Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 58/2017 van 18 mei 2017 Rolnummers 6332, 6333 en 6334 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 39 en 40 van het Vlaamse decreet van 3 juli 2015 houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 58/2017 van 18 mei 2017 Rolnummers 6332, 6333 en 6334 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 39 en 40 van het Vlaamse decreet van 3 juli 2015 houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 58/2017 du 18 mai 2017 Numéros du rôle : 6332, 6333 et 6334 En cause : les recours en annulation des articles 39 et 40 du décret flamand du 3 juillet 2015 contenant diverses mesures d'accompagnement de l'ajustement du bu La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 58/2017 van 18 mei 2017 Extrait de l'arrêt n° 58/2017 du 18 mai 2017
Rolnummers 6332, 6333 en 6334 Numéros du rôle : 6332, 6333 et 6334
In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 39 en 40 van En cause : les recours en annulation des articles 39 et 40 du décret
het Vlaamse decreet van 3 juli 2015 houdende bepalingen tot flamand du 3 juillet 2015 contenant diverses mesures d'accompagnement
begeleiding van de aanpassing van de begroting 2015, ingesteld door de de l'ajustement du budget 2015, introduits par l'ASBL « Belgisch Fonds
vzw « Belgisch Fonds voor de Inzameling en Verwerking van voor de Inzameling en Verwerking van Elektrohuishoudtoestellen » et
Elektrohuishoudtoestellen » en anderen, door de vzw « Bebat » en autres, par l'ASBL « Bebat » et autres et par l'ASBL « Recybat » et
anderen en door de vzw « Recybat » en de vzw « Belgische Confederatie l'ASBL « Confédération belge du Commerce et de la Réparation
van de Autohandel en -reparatie en van de aanverwante sectoren ». automobiles et des secteurs connexes ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter E. De Groot, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président E. De Groot,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 13 januari a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2016 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 14 13 janvier 2016 et parvenue au greffe le 14 janvier 2016, un recours
januari 2016, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 39 van
het Vlaamse decreet van 3 juli 2015 houdende bepalingen tot en annulation de l'article 39 du décret flamand du 3 juillet 2015
begeleiding van de aanpassing van de begroting 2015 (bekendgemaakt in contenant diverses mesures d'accompagnement de l'ajustement du budget
het Belgisch Staatsblad van 15 juli 2015) door de vzw « Belgisch Fonds 2015 (publié au Moniteur belge du 15 juillet 2015) a été introduit par
voor de Inzameling en Verwerking van Elektrohuishoudtoestellen », de l'ASBL « Belgisch Fonds voor de Inzameling en Verwerking van
vzw « Recupel AV », de vzw « Recupel SDA », de vzw « Recupel ICT », de Elektrohuishoudtoestellen », l'ASBL « Recupel AV », l'ASBL « Recupel
vzw « Recupel E.T. & Garden », de vzw « LightRec », de vzw « MeLaRec SDA », l'ASBL « Recupel ICT », l'ASBL « Recupel E.T. & Garden »,
», de vzw « Recupel », de vzw « FEE », de vzw « Agoria », de vzw « l'ASBL « LightRec », l'ASBL « MeLaRec », l'ASBL « Recupel », l'ASBL «
Fedagrim » en de vzw « Imcobel », bijgestaan en vertegenwoordigd door FEE », l'ASBL « Agoria », l'ASBL « Fedagrim » et l'ASBL « Imcobel »,
Mr. A. Visschers en Mr. D. Lagasse, advocaten bij de balie te Brussel. assistées et représentées par Me A. Visschers et Me D. Lagasse,
b. Bij twee verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op avocats au barreau de Bruxelles.
13 januari 2016 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn b. Par deux requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la
ingekomen op 14 januari 2016, zijn beroepen tot vernietiging ingesteld poste le 13 janvier 2016 et parvenues au greffe le 14 janvier 2016,
van artikel 40 van hetzelfde decreet, respectievelijk door de vzw « des recours en annulation de l'article 40 du même décret ont été
Bebat », de vzw « FEE » en de vzw « Federauto » en door de vzw « introduits respectivement par l'ASBL « Bebat », l'ASBL « FEE » et
Recybat » en de vzw « Federauto », bijgestaan en vertegenwoordigd door l'ASBL « Federauto » et par l'ASBL « Recybat » et l'ASBL « Federauto
Mr. A. Visschers en Mr. D. Lagasse. », assistées et représentées par Me A. Visschers et Me D. Lagasse.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6332, 6333 en 6334 van de rol Ces affaires, inscrites sous les numéros 6332, 6333 et 6334 du rôle de
van het Hof, werden samengevoegd. la Cour, ont été jointes.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en hun situering Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte
B.1.1. De bestreden bepalingen maken deel uit van hoofdstuk 5 (« B.1.1. Les dispositions attaquées font partie du chapitre 5 («
Leefmilieu, natuur en energie »), afdeling 3 (« Leefmilieu en natuur Environnement, Nature et Energie »), section 3 (« Environnement et
»), van het Vlaamse decreet van 3 juli 2015 houdende bepalingen tot Nature »), du décret flamand du 3 juillet 2015 contenant diverses
begeleiding van de aanpassing van de begroting 2015. mesures d'accompagnement de l'ajustement du budget 2015.
B.1.2. Artikel 39 van het voormelde decreet bepaalt : B.1.2. L'article 39 du décret précité dispose :
« § 1. Op het eigen vermogen van de beheersorganismen, zoals bedoeld « § 1. Sur le propre patrimoine des organismes de gestion, tels que
in artikel 3.2.2.1 van het besluit van de Vlaamse Regering van 17 visés à l'article 3.2.2.1 de l'arrêté du Gouvernement flamand du 17
februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende février 2012 fixant le règlement flamand relatif à la gestion durable
het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen, in het de cycles de matériaux et de déchets, dans le cadre de l'obligation
kader van de aanvaardingsplicht voor afgedankte elektrische en d'acceptation d'appareils électriques et électroniques mis au rebut,
elektronische apparatuur, overeenkomstig onderafdeling 3.4.4 van conformément à la sous-section 3.4.4 du même arrêté, tel qu'il paraît
hetzelfde besluit, zoals dat blijkt uit de balans van de jaarrekening
voor het jaar 2013, wordt een heffing van 3 % doorgevoerd voor de du bilan des comptes annuels pour l'année 2013, une redevance de 3 %
begrotingsjaren 2015 tot en met 2019. Deze heffing wordt uiterlijk op est effectuée pour les années budgétaires 2015 à 2019 incluse. Cette
30 september van ieder jaar aan het Vlaamse Gewest betaald. redevance est payée à la Région flamande au plus tard le 30 septembre
§ 2. Deze heffing mag niet worden doorgerekend in de milieubijdrage, de chaque année. § 2. Cette redevance ne peut pas être répercutée sur la cotisation
zoals bedoeld in artikel 3.2.2.1 van het besluit van de Vlaamse environnementale, telle que visée à l'article 3.2.2.1 de l'arrêté du
Regering van 17 februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams Gouvernement flamand du 17 février 2012 fixant le règlement flamand
reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen. relatif à la gestion durable de cycles de matériaux et de déchets.
§ 3. De Vlaamse Regering stelt de nadere regels vast met betrekking § 3. Le Gouvernement flamand arrête les modalités relatives à la
tot de aangifte, betaling en inning van de heffing en wijst de déclaration, au paiement et à la perception de la redevance et désigne
ambtenaren en contractuele personeelsleden aan die belast zijn met de les fonctionnaires et membres du personnel contractuels chargés de la
inning en de invordering van de heffing en met de controle op de perception et du recouvrement de la redevance et du contrôle du
naleving van de verplichtingen inzake de heffing, en stelt de nadere respect des obligations relatives à la redevance, et détermine les
regels met betrekking tot hun bevoegdheden vast ». modalités relatives à leurs compétences ».
Bij artikel 170 van het decreet van 18 december 2015 houdende diverse Par l'article 170 du décret du 18 décembre 2015 portant diverses
bepalingen inzake omgeving, natuur en landbouw en energie heeft de dispositions en matière d'environnement, de nature, d'agriculture et
decreetgever aan artikel 39, § 1, een tweede lid toegevoegd, dat d'énergie, le législateur décrétal a ajouté un alinéa 2 à l'article
bepaalt : 39, § 1er, qui dispose :
« In afwijking van het eerste lid wordt de heffing in het jaar 2015 « Par dérogation au premier alinéa, la redevance de l'année 2015 est
voor 15 december betaald ». versée pour le 15 décembre ».
Die toevoeging heeft geen invloed op de beroepen tot vernietiging. Cet ajout est sans incidence sur les recours en annulation.
B.1.3. Artikel 40 van hetzelfde decreet bepaalt : B.1.3. L'article 40 du même décret dispose :
« § 1. Op het eigen vermogen van de beheersorganismen, zoals bedoeld « § 1. Sur le propre patrimoine des organismes de gestion, tels que
in artikel 3.2.2.1 van het besluit van de Vlaamse Regering van 17 visés à l'article 3.2.2.1 de l'arrêté du Gouvernement flamand du 17
februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende février 2012 fixant le règlement flamand relatif à la gestion durable
het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen, in het de cycles de matériaux et de déchets, dans le cadre de l'obligation
kader van de aanvaardingsplicht voor afgedankte batterijen en accu's, d'acceptation de piles et accumulateurs usagés, conformément à la
overeenkomstig onderafdeling 3.4.5 van hetzelfde besluit, zoals dat sous-section 3.4.5 du même arrêté, tel qu'il paraît du bilan des
blijkt uit de balans van de jaarrekening voor het jaar 2013, wordt een comptes annuels pour l'année 2013, une redevance de 3 % est effectuée
heffing van 3 % doorgevoerd voor de begrotingsjaren 2015 tot en met pour les années budgétaires 2015 à 2019 incluse. Cette redevance est
2019. Deze heffing wordt uiterlijk op 30 september van ieder jaar aan payée à la Région flamande au plus tard le 30 septembre de chaque
het Vlaamse Gewest betaald. année.
§ 2. Deze heffing mag niet worden doorgerekend in de milieubijdrage, § 2. Cette redevance ne peut pas être répercutée sur la cotisation
zoals bedoeld in artikel 3.2.2.1 van het besluit van de Vlaamse environnementale, telle que visée à l'article 3.2.2.1 de l'arrêté du
Regering van 17 februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams Gouvernement flamand du 17 février 2012 fixant le règlement flamand
reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen. relatif à la gestion durable de cycles de matériaux et de déchets.
§ 3. De Vlaamse Regering stelt de nadere regels vast met betrekking § 3. Le Gouvernement flamand arrête les modalités relatives à la
tot de aangifte, betaling en inning van de heffing en wijst de déclaration, au paiement et à la perception de la redevance et désigne
ambtenaren en contractuele personeelsleden aan die belast zijn met de les fonctionnaires et membres du personnel contractuels chargés de la
inning en de invordering van de heffing en met de controle op de perception et du recouvrement de la redevance et du contrôle du
naleving van de verplichtingen inzake de heffing, en stelt de nadere respect des obligations relatives à la redevance, et détermine les
regels met betrekking tot hun bevoegdheden vast ». modalités relatives à leurs compétences ».
B.2.1. Om preventie, hergebruik, recyclage en andere nuttige B.2.1. En vue de stimuler la prévention, la réutilisation, le
toepassingen van afvalstoffen te stimuleren, heeft de Vlaamse recyclage et d'autres applications utiles des déchets, le législateur
decreetgever bepaald dat iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon décrétal flamand a prévu qu'une « responsabilité élargie du producteur
die beroepsmatig producten ontwikkelt, vervaardigt, behandelt, » peut être imposée « à toute personne physique ou morale qui
verwerkt, verkoopt of invoert een « uitgebreide développe, produit, traite, vend ou importe [professionnellement] des
producentenverantwoordelijkheid » kan worden opgelegd (artikel 21, § produits » (article 21, § 1er, alinéa 1er, du décret du 23 décembre
1, eerste lid, van het decreet van 23 december 2011 betreffende het 2011 relatif à la gestion durable de cycles de matériaux et de
duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen). déchets).
De decreetgever beoogde daarmee te voorzien in de gedeeltelijke Le législateur décrétal entendait ainsi assurer la transposition
omzetting van de richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de partielle de la directive 2008/98/CE du Parlement européen et du
Raad van 19 november 2008 betreffende afvalstoffen en tot intrekking Conseil du 19 novembre 2008 relative aux déchets et abrogeant
van een aantal richtlijnen (artikel 2 van hetzelfde decreet) en certaines directives (article 2 du même décret) et contribuer en même
tegelijk bij te dragen aan het bereiken van de doelstellingen met temps à la réalisation des objectifs relatifs au développement
betrekking tot duurzame ontwikkeling, als vermeld in artikel 7bis van de Grondwet (artikel 4 van hetzelfde decreet). durable, tels que visés à l'article 7bis de la Constitution (article 4 du même décret).
B.2.2. De Europese Unie streeft in haar milieubeleid naar een hoog B.2.2. La politique de l'Union européenne dans le domaine de
niveau van bescherming, rekening houdend met de uiteenlopende l'environnement vise un niveau de protection élevé, en tenant compte
situaties in de verschillende regio's van de Unie. Haar beleid berust de la diversité des situations dans les différentes régions de
op het voorzorgsbeginsel en het beginsel van preventief handelen, het l'Union. Elle est fondée sur les principes de précaution et d'action
beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron dienen te préventive, sur le principe de la correction, par priorité à la
worden bestreden, en het beginsel dat de vervuiler betaalt (artikel source, des atteintes à l'environnement et sur le principe du
191, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese pollueur-payeur (article 191.2 du Traité sur le fonctionnement de
Unie). l'Union européenne).
De voormelde richtlijn 2008/98/EG refereert aan het beginsel « de La directive précitée 2008/98/CE fait référence au principe du «
vervuiler betaalt » als een leidend beginsel op Europees en pollueur-payeur » en tant que principe directeur aux niveaux européen
internationaal niveau. Conform dat beginsel moeten de kosten van de et international. Conformément à ce principe, le coût de l'élimination
afvalverwijdering worden gedragen door de huidige of de vorige houder des déchets doit être supporté par le détenteur des déchets, les
van de afvalstoffen of door de producent van het product waaruit het détenteurs antérieurs ou les producteurs du produit générateur de
afval voortkomt (overweging 1). De producent en de houder van de déchets (considérant 1). Le producteur des déchets et le détenteur des
afvalstoffen moeten het afval beheren op een manier die een hoog déchets doivent les gérer d'une manière propre à assurer un niveau de
niveau van bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu protection élevé pour l'environnement et la santé humaine (considérant
waarborgt (overweging 26). De invoering van de uitgebreide 26). L'introduction de la responsabilité élargie du producteur est
producentenverantwoordelijkheid is een van de middelen die ertoe l'un des moyens de soutenir la conception et la fabrication de
moeten bijdragen dat bij het ontwerpen en produceren van goederen het produits selon des procédés qui prennent pleinement en compte et
efficiënte gebruik van grondstoffen gedurende de gehele levenscyclus facilitent l'utilisation efficace des ressources tout au long de leur
van de goederen, met inbegrip van reparatie, hergebruik, demontage en cycle de vie, y compris en matière de réparation, de réemploi, de
recycling, ten volle in aanmerking wordt genomen en wordt
gefaciliteerd, zonder dat het vrij verkeer van goederen in de interne démontage et de recyclage, sans compromettre la libre circulation des
markt in het gedrang komt (overweging 27). De kosten dienen zo te marchandises dans le marché intérieur (considérant 27). Les coûts
worden berekend dat zij de reële milieukosten van de productie en het doivent être attribués de manière à traduire le coût environnemental
beheer van het afval weergeven (overweging 25). réel de la production et de la gestion des déchets (considérant 25).
Krachtens artikel 14 van de richtlijn moeten de kosten van het Les coûts de la gestion des déchets sont supportés, conformément au
afvalbeheer overeenkomstig het beginsel « de vervuiler betaalt » principe du « pollueur-payeur », par le producteur de déchets initial
worden gedragen door de eerste afvalproducent, de huidige of de vorige ou par le détenteur actuel ou antérieur des déchets (article 14.1 de
houders van afvalstoffen (lid 1). De lidstaten kunnen besluiten de la directive). Les Etats membres peuvent décider que les coûts de la
kosten van het afvalbeheer geheel of gedeeltelijk te laten dragen door gestion des déchets doivent être supportés en tout ou en partie par le
de producent van het product waaruit het afval is voortgekomen, en de producteur du produit qui est à l'origine des déchets et faire
distributeurs van een dergelijk product in deze kosten te laten delen partager ces coûts aux distributeurs de ce produit (article 14.2).
(lid 2). B.2.3. Zowel afgedankte elektrische en elektronische apparatuur als B.2.3. Tant les équipements électriques et électroniques mis au rebut
afgedankte batterijen en accu's behoren tot de afvalstoffen waarvoor que les piles et accumulateurs usagés font partie des déchets auxquels
een vorm van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid is ingevoerd s'applique une forme de responsabilité élargie du producteur (article
(artikel 3.1.1 van het besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 3.1.1 de l'arrêté du Gouvernement flamand du 17 février 2012 fixant le
2012 tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende het
duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen). Voor beide règlement flamand relatif à la gestion durable de cycles de matériaux
categorieën van afvalstoffen wordt de uitgebreide et de déchets). Pour ces deux catégories de déchets, la responsabilité
producentenverantwoordelijkheid ingevuld door middel van « de étendue du producteur est concrétisée par « l'obligation d'acceptation
aanvaardingsplicht » (artikelen 3.4.4.1 en 3.4.5.1 van hetzelfde [lire : de reprise] » (articles 3.4.4.1 et 3.4.5.1 du même arrêté).
besluit). De aanvaardingsplicht houdt in dat de eindverkoper, als een consument L'obligation de reprise implique pour le vendeur final que si un
een product aanschaft, verplicht is het overeenstemmende product
waarvan de consument zich ontdoet, gratis in ontvangst te nemen. De consommateur achète un produit, il est tenu de réceptionner
tussenhandelaars zijn verplicht de door de eindverkopers in ontvangst gratuitement le produit correspondant dont le consommateur se défait.
genomen afvalstoffen gratis te aanvaarden, in verhouding tot de door Les intermédiaires sont tenus d'accepter gratuitement les déchets
hen aan de eindverkopers gedane leveringen van producten. De réceptionnés par les vendeurs finaux, proportionnellement aux
producenten zijn verplicht de door de eindverkopers of door de fournitures de produits qu'ils effectuent aux vendeurs finaux. Les
tussenhandelaars in ontvangst genomen afvalstoffen gratis te producteurs sont tenus de réceptionner gratuitement les déchets reçus
aanvaarden en te zorgen voor de nuttige toepassing of de verwijdering par les vendeurs finaux ou par les intermédiaires et de s'assurer de
ervan, in verhouding tot de door hen aan de eindverkopers of leur valorisation ou de leur élimination proportionnellement aux
tussenhandelaars gedane leveringen van producten. Ook wanneer de fournitures de produits qu'ils effectuent aux vendeurs finaux ou
consument geen vervangende producten aanschaft, moeten de intermédiaires. Même si le consommateur ne se procure pas de produits
eindverkoper, de tussenhandelaar en de producent de afvalstoffen substitutifs, le vendeur final, l'intermédiaire et le producteur
waarvoor een aanvaardingsplicht geldt in beginsel gratis in ontvangst doivent en principe réceptionner gratuitement les déchets soumis à une
nemen (artikel 3.2.1.1, §§ 1 en 2, van hetzelfde besluit). obligation de reprise (article 3.2.1.1, §§ 1er et 2, du même arrêté).
De wijze waarop aan de aanvaardingsplicht wordt voldaan, wordt Les modalités d'observation de l'obligation de reprise sont arrêtées
vastgelegd in ofwel een individueel afvalpreventie- en afvalbeheerplan soit dans un plan individuel de prévention et de gestion des déchets
dat door de producenten ter goedkeuring aan de Openbare Vlaamse qui est soumis pour approbation à la « Openbare Vlaamse
Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) wordt voorgelegd, ofwel een Afvalstoffenmaatschappij » (OVAM) par les producteurs, soit dans une
milieubeleidsovereenkomst zoals is bedoeld in titel VI van het decreet convention environnementale telle qu'elle est prévue dans le titre VI
van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid du décret du 5 avril 1995 contenant des dispositions générales
(artikel 3.2.1.2, § 1, van hetzelfde besluit). concernant la politique de l'environnement (article 3.2.1.2, § 1er, du
B.2.4. De beheersorganismen zijn verenigingen zonder winstoogmerk die, même arrêté). B.2.4. Les organismes de gestion sont des associations sans but
in het kader van een milieubeleidsovereenkomst zoals vermeld in B.2.3, lucratif qui se chargent, dans le cadre d'une convention
instaan voor de inzameling van afgedankte elektrische en elektronische environnementale telle que mentionnée en B.2.3, de la collecte
apparatuur of van afgedankte batterijen en accu's. Zij worden d'équipements électriques et électroniques mis au rebut ou de piles et
gefinancierd door middel van de zogenaamde milieubijdragen die de accumulateurs usagés. Ils sont financés par les cotisations dites
aangesloten producenten, op wie de aanvaardingsplicht rust, per environnementales que les producteurs adhérents obligataires de
apparaat, batterij of accu aan de beheersorganismen betalen bij het op reprise leur paient par appareil, pile ou accumulateur lors de la
de markt brengen van het betrokken product, en door de ledenbijdragen commercialisation du produit concerné, et par les cotisations de
van de aangesloten producenten. membre des producteurs adhérents.
B.2.5. Beide bestreden bepalingen voeren een heffing in op het « eigen B.2.5. Les deux dispositions attaquées instaurent une redevance sur le
vermogen » van de betrokken beheersorganismen, met als enig verschil « propre patrimoine » des organismes de gestion concernés, avec pour
dat artikel 39 geldt in het kader van de aanvaardingsplicht van seule différence que l'article 39 s'applique dans le cadre de
l'obligation de reprise d'appareils électriques et électroniques mis
afgedankte elektrische en elektronische apparatuur, terwijl artikel 40 au rebut, alors que l'article 40 s'applique dans le cadre de
geldt in het kader van de aanvaardingsplicht van afgedankte batterijen l'obligation de reprise de piles et accumulateurs usagés. Les deux
en accu's. Voor het overige zijn beide bepalingen volledig dispositions sont pour le reste en tous points identiques.
gelijkluidend. Ook de beroepen tot vernietiging van de bestreden bepalingen zijn Les recours en annulation des dispositions attaquées sont eux aussi en
grotendeels gelijkluidend, zodat zij samen worden onderzocht. grande partie convergents, de sorte qu'ils sont examinés
Ten aanzien van de territoriale bevoegdheid conjointement. Quant à la compétence territoriale
B.3. Het Hof onderzoekt eerst het tweede middel, dat in hoofdzaak B.3. La Cour examine d'abord le deuxième moyen, qui concerne
betrekking heeft op de territoriale belastingbevoegdheid van het principalement la compétence territoriale de la Région flamande en
Vlaamse Gewest. Dat middel is afgeleid uit een schending van de matière fiscale. Ce moyen est pris de la violation des articles 143, §
artikelen 143, § 1, en 170, § 2, van de Grondwet, van artikel 1ter van 1er, et 170, § 2, de la Constitution, de l'article 1erter de la loi
de bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van spéciale du 16 janvier 1989 relative au financement des communautés et
de gemeenschappen en de gewesten en van het beginsel van de federale des régions, et du principe de la loyauté fédérale. Les parties
loyauteit. De verzoekende partijen voeren aan dat de bestreden requérantes font valoir que les dispositions attaquées instaurent un
bepalingen een belasting invoeren die geen exclusieve of noodzakelijke impôt qui ne présente aucun lien exclusif ou nécessaire avec le
band vertoont met het grondgebied van het Vlaamse Gewest (eerste territoire de la Région flamande (première branche), et qui, parce
onderdeel) en die, door de eenzijdige wijze waarop zij is ingevoerd, qu'il a été instauré de façon unilatérale, perturberait l'équilibre de
het evenwicht van de federale constructie zou verstoren (tweede la construction fédérale (seconde branche).
onderdeel). B.4.1. Artikel 170, § 2, van de Grondwet bepaalt : B.4.1. L'article 170, § 2, de la Constitution dispose :
« Geen belasting ten behoeve van de gemeenschap of het gewest kan « Aucun impôt au profit de la communauté ou de la région ne peut être
worden ingevoerd dan door een decreet of een in artikel 134 bedoelde établi que par un décret ou une règle visée à l'article 134.
regel. De wet bepaalt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde La loi détermine, relativement aux impositions visées à l'alinéa 1er,
belastingen, de uitzonderingen waarvan de noodzakelijkheid blijkt ». les exceptions dont la nécessité est démontrée ».
B.4.2. Artikel 1ter van de bijzondere wet van 16 januari 1989 B.4.2. L'article 1erter de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative
au financement des communautés et des régions dispose :
betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten « L'exercice des compétences fiscales des régions visées dans la
bepaalt : « De uitoefening van de fiscale bevoegdheden van de gewesten als présente loi s'opère dans le respect de la loyauté fédérale visée à
bedoeld in deze wet gebeurt met naleving van de in artikel 143 van de l'article 143 de la Constitution et du cadre normatif général de
Grondwet bedoelde federale loyauteit en het algemeen normatief kader
van de economische unie en de monetaire eenheid, alsmede van de l'union économique et de l'unité monétaire, ainsi que des principes
volgende principes : suivants :
1° de uitsluiting van elke deloyale fiscale concurrentie; 1° l'exclusion de toute concurrence fiscale déloyale;
2° de vermijding van dubbele belasting; 2° l'évitement de la double imposition;
3° het vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. 3° la libre circulation des personnes, biens, services et capitaux.
Bij een door een overheid gegrond geacht verzoek van een En cas de demande d'un contribuable visant à éviter la double
belastingplichtige houdende vermijding van dubbele belasting treedt imposition, jugée fondée par une autorité, celle-ci se concerte avec
die overheid in overleg met de andere betrokken overheden teneinde de les autres autorités concernées en vue de remédier à l'imposition
belastingheffing die strijdig is met het in het eerste lid, 2°,
vermelde principe ongedaan te maken. contraire au principe évoqué à l'alinéa 1er, 2°.
In het raam van het Overlegcomité als bedoeld in artikel 31 van de Une concertation sur la politique fiscale et sur les principes visés à
gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen wordt l'alinéa 1er est organisée annuellement au sein du Comité de
jaarlijks een overleg gehouden over het fiscaal beleid en over de in concertation visé à l'article 31 de la loi ordinaire du 9 août 1980 de
het eerste lid bedoelde principes ». réformes institutionnelles ».
Die bepaling geldt enkel voor de uitoefening van de fiscale Cette disposition ne vaut que pour l'exercice des compétences fiscales
bevoegdheden van de gewesten als bedoeld in de bijzondere des régions visées par la loi spéciale de financement. Elle ne
financieringswet. Zij geldt dus niet voor de uitoefening van hun eigen s'applique donc pas à l'exercice de leur compétence fiscale propre
fiscale bevoegdheid, bedoeld in B.4.1, die rechtstreeks uit de visée en B.4.1, qui résulte directement de la Constitution.
Grondwet voortvloeit.
B.5. Uit de voormelde bepalingen blijkt niet het territoriale B.5. Le champ d'application territorial de la compétence fiscale
toepassingsgebied van de eigen fiscale bevoegdheid van de propre des entités fédérées ne résulte pas des dispositions précitées.
deelentiteiten. Wat de gewesten betreft, volgt uit artikel 19, § 3, En ce qui concerne les régions, il résulte de l'article 19, § 3, de la
van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles et de
instellingen en uit artikel 7, tweede lid, van de bijzondere wet van
12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen dat hun l'article 7, alinéa 2, de la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative
decreten of ordonnanties slechts van toepassing zijn in het eigen aux institutions bruxelloises que leurs décrets ou ordonnances ne sont
gewest. Elke regeling die een wetgever uitvaardigt, moet kunnen worden d'application que dans leur propre région. Toute norme adoptée par un
gelokaliseerd binnen het gebied waarvoor hij bevoegd is, zodat iedere législateur doit pouvoir être localisée dans le territoire de sa
concrete verhouding of situatie slechts door één enkele wetgever wordt compétence, de sorte que toute relation et toute situation concrètes
geregeld. soient réglées par un seul législateur.
B.6. Het aanknopingspunt van de belasting, zoals het in de bestreden B.6. Le point de rattachement de la redevance, tel qu'il est conçu par
bepalingen is opgevat, kan niet worden gelokaliseerd binnen het les dispositions attaquées, ne peut être localisé à l'intérieur du
grondgebied waarvoor het Vlaamse Gewest bevoegd is. De belasting territoire de compétence de la Région flamande. La redevance vise en
beoogt immers alle beheersorganismen, ongeacht waar zij zijn effet tous les organismes de gestion, quel que soit leur lieu
gevestigd, en zij treft hun gehele « eigen vermogen » en niet slechts d'établissement, et frappe l'ensemble de leur « propre patrimoine » et
bepaalde fondsen van de vereniging die zouden toelaten de territoriale pas seulement certains fonds de l'association qui permettraient de
déterminer l'origine géographique des moyens qui les composent. Les
herkomst van de erin vervatte middelen vast te stellen. De bestreden dispositions attaquées ne relèvent donc pas de la compétence
bepalingen vallen derhalve niet binnen de territoriale bevoegdheid van territoriale de la Région flamande.
het Vlaamse Gewest.
Het tweede middel is gegrond. Le deuxième moyen est fondé.
B.7. De bestreden bepalingen dienen derhalve te worden vernietigd, B.7. Partant, les dispositions attaquées doivent être annulées, sans
zonder dat het nodig is de andere middelen te onderzoeken. qu'il soit nécessaire d'examiner les autres moyens.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
vernietigt de artikelen 39 en 40 van het Vlaamse decreet van 3 juli annule les articles 39 et 40 du décret flamand du 3 juillet 2015
2015 houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van de contenant diverses mesures d'accompagnement de l'ajustement du budget
begroting 2015. 2015.
Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier
het Grondwettelijk Hof, op 18 mei 2017. 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 18 mai 2017.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
E. De Groot E. De Groot
^
Etaamb.be maakt gebruik van cookies
Etaamb.be gebruikt cookies om uw taalvoorkeur te onthouden en om beter te begrijpen hoe etaamb.be gebruikt wordt.
DoorgaanMeer details
x