← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 118/2017 van 12 oktober 2017 Rolnummer 6509 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende het ontbreken van een wetgevende bepaling die toelaat, voor het bepalen
van de rang van kinderen, de last in aanmerking te nemen Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 118/2017 van 12 oktober 2017 Rolnummer 6509 In zake : de prejudiciële vraag betreffende het ontbreken van een wetgevende bepaling die toelaat, voor het bepalen van de rang van kinderen, de last in aanmerking te nemen Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 118/2017 du 12 octobre 2017 Numéro du rôle : 6509 En cause : la question préjudicielle relative à l'absence de disposition législative qui permette de prendre en compte, pour déterminer le rang des enfants, la charge eff La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 118/2017 van 12 oktober 2017 | Extrait de l'arrêt n° 118/2017 du 12 octobre 2017 |
| Rolnummer 6509 | Numéro du rôle : 6509 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende het ontbreken van een | En cause : la question préjudicielle relative à l'absence de |
| wetgevende bepaling die toelaat, voor het bepalen van de rang van | disposition législative qui permette de prendre en compte, pour |
| kinderen, de last in aanmerking te nemen die daadwerkelijk door elk | déterminer le rang des enfants, la charge effectivement assumée par |
| van de ouders wordt gedragen voor de huisvesting en de opvoeding van | chacun des parents dans l'hébergement et l'éducation de leurs enfants |
| hun kinderen uit een vorig huwelijk, wanneer die kinderen op een | nés d'une précédente union, lorsque ces enfants sont hébergés de |
| gelijkmatig verdeelde wijze door de ouders worden gehuisvest, zoals | manière égalitaire par les parents, telle qu'elle résulte de l'arrêt |
| zulks voortvloeit uit het arrest nr. 23/2008 van het Hof, gesteld door | n° 23/2008 de la Cour, posée par le Tribunal du travail de Liège, |
| de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Luik. | division Liège. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de | composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. |
| rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
| Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
| Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 15 september 2016 in zake J.C. en D.G., handelend | Par jugement du 15 septembre 2016 en cause de J.C. et D.G., agissant |
| namens hun dochter E.G., tegen de FOD Financiën en tegen Famifed, | au nom de leur fille E.G., contre le SPF Finances et contre Famifed, |
| waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 19 | dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 19 septembre |
| september 2016, heeft de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Luik, de | 2016, le Tribunal du travail de Liège, division Liège, a posé la |
| volgende prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
| « In zijn arrest 23/2008 heeft het Hof een grondwetsschending | « Dans son arrêt 23/2008, la Cour a constaté une violation |
| vastgesteld die voortvloeit uit een leemte. Is die leemte van zodanige | |
| aard dat de rechterlijke instanties haar zouden kunnen opvullen ten | constitutionnelle par lacune. Cette lacune est-elle de telle nature |
| overstaan van de nalatigheid van de wetgever om in die zin op te | que les juridictions pourraient la combler devant la carence du |
| treden ? ». | législateur à agir dans ce sens ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| Ten aanzien van de bevoegdheid van het Hof en de ontvankelijkheid van | Quant à la compétence de la Cour et à la recevabilité de la question |
| de prejudiciële vraag | préjudicielle |
| B.1. De Arbeidsrechtbank te Luik stelt aan het Hof de volgende | B.1. Le Tribunal du travail de Liège a posé à la Cour la question |
| prejudiciële vraag : | préjudicielle suivante : |
| « In zijn arrest 23/2008 heeft het Hof een grondwetsschending | « Dans son arrêt 23/2008, la Cour a constaté une violation |
| vastgesteld die voortvloeit uit een leemte. Is die leemte van zodanige | |
| aard dat de rechterlijke instanties haar zouden kunnen opvullen ten | constitutionnelle par lacune. Cette lacune est-elle de telle nature |
| overstaan van de nalatigheid van de wetgever om in die zin op te | que les juridictions pourraient la combler devant la carence du |
| treden ? ». | législateur à agir dans ce sens ? ». |
| B.2. De Waalse Regering betwist de bevoegdheid van het Hof om op de | B.2. Le Gouvernement wallon conteste la compétence de la Cour pour |
| prejudiciële vraag te antwoorden alsook de ontvankelijkheid van die | répondre à la question préjudicielle ainsi que la recevabilité de |
| vraag, bij gebrek aan nauwkeurigheid. | cette question, à défaut de précision. |
| B.3.1. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt dat de | B.3.1. Il ressort du libellé de la question préjudicielle que le juge |
| verwijzende rechter noch de bepalingen vermeldt die het onderwerp | a quo n'indique ni les dispositions qui font l'objet de la question ni |
| uitmaken van de vraag, noch de artikelen van de Grondwet of van de | les articles pertinents de la Constitution ou des lois spéciales, |
| bijzondere wetten die ter zake dienend zijn, zoals artikel 27, § 2, | comme l'exige, en principe, l'article 27, § 2, de la loi spéciale du 6 |
| van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof dat | janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle. |
| in beginsel vereist. B.3.2. Het staat echter aan het Hof om de omvang van de saisine te | B.3.2. Il appartient cependant à la Cour de déterminer l'étendue de la |
| bepalen op basis van de elementen die in de verwijzingsbeslissing zijn | saisine sur la base des éléments contenus dans la décision de renvoi; |
| vervat; die elementen dienen voldoende nauwkeurig te zijn om het Hof | ces éléments doivent être suffisamment précis pour permettre à la Cour |
| toe te laten om op basis daarvan de saisine correct vast te stellen. | de déterminer correctement la saisine sur cette base. |
| Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat de prejudiciële vraag | Il ressort de la décision de renvoi que la question préjudicielle |
| betrekking heeft op de bestaanbaarheid van artikel 42, § 1, van de | porte sur la compatibilité de l'article 42, § 1er, des lois relatives |
| wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, gecoördineerd | aux allocations familiales pour travailleurs salariés, coordonnées par |
| bij koninklijk besluit van 19 december 1939, met de artikelen 10 en 11 | arrêté royal du 19 décembre 1939, avec les articles 10 et 11 de la |
| van de Grondwet. De Arbeidsrechtbank te Luik wijst erop dat het Hof in | Constitution. Le Tribunal du travail de Liège relève que la Cour a |
| zijn arrest nr. 23/2008 van 21 februari 2008 het bestaan heeft | constaté dans son arrêt n° 23/2008 du 21 février 2008 l'existence |
| vastgesteld van een leemte in de wetgeving en zij vraagt het Hof de | d'une lacune législative et il demande à la Cour de clarifier la |
| aard van die leemte te verduidelijken, rekening houdend met de | nature de cette lacune, compte tenu de l'évolution de sa jurisprudence |
| evolutie van zijn rechtspraak inzake leemten. | en matière de lacunes. |
| Het komt het Hof toe de bestaanbaarheid van het voormelde artikel 42, | Il appartient à la Cour de contrôler la compatibilité de l'article 42, |
| § 1, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet te toetsen, in | § 1er, précité, avec les articles 10 et 11 de la Constitution en |
| voorkomend geval rekening houdend met elementen die zich hebben | tenant compte, le cas échéant, d'éléments survenus depuis un arrêt |
| voorgedaan sinds een voordien gewezen arrest waarbij uitspraak zou | rendu antérieurement qui se prononcerait sur un point de droit |
| zijn gedaan over een analoge of identieke rechtsvraag. Aldus | analogue ou identique. Ainsi précisée, la question préjudicielle |
| gepreciseerd, valt de prejudiciële vraag onder de bevoegdheid van het | relève de la compétence de la Cour et est recevable. |
| Hof en is zij ontvankelijk. | |
| Ten gronde | Quant au fond |
| B.4. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 42, § 1, van de | B.4. La question préjudicielle porte sur l'article 42, § 1er, des lois |
| gecoördineerde wetten dat bepaalt : | coordonnées, qui dispose : |
| « § 1. Voor de bepaling van de rang, bedoeld bij de artikelen 40, | « § 1er. Pour la détermination du rang visé aux articles 40, 42bis, |
| 42bis, 44, 44bis en 50ter wordt rekening gehouden met de volgorde van | 44, 44bis et 50ter, il est tenu compte de la chronologie des |
| geboorten van de kinderen, die rechtgevend zijn krachtens deze wetten, | naissances des enfants bénéficiaires en vertu des présentes lois, de |
| het koninklijk besluit van 8 april 1976 houdende regeling van de | l'arrêté royal du 8 avril 1976 établissant le régime des prestations |
| gezinsbijslag ten voordele van de zelfstandigen, het koninklijk | familiales en faveur des travailleurs indépendants, de l'arrêté royal |
| besluit van 26 maart 1965 betreffende de kinderbijslag voor bepaalde | du 26 mars 1965 relatif aux allocations familiales allouées à |
| categorieën van het door de Staat bezoldigd personeel, de wet van 20 | certaines catégories du personnel rétribué par l'Etat, de la loi du 20 |
| juli 1971 tot instelling van gewaarborgde gezinsbijslag en de | juillet 1971 instituant des prestations familiales garanties et des |
| internationale overeenkomsten van de sociale zekerheid van kracht in | conventions internationales de sécurité sociale en vigueur en |
| België. | Belgique. |
| De kinderbijslag die betaald wordt aan een enkele bijslagtrekkende | Les allocations familiales sont accordées compte tenu du nombre |
| wordt verleend rekening houdend met het aantal rechtgevende kinderen. | d'enfants bénéficiaires, lorsqu'elles sont payées à un seul allocataire. |
| Indien er verschillende bijslagtrekkenden zijn wordt voor de | Lorsqu'il y a plusieurs allocataires, pour la détermination du rang |
| rangbepaling bedoeld in het eerste lid rekening gehouden met het | visée à l'alinéa 1er, il est tenu compte de l'ensemble des enfants |
| geheel van de rechtgevende kinderen onder de volgende voorwaarden : | bénéficiaires aux conditions suivantes : |
| 1° de bijslagtrekkenden moeten dezelfde hoofdverblijfplaats hebben in | 1° les allocataires doivent avoir la même résidence principale au sens |
| de zin van artikel 3, eerste lid, 5°, van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen, behalve wanneer uit andere daartoe overgelegde officiële documenten blijkt dat de bijslagtrekkenden wel degelijk samenwonen, ook al stemt dat niet of niet meer overeen met de informatie verkregen van het Rijksregister; 2° de bijslagtrekkenden moeten ofwel echtgenoten zijn ofwel bloed- of aanverwanten in de eerste, tweede of derde graad, ofwel personen die verklaren een feitelijk gezin te vormen. Die verklaring geldt tot bewijs van het tegendeel. Het ouderschap dat is verworven door adoptie wordt in aanmerking genomen. | de l'article 3, alinéa 1er, 5°, de la loi du 8 août 1983 organisant un Registre national des personnes physiques, exception faite des cas dans lesquels il ressort d'autres documents officiels produits à cet effet, que la cohabitation des allocataires est effective bien qu'elle ne corresponde pas ou plus avec l'information obtenue auprès du Registre national; 2° les allocataires doivent être, soit conjoints, soit parents ou alliés au premier, au deuxième ou au troisième degré, soit des personnes déclarant former un ménage de fait. Cette déclaration vaut jusqu'à preuve du contraire. La parenté acquise par adoption est prise en considération. |
| [...] ». | [...] ». |
| B.5. Uit de feiten en uit de motivering van het verwijzingsvonnis | B.5. Il ressort des faits et de la motivation du jugement de renvoi |
| blijkt dat het Hof wordt ondervraagd over het verschil in behandeling | que la Cour est interrogée sur la différence de traitement entre |
| tussen kinderen die recht geven op kinderbijslag, wat betreft het | enfants bénéficiaires d'allocations familiales, en ce qui concerne la |
| bepalen van de rang die in aanmerking moet worden genomen voor de | détermination du rang à prendre en considération pour le calcul du |
| berekening van het bedrag aan kinderbijslag, naargelang één van hun | |
| ouders al dan niet bijslagtrekkend is tegenover oudere kinderen uit | montant des allocations, selon que l'un de leurs parents est ou non |
| een vorig huwelijk wiens last op een gelijkmatig verdeelde wijze wordt | allocataire à l'égard d'enfants plus âgés nés d'une union précédente |
| gedragen door de gescheiden ouders. | et dont la charge est assumée de manière égalitaire par les parents séparés. |
| B.6. De regeling, zoals ze aan het Hof wordt voorgelegd, werd | B.6. La réglementation, telle qu'elle est soumise à la Cour, a été |
| ingevoerd door het koninklijk besluit van 21 april 1997 « houdende | instaurée par l'arrêté royal du 21 avril 1997 « portant certaines |
| sommige bepalingen betreffende de gezinsbijslag ter uitvoering van | dispositions relatives aux prestations familiales en exécution de |
| artikel 21 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de | l'article 21 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la |
| sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de | sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des |
| wettelijke pensioenstelsels », bekrachtigd bij wet van 12 december | pensions », confirmé par la loi du 12 décembre 1997. |
| 1997. Volgens het verslag aan de Koning beoogt vermeld koninklijk besluit « | Selon le rapport au Roi, l'arrêté royal précité entend « adapter le |
| de regeling van de kinderbijslag voor werknemers aan te passen aan de | régime des allocations familiales pour travailleurs salariés aux |
| gewijzigde maatschappelijke omstandigheden en, meer in het bijzonder, | modifications des conditions sociales et, plus particulièrement, aux |
| de verschillende gezinsvormen. De wijze waarop de groepering van de | différentes formes de ménage. La manière dont le groupement des |
| kinderen dient te geschieden voor de berekening van de rang van het | enfants doit être opéré pour le calcul du rang de l'enfant a fait |
| kind maakt het voorwerp uit van een nieuwe benadering. Het begrip rang | l'objet d'une nouvelle approche. La notion de rang de l'enfant part du |
| van het kind gaat uit van het beginsel dat de te dragen last door het | postulat que la charge à supporter par la famille augmente en fonction |
| gezin vergroot volgens de omvang. [...] [Voortaan gebeurt] een | de sa taille. [...] le groupement doit se faire [désormais] autour de |
| groepering rond de bijslagtrekkende, m.a.w. de persoon die het kind | l'allocataire, c'est-à-dire la personne qui élève l'enfant et à qui |
| opvoedt en aan wie kinderbijslag wordt betaald, of rond meerdere | les allocations familiales sont payées, ou autour des allocataires |
| bijslagtrekkenden in hetzelfde gezin » (Belgisch Staatsblad, 30 april | dans le même ménage » (Moniteur belge du 30 avril 1997, pp. |
| 1997, pp. 10514-10515). | 10514-10515). |
| B.7. De toekenning van kinderbijslag strekt ertoe bij te dragen in de | B.7. L'octroi d'allocations familiales vise à contribuer aux frais |
| kosten van onderhoud en opvoeding van de kinderen. Zij biedt een | d'entretien et d'éducation des enfants. Il offre une compensation |
| gedeeltelijke compensatie voor de toegenomen lasten die door het gezin | partielle à l'augmentation des charges supportées par le ménage lors |
| worden gedragen wanneer het uitbreidt. Het zijn de betrokken kinderen die recht geven op bijslag. Het begrip rang binnen het gezin en het overeenkomstige progressieve karakter van de bedragen van de uitgekeerde bijslag gaan uit van de last van het kind binnen het gezin. B.8. Het beginsel voor het bepalen van de rang is dat de groepering van de rechtgevende kinderen gebeurt rond de bijslagtrekkende wanneer de kinderbijslag aan een enkele bijslagtrekkende wordt uitbetaald, of rond meerdere bijslagtrekkenden wanneer zij dezelfde hoofdverblijfplaats hebben en bloed- of aanverwanten zijn of een feitelijk gezin vormen. Die groepering strekt ertoe de last van het kind binnen het gezin in | de l'extension de celui-ci. Ce sont les enfants concernés qui sont bénéficiaires des allocations. La notion de rang au sein du ménage et la progressivité correspondante des montants des allocations servies partent de la charge de l'enfant dans sa famille. B.8. Le principe pour la détermination du rang est que le groupement des enfants bénéficiaires doit se faire autour de l'allocataire lorsque les allocations sont payées à un seul allocataire, ou autour de plusieurs allocataires lorsqu'ils ont la même résidence principale et ont un lien de parenté ou forment un ménage de fait. Ce groupement tend à prendre en considération la charge de l'enfant |
| aanmerking te nemen en daarbij te vermijden, in geval van scheiding | dans la famille, tout en évitant, en cas de séparation des parents, de |
| van de ouders, de rang te cumuleren van de kinderen die eventueel uit | cumuler le rang des enfants qui pourraient naître d'unions |
| een later huwelijk zouden worden geboren. | postérieures. |
| B.9.1. Artikel 69 van de gecoördineerde wetten, gewijzigd bij het | B.9.1. L'article 69 des lois coordonnées, modifié par l'arrêté royal |
| voormelde koninklijk besluit van 21 april 1997, bepaalt : | précité du 21 avril 1997, dispose : |
| « § 1. De kinderbijslag en het kraamgeld worden uitgekeerd aan de | « § 1er. Les allocations familiales et de naissance sont payées à la |
| moeder. | mère. |
| Als de moeder het kind niet daadwerkelijk opvoedt, wordt de | Si la mère n'élève pas effectivement l'enfant, les allocations |
| kinderbijslag betaald aan de natuurlijke of rechtspersoon die deze rol | familiales sont payées à la personne physique ou morale qui remplit ce |
| vervult. | rôle. |
| Wanneer de twee ouders die niet samenwonen het ouderlijk gezag | Lorsque les deux parents qui ne cohabitent pas exercent conjointement |
| gezamenlijk uitoefenen in de zin van artikel 374 van het Burgerlijk | l'autorité parentale au sens de l'article 374 du Code civil et que |
| Wetboek en het kind niet uitsluitend of hoofdzakelijk door een andere | l'enfant n'est pas élevé exclusivement ou principalement par un autre |
| bijslagtrekkende wordt opgevoed, wordt de kinderbijslag integraal aan | allocataire, les allocations sont payées intégralement à la mère. |
| de moeder uitbetaald. Toch wordt de kinderbijslag op zijn vraag | Toutefois, les allocations familiales sont payées intégralement au |
| integraal aan de vader uitbetaald, wanneer het kind en hijzelf | père, à sa demande, lorsque l'enfant et lui-même ont la même résidence |
| dezelfde hoofdverblijfplaats hebben in de zin van artikel 3, eerste | principale au sens de l'article 3, alinéa 1er, 5°, de la loi du 8 août |
| lid, 5°, van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een | 1983 organisant un Registre national des personnes physiques. A la |
| Rijksregister van de natuurlijke personen. Op verzoek van de beide | demande des deux parents, le versement peut être effectué sur un |
| ouders kan de uitbetaling gebeuren op een rekening waartoe zij beiden | compte auquel ils ont l'un et l'autre accès. Lorsque les parents ne |
| toegang hebben. Wanneer de ouders niet overeenkomen over de toekenning | s'accordent pas sur l'attribution des allocations familiales, ils |
| van de kinderbijslag, kunnen zij de arbeidsrechtbank vragen om de | peuvent demander au Tribunal du travail de désigner l'allocataire et |
| bijslagtrekkende aan te duiden en dit in het belang van het kind. | ce dans l'intérêt de l'enfant. |
| De adoptiepremie wordt betaald aan de adoptant. | La prime d'adoption est payée à l'adoptant. |
| Als echtgenoten of samenwonenden in de zin van artikel 343 van het | Si les époux ou les cohabitants, au sens de l'article 343 du Code |
| Burgerlijk Wetboek het kind samen geadopteerd hebben, bepalen zij aan | civil, ont adopté ensemble l'enfant, ils désignent celui d'entre eux à |
| wie van beiden de adoptiepremie betaald wordt. In geval van betwisting | qui la prime d'adoption est payée. En cas de contestation ou de |
| of van niet-aanwijzing, wordt de premie uitbetaald aan de vrouwelijke | non-désignation, la prime est payée à l'adoptante si les époux ou les |
| adoptant indien de echtgenoten of samenwonenden van verschillend | cohabitants sont de sexe différent, ou au plus âgé des époux ou des |
| geslacht zijn of aan de oudste van de echtgenoten of de samenwonenden | cohabitants lorsque ceux-ci sont de même sexe. |
| indien deze van hetzelfde geslacht zijn. | |
| [...] ». | [...] ». |
| B.9.2. Artikel 69 van de gecoördineerde wetten betreft de aanwijzing | B.9.2. L'article 69 des lois coordonnées concerne la désignation de |
| van de bijslagtrekkende, namelijk de persoon aan wie de kinderbijslag | l'allocataire, à savoir la personne à laquelle sont versées les |
| wordt uitbetaald. | allocations familiales. |
| Het beginsel is, volgens het verslag aan de Koning dat voorafging aan | Le principe est, selon le rapport au Roi précédant l'arrêté royal |
| het voormelde koninklijk besluit van 21 april 1997, dat « de | précité du 21 avril 1997, que « les allocations familiales sont payées |
| kinderbijslag wordt betaald aan de persoon die het kind daadwerkelijk | |
| opvoedt » (Belgisch Staatsblad van 30 april 1997, p. 10515). | à la personne qui élève effectivement l'enfant » (Moniteur belge du 30 |
| avril 1997, p. 10515). | |
| Aan de moeder, die « wordt geacht het kind op te voeden » (ibid.), | La mère, qui « est réputée élever l'enfant » (ibid.), se voit |
| wordt in principe de hoedanigheid van bijslagtrekkende toegekend, ook | reconnaître la qualité d'allocataire de principe, y compris lorsque |
| wanneer de gescheiden ouders het ouderlijk gezag gezamenlijk | les parents séparés exercent l'autorité parentale conjointe. |
| uitoefenen. Artikel 69 van de gecoördineerde wetten bepaalt niettemin dat « op | L'article 69 des lois coordonnées prévoit toutefois qu'« à la demande |
| verzoek van de beide ouders [...] de uitbetaling [kan] gebeuren op een | des deux parents, le versement peut être effectué sur un compte auquel |
| rekening waartoe zij beiden toegang hebben ». | ils ont l'un et l'autre accès ». |
| B.9.3. Het is bijgevolg artikel 69 van de gecoördineerde wetten dat de | B.9.3. C'est par conséquent l'article 69 des lois coordonnées qui |
| aanwijzing van de bijslagtrekkende regelt, onder meer wanneer het | règle la désignation de l'allocataire, notamment lorsque l'autorité |
| ouderlijk gezag gezamenlijk wordt uitgeoefend, hetgeen in principe het | parentale est exercée conjointement, ce qui est en principe le cas |
| geval is aangezien de wet van 13 april 1995 in artikel 374 van het | puisque la loi du 13 avril 1995 a introduit dans l'article 374 du Code |
| Burgerlijk Wetboek het beginsel heeft ingevoerd van de gezamenlijke | civil le principe de l'exercice conjoint de l'autorité parentale. |
| uitoefening van het ouderlijk gezag. | |
| De gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag, die veronderstelt | L'exercice conjoint de l'autorité parentale, qui suppose que les |
| dat de ouders gezamenlijk de financiële last van de kinderen op zich | parents assument conjointement la charge financière des enfants, |
| nemen, impliceert echter niet noodzakelijk een gelijkmatig verdeelde | n'implique toutefois pas nécessairement l'hébergement égalitaire par |
| huisvesting door de gescheiden ouders, doordat die vorm van | les parents séparés, cette forme d'hébergement n'ayant été privilégiée |
| huisvesting pas door de wetgever werd bevoorrecht vanaf de | par le législateur que depuis l'entrée en vigueur de la loi du 18 |
| inwerkingtreding van de wet van 18 juli 2006 « tot het bevoorrechten | juillet 2006 « tendant à privilégier l'hébergement égalitaire de |
| van een gelijkmatig verdeelde huisvesting van het kind van wie de | l'enfant dont les parents sont séparés et réglementant l'exécution |
| ouders gescheiden zijn en tot regeling van de gedwongen | |
| tenuitvoerlegging inzake huisvesting van het kind », die onder meer | forcée en matière d'hébergement d'enfant », qui a notamment modifié |
| artikel 374 van het Burgerlijk Wetboek heeft gewijzigd. | l'article 374 du Code civil. |
| B.9.4. Wanneer niettemin de kinderen op een gelijkmatig verdeelde | B.9.4. Lorsque, toutefois, les enfants sont hébergés de manière |
| wijze door de gescheiden ouders worden gehuisvest, hetgeen de wetgever | égalitaire par les parents séparés, ce que le législateur souhaite |
| sedert de wet van 18 juli 2006 wenst te bevoorrechten, wordt hun last | privilégier depuis la loi du 18 juillet 2006, leur charge est |
| daadwerkelijk op een gelijkmatig verdeelde wijze door de ouders gedragen, en die verdeling van de daadwerkelijke last van het kind over de gescheiden ouders zou in principe in aanmerking moeten worden genomen in het stelsel van toekenning van de kinderbijslag omdat dit stelsel ertoe strekt de werkelijke last van het kind binnen het gezin te compenseren. B.10.1. Het bekritiseerde verschil in behandeling heeft geen betrekking op de kinderen die op een gelijkmatig verdeelde wijze door hun gescheiden ouders worden gehuisvest, maar wel op de kinderen uit een tweede huwelijk van elk van de gescheiden ouders met een derde persoon. In zulk een geval van nieuwe samenstelling van gezinnen, is het bepalen van de rang van het kind door het in aanmerking nemen van de andere rechtgevende kinderen uit een vorig huwelijk van een van zijn ouders, afhankelijk van de hoedanigheid van bijslagtrekkende van de genoemde ouder. B.10.2. Artikel 42, § 1, tweede en derde lid, van de gecoördineerde wetten heeft immers tot gevolg dat de rechtgevende kinderen, voor het bepalen van de rang die in aanmerking moet worden genomen voor de berekening van het bedrag aan kinderbijslag voor een kind uit een | effectivement assumée par les parents de manière égalitaire, et cette répartition de la charge effective de l'enfant entre les parents séparés devrait en principe être prise en compte dans le système d'octroi des allocations familiales, dès lors que celui-ci tend à compenser la charge réelle de l'enfant dans la famille. B.10.1. La différence de traitement critiquée concerne non pas les enfants hébergés de manière égalitaire par des parents séparés, mais les enfants nés d'une seconde union de chacun des deux parents séparés avec une tierce personne. En pareille hypothèse de recomposition des familles, la détermination du rang de l'enfant par la prise en compte des autres enfants bénéficiaires d'une union précédente d'un de ses parents dépend de la qualité d'allocataire dudit parent. B.10.2. L'article 42, § 1er, alinéas 2 et 3, des lois coordonnées a en effet pour conséquence que les enfants bénéficiaires ne sont pris en compte, pour la détermination du rang à prendre en considération pour |
| tweede huwelijk, alleen in aanmerking worden genomen wanneer de | le calcul du montant des allocations de l'enfant né d'une seconde |
| kinderbijslag wordt uitbetaald hetzij aan één enkele bijslagtrekkende, | union, que lorsque les allocations familiales sont payées soit à un |
| hetzij aan bijslagtrekkende ouders die niet zijn gescheiden. | seul allocataire, soit à des parents allocataires qui ne sont pas |
| Artikel 42, § 1, derde lid, van de gecoördineerde wetten, verhindert | séparés. L'article 42, § 1er, alinéa 3, des lois coordonnées empêche par contre |
| echter dat, tegenover het kind van de ouder die niet bijslagtrekkend | de prendre en compte, à l'égard de l'enfant du parent non allocataire, |
| is, voor het bepalen van de rang die in aanmerking moet worden genomen | pour la détermination du rang à prendre en considération pour le |
| voor de berekening van het bedrag aan kinderbijslag, de rechtgevende | calcul du montant des allocations, les enfants bénéficiaires d'une |
| kinderen uit een vorig huwelijk in aanmerking worden genomen, zelfs | union précédente, même si les parents séparés hébergent leurs enfants |
| wanneer de gescheiden ouders hun kinderen op een gelijkmatig verdeelde | de manière égalitaire. |
| wijze huisvesten. | |
| B.11.1. Door te verhinderen dat de hoedanigheid van bijslagtrekkende | B.11.1. En empêchant que des parents séparés qui hébergent leurs |
| wordt toegekend aan elk van de gescheiden ouders die hun kinderen op | enfants de manière égalitaire se voient reconnaître chacun la qualité |
| een gelijkmatig verdeelde wijze huisvesten, heeft artikel 42, § 1, | d'allocataire, l'article 42, § 1er, alinéa 3, des lois coordonnées a |
| derde lid, van de gecoördineerde wetten tot gevolg dat voor slechts | pour conséquence qu'un seul des parents pourra bénéficier de la prise |
| één van beide ouders de kinderen uit een vorig huwelijk in aanmerking | en compte des enfants nés de l'union précédente, pour la détermination |
| kunnen worden genomen voor het bepalen van de rang van de kinderen uit een tweede huwelijk. Die bepaling wordt verantwoord door de legitieme doelstelling dat kinderen niet tweemaal in aanmerking worden genomen voor het bepalen van het bedrag aan kinderbijslag voor de andere kinderen van elk van hun ouders. B.11.2. De omstandigheid dat de hoedanigheid van bijslagtrekkende aan een van de ouders werd toegekend in de echtscheidingsovereenkomst, is dus onbelangrijk omdat de in het geding zijnde bepaling alleszins verhindert dat de hoedanigheid van bijslagtrekkende aan elk van de gescheiden ouders wordt toegekend. Hoewel een van hun ouders gedeeltelijk de last op zich neemt van de kinderen uit een vorig huwelijk, kan de rang van sommige kinderen dus niet worden bepaald op grond van die daadwerkelijk gedragen last. Dat verschil in behandeling tussen rechtgevende kinderen wat het bepalen betreft van de rang die zij binnen het gezin innemen, op grond van de groepering rond alleen de bijslagtrekkende ouder, is niet redelijk verantwoord ten aanzien van de doelstelling van de wetgever, die erin bestaat rekening te houden met de toename van de te dragen last naarmate de omvang van het gezin toeneemt en met de effectieve situatie van de opvoeding van de kinderen in een concreet gezinsverband. B.11.3. Ook al is het gewettigd dat de wetgever wil vermijden dat alle kinderen van gescheiden ouders hoge bedragen aan kinderbijslag cumuleren doordat zij het voordeel genieten van het in aanmerking nemen van de kinderen uit een vorig huwelijk, die dus tweemaal zouden worden gegroepeerd voor het bepalen van de rang, is het niettemin onevenredig te erkennen, enerzijds, dat men een gelijkmatig verdeelde huisvesting en bijgevolg een verdeling van de last van de kinderen tussen de gescheiden ouders moet bevoorrechten, maar daarbij te weigeren, anderzijds, dat de hoedanigheid van bijslagtrekkende in aanmerking wordt genomen, althans gedeeltelijk, voor de kinderen uit een tweede huwelijk. Dat onverantwoorde verschil in behandeling vindt echter niet zijn | du rang des enfants nés d'une seconde union. Cette disposition est justifiée par l'objectif légitime que des enfants ne soient pas deux fois pris en compte pour la détermination du montant des allocations des autres enfants de chacun de leurs parents. B.11.2. La circonstance que la qualité d'allocataire ait été attribuée à un des parents dans la convention de divorce est donc indifférente, puisque la disposition en cause empêche en toute hypothèse que la qualité d'allocataire soit reconnue à chaque parent séparé. Bien qu'un de leurs parents assume partiellement la charge des enfants nés d'une précédente union, le rang de certains enfants ne pourra donc pas être déterminé en prenant en compte cette charge effectivement assumée. Cette différence de traitement entre enfants bénéficiaires quant à la détermination du rang qu'ils occupent dans le ménage, en fonction du groupement autour du seul parent allocataire, n'est pas raisonnablement justifiée par rapport à l'objectif du législateur de tenir compte de l'augmentation des charges corrélatives à l'augmentation de la taille de la famille et de la situation effective de l'éducation des enfants dans le contexte familial concret. B.11.3. S'il est légitime que le législateur souhaite éviter que tous les enfants de parents séparés cumulent des montants d'allocations familiales élevés, en bénéficiant de la prise en compte des enfants nés d'une union précédente, qui interviendraient donc deux fois dans un groupement pour la détermination du rang, il est toutefois disproportionné d'admettre, d'une part, qu'il faut privilégier l'hébergement égalitaire et par conséquent la répartition de la charge des enfants entre les parents séparés, tout en refusant, d'autre part, que la qualité d'allocataire soit prise en compte, à tout le moins |
| oorsprong in de in het geding zijnde bepaling, maar in het ontbreken | partiellement, pour les enfants nés d'une seconde union. |
| van een wetgevende bepaling die toelaat, voor het bepalen van de rang | Cette différence de traitement injustifiée ne trouve toutefois pas sa |
| van kinderen, de last in aanmerking te nemen die daadwerkelijk door | source dans la disposition en cause, mais dans l'absence de |
| elke ouder wordt gedragen voor de huisvesting en de opvoeding van hun | disposition législative qui permette de prendre en compte, pour |
| kinderen uit een vorig huwelijk, wanneer die kinderen op een | déterminer le rang des enfants, la charge effectivement assumée par |
| gelijkmatig verdeelde wijze door de ouders worden gehuisvest. | chaque parent dans l'hébergement et l'éducation de leurs enfants nés |
| B.12. Wanneer de vaststelling van een lacune is uitgedrukt in | d'une précédente union, lorsque ces enfants sont hébergés de manière |
| voldoende nauwkeurige en volledige bewoordingen die toelaten de in het | égalitaire par les parents. B.12. Lorsque le constat d'une lacune est exprimé en des termes |
| geding zijnde bepaling toe te passen met inachtneming van de | suffisamment précis et complets qui permettent l'application de la |
| referentienormen op grond waarvan het Hof zijn toetsingsbevoegdheid | disposition en cause dans le respect des normes de référence sur la |
| uitoefent, geeft het Hof aan dat het aan de rechter staat een einde te | base desquelles la Cour exerce son contrôle, la Cour indique qu'il |
| maken aan de schending van die normen. | appartient au juge de mettre fin à la violation de ces normes. |
| Zulks is in de thans voorliggende zaak niet het geval. Het Hof kan de | Tel n'est pas le cas dans la présente affaire. En effet, la Cour ne |
| in B.11.3 uitgedrukte vaststelling van een leemte immers niet nader | peut pas préciser davantage le constat de lacune exprimé en B.11.3 dès |
| preciseren aangezien het niet beschikt over een | lors qu'elle ne dispose pas d'un pouvoir d'appréciation équivalent à |
| beoordelingsbevoegdheid die gelijkwaardig is met die van de wetgever. | celui du législateur. A défaut de précisions, la lacune constatée en |
| Bij gebrek aan preciseringen kan de in B.11.3 vastgestelde leemte door | B.11.3 ne peut pas être comblée directement par le juge a quo. C'est |
| de verwijzende rechter niet rechtstreeks worden opgevuld. Het staat | donc au législateur, et à lui seul, qu'il appartient d'apprécier, dans |
| dus aan de wetgever, en aan hem alleen, om te oordelen, met | |
| inachtneming van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, hoe en in | le respect des articles 10 et 11 de la Constitution, de quelle manière |
| welke mate de last die daadwerkelijk door de ouders wordt gedragen | |
| voor hun kinderen, in aanmerking moet worden genomen in het geval van | et dans quelle mesure la charge effectivement assumée par les parents |
| de zogenoemde « nieuw samengestelde » gezinnen, rekening houdend met | pour leurs enfants doit être prise en compte, dans le cas de familles |
| de in B.11.1 in herinnering gebrachte doelstelling van gelijkheid | dites « recomposées », compte tenu de l'objectif d'égalité entre |
| tussen kinderen. | enfants rappelé en B.11.1. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - Artikel 42, § 1, van de wetten betreffende de kinderbijslag voor | - L'article 42, § 1er, des lois relatives aux allocations familiales |
| loonarbeiders, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 19 december | pour travailleurs salariés, coordonnées par arrêté royal du 19 |
| 1939, schendt de artikelen 10, 11 en 22 van de Grondwet niet. | décembre 1939, ne viole pas les articles 10, 11 et 22 de la Constitution. |
| - Het ontbreken van een wettelijke bepaling die toelaat, voor het | - L'absence de disposition législative qui permette de prendre en |
| bepalen van de rang van kinderen, de last in aanmerking te nemen die | compte, pour déterminer le rang des enfants, la charge effectivement |
| daadwerkelijk door elk van de ouders wordt gedragen voor de | assumée par chacun des parents dans l'hébergement et l'éducation de |
| huisvesting en de opvoeding van hun kinderen uit een vorig huwelijk, | leurs enfants nés d'une précédente union, lorsque ces enfants sont |
| wanneer die kinderen op een gelijkmatig verdeelde wijze door de ouders | hébergés de manière égalitaire par les parents, viole les articles 10 |
| worden gehuisvest, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | et 11 de la Constitution. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 12 oktober 2017. | la Cour constitutionnelle, le 12 octobre 2017. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |