Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 132/2016 van 20 oktober 2016 Rolnummer 6200 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 257, eerste lid, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij artikel 2, 2°, van het decree Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 132/2016 van 20 oktober 2016 Rolnummer 6200 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 257, eerste lid, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij artikel 2, 2°, van het decree Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 132/2016 du 20 octobre 2016 Numéro du rôle : 6200 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, alinéa 1 er , 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été modifié par l'article 2 La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 132/2016 van 20 oktober 2016 Extrait de l'arrêt n° 132/2016 du 20 octobre 2016
Rolnummer 6200 Numéro du rôle : 6200
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 257, eerste lid, En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, alinéa
4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd 1er, 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été
bij artikel 2, 2°, van het decreet van het Waalse Gewest van 10 modifié par l'article 2, 2°, du décret de la Région wallonne du 10
december 2009 « houdende fiscale billijkheid en milieuefficiëntie voor décembre 2009 « d'équité fiscale et d'efficacité environnementale pour
het wagenpark en de passiefhuizen », gesteld door de Rechtbank van le parc automobile et les maisons passives », posée par le Tribunal de
eerste aanleg Luik, afdeling Luik. première instance de Liège, division Liège.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke en F. Daoût, Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke et F. Daoût, assistée du
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 27 april 2015 in zake Mr. Xavier Drion, handelend in Par jugement du 27 avril 2015 en cause de Me Xavier Drion, agissant en
zijn hoedanigheid van voorlopig bewindvoerder over de goederen van sa qualité d'administrateur provisoire des biens de Stefan Wachel,
Stefan Wachel, tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la
griffie van het Hof is ingekomen op 13 mei 2015, heeft de Rechtbank Cour le 13 mai 2015, le Tribunal de première instance de Liège,
van eerste aanleg Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vraag gesteld : division Liège, a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 257, 4°, van het WIB 92, zoals gewijzigd bij artikel « L'article 257, 4° du CIR/92, tel que modifié par l'article 2, 2° du
2, 2°, van het Waalse decreet van 10 december 2009 houdende fiscale Décret wallon du 10 décembre 2009 d'équité fiscale et d'efficacité
billijkheid en milieuefficiëntie voor het wagenpark en de environnementale pour le parc automobile et les maisons passives
passiefhuizen, de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet in zoverre viole-t-il les articles 10, 11 et 172 de la Constitution en ce qu'il
het de kwijtschelding of verlaging van de onroerende voorheffing in réserve la remise ou modération du précompte immobilier dans une
verhouding tot de duur en de omvang van de leegstand, inactiviteit of mesure proportionnelle à la durée et à l'importance de l'inoccupation,
improductiviteit van het bebouwd onroerend goed voorbehoudt aan de de l'inactivité ou de l'improductivité du bien immobilier bâti aux
eigenaars van een dergelijk improductief onroerend goed die in de loop propriétaires d'un tel immeuble, improductif, qui en auront été
van het jaar minstens 180 dagen eigenaar ervan zullen zijn geweest ? propriétaires pendant au moins 180 jours dans le courant de l'année ?
». ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 257 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 B.1. L'article 257 du Code des impôts sur les revenus 1992 (ci-après :
(hierna : WIB 1992) maakt deel uit van afdeling II (« Onroerende CIR 1992) fait partie de la section II (« Précompte immobilier ») du
voorheffing ») van hoofdstuk I (« Storting van de belasting door chapitre premier (« Versement de l'impôt par voie de précomptes ») du
voorheffing ») van titel VI (« Aan de vier belastingen gemene titre VI (« Dispositions communes aux quatre impôts ») de ce Code.
bepalingen ») van dat Wetboek.
Zoals gewijzigd bij artikel 2, 2°, van het Waalse decreet van 10 Tel qu'il a été modifié par l'article 2, 2°, du décret wallon du 10
december 2009 « houdende fiscale billijkheid en milieuefficiëntie voor décembre 2009 « d'équité fiscale et d'efficacité environnementale pour
het wagenpark en de passiefhuizen », bepaalt artikel 257, eerste lid, le parc automobile et les maisons passives », l'article 257, alinéa 1er,
4°, van het WIB 1992 : 4°, du CIR 1992 dispose :
« Op aanvraag van de belanghebbende wordt verleend : « Sur la demande de l'intéressé, il est accordé :
[...] [...]
4° kwijtschelding of verlaging van de onroerende voorheffing in 4° remise ou modération du précompte immobilier dans une mesure
verhouding tot de duur en de omvang van de leegstand, inactiviteit of proportionnelle à la durée et à l'importance de l'inoccupation, de
improductiviteit van het onroerend goed : l'inactivité ou de l'improductivité du bien immeuble :
a) dans le cas où un bien immobilier bâti, non meublé, est resté
a) indien een niet ingericht bebouwd onroerend goed minstens 180 dagen inoccupé et improductif pendant au moins 180 jours dans le courant de
in de loop van het jaar onbezet en improductief is gebleven; l'année;
b) indien het geheel van het materieel en de outillage, of een deel b) dans le cas où la totalité du matériel et de l'outillage, ou une
hiervan dat minstens 25 % van het kadastraal [inkomen] ervan partie de ceux-ci représentant au moins 25 p.c. de leur revenu
vertegenwoordigt, gedurende 90 dagen in de loop van het jaar inactief cadastral, est restée inactive pendant 90 jours dans le courant de
is gebleven; l'année;
c) indien het geheel van hetzij een bebouwd onroerend goed, hetzij van c) dans le cas où la totalité soit d'un bien immobilier bâti, soit du
het materieel en de outillage, of een deel hiervan dat minstens 25 % van het respectieve kadastraal inkomen ervan vertegenwoordigt, vernietigd is. De verminderingsvoorwaarden worden per kadastraal perceel of per gedeelte van kadastraal perceel vastgelegd wanneer een dergelijk gedeelte hetzij een aparte woning, hetzij een productie- of activiteitsdepartement of -afdeling vormt die apart kunnen werken of apart in aanmerking genomen kunnen worden, hetzij een entiteit die gescheiden kan worden van de overige goederen of gedeelten waaruit het perceel bestaat en die apart gekadastreerd kan worden. De improductiviteit moet van onvrij [wi]llige aard zijn. Alleen het feit dat het goed tegelijkertijd te huur en te koop aangeboden wordt door de belastingplichtige stelt de improductiviteit niet voldoende vast. Vanaf het tijdstip waarop het goed sinds meer dan twaalf maanden niet meer in gebruik is, kan, rekening houdend met het vorige aanslagjaar, de evenredige vermindering of verlaging bedoeld in a) hierboven niet meer toegekend worden voor zover de leegstandperiode twaalf maanden overschrijdt, behalve in het geval van een onroerend goed waarop de belastingplichtige de zakelijke rechten niet kan uitoefenen wegens ramp, overmacht, een procedure of een administratief of gerechtelijk onderzoek waardoor het vrije genot van het onroerend goed belet wordt, tot de dag waarop die omstandigheden die het vrije genot van het onroerend [goed] belemmeren verdwijnen. Als dusdanig wordt beschouwd een onroerend goed dat onverbeterbaar is in de zin van artikel 1, 14°, van de Waalse huisvestingscode, als dusdanig erkend door een afgevaardigde van de Minister van Huisvesting of bij een besluit van de burgemeester ». B.2. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt dat die matériel et de l'outillage, ou une partie de ceux-ci représentant au moins 25 p.c. de leur revenu cadastral respectif, est détruite. Les conditions de réduction doivent s'apprécier par parcelle cadastrale ou par partie de parcelle cadastrale lorsqu'une telle partie forme, soit une habitation séparée, soit un département ou une division de production ou d'activité susceptibles de fonctionner ou d'être considérés séparément, soit une entité dissociable des autres biens ou parties formant la parcelle et susceptible d'être cadastrée séparément. L'improductivité doit revêtir un caractère involontaire. La seule mise simultanée en location et en vente du bien par le contribuable n'établit pas suffisamment l'improductivité. A partir du moment où il n'a plus été fait usage du bien depuis plus de douze mois, compte tenu de l'année d'imposition précédente, la remise ou la réduction proportionnelle du a) ci-avant ne peut plus être accordée dans la mesure où la période d'inoccupation dépasse douze mois, sauf dans le cas d'un immeuble dont le contribuable ne peut exercer les droits réels pour cause de calamité, de force majeure, d'une procédure ou d'une enquête administrative ou judiciaire empêchant la jouissance libre de l'immeuble, jusqu'au jour où disparaissent ces circonstances entravant la jouissance libre de l'immeuble. Est notamment considéré comme tel, l'immeuble qui constitue un logement non améliorable, au sens de l'article 1er, 14°, du Code wallon du Logement, reconnu comme tel par un délégué du Ministre du Logement ou par un arrêté du bourgmestre ». B.2. Il ressort des termes de la question préjudicielle que celle-ci
betrekking heeft op de bestaanbaarheid, met de artikelen 10, 11 en 172 porte sur la compatibilité, avec les articles 10, 11 et 172 de la
van de Grondwet, van een verschil in behandeling tussen twee Constitution, d'une différence de traitement entre deux catégories de
categorieën van personen. personnes.
B.3.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie verhindert B.3.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas
niet dat een verschil in behandeling wordt ingesteld tussen qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de
categorieën van personen, voor zover het op een objectief criterium personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et
berust en het redelijk verantwoord is. qu'elle soit raisonnablement justifiée.
Artikel 172, eerste lid, van de Grondwet vermeldt hetzelfde beginsel L'article 172, alinéa 1er, de la Constitution énonce le même principe
in fiscale aangelegenheden. en matière fiscale.
B.3.2. Het onderzoek van de bestaanbaarheid van een wetsbepaling met B.3.2. L'examen de la compatibilité d'une disposition législative avec
dat beginsel houdt met name de nauwkeurige identificatie in van twee ce principe suppose notamment l'identification précise de deux
categorieën van personen die het voorwerp van een verschil in behandeling uitmaken. catégories de personnes qui font l'objet d'un traitement différent.
B.4. Te dezen blijkt voldoende uit de bewoordingen van de prejudiciële B.4. En l'espèce, il ressort à suffisance des termes de la question
vraag dat het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de préjudicielle que la Cour est invitée à statuer sur la
grondwettigheid van een verschil in behandeling tussen twee constitutionnalité d'une différence de traitement entre deux
categorieën van schuldenaars van de onroerende voorheffing die catégories de redevables du précompte immobilier qui ont été
eigenaar zijn geweest van een niet-ingericht en improductief bebouwd propriétaires d'un bien immobilier bâti, non meublé et improductif,
onroerend goed dat op het grondgebied van het Waalse Gewest is gelegen sis sur le territoire de la Région wallonne : d'une part, ceux qui ont
: enerzijds, diegenen die gedurende minstens 180 dagen van het été propriétaires d'un tel bien durant au moins 180 jours de l'année
kalenderjaar eigenaar van een dergelijk goed zijn geweest en, civile et, d'autre part, ceux qui ont été propriétaires d'un tel bien
anderzijds, diegenen die gedurende minder dan 180 dagen eigenaar van durant moins de 180 jours.
een dergelijk goed zijn geweest.
B.5. De eigenaar van een onroerend goed dat op het grondgebied van het B.5. Le propriétaire d'un bien immobilier sis sur le territoire du
Rijk is gelegen en dat niet wordt verhuurd, is de onroerende Royaume et qui n'est pas donné en location est, en principe, redevable
voorheffing in beginsel verschuldigd (artikel 7, § 1, 1°, a), van het du précompte immobilier (article 7, § 1er, 1°, a), du CIR 1992, lu en
WIB 1992, in samenhang gelezen met artikel 251 van hetzelfde Wetboek, combinaison avec l'article 251 du même Code, tels qu'ils sont
zoals zij op het grondgebied van het Waalse Gewest van toepassing applicables sur le territoire de la Région wallonne).
zijn). Het aanslagjaar van de onroerende voorheffing is het jaar waarvan de L'exercice d'imposition relatif au précompte immobilier est l'année
inkomsten als grondslag van die voorheffing dienen (artikel 254 van dont les revenus servent de base audit précompte (article 254 du CIR
het WIB 1992, zoals het op het grondgebied van het Waalse Gewest van 1992, tel qu'il est applicable sur le territoire de la Région
toepassing is). Het belastbare tijdperk valt samen met het jaar wallonne). La période imposable coïncide avec l'année dont le
waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd (artikel 199, a), van het koninklijk besluit tot uitvoering van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals het op het grondgebied van het Waalse Gewest van toepassing is). Inkomsten van dat tijdperk zijn inkomsten van gebouwde of ongebouwde onroerende goederen die op dat tijdperk betrekking hebben (artikel 204, 1°, van hetzelfde koninklijk besluit). B.6. Een kwijtschelding van de onroerende voorheffing kan enkel aan de schuldenaar van die voorheffing worden toegekend. In geval van overdracht van het eigendomsrecht van het goed gedurende het aanslagjaar is diegene die op 1 januari van het jaar dat het millésime désigne l'exercice d'imposition (article 199, a), de l'arrêté royal d'exécution du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il est applicable sur le territoire de la Région wallonne). Les revenus de cette période sont les revenus des biens immobiliers bâtis ou non bâtis qui sont afférents à cette période (article 204, 1°, du même arrêté royal). B.6. Une remise du précompte immobilier ne peut être accordée qu'au redevable de ce précompte. En cas de transfert du droit de propriété du bien durant l'exercice d'imposition, est redevable de ce précompte celui qui est propriétaire
aanslagjaar aanduidt, eigenaar is, die voorheffing verschuldigd. le 1er janvier de l'année désignant l'exercice d'imposition.
B.7. Uit het voorgaande en uit de motieven van de B.7. Il ressort de ce qui précède et des motifs de la décision de
verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof wordt verzocht zich uit te renvoi que la Cour est invitée à statuer sur la compatibilité, avec
spreken over de bestaanbaarheid, met de artikelen 10, 11 en 172 van de les articles 10, 11 et 172 de la Constitution, de l'article 257, 4°,
Grondwet, van artikel 257, eerste lid, 4°, a), van het WIB 1992, zoals a), du CIR 1992, tel qu'il est applicable sur le territoire de la
het op het grondgebied van het Waalse Gewest van toepassing is, in Région wallonne, en ce qu'il crée une différence de traitement entre
zoverre het een verschil in behandeling doet ontstaan tussen twee deux catégories d'assujettis à l'impôt des personnes physiques qui, le
categorieën van aan de personenbelasting onderworpen 1er janvier 2012, étaient propriétaires d'un bien immobilier bâti, non
belastingplichtigen die, op 1 januari 2012, eigenaar waren van een meublé, et resté inoccupé et improductif durant l'exercice
niet-ingericht bebouwd onroerend goed dat tijdens het aanslagjaar 2012 d'imposition 2012 et qui ont, par une vente, cédé leur droit de
leegstaand en improductief is gebleven en die hun eigendomsrecht
tijdens dat aanslagjaar hebben overgedragen via een verkoop : propriété durant cet exercice : d'une part, ceux qui ont cessé d'être
enerzijds, diegenen die niet langer eigenaar zijn vóór de 181ste dag propriétaire avant le 181ème jour de l'année 2012, qui ne peuvent
van het jaar 2012, die geen kwijtschelding van de onroerende obtenir une remise du précompte immobilier dans une mesure
voorheffing kunnen verkrijgen in verhouding tot de duur en de omvang proportionnelle à la durée et à l'importance de l'inoccupation ou de
van de leegstand of improductiviteit van hun goed, en, anderzijds, l'improductivité de leur bien et, d'autre part, ceux qui sont restés
diegenen die eigenaar zijn gebleven na de 180ste dag van dat jaar, die propriétaires au-delà du 180ème jour de cette année, qui, eux, peuvent
wel een dergelijke kwijtschelding kunnen verkrijgen. obtenir une telle remise.
B.8. Dat verschil in behandeling vloeit voort uit de regel volgens
welke een kwijtschelding van de onroerende voorheffing op grond van de B.8. Cette différence de traitement découle de la règle selon laquelle
leegstand en de improductiviteit van een onroerend goed enkel kan une remise du précompte immobilier fondée sur l'inoccupation et
worden toegekend indien dat goed in de loop van het aanslagjaar l'improductivité d'un bien immeuble ne peut être accordée que si ce
minstens 180 dagen leegstaand en improductief is gebleven. bien est resté inoccupé et improductif durant au moins 180 jours dans
Een dergelijke kwijtschelding kan enkel worden toegekend aan de le courant de l'exercice d'imposition. Une telle remise ne peut être accordée qu'au redevable de ce
schuldenaar van die voorheffing. Wanneer die zijn eigendomsrecht op précompte. Lorsque, par une vente, celui-ci cède son droit de
het onroerend goed vóór de 181ste dag van het aanslagjaar overdraagt propriété sur l'immeuble avant le 181ème jour de l'exercice
via een verkoop, kan hij zich bij de administratie niet beroepen op d'imposition, il ne peut se prévaloir auprès de l'administration d'une
een leegstand van zijn goed gedurende een periode van minstens 180 inoccupation de son bien durant une période d'au moins 180 jours.
dagen. B.9. Het invoeren van de mogelijkheid om een kwijtschelding van de B.9. L'instauration de la possibilité d'accorder une remise du
onroerende voorheffing toe te kennen bij leegstand of improductiviteit précompte immobilier en cas d'inoccupation ou d'improductivité de
van het betrokken onroerend goed, beantwoordt aan de bekommernis om « l'immeuble concerné répond au souci de « ne pas taxer le possesseur
geen belasting te heffen ten aanzien van de bezitter van een onroerend d'un bien immobilier qui vient d'être mis temporairement dans
goed, die zich pas in een toestand bevindt waarbij hij tijdelijk in de l'impossibilité de percevoir des revenus de son immeuble, pour des
onmogelijkheid verkeert om inkomsten uit zijn onroerend goed te innen,
en zulks om redenen die onafhankelijk zijn van zijn wil » (Parl. St., causes indépendantes de sa volonté » (Doc. parl., Parlement wallon,
Waals Parlement, 2009-2010, nr. 118/1, p. 3). 2009-2010, n° 118/1, p. 3).
De vereiste van een leegstand en een improductiviteit van minstens 180 L'exigence d'une inoccupation et d'une improductivité d'au moins 180
dagen strekt ertoe « het voordeel van [de kwijtschelding van de jours vise à « limiter le bénéfice de [la remise du précompte
onroerende voorheffing te beperken] tot voldoende lange leegstand om immobilier] aux inoccupations suffisamment importantes pour entraîner
een substantieel verlies van inkomsten gedurende het jaar teweeg te
brengen », met uitsluiting van de « leegstand die vrij beperkt is in une perte substantielle de revenus durant l'année », à l'exclusion des
de tijd » (ibid., p. 4). « inoccupations assez limitées dans le temps » (ibid., p. 4).
B.10. De schuldenaar van de onroerende voorheffing die weet dat hij B.10. Le redevable du précompte immobilier qui sait qu'il ne pourra
geen kwijtschelding zal kunnen verkrijgen wegens het feit dat hij zijn
eigendomsrecht op een niet-ingericht, leegstaand en improductief obtenir une remise en raison du fait que c'est avant le 181ème jour de
bebouwd onroerend goed vóór de 181ste dag van het aanslagjaar via een l'exercice d'imposition que, par une vente, il perdra son droit de
verkoop zal verliezen, blijft vrij om met de koper van dat goed propriété sur un bien immobilier bâti non meublé inoccupé et
overeen te komen dat die hem op het ogenblik van de verkoop een improductif reste libre de convenir avec l'acquéreur de ce bien que
geldsom zal storten die overeenstemt met het gedeelte van de celui-ci lui versera, au moment de la vente, une somme d'argent
onroerende voorheffing met betrekking tot het tijdperk van het correspondant à la quote-part du précompte immobilier relative à la
aanslagjaar tijdens hetwelk de koper het genot van het verkochte goed période de l'exercice d'imposition durant laquelle l'acquéreur aura la
zal hebben. jouissance du bien vendu.
B.11. Uit het voorgaande vloeit voort dat het in B.7 beschreven B.11. Il résulte de ce qui précède que la différence de traitement
verschil in behandeling niet zonder redelijke verantwoording is. décrite en B.7 n'est pas dénuée de justification raisonnable.
B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 257, eerste lid, 4°, van het Wetboek van de L'article 257, alinéa 1er, 4°, du Code des impôts sur les revenus
inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij artikel 2, 2°, van het 1992, tel qu'il a été modifié par l'article 2, 2°, du décret de la
decreet van het Waalse Gewest van 10 december 2009 « houdende fiscale Région wallonne du 10 décembre 2009 « d'équité fiscale et d'efficacité
billijkheid en milieuefficiëntie voor het wagenpark en de environnementale pour le parc automobile et les maisons passives », ne
passiefhuizen », schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 20 oktober 2016. la Cour constitutionnelle, le 20 octobre 2016.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^