← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 8/2017 van 25 januari 2017 Rolnummer 6331 In zake : de prejudiciële
vragen betreffende de artikelen 827, 1017 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank
van eerste aanleg Namen, afdeling Namen."
| Uittreksel uit arrest nr. 8/2017 van 25 januari 2017 Rolnummer 6331 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 827, 1017 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen. | Extrait de l'arrêt n° 8/2017 du 25 janvier 2017 Numéro du rôle : 6331 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 827, 1017 et 1022 du Code judiciaire, posées par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur. |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 8/2017 van 25 januari 2017 | Extrait de l'arrêt n° 8/2017 du 25 janvier 2017 |
| Rolnummer 6331 | Numéro du rôle : 6331 |
| In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 827, 1017 en | En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 827, |
| 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van | 1017 et 1022 du Code judiciaire, posées par le Tribunal de première |
| eerste aanleg Namen, afdeling Namen. | instance de Namur, division Namur. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de | composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges A. |
| rechters A. Alen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, | Alen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût et T. Giet, assistée du |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| Bij vonnis van 4 januari 2016 in zake Marie-Rose D'Haeyer tegen | Par jugement du 4 janvier 2016 en cause de Marie-Rose D'Haeyer contre |
| Vincent Lefevre, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | Vincent Lefevre, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
| ingekomen op 13 januari 2016, heeft de Rechtbank van eerste aanleg | le 13 janvier 2016, le Tribunal de première instance de Namur, |
| Namen, afdeling Namen, de volgende prejudiciële vragen gesteld : | division Namur, a posé les questions préjudicielles suivantes : |
| « Geven de artikelen 827, 1017 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, | « Les articles 827, 1017 et 1022 du Code judiciaire, pris isolément ou |
| al dan niet afzonderlijk gelezen, geen aanleiding tot discriminatie | non, ne créent-ils pas une discrimination entre la partie qui succombe |
| tussen de partij die ten gronde in het ongelijk is gesteld en die | |
| recht heeft, indien zij erom verzoekt en mits zij voldoet aan de | sur le fond et qui a droit si elle le demande et à condition de se |
| voorwaarden daartoe, op een vermindering of een ontstentenis van | trouver dans les conditions pour ce faire à une diminution ou à une |
| betaling van een rechtsplegingsvergoeding (in geval van toepassing van | absence de payement d'une indemnité de procédure (en l'hypothèse d'une |
| artikel 1017 van het Gerechtelijk Wetboek, gezien de hoedanigheid van | application de l'article 1017 du Code judiciaire vu la qualité des |
| de partijen) en de partij die afstand doet van het geding en die, | |
| indien wordt geopteerd voor de interpretatie volgens welke artikel | parties) et la partie qui se désiste de l'instance et qui ne peut, si |
| 1022 van het Gerechtelijk Wetboek en het eraan verbonden koninklijk | l'interprétation selon laquelle l'article 1022 du Code judiciaire et |
| besluit niet van toepassing zijn op het geval van afstand van geding, | l'arrêté royal y lié ne s'appliquent pas à l'hypothèse du désistement |
| geen aanspraak kan maken op zulk een recht, wat neerkomt op de vraag | est retenue, revendiquer pareil droit, ce qui revient à poser la |
| of de afstanddoende partij een partij is die, in de zin van artikel | question de savoir si la partie qui se désiste est une partie qui, au |
| 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, al dan niet in het ongelijk is | sens de l'article 1022 du Code judiciaire, succombe ou non, impliquant |
| gesteld, hetgeen een al dan niet geüniformeerde regeling impliceert, | un régime unifié ou non, selon la réponse qu'apportera la Cour ? Par |
| naar gelang van het antwoord dat het Hof zal geven ? Kan overigens een | ailleurs, la partie qui se désiste peut-elle revendiquer le bénéfice |
| afstanddoende partij aanspraak maken op het voordeel van artikel 1017 | de l'article 1017 du Code judiciaire ? ». |
| van het Gerechtelijk Wetboek ? ». | |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid van de | B.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité des articles 827, |
| artikelen 827, 1017 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek met de | 1017 et 1022 du Code judiciaire avec les articles 10 et 11 de la |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | Constitution. |
| B.2. Artikel 827 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : | B.2. L'article 827 du Code judiciaire dispose : |
| « Iedere afstand brengt verplichting mee tot betaling van de kosten, | « Tout désistement emporte soumission de payer les dépens, au paiement |
| die de voorzitter aan de afstanddoende partij oplegt bij gewone | desquels la partie qui se désiste est contrainte, sur simple |
| beschikking, gesteld onderaan op de begroting van de kosten, de | ordonnance du président, mise au bas de la taxe, parties présentes ou |
| partijen tegenwoordig zijnde of door de griffier opgeroepen. | appelées par le greffier. |
| Die beschikking is uitvoerbaar niettegenstaande iedere voorziening ». | Cette ordonnance est exécutoire, nonobstant tous recours ». |
| Artikel 1017 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : | L'article 1017 du Code judiciaire dispose : |
| « Tenzij bijzondere wetten anders bepalen, verwijst ieder eindvonnis, | « Tout jugement définitif prononce, même d'office, la condamnation aux |
| zelfs ambtshalve, de in het ongelijk gestelde partij in de kosten, | dépens contre la partie qui a succombé, à moins que des lois |
| onverminderd de overeenkomst tussen partijen, die het eventueel | particulières n'en disposent autrement et sans préjudice de l'accord |
| bekrachtigt. | des parties que, le cas échéant, le jugement décrète. |
| [...] ». | [...] ». |
| Artikel 1022 van hetzelfde Wetboek bepaalt ten slotte : | Enfin, l'article 1022 du même Code dispose : |
| « De rechtsplegingsvergoeding is een forfaitaire tegemoetkoming in de | « L'indemnité de procédure est une intervention forfaitaire dans les |
| kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij. | frais et honoraires d'avocat de la partie ayant obtenu gain de cause. |
| Na het advies te hebben ingewonnen van de Orde van Vlaamse Balies en | |
| van de Ordre des barreaux francophones et germanophone, stelt de | Après avoir pris l'avis de l'Ordre des barreaux francophones et |
| Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad de | |
| basis-, minimum- en maximumbedragen vast van de | germanophone et de l'Orde van Vlaamse Balies, le Roi établit par |
| rechtsplegingsvergoeding, onder meer in functie van de aard van de | arrêté délibéré en Conseil des ministres, les montants de base, minima |
| zaak en van de belangrijkheid van het geschil. | et maxima de l'indemnité de procédure, en fonction notamment de la |
| Op verzoek van een van de partijen, dat in voorkomend geval wordt | nature de l'affaire et de l'importance du litige. |
| gedaan na ondervraging door de rechter, kan deze bij een met | A la demande d'une des parties, éventuellement formulée sur |
| bijzondere redenen omklede beslissing ofwel de vergoeding verminderen, | interpellation par le juge, celui-ci peut, par décision spécialement |
| ofwel die verhogen, zonder de door de Koning bepaalde maximum- en | motivée, soit réduire l'indemnité soit l'augmenter, sans pour autant |
| minimumbedragen te overschrijden. Bij zijn beoordeling houdt de | dépasser les montants maxima et minima prévus par le Roi. Dans son |
| rechter rekening met : | appréciation, le juge tient compte : |
| - de financiële draagkracht van de verliezende partij, om het bedrag | - de la capacité financière de la partie succombante, pour diminuer le |
| van de vergoeding te verminderen; | montant de l'indemnité; |
| - de complexiteit van de zaak; | - de la complexité de l'affaire; |
| - de contractueel bepaalde vergoedingen voor de in het gelijk gestelde | - des indemnités contractuelles convenues pour la partie qui obtient |
| partij; | gain de cause; |
| - het kennelijk onredelijk karakter van de situatie. | - du caractère manifestement déraisonnable de la situation. |
| Indien de in het ongelijk gestelde partij van de tweedelijns | Si la partie succombante bénéficie de l'aide juridique de deuxième |
| juridische bijstand geniet, wordt de rechtsplegingsvergoeding vastgelegd op het door de Koning vastgestelde minimum, tenzij in geval van een kennelijk onredelijke situatie. De rechter motiveert in het bijzonder zijn beslissing op dat punt. Wanneer meerdere partijen de rechtsplegingsvergoeding ten laste van dezelfde in het ongelijk gestelde partij genieten, bedraagt het bedrag ervan maximum het dubbel van de maximale rechtsplegingsvergoeding waarop de begunstigde die gerechtigd is om de hoogste vergoeding te eisen aanspraak kan maken. Ze wordt door de rechter tussen de partijen verdeeld. Geen partij kan boven het bedrag van de rechtsplegingsvergoeding worden aangesproken tot betaling van een vergoeding voor de | ligne, l'indemnité de procédure est fixée au minimum établi par le Roi, sauf en cas de situation manifestement déraisonnable. Le juge motive spécialement sa décision sur ce point. Lorsque plusieurs parties bénéficient de l'indemnité de procédure à charge d'une même partie succombante, son montant est au maximum le double de l'indemnité de procédure maximale à laquelle peut prétendre le bénéficiaire qui est fondé à réclamer l'indemnité la plus élevée. Elle est répartie entre les parties par le juge. Aucune partie ne peut être tenue au paiement d'une indemnité pour l'intervention de l'avocat d'une autre partie au-delà du montant de |
| tussenkomst van de advocaat van een andere partij ». | l'indemnité de procédure ». |
| B.3. In de eerste prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht zich uit | B.3. La première question préjudicielle invite la Cour à se prononcer |
| te spreken over het voormelde artikel 1022 in de interpretatie volgens welke het niet van toepassing is op het geval van afstand van geding. B.4. In beginsel komt het aan de verwijzende rechter toe de normen vast te stellen die toepasselijk zijn op het hem voorgelegde geschil, en die normen te interpreteren. B.5. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of er een discriminatie bestaat die zou voortvloeien uit een gecombineerde lezing van de in B.2 geciteerde bepalingen tussen, enerzijds, de partij die ten gronde in het ongelijk is gesteld en die recht heeft, indien zij erom verzoekt en mits zij voldoet aan de voorwaarden daartoe, op een vermindering of een ontstentenis van betaling van een rechtsplegingsvergoeding en, anderzijds, de partij die afstand doet van het geding en die, volgens de verwijzende rechter, geen aanspraak zou kunnen maken op zulk een recht. | sur l'article 1022 précité, dans l'interprétation selon laquelle il ne s'applique pas à l'hypothèse du désistement. B.4. C'est en règle au juge a quo qu'il appartient de déterminer et d'interpréter les normes applicables au litige qui lui est soumis. B.5. Le juge a quo interroge la Cour sur l'existence de la discrimination qui résulterait d'une lecture combinée des dispositions citées en B.2 entre, d'une part, la partie qui succombe sur le fond et qui a droit, si elle le demande et si elle se trouve dans les conditions pour ce faire, à une diminution ou à une absence de paiement d'une indemnité de procédure et, d'autre part, la partie qui se désiste de l'instance et qui, d'après le juge a quo, ne pourrait revendiquer pareil droit. |
| B.6.1. Zoals blijkt uit artikel 1022, derde lid, van het Gerechtelijk | B.6.1. Comme il ressort de l'article 1022, alinéa 3, du Code |
| Wetboek, kan de rechter, op verzoek van een van de partijen, de | judiciaire, le juge peut, à la demande de l'une des parties, augmenter |
| rechtsplegingsvergoeding verhogen of verminderen bij een met | |
| bijzondere redenen omklede beslissing, zonder evenwel de minimum- en | ou réduire l'indemnité de procédure par décision spécialement motivée, |
| maximumbedragen te mogen overschrijden die zijn bepaald bij het | sans toutefois pouvoir dépasser les minima et maxima fixés par |
| koninklijk besluit van 26 oktober 2007 tot vaststelling van het tarief | l'arrêté royal du 26 octobre 2007 fixant le tarif des indemnités de |
| van de rechtsplegingsvergoeding bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek en tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de artikelen 1 tot 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van de advocaat. Zoals de verwijzende rechter opmerkt, kan de partij die ten gronde in het ongelijk is gesteld in een procedure, met toepassing van die bepaling, de rechter verzoeken de rechtsplegingsvergoeding die haar ten laste is gelegd te verminderen, of zelfs haar ervan vrij te stellen. B.6.2. Door die situatie te vergelijken met die van een persoon die afstand doet van het geding en die geen aanspraak zou kunnen maken op | procédure visées à l'article 1022 du Code judiciaire et fixant la date d'entrée en vigueur des articles 1er à 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et des frais d'avocat. Comme le relève le juge a quo, la partie qui succombe sur le fond dans une procédure peut, en application de cette disposition, requérir du juge qu'il diminue l'indemnité de procédure mise à sa charge, voire l'en dispense. B.6.2. En comparant cette situation à celle de la personne qui se désiste de l'instance et qui ne pourrait revendiquer pareil droit, |
| zulk een recht indien artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek in die | tout en interprétant l'article 1022 du Code judiciaire comme ne |
| zin wordt geïnterpreteerd dat het niet van toepassing is op een | s'appliquant pas au désistement, le juge a quo part d'une hypothèse |
| afstand van geding, gaat de verwijzende rechter uit van een kennelijk | manifestement erronée, qui rend inopérante la comparaison sur laquelle |
| onjuiste veronderstelling die de vergelijking waarover hij een | |
| uitspraak van het Hof vraagt, onwerkzaam maakt. | il invite la Cour à se prononcer. |
| Uit een dergelijke interpretatie van het voormelde artikel 1022 volgt immers dat alleen de partij die in een procedure in het ongelijk is gesteld, door die bepaling wordt beoogd en bijgevolg verplicht is een rechtsplegingsvergoeding te betalen. Dat zou daarentegen niet het geval kunnen zijn voor de persoon die afstand doet van het geding omdat hij per definitie, in de gegeven interpretatie, niet door die bepaling wordt beoogd. De afstanddoende partij zou er bijgevolg geen enkel belang bij hebben zich te beroepen op het recht om een vermindering of een vrijstelling van betaling te vragen van een vergoeding die zij in ieder geval niet zou moeten betalen. B.7. Aangezien zij berust op een kennelijk verkeerde vergelijking die | Il découle, en effet, d'une telle interprétation de l'article 1022 précité que seule la partie qui succombe à une procédure est visée par cette disposition et est, partant, tenue au paiement d'une indemnité de procédure. Tel ne pourrait en revanche être le cas de la personne qui se désiste puisque par hypothèse, dans l'interprétation donnée, elle n'est pas visée par cette disposition. La partie qui se désiste n'aurait dès lors aucun intérêt à se prévaloir du droit de demander la diminution ou la dispense de payer une indemnité qu'elle ne serait en tout état de cause pas tenue de payer. B.7. Dès lors qu'elle repose sur une comparaison manifestement |
| is afgeleid uit de interpretatie van artikel 1022 van het Gerechtelijk | erronée, déduite de l'interprétation de l'article 1022 du Code |
| Wetboek volgens welke dat artikel niet van toepassing is op het geval | judiciaire selon laquelle celui-ci ne s'applique pas à l'hypothèse du |
| van afstand van geding, behoeft de eerste prejudiciële vraag geen | désistement, la première question préjudicielle n'appelle pas de |
| antwoord. | réponse. |
| B.8. Artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek kan evenwel anders | B.8. L'article 1022 du Code judiciaire peut toutefois recevoir une |
| worden geïnterpreteerd. | autre interprétation. |
| Zo bepaalt artikel 827 van hetzelfde Wetboek dat iedere afstand de | Ainsi, l'article 827 du même Code prévoit que tout désistement emporte |
| verplichting meebrengt tot betaling van de kosten. | la soumission de payer les dépens. |
| Artikel 1018, 6°, van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat de kosten « | L'article 1018, 6°, du Code judiciaire dispose que les dépens |
| de rechtsplegingsvergoeding, zoals bepaald in artikel 1022 », | comprennent « l'indemnité de procédure visée à l'article 1022 ». |
| omvatten. Het voormelde artikel 1022 kan bijgevolg in die zin worden | Il en résulte que l'article 1022 précité peut être interprété comme |
| geïnterpreteerd dat de partij die afstand doet van een geding in het | incluant dans son champ d'application la partie qui se désiste d'une |
| toepassingsgebied ervan is opgenomen. In zulk een interpretatie kan de | instance. Dans une telle interprétation, tout comme peut le faire la |
| afstanddoende partij, net zoals de partij die in het ongelijk is | partie qui succombe, la partie qui se désiste peut également demander |
| gesteld, de rechter verzoeken het bedrag van de rechtsplegingsvergoeding te verminderen, of zelfs haar vrij te stellen | au juge de réduire le montant de l'indemnité de procédure, voire de la |
| van de betaling ervan, zodat het verschil in behandeling tussen de | dispenser de son paiement de sorte que la différence de traitement |
| twee categorieën onbestaande is. | entre les deux catégories est inexistante. |
| B.9. In de interpretatie van artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek | B.9. Dans l'interprétation de l'article 1022 du Code judiciaire selon |
| volgens welke dat artikel van toepassing is op de afstanddoende | laquelle celui-ci inclut la partie qui se désiste dans son champ |
| partij, dient de prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. | d'application, la question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| B.10. In een tweede prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter | B.10. Par une seconde question préjudicielle, le juge a quo demande à |
| van het Hof te vernemen of een afstanddoende partij « aanspraak [kan] | la Cour si la partie qui se désiste peut « revendiquer le bénéfice de |
| maken op het voordeel van artikel 1017 van het Gerechtelijk Wetboek ». | l'article 1017 du Code judiciaire ». |
| B.11.1. Het Hof is niet bevoegd om zich over een dergelijke vraag uit | B.11.1. Il ne relève pas de la compétence de la Cour de se prononcer |
| te spreken omdat zij enkel betrekking heeft op de toepassing van een | sur une telle question, dès lors qu'elle n'a pour objet que |
| wettelijke bepaling op het geschil voor de verwijzende rechter. | l'application d'une disposition législative au litige soumis au juge a |
| B.11.2. De tweede prejudiciële vraag behoort niet tot de bevoegdheid | quo. B.11.2. La seconde question préjudicielle ne relève pas de la |
| van het Hof. | compétence de la Cour. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - In de interpretatie volgens welke artikel 1022 van het Gerechtelijk | - Dans l'interprétation selon laquelle l'article 1022 du Code |
| Wetboek niet van toepassing is op het geval van afstand van geding, | judiciaire ne s'applique pas à l'hypothèse du désistement, la première |
| behoeft de eerste prejudiciële vraag geen antwoord. | question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
| - In de interpretatie volgens welke artikel 1022 van het Gerechtelijk | - Dans l'interprétation selon laquelle l'article 1022 du Code |
| Wetboek van toepassing is op het geval van afstand van geding, | judiciaire s'applique à l'hypothèse du désistement, les articles 827, |
| schenden de artikelen 827, 1017 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek | 1017 et 1022 du Code judiciaire ne violent pas les articles 10 et 11 |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | de la Constitution. |
| - De tweede prejudiciële vraag behoort niet tot de bevoegdheid van het | - La seconde question préjudicielle ne relève pas de la compétence de |
| Hof. | la Cour. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 25 januari 2017. | la Cour constitutionnelle, le 25 janvier 2017. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |