Uittreksel uit arrest nr. 126/2016 van 6 oktober 2016 Rolnummer : 6270 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 29 en 59 van de wet van 21 december 2013 houdende diverse bepalingen Binnenlandse Zaken Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 126/2016 du 6 octobre 2016 Numéro du rôle : 6270 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 29 et 59 de la loi du 21 décembre 2013 portant des dispositions diverses Intérieur La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. (...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 126/2016 van 6 oktober 2016 | Extrait de l'arrêt n° 126/2016 du 6 octobre 2016 |
Rolnummer : 6270 | Numéro du rôle : 6270 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 29 en 59 van | En cause : la question préjudicielle relative aux articles 29 et 59 de |
de wet van 21 december 2013 houdende diverse bepalingen Binnenlandse | la loi du 21 décembre 2013 portant des dispositions diverses Intérieur |
Zaken (wijziging van artikel 44, 4°, van de wet van 27 december 2000 « | (modification de l'article 44, 4°, de la loi du 27 décembre 2000 « |
houdende diverse bepalingen met betrekking tot de rechtspositie van | portant diverses dispositions relatives à la position juridique du |
het personeel van de politiediensten » en inwerkingtreding van die | personnel des services de police » et entrée en vigueur de cette |
wijziging), gesteld door het Hof van Beroep te Brussel. | modification), posée par la Cour d'appel de Bruxelles. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de | composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. |
rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. | Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, |
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en R. Leysen, bijgestaan door de | P. Nihoul, F. Daoût et R. Leysen, assistée du greffier F. Meersschaut, |
griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter E. De | présidée par le président E. De Groot, |
Groot, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest van 30 september 2015 in zake Rudy Patrouille tegen de | Par arrêt du 30 septembre 2015 en cause de Rudy Patrouille contre |
Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le |
ingekomen op 19 oktober 2015, heeft het Hof van Beroep te Brussel de | 19 octobre 2015, la Cour d'appel de Bruxelles a posé la question |
volgende prejudiciële vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
« Schenden de artikelen 29 en 59 van de wet van 21 december 2013 | « Les articles 29 et 59 de la loi du 21 décembre 2013 portant des |
houdende diverse bepalingen binnenlandse zaken, in hun onderlinge | dispositions diverses Intérieur, lus en combinaison, violent-ils les |
samenhang, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in samenhang met het | articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec le principe |
algemeen beginsel van de niet-retroactiviteit van wetten geformuleerd in artikel 2 van het Burgerlijk Wetboek ? ». | général de la non-rétroactivité des lois formulé dans l'article 2 du Code civil ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de artikelen 29 en | B.1.1. La question préjudicielle concerne les articles 29 et 59, |
59, derde lid, van de wet van 21 december 2013 houdende diverse | alinéa 3, de la loi du 21 décembre 2013 portant des dispositions |
bepalingen Binnenlandse Zaken, die bepalen : | diverses Intérieur, qui disposent : |
« Art. 29.In artikel 44 [...] van [de wet van 27 december 2000 |
« Art. 29.Dans l'article 44 [...] de la [loi du 27 décembre 2000 |
houdende diverse bepalingen met betrekking tot de rechtspositie van | portant diverses dispositions relatives à la position juridique du |
het personeel van de politiediensten] wordt de bepaling onder 4° | personnel des services de police], le 4° est complété par les mots ' |
aangevuld met de woorden ', ongeacht de in dat artikel bedoelde statuutkeuze ' ». | quel que soit le choix du statut visé à cet article ' ». |
« Art. 59.[...] |
« Art. 59.[...] |
[Artikel 29 heeft] uitwerking met ingang van 1 april 2001 ». | [L'article 29 produit ses] effets le 1er avril 2001 ». |
B.1.2. De artikelen 42 tot 44 van de wet van 27 december 2000 houdende | B.1.2. Les articles 42 à 44 de la loi du 27 décembre 2000 portant |
diverse bepalingen met betrekking tot de rechtspositie van het | diverses dispositions relatives à la position juridique du personnel |
personeel van de politiediensten, opgenomen in hoofdstuk XIII (« | des services de police, qui font partie du chapitre XIII (« Mesures de |
Afvloeiingsmaatregelen »), bepalen : | dégagement »), disposent : |
« Art. 42.De statutaire personeelsleden van de rijkswacht en van de |
« Art. 42.Les membres du personnel statutaires de la gendarmerie et |
gerechtelijke politie bij de parketten die overgaan naar de federale | de la police judiciaire près les parquets qui passent dans la police |
politie, die ten minste 56 jaar oud zijn en ten minste 20 jaar aanneembare dienstjaren tellen voor de opening van het recht op pensioen in de openbare sector, met uitsluiting van de bonificaties voor studies en andere periodes die voor de vaststelling van hun wedde in aanmerking werden genomen, kunnen, onder de in artikel 44 bedoelde voorwaarden, een verlof voorafgaand aan de pensionering aanvragen. Het in het vorige lid bedoelde verlof voorafgaand aan de pensionering geldt eveneens voor de personeelsleden van de gemeentepolitie die vóór 1 juli 2001 werden aangewezen voor een mandaatfunctie bij de federale politie. Art. 43.Aan het personeelslid dat vrijwillig verlof voorafgaand aan de pensionering heeft genomen, wordt een wachtgeld toegekend dat |
fédérale, qui sont âgés d'au moins 56 ans et qui comptent au moins 20 années de services admissibles pour l'ouverture du droit à la pension dans le secteur public, à l'exclusion des bonifications pour études et des autres périodes bonifiées à titre de services admis pour la fixation du traitement, peuvent, dans les conditions fixées à l'article 44, solliciter un congé préalable à la mise à la retraite. Le congé préalable à la mise à la retraite visé à l'alinéa précédent est également d'application aux membres du personnel de la police communale désignés avant le 1er juillet 2001 à une fonction à mandat à la police fédérale. |
gelijk is aan 80 % van de laatste activiteitswedde. Onder laatste activiteitswedde dient te worden verstaan de laatst toegekende jaarwedde voor volledige prestaties, de aanvullende wedde of toelage en het ontvangen bedrag voor onregelmatige prestaties. Het vakantiegeld en de eindejaarstoelage worden volgens dezelfde proporties toegekend. De statutaire personeelsleden die het in het eerste lid bedoelde verlof nemen, mogen, mits voorafgaande toelating, andere beroepsactiviteiten uitoefenen, met dien verstande dat, indien de inkomsten uit de beroepsactiviteiten de grenzen inzake cumulatie, | Art. 43.Un traitement d'attente égal à 80 % du dernier traitement d'activité est alloué au membre du personnel en congé volontaire préalable à la mise à la retraite. Par dernier traitement d'activité, il y a lieu d'entendre le dernier traitement annuel alloué pour des prestations complètes, le traitement ou l'allocation complémentaire et les montants perçus pour prestations irrégulières. Le pécule de vacances et l'allocation de fin d'année sont accordés dans les mêmes proportions. Les agents statutaires qui bénéficient du congé visé à l'alinéa 1er peuvent, moyennant autorisation préalable, exercer une activité professionnelle. Dans le cas cependant où les revenus de cette activité professionnelle dépassent les limites en matière de cumul |
bepaald bij de artikelen 4 en 9 van de wet van 5 april 1994 houdende | visées aux articles 4 et 9 de la loi du 5 avril 1994 réglant le cumul |
regeling van de cumulatie van pensioenen van de openbare sector met | des pensions du secteur public avec des revenus provenant d'une |
inkomsten voortvloeiend uit de uitoefening van een beroepsactiviteit | activité professionnelle ou avec un revenu de remplacement, le |
of met een vervangingsinkomen, overschrijden, het wachtgeld wordt | traitement d'attente sera réduit ou supprimé de la même manière qu'une |
verminderd of geschorst op dezelfde wijze als het rustpensioen. | pension de retraite. |
De nadere regels van de in artikel 42 bedoelde aanvraag alsmede het | Les modalités des demandes visées à l'article 42 ainsi que le statut |
geldelijk en administratief statuut van de personeelsleden die | pécuniaire et administratif des membres du personnel en congé |
vrijwillig verlof voorafgaand aan de pensionering hebben genomen, | volontaire préalable à la mise à la retraite, sont déterminés par le Roi. |
worden bepaald door de Koning. | Est pris en considération, tant pour l'octroi que pour le calcul de la |
Wordt in aanmerking genomen, zowel voor de toekenning als voor de | pension de retraite, le temps pendant lequel l'intéressé a été placé |
berekening van het rustpensioen, de tijd gedurende welke betrokkene | en congé volontaire préalable à la mise à la retraite. Pour |
met vrijwillig verlof voorafgaandelijk aan het pensioen werd | l'établissement du traitement normal moyen visé aux articles 3 et 12, |
geplaatst. Voor de berekening van de normale gemiddelde wedde bedoeld | §§ 1er et 2, de la loi relative à la pension du personnel des services |
in de artikelen 3 en 12, §§ 1 en 2, van de wet betreffende het | de police et de leur ayants droit, il est tenu compte des traitements |
pensioen van het personeel van de politiediensten en hun | dont l'intéressé aurait bénéficié, s'il était resté en service. Ce |
rechthebbenden wordt rekening gehouden met de wedden waarop betrokkene | traitement moyen est, en outre, constitué par l'échelle de traitement |
recht zou hebben gehad indien hij in dienst was gebleven. Deze | |
gemiddelde wedde wordt bovendien samengesteld door de weddeschaal en | et les suppléments de traitements pris en compte pour le calcul de la |
de weddebijslagen die in aanmerking worden genomen voor de berekening | pension dont l'agent aurait bénéficié s'il était resté en service. |
van het pensioen waarop de agent aanspraak zou hebben gemaakt indien | Art. 44.La mesure de congé volontaire préalable à la mise à la |
hij in dienst was gebleven. Art. 44.De in artikel 42 bedoelde maatregel van verlof voorafgaand aan de pensionering : 1° is mogelijk gedurende een periode van vijf jaar te rekenen vanaf de dag van inwerkingtreding van dit artikel; 2° is niet van toepassing op de personeelsleden die, op het ogenblik van hun aanvraag, krachtens hun statuut met uitzondering van artikelen 2 en 3 van het koninklijk besluit nr. 16.020 van 11 augustus 1923 tot goedkeuring van de tekst der samengeordende wetten op de militaire pensioenen gepensioneerd kunnen worden op hun verzoek; 3° houdt de verplichting in voor hij die ze geniet, zijn vrijwillige oppensioenstelling aan te vragen op de volgens zijn statuut met |
retraite visée à l'article 42 : 1° subsiste pendant une période de cinq ans, à dater de l'entrée en vigueur du présent article; 2° ne s'applique pas aux membres du personnel qui, au moment de leur demande, peuvent être pensionnés à leur demande en vertu de leur |
uitzondering van artikelen 2 en 3 van het koninklijk besluit nr. | statut à l'exception des articles 2 et 3 de l'arrêté royal n° 16.020 |
16.020 van 11 augustus 1923 tot goedkeuring van de tekst der | du 11 août 1923 approuvant le texte des lois coordonnées sur les |
pensions militaires; | |
samengeordende wetten op de militaire pensioenen vroegst mogelijke | 3° implique, pour celui qui en bénéficie, l'obligation de solliciter |
sa mise à la pension à l'âge le plus jeune fixé par son statut à | |
l'exception des articles 2 et 3 de l'arrêté royal n° 16.020 du 11 août | |
1923 approuvant le texte des lois coordonnées sur les pensions | |
leeftijd of geldt, in voorkomend geval, tot aan de leeftijd van | militaires ou, vaut, le cas échéant, jusqu'à l'âge de mise à la |
oppensioenstelling; | pension; |
4° wordt berekend op grond van de gegevens bedoeld in artikel 4, § 1, | 4° est calculée en tenant compte des données visées à l'article 4, § 1er, |
eerste lid, 1°, ongeacht de in dat artikel bedoelde statuutkeuze ». | alinéa 1er, 1°, quel que soit le choix du statut visé à cet article ». |
B.1.3. Artikel 4, § 1, eerste lid, 1°, van dezelfde wet van 27 | B.1.3. L'article 4, § 1er, alinéa 1er, 1°, de la même loi du 27 |
december 2000, opgenomen in hoofdstuk III (« Bijzondere bepalingen | décembre 2000, qui fait partie du chapitre III (« Dispositions |
voor de personeelsleden van de politiediensten die opteren voor het | particulières pour les membres du personnel des services de police qui |
behoud van hun oorspronkelijk statuut »), bepaalt : | optent pour le maintien de leur statut d'origine »), dispose : |
« Onverminderd artikel 28 van de wet van 24 maart 1999 tot regeling | « Sans préjudice de l'article 28 de la loi du 24 mars 1999 organisant |
van de betrekkingen tussen de overheid en de vakverenigingen van het | les relations entre les autorités publiques et les organisations |
personeel van de politiediensten en onverminderd artikel 71, eerste | syndicales des services de police et de l'article 71, alinéa 1er, de |
lid, van de wet van 13 mei 1999 houdende het tuchtstatuut van de | la loi du 13 mai 1999 portant le statut disciplinaire des membres des |
personeelsleden van de politiediensten, houdt voor de toepassing van | services de police, la décision de rester soumis aux lois et |
hoofdstuk I van titel VIII van de wet en voor de toepassing van | |
artikel 13, de beslissing om onderworpen te blijven aan de wetten en | règlements qui sont d'application, selon le cas, aux membres du |
reglementen die van toepassing zijn op, naargelang van het geval, de | personnel visés aux articles 242, alinéa 2, et 243, alinéa 3 de la loi |
personeelsleden bedoeld in de artikelen 242, tweede lid, en 243, derde | ou aux membres du personnel visés à l'article 12, alinéa 2, ainsi |
lid, van de wet, of op de personeelsleden bedoeld in artikel 12, | qu'aux membres du personnel visés à l'article 235, alinéa 3, de la |
tweede lid, alsmede de personeelsleden bedoeld in artikel 235, derde | loi, emporte, pour l'application du chapitre Ier du titre VIII de la |
lid, van de wet, de toepassing op deze personeelsleden in van de | loi et pour l'application de l'article 13, l'application à l'égard de |
wetten en reglementen die elk wat hen betreft, de volgende | ces membres du personnel des lois et règlements qui, chacun en ce qui |
aangelegenheden omvatten : | le concerne, régissent les matières suivantes : |
1° het geldelijk statuut met uitzondering van de door de Koning bij | 1° le statut pécuniaire à l'exception des allocations, indemnités, |
een in Ministerraad overlegd besluit bepaalde toelagen, vergoedingen, | primes, autres rétributions complémentaires et avantages en nature, |
premies, andere aanvullende retributies en voordelen in natura; ». | fixés par le Roi par arrêté délibéré en Conseil des Ministres; ». |
B.2.1. De voormelde artikelen 42 tot 44 van de wet van 27 december | B.2.1. Les articles 42 à 44 précités de la loi du 27 décembre 2000, |
2000, waarin de regeling inzake « het verlof voorafgaand aan de | qui contiennent le régime relatif au « congé préalable à la mise à la |
pensionering » is opgenomen, zijn in de parlementaire voorbereiding | retraite », ont été justifiés comme suit au cours des travaux |
als volgt toegelicht : | préparatoires : |
« Hoofdstuk XIII van het ontwerp, dat de artikelen 42 t.e.m. 45 | « Le chapitre XIII de ce projet qui contient les articles 42 à 45 |
herbergt, voorziet in afvloeiingsmaatregelen. De bedoeling is het | inclus, prévoit des mesures de dégagement. L'intention est de |
concept vervat in artikel 238 van de wet van 7 december 1998 te | généraliser le concept visé à l'article 238 de la loi du 7 décembre |
veralgemenen en de modaliteiten van de aldus uitgebreide maatregel van | 1998 et d'uniformiser, pour les trois anciens corps, les modalités de |
verlof voorafgaand aan de pensionering te uniformiseren voor de drie | la mesure ainsi élargie de congé préalable à la mise à la retraite. |
gewezen korpsen. Voor de leden van de federale politie betreft het een recht. Voor de | Pour les membres de la police fédérale, il s'agit d'un droit. Pour les |
leden van de lokale politie is en blijft het recht hypothetisch daar | membres de la police locale, ce droit est et reste hypothétique |
voormeld artikel 238 niet wordt gewijzigd : de gemeente- of de | puisque l'article 238 précité n'est pas modifié : le conseil communal |
politieraad kan beslissen een dergelijke maatregel te treffen. Aan hun | ou de police peut décider de prendre une telle mesure. Il n'est donc |
autonomie wordt dus niet getornd. | pas porté atteinte à leur autonomie. |
Het voormeld concept is het volgende : de beoogde statutaire | Le concept précité consiste en ce que les membres du personnel |
personeelsleden kunnen een verlof voorafgaand aan de pensionering | statutaire visés peuvent bénéficier d'un congé préalable à la mise à |
genieten mits zij ten minste 56 jaar zijn en ten minste 20 jaar | la retraite à la condition qu'ils aient atteint au moins l'âge de 56 |
aanneembare dienstjaren tellen voor de opening van het | ans et qu'ils comptent au moins 20 années de services admissibles pour |
overheidspensioen. | l'ouverture du droit à la pension dans le secteur public. |
Zij ontvangen in dat geval een wachtgeld van 80 % van de laatste | Ils perçoivent dans ce cas un traitement d'attente égal à 80 % du |
activiteitswedde. De artikelen 239 van de wet van 7 december 1998 en | dernier traitement d'activité. Les articles 239 de la loi du 7 |
44 van dit ontwerp, specificeren het ruime begrip ' activiteitswedde ' | décembre 1998 et 44 de ce projet précisent la vaste notion de ' |
traitement d'activité ' et contiennent également les prescriptions en | |
en bevatten tevens de voorschriften inzake de toelaatbare cumul : wil | matière de cumul admissible : la mesure ne peut avoir de sens que si |
de maatregel zin hebben, moet hij aantrekkelijk zijn. Wel is er één | elle est attractive. Il convient cependant de préciser que le |
tempering : het wachtgeld wordt steeds berekend rekening houdende met | traitement d'attente est toujours calculé en tenant compte du statut |
het oorspronkelijk geldelijk statuut van betrokkene zoals bedoeld in | pécuniaire d'origine de l'intéressé, visé à l'article 4, § 1er, alinéa |
artikel 4, § 1, eerste lid, 1°, van het ontwerp, ook al zou | 1er, 1°, du projet, même si, préalablement à la demande de |
voorafgaand aan de aanvraag van de betrokkene het nieuwe statuut in | l'intéressé, le nouveau statut lui était intégralement appliqué. |
integrum op hem zijn toegepast. Of anders gezegd : ' Het wachtgeld | Autrement dit : ' Le traitement d'attente est toujours calculé comme |
wordt steeds berekend alsof de beneficiant zou hebben geopteerd voor | si le bénéficiaire avait opté pour le maintien de son ancien statut |
het behoud van zijn oud geldelijk statuut. ' » (Parl. St., Kamer, | pécuniaire ' » (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC 50-0957/001, pp. |
2000-2001, DOC 50-0957/001, pp. 12-13). | 12-13). |
B.2.2. De minister van Binnenlandse Zaken omschreef de draagwijdte van | B.2.2. Le ministre de l'Intérieur a précisé comme suit la portée de |
artikel 4, § 1, van de wet van 27 december 2000 als volgt : | l'article 4, § 1er, de la loi du 27 décembre 2000 : |
« Wat in het bijzonder die delicate keuze betreft [tussen de oude dan | « En ce qui concerne tout particulièrement ce choix délicat [entre |
wel de nieuwe rechtspositie], moet duidelijk worden bepaald wat moet | l'ancien statut et le nouveau], il importe de définir clairement ce |
worden verstaan onder ' oude rechtspositie '. Dat is het doel van | que l'on entend par la notion ' ancien statut '. Tel est l'objet de |
artikel 4, § 1, van het wetsontwerp, dat in dat opzicht dus van het | l'article 4, § 1er, du projet de loi qui est donc capital à cet égard. |
grootste belang is. De aanpak van die bepaling is beslist | |
minimalistisch. Ze beperkt de inhoud van de oude rechtspositie tot een | L'approche de cette disposition est résolument minimaliste. Elle |
klein aantal wezenlijke gegevens zoals de wedde, de bevordering in de | limite donc le contenu de l'ancien statut à un petit nombre d'éléments |
vlakke loopbaan, de pensioenregeling en, in voorkomend geval, de | essentiels que sont le traitement, l'avancement en carrière plane, le |
geneeskundige bescherming. Voor het overige zullen alle andere regels | régime des pensions et, le cas échéant, la protection médicale. Pour |
van de nieuwe rechtspositie voor het hele personeel gelden, en zelfs | le surplus, toutes les autres règles du nouveau statut s'appliqueront |
voor degenen die zouden hebben gekozen voor het behoud van hun ' oude | à l'ensemble du personnel et même à ceux qui auraient opté pour le |
rechtspositie '. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de regels inzake | maintien de leur ' ancien statut '. Il en va ainsi par exemple pour |
beoordeling en tucht, voor het vakbondsstatuut, de regeling van de | les règles en matière d'évaluation, pour la discipline, pour le statut |
werkprestaties enzovoort. Een dergelijke aanpak is noodzakelijk met | syndical, pour le régime des prestations de travail,... Une telle |
het oog op een correct beheer van personeel dat zo uiteenlopende | approche s'impose si l'on veut pouvoir gérer correctement du personnel |
rechtsposities heeft gekend » (Parl. St., Kamer, 2000-2001, DOC | issu d'autant de statuts ou positions juridiques différentes » (Doc. |
50-0957/003, p. 4). | parl., Chambre, 2000-2001, DOC 50-0957/003, p. 4). |
B.3. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of de | B.3. Le juge a quo demande à la Cour si les articles 29 et 59 de la |
artikelen 29 en 59 van de wet van 21 december 2013 houdende diverse | loi du 21 décembre 2013 portant des dispositions diverses Intérieur, |
bepalingen Binnenlandse Zaken, in hun onderlinge samenhang, | |
bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | lus conjointement, sont compatibles avec les articles 10 et 11 de la |
samenhang gelezen met het algemeen beginsel van de | Constitution, combinés avec le principe général de la |
niet-retroactiviteit van de wetten. | non-rétroactivité des lois. |
B.4. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissing blijkt dat de | B.4. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi que le juge |
verwijzende rechter van oordeel is dat de in het geding zijnde | a quo considère que les dispositions en cause ne sont pas des |
bepalingen geen interpretatieve bepalingen maar wijzigingsbepalingen | dispositions interprétatives mais des dispositions modificatives ayant |
met retroactieve werking zijn. | effet rétroactif. |
Volgens de Ministerraad daarentegen zou het in het geding zijnde | Selon le Conseil des ministres, en revanche, l'article 29 en cause de |
artikel 29 van de wet van 21 december 2013 een zuiver interpretatieve | la loi du 21 décembre 2013 serait une disposition purement |
bepaling zijn en zou de terugwerkende kracht ervan waarin artikel 59 van de wet voorziet, door haar interpretatieve karakter worden verantwoord. B.5. Een bepaling is interpretatief wanneer zij aan een wetsbepaling de betekenis geeft die de wetgever bij de aanneming ervan haar heeft willen geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het is eigen aan een interpretatieve bepaling dat zij gevolg heeft op de datum van inwerkingtreding van de door haar geïnterpreteerde wetsbepalingen. De waarborg van de niet-retroactiviteit van de wetten zou echter niet kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een wetsbepaling met terugwerkende kracht als een interpretatieve bepaling zou worden voorgesteld. Er dient dus te worden onderzocht of de wetgever aan de bepaling de betekenis heeft gegeven die zij redelijkerwijze kon krijgen sinds de aanneming ervan. | interprétative et la rétroactivité prévue par l'article 59 de cette loi serait justifiée par son caractère interprétatif. B.5. Une disposition est interprétative quand elle confère à une disposition législative le sens que, dès son adoption, le législateur a voulu lui donner et qu'elle pouvait raisonnablement recevoir. C'est le propre d'une disposition interprétative de sortir ses effets à la date d'entrée en vigueur des dispositions législatives qu'elle interprète. Toutefois, la garantie de la non-rétroactivité des lois ne pourrait être éludée par le seul fait qu'une disposition législative ayant un effet rétroactif serait présentée comme une disposition interprétative. Il convient donc d'examiner si le législateur a donné à la disposition le sens qu'elle pouvait raisonnablement recevoir dès son adoption. |
B.6. Het in het geding zijnde artikel 29 van de wet van 21 december | B.6. L'article 29 en cause de la loi du 21 décembre 2013 a été |
2013 is in de parlementaire voorbereiding als volgt toegelicht : | justifié comme suit au cours des travaux préparatoires : |
« Ingevolge het arrest nr. 190.690 van de Raad van State van 19 | « Suite à l'arrêt du Conseil d'Etat n° 190.690 du 19 février 2009, il |
februari 2009, wordt verduidelijkt dat het wachtgeld van het | est précisé que le traitement d'attente du membre du personnel qui |
politiepersoneelslid dat een verlof voorafgaand aan de pensionering | bénéficie d'un congé préalable à la mise à la retraite est toujours |
geniet, altijd wordt berekend op basis van het oude geldelijke | calculé sur base de l'ancien statut pécuniaire et ce, indépendamment |
statuut, en dit onafhankelijk van de statuutkeuze van het | du choix statutaire formulé par le membre du personnel. |
personeelslid. Deze artikelen bevestigen de bestaande toestand » (Parl. St., Kamer, | Ces articles confirment la situation existante » (Doc. parl., Chambre, |
2013-2014, DOC 53-3113/001, p. 18). | 2013-2014, DOC 53-3113/001, p. 18). |
B.7.1. Krachtens artikel 43 van de wet van 27 december 2000, opgenomen | B.7.1. En vertu de l'article 43 de la loi du 27 décembre 2000, qui |
in het hoofdstuk met als opschrift « Afvloeiingsmaatregelen », wordt | figure dans le chapitre intitulé « Mesures de dégagement », un |
aan het personeelslid dat vrijwillig verlof voorafgaand aan de | |
pensionering heeft genomen een wachtgeld toegekend dat gelijk is aan | |
80 pct. van de laatste activiteitswedde. Hetzelfde artikel preciseert | traitement d'attente égal à 80 % du dernier traitement d'activité est |
alloué aux membres du personnel en congé volontaire préalable à la | |
mise à la retraite. Le même article précise que, par « dernier | |
dat onder « laatste activiteitswedde » dient te worden verstaan « de | traitement d'activité », il faut entendre « le dernier traitement |
laatst toegekende jaarwedde voor volledige prestaties, de aanvullende | annuel alloué pour des prestations complètes, le traitement ou |
wedde of toelage en het ontvangen bedrag voor onregelmatige prestaties | l'allocation complémentaire et les montants perçus pour prestations |
». | irrégulières ». |
Artikel 44 van dezelfde wet voorziet in nadere regels voor de | L'article 44 de la même loi précise les modalités de l'application du |
toepassing van het verlof voorafgaand aan de pensionering. Het 4° van | congé préalable à la mise à la retraite. Le 4° de cet article, avant |
dat artikel, vóór de wijziging ervan bij het in het geding zijnde | |
artikel 29 van de wet van 21 december 2013, bepaalde dat het wachtgeld | sa modification par l'article 29 en cause de la loi du 21 décembre |
2013, prévoyait que le traitement d'attente au cours de ce congé était | |
gedurende zulk een verlof wordt « berekend op grond van de gegevens | calculé « en tenant compte des données visées à l'article 4, § 1er, |
bedoeld in artikel 4, § 1, eerste lid, 1°, » van de wet van 27 | alinéa 1er, 1°, » de la loi du 27 décembre 2000, à savoir « le statut |
december 2000, namelijk « het geldelijk statuut met uitzondering van | pécuniaire à l'exception des allocations, indemnités, primes, autres |
de door de Koning bij een in Ministerraad overlegd besluit bepaalde | |
toelagen, vergoedingen, premies, andere aanvullende retributies en | rétributions complémentaires et avantages en nature, fixés par le Roi |
voordelen in natura ». | par arrêté délibéré en Conseil des Ministres ». |
Dat artikel 4 is opgenomen in het hoofdstuk met als opschrift « | Cet article 4 figure dans le chapitre intitulé « Dispositions |
Bijzondere bepalingen voor de personeelsleden van de politiediensten | particulières pour les membres du personnel des services de police qui |
die opteren voor het behoud van hun oorspronkelijk statuut ». | optent pour le maintien de leur statut d'origine ». |
Bij het in het geding zijnde artikel 29 van de wet van 21 december | L'article 29 en cause de la loi du 21 décembre 2013 a complété |
2013 is artikel 44, 4°, van de wet van 27 december 2000 aangevuld met | l'article 44, 4°, de la loi du 27 décembre 2000 par les mots « quel |
de woorden « ongeacht de in dat artikel bedoelde statuutkeuze ». Na | que soit le choix du statut visé à cet article ». Depuis cette |
die wijziging bepaalt artikel 44, 4° : « [het wachtgeld] wordt | modification, l'article 44, 4°, dispose : « [le traitement d'attente] |
berekend op grond van de gegevens bedoeld in artikel 4, § 1, eerste | est [calculé] en tenant compte des données visées à l'article 4, § 1er, |
lid, 1°, ongeacht de in dat artikel bedoelde statuutkeuze ». | alinéa 1er, 1°, quel que soit le choix du statut visé à cet article ». |
Die wijziging heeft krachtens het eveneens in het geding zijnde | En vertu de l'article 59, alinéa 3, également en cause, de la loi du |
artikel 59, derde lid, van de wet van 21 december 2013 uitwerking met | 21 décembre 2013, cette modification prend effet au 1er avril 2001, |
ingang van 1 april 2001, namelijk de datum van inwerkingtreding van | soit la date d'entrée en vigueur, entre autres, des articles 4 et 42 à |
onder meer de artikelen 4 en 42 tot 44 van de wet van 27 december 2000 | 44 de la loi du 27 décembre 2000 (article 56 de la loi du 27 décembre |
(artikel 56 van de wet van 27 december 2000). | 2000). |
B.7.2. Met de verwijzende rechter kan worden aangenomen dat, vóór de | B.7.2. Il peut être admis, avec le juge a quo, qu'avant la |
wetswijziging, het wachtgeld diende te worden berekend volgens de | modification législative, le traitement d'attente devait être calculé |
laatste activiteitswedde en dat die wedde volgens artikel 4, § 1, | sur la base du dernier traitement d'activité et que ce traitement |
eerste lid, 1°, van de wet van 27 december 2000 werd bepaald, doch | était fixé en vertu de l'article 4, § 1er, alinéa 1er, 1°, de la loi |
enkel indien de betrokkene voor het behoud van zijn oorspronkelijke | du 27 décembre 2000, mais uniquement si l'intéressé avait opté pour le |
statuut had gekozen. | |
De strekking van de wetswijziging bestaat erin de regeling van dat | maintien de son statut d'origine. |
artikel 4, § 1, eerste lid, toepasselijk te maken, ongeacht het feit | La modification législative tend à rendre le régime de l'article 4, § |
of de betrokkene die keuze al dan niet heeft gemaakt. | 1er, alinéa 1er, applicable, que l'intéressé ait ou non fait le choix |
Uit de in B.6 aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt dat de | précité. Il ressort des travaux préparatoires cités en B.6 que le législateur, |
wetgever door het in het geding zijnde artikel 29 van de wet van 21 | en adoptant l'article 29 en cause de la loi du 21 décembre 2013, |
december 2013 aan te nemen « de bestaande toestand », wat de | entendait « confirmer la situation existante », en ce qui concerne le |
berekening van het wachtgeld betreft, beoogde te « bevestigen ». De | |
verwijzing in artikel 44, 4°, van de wet van 27 december 2000 naar | calcul du traitement d'attente. La référence, dans l'article 44, 4°, |
artikel 4, § 1, eerste lid, 1°, van dezelfde wet heeft evenwel enkel | de la loi du 27 décembre 2000, à l'article 4, § 1er, alinéa 1er, 1°, |
betrekking op diegenen die voor het behoud van hun oorspronkelijke | de la même loi porte cependant uniquement sur ceux qui ont opté pour |
statuut hebben geopteerd en niet op degenen die zulk een keuze niet | le maintien de leur statut d'origine et non sur ceux qui n'ont pas |
hebben gemaakt. Zulks blijkt tevens uit het gegeven dat het voormelde | fait un tel choix. C'est ce qui ressort également de la circonstance |
artikel 4, § 1, eerste lid, 1°, is opgenomen in een hoofdstuk met als | que l'article 4, § 1er, alinéa 1er, 1°, précité figure dans un |
opschrift « Bijzondere bepalingen voor de personeelsleden van de | chapitre intitulé « Dispositions particulières pour les membres du |
politiediensten die opteren voor het behoud van hun oorspronkelijk | personnel des services de police qui optent pour le maintien de leur |
statuut ». | statut d'origine ». |
De zin van een wetsbepaling kan niet worden omgebogen door | Le sens d'une disposition législative ne peut être infléchi en faisant |
verklaringen die aan de aanneming ervan zijn voorafgegaan, te laten | prévaloir sur le texte clair de cette disposition des déclarations qui |
voorgaan op de duidelijke tekst van die bepaling. | ont précédé son adoption. |
B.7.3. In tegenstelling tot wat de Ministerraad betoogt, kan het in | B.7.3. Contrairement à ce qu'affirme le Conseil des ministres, |
het geding zijnde artikel 29 niet als een interpretatieve bepaling worden beschouwd, maar is zij een wijzigingsbepaling waaraan door het in het geding zijnde artikel 59, derde lid, terugwerkende kracht is verleend met ingang van 1 april 2001. Bijgevolg kan de terugwerkende kracht ervan enkel worden verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang, zoals de goede werking of de continuïteit van de openbare dienst. Indien blijkt dat de terugwerkende kracht bovendien tot doel of tot gevolg heeft dat de afloop van gerechtelijke procedures in een welbepaalde zin wordt beïnvloed of dat rechtscolleges verhinderd worden zich uit te spreken over een aanhangig gemaakte rechtsvraag, vergt de aard van het in het geding zijnde beginsel dat uitzonderlijke omstandigheden een verantwoording bieden voor het optreden van de wetgever, dat ten nadele van een categorie van burgers inbreuk maakt op de jurisdictionele waarborgen die aan allen worden geboden. Te dezen is niet voldaan aan de voorwaarden waaraan de geldigheid van een retroactieve bepaling is onderworpen. | l'article 29 en cause ne peut être considéré comme une disposition interprétative, mais il constitue une disposition modificative à laquelle l'article 59, alinéa 3, en cause a donné effet rétroactif au 1er avril 2001. Par conséquent, sa rétroactivité ne peut se justifier que lorsqu'elle est indispensable pour réaliser un objectif d'intérêt général, tel que le bon fonctionnement ou la continuité du service public. S'il s'avère que la rétroactivité a en outre pour but ou pour effet d'influencer dans un sens déterminé l'issue de procédures judiciaires ou d'empêcher les juridictions de se prononcer sur une question de droit dont elles sont saisies, la nature du principe en cause exige que des circonstances exceptionnelles justifient cette intervention du législateur qui porte atteinte, au détriment d'une catégorie de citoyens, aux garanties juridictionnelles offertes à tous. En l'espèce, il n'est pas satisfait aux conditions auxquelles est soumise la validité d'une disposition rétroactive. |
B.8. Artikel 59, derde lid, van de wet van 21 december 2013, dat | B.8. L'article 59, alinéa 3, de la loi du 21 décembre 2013, qui |
retroactieve kracht verleent aan artikel 29 van dezelfde wet, is niet | confère un effet rétroactif à l'article 29 de la même loi, n'est pas |
bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés |
gelezen met het algemeen beginsel van de niet-retroactiviteit van wetten. | avec le principe général de la non-rétroactivité des lois. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 59, derde lid, van de wet van 21 december 2013 houdende | L'article 59, alinéa 3, de la loi du 21 décembre 2013 portant des |
diverse bepalingen Binnenlandse Zaken, dat retroactieve kracht | dispositions diverses Intérieur, qui confère un effet rétroactif à |
verleent aan artikel 29 van dezelfde wet, schendt de artikelen 10 en | l'article 29 de la même loi, viole les articles 10 et 11 de la |
11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het algemeen beginsel van | Constitution, combinés avec le principe général de la |
de niet-retroactiviteit van wetten. | non-rétroactivité des lois. |
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 6 oktober 2016. | la Cour constitutionnelle, le 6 octobre 2016. |
De griffier, | Le greffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
De voorzitter, | Le président, |
E. De Groot | E. De Groot |