Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 28/2017 van 23 februari 2017 Rolnummer 6281 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 42quater van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijder Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 28/2017 van 23 februari 2017 Rolnummer 6281 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 42quater van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijder Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 28/2017 du 23 février 2017 Numéro du rôle : 6281 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 42quater de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 28/2017 van 23 februari 2017 Extrait de l'arrêt n° 28/2017 du 23 février 2017
Rolnummer 6281 Numéro du rôle : 6281
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 42quater van de wet van En cause : la question préjudicielle relative à l'article 42quater de
15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour,
verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, gesteld l'établissement et l'éloignement des étrangers, posée par le Conseil
door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. du contentieux des étrangers.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest nr. 155 695 van 29 oktober 2015 in zake Eric Nana Ansong Par arrêt n° 155 695 du 29 octobre 2015 en cause de Eric Nana Ansong
Gyekye tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van Gyekye contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe
het Hof is ingekomen op 5 november 2015, heeft de Raad voor de la Cour le 5 novembre 2015, le Conseil du contentieux des étrangers
Vreemdelingenbetwistingen de volgende prejudiciële vraag gesteld : a posé la question préjudicielle suivante :
« Is, hoewel de in de onderstaande bepalingen beoogde periodes « Quand bien même les périodes, visées dans les dispositions
verschillen ten aanzien van het aanvangspunt ervan, artikel 42quater ci-dessous, diffèrent quant à leur point de départ, l'article 42quater
van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire,
grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van l'établissement, le séjour et l'éloignement des étrangers, est-il
vreemdelingen bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que le
in zoverre de minister of zijn gemachtigde binnen vijf jaar na de ministre ou son délégué peut mettre fin, dans les cinq années suivant
erkenning van het verblijfsrecht een einde kan maken aan het la reconnaissance du droit de séjour, au droit de séjour du conjoint
verblijfsrecht van de echtgenoot van een Belg, wanneer met name het d'un Belge, lorsque notamment, le mariage avec celui-ci est dissous et
huwelijk met die laatste wordt ontbonden en die vreemdeling, in de que, durant la quatrième ou cinquième année de cette période, cet
loop van het vierde of het vijfde jaar van die periode, niet voldoet étranger ne répond pas à la condition fixée à l'article 42quater, § 4,
aan de voorwaarde bepaald in artikel 42quater, § 4, in fine - namelijk in fine - à savoir être travailleur ou disposer de ressources
werknemer zijn of over voldoende bestaansmiddelen beschikken, en
beschikken over een ziektekostenverzekering, of lid zijn van een reeds suffisantes, et disposer d'une assurance maladie, ou être membre d'une
in het Rijk gevormde familie van een persoon die aan die voorwaarden famille déjà constituée dans le Royaume d'une personne répondant à ces
voldoet -, terwijl, met toepassing van artikel 13 van dezelfde wet, conditions -, alors qu'en application de l'article 13 de la même loi,
het verblijfsrecht van de echtgenoot van een tot het onbeperkte le droit de séjour du conjoint d'un étranger admis ou autorisé au
verblijf toegelaten of gemachtigde vreemdeling zelf onbeperkt wordt na séjour illimité, devient lui-même illimité une fois passée la période
het verstrijken van de periode van drie jaar volgend op de afgifte van
de verblijfstitel, zodat de minister geen einde kan maken aan zijn de trois ans suivant la délivrance du titre de séjour, de sorte que le
verblijf in de loop van het vierde of het vijfde jaar volgend op de ministre ne peut mettre fin à son séjour durant la quatrième ou
afgifte van de verblijfstitel, zelfs indien zijn huwelijk is ontbonden cinquième année suivant la délivrance du titre de séjour, même si son
in de loop van die periode en hij geen werknemer is of niet over mariage est dissous durant cette période et qu'il n'est pas
voldoende bestaansmiddelen beschikt ? ». travailleur ou ne dispose pas de ressources suffisantes ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 42quater van B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 42quater de la
de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour,
grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van l'établissement et l'éloignement des étrangers (ci-après : la loi du
vreemdelingen (hierna : de wet van 15 december 1980), dat, in de 15 décembre 1980), qui, dans sa version applicable au litige a quo,
versie die van toepassing is op het voor de verwijzende rechter
hangende geschil, bepaalde : disposait :
« § 1. In de volgende gevallen kan er door de minister of zijn « § 1er. Dans les cas suivants, le ministre ou son délégué peut mettre
gemachtigde binnen vijf jaar na de erkenning van hun recht op verblijf fin, dans les cinq années suivant la reconnaissance de leur droit de
een einde gesteld worden aan het verblijfsrecht van de familieleden séjour, au droit de séjour des membres de famille d'un citoyen de
van een burger van de Unie die zelf geen burger van de Unie zijn en l'Union qui ne sont pas eux-mêmes citoyens de l'Union et qui
die verblijven in de hoedanigheid van familielid van de burger van de Unie : séjournent en tant que membres de la famille du citoyen de l'Union :
[...] [...]
4° het huwelijk met de burger van de Unie die zij begeleid of vervoegd 4° le mariage avec le citoyen de l'Union qu'ils ont accompagné ou
hebben, wordt ontbonden of nietig verklaard, het geregistreerd rejoint est dissous ou annulé, il est mis fin au partenariat
partnerschap dat aangegaan werd, zoals bedoeld in artikel 40bis, § 2, enregistré visé à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 1° ou 2°, ou il
eerste lid, 1° of 2°, wordt beëindigd, of er is geen gezamenlijke n'y a plus d'installation commune;
vestiging meer;
[...] [...]
§ 4. Onder voorbehoud van het bepaalde in § 5 is het in § 1, eerste § 4. Sans préjudice du § 5, le cas visé au § 1er, alinéa 1er, 4°,
lid, 4°, bedoelde geval niet van toepassing : n'est pas applicable :
1° indien het huwelijk, het geregistreerd partnerschap of de 1° lorsque le mariage, le partenariat enregistré ou l'installation
gezamenlijke vestiging bij de aanvang van de gerechtelijke procedure commune a duré, au début de la procédure judiciaire de dissolution ou
tot ontbinding of nietigverklaring van het huwelijk of bij de d'annulation du mariage ou lors de la cessation du partenariat
beëindiging van het geregistreerd partnerschap of de gezamenlijke enregistré ou de l'installation commune, trois ans au moins, dont au
vestiging, ten minste drie jaar heeft geduurd, waarvan minstens één moins un an dans le Royaume. En cas d'annulation du mariage l'époux
jaar in het Rijk. In geval van nietigverklaring van het huwelijk dient
de echtgenoot bovendien te goeder trouw te zijn geweest; doit en outre avoir été de bonne foi;
[...] [...]
en voor zover betrokkenen aantonen werknemer of zelfstandige te zijn et pour autant que les personnes concernées démontrent qu'elles sont
in België, of voor zichzelf en hun familieleden te beschikken over travailleurs salariés ou non-salariés en Belgique, ou qu'elles
voldoende bestaansmiddelen, bedoeld in artikel 40, § 4, tweede lid, om disposent de ressources suffisantes visées à l'article 40, § 4, alinéa
te voorkomen dat zij tijdens hun verblijf ten laste vallen van het 2, afin de ne pas devenir une charge pour le système d'assistance
sociale bijstandsstelsel van het Rijk en beschikken over een sociale du Royaume au cours de leur séjour, et qu'elles disposent
ziektekostenverzekering die alle risico's in België dekt, of lid zijn d'une assurance maladie couvrant l'ensemble des risques en Belgique,
van een in het Rijk gevormde familie van een persoon die aan deze ou qu'elles soient membres d'une famille déjà constituée dans le
voorwaarden voldoet. Royaume d'une personne répondant à ces conditions.
§ 5. De minister of zijn gemachtigde kan zonodig controleren of aan de § 5. Le ministre ou son délégué peut si nécessaire vérifier si les
naleving van de voorwaarden voor de uitoefening van het verblijfsrecht is voldaan ». conditions du droit de séjour sont respectées ».
B.1.2. Krachtens artikel 40ter van dezelfde wet is dat artikel van B.1.2. En vertu de l'article 40ter de la même loi, cet article est
toepassing op de echtgenoten van Belgen. De prejudiciële vraag moet applicable aux conjoints de Belges. Il convient dès lors d'interpréter
derhalve zo worden begrepen dat het Hof wordt ondervraagd over artikel la question préjudicielle en ce sens que la Cour est interrogée sur
40ter van de wet van 15 december 1980, in samenhang gelezen met l'article 40ter de la loi du 15 décembre 1980, combiné avec l'article
artikel 42quater van die wet. 42quater de cette loi.
B.1.3. Artikel 21 van de wet van 4 mei 2016 « houdende diverse B.1.3. L'article 21 de la loi du 4 mai 2016 « portant des dispositions
bepalingen inzake asiel en migratie en tot wijziging van de wet van 15 diverses en matière d'asile et de migration et modifiant la loi du 15
december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et
verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen en de wet
van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van l'éloignement des étrangers et la loi du 12 janvier 2007 sur l'accueil
bepaalde andere categorieën van vreemdelingen », heft, in paragraaf 1, des demandeurs d'asile et de certaines autres catégories d'étrangers »
eerste lid, 4°, hiervoor aangehaald, de woorden « of nietig verklaard abroge, dans le § 1er, alinéa 1er, 4°, précité, les mots « ou annulé
» op. Die wijziging heeft geen gevolgen voor het onderwerp van de ». Cette modification n'a pas d'incidence sur l'objet de la question
prejudiciële vraag. préjudicielle.
B.2.1. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken van de B.2.1. La Cour est invitée à examiner la compatibilité des
in het geding zijnde bepalingen met de artikelen 10 en 11 van de dispositions en cause avec les articles 10 et 11 de la Constitution en
Grondwet door die te vergelijken met artikel 13 van de wet van 15 les comparant avec l'article 13 de la loi du 15 décembre 1980, qui
december 1980, dat betrekking heeft op de vreemdelingen-onderdanen van concerne les étrangers ressortissants d'Etats tiers à l'Union
Staten die geen lid zijn van de Europese Unie, die een verblijfsrecht européenne qui ont obtenu un droit de séjour en tant que membres de la
hebben verkregen als familielid van een vreemdeling-onderdaan van een famille d'un étranger ressortissant d'un Etat tiers à l'Union autorisé
Staat die geen lid is van de Unie die voor onbeperkte duur tot het ou admis à séjourner dans le Royaume pour une durée illimitée.
verblijf in het Rijk is gemachtigd of toegelaten.
B.2.2. Artikel 13, § 1, van de voormelde wet van 15 december 1980 B.2.2. L'article 13, § 1er, de la loi précitée du 15 décembre 1980
bepaalde, op het ogenblik dat de voor de Raad voor disposait, au moment où a été prise la décision attaquée devant le
Vreemdelingenbetwistingen bestreden beslissing is genomen en op het Conseil du contentieux des étrangers et au moment où ce dernier a
ogenblik dat die Raad het verwijzingsarrest heeft gewezen : rendu l'arrêt interrogeant la Cour :
« Behalve indien dit uitdrukkelijk anders wordt voorzien, wordt de « Sauf prévision expresse inverse, l'autorisation de séjour est donnée
machtiging tot verblijf verleend voor een beperkte tijd, ingevolge pour une durée limitée, soit fixée par la présente loi, soit en raison
deze wet of ingevolge specifieke omstandigheden die betrekking hebben de circonstances particulières propres à l'intéressé, soit en rapport
op de betrokkene of ingevolge de aard of de duur van zijn activiteiten avec la nature ou la durée des prestations qu'il doit effectuer en
in België. Belgique.
[...] [...]
De toelating tot verblijf krachtens artikel 10 wordt erkend voor een L'admission au séjour en vertu de l'article 10 est reconnue pour une
beperkte duur gedurende een periode van drie jaar volgend op de
afgifte van de verblijfstitel of in de gevallen bedoeld in artikel durée limitée pendant la période de trois ans suivant la délivrance du
12bis, §§ 3, 3bis of 4, na de afgifte van het document dat bewijst dat titre de séjour ou, dans les cas visés à l'article 12bis, §§ 3, 3bis
de aanvraag werd ingediend. Na afloop van deze periode geldt de ou 4, suivant la délivrance du document attestant que la demande a été
toelating tot verblijf voor onbeperkte duur voorzover de vreemdeling introduite, à l'expiration de laquelle elle devient illimitée, pour
nog steeds voldoet aan voorwaarden van artikel 10. autant que l'étranger remplisse encore les conditions de l'article 10.
[...] ». [...] ».
B.2.3. Artikel 13 van de voormelde wet van 4 mei 2016 wijzigt die B.2.3. L'article 13 de la loi précitée du 4 mai 2016 modifie cette
bepaling zodat het derde lid van artikel 13, § 1, van de wet van 15 disposition de sorte que l'alinéa 3 de l'article 13, § 1er, de la loi
december 1980 voortaan luidt : du 15 décembre 1980 se lit désormais comme suit :
« De toelating tot verblijf krachtens artikel 10 wordt erkend voor een « L'admission au séjour en vertu de l'article 10 est reconnue pour une
beperkte duur gedurende een periode van vijf jaar volgend op de
afgifte van de verblijfstitel of in de gevallen bedoeld in artikel durée limitée pendant la période de cinq ans suivant la délivrance du
12bis, §§ 3, 3bis of 4, na de afgifte van het document dat bewijst dat titre de séjour ou, dans les cas visés à l'article 12bis, §§ 3, 3bis
de aanvraag werd ingediend. Na afloop van deze periode geldt de ou 4, suivant la délivrance du document attestant que la demande a été
toelating tot verblijf voor onbeperkte duur voorzover de vreemdeling introduite, à l'expiration de laquelle elle devient illimitée, pour
nog steeds voldoet aan voorwaarden van artikel 10. In het autant que l'étranger remplisse encore les conditions de l'article 10.
tegenovergestelde geval weigert de minister of diens gemachtigde het Dans le cas contraire, le ministre ou son délégué refuse le séjour
verblijf van onbeperkte duur en kent een nieuw verblijf van beperkte illimité, et octroie un nouveau séjour pour une durée limitée dont le
duur toe, waarvan de vernieuwing onderworpen is aan het bezit van renouvellement est subordonné à la possession de ressources
toereikende bestaansmiddelen, om niet ten laste te vallen van de suffisantes pour ne pas devenir une charge pour les pouvoirs publics
openbare overheden, en van een ziektekostenverzekering die alle et d'une assurance maladie couvrant l'ensemble des risques et pour
risico's dekt, en voor zover de vreemdeling geen gevaar vormt voor de autant que l'étranger ne constitue pas un danger pour l'ordre public
openbare orde en/of de nationale veiligheid ». et/ou la sécurité nationale ».
B.3. Uit de vergelijking van de in het geding zijnde bepalingen blijkt B.3. La comparaison des dispositions en cause fait apparaître qu'au
dat, op het ogenblik dat de voor het verwijzende rechtscollege moment où l'acte attaqué devant la juridiction a quo a été pris, ces
bestreden rechtshandeling is genomen, die bepalingen tussen de dispositions créaient une différence de traitement entre les étrangers
vreemdelingen die geen burgers van de Europese Unie zijn en een non citoyens de l'Union européenne ayant obtenu un droit de séjour sur
verblijfsrecht hebben verkregen op basis van een gezinshereniging, een la base d'un regroupement familial selon la nationalité du conjoint
verschil in behandeling invoerden volgens de nationaliteit van de qu'ils ont rejoint en Belgique. Si ce conjoint était soit Belge, soit
echtgenoot bij wie zij zich in België hebben gevoegd. Indien die
echtgenoot ofwel een Belg ofwel een onderdaan van een lidstaat van de ressortissant d'un Etat membre de l'Union européenne, il pouvait être
Europese Unie was, kon, onder bepaalde voorwaarden en behoudens de mis fin à certaines conditions et sous réserve des exceptions prévues
uitzonderingen vermeld in artikel 42quater van de wet van 15 december dans l'article 42quater de la loi du 15 décembre 1980 en cas de
1980 in geval van ontbinding van het huwelijk, een einde worden
gemaakt aan het verblijfsrecht van de vreemdeling-onderdaan van een dissolution du mariage, au droit de séjour de l'étranger ressortissant
Staat die geen lid is van de Europese Unie die zich bij hem heeft d'un Etat tiers à l'Union européenne qui l'a rejoint, et ce durant une
gevoegd, en dit gedurende een periode van vijf jaar na de machtiging période de cinq ans suivant l'autorisation de séjour. Si le conjoint
tot verblijf. Indien de echtgenoot bij wie men zich heeft gevoegd rejoint était ressortissant d'un Etat tiers à l'Union européenne, il
onderdaan was van een Staat die geen lid is van de Europese Unie, kon ne pouvait plus être mis fin, en cas de dissolution du mariage, au
wegens ontbinding van het huwelijk geen einde meer worden gemaakt aan
het verblijfsrecht van de vreemdeling die zich bij hem heeft gevoegd droit de séjour de l'étranger qui l'a rejoint après une période de
na een periode van drie jaar volgend op de machtiging tot verblijf. trois ans suivant l'autorisation de séjour.
B.4. In tegenstelling tot wat de Ministerraad aanvoert, vloeit het B.4. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, la
verschil in behandeling waarover het Hof wordt ondervraagd, voort uit différence de traitement sur laquelle la Cour est interrogée découle
artikel 42quater van de wet van 15 december 1980, dat van toepassing de l'article 42quater de la loi du 15 décembre 1980, qui est
is op de situatie van de verzoeker voor het verwijzende rechtscollege. applicable à la situation du requérant devant la juridiction a quo. La
De omstandigheid dat de twee met elkaar vergeleken situaties bij twee circonstance que les deux situations comparées sont réglées par deux
onderscheiden bepalingen worden geregeld, laat het Hof niet toe te dispositions distinctes n'autorise pas la Cour à conclure que la
besluiten dat het verschil in behandeling zijn oorsprong zou vinden in différence de traitement trouverait sa source dans l'autre
de andere bepaling, die niet van toepassing is op de situatie van de disposition, qui n'est pas applicable à la situation du requérant
verzoeker voor het verwijzende rechtscollege, en om die reden te devant la juridiction a quo, et à refuser de répondre à la question
weigeren om de prejudiciële vraag te beantwoorden. Het Hof beantwoordt préjudicielle pour ce motif. La Cour répond à la question
de prejudiciële vraag zoals die is gesteld. préjudicielle telle qu'elle lui a été posée.
B.5.1. De termijn van vijf jaar is in het in het geding zijnde artikel B.5.1. Le délai de cinq ans a été introduit dans l'article 42quater en
42quater ingevoerd bij artikel 17 van de programmawet van 28 juni cause par l'article 17 de la loi-programme du 28 juin 2013. Avant
2013. Vóór die wijziging bedroeg de termijn waarbinnen, wegens de cette modification, le délai durant lequel il pouvait être mis fin au
ontbinding van het huwelijk, een einde kon worden gemaakt aan het séjour de l'étranger ayant rejoint son conjoint belge ou ressortissant
verblijf van de vreemdeling die zich heeft gevoegd bij zijn Belgische d'un autre Etat membre de l'Union européenne, pour cause de
echtgenoot of echtgenoot-onderdaan van een andere lidstaat van de dissolution du mariage, était de trois ans.
Europese Unie, drie jaar. B.5.2. In de memorie van toelichting van het voormelde ontwerp van B.5.2. L'exposé des motifs du projet de loi-programme précité indique
programmawet wordt aangegeven : :
« Dit hoofdstuk wil de bepalingen van de wet van 15 december 1980 « Le présent chapitre vise à mettre les dispositions de la loi du 15
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et
en de verwijdering van vreemdelingen doen overeenstemmen met de l'éloignement des étrangers relatives au droit de séjour permanent en
bepalingen van de Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en concordance avec les dispositions de la directive 2004/38/CE du
de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en Parlement européen et du Conseil, du 29 avril 2004, relative au droit
verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de des citoyens de l'Union et des membres de leurs familles de circuler
Unie en hun familieleden, tot wijziging van Verordening (EEG) nr. et de séjourner librement sur le territoire des Etats-membres,
1612/68 en tot intrekking van de Richtlijnen 64/221/EEG, 68/360/EEG, modifiant le règlement (CEE) n° 1612/68 et abrogeant les directives
72/194/EEG, 73/148/EEG, 75/34/EEG, 75/35/EEG, 90/364/EEG, 90/365/EEG 64/221/CEE, 68/360/CEE, 72/194/CEE, 73/148/CEE, 75/34/CEE, 75/35/CEE,
en 93/96/EEG. 90/364/CEE, 90/365/CEE et 93/96/CEE.
Deze richtlijn 2004/38/EG voorziet voor de verwerving van het duurzaam Ladite directive 2004/38/CE prévoit pour l'acquisition du droit de
verblijfsrecht dat de burgers van de Unie en hun familieleden tijdens séjour permanent que les citoyens de l'Union et les membres de [leur]
een periode van vijf jaren op het grondgebied van de gast-Lidstaat, famille doivent avoir séjourné pendant une période de cinq ans sur le
moeten verbleven hebben. territoire de l'Etat membre d'accueil.
Door de verwerving van een duurzaam verblijfsrecht te brengen van drie En portant, pour l'acquisition du séjour permanent, la durée du séjour
naar vijf jaar, wordt de Belgische wetgeving dus geharmoniseerd met de de trois ans à cinq ans, ce projet de loi harmonise donc la
wetgeving van de andere Lidstaten. législation belge avec la législation des autres Etats membres.
Gelet op het advies van de Raad van State wordt verduidelijkt dat er Compte tenu de l'avis du Conseil d'Etat, il est précisé que ce
een link is met de begroting en dat dit hoofdstuk de uitvoering is van chapitre est lié au budget et que ce chapitre participe à la mise en
beslissingen genomen in het kader van de begrotingscontrole. Vooreerst oeuvre des décisions prises dans le cadre du contrôle budgétaire. Tout
heeft hoofdstuk 1 immers een positieve budgettaire impact waar d'abord, le premier chapitre a en effet un impact budgétaire positif,
rekening mee werd gehouden in de begroting. Daarnaast hangen de twee qui a été pris en compte dans le budget. Par ailleurs, les deux
hoofdstukken van deze titel uiteraard samen. Gegeven de budgettaire chapitres de ce titre sont bien entendu liés. Etant donné le contexte
context worden de mogelijkheden benut die de richtlijn 2004/38/EG budgétaire, les possibilités prévues dans la directive 2004/38/CE sont
biedt om enerzijds de verblijfsvoorwaarden en anderzijds de toegang saisies pour déterminer, d'une part, les conditions de séjour et,
tot de sociale stelsels te bepalen voor EU-burgers. De wijziging van d'autre part, l'accès aux systèmes sociaux des citoyens UE. La
de verblijfsvoorwaarden heeft immers eveneens een impact op de toegang modification des conditions de séjour a en effet un impact sur l'accès
tot de sociale stelsels » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC aux systèmes sociaux » (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC
53-2853/001, pp. 17-18). 53-2853/001, pp. 17-18).
B.6.1. Uit artikel 13, lid 2, van de voormelde richtlijn 2004/38/EG B.6.1. Il découle de l'article 13.2 de la directive 2004/38/CE
vloeit voort dat de lidstaten erin kunnen voorzien, in sommige précitée que les Etats membres peuvent prévoir de mettre fin au droit
gevallen en onder sommige voorwaarden, een einde te maken aan het de séjour des membres de la famille d'un citoyen de l'Union qui n'ont
verblijfsrecht van de familieleden van een burger van de Unie die niet pas la nationalité d'un Etat membre, dans certaines hypothèses et à
de nationaliteit van een lidstaat hebben, zolang zij geen duurzaam certaines conditions, tant qu'ils n'ont pas acquis un droit de séjour
verblijfsrecht hebben verworven. Het duurzaam verblijfsrecht is, permanent. Le droit de séjour permanent est, en vertu de l'article
krachtens artikel 16, lid 2, van dezelfde richtlijn, verworven na een 16.2 de la même directive, acquis après une période de séjour
ononderbroken verblijfsperiode van vijf jaar met de burger van de Unie ininterrompue de cinq ans avec le citoyen de l'Union dans l'Etat
in de ontvangende lidstaat. membre d'accueil.
B.6.2. Artikel 35 van die richtlijn bepaalt : B.6.2. L'article 35 de cette directive dispose :
« De lidstaten kunnen de nodige maatregelen nemen om een in deze « Les Etats membres peuvent adopter les mesures nécessaires pour
richtlijn neergelegd recht in geval van rechtsmisbruik of fraude, refuser, annuler ou retirer tout droit conféré par la présente
zoals schijnhuwelijk, te ontzeggen, te beëindigen of in te trekken. directive en cas d'abus de droit ou de fraude, tels que les mariages
Deze maatregelen zijn evenredig en zijn onderworpen aan de procedurele de complaisance. Toute mesure de cette nature est proportionnée et
waarborgen van artikelen 30 en 31 ». soumise aux garanties procédurales prévues aux articles 30 et 31 ».
B.6.3. Artikel 37 van dezelfde richtlijn bepaalt : B.6.3. L'article 37 de la même directive dispose :
« Het bepaalde in deze richtlijn geldt onverminderd de wettelijke en « Les dispositions de la présente directive ne portent pas atteinte
bestuursrechtelijke bepalingen van een lidstaat die eventueel aux dispositions législatives, réglementaires et administratives d'un
gunstiger zijn voor de personen waarop deze richtlijn betrekking heeft Etat membre qui seraient plus favorables aux personnes visées par la
». présente directive ».
B.7.1. In de wet van 15 december 1980 wordt gezinshereniging met B.7.1. La loi du 15 décembre 1980 règle le regroupement familial avec
burgers uit derde landen die legaal op het Belgische grondgebied des citoyens d'Etats tiers qui séjournent légalement sur le territoire
verblijven geregeld in titel I, hoofdstuk 3. De regels inzake belge en son titre 1er, chapitre 3. Les règles en matière de
gezinshereniging met burgers van de Unie andere dan Belgen en met Belgen maken deel uit van titel II « Aanvullende en afwijkende bepalingen betreffende bepaalde categorieën van vreemdelingen », hoofdstuk 1. B.7.2. De inachtneming van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie tussen de verschillende categorieën van vreemdelingen die een beroep doen op gezinshereniging kan, wegens de bijzondere situatie van elk van de drie vermelde categorieën van personen en rekening houdend met de verplichtingen die voortvloeien uit het Europees Unierecht, bepaalde verschillen in behandeling toelaten. Die verschillen in behandeling moeten echter redelijk worden regroupement familial avec des citoyens de l'Union européenne autres que des Belges et avec des Belges font partie du titre II, « Dispositions complémentaires et dérogatoires relatives à certaines catégories d'étrangers », chapitre 1er. B.7.2. Le respect du principe d'égalité et de non-discrimination entre les différentes catégories d'étrangers qui ont recours au regroupement familial peut autoriser, en raison de la situation particulière de chacune de ces trois catégories de personnes visées et compte tenu des obligations qui découlent du droit de l'Union européenne, certaines différences de traitement. Ces différences de traitement doivent toutefois être raisonnablement
verantwoord om bestaanbaar te zijn met de artikelen 10 en 11 van de justifiées pour être compatibles avec les articles 10 et 11 de la
Grondwet. Constitution.
B.8. In tegenstelling tot wat de Ministerraad betoogt, bevinden de in B.8. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les
de prejudiciële vraag beoogde categorieën van personen zich in catégories de personnes visées se trouvent dans des situations
situaties die voldoende vergelijkbaar zijn wat betreft de beëindiging suffisamment comparables en ce qui concerne la fin mise à leur séjour
van hun verblijf op het grondgebied. sur le territoire.
B.9. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op het
verblijfsstatuut verbonden aan de nationaliteit van de echtgenoot bij B.9. La différence de traitement en cause repose sur le statut de
wie de vreemdeling-onderdaan van een derde Staat zich heeft gevoegd séjour lié à la nationalité de l'époux rejoint par l'étranger
die zijn verblijfsrecht heeft verkregen op basis van de ressortissant d'un Etat tiers qui a obtenu son droit de séjour sur la
gezinshereniging. Een dergelijk criterium is objectief. Het Hof moet base du regroupement familial. Un tel critère est objectif. La Cour
nagaan of het relevant is ten opzichte van de doelstellingen die met doit examiner s'il est pertinent par rapport aux buts poursuivis par
de in het geding zijnde bepaling worden nagestreefd. la disposition en cause.
B.10.1. Uit de in B.5.2 aangehaalde memorie van toelichting blijkt dat B.10.1. Il ressort de l'exposé des motifs cité en B.5.2 que la
de in het geding zijnde bepaling allereerst is aangenomen om de Belgische wetgeving in overeenstemming te brengen met richtlijn 2004/38/EG en te harmoniseren met de reglementering van de andere lidstaten van de Europese Unie. B.10.2. Het doel dat erin bestaat uitvoering te verlenen aan die Europese richtlijn of de Belgische wetgeving te harmoniseren met de wetgeving van de andere lidstaten kan op zich geen verschil in behandeling verantwoorden onder vreemdelingen-onderdanen van landen die geen lid zijn van de Europese Unie, naargelang zij hun verblijfsrecht hebben verkregen in het kader van een gezinshereniging met een Belgische echtgenoot of een echtgenoot die de nationaliteit van een lidstaat heeft, enerzijds, dan wel met een echtgenoot die de nationaliteit van een derde Staat heeft, anderzijds. disposition en cause a été prise, d'abord, en vue de mettre la législation belge en concordance avec la directive 2004/38/CE et en harmonie avec les réglementations des autres Etats membres de l'Union européenne. B.10.2. L'objectif de donner exécution à cette directive européenne ou d'harmoniser la législation belge avec la législation des autres Etats membres ne saurait, en soi, justifier une différence de traitement entre étrangers ressortissants de pays tiers à l'Union européenne, selon qu'ils ont obtenu leur droit de séjour dans le cadre d'un regroupement familial avec un conjoint belge ou possédant la nationalité d'un Etat membre d'une part ou avec un conjoint possédant la nationalité d'un Etat tiers d'autre part.
B.10.3. Hoewel de wetgever, in het licht van het recht van de Europese B.10.3. Bien que le législateur pouvait, au regard du droit de l'Union
Unie, de periode waarbinnen onder bepaalde voorwaarden een einde kan européenne, porter de trois à cinq ans la période au cours de laquelle
worden gemaakt aan het verblijfsrecht van een onderdaan van een derde il peut être mis fin, à certaines conditions, au droit de séjour d'un
Staat, echtgenoot van een Belg of van een burger van de Unie, wanneer ressortissant d'un Etat tiers, conjoint d'un Belge ou d'un citoyen de
het huwelijk wordt ontbonden, van drie jaar op vijf jaar kon brengen, l'Union européenne, en cas de dissolution du mariage, il n'était pas,
was hij krachtens artikel 37 van de voormelde richtlijn daartoe niet en vertu de l'article 37 de la directive précitée, tenu de le faire.
gehouden. B.11.1. De Ministerraad voert overigens aan dat de wetgever eveneens B.11.1. Le Conseil des ministres fait valoir, par ailleurs, que le
de strijd wilde aanbinden tegen de misbruiken inzake gezinshereniging, législateur entendait également lutter contre les abus en matière de
in het bijzonder door schijnhuwelijken en andere relaties die niet regroupement familial, en particulier en décourageant les mariages de
overeenstemmen met de werkelijkheid te ontmoedigen, en de complaisance et les autres relations qui ne correspondent pas à la
overheidsfinanciën wilde vrijwaren door te voorkomen dat te veel réalité, et préserver les finances publiques en évitant que trop de
personen een beroep doen op de maatschappelijke dienstverlening. personnes ne fassent appel à l'aide sociale.
B.11.2. Die doelstellingen zijn zeker gewettigd. Niets, noch in de B.11.2. Ces objectifs sont assurément légitimes. Toutefois, rien, ni
parlementaire voorbereiding, noch in de argumentatie van de dans les travaux préparatoires, ni dans l'argumentation du Conseil des
Ministerraad, laat echter toe te begrijpen hoe de nationaliteit van de ministres, ne permet de comprendre en quoi la nationalité de l'époux
echtgenoot bij wie men zich voegt, een relevant criterium zou zijn om, rejoint serait un critère pertinent pour justifier, au regard de ces
in het licht van die gewettigde doelstellingen, het in geding zijnde objectifs légitimes, la différence de traitement en cause.
verschil in behandeling te verantwoorden.
B.12. De in het geding zijnde bepaling zoals ze van toepassing was B.12. La disposition en cause, telle qu'elle était d'application avant
vóór de wijziging van artikel 13, § 1, van de wet van 15 december 1980 la modification de l'article 13, § 1er, de la loi du 15 décembre 1980
bij artikel 13 van de voormelde wet van 4 mei 2016, is niet par l'article 13 de la loi précitée du 4 mai 2016, n'est pas
bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 42quater van de wet van 15 december 1980 betreffende de L'article 42quater de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au
toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers,
verwijdering van vreemdelingen, zoals het van toepassing was vóór de tel qu'il était d'application avant la modification de l'article 13, §
wijziging van artikel 13, § 1, van dezelfde wet bij artikel 13 van de 1er, de la même loi par l'article 13 de la loi du 4 mai 2016 « portant
wet van 4 mei 2016 « houdende diverse bepalingen inzake asiel en des dispositions diverses en matière d'asile et de migration et
migratie en tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le
de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen en de wet van 12 januari 2007 séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers et la loi du 12
betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere janvier 2007 sur l'accueil des demandeurs d'asile et de certaines
categorieën van vreemdelingen », schendt de artikelen 10 en 11 van de autres catégories d'étrangers », viole les articles 10 et 11 de la
Grondwet in zoverre de minister of zijn gemachtigde binnen vijf jaar Constitution en ce que le ministre ou son délégué peut mettre fin,
na de erkenning van het verblijfsrecht een einde kan maken aan het dans les cinq années suivant la reconnaissance du droit de séjour, au
verblijfsrecht van de echtgenoot van een Belg of van een onderdaan van droit de séjour du conjoint d'un Belge ou d'un ressortissant d'un Etat
een lidstaat van de Europese Unie wanneer het huwelijk wordt ontbonden membre de l'Union européenne lorsque le mariage est dissous et que,
en die vreemdeling, in de loop van het vierde of het vijfde jaar van durant la quatrième ou cinquième année de cette période, cet étranger
die periode, niet voldoet aan de bij artikel 42quater, § 4, in fine ne répond pas à la condition fixée à l'article 42quater, § 4, in fine.
bepaalde voorwaarde.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 23 februari 2017. la Cour constitutionnelle, le 23 février 2017.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^