Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 9/2017 van 25 januari 2017 Rolnummer 6356 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 7, § 14, vierde lid, van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, ingevoe Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 9/2017 van 25 januari 2017 Rolnummer 6356 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 7, § 14, vierde lid, van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, ingevoe Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 9/2017 du 25 janvier 2017 Numéro du rôle : 6356 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7, § 14, alinéa 4, de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs, insér La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 9/2017 van 25 januari 2017 Extrait de l'arrêt n° 9/2017 du 25 janvier 2017
Rolnummer 6356 Numéro du rôle : 6356
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 7, § 14, vierde lid, van En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7, § 14,
de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke alinéa 4, de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité
zekerheid der arbeiders, ingevoegd bij artikel 114 van de programmawet sociale des travailleurs, inséré par l'article 114 de la loi-programme
van 2 augustus 2002, gesteld door de Franstalige Arbeidsrechtbank te du 2 août 2002, posée par le Tribunal du travail francophone de
Brussel. Bruxelles.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, F. Daoût en T. Giet, Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, F. Daoût et T. Giet, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 9 februari 2016 in zake Yasmine Isanja Sewolo tegen de Par jugement du 9 février 2016 en cause de Yasmine Isanja Sewolo
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, waarvan de expeditie ter griffie contre l'Office national de l'emploi, dont l'expédition est parvenue
van het Hof is ingekomen op 17 februari 2016, heeft de Franstalige au greffe de la Cour le 17 février 2016, le Tribunal du travail
Arbeidsrechtbank te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : francophone de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 7, § 14, vierde lid, van de besluitwet van 28 « L'article 7, § 14, alinéa 4, de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944
december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, concernant la sécurité sociale des travailleurs, inséré par l'article
ingevoegd bij artikel 114 van de programmawet van 2 augustus 2012 114 de la loi-programme du 2 août 2012 [lire : 2002], qui a donné un
[lees : 2002], dat een wettelijke grondslag aan artikel 43, § 1, derde fondement légal à l'article 43, § 1er, alinéa 3, de l'arrêté royal du
lid, van het koninklijk besluit van 25 november 1991 houdende de 25 novembre 1991 portant règlementation du chômage viole-t-il les
werkloosheidsreglementering heeft gegeven, de artikelen 10, 11, 16, 23 articles 10, 11, 16, 23 et 191 de la Constitution, combinés avec
en 191 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 14 van het l'article 14 de la Convention européenne des droits de l'homme et
Europees Verdrag voor de rechten van de mens en artikel 1 van het l'article 1er du Premier protocole additionnel à cette Convention, en
Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, in zoverre die bepaling ce que cette disposition impose aux seuls étrangers une condition
enkel aan de vreemdelingen een aanvullende voorwaarde oplegt, namelijk supplémentaire, étant que le droit aux allocations sur la base des
dat het recht op uitkeringen ingevolge de beëindiging van studies études suivies ne s'applique que dans les limites d'une convention
enkel binnen de grenzen van een bilaterale of internationale bilatérale ou internationale alors que ces étrangers réunissent par
overeenkomst geldt, terwijl die vreemdelingen daarenboven alle andere ailleurs toutes les autres conditions d'octroi des allocations
voorwaarden voor de toekenning van de inschakelingsuitkeringen d'insertion de nature à démontrer leurs liens effectifs avec la
vervullen die van dien aard zijn dat zij hun werkelijke banden met
België aantonen ? ». Belgique ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 7, § 14, B.1.1. La question préjudicielle a pour objet l'article 7, § 14,
vierde lid, van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de alinéa 4, de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité
maatschappelijke zekerheid der arbeiders, zoals ingevoegd bij artikel sociale des travailleurs, tel qu'il a été inséré par l'article 114 de
114 van de programmawet van 2 augustus 2002, dat luidt : la loi-programme du 2 août 2002, qui dispose :
« Deze paragraaf betreft de wachttijdvoorwaarden voor de toekenning « Ce paragraphe concerne les conditions de stage en vue de l'octroi du
van het recht op uitkeringen bedoeld in § 1, derde lid, i, m, o en p, droit aux allocations visé au § 1er, alinéa 3, i, m, o et p, dans le
in hoofde van de vreemde of staatloze werknemer. chef du travailleur étranger ou apatride.
[...] [...]
Het recht op uitkeringen ingevolge de beëindiging van studies geldt in Dans le chef des travailleurs étrangers ou apatrides, le droit aux
hoofde van de vreemde of staatloze werknemer enkel binnen de grenzen allocations sur la base des études suivies ne s'applique que dans les
van een bilaterale of een internationale overeenkomst. Dit recht geldt limites d'une convention bilatérale ou internationale. Ce droit
eveneens voor de onderdanen van de landen opgesomd in de wet van 13 s'applique également aux ressortissants des pays énumérés dans la loi
december 1976 houdende goedkeuring van de bilaterale akkoorden du 13 décembre 1976 portant approbation des accords bilatéraux
betreffende de tewerkstelling in België van buitenlandse werknemers ». relatifs à l'emploi en Belgique des travailleurs étrangers ».
Artikel 7, § 1septies, tweede lid, 2°, van de besluitwet, zoals L'article 7, § 1ersepties, alinéa 2, 2°, de l'arrêté-loi, tel qu'il a
ingevoegd bij artikel 35 van de wet van 25 april 2014 houdende diverse été inséré par l'article 35 de la loi du 25 avril 2014 portant des
bepalingen inzake sociale zekerheid (Belgisch Staatsblad, 6 juni 2014, dispositions diverses en matière de sécurité sociale (Moniteur belge,
in werking getreden op 16 juni 2014), bepaalt dat de Koning kan 6 juin 2014, entré en vigueur le 16 juin 2014), dispose que le Roi
vaststellen onder welke voorwaarden en nadere regels een werknemer de peut définir sous quelles conditions et modalités un travailleur peut
verzekering op basis van zijn studie kan genieten, terwijl hij niet bénéficier de l'assurance sur la base de ses études, alors qu'il ne
voldoet aan de voorwaarde het vereiste aantal arbeids- of remplit pas la condition d'avoir accompli le nombre requis de journées
gelijkgestelde dagen te hebben gewerkt. de travail ou assimilées.
B.1.2. De in het geding zijnde bepaling verleent een wettelijke B.1.2. La disposition en cause confère un fondement légal à l'article
grondslag aan artikel 43 van het koninklijk besluit van 25 november 43 de l'arrêté royal du 25 novembre 1991 portant réglementation du
1991 houdende de werkloosheidsreglementering, dat bepaalt : chômage qui dispose :
« § 1. Onverminderd de voorgaande bepalingen wordt de vreemde of « § 1er. Sans préjudice des dispositions précédentes, le travailleur
staatloze werknemer slechts toegelaten tot het recht op uitkeringen étranger ou apatride est admis au bénéfice des allocations s'il
indien hij voldoet aan de wetgeving die betrekking heeft op de satisfait à la législation relative aux étrangers et à celle relative
vreemdelingen en op deze die betrekking heeft op de tewerkstelling van à l'occupation de la main-d'oeuvre étrangère.
vreemde arbeidskrachten.
De in België verrichte arbeid komt slechts in aanmerking indien hij Le travail effectué en Belgique n'est pris en considération que s'il
verricht werd overeenkomstig de wetgeving die betrekking heeft op de l'a été conformément à la législation relative à l'occupation de la
tewerkstelling van vreemde arbeidskrachten. main-d'oeuvre étrangère.
De artikelen 35, 36, 37, § 2 en 38, § 2, zijn slechts toepasselijk Les articles 35, 36, 37, § 2 et 38, § 23, ne s'appliquent que dans les
binnen de grenzen van een internationale overeenkomst. Nochtans zijn limites d'une convention internationale. Toutefois, les articles 35 et
de artikelen 35 en 36 eveneens van toepassing op de onderdanen van de 36 s'appliquent également aux ressortissants des pays énumérés dans la
landen opgesomd in de wet van 13 december 1976 houdende goedkeuring loi du 13 décembre 1976 portant approbation des accords bilatéraux
van de bilaterale akkoorden betreffende de tewerkstelling in België relatifs à l'emploi en Belgique des travailleurs étrangers.
van buitenlandse werknemers.
[...] ». [...] ».
B.1.3. In de parlementaire voorbereiding werd de invoering van het B.1.3. Au cours des travaux préparatoires, l'insertion de l'article 7,
vermelde artikel 7, § 14, als volgt verantwoord : § 14, précité a été justifiée comme suit :
« [Het betreft] een bepaling die de bestaande regelgeving inzake het « [Il] reprend de manière inchangée la réglementation existante
recht op werkloosheidsuitkeringen op grond van arbeidsprestaties [...] relative au droit aux allocations de chômage sur base des prestations
in hoofde van werknemers van vreemde nationaliteit, ongewijzigd de travail [...], dans le chef de travailleurs de nationalité
overneemt. étrangère.
[...] [...]
Er wordt voorgesteld de betreffende bepalingen op te nemen in een wet Il est proposé d'intégrer les dispositions en question dans une loi,
in de formele zin van het woord, aangezien bepaalde rechtspraak dans le sens formel du terme, étant donné que la procédure définie
oordeelt dat de Koning in casu niet de bevoegdheid bezit om afwijkende statue que le Roi, dans ce cas, ne dispose pas de la compétence de
bepalingen uit te vaardigen ten aanzien van personen van vreemde décréter des dispositions dérogatoires vis-à-vis de personnes de
nationaliteit. Zo oordeelde recent het Hof van Cassatie in een arrest nationalité étrangère. C'est ce que la Cour de Cassation a récemment
van 25 maart 2002. [...] conclu dans un arrêt du 25 mars 2002. [...]
Het amendement beoogt dus de huidige regeling bij koninklijk besluit Cet amendement vise donc la transposition de la règle actuelle dans
om te zetten in een wet en brengt dus geen wijziging aan in de rechten l'arrêté royal en une loi, et n'apporte donc aucune modification aux
en plichten van de werknemer zelf » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC droits et devoirs du travailleur même » (Doc. parl., Chambre,
50-1823/003, pp. 6-7). 2001-2002, DOC 50-1823/003, pp. 6-7).
B.2. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van B.2. La Cour est interrogée sur la compatibilité de l'article 7, § 14,
artikel 7, § 14, vierde lid, van de voormelde besluitwet met de alinéa 4, de l'arrêté-loi précité avec les articles 10, 11, 16, 23 et
artikelen 10, 11, 16, 23 en 191 van de Grondwet, in samenhang gelezen 191 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 1 du Premier
met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme
Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 14 van dat Verdrag. et avec l'article 14 de cette Convention. La question préjudicielle
In de prejudiciële vraag worden de Belgische en buitenlandse compare les bénéficiaires belges et étrangers d'une allocation
gerechtigden op een inschakelingsuitkering vergeleken met de d'insertion aux étrangers ressortissants de pays avec lesquels la
vreemdelingen die onderdanen zijn van landen waarmee België geen Belgique n'a pas conclu de convention internationale de sécurité
internationale overeenkomst van sociale zekerheid heeft gesloten of sociale ou qui ne relèvent pas de la catégorie des étrangers
die niet tot de categorie van de bevoorrechte vreemdelingen behoren, privilégiés, ces derniers ne bénéficiant pas de cette allocation, même
aangezien die laatsten die uitkering niet genieten, ook al vervullen
zij alle andere voorwaarden voor de toekenning ervan. s'ils réunissent toutes les autres conditions d'octroi de celle-ci.
Volgens de verwijzende rechter is het verschil in behandeling Selon le juge a quo, la différence de traitement est exclusivement
uitsluitend gebaseerd op de nationaliteitsvoorwaarde, bij gebrek aan basée sur la condition de nationalité, en l'absence de toute
enige overweging die de weigering zou kunnen verantwoorden. considération qui pourrait justifier le refus.
Uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat de eiseres voor Il ressort de la motivation du jugement de renvoi que la demanderesse
de verwijzende rechter, die een inschakelingsuitkering wenst te devant le juge a quo qui souhaite obtenir une allocation d'insertion
krijgen, maatschappelijke dienstverlening geniet die door het openbaar bénéficie de l'aide sociale accordée par le centre public d'action
centrum voor maatschappelijk welzijn (hierna : OCMW) is toegekend. sociale (ci-après : CPAS).
Het Hof beperkt het onderzoek van de prejudiciële vraag tot het La Cour limite l'examen de la question préjudicielle au litige tel
geschil zoals het aan de verwijzende rechter is voorgelegd. qu'il est soumis au juge a quo.
B.3.1. Artikel 191 van de Grondwet bepaalt : B.3.1. L'article 191 de la Constitution dispose :
« Iedere vreemdeling die zich op het grondgebied van België bevindt, « Tout étranger qui se trouve sur le territoire de la Belgique jouit
geniet de bescherming verleend aan personen en aan goederen, behoudens de la protection accordée aux personnes et aux biens, sauf les
de bij de wet gestelde uitzonderingen ». exceptions établies par la loi ».
B.3.2. Op grond van die bepaling kan een verschil in behandeling dat B.3.2. En vertu de cette disposition, une différence de traitement qui
een vreemdeling benadeelt alleen bij een wetskrachtige norm worden défavorise un étranger ne peut être établie que par une norme
ingevoerd. Die bepaling heeft niet tot doel de wetgever ertoe te législative. Cette disposition n'a pas pour objet d'habiliter le
machtigen, wanneer hij een dergelijk verschil in het leven roept, zich législateur à se dispenser, lorsqu'il établit une telle différence,
eraan te onttrekken de in de Grondwet verankerde fundamentele d'avoir égard aux principes fondamentaux consacrés par la
beginselen in acht te nemen. Uit artikel 191 vloeit dus niet voort dat Constitution. Il ne découle donc pas de l'article 191 que le
de wetgever, wanneer hij een verschil in behandeling ten nadele van législateur puisse, lorsqu'il établit une différence de traitement au
vreemdelingen invoert, niet erover moet waken dat dit verschil niet détriment d'étrangers, ne pas veiller à ce que cette différence ne
discriminerend is, ongeacht de aard van de in het geding zijnde soit pas discriminatoire, quelle que soit la nature des principes en
beginselen. cause.
B.4. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt : B.4. L'article 23 de la Constitution dispose :
« Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. « Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134
regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les
voor de uitoefening bepalen. conditions de leur exercice.
Die rechten omvatten inzonderheid : Ces droits comprennent notamment :
[...] [...]
2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en 2° le droit à la sécurité sociale, à la protection de la santé et à
sociale, geneeskundige en juridische bijstand; l'aide sociale, médicale et juridique;
[...] ». [...] ».
B.5.1. Tot de rechten en vrijheden die door de artikelen 10 en 11 van B.5.1. Parmi les droits et libertés garantis par les articles 10 et 11
de Grondwet worden gewaarborgd, behoren de rechten en vrijheden die de la Constitution figurent les droits et libertés résultant de
voortvloeien uit internationale verdragsbepalingen die België binden. dispositions conventionnelles internationales qui lient la Belgique.
Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag L'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention
voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». européenne des droits de l'homme dispose : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ».
Artikel 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens L'article 14 de la Convention européenne des droits de l'homme dispose
bepaalt : :
« Het genot van de rechten en vrijheden, welke in dit Verdrag zijn « La jouissance des droits et libertés reconnus dans la présente
vermeld, is verzekerd zonder enig onderscheid op welke grond ook, Convention doit être assurée, sans distinction aucune, fondée
zoals geslacht, ras, kleur, taal, godsdienst, politieke of andere notamment sur le sexe, la race, la couleur, la langue, la religion,
overtuiging, nationale of maatschappelijke afkomst, het behoren tot les opinions politiques ou toutes autres opinions, l'origine nationale
een nationale minderheid, vermogen, geboorte of andere status ». ou sociale, l'appartenance à une minorité nationale, la fortune, la naissance ou toute autre situation ».
B.5.2. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bevat weliswaar B.5.2. L'article 1 précité du Premier Protocole additionnel ne
geen recht om sociale prestaties van welke aard ook te ontvangen, maar contient certes pas le droit de percevoir des prestations sociales de
quelque nature que ce soit, mais lorsqu'un Etat prévoit une prestation
wanneer een Staat in een sociale prestatie voorziet, dient hij dat te sociale, il doit l'organiser d'une manière qui est compatible avec
doen op een wijze die verenigbaar is met artikel 14 van het Europees l'article 14 de la Convention européenne des droits de l'homme (CEDH,
Verdrag voor de rechten van de mens (EHRM, grote kamer, beslissing, 6 grande chambre, décision, 6 juillet 2005, Stec e.a. c. Royaume-Uni, §
juli 2005, Stec e.a. t. Verenigd Koninkrijk, § 55). 55).
Dezelfde waarborg vloeit rechtstreeks voort uit de artikelen 10 en 11 La même garantie découle directement des articles 10 et 11 de la
van de Grondwet. Constitution.
B.5.3. In navolging van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, B.5.3. A la suite de la Cour européenne des droits de l'homme, en ce
wat het voormelde artikel 14 betreft (zie o.a. EHRM, 30 september qui concerne l'article 14 précité (voy. notamment CEDH, 30 septembre
2003, Koua Poirrez t. Frankrijk, § 46), heeft het Hof geoordeeld, wat 2003, Koua Poirrez c. France, § 46), la Cour a jugé, quant aux
de voormelde artikelen 10 en 11 van de Grondwet betreft, dat enkel articles 10 et 11, précités, de la Constitution, que seules des
zeer sterke overwegingen een verschil in behandeling kunnen considérations très fortes peuvent justifier une différence de
verantwoorden dat uitsluitend op de nationaliteit berust (zie o.a. traitement qui repose exclusivement sur la nationalité (voy. notamment
arrest nr. 12/2013 van 21 februari 2013, B.11, en arrest nr. 82/2016 l'arrêt n° 12/2013 du 21 février 2013, B.11, et l'arrêt n° 82/2016 du
van 2 juni 2016, B.5.3). 2 juin 2016, B.5.3).
De wetgever beschikt bij het bepalen van zijn beleid in Le législateur dispose d'un pouvoir d'appréciation étendu pour
sociaaleconomische aangelegenheden over een ruime déterminer sa politique dans les matières socio-économiques (CEDH,
beoordelingsbevoegdheid (EHRM, grote kamer, 18 februari 2009, grande chambre, 18 février 2009, Andrejeva c. Lettonie, § 83), ce qui
Andrejeva t. Letland, § 83), wat met name het geval is wanneer het est notamment le cas lorsqu'il s'agit de la politique relative aux
gaat om het beleid inzake inschakelingsuitkeringen die met allocations d'insertion qui sont financées par des deniers publics.
overheidsfondsen worden gefinancierd.
B.5.4. Bij haar arrest Carson en anderen t. Verenigd Koninkrijk van 16 B.5.4. Par son arrêt Carson et autres c. Royaume-Uni, du 16 mars 2010,
maart 2010 heeft de grote kamer van het Europees Hof voor de Rechten la grande chambre de la Cour européenne des droits de l'homme a jugé
van de Mens geoordeeld dat de ontstentenis van het recht op verhoging que l'absence de droit à la revalorisation des pensions pour les
van de pensioenen voor de gepensioneerden die verblijven in landen die retraités résidant dans des pays n'ayant pas conclu d'accords de
geen wederkerigheidsakkoorden met het Verenigd Koninkrijk hebben
gesloten, artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het réciprocité avec le Royaume-Uni ne violait pas l'article 1 du Premier
Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in samenhang gelezen met Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de
artikel 14 van dat Verdrag, niet schendt. Uit het arrest blijkt dat de l'homme, combiné avec l'article 14 de cette Convention. Il ressort de
lidstaten te dezen over een grote appreciatiemarge beschikken en dat cet arrêt que les Etats membres disposent en l'occurrence d'un pouvoir
het belang voor de Staten om in deze aangelegenheid d'appréciation étendu et que l'intérêt pour les Etats de conclure des
wederkerigheidsakkoorden te sluiten, wordt erkend. Het feit dat een accords de réciprocité en cette matière est reconnu. Le fait qu'un
Staat een dergelijk akkoord met een land heeft gesloten, kan voor die Etat a conclu un tel accord avec un pays ne pouvait pas engendrer
Staat geen verplichting in het leven roepen om dezelfde voordelen l'obligation, pour cet Etat, de conférer les mêmes avantages de
inzake sociale zekerheid toe te kennen aan personen die in andere sécurité sociale aux personnes résidant dans d'autres pays (CEDH,
landen wonen (EHRM, grote kamer, Carson e.a. t. Verenigd Koninkrijk, §§ 88-90). grande chambre, Carson e.a. c. Royaume-Uni, §§ 88-90).
B.5.5. Het Hof dient evenwel te onderzoeken of de in het geding zijnde B.5.5. La Cour doit toutefois examiner si la disposition en cause est
bepaling pertinent is in het licht van het nagestreefde doel en of zij pertinente au regard du but poursuivi et si elle n'a pas d'effets
geen onevenredige gevolgen heeft voor een bepaalde categorie van disproportionnés à l'égard d'une certaine catégorie de personnes. Par
personen. Van discriminatie zou derhalve slechts sprake zijn indien conséquent, il ne saurait être question de discrimination que si la
het verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van de différence de traitement qui résulte de l'application des règles en
regels inzake inschakelingsuitkeringen een onevenredige beperking van matière d'allocations d'insertion entraînait une restriction
de rechten van de daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. disproportionnée des droits des personnes concernées à cet égard.
B.6.1. Krachtens artikel 7, § 14, vierde lid, van de in het geding B.6.1. En vertu de l'article 7, § 14, alinéa 4, de l'arrêté-loi du 28
zijnde besluitwet van 28 december 1944 wordt de inschakelingsuitkering décembre 1944 en cause, l'allocation d'insertion n'est payée à un
enkel aan een vreemdeling betaald indien hij de nationaliteit heeft
van een land waarmee België een wederkerigheidsovereenkomst heeft étranger que s'il a la nationalité d'un pays avec lequel la Belgique a
gesloten, indien hij een erkende vluchteling is of indien hij behoort conclu une convention de réciprocité, s'il est réfugié reconnu ou s'il
tot de onderdanen van de landen die zijn opgesomd in de wet van 13 fait partie des ressortissants des pays énumérés dans la loi du 13
december 1976 houdende goedkeuring van de bilaterale akkoorden décembre 1976 portant approbation des accords bilatéraux relatifs à
betreffende de tewerkstelling in België van buitenlandse werknemers. l'emploi en Belgique des travailleurs étrangers.
B.6.2. De eigen finaliteit van de werkloosheidswetgeving belet niet B.6.2. La finalité propre de la législation sur le chômage n'empêche
dat de wetgever vanuit een bezorgdheid om het socialezekerheidssysteem rechtvaardig en betaalbaar te houden, daarin in het bijzonder met betrekking tot de inschakelingsuitkeringen in afwijkingen mag voorzien. In tegenstelling tot de werkloosheidsuitkeringen, die een vervangingsinkomen vormen, zijn de inschakelingsuitkeringen immers bestemd om een tijdelijk inkomen toe te kennen aan gerechtigden die nooit hebben gewerkt of die onvoldoende hebben gewerkt. Bovendien wijkt de toekenning van inschakelingsuitkeringen af van het verzekeringsbeginsel waarop de werkloosheidsverzekering steunt, aangezien de inschakelingsuitkeringen worden gestort aan rechthebbende jongeren die nooit hebben bijgedragen of onvoldoende hebben bijgedragen aan de sociale zekerheid van de werknemers. B.6.3. Wat betreft de uitsluiting van het voordeel van de inschakelingsuitkeringen voor de vreemdelingen die zich niet in een van de in B.1.1 vermelde voorwaarden bevinden, is in een dergelijke pas que le législateur, soucieux de maintenir un système de sécurité sociale juste et viable, puisse prévoir dans cette législation des dérogations, s'agissant en particulier des allocations d'insertion. En effet, contrairement aux allocations de chômage, qui constituent un revenu de remplacement, les allocations d'insertion sont destinées à octroyer un revenu temporaire à des bénéficiaires qui n'ont jamais travaillé ou qui ont insuffisamment travaillé. En outre, l'octroi des allocations d'insertion déroge au principe d'assurance qui sous-tend l'assurance chômage, les allocations d'insertion étant versées à des jeunes bénéficiaires qui n'ont jamais cotisé ou qui ont insuffisamment cotisé à la sécurité sociale des travailleurs salariés. B.6.3. Quant à l'exclusion des étrangers qui ne se trouvent dans aucune des conditions mentionnées en B.1.1 du bénéfice des allocations
uitsluiting voorzien bij artikel 68 van het Verdrag nr. 102 van de d'insertion, pareille exclusion est prévue par l'article 68 de la
Internationale Arbeidsorganisatie (hierna : IAO-Verdrag) van 1952 Convention de l'Organisation internationale du travail n° 102 de 1952
betreffende de sociale zekerheid, dat bepaalt : concernant la sécurité sociale (ci-après : Convention OIT), qui énonce
« 1. De verblijvende personen die geen onderdanen zijn moeten dezelfde : « 1. Les résidents qui ne sont pas des nationaux doivent avoir les
rechten hebben als de verblijvende personen die onderdanen zijn. Wat mêmes droits que les résidents qui sont des nationaux. Toutefois, en
de uitkeringen of de gedeelten van uitkeringen aangaat welke ce qui concerne les prestations ou les fractions de prestations
uitsluitend of overwegend door openbare fondsen worden gefinancierd en financées exclusivement ou d'une façon prépondérante par les fonds
wat de overgangsstelsels aangaat, mogen er evenwel bijzondere publics, et en ce qui concerne les régimes transitoires, des
bepalingen ten opzichte van de niet-onderdanen en ten opzichte van de dispositions particulières à l'égard des non-nationaux et à l'égard
onderdanen die buiten het grondgebied van het Lid geboren zijn, des nationaux nés hors du territoire du Membre peuvent être
voorgeschreven worden. prescrites.
2. In de stelsels van sociale zekerheid waarvoor er bijdragen moeten 2. Dans les systèmes de sécurité sociale contributive dont la
betaald worden en waarvan de bescherming op de loonarbeiders van protection s'applique aux salariés, les personnes protégées qui sont
toepassing is, moeten de beschermde personen die onderdanen zijn van des nationaux d'un autre Membre qui a accepté les obligations
een ander Lid dat de verplichtingen aanvaard heeft welke voortvloeien découlant de la Partie correspondante de la convention doivent avoir,
uit het overeenstemmend Deel van het Verdrag, ten opzichte van dit
Deel, dezelfde rechten hebben als de onderdanen van het betrokken Lid. à l'égard de ladite Partie, les mêmes droits que les nationaux du
De toepassing van deze paragraaf zal evenwel kunnen afhangen van het Membre intéressé. Toutefois, l'application du présent paragraphe peut
bestaan van een bilateraal of multilateraal akkoord waarbij een être subordonnée à l'existence d'un accord bilatéral ou multilatéral
wederkerigheid voorzien wordt ». prévoyant une réciprocité ».
Artikel 69 van hetzelfde Verdrag bepaalt bovendien : L'article 69 de la même Convention dispose en outre :
« Een verstrekking waarop een beschermde persoon zou recht hebben « Une prestation à laquelle une personne protégée aurait eu droit en
gehad in toepassing van om het even welke der Delen II tot X van dit application de l'une quelconque des Parties II à X de la présente
Verdrag, kan geschorst worden in een mate welke kan voorgeschreven convention, peut être suspendue, dans une mesure qui peut être
worden : prescrite :
[...]; [...];
b) zolang er in het onderhoud van de betrokkene voorzien wordt met b) aussi longtemps que l'intéressé est entretenu sur des fonds publics
openbare fondsen of ten koste van een instelling of van een dienst ou aux frais d'une institution ou d'un service de sécurité sociale;
voor sociale zekerheid; zo de verstrekking de kosten van dit onderhoud toutefois, si la prestation dépasse le coût de cet entretien, la
te boven gaat, moet het verschil toegekend worden aan de personen die différence doit être attribuée aux personnes qui sont à la charge du
ten laste van de gerechtigde zijn; bénéficiaire;
[...] ». [...] ».
B.6.4. Ten aanzien van het door de wetgever nagestreefde doel is het B.6.4. Au regard de l'objectif poursuivi par le législateur, la
verschil in behandeling redelijk verantwoord en heeft het geen
onevenredige gevolgen aangezien de eiseres voor de verwijzende différence de traitement est raisonnablement justifiée et n'a pas
rechter, die de inschakelingsuitkering te dezen niet kan genieten, de d'effets disproportionnés, dès lors que la demanderesse devant le juge
door het OCMW toegekende maatschappelijke dienstverlening geniet, een a quo qui, en l'espèce, ne peut bénéficier de l'allocation d'insertion
verstrekking die onder het toepassingsgebied van het voormelde artikel bénéficie de l'aide sociale accordée par le CPAS, prestation qui entre
69, b), van het IAO-Verdrag valt. dans le champ d'application de l'article 69, b), précité, de la
Convention OIT.
B.6.5. Ten slotte, rekening houdend met die elementen en met de B.6.5. Enfin, en considération de ces éléments et compte tenu du coût
financiële kosten van de inschakelingsuitkering, is het niet zonder financier que représente l'allocation d'insertion, il n'est pas dénué
redelijke verantwoording het voordeel daarvan uitsluitend te hebben de justification raisonnable d'en avoir réservé le bénéfice aux seuls
voorbehouden aan de eigen onderdanen of aan onderdanen van landen nationaux ou aux ressortissants de pays avec lesquels a été conclu un
waarmee een wederkerigheidsakkoord is gesloten.
B.7. In zoverre daarin de schending wordt aangevoerd van de artikelen accord de réciprocité.
10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel B.7. En ce qu'elle allègue la violation des articles 10 et 11 de la
Constitution, combinés ou non avec l'article 1er du Premier Protocole
1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme et avec
rechten van de mens en met artikel 14 van hetzelfde Verdrag, dient de l'article 14 de la même Convention, la question préjudicielle appelle
prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. une réponse négative.
Ten aanzien van artikel 16 van de Grondwet Quant à l'article 16 de la Constitution
B.8. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt dat niemand van zijn eigendom B.8. L'article 16 de la Constitution dispose que nul ne peut être
kan worden ontzet dan ten algemenen nutte, in de gevallen en op de privé de sa propriété pour cause d'utilité publique que dans les cas
wijze bij de wet bepaald en tegen een billijke en voorafgaande et de la manière établis par la loi, et moyennant une juste et
schadeloosstelling. préalable indemnité.
De onteigening biedt de overheid de mogelijkheid om wegens redenen van L'expropriation offre aux pouvoirs publics la possibilité d'obtenir,
algemeen nut de beschikking te krijgen over in beginsel onroerende pour des motifs d'utilité publique, la disposition de biens, en
goederen die niet middels de gewone wijzen van eigendomsoverdracht principe immobiliers, qui ne peuvent pas être acquis par les voies
kunnen worden verworven. normales du transfert de propriété.
De in het geding zijnde maatregel, in zoverre hij bepaalde categorieën La mesure en cause, en ce qu'elle écarte certaines catégories
van vreemdelingen weert van het voordeel van de d'étrangers du bénéfice de l'allocation d'insertion, n'est pas une
inschakelingsuitkering, is geen eigendomsberoving zoals bedoeld in artikel 16 van de Grondwet. privation de propriété visée par l'article 16 de la Constitution.
B.9. Bovendien vloeit uit B.7 voort dat de in het geding zijnde B.9. Par ailleurs, il découle du B.7 que la disposition en cause n'est
bepaling niet onbestaanbaar is met artikel 16 van de Grondwet, in pas incompatible avec l'article 16 de la Constitution, combiné avec
samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, zodat de européenne des droits de l'homme, de sorte que la question
prejudiciële vraag in dat opzicht ontkennend dient te worden préjudicielle appelle à cet égard une réponse négative.
beantwoord.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 7, § 14, vierde lid, van de besluitwet van 28 december 1944 L'article 7, § 14, alinéa 4, de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944
betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, ingevoegd bij concernant la sécurité sociale des travailleurs, inséré par l'article
artikel 114 van de programmawet van 2 augustus 2002, schendt niet de 114 de la loi-programme du 2 août 2002, ne viole pas les articles 10,
artikelen 10, 11, 16, 23 en 191 van de Grondwet, in samenhang gelezen 11, 16, 23 et 191 de la Constitution, lus en combinaison avec
met artikel 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en l'article 14 de la Convention européenne des droits de l'homme et
met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag. l'article 1 du Premier protocole additionnel à cette Convention.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 25 januari 2017. la Cour constitutionnelle, le 25 janvier 2017.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^