ces moyennes, majorées de 10
waarvan de getotaliseerde uitgaven de referentiebedragen voor alle %, constituent les montants de référence. Les hôpitaux dont les
beoogde pathologieën overschrijden, worden geselecteerd als komende in dépenses totalisées dépassent les montants de référence pour
aanmerking voor een terugbetaling. In een tweede fase zijn de l'ensemble des pathologies envisagées sont sélectionnés comme entrant
geselecteerde ziekenhuizen ertoe gehouden aan het RIZIV de bedragen en ligne de compte pour un remboursement. Dans un second temps, les
terug te betalen die dat laatste heeft uitgekeerd voor de in die hôpitaux sélectionnés sont tenus de rembourser à l'INAMI les montants
instellingen gehospitaliseerde patiënten, per groep van pathologieën, que celui-ci a déboursés pour les patients hospitalisés dans ces
met gelijke graad van ernst en per groep van verstrekking, boven de établissements, par groupe de pathologies, à degré de gravité égal et
bedragen die zijn uitgekeerd voor de patiënten die zijn par groupe de prestation, en sus par rapport aux montants déboursés
gehospitaliseerd in de instelling waarvan de uitgaven overeenstemmen pour les patients hospitalisés dans l'établissement dont les dépenses
met de mediaan van de uitgaven van alle ziekenhuizen. correspondent à la médiane des dépenses de tous les hôpitaux.
[...] [...]
B.17.1. In de vierde prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de B.17.1. Par la quatrième question préjudicielle, la Cour est invitée à
bestaanbaarheid na te gaan van paragraaf 5 van de in het geding zijnde examiner la compatibilité du paragraphe 5 de la disposition en cause
bepaling met artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met avec l'article 16 de la Constitution, combiné avec l'article 1er du
artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de
voor de rechten van de mens, alsook met de artikelen 10 en 11 van de l'homme ainsi qu'avec les articles 10 et 11 de la Constitution. La
Grondwet. De vraag heeft betrekking op de methode voor de berekening question porte sur la méthode de calcul des montants à rembourser par
van de door de geselecteerde ziekenhuizen terug te betalen bedragen, les hôpitaux sélectionnés, qui entraînerait une disproportion
die zou leiden tot een kennelijke onevenredigheid tussen de manifeste entre les dépassements constatés par rapport à la moyenne
overschrijdingen die worden vastgesteld ten opzichte van het nationale nationale au stade de la sélection des hôpitaux et les montants devant
gemiddelde in het stadium van de selectie van de ziekenhuizen, en de
bedragen die werkelijk moeten worden terugbetaald. effectivement être remboursés.
B.17.2. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees B.17.2. L'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention
Verdrag voor de rechten van de mens heeft een draagwijdte die analoog européenne des droits de l'homme a une portée analogue à celle de
is met die van artikel 16 van de Grondwet, waardoor de erin vervatte l'article 16 de la Constitution, avec pour effet que les garanties
waarborgen een onlosmakelijk geheel vormen met die welke zijn qu'il contient forment un ensemble indissociable avec celles qui sont
ingeschreven in die grondwetsbepaling, zodat het Hof, bij zijn inscrites dans cette disposition constitutionnelle, de sorte que la
toetsing van de bestreden bepalingen, rekening houdt met die Cour tient compte de cette disposition conventionnelle lors de son
verdragsbepaling. contrôle des dispositions attaquées.
B.17.3. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol biedt niet alleen B.17.3. L'article 1 du Premier Protocole additionnel offre une
bescherming tegen een onteigening of een eigendomsberoving (eerste protection non seulement contre une expropriation ou une privation de
alinea, tweede zin), maar ook tegen elke verstoring van het genot van propriété (premier alinéa, deuxième phrase) mais également contre
de eigendom (eerste alinea, eerste zin) en elke regeling van het toute ingérence dans le droit au respect des biens (premier alinéa,
gebruik van de eigendom (tweede alinea). De in het geding zijnde première phrase) et contre toute réglementation de l'usage des biens
bepaling, die tot doel en gevolg heeft de geselecteerde ziekenhuizen (deuxième alinéa). La disposition en cause, qui a pour but et pour
een deel van de uitkeringen te ontzeggen dat overeenstemt met de effet de priver les hôpitaux sélectionnés d'une partie des allocations
terugbetaling van de uitgaven ten behoeve van hun patiënten, vormt een correspondant au remboursement des dépenses effectuées au profit de
inmenging in hun recht op het genot van eigendom. leurs patients, constitue une ingérence dans leur droit au respect des biens.
Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol vermeldt dat de Aux termes de l'article 1 du Premier Protocole additionnel, la
bescherming van het eigendomsrecht 'op geen enkele wijze het recht protection du droit de propriété 'ne [porte] pas atteinte au droit que
[aantast] dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent
noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à
eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres
van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren'. contributions ou des amendes '.
B.18. Zoals is uiteengezet in B.5, heeft de in het geding zijnde B.18. Ainsi qu'il est exposé en B.5, la disposition en cause a pour
bepaling tot doel bij te dragen tot de beperking van de uitgaven van objectif de contribuer à réduire les dépenses de la sécurité sociale
de sociale zekerheid door de zorgverleners wier praktijken overdreven en responsabilisant les acteurs du secteur des soins de santé dont les
uitgaven met zich meebrengen ten opzichte van het nationale pratiques occasionnent des dépenses excessives par rapport à la
gemiddelde, verantwoordelijk te maken. Een dergelijke doelstelling is moyenne nationale. Un tel objectif est légitime. La Cour doit
legitiem. Het Hof moet evenwel nagaan of de nadere regels voor de toutefois examiner si les modalités du calcul des montants à
berekening van de terug te betalen bedragen geen onevenredige gevolgen rembourser n'entraînent pas d'effets disproportionnés pour les
hebben voor de geselecteerde ziekenhuizen. hôpitaux sélectionnés.
B.19.1. De gebruikte berekeningswijze omvat twee fasen : de eerste B.19.1. Le mode de calcul utilisé comporte deux phases : la première
fase bestaat erin, op basis van de referentiebedragen verhoogd met een phase consiste à déterminer, sur la base des montants de référence
marge van 10 pct., na te gaan of een ziekenhuis in totaal meer heeft augmentés d'une marge de dix pour cent, si un hôpital a dépensé au
uitgegeven dan de voorgestane referentie-uitgaven; de tweede fase total plus que les dépenses de référence préconisées; la seconde phase
bestaat erin het bedrag te bepalen dat daadwerkelijk moet worden consiste à déterminer le montant qui doit effectivement être remboursé
terugbetaald en daarvoor wordt geen rekening gehouden met de et il n'est pas tenu compte pour cela des dépenses de référence
gemiddelde referentie-uitgaven, vermeerderd met 10 pct., maar met de moyennes, majorées de dix pour cent, mais des dépenses médianes.
mediaanuitgaven.
B.19.2. In beginsel kunnen noch het criterium van het gemiddelde noch B.19.2. En principe, ni le critère de la moyenne ni celui de la
dat van de mediaan worden beschouwd als onevenredig met het doel dat médiane ne peuvent être considérés comme disproportionnés au but que
de wetgever met de in het geding zijnde maatregel nastreeft. Het gaat le législateur poursuit par la mesure en cause. Il s'agit de deux
om twee methodes die het mogelijk maken het verschil te meten tussen méthodes permettant de mesurer l'écart entre les dépenses effectuées
de uitgaven van een gegeven ziekenhuis voor de behandeling van een par un hôpital considéré pour le traitement d'une pathologie
bepaalde pathologie en de uitgaven die redelijkerwijs noodzakelijk déterminée et les dépenses que l'on peut raisonnablement estimer
kunnen worden geacht om dezelfde pathologie te behandelen, volgens de nécessaires pour traiter la même pathologie, en fonction de la
praktijk die in de andere ziekenhuizen van het land wordt waargenomen. pratique observée dans les autres hôpitaux du pays.
B.19.3. De toepassing van het criterium van de mediaan voor de B.19.3. Toutefois, l'application du critère de la médiane pour le
berekening van het bedrag dat daadwerkelijk moet worden terugbetaald, calcul du montant qui doit être effectivement remboursé conduit à un
leidt evenwel tot een onevenredig resultaat in het bijzondere geval résultat disproportionné dans le cas particulier dans lequel la
waarin een mediaan op nul wordt vastgesteld. Die hypothese kan zich médiane est fixée à zéro. Cette hypothèse peut notamment se produire
met name voordoen wanneer een groep van verstrekkingen slechts door lorsqu'un groupe de prestations n'est pratiqué que par une minorité
een minderheid van ziekenhuizen voor een bepaalde pathologie wordt d'hôpitaux pour une pathologie déterminée, par exemple parce que seule
verricht, bijvoorbeeld omdat alleen die minderheid van ziekenhuizen
over de gepaste dienst beschikt, zodat het ziekenhuis dat zich in de cette minorité d'hôpitaux dispose du service adéquat, de sorte que
mediaan bevindt, voor die groep van verstrekkingen geen uitgaven l'hôpital se situant à la médiane présente des dépenses nulles pour ce
vertoont. In dat geval worden de ziekenhuizen die deze verstrekkingen groupe de prestations. Dans ce cas, les hôpitaux pratiquant les
verrichten, ertoe gebracht de totaliteit van de gedane uitgaven terug prestations considérées sont amenés à devoir rembourser la totalité
te betalen, hetgeen op termijn zou kunnen leiden tot het schrappen van des dépenses occasionnées, ce qui pourrait conduire, à terme, à la
de desbetreffende diensten of verstrekkingen. suppression des services ou de ces prestations.
B.19.4. De wetgever was zich overigens bewust van dat onevenredige B.19.4. Le législateur était du reste conscient de cet effet
effect, aangezien hij in paragraaf 11 van de in het geding zijnde bepaling erin heeft voorzien dat, vanaf 2009, de medianen gelijk aan nul zouden worden vervangen door de gemiddelden. In de memorie van toelichting wordt hieromtrent gepreciseerd : 'De tweede correctie die door de Multipartite-structuur is gevraagd, bepaalt dat voor de berekening van de boete (terugvordering), indien de mediaanwaarde gelijk is aan nul, men de bedragen [terugvordert] die het gemiddelde overschrijden. Dit zorgt voor een geringere impact van de terugvordering voor die beperkte gevallen. In het andere geval had men alle uitgaven moeten terugvorderen (want onder de nulmediaan) of, volgens anderen, helemaal niets terugvorderen; aangezien men deze voorstellen nogal overdreven vindt, wordt er voorgesteld om het gemiddelde te nemen' (Parl. St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1491/001 en disproportionné puisqu'il a, dans le paragraphe 11 de la disposition en cause, prévu qu'à partir de 2009, les médianes égales à zéro seraient remplacées par les moyennes. L'exposé des motifs précise à ce sujet : 'La seconde correction, demandée par la multipartite, prévoit que pour le calcul de la pénalité (récupération), si la médiane est égale à zéro, on récupère ce qui dépasse la moyenne. Cela diminue un peu l'impact de la récupération pour ces cas limités. Dans le cas contraire on aurait dû récupérer l'ensemble des dépenses (puisque au-dessus de 0 qui est la médiane) ou, selon certains, ne rien récupérer du tout; ces deux propositions étant considérées comme exagérées, il est proposé de prendre la moyenne' (Doc. parl., Chambre,
DOC 52-1492/001, pp. 42-43). 2008-2009, DOC 52-1491/001 et DOC 52-1492/001, pp. 42-43).
B.20. Voor de opnames die worden beëindigd vóór 1 januari 2009 is de B.20. Pour les admissions qui prennent fin avant le 1er janvier 2009,
in het geding zijnde bepaling niet bestaanbaar met artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre zij erin voorziet dat de daadwerkelijk terug te betalen bedragen gelijk zijn aan het verschil tussen de werkelijke uitgaven van de geselecteerde ziekenhuizen en de nationale mediaanuitgave, wanneer die laatste gelijk is aan nul. De prejudiciële vraag dient in die mate bevestigend te worden beantwoord ». B.6.1. Artikel 56ter, § 5, 1°, b), van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, zoals vervangen bij artikel 50 van de wet van 19 december 2008 houdende diverse bepalingen inzake gezondheidszorg, schendt artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre het erin voorziet, voor de opnames die worden beëindigd vóór 1 januari 2009, dat de daadwerkelijk terug te betalen bedragen gelijk zijn aan het verschil tussen de werkelijke uitgaven van de geselecteerde ziekenhuizen en de nationale mediaanuitgave, wanneer die laatste gelijk is aan nul. B.6.2. In die mate is het enige middel gegrond. B.7. Artikel 56ter, § 5, 1°, b), van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, zoals vervangen bij artikel 50 van de wet van 19 december 2008 houdende diverse bepalingen inzake gezondheidszorg, dient te worden vernietigd in zoverre het erin voorziet dat de daadwerkelijk terug te betalen bedragen voor de opnames die worden beëindigd vóór 1 januari 2009, gelijk zijn aan het verschil tussen de werkelijke uitgaven van de geselecteerde ziekenhuizen en de nationale mediaanuitgave, wanneer die laatste gelijk is aan nul. Om die redenen, het Hof vernietigt artikel 56ter, § 5, 1°, b), van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, zoals vervangen bij artikel 50 van de wet van 19 december 2008 houdende diverse bepalingen inzake gezondheidszorg, in zoverre het erin voorziet dat de daadwerkelijk terug te betalen bedragen voor de opnames die worden beëindigd vóór 1 januari 2009, gelijk zijn aan het verschil tussen de werkelijke uitgaven van de geselecteerde ziekenhuizen en de nationale mediaanuitgave, wanneer die laatste gelijk is aan nul. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 18 januari 2018. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, la disposition en cause n'est pas compatible avec l'article 16 de la Constitution, combiné avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'elle prévoit que les montants effectifs à rembourser sont égaux à la différence entre les dépenses réelles des hôpitaux sélectionnés et la dépense nationale médiane, lorsque cette dernière est égale à zéro. Dans cette mesure, la question préjudicielle appelle une réponse positive ». B.6.1. L'article 56ter, § 5, 1°, b), de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, tel qu'il a été remplacé par l'article 50 de la loi du 19 décembre 2008 portant des dispositions diverses en matière de santé, viole l'article 16 de la Constitution, combiné avec l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'il prévoit, pour les admissions qui prennent fin avant le 1er janvier 2009, que les montants effectifs à rembourser sont égaux à la différence entre les dépenses réelles des hôpitaux sélectionnés et la dépense nationale médiane, lorsque cette dernière est égale à zéro. B.6.2. Dans cette mesure, le moyen unique est fondé. B.7. Il y a lieu d'annuler l'article 56ter, § 5, 1°, b), de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités coordonnée le 14 juillet 1994, tel qu'il a été remplacé par l'article 50 de la loi du 19 décembre 2008 portant des dispositions diverses en matière de santé, en ce qu'il prévoit que les montants effectifs à rembourser pour les admissions qui prennent fin avant le 1er janvier 2009 sont égaux à la différence entre les dépenses réelles des hôpitaux sélectionnés et la dépense nationale médiane, lorsque cette dernière est égale à zéro. Par ces motifs, la Cour annule l'article 56ter, § 5, 1°, b), de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités coordonnée le 14 juillet 1994, tel qu'il a été remplacé par l'article 50 de la loi du 19 décembre 2008 portant des dispositions diverses en matière de santé, en ce qu'il prévoit que les montants effectifs à rembourser pour les admissions qui prennent fin avant le 1er janvier 2009 sont égaux à la différence entre les dépenses réelles des hôpitaux sélectionnés et la dépense nationale médiane, lorsque cette dernière est égale à zéro. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 18 janvier 2018. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^