← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 95/2017 van 13 juli 2017 Rolnummer : 6641 In zake : de prejudiciële
vraag betreffende de artikelen 343, § 1, b), en 353 en volgende van het Burgerlijk Wetboek, in
samenhang gelezen met de artikelen 162 en 164 va Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit
de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 95/2017 van 13 juli 2017 Rolnummer : 6641 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 343, § 1, b), en 353 en volgende van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen met de artikelen 162 en 164 va Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 95/2017 du 13 juillet 2017 Numéro du rôle : 6641 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 343, § 1 er , b), et 353 et suivants du Code civil, lus en combinaison avec les articles 162 et 16 La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges J.-(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 95/2017 van 13 juli 2017 | Extrait de l'arrêt n° 95/2017 du 13 juillet 2017 |
| Rolnummer : 6641 | Numéro du rôle : 6641 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 343, § 1, b), | En cause : la question préjudicielle relative aux articles 343, § 1er, |
| en 353 en volgende van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen | b), et 353 et suivants du Code civil, lus en combinaison avec les |
| met de artikelen 162 en 164 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door | articles 162 et 164 du Code civil, posée par le Tribunal de première |
| de Rechtbank van eerste aanleg Limburg, afdeling Tongeren. | instance du Limbourg, division Tongres. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de | composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges |
| rechters J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en R. | J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et R. Leysen, |
| Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président E. De |
| voorzitterschap van voorzitter E. De Groot, | Groot, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 15 maart 2017 in zake A.S., waarvan de expeditie ter | Par jugement du 15 mars 2017 en cause de A.S., dont l'expédition est |
| griffie van het Hof is ingekomen op 17 maart 2017, heeft de Rechtbank | parvenue au greffe de la Cour le 17 mars 2017, le Tribunal de première |
| van eerste aanleg Limburg, afdeling Tongeren, de volgende prejudiciële | instance du Limbourg, division Tongres, a posé la question |
| vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
| « Schenden artikel 343 § 1 b) van het Burgerlijk Wetboek en de | |
| artikelen 353 e.v. van het Burgerlijk Wetboek in samenhang gelezen met | « L'article 343, § 1er, b), du Code civil et les articles 353 et |
| de artikelen 162 en 164 van het Burgerlijk Wetboek, de artikelen 10, | suivants du Code civil, combinés avec les articles 162 et 164 du Code |
| 11 en 22bis van de Grondwet en de artikelen 8 en 14 van het Europees | civil, violent-ils les articles 10, 11 et 22bis de la Constitution et |
| Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele | les articles 8 et 14 de la Convention européenne de sauvegarde des |
| Vrijheden van 4 november 1950, in zoverre dat adoptie enkel mogelijk is voor alle samenwonenden die gedurende meer dan drie jaren samenwonen, en tevens voor samenwonende bloedverwanten waarvoor een huwelijksbeletsel bestaat waarvoor ontheffing kan worden verleend, doch dat samenwonende bloedverwanten, waarvoor een absoluut huwelijksverbod geldt (en dus voor het huwelijksverbod geen ontheffing verleend kan worden) algemeen en zonder uitzondering worden uitgesloten voor adoptie en terwijl personen onder gelijke omstandigheden, doch waarvoor geen huwelijksbeletselen bestaan conform art. 343 § 1 b) B.W. wel een kind kunnen adopteren indien zij aan de overige voorwaarden voldoen en terwijl samenwonende bloedverwanten onder gelijke omstandigheden, waarvoor bovendien wél een huwelijksbeletsel bestaat omwille van bloedverwantschap, maar waarvoor wel ontheffing mogelijk is, conform art. 343 § 1 b) B.W. wel een kind kunnen adopteren indien zij aan de overige voorwaarden voldoen ? ». | droits de l'homme et des libertés fondamentales du 4 novembre 1950, en ce que l'adoption n'est possible que pour tous les cohabitants qui vivent ensemble depuis plus de trois ans et également pour des personnes vivant ensemble et unies par un lien de parenté entraînant un empêchement à mariage dont elles peuvent être dispensées, mais que les personnes vivant ensemble et unies par un lien de parenté entraînant une prohibition absolue de mariage (pour laquelle, donc, aucune dispense ne peut être accordée) sont, de manière générale et sans exception, exclues de l'adoption, alors que les personnes se trouvant dans des circonstances égales, mais pour lesquelles il n'existe pas d'empêchements au mariage peuvent, conformément à l'article 343, § 1er, b), du Code civil, adopter un enfant si elles remplissent les autres conditions et alors que les personnes vivant ensemble et unies par un lien de parenté qui se trouvent dans des circonstances égales, pour lesquelles il existe par ailleurs effectivement un empêchement à mariage, pour des raisons de parenté, mais dont elles peuvent être dispensées, peuvent, conformément à l'article 343, § 1er, b), du Code civil, adopter un enfant si elles remplissent les autres conditions ? ». |
| Op 29 maart 2017 hebben de rechters-verslaggevers E. Derycke en P. | Le 29 mars 2017, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi |
| Nihoul, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere | |
| wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les |
| kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te | juges-rapporteurs E. Derycke et P. Nihoul ont informé la Cour qu'ils |
| stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op | pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de |
| voorafgaande rechtspleging. | l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de | B.1. La Cour est invitée à se prononcer sur la compatibilité des |
| bestaanbaarheid van de artikelen 343, § 1, b), van het Burgerlijk | |
| Wetboek en 353 en volgende van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang | articles 343, § 1er, b), et 353 et suivants du Code civil, combinés |
| gelezen met de artikelen 162 en 164 van het Burgerlijk Wetboek, met de | avec les articles 162 et 164 du Code civil, avec les articles 10, 11 |
| artikelen 10, 11 en 22bis van de Grondwet en met de artikelen 8 en 14 | et 22bis de la Constitution et avec les articles 8 et 14 de la |
| van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, | Convention européenne de sauvegarde des droits de l'homme, en ce que |
| in zoverre adoptie enkel mogelijk is voor alle samenwonenden die | l'adoption n'est possible que pour tous les cohabitants qui vivent |
| gedurende meer dan drie jaren samenwonen, « waarvoor een | ensemble depuis plus de trois ans, « pour lesquels il existe un |
| huwelijksbeletsel bestaat waarvoor ontheffing kan worden verleend », | empêchement à mariage [...] dont ils peuvent être dispensés », alors |
| terwijl « samenwonende bloedverwanten, waarvoor een absoluut | que « les personnes vivant ensemble et unies par un lien de parenté |
| huwelijksbeletsel geldt [...], algemeen en zonder uitzondering worden | entraînant une prohibition absolue de mariage sont, de manière |
| uitgesloten voor adoptie ». | générale et sans exception, exclues de l'adoption ». |
| B.2. Artikel 343, § 1, b), van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : | B.2. L'article 343, § 1er, b), du Code civil dispose : |
| « Er wordt verstaan onder : | « On entend par : |
| [...] | [...] |
| b) samenwonenden : twee personen die een verklaring van wettelijke | b) cohabitants : deux personnes ayant fait une déclaration de |
| samenwoning hebben afgelegd of twee personen die op een permanente en | cohabitation légale ou deux personnes qui vivent ensemble de façon |
| affectieve wijze samenwonen sedert ten minste drie jaar op het | permanente et affective depuis au moins trois ans au moment de |
| tijdstip van de indiening van het verzoek om adoptie, voor zover zij | l'introduction de la demande en adoption, pour autant qu'elles ne |
| niet door een band van bloedverwantschap zijn verbonden die leidt tot | soient pas unies par un lien de parenté entraînant une prohibition de |
| een huwelijksverbod waarvoor de Koning geen ontheffing kan verlenen ». | mariage dont elles ne peuvent être dispensées par le Roi ». |
| Artikel 162 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : | L'article 162 du Code civil dispose : |
| « In de zijlijn is het huwelijk verboden tussen broers, tussen zusters | « En ligne collatérale, le mariage est prohibé entre frères, entre |
| of tussen broer en zuster ». | soeurs ou entre frère et soeur ». |
| Artikel 164 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : | L'article 164 du Code civil dispose : |
| « Néanmoins, il est loisible au Roi de lever, pour des causes graves, | |
| « Echter kan de Koning, om gewichtige redenen, het in artikel 161 | la prohibition prévue pour les alliés au sens de l'article 161 et la |
| bedoelde verbod voor aanverwanten en het in het vorige artikel bevatte verbod opheffen ». | prohibition portée au précédent article ». |
| B.3. Zoals het Hof bij zijn arrest nr. 25/2017 heeft geoordeeld, is | B.3. Ainsi que la Cour l'a jugé par son arrêt n° 25/2017, il n'est pas |
| het niet redelijk verantwoord dat de absolute grond van | raisonnablement justifié qu'en conséquence de la fin de non-recevoir |
| niet-ontvankelijkheid van de vordering tot gewone adoptie tot gevolg | absolue de l'action en adoption simple, un enfant soit totalement |
| heeft dat een kind op absolute wijze wordt uitgesloten van de | privé de la possibilité de bénéficier d'une adoption simple par le |
| mogelijkheid om gewoon geadopteerd te worden door de verwant in de | parent en ligne collatérale de son père ou de sa mère, sans qu'existe, |
| zijlijn van zijn ouder, zonder dat voor de rechter de mogelijkheid | pour le juge, la possibilité de tenir compte de l'intérêt des enfants |
| bestaat om rekening te houden met het belang van de kinderen die | qui sont candidats à l'adoption, alors que tel doit être le cas, |
| kandidaat-geadopteerde zijn, terwijl dit, overeenkomstig artikel 344-1 | conformément à l'article 344-1 du Code civil. |
| van het Burgerlijk Wetboek, noodzakelijk is. | B.4. Les empêchements à mariage, et plus particulièrement |
| B.4. De huwelijksbeletsels, en meer bepaald het huwelijksbeletsel in | l'empêchement à mariage en ligne collatérale entre frères, entre |
| de zijlijn tussen broers, tussen zusters of tussen broer en zuster, | soeurs ou entre frère et soeur, se fondent sur l'interdit de |
| zijn gegrond op het verbod van incest, dat zelf gesteund is op diverse | l'inceste, fondé lui-même sur des raisons diverses. Une première |
| redenen. Een eerste reden, van fysiologische en eugenetische aard, is | raison, d'ordre physiologique et eugénique, est le risque accru que |
| het verhoogde risico dat de kinderen uit bloedschennige huwelijken met | les enfants issus de mariages consanguins puissent naître gravement |
| een ernstige handicap zouden worden geboren. Een tweede reden, van | handicapés. Une deuxième raison, de nature éthique ou morale, est |
| ethische of morele aard, is te voorkomen dat personen die tot | d'éviter que des personnes qui font partie d'un même cercle familial |
| eenzelfde familiekring behoren, banden hebben die afbreuk zouden | aient des liens qui pourraient porter atteinte à l'ordre des |
| kunnen doen aan de orde van de bestaande familiestructuren. Als derde | structures familiales existantes. En outre, à travers l'empêchement à |
| reden beoogt de wetgever door het huwelijksbeletsel de plaats van elke | mariage, le législateur veut garantir la place de chaque génération au |
| generatie binnen de familie te waarborgen. | sein de la famille. |
| B.5.1. De voorwaarde betreffende de niet-verwantschap werd ingevoerd | B.5.1. La condition de l'absence de lien de parenté a été instaurée |
| bij artikel 2 van de wet van 24 april 2003 tot hervorming van de | par l'article 2 de la loi du 24 avril 2003 réformant l'adoption, qui |
| adoptie, dat gewone adoptie mogelijk maakt voor ongehuwde koppels, | permet l'adoption simple par des couples non mariés, ainsi que par les |
| alsook voor de personen die de kinderen van de personen met wie zij | personnes qui souhaitent adopter les enfants des personnes avec qui |
| ongehuwd samenwonen, wensen te adopteren : | elles cohabitent sans être mariées : |
| « Drie voorwaarden moeten evenwel worden vervuld. De eerste voorwaarde | « Trois conditions doivent cependant être remplies. La première est |
| is dat deze personen niet met elkaar verwant mogen zijn. Bijgevolg kan | que ces personnes ne peuvent être parentes l'une de l'autre. Une |
| een persoon niet worden geadopteerd door een zus en een broer of door | personne ne peut donc être adoptée par un frère et une soeur, ou par |
| een oom en zijn nicht. | un oncle et sa nièce. |
| De tweede voorwaarde houdt verband met de stabiliteit. [...] | La deuxième est une condition de stabilité. [...] |
| [...] | [...] |
| De derde voorwaarde heeft betrekking op de hoedanigheid van de relatie | La troisième condition porte sur la qualité de la relation des |
| tussen de adoptanten, die verplicht van affectieve aard moet zijn » | adoptants. Il est exigé que leur union ait une nature affective » |
| (Parl. St., Kamer, 2000-2001, DOC 50-1366/001 en DOC 50-1367/001, p. | (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC 50-1366/001 et DOC 50-1367/001, |
| 12). | p. 12). |
| B.5.2. Voormelde eerste voorwaarde betreffende de niet-verwantschap | B.5.2. La première condition précitée, relative à l'absence de lien de |
| werd nader gepreciseerd door artikel 241 van de programmawet van 27 | parenté, a ensuite été précisée par l'article 241 de la loi-programme |
| december 2004. | du 27 décembre 2004. |
| De parlementaire voorbereiding stelt dienaangaande : | A cet égard, les travaux préparatoires mentionnent ce qui suit : |
| « Deze bepaling strekt ertoe de definitie van het begrip ' | « Cette disposition vise à remplacer la définition de la notion de ' |
| samenwonenden ' in het nieuwe artikel 343, § 1, b) van het Burgerlijk | cohabitants ' contenue à l'article 343, § 1er, b), nouveau, du Code |
| Wetboek, vervangen bij de wet van 24 april 2003 tot hervorming van de | civil, remplacé par la loi du 24 avril 2003 réformant l'adoption. |
| adoptie, te vervangen. Voortaan moet voor de toepassing van voormelde | Dorénavant, pour l'application de la loi précitée, il y a lieu |
| wet onder samenwonenden worden verstaan : twee personen van ongelijk | d'entendre par ' cohabitants ' : deux personnes de sexe différent |
| geslacht die een verklaring van wettelijke samenwoning hebben afgelegd | ayant fait une déclaration de cohabitation légale ou deux personnes de |
| of twee personen van ongelijk geslacht die op een permanente en | sexe différent qui vivent ensemble de façon permanente et affective |
| affectieve wijze samenwonen sedert ten minste drie jaar op het | |
| tijdstip van de indiening van het verzoek tot adoptie, voor zover zij | depuis au moins trois ans au moment de l'introduction de la demande en |
| niet door een band van bloedverwantschap of aanverwantschap zijn | adoption, pour autant qu'elles ne soient pas unies par un lien de |
| verbonden die leidt tot een huwelijksverbod waarvoor de Koning geen | parenté ou d'alliance entraînant une prohibition de mariage dont elles |
| ontheffing kan verlenen » (Parl. St., Kamer, 2004-2005, DOC | ne peuvent être dispensées par le Roi [...] » (Doc. parl., Chambre, |
| 51-1437/001 en DOC 51-1438/001, p. 149). | 2004-2005, DOC 51-1437/001 et DOC 51-1438/001, p. 149). |
| B.5.3. De voorwaarde betreffende de niet-verwantschap vindt haar | B.5.3. La condition d'absence de lien de parenté trouve sa |
| rechtvaardiging in het in B.4 vermelde verbod op incest. | justification dans l'interdit de l'inceste, mentionné en B.4. |
| Daarnaast dient tevens rekening te worden gehouden met artikel 22bis, | Par ailleurs, il convient également de tenir compte de l'article |
| vierde lid, van de Grondwet dat bepaalt dat het belang van het kind | 22bis, alinéa 4, de la Constitution, qui dispose que l'intérêt de |
| steeds de eerste overweging moet zijn bij iedere beslissing die het | l'enfant est pris en considération de manière primordiale, dans toute |
| kind aangaat. De wetgever was zich bewust van het belang dat het kind wordt opgevangen in een stabiel milieu met familiaal karakter en was van mening dat een adoptie door twee wettelijk samenwonenden, om toelaatbaar te zijn, de garantie op een normale, familiale omgeving moest bieden : « De derde voorwaarde heeft betrekking op de hoedanigheid van de relatie tussen de adoptanten, die verplicht van affectieve aard moet zijn. Het belang van de geadopteerde, in hoofdzaak van het geadopteerde kind, schuilt erin te worden opgevangen in een familie, in de algemene betekenis van het woord. Twee vrienden, hoe eerbaar hun streven ook mag zijn, kunnen dat de geadopteerde niet bieden (cf. | décision qui concerne celui-ci. Le législateur était conscient de l'intérêt qu'il y a à ce que l'enfant soit accueilli dans un environnement stable à caractère familial et estimait que, pour qu'elle soit admissible, une adoption par deux cohabitants légaux devait offrir la garantie d'un environnement familial normal : « La troisième condition porte sur la qualité de la relation des adoptants. Il est exigé que leur union ait une nature affective. L'intérêt de l'adopté, de l'enfant adopté essentiellement, est de trouver une famille, au sens commun du terme. Deux amis, pour honorables que soient leurs objectifs, ne pourraient lui offrir cela |
| ontworpen artikel 343 van het Burgerlijk Wetboek voor datgene dat | (voyez à l'article 343 en projet du Code civil ce que l'on entend par |
| wordt verstaan onder ' adoptant ' en ' samenwonend ') » (Parl. St., | ' adoptant ' et par ' cohabitant ') » (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, |
| Kamer, 2000-2001, DOC 50-1366/001 en DOC 50-1367/001, p. 12). | DOC 50-1366/001 et DOC 50-1367/001, p. 12). |
| B.6.1. Artikel 22bis van de Grondwet bepaalt : « Elk kind heeft recht op eerbiediging van zijn morele, lichamelijke, geestelijke en seksuele integriteit. Elk kind heeft het recht zijn mening te uiten in alle aangelegenheden die het aangaan; met die mening wordt rekening gehouden in overeenstemming met zijn leeftijd en zijn onderscheidingsvermogen. Elk kind heeft recht op maatregelen en diensten die zijn ontwikkeling bevorderen. Het belang van het kind is de eerste overweging bij elke beslissing die het kind aangaat. | B.6.1. L'article 22bis de la Constitution dispose : « Chaque enfant a droit au respect de son intégrité morale, physique, psychique et sexuelle. Chaque enfant a le droit de s'exprimer sur toute question qui le concerne; son opinion est prise en considération, eu égard à son âge et à son discernement. Chaque enfant a le droit de bénéficier des mesures et services qui concourent à son développement. Dans toute décision qui le concerne, l'intérêt de l'enfant est pris en considération de manière primordiale. |
| De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen | La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent ces |
| deze rechten van het kind ». | droits de l'enfant ». |
| Hoewel het belang van het kind de eerste overweging vormt, heeft het | Si l'intérêt de l'enfant doit être une considération primordiale, il |
| geen absoluut karakter. Echter, bij de afweging van de verschillende | n'a pas un caractère absolu. Mais dans la mise en balance des |
| op het spel staande belangen, neemt het belang van het kind een | différents intérêts en jeu, l'intérêt de l'enfant occupe une place |
| bijzondere plaats in door het feit dat het de zwakke partij is in de | particulière du fait qu'il représente la partie faible dans la |
| familiale relatie. | relation familiale. |
| B.6.2. Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens | B.6.2. L'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme |
| bepaalt : | dispose : |
| « 1. Eenieder heeft recht op eerbiediging van zijn privéleven, zijn | « 1. Toute personne a droit au respect de sa vie privée et familiale, |
| gezinsleven, zijn huis en zijn briefwisseling. | de son domicile et de sa correspondance. |
| 2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan met betrekking | 2. Il ne peut y avoir ingérence d'une autorité publique dans |
| tot de uitoefening van dit recht dan voor zover bij de wet is voorzien | l'exercice de ce droit que pour autant que cette ingérence est prévue |
| en in een democratische samenleving nodig is in het belang van 's | par la loi et qu'elle constitue une mesure qui, dans une société |
| lands veiligheid, de openbare veiligheid, of het economisch welzijn | démocratique, est nécessaire à la sécurité nationale, à la sûreté |
| van het land, de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van | publique, au bien-être économique du pays, à la défense de l'ordre et |
| strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, | à la prévention des infractions pénales, à la protection de la santé |
| of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen ». | ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés d'autrui ». |
| B.6.3. Artikel 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens | B.6.3. L'article 14 de la Convention européenne des droits de l'homme |
| bepaalt | dispose : |
| « Het genot van de rechten en vrijheden, welke in dit Verdrag zijn | « La jouissance des droits et libertés reconnus dans la présente |
| vermeld, is verzekerd zonder enig onderscheid op welke grond ook, | Convention doit être assurée, sans distinction aucune, fondée |
| zoals geslacht, ras, kleur, taal godsdienst, politieke of andere | notamment sur le sexe, la race, la couleur, la langue, la religion, |
| overtuiging, nationale of maatschappelijke afkomst, het behoren tot | les opinions politiques ou toutes autres opinions, l'origine nationale |
| een nationale minderheid, vermogen, geboorte of andere status ». | ou sociale, l'appartenance à une minorité nationale, la fortune, la |
| B.7. Het in het geding zijnde verschil in behandeling steunt op een | naissance ou toute autre situation ». |
| objectief criterium, te weten het al dan niet bestaan, tussen de | B.7. La différence de traitement en cause est fondée sur un critère |
| kandidaat-adoptant en de wettelijke ouder van de kinderen die het | objectif, à savoir l'existence ou non, entre le candidat adoptant et |
| voorwerp van de voorgenomen adoptie uitmaken, van een | le parent légal des enfants faisant l'objet de l'adoption envisagée, |
| huwelijksbeletsel waarvoor de Koning geen opheffing kan verlenen. | d'un empêchement à mariage dont le Roi ne peut dispenser. |
| B.8.1. In zoverre gewone adoptie van de kinderen van de ene op | B.8.1. Dans la mesure où l'adoption simple des enfants d'un des |
| duurzame wijze samenwonende partner door de andere samenwonende | partenaires cohabitant durablement par l'autre partenaire cohabitant |
| partner niet mogelijk is indien er een absoluut huwelijksbeletsel | n'est pas possible s'il existe entre le candidat adoptant et le parent |
| bestaat tussen de kandidaat-adoptant en de wettelijke ouder van de | légal des enfants un empêchement absolu à mariage dont le Roi ne peut |
| kinderen waarvoor de Koning geen ontheffing kan verlenen, | dispenser, cette impossibilité empêche de manière absolue le candidat |
| verhindert die onmogelijkheid de feitelijk samenwonende | adoptant cohabitant de fait de lier à la relation de fait |
| kandidaat-adoptant op absolute wijze om aan de duurzame feitelijke | parent-enfant, durable, qui existe le cas échéant entre le candidat |
| ouder-kindrelatie, die in voorkomend geval bestaat tussen de | adoptant et les enfants de son partenaire cohabitant de fait, des |
| kandidaat-adoptant en de kinderen van zijn feitelijk samenwonende | effets consacrant juridiquement les engagements que le candidat |
| partner, gevolgen te verbinden die de verbintenissen die de | adoptant est prêt à assumer à l'égard de ces enfants. |
| kandidaat-adoptant bereid is aan te gaan ten aanzien van die kinderen, | |
| juridisch verankeren. | |
| B.8.2. Er dient te worden nagegaan of het rechtsgevolg van het | B.8.2. Il y a lieu de vérifier si la conséquence juridique de |
| absolute huwelijksbeletsel, namelijk de absolute onmogelijkheid voor | l'empêchement absolu à mariage, à savoir l'impossibilité absolue pour |
| een van de feitelijk samenwonenden om de kinderen van de andere | l'un des cohabitants de fait d'adopter les enfants de l'autre |
| samenwonende te adopteren, geen onevenredige gevolgen heeft ten | cohabitant, n'a pas d'effets disproportionnés par rapport à l'objectif |
| aanzien van het door de wetgever nagestreefde doel, rekening houdend | poursuivi par le législateur, compte tenu de l'obligation de prendre |
| met de verplichting om het belang van het kind in aanmerking te nemen. | en considération l'intérêt de l'enfant. |
| B.9.1. De wetgever is, bij het in het leven roepen van de voorwaarde | B.9.1. En instaurant la condition d'absence de lien de parenté, le |
| van niet-verwantschap, vooral uitgegaan van de idee dat een adoptie, | législateur est surtout parti de l'idée qu'une adoption, par une des |
| door een van de samenwonenden, van de kinderen van de andere samenwonende die haar zus is, zou kunnen indruisen tegen het belang van het kind aangezien uit een dergelijke adoptie een incestueuze relatie tussen de ouders zou blijken, namelijk een relatie waar er een absoluut huwelijksbeletsel bestaat tussen beide personen waarvoor geen opheffing door de Koning mogelijk is. Evenwel bepaalt artikel 344-1 van het Burgerlijk Wetboek dat een adoptie steeds dient plaats te vinden « in het hoger belang van het kind en met eerbied voor de fundamentele rechten die het op grond van het internationaal recht toekomen ». Niets laat toe te vermoeden dat het nooit in het belang is van het kind dat het voorwerp van het verzoek tot adoptie uitmaakt, om te worden geadopteerd door de feitelijk samenwonende partner van zijn moeder, wanneer er tussen hen een huwelijksbeletsel bestaat waarvoor de Koning geen ontheffing kan verlenen. B.9.2. Door een huwelijksbeletsel waarvoor de Koning geen opheffing kan verlenen als absolute grond van niet-ontvankelijkheid van de vordering tot gewone adoptie in te stellen, laat de wetgever de juridische gevolgen van een absoluut huwelijksbeletsel in alle omstandigheden prevaleren op andere belangen die in het geding kunnen zijn, waaronder het belang van kinderen die kandidaat-geadopteerde zijn. Ingevolge die absolute grond van niet-ontvankelijkheid wordt het kind op absolute wijze uitgesloten van de mogelijkheid om gewoon geadopteerd te worden door de verwant in de zijlijn van zijn ouder. Aldus bestaat voor de rechter geen enkele mogelijkheid om ten gronde rekening te houden met het belang van de kinderen die kandidaat-geadopteerde zijn, terwijl dit, overeenkomstig artikel 344-1 van het Burgerlijk Wetboek, noodzakelijk is. B.9.3. Een dergelijke maatregel is niet redelijk verantwoord. Artikel 343, § 1, b), van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen met de | cohabitantes, des enfants de l'autre cohabitante qui est sa soeur, pourrait être contraire à l'intérêt de l'enfant, parce qu'une telle adoption ferait apparaître une relation incestueuse entre les parents, c'est-à-dire une relation qui donne lieu à un empêchement absolu à mariage entre les deux personnes, dont le Roi ne peut dispenser. Or, l'article 344-1, du Code civil dispose qu'une adoption ne peut avoir lieu que « dans [l'] intérêt supérieur [de l'enfant] et dans le respect des droits fondamentaux qui lui sont reconnus en droit international ». Rien ne permet de présumer qu'il n'est jamais de l'intérêt de l'enfant qui fait l'objet de la demande d'adoption d'être adopté par le cohabitant de fait de sa mère, lorsqu'existe entre ceux-ci un empêchement à mariage dont le Roi ne peut dispenser. B.9.2. En érigeant en fin de non-recevoir absolue de l'action en adoption simple un empêchement à mariage dont le Roi ne peut dispenser, le législateur fait prévaloir en toutes circonstances les effets juridiques d'un empêchement absolu à mariage sur d'autres intérêts qui peuvent être en cause, parmi lesquels l'intérêt des enfants qui sont candidats à l'adoption. En conséquence de cette fin de non-recevoir absolue, l'enfant est totalement privé de la possibilité de bénéficier d'une adoption simple par le parent en ligne collatérale de son père ou de sa mère. Il n'existe dès lors, pour le juge, aucune possibilité de tenir compte de l'intérêt des enfants qui sont candidats à l'adoption, alors que tel doit être le cas, conformément à l'article 344-1 du Code civil. B.9.3. Une telle mesure n'est pas raisonnablement justifiée. L'article |
| artikelen 162 en 164 van het Burgerlijk Wetboek, is derhalve niet | 343, § 1er, b), du Code civil, combiné avec les articles 162 et 164 du |
| bestaanbaar met de artikelen 10, 11 en 22bis van de Grondwet. | Code civil, n'est donc pas compatible avec les articles 10, 11 et |
| 22bis de la Constitution. | |
| B.10. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.10. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 343, § 1, b), van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen | L'article 343, § 1er, b), du Code civil, lu en combinaison avec les |
| met de artikelen 162 en 164 van hetzelfde Wetboek, in zoverre het de | articles 162 et 164 du même Code, viole les articles 10, 11 et 22bis |
| gewone adoptie van de kinderen van de ene feitelijk samenwonende | de la Constitution en ce qu'il n'autorise pas l'adoption simple des |
| partner door de andere samenwonende partner niet toelaat wanneer er | enfants d'un des partenaires cohabitants de fait par l'autre |
| tussen hen sprake is van een huwelijksbeletsel waarvoor de Koning geen | partenaire cohabitant lorsqu'il existe entre eux un empêchement à |
| ontheffing kan verlenen, schendt de artikelen 10, 11 en 22bis van de | mariage dont le Roi ne peut dispenser. |
| Grondwet. Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 13 juli 2017. | la Cour constitutionnelle, le 13 juillet 2017. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| E. De Groot | E. De Groot |