← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 99/2017 van 19 juli 2017 Rolnummer : 6487 In zake : de prejudiciële
vragen over artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992
betreffende de onroerende voorheffing, gesteld Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 99/2017 van 19 juli 2017 Rolnummer : 6487 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing, gesteld Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 99/2017 du 19 juillet 2017 Numéro du rôle : 6487 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative au précompte immobilier, p La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 99/2017 van 19 juli 2017 | Extrait de l'arrêt n° 99/2017 du 19 juillet 2017 |
Rolnummer : 6487 | Numéro du rôle : 6487 |
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 2bis van de ordonnantie | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de |
van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende | l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 |
de onroerende voorheffing, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel. | relative au précompte immobilier, posées par la Cour d'appel de Bruxelles. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de | composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges |
rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul en R. | J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul et R. Leysen, |
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. |
voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | Spreutels, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij arrest van 12 november 2015 in zake de Gewestelijke | Par arrêt du 12 novembre 2015 en cause de la Société de Développement |
Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest | |
(GOMB) tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van | pour la Région de Bruxelles-Capitale (SDRB) contre l'Etat belge, dont |
het Hof is ingekomen op 28 juli 2016, heeft het Hof van Beroep te | l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 28 juillet 2016, la |
Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : | Cour d'appel de Bruxelles a posé les questions préjudicielles |
« 1. Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van 23 juli 1992 | suivantes : « 1. L'article 2bis de l'ordonnance du 23 juillet 1992 relative au |
betreffende de onroerende voorheffing, zoals gewijzigd bij artikel 3 | précompte immobilier, tel que modifié par l'article 3 de l'ordonnance |
van de ordonnantie van 13 april 1995, artikel 23, derde lid, 3°, van | du 13 avril 1995, viole-t-il l'article 23, al. 3, 3° de la |
de Grondwet, in zoverre die bepaling, teneinde het recht op een | |
behoorlijke huisvesting te verzekeren maar in tegenspraak met dat | Constitution, en ce que cette disposition, en vue d'assurer le droit à |
doel, de GOMB, die een wettelijke opdracht inzake stadsvernieuwing en | un logement décent mais à l'encontre de cet objectif, empêche la SDRB, |
de bouw van nieuwe woningen uitvoert, verhindert de vrijstelling of de | qui exerce une mission légale de rénovation urbaine et de construction |
kwijtschelding te genieten van de onroerende voorheffing in verband | de logements neufs, de bénéficier de l'exonération ou de la remise du |
met improductieve onroerende goederen die moeten worden afgebroken met | précompte immobilier afférent à des immeubles improductifs destinés à |
het oog op het bouwen van onroerende goederen die bestemd zijn voor de | être démolis en vue de la construction d'immeubles destinés à |
uitvoering van die opdracht ? | l'exécution de cette mission ? |
2. Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van 23 juli 1992 | 2. L'article 2bis de l'ordonnance du 23 juillet 1992 relative au |
betreffende de onroerende voorheffing, zoals gewijzigd bij artikel 3 | précompte immobilier, tel que modifié par l'article 3 de l'ordonnance |
van de ordonnantie van 13 april 1995, de artikelen 10, 11 en 172 van | du 13 avril 1995 viole-t-il les articles 10, 11 et 172 de la |
de Grondwet in zoverre het belastingplichtigen die zich in wezenlijk | Constitution en ce qu'il traite de la même manière des contribuables |
verschillende situaties bevinden, op dezelfde wijze behandelt, | qui sont dans des situations essentiellement différentes, à savoir |
namelijk, enerzijds, de publiekrechtelijke rechtspersonen wier | d'une part, les personnes morales de droit public dont les |
investeringen in onroerend goed worden bepaald door hun bij besluit | investissements immobiliers sont définis par leur objet social fixé |
vastgesteld maatschappelijk doel en passen in een perspectief van | par arrêté et s'inscrivent dans une perspective de rénovation urbaine |
stadsvernieuwing en rehabilitatie van het wonen, en, anderzijds, de | et de réhabilitation de l'habitat, et d'autre part, les personnes qui |
personen die geen dergelijke openbare opdracht hebben ? ». | ne sont pas investies de pareille mission publique ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling | Quant à la disposition en cause |
B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 2bis van de | B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 2bis de |
ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 | l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 |
betreffende de onroerende voorheffing, ingevoegd bij artikel 3 van de | relative au précompte immobilier, inséré par l'article 3 de |
ordonnantie van 13 april 1995, dat bepaalt : | l'ordonnance du 13 avril 1995, qui dispose : |
« In afwijking van artikel 257, 4° van het Wetboek van de | « Par dérogation à l'article 257, 4°, du Code des impôts sur les |
Inkomstenbelastingen 1992 wordt op het grondgebied van het Brussels | |
Hoofdstedelijk Gewest slechts een kwijtschelding of proportionele | revenus 1992, une remise ou modération proportionnelle du précompte |
vermindering van de onroerende voorheffing verleend onder de volgende | immobilier sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale n'est |
voorwaarden : | accordée qu'aux conditions suivantes : |
1° dat het een gebouwd onroerend goed betreft dat niet gemeubileerd is | 1° qu'il s'agisse d'un bien immobilier bâti, non meublé, resté |
en dat in de loop van het jaar gedurende ten minste negentig dagen | totalement inoccupé et improductif de revenus pendant au moins nonante |
niet in gebruik is genomen en geen inkomsten heeft opgebracht; | jours dans le courant de l'année; |
2° dat het onder 1° bedoelde gebouw hetzij ongezond maar verbeterbaar | 2° que l'immeuble visé au 1° soit ou bien déclaré insalubre mais |
is verklaard, in de zin van artikel 6 van het besluit van de Brusselse | améliorable au sens de l'article 6 de l'arrêté de l'Exécutif de la |
Hoofdstedelijke Executieve van 29 maart 1990 betreffende de toekenning | Région de Bruxelles-Capitale du 29 mars 1990 relatif à l'octroi de |
van toelagen voor de renovatie van woningen aan natuurlijke personen, | primes pour la rénovation d'habitations au bénéfice des personnes |
physiques ou bien soit déclaré insalubre mais améliorable par le | |
hetzij door de gemeenteraad, krachtens artikel 119 van de nieuwe | conseil communal en vertu de l'article 119 de la nouvelle loi |
gemeentewet, of door de burgemeester, krachtens de artikelen 133 en | communale ou par le bourgmestre en vertu des articles 133 et 135 de |
135 van dezelfde wet, ongezond maar verbeterbaar is verklaard; | cette même loi; |
3° dat het gebouw na de werkzaamheden voldoet aan de minimale | 3° que cet immeuble, après travaux, réponde aux normes minimales |
bewoonbaarheidsnormen, omschreven in artikel 6 van hetzelfde besluit; | d'habitabilité prévues à l'article 6 de ce même arrêté; |
4° dat de belastingplichtige, bedoeld in artikel 251 van hetzelfde wetboek een bewoning van het gebouw bewijst gedurende een ononderbroken periode van negen jaar. De onderbrekingen van maximaal negentig dagen worden beschouwd als ononderbroken bewoning; 5° dat de belastingplichtige aan de gewestelijke directeur van de administratie van de direkte belastingen, bevoegd voor de plaats waar het ongezond verklaard maar verbeterbaar gebouw is gelegen, een attest bezorgt dat al naargelang het geval door de administratie voor huisvesting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of door het gemeentebestuur is uitgereikt ». B.1.2. Artikel 257, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen | 4° que le contribuable visé à l'article 251 du même code justifie d'une occupation ininterrompue de neuf années. Les interruptions de nonante jours au maximum sont considérées comme des occupations ininterrompues; 5° que le contribuable remette au directeur régional de l'administration des contributions directes compétent pour le lieu où est situé l'immeuble déclaré insalubre mais améliorable, une attestation délivrée par l'administration du logement de la Région de Bruxelles-Capitale ou par l'administration communale selon le cas ». |
1992 (WIB 1992) bepaalt : | B.1.2. L'article 257, 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992 (CIR |
« Op aanvraag van de belanghebbende wordt verleend : | 1992) dispose : « Sur la demande de l'intéressé, il est accordé : |
[...] | [...] |
4° kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende | 4° remise ou modération proportionnelle du précompte immobilier dans |
voorheffing voor zover het belastbare kadastraal inkomen ingevolge | la mesure où le revenu cadastral imposable peut être réduit en vertu |
artikel 15 kan worden verminderd ». | de l'article 15 ». |
B.1.3. Zoals het op het in het geding zijnde aanslagjaar van | B.1.3. Tel qu'il était applicable à l'exercice d'imposition en cause, |
toepassing was, bepaalde artikel 15, § 1, van hetzelfde Wetboek : | l'article 15, § 1er, du même Code disposait : |
« Het kadastraal inkomen wordt proportioneel verminderd naar | « Le revenu cadastral est réduit dans une mesure proportionnelle à la |
verhouding tot de duur en de omvang van de onproduktiviteit, van het | durée et à l'importance de l'improductivité, de l'absence de |
ontbreken van het genot van inkomsten of van het verlies ervan : | jouissance de revenus ou de la perte de ceux-ci : |
1° wanneer een niet gemeubileerd gebouwd onroerend goed in de loop van | 1° dans le cas où un immeuble bâti, non meublé, est resté totalement |
het jaar gedurende ten minste 90 dagen volstrekt niet in gebruik is | inoccupé et improductif de revenus pendant au moins 90 jours dans le |
genomen en volstrekt geen inkomsten heeft opgebracht; | courant de l'année; |
2° wanneer materieel en outillage geheel, of voor een gedeelte dat ten | 2° dans le cas où la totalité du matériel et de l'outillage, ou une |
minste 25 pct. van het kadastraal inkomen ervan vertegenwoordigt, in | partie de ceux-ci, représentant au moins 25 p.c. de leur revenu |
het jaar gedurende ten minste 90 dagen buiten werking zijn gebleven; | cadastral, est restée inactive pendant au moins 90 jours dans le courant de l'année; |
3° wanneer een onroerend goed of materieel en outillage geheel, of | 3° dans le cas où la totalité soit d'un immeuble, soit du matériel et |
voor een gedeelte dat ten minste 25 pct. van het kadastraal inkomen | de l'outillage, ou une partie de ceux-ci représentant au moins 25 p.c. |
ervan vertegenwoordigt, zijn vernield ». | de leur revenu cadastral respectif, est détruite ». |
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag | Quant à la première question préjudicielle |
B.2. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid van artikel 2bis van de | B.2. La Cour est invitée à examiner la compatibilité de l'article 2bis |
voormelde ordonnantie van 23 juli 1992 met artikel 23, derde lid, 3°, | de l'ordonnance du 23 juillet 1992 précitée avec l'article 23, alinéa |
van de Grondwet te onderzoeken, in zoverre de voorwaarden die erin | 3, 3°, de la Constitution, en ce que les conditions qu'il fixe pour |
worden vastgesteld voor het verkrijgen van een kwijtschelding of | l'obtention d'une remise ou d'une modération proportionnelle du |
proportionele vermindering van de onroerende voorheffing, onmogelijk | précompte immobilier seraient impossibles à remplir par la Société de |
te vervullen zouden zijn door de Gewestelijke | |
Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest | |
(hierna : GOMB) met betrekking tot de onroerende goederen die zij | Développement pour la Région de Bruxelles-Capitale (ci-après : SDRB) |
verwerft teneinde ze af te breken en in de plaats ervan nieuwe | relativement aux immeubles qu'elle acquiert en vue de les démolir et |
woningen herop te bouwen. | de reconstruire des logements neufs à leur place. |
B.3.1. Artikel 23, derde lid, 3°, van de Grondwet bepaalt : | B.3.1. L'article 23, alinéa 3, 3°, de la Constitution dispose : |
« Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. | « Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. |
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde | A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 |
regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de | garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les |
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden | droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les |
voor de uitoefening bepalen. | conditions de leur exercice. |
Die rechten omvatten inzonderheid : | Ces droits comprennent notamment : |
[...] | [...] |
3° het recht op een behoorlijke huisvesting ». | 3° le droit à un logement décent ». |
B.3.2. Bij de voormelde bepaling worden de bevoegde wetgevers, te | B.3.2. La disposition précitée charge les législateurs compétents, en |
dezen de gewestwetgevers, ermee belast het recht op een behoorlijke | l'espèce les législateurs régionaux, de garantir le droit à un |
huisvesting te waarborgen. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid | logement décent. Il relève du pouvoir d'appréciation de chaque |
van elke wetgever de maatregelen te bepalen die hij adequaat en | législateur de déterminer les mesures qu'il estime adéquates et |
opportuun acht om dat doel te verwezenlijken. | opportunes pour réaliser cet objectif. |
B.4. Considérant la remise ou la modération proportionnelle du | |
précompte immobilier pour les immeubles bâtis non meublés prévue par | |
B.4. Door de in het voormelde artikel 257, 4°, van het WIB 1992 | l'article 257, 4°, du CIR 1992 précité comme l'un des facteurs qui ont |
bedoelde kwijtschelding of proportionele vermindering van de | contribué à la spéculation immobilière sur le territoire de la Région |
onroerende voorheffing voor de gebouwde onroerende goederen die niet | |
gemeubileerd zijn, te beschouwen als een van de factoren die de | |
vastgoedspeculatie op het grondgebied van het Brusselse | |
Hoofdstedelijke Gewest in de hand hebben gewerkt « met nefaste | de Bruxelles-Capitale « avec ses effets néfastes pour les habitants |
gevolgen voor de inwoners zoals onder andere de verhoging van de | tels que l'augmentation des loyers, la taudisation et l'abandon |
huurprijzen, de verkrotting en leegstand van de woningen » (Parl. St., | d'habitat » (Doc. parl., Conseil de la Région de BruxellesCapitale, |
Brusselse Hoofdstedelijke Raad, 1993-1994, A-319/1, p. 1), heeft de | 1993-1994, A-319/1, p. 1), le législateur ordonnanciel, faisant usage |
ordonnantiegever, gebruikmakend van zijn bevoegdheid inzake onroerende | de sa compétence en matière de précompte immobilier, a limité la |
voorheffing, de kwijtschelding of proportionele vermindering ervan | remise ou la modération proportionnelle de celui-ci aux immeubles qui |
beperkt tot de panden die ongezond maar verbeterbaar zijn verklaard en | ont été déclarés insalubres mais améliorables et qui, à l'issue des |
die na de renovatiewerkzaamheden aan de minimale bewoonbaarheidsnormen | travaux de rénovation, satisferont aux normes minimales en matière |
zullen voldoen. | d'habitabilité. |
Cette restriction vise non seulement à lutter contre la taudisation, | |
Die beperking beoogt niet alleen de verkrotting tegen te gaan, zij wil | mais elle entend aussi inciter « un nombre important de propriétaires |
ook « een groot aantal eigenaars ertoe aanzetten om hun gebouwen en | à mettre en location plus rapidement leurs immeubles et appartements » |
appartementen sneller te huur te zetten » (ibid., p. 2). In die zin | (ibid., p. 2). En ce sens, la disposition en cause doit être |
moet de in het geding zijnde bepaling worden beschouwd « als een | considérée « comme un moyen mis en oeuvre afin d'atteindre un but |
middel dat wordt uitgewerkt om een doelstelling te bereiken die bij de | inséré lors de la dernière réforme constitutionnelle, à savoir le |
laatste grondwetsherziening werd ingevoerd, met name het recht op een | |
gepaste woning » (Parl. St., Brusselse Hoofdstedelijke Raad, | droit à un logement décent » (Doc. parl., Conseil de la Région de |
1993-1994, A-319/2, p. 3). | Bruxelles-Capitale, 1993-1994, A-319/2, p. 3). |
B.5. De GOMB is een publiekrechtelijke instelling met | B.5. La SDRB est un organisme de droit public doté de la personnalité |
rechtspersoonlijkheid waarvan de taken worden vastgesteld bij de | juridique dont les missions sont fixées par l'ordonnance du 20 mai |
ordonnantie van 20 mei 1999 betreffende de Gewestelijke | 1999 relative à la Société de Développement pour la Région de |
Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. | |
Krachtens artikel 3 van die ordonnantie « vervult [zij] opdrachten | Bruxelles-Capitale. En vertu de l'article 3 de cette ordonnance, elle |
inzake economische ontwikkeling en stadsvernieuwing op het grondgebied | « accomplit des missions de développement économique et de rénovation |
van het Gewest ». Inzake stadsvernieuwing kan zij onder meer, « binnen | urbaine sur le territoire de la Région ». En matière de rénovation |
de perken van haar financiële mogelijkheden [,] [...] woningen en | urbaine, elle peut notamment, « dans la mesure de ses disponibilités |
gebouwen [oprichten] met een ambachtelijke, commerciële, | financières, [produire] des logements et des immeubles à caractère |
gemeenschappelijke of dienstverlenende functie die noodzakelijk is | artisanal, commercial, communautaire ou de service qui seraient |
binnen een complex van woningen » (artikel 5, § 1). In dat kader is | nécessaires au sein d'un ensemble d'habitations » (article 5, § 1er). |
het doel « de bouw van ' middelgrote ' woningen, meer bepaald, | Dans ce cadre, l'objectif est de réaliser « du logement dit ' moyen ', |
woningen die ter beschikking worden gesteld van personen die geen | c'est-à-dire ouvert aux personnes qui n'ont pas accès au logement |
sociale woning kunnen verkrijgen maar van wie het inkomen niet groot | social mais dont les revenus ne sont pas à ce point élevés qu'ils leur |
genoeg is om op de privémarkt gemakkelijk aangepaste en | permettent d'accéder aisément à des logements adaptés et de qualité |
kwaliteitsvolle woningen te verwerven » (Parl. St., Brusselse | sur le marché privé » (Doc. parl., Conseil de la Région de |
Hoofdstedelijke Raad, 1998-1999, A-309/1, p. 4). | Bruxelles-Capitale, 1998-1999, A-309/1, p. 4). |
In artikel 22, § 1, van dezelfde ordonnantie wordt gepreciseerd dat « | L'article 22, § 1er, de la même ordonnance précise que « la SDRB est |
de GOMB is onderworpen aan de controlebevoegdheid van de Regering ». | soumise au pouvoir de contrôle du Gouvernement ». En vertu de |
Krachtens artikel 20, § 2, kent « de Regering [...] aan de GOMB | l'article 20, § 2, « le Gouvernement octroie des subsides à la SDRB |
subsidies toe voor de financiering van haar in artikel 5, § 1, | pour la réalisation de sa mission de rénovation urbaine visée à |
bedoelde opdracht inzake stadsvernieuwing ». | l'article 5, § 1er ». |
B.6.1. Zowel de bij de in het geding zijnde bepaling ingevoerde | B.6.1. Tant la limitation des remises et modérations proportionnelles |
beperking van de kwijtscheldingen en proportionele verminderingen van | du précompte immobilier établie par la disposition en cause que la |
de onroerende voorheffing als de oprichting van de GOMB en de | création de la SDRB et l'octroi à celle-ci de moyens financiers en vue |
toekenning van financiële middelen aan die instelling teneinde | de mener à bien des projets de rénovation urbaine sont des mesures |
projecten inzake stadsvernieuwing tot een goed einde te brengen, zijn | |
maatregelen die door de ordonnantiegever zijn genomen om zich te | prises par le législateur ordonnanciel en vue de se conformer à |
conformeren aan de verplichting die hem bij artikel 23, derde lid, 3°, | l'obligation que lui impose l'article 23, alinéa 3, 3°, de la |
van de Grondwet inzake het recht op behoorlijke huisvesting wordt | Constitution en matière de droit au logement décent. Par la limitation |
opgelegd. Door de kwijtschelding of vermindering van de onroerende | de la remise ou modération du précompte immobilier, le législateur |
voorheffing te beperken, wil de wetgever eigenaars ertoe aanzetten | entend inciter les propriétaires à éviter les comportements de |
gedragingen inzake vastgoedspeculatie te vermijden, hun goederen te | |
onderhouden en ze te verhuren. Door de oprichting en de financiering | spéculation immobilière, à entretenir leurs biens et à les mettre en |
van de GOMB wil de ordonnantiegever het Brusselse Hoofdstedelijke | location. Par la création et le financement de la SDRB, le législateur |
Gewest een hulpmiddel toekennen om met name nieuwe woningen te bouwen. | ordonnanciel entend doter la Région de Bruxelles-Capitale d'un outil |
B.6.2. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de | de réalisation, notamment, de logements neufs. |
ordonnantiegever te beslissen over de maatregelen die hij, | B.6.2. Il relève du pouvoir d'appréciation du législateur ordonnanciel |
gebruikmakend van de bevoegdheden die hem toekomen, moet nemen | de décider des mesures à adopter, en faisant usage des compétences qui |
teneinde het recht op behoorlijke huisvesting op het grondgebied van | lui reviennent, afin de garantir le droit au logement décent sur le |
het Gewest te waarborgen. Daartoe kan hij fiscale maatregelen nemen | territoire de la Région. Il peut, à cette fin, adopter des mesures |
die ertoe strekken bepaalde gedragingen bij private eigenaars aan te | fiscales visant à encourager certains comportements chez les |
moedigen en daarenboven, via een openbare operator, | propriétaires privés et à stimuler par ailleurs, par le biais d'un |
de bouw van nieuwe woningen te stimuleren. In dat kader komt het hem | opérateur public, la construction de logements neufs. Il lui revient |
toe te oordelen over de noodzaak en de opportuniteit, rekening houdend | dans ce cadre de juger de la nécessité et de l'opportunité, en prenant |
met de doelstellingen en de gevolgen van zijn beleid in fiscale zaken, | en considération les objectifs et les effets de sa politique en |
om te voorzien in een mogelijkheid tot kwijtschelding of vermindering | |
van de onroerende voorheffing voor de onroerende goederen die door de | matière fiscale, de prévoir une possibilité de remise ou de modération |
GOMB zijn verworven teneinde ze af te breken en in de plaats ervan | du précompte immobilier sur les immeubles acquis par la SDRB en vue de |
nieuwe woningen te bouwen. | |
B.7.1. Uit de loutere vaststelling dat de GOMB, wanneer zij ongezonde | leur démolition et de la construction de logements neufs à leur place. |
panden aankoopt om ze af te breken, geen fiscale maatregel kan | B.7.1. Il ne saurait être déduit de la seule constatation que la SDRB, |
genieten die ertoe strekt het renoveren en het op de huurmarkt brengen | lorsqu'elle acquiert des immeubles insalubres en vue de leur |
van woningen aan te moedigen, kan niet worden afgeleid dat die | démolition, ne peut bénéficier d'une mesure fiscale visant à |
encourager la rénovation et la mise sur le marché locatif de logements | |
maatregel niet bestaanbaar zou zijn met artikel 23, derde lid, 3°, van | que cette mesure ne serait pas compatible avec l'article 23, alinéa 3, |
de Grondwet. | 3°, de la Constitution. |
B.7.2. In dat verband wordt niet vereist dat de door de Brusselse gewestelijke overheden toegekende subsidies uitdrukkelijk moeten worden verhoogd met het bedrag van de onroerende voorheffingen die de GOMB verschuldigd is voor de ongezonde panden die zij verwerft om ze af te breken, tijdens de periode die noodzakelijk is voor het verkrijgen van de daartoe vereiste vergunningen. Het komt de Brusselse gewestelijke overheden toe het bedrag te bepalen van de subsidies die op algemene wijze voor elk project aan de GOMB moeten worden toegekend, onder meer rekening houdend met de lasten die worden geheven op de goederen die zij moet verwerven om haar opdrachten tot een goed einde te brengen. B.8. Voor het overige zijn de door de GOMB aangevoerde moeilijkheden inzake het verkrijgen van de in het 5° van de in het geding zijnde bepaling bedoelde attesten aangelegenheden die onder de concrete toepassing van de bepaling ressorteren en die bijgevolg buiten de bevoegdheid van het Hof vallen. B.9. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag | B.7.2. A cet égard, il n'est pas exigé que les subsides octroyés par les autorités régionales bruxelloises soient expressément majorés du montant des précomptes immobiliers dus par la SDRB sur les immeubles insalubres qu'elle acquiert en vue de les démolir, durant la période nécessaire à l'obtention des autorisations requises à cette fin. Il revient aux autorités régionales bruxelloises de déterminer le montant des subsides qui doivent être accordés à la SDRB de manière générale pour chaque projet, compte tenu, entre autres, des charges grevant les biens qu'elle doit acquérir pour mener à bien ses missions. B.8. Pour le surplus, les difficultés d'obtention des attestations visées au 5° de la disposition en cause, invoquées par la SDRB, sont des questions qui relèvent de l'application concrète de la disposition et qui échappent en conséquence à la compétence de la Cour. B.9. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. Quant à la seconde question préjudicielle |
B.10. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid van artikel 2bis van | B.10. La Cour est invitée à examiner la compatibilité de l'article |
de in het geding zijnde ordonnantie van 23 juli 1992 met het door de | 2bis de l'ordonnance du 23 juillet 1992 en cause avec le principe |
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet gewaarborgde beginsel van | d'égalité et de non-discrimination garanti par les articles 10, 11 et |
gelijkheid en niet-discriminatie te onderzoeken, in zoverre het alle schuldenaars van de onroerende voorheffing op dezelfde wijze behandelt, door hen aan dezelfde voorwaarden te onderwerpen om een kwijtschelding of vermindering van de voorheffing wegens improductiviteit te verkrijgen, zonder rekening te houden met de specifieke opdracht inzake stadsvernieuwing en rehabilitatie van het wonen die door de overheid aan de GOMB is toevertrouwd. B.11. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de in het geding zijnde maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | 172 de la Constitution en ce qu'il traite de la même manière tous les redevables du précompte immobilier, en les soumettant aux mêmes conditions pour obtenir une remise ou une modération du précompte pour improductivité, sans avoir égard à la mission spécifique de rénovation urbaine et de réhabilitation de l'habitat confiée par les autorités publiques à la SDRB. B.11. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
B.12.1. De bij de in het geding zijnde bepaling opgelegde voorwaarden voor het verkrijgen van een kwijtschelding of vermindering van de onroerende voorheffing in verband met een onbewoond en improductief goed zijn relevant om de doelstellingen van de ordonnantiegever te bereiken die erin bestaan verkrotting te voorkomen en het renoveren en verhuren van voor huisvesting bestemde onroerende goederen aan te moedigen. Door de kwijtschelding of vermindering van de voorheffing wegens improductiviteit te beperken tot de gevallen waarin de eigenaar werken onderneemt om het onroerend goed onmiddellijk na een periode van bewoning in overeenstemming te brengen met de bewoonbaarheidsnormen, moedigt de ordonnantiegever eigenaars immers aan om de voor huisvesting bestemde goederen te renoveren en te verhuren vooraleer het verval ervan onherstelbaar wordt. B.12.2. Ten aanzien van die doelstellingen bevindt een met een opdracht inzake stadsvernieuwing belaste publiekrechtelijke instelling | B.12.1. Les conditions imposées par la disposition en cause pour l'obtention d'une remise ou d'une modération du précompte immobilier afférent à un bien inoccupé et improductif sont pertinentes pour atteindre les objectifs du législateur ordonnanciel consistant à prévenir la taudisation et à encourager la rénovation et la mise en location des immeubles destinés au logement. En effet, en limitant la remise ou la modération du précompte pour improductivité aux hypothèses dans lesquelles le propriétaire entreprend des travaux en vue de rendre l'immeuble conforme aux normes d'habitabilité immédiatement après une période d'occupation, le législateur ordonnanciel encourage les propriétaires à rénover et à mettre les biens destinés au logement en location avant que leur dégradation ne devienne irrémédiable. B.12.2. Au regard de ces objectifs, un organisme de droit public chargé d'une mission de rénovation urbaine tel que la SDRB ne se |
zoals de GOMB zich niet in een situatie die wezenlijk verschilt van | trouve pas dans une situation essentiellement différente de celle |
die van andere eigenaars van ongezonde panden, aangezien die private | d'autres propriétaires d'immeubles insalubres, dès lors que ceux-ci |
vastgoedbeheerders kunnen zijn die die goederen ook hebben aangekocht | peuvent être des opérateurs immobiliers privés ayant également acquis |
om ze af te breken teneinde nieuwe woningen in de plaats ervan te | ces biens en vue de les démolir pour construire des logements neufs à |
bouwen. | leur place. |
Ook al kan de ordonnantiegever fiscale bepalingen aannemen die ook dat | Même si le législateur ordonnanciel peut adopter des dispositions |
soort van werkzaamheid bevorderen, toch legt de inachtneming van de | fiscales favorisant également ce type d'opération, le respect des |
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet hem niet de verplichting op, | articles 10, 11 et 172 de la Constitution ne lui impose pas, compte |
rekening houdend met zijn beoordelingsbevoegdheid inzake zowel fiscaal | tenu de son pouvoir d'appréciation tant en matière de politique |
als huisvestingsbeleid, om de GOMB anders te behandelen dan de andere | fiscale qu'en matière de politique du logement, de traiter la SDRB |
schuldenaars van de onroerende voorheffing op goederen die op het | différemment des autres redevables du précompte immobilier sur les |
grondgebied van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zijn gelegen. | biens sis sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale. |
B.13. Voor het overige blijkt uit het antwoord op de eerste | B.13. Pour le surplus, il ressort de la réponse à la première question |
prejudiciële vraag dat de in het geding zijnde bepaling geen | préjudicielle que la disposition en cause n'entraîne pas de |
onevenredig gevolg voor de GOMB met zich meebrengt. | conséquence disproportionnée pour la SDRB. |
B.14. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.14. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke | L'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du |
Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing, | 23 juillet 1992 relative au précompte immobilier, inséré par l'article |
ingevoegd bij artikel 3 van de ordonnantie van 13 april 1995, schendt | 3 de l'ordonnance du 13 avril 1995, ne viole pas les articles 10, 11, |
de artikelen 10, 11, 23, derde lid, 3°, en 172 van de Grondwet niet. | 23, alinéa 3, 3°, et 172 de la Constitution. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 19 juli 2017. | la Cour constitutionnelle, le 19 juillet 2017. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
J. Spreutels | J. Spreutels |