Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 94/2016 van 16 juni 2016 Rolnummer : 6157 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, en § 3, en artikel 181, eerste lid, 5°, en vierde lid, van het Waalse Wetboek van Ruim Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 94/2016 van 16 juni 2016 Rolnummer : 6157 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, en § 3, en artikel 181, eerste lid, 5°, en vierde lid, van het Waalse Wetboek van Ruim Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 94/2016 du 16 juin 2016 Numéro du rôle : 6157 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 127, § 1 er , alinéa 1 er , 8°, et § 3, et à l'article 181, alinéa 1 er , 5°, e La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 94/2016 van 16 juni 2016 Extrait de l'arrêt n° 94/2016 du 16 juin 2016
Rolnummer : 6157 Numéro du rôle : 6157
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 127, § 1, eerste En cause : la question préjudicielle relative à l'article 127, § 1er,
lid, 8°, en § 3, en artikel 181, eerste lid, 5°, en vierde lid, van alinéa 1er, 8°, et § 3, et à l'article 181, alinéa 1er, 5°, et alinéa
het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium 4, du Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme, du
en Energie, gesteld door de Raad van State. Patrimoine et de l'Energie, posée par le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en R. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et R. Leysen,
Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J.
voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest nr. 230.075 van 2 februari 2015 in zake Raoul Thybaut en Par arrêt n° 230.075 du 2 février 2015 en cause de Raoul Thybaut et
anderen tegen het Waalse Gewest, tussenkomende partijen : de gemeente autres contre la Région wallonne, parties intervenantes : la commune
Orp-Jauche en de nv « Bodymat », waarvan de expeditie ter griffie van d'Orp-Jauche et la SA « Bodymat », dont l'expédition est parvenue au
het Hof is ingekomen op 12 februari 2015, heeft de Raad van State de greffe de la Cour le 12 février 2015, le Conseil d'Etat a posé la
volgende prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schenden : - artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, van het Waalse Wetboek van « - L'article 127, § 1er, alinéa 1er, 8°, du Code wallon de
Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en Energie (' WWROSPE l'aménagement du territoire, de l'urbanisme, du patrimoine et de
'), zoals ingevoegd bij artikel 4 van het Waalse decreet van 1 juni l'énergie (' CWATUPE '), tel qu'inséré par l'article 4 du décret
2006 tot wijziging van de artikelen 4, 111 en 127 van het Waalse wallon du 1er juin 2006 modifiant les articles 4, 111 et 127 du Code
Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium; wallon de l'Aménagement du territoire, de l'Urbanisme et du
- artikel 127, § 3, van hetzelfde Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel Patrimoine, - l'article 127, § 3, du même code, tel que modifié par l'article 4 du
4 van het voormelde decreet van 1 juni 2006 en vervangen bij artikel
16 van het Waalse decreet van 20 september 2007 ' tot wijziging van de décret du 1er juin 2006 précité et remplacé par l'article 16 du décret
artikelen 1, 4, 25, 33, 34, 42, 43, 44, 46, 49, 51, 52, 58, 61, 62, wallon du 20 septembre 2007 modifiant les articles 1er, 4, 25, 33, 34,
127, 175 en 181 van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, 42, 43, 44, 46, 49, 51, 52, 58, 61, 62, 127, 175 et 181 du Code wallon
Stedenbouw en Patrimonium en tot invoeging van artikel 42bis en tot de l'Aménagement du territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine et y
wijziging van artikelen 1, 4 en 10 van het decreet van 11 maart 2004 insérant l'article 42bis et modifiant les articles 1er, 4 et 10 du
betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische décret du 11 mars 2004 relatif aux infrastructures d'accueil des
bedrijvigheid en tot invoeging van de artikelen 1bis, 1ter, 2bis en activités économiques et y insérant les articles 1erbis, 1erter, 2bis
9bis '; et 9bis,
- en artikel 181, eerste lid, 5°, en vierde lid, van hetzelfde - et l'article 181, alinéa 1er, 5°, et alinéa 4, du même code, tel
Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 18 van het voormelde decreet van qu'insérés par l'article 18 du décret du 20 septembre 2007 précité,
20 september 2007,
met elkaar in samenhang gelezen, de artikelen 10, 11 en 23 van de lus en combinaison violent-ils les articles 10, 11 et 23 de la
Grondwet, in het bijzonder het standstill-beginsel dat inherent is aan Constitution, en particulier le principe de standstill inhérent au
het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu : droit à la protection d'un environnement sain :
1. in zoverre zij het, voor de vergunningen voor een onroerend goed 1. en ce qu'ils permettent, pour des permis relatifs aux immeubles qui
gelegen in een stedelijke verkavelingsomtrek, mogelijk maken : sont situés à l'intérieur d'un périmètre de remembrement urbain :
- af te wijken van het gewestplan, het gemeentelijk plan van aanleg, - de s'écarter du plan de secteur, du plan communal d'aménagement, du
het gemeentelijk stedenbouwkundig reglement en het rooiplan zonder te règlement communal d'urbanisme et du plan d'alignement sans devoir
moeten voldoen aan de voorwaarden waarin met name de artikelen 110 tot respecter les conditions prévues, notamment, par les articles 110 à
114 van het WWROSPE voorzien; 114 du CWATUPE;
- de onteigening van een onroerend goed gelegen in een stedelijke - de déclarer d'utilité publique l'expropriation des biens immobiliers
verkavelingsomtrek ten algemenen nutte te verklaren en de leden 3 tot compris au sein d'un périmètre de remembrement urbain et de rendre
6 van artikel 58 van het WWROSPE toepasselijk te verklaren op die applicables à ces expropriations les alinéas 3 à 6 de l'article 58 du
onteigeningen; CWATUPE;
a fortiori in zoverre dat ook kan gelden voor de vergunningen met a fortiori en ce que cela peut valoir aussi pour les permis relatifs à
betrekking tot een onroerend goed gelegen in die omtrek waarop het in des immeubles situés à l'intérieur du périmètre mais non concernés par
artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, beoogde stedenbouwkundige project le projet d'urbanisme visé par l'article 127, § 1er, alinéa 1er, 8° ?
evenwel geen betrekking heeft ?
2. in zoverre zij het mogelijk maken dat de eigenaars van percelen 2. en ce qu'ils permettent que les propriétaires de parcelles situées
gelegen in een stedelijke verkavelingsomtrek en de eigenaars van à l'intérieur du périmètre de remembrement urbain et les propriétaires
percelen gelegen rond die omtrek verschillend worden behandeld doordat
de eerstgenoemden zijn onderworpen aan een andere regeling voor de de parcelles situées autour de ce périmètre soient traités
toekenning van de stedenbouwkundige vergunningen (bepaald in artikel différemment en ce que les premiers sont soumis à un régime d'octroi
127 van het WWROSPE) dan de klassieke regeling (bepaald in de des permis d'urbanisme (prévu à l'article 127 du CWATUPE) différent du
artikelen 107 e.v. van het WWROSPE) en zulks voor een op vage en régime classique (prévu aux articles 107 et s. du CWATUPE) et ce, pour
onnauwkeurige wijze gedefinieerde duur (artikel 127, § 1, [eerste une durée définie de manière vague et imprécise (article 127, § 1er,
lid,] 8°, in fine, van het WWROSPE) en zelfs voor vergunningen die [alinéa 1er,] 8° in fine du CWATUPE) et même pour des permis n'ayant
geen enkel verband houden met het stedenbouwkundige project dat wordt aucun rapport avec le projet d'urbanisme visé par le périmètre de
beoogd door de stedelijke verkavelingsomtrek ? ». remembrement urbain ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen en de prejudiciële vraag Quant aux dispositions en cause et à la question préjudicielle
B.1.1. Artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, van het Waalse Wetboek van B.1.1. L'article 127, § 1er, alinéa 1er, 8°, du Code wallon de
Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en Energie (WWROSPE), l'Aménagement du Territoire, du Patrimoine et de l'Energie (CWATUPE),
zoals ingevoegd bij artikel 4 van het decreet van het Waalse Gewest tel qu'il a été inséré par l'article 4 du décret de la Région wallonne
van 1 juni 2006 « tot wijziging van de artikelen 4, 111 en 127 van het du 1er juin 2006 « modifiant les articles 4, 111 et 127 du Code wallon
Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium », de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine »,
bepaalt : dispose :
« In afwijking van de artikelen 88, 89, 107 en 109 wordt de vergunning « Par dérogation aux articles 88, 89, 107 et 109, le permis est
afgegeven door de Regering of de gemachtigd ambtenaar : délivré par le Gouvernement ou le fonctionnaire délégué :
[...] [...]
8° wanneer ze betrekking heeft op handelingen en werken in een omtrek 8° lorsqu'il concerne des actes et travaux situés dans un périmètre de
voor stedelijke verkaveling [;] de omtrek [wordt] door de Regering op remembrement urbain; le périmètre est arrêté par le Gouvernement,
eigen initiatief of op voorstel van de gemeenteraad of van de d'initiative ou sur la proposition du conseil communal ou du
gemachtigd ambtenaar bepaald; behalve wanneer hij de omtrek voorstelt, fonctionnaire délégué; sauf lorsqu'il propose le périmètre, le conseil
maakt de gemeenteraad zijn advies over binnen vijfenveertig dagen na communal transmet son avis dans le délai de quarante-cinq jours à
ontvangst van de aanvraag van de gemachtigd ambtenaar; in voorkomend dater de la demande du fonctionnaire délégué; à défaut, l'avis est
geval wordt het advies geacht gunstig te zijn; wanneer het advies réputé favorable; lorsque l'avis est défavorable, la procédure n'est
ongunstig is, wordt de procedure niet voortgezet; de omtrek heeft pas poursuivie; le périmètre vise tout projet d'urbanisme de
betrekking op elk stedenbouwkundig project tot herwaardering en requalification et de développement de fonctions urbaines qui
ontwikkeling van de stedelijke functies die de oprichting, de nécessite la création, la modification, l'élargissement, la
wijziging, de uitbreiding, de vernietiging of het overstek van de suppression ou le surplomb de la voirie par terre et d'espaces
wegen en van openbare ruimten vereisen; het omtrekproject en de effectbeoordeling betreffende het stedenbouwkundige project worden eerst onderworpen aan de bijzondere bekendmakingsmaatregelen en aan de raadpleging van de gemeentecommissie, als ze bestaat, met inachtneming van de in artikel 4 bedoelde modaliteiten; het college van burgemeester en schepenen maakt zijn advies over binnen zeventig dagen na ontvangst van de aanvraag van de gemachtigd ambtenaar; in voorkomend geval wordt het advies geacht gunstig te zijn; na uitvoering van het project of op de voordracht van de gemeenteraad of van de gemachtigd ambtenaar wordt de omtrek door de Regering opgeheven of gewijzigd; het besluit tot vastlegging, wijziging of opheffing van de omtrek, wordt bij bericht in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt ». publics; le projet de périmètre et l'évaluation des incidences relatives au projet d'urbanisme sont soumis préalablement aux mesures particulières de publicité et à la consultation de la commission communale, si elle existe, selon les modalités visées à l'article 4; le collège des bourgmestre et échevins transmet son avis dans le délai de septante jours à dater de la réception de la demande du fonctionnaire délégué; à défaut, l'avis est réputé favorable; au terme de la réalisation du projet ou sur la proposition du conseil communal ou du fonctionnaire délégué, le Gouvernement abroge ou modifie le périmètre; l'arrêté qui établit, modifie ou abroge le périmètre est publié par mention au Moniteur belge ».
Artikel 127, § 3, van hetzelfde Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 4 L'article 127, § 3, du même Code, tel qu'il a été modifié par
van het voormelde decreet van 1 juni 2006 en vervangen bij artikel 16 l'article 4 du décret du 1er juin 2006 précité et remplacé par
van het decreet van het Waalse Gewest van 20 september 2007 « tot l'article 16 du décret de la Région wallonne du 20 septembre 2007 «
wijziging van de artikelen 1, 4, 25, 33, 34, 42, 43, 44, 46, 49, 51, modifiant les articles 1er, 4, 25, 33, 34, 42, 43, 44, 46, 49, 51, 52,
52, 58, 61, 62, 127, 175 en 181 van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke 58, 61, 62, 127, 175 et 181 du Code wallon de l'Aménagement du
Ordening, Stedenbouw en Patrimonium en tot invoeging van artikel 42bis Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine et y insérant l'article
en tot wijziging van artikelen 1, 4 en 10 van het decreet van 11 maart 42bis et modifiant les articles 1er, 4 et 10 du décret du 11 mars 2004
2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische relatif aux infrastructures d'accueil des activités économiques et y
bedrijvigheid en tot invoeging van de artikelen 1bis, 1ter, 2bis en 9bis », bepaalt : insérant les articles 1erbis, 1erter, 2bis et 9bis », dispose :
« Voorzover de aanvraag vooraf onderworpen wordt aan de bijzondere « Pour autant que la demande soit préalablement soumise aux mesures
bekendmakingsmaatregelen bepaald door de Regering of aan de verplichte particulières de publicité déterminées par le Gouvernement ainsi qu'à
raadpleging bedoeld in artikel 4, lid 1, 3°, wanneer het handelingen la consultation obligatoire visée à l'article 4, alinéa 1er, 3°,
lorsqu'il s'agit d'actes et travaux visés au § 1er, alinéa 1er, 1°,
en werken betreft bedoeld in § 1, lid 1, 1°, 2°, 4°, 5°, 7° en 8° en 2°, 4°, 5°, 7° et 8°, et qui soit respectent, soit structurent, soit
die de krachtlijnen van het landschap ofwel eerbiedigen, structureren recomposent les lignes de force du paysage, le permis peut être
of herschikken, kan de vergunning toegekend worden ter afwijking van accordé en s'écartant du plan de secteur, d'un plan communal
het gewestplan, een gemeentelijk plan van aanleg, een gemeentelijk d'aménagement, d'un règlement communal d'urbanisme ou d'un plan
stedenbouwkundig reglement of een rooiplan ». d'alignement ».
Het eerste lid, 5°, en het vierde lid van artikel 181 van hetzelfde Les alinéas 1er, 5°, et 4 de l'article 181 du même Code, tels qu'ils
Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 18, respectievelijk 1° en 2°, van ont été insérés par l'article 18, respectivement 1° et 2°, du décret
het voormelde decreet van 20 september 2007, bepalen : du 20 septembre 2007, précité disposent :
« De Regering kan besluiten tot de onteigening ten algemenen nutte van « Le Gouvernement peut décréter d'utilité publique l'expropriation de
onroerende goederen die gelegen zijn : biens immobiliers compris :
[...] [...]
' 5° in een stedelijke verkavelingsomtrek '; ' 5° dans un périmètre de remembrement urbain ';
[...] [...]
In een stedelijke verkavelingsomtrek kan, niettegenstaande de Dans un périmètre de remembrement urbain, nonobstant l'absence d'un
afwezigheid van een gemeentelijk plan van aanleg, artikel 58, leden 3 plan communal d'aménagement, il peut être fait application de
tot 6, toegepast worden ». l'article 58, alinéas 3 à 6 ».
Artikel 58, derde tot zesde lid, van hetzelfde Wetboek bepaalt : L'article 58, alinéas 3 à 6, du même Code dispose :
« De onteigenende machten zijn : het Gewest, de provincies, de « Peuvent agir comme pouvoir expropriant : la Région, les provinces,
gemeenten, de autonome gemeentebedrijven, de intercommunales die les communes, les régies communales autonomes, les intercommunales
ruimtelijke ordening of huisvesting tot maatschappelijk doel hebben en ayant dans leur objet social l'aménagement du territoire ou le
de openbare inrichtingen en instellingen gemachtigd bij de wet of bij logement et les établissements publics et organismes habilités par la
het decreet tot onteigening ten algemenen nutte. loi ou le décret à exproprier pour cause d'utilité publique.
Wanneer de geplande onteigening bedoeld is voor de inrichting van een Lorsque l'expropriation envisagée a pour but de réaliser l'aménagement
gebied dat bestemd is voor verkavelingsvergunning of d'une partie du territoire destinée au permis de lotir ou permis
bebouwingsvergunning met het oog op de oprichting van woon- of d'urbanisation en vue de la construction d'immeubles à l'usage
handelsgebouwen, heeft/hebben de eigenaar(s) van meer dan de helft van d'habitation ou de commerce, le propriétaire ou les propriétaires
de binnen die omvang gelegen percelen, het recht te vragen om binnen possédant en superficie plus de la moitié des terrains repris dans ce
de termijn en onder de voorwaarden die door de onteigenende macht territoire, sont en droit de demander à être chargés, dans les délais
worden bepaald, belast te worden met de uitvoering van de voor deze et conditions fixés par le pouvoir expropriant et pour autant qu'ils
inrichting vereiste werken, alsmede met de herverkavelings- of justifient des ressources nécessaires, de l'exécution des travaux que
ruilverkavelingswerken, voor zover zij kunnen aantonen dat zij over de postule cet aménagement, ainsi que des opérations de relotissement et
nodige middelen beschikken. de remembrement.
Deze aanvraag moet, op straffe van uitsluiting, ingediend worden Cette demande doit, à peine de forclusion, être introduite dans les
binnen drie maanden na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van trois mois de la publication au Moniteur belge de l'arrêté du
het besluit van de Regering tot goedkeuring van het onteigeningsplan. Gouvernement approuvant le plan d'expropriation.
Wanneer de onteigening bedoeld is voor de inrichting van een gebied Lorsque l'expropriation a pour but d'organiser l'aménagement d'une
dat krachtens artikel 49, eerste lid, 2°, een bijzondere bestemming partie du territoire affecté à une destination particulière en vertu
heeft, kan/kunnen de eigenaar(s) onder de bovenbedoelde voorwaarden de l'article 49, alinéa 1er, 2°, le ou les propriétaires peuvent, dans
vragen om belast te worden met de uitvoering van de les conditions fixées ci-avant, demander à être chargés de l'exécution
inrichtingswerkzaamheden ». des travaux d'aménagement ».
B.1.2. De artikelen 110 tot 114 van hetzelfde Wetboek, opgenomen onder B.1.2. Les articles 110 à 114 du même Code, qui figurent dans la
afdeling 2 « Afwijkingen », bepalen : section 2 « Des dérogations », disposent :
« Onderafdeling I. - Afwijkingen van het gewestplan « Sous-section 1ère - Des dérogations au plan de secteur

Art. 110.Buiten de ontginningsgebieden kan de vestiging bestemd voor

Art. 110.En dehors des zones d'extraction, peut être autorisé pour

de ontginning of de valorisering van sierrotsen uit een groeve die in une durée limitée, sur avis de la Commission visée à l'article 5,
bedrijf is geweest en die noodzakelijk is voor de renovatie, l'établissement destiné à l'extraction ou à la valorisation de roches
verbouwing, vergroting of de heropbouw van een pand in overeenstemming ornementales à partir d'une carrière ayant été exploitée et nécessaire
met de omgevende bebouwing voor een beperkte duur worden toegestaan, à un chantier de rénovation, de transformation, d'agrandissement ou de
na advies van de commissie bedoeld in artikel 5. reconstruction d'un immeuble dans le respect du site bâti.

Art. 111.De bouwwerken, de installaties of de gebouwen die bestaan vóór inwerkingtreding van het gewestplan of die toegelaten zijn en waarvan de huidige of toekomstige bestemming niet overeenstemt met de voorschriften van het gewestplan kunnen onderworpen worden aan verbouwings-, vergrotings- of heropbouwwerken. De modules voor elektriciteit- of warmteproductie die deze bouwwerken, installaties of gebouwen gelegen op hetzelfde onroerend goed rechtstreeks bevoorraden en waarvan [de] energiebron uitsluitend solair is, mogen toegelaten worden zelfs als ze los van het goed gebouwd zijn. Wegens economische of toeristische noden kunnen de bouwwerken, de

Art. 111.Les constructions, les installations ou les bâtiments existant avant l'entrée en vigueur du plan de secteur ou qui ont été autorisés, dont l'affectation actuelle ou future ne correspond pas aux prescriptions du plan de secteur peuvent faire l'objet de travaux de transformation, d'agrandissement ou de reconstruction. Les modules de production d'électricité ou de chaleur qui alimentent directement ces constructions, installations ou bâtiments, situés sur le même bien immobilier et dont la source d'énergie est exclusivement d'origine solaire, peuvent être autorisés, en ce compris lorsqu'ils sont implantés de manière isolée. Pour des besoins économiques ou touristiques, les bâtiments et installations ou ensembles de bâtiments et installations qui forment

installaties of de gebouwen die een functionele eenheid vormen, une unité fonctionnelle peuvent faire l'objet de travaux de
onderworpen worden aan verbouwings- of vergrotingswerken die een transformation ou d'agrandissement impliquant une dérogation à
afwijking inhouden van de bestemming van een aangrenzend gebied, met l'affectation d'une zone contiguë, à l'exclusion des zones naturelles,
uitsluiting van de natuur-, parkgebieden en de oppervlakten met een des zones de parcs et des périmètres de point de vue remarquable.
bemerkenswaardig uitzicht.
Met het oog op elektriciteit- of warmteproductie mogen de modules die Aux fins de production d'électricité ou de chaleur, peuvent être
elk bouwwerk, installatie of gebouw gelegen op hetzelfde onroerend autorisés dans une zone contiguë les modules qui alimentent
goed rechtstreeks bevoorraden, die met het plan van aanleg directement toute construction, installation ou tout bâtiment situé
overeenstemmen en waarvan de energiebron uitsluitend solair is, sur le même bien immobilier, conformes au plan de secteur et dont la
toegelaten worden in een aangrenzend gebied. source d'énergie est exclusivement d'origine solaire.
Het bouwwerk, de installatie of het gebouw zoals het is verbouwd, La construction, l'installation ou le bâtiment tel que transformé,
vergroot of heropgebouwd, alsmede de module voor elektriciteit- of agrandi ou reconstruit ainsi que le module de production d'électricité
warmteproductie moeten de krachtlijnen van het landschap ofwel ou de chaleur doivent soit respecter, soit structurer, soit recomposer
naleven, ofwel structureren ofwel herstellen. les lignes de force du paysage.

Art. 112.Met uitsluiting van de natuur-, parkgebieden en de

Art. 112.A l'exclusion des zones naturelles, des zones de parcs et

oppervlakten met een bemerkenswaardig uitzicht kan er een
stedenbouwkundige vergunning afgegeven worden in een gebied van het des périmètres de point de vue remarquable, un permis d'urbanisme peut
gewestplan dat niet verenigbaar is met het voorwerp van de aanvraag être octroyé dans une zone du plan de secteur qui n'est pas compatible
voor zover : avec l'objet de la demande pour autant que :
1° het grondstuk gelegen is tussen twee woningen die zijn opgetrokken 1° le terrain soit situé entre deux habitations construites avant
vóór de inwerkingtreding van het gewestplan en hoogstens honderd meter l'entrée en vigueur du plan de secteur et distantes l'une de l'autre
verwijderd zijn van elkaar; de 100 mètres maximum;
2° bedoeld grondstuk en bedoelde woningen gelegen zijn langs de weg en 2° ce terrain et ces habitations soient situés à front de voirie et du
aan dezelfde kant van een openbare weg die voldoende uitgerust is met même côté d'une voie publique suffisamment équipée en eau, électricité
water- en elektriciteitsleidingen en rioleringen, die voorzien is van et égouttage, pourvue d'un revêtement solide et d'une largeur
een wegverharding en breed genoeg is, rekening houdend met de ligging; suffisante, compte tenu de la situation des lieux;
3° de gebouwen, al dan niet verbouwd, vergroot of heropgebouwd, geïntegreerd zijn in de omgeving, al dan niet bebouwd, en de inrichting van het gebied niet in het gedrang komt. Er wordt evenwel geen enkele vergunning afgegeven voor grondstukken die gelegen zijn langs openbare wegen die in minstens vier rijstroken zijn ingedeeld. Onderafdeling II. - Andere afwijkingen

Art. 113.Voor zover de geplande handelingen en werken de krachtlijnen van het landschap ofwel in acht nemen, ofwel structureren, ofwel opnieuw uittekenen, kan er een stedenbouwkundige vergunning verleend worden in afwijking van :

3° les constructions, transformations, agrandissements ou reconstructions s'intègrent au site bâti ou non bâti et ne compromettent pas l'aménagement de la zone. Toutefois, aucun permis ne peut être délivré pour des terrains situés à front de voies publiques divisées en quatre bandes de circulation au moins. Sous-section 2 - Des autres dérogations

Art. 113.Pour autant que les actes et travaux projetés soit respectent, soit structurent, soit recomposent les lignes de force du paysage, un permis d'urbanisme peut être octroyé en dérogation :

1° de voorschriften van een gewestelijk stedenbouwkundig reglement, 1° aux prescriptions d'un règlement régional d'urbanisme, d'un
een gemeentelijk stedenbouwkundig reglement, een gemeentelijk plan van aanleg of de voorschriften met reglementaire waarde van een verkavelingsvergunning, in een mate die verenigbaar is met de algemene bestemming van het overwogen gebied en de stedenbouwkundige of architectonische opties; 2° de globale architectonische optie of de voorschriften betreffende de bouwwerken en hun nabije omgeving, met reglementaire waarde, een bebouwingsvergunning, in een mate die verenigbaar is met diens stedenbouwkundige optie. In dezelfde voorwaarden kan er een bebouwingsvergunning verleend worden in afwijking van de voorschriften van een gewestelijk stedenbouwkundig reglement, een gemeentelijk stedenbouwkundig reglement of een gemeentelijk plan van aanleg. Onderafdeling III. - Gemeenschappelijke bepalingen règlement communal d'urbanisme, d'un plan communal d'aménagement ou aux prescriptions ayant valeur réglementaire d'un permis de lotir, dans une mesure compatible avec la destination générale de la zone considérée et les options urbanistique ou architecturale; 2° à l'option architecturale d'ensemble ou aux prescriptions relatives aux constructions et à leurs abords, ayant valeur réglementaire, d'un permis d'urbanisation, dans une mesure compatible avec son option urbanistique. Dans les mêmes conditions, un permis d'urbanisation peut être octroyé en dérogation aux prescriptions d'un règlement régional d'urbanisme, d'un règlement communal d'urbanisme ou d'un plan communal d'aménagement. Sous-section 3 - Des dispositions communes

Art. 114.Voor elke vergunningsaanvraag die de toepassing van de

Art. 114.Pour toute demande de permis qui implique l'application des

bepaling van deze afdeling inhoudt, kunnen bij wijze van uitzondering dispositions de la présente section, une ou plusieurs dérogations
één of meerdere afwijkingen worden toegekend voor zover de aanvraag peuvent être accordées, à titre exceptionnel, pour autant que la
vooraf onderworpen werd aan de bijzondere bekendmakingsmaatregelen demande soit préalablement soumise aux mesures particulières de
bepaald door de Regering, evenals aan de inzage bedoeld in artikel 4, publicité déterminées par le Gouvernement ainsi qu'à la consultation
lid 1, 3°. visée à l'article 4, alinéa 1er, 3°.
Na voorafgaandelijk advies van de gemachtigd ambtenaar verleent het Sur avis préalable du fonctionnaire délégué, le collège communal
gemeentecollege elke afwijking die uitsluitend betrekking heeft op de accorde toute dérogation qui porte exclusivement sur les prescriptions
voorschriften van een gemeentelijk stedenbouwkundig reglement, een
gemeentelijk plan van aanleg of een verkavelingsvergunning, evenals op d'un règlement communal d'urbanisme, d'un plan communal d'aménagement
de voorschriften van een bebouwingsvergunning bedoeld in artikel 88, § ou d'un permis de lotir ainsi qu'aux prescriptions d'un permis
3, 3°, behalve indien de aanvraag betrekking heeft op handelingen en d'urbanisation visées à l'article 88, § 3, 3°, sauf lorsque la demande
werken zoals bedoeld in artikel 127, § 1. porte sur des actes et travaux visés à l'article 127, § 1er.
In de andere gevallen wordt elke afwijking door de Regering of de Dans les autres cas, toute dérogation est accordée par le Gouvernement
gemachtigd ambtenaar toegekend ». ou le fonctionnaire délégué ».
B.2. De Raad van State vraagt aan het Hof of de in B.1.1 aangehaalde B.2. Le Conseil d'Etat demande à la Cour si les dispositions visées en
bepalingen de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet, in het bijzonder B.1.1 violent les articles 10, 11 et 23 de la Constitution, en
het standstill-beginsel dat inherent is aan het recht op de particulier le principe de standstill inhérent au droit à la
bescherming van een gezond leefmilieu, schenden. In een eerste protection d'un environnement sain. Dans une première branche, la
onderdeel vraagt het verwijzende rechtscollege het Hof of de juridiction a quo interroge la Cour sur le point de savoir s'il est
mogelijkheid, voor vergunningen met betrekking tot onroerende goederen conforme aux dispositions constitutionnelles susvisées que, pour des
permis relatifs aux immeubles qui sont situés à l'intérieur d'un
gelegen in een stedelijke verkavelingsomtrek (hierna : SVO), om af te périmètre de remembrement urbain (ci-après : PRU), l'on puisse
wijken van het gewestplan, het gemeentelijk plan van aanleg, het s'écarter du plan de secteur, du plan communal d'aménagement, du
gemeentelijk stedenbouwkundig reglement en het rooiplan, zonder te règlement communal d'urbanisme et du plan d'alignement, sans devoir
moeten voldoen aan de voorwaarden waarin met name de artikelen 110 tot respecter les conditions prévues, notamment, par les articles 110 à
114 van het WWROSPE voorzien, in overeenstemming is met de voormelde 114 du CWATUPE. Le Conseil d'Etat interroge encore la Cour sur la
grondwetsbepalingen. Voorts vraagt de Raad van State aan het Hof of de compatibilité avec les dispositions constitutionnelles susvisées de la
mogelijkheid om de onteigening van een onroerend goed gelegen in een possibilité de déclarer d'utilité publique l'expropriation des biens
SVO ten algemenen nutte te verklaren en de toepassing van het derde immobiliers compris au sein d'un PRU et de l'application à ces
tot zesde lid van artikel 58 van het WWROSPE op die onteigeningen, a expropriations des alinéas 3 à 6 de l'article 58 du CWATUPE, et ce, a
fortiori in zoverre dat ook kan gelden voor de vergunningen met fortiori, en ce que cela peut aussi valoir pour des permis relatifs à
betrekking tot een onroerend goed gelegen in de SVO waarop het in des immeubles situés dans le PRU qui ne sont pas concernés par le
artikel 127, § 1, eerste lid, 8° beoogde stedenbouwkundig project geen projet d'urbanisme visé par l'article 127, § 1er, alinéa 1er, 8°.
betrekking heeft, bestaanbaar is met de voormelde grondwetsbepalingen. In een tweede onderdeel vraagt de Raad van State aan het Hof zich uit te spreken over de grondwettigheid van de in het geding zijnde bepalingen in zoverre zij het mogelijk maken de eigenaars van percelen gelegen in een SVO en de eigenaars van percelen rond die SVO verschillend te behandelen, waarbij de eerstgenoemden zijn onderworpen aan een regeling voor de toekenning van de stedenbouwkundige vergunningen die verschilt van de klassieke regeling die van toepassing is op de laatstgenoemden, en zulks voor een op vage en onnauwkeurige wijze gedefinieerde duur, zelfs voor vergunningen die geen enkel verband houden met het stedenbouwkundig project dat door de SVO wordt beoogd. Ten gronde B.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van Dans une seconde branche, le Conseil d'Etat demande à la Cour de se prononcer sur la constitutionnalité des dispositions en cause en ce qu'elles permettent de traiter différemment les propriétaires de parcelles situées à l'intérieur du PRU et les propriétaires de parcelles situées autour de ce PRU, les premiers étant soumis à un régime d'octroi des permis d'urbanisme différent du régime classique applicable aux seconds et ce, pour une durée définie de manière vague et imprécise, et même pour des permis n'ayant aucun rapport avec le projet d'urbanisme visé par le PRU. Quant au fond B.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de
aangewende middelen en het beoogde doel. proportionnalité entre les moyens employés et le but visé.
B.4. Artikel 23, eerste lid, tweede lid en derde lid, 4°, van de B.4. L'article 23, alinéa 1er, alinéa 2 et alinéa 3, 4°, de la
Grondwet bepaalt : Constitution dispose :
« Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. « Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134
regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les
voor de uitoefening bepalen. conditions de leur exercice.
Die rechten omvatten inzonderheid : Ces droits comprennent notamment :
[...] [...]
4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu ». 4° le droit à la protection d'un environnement sain ».
Die bepaling bevat een standstill-verplichting die de bevoegde Cette disposition contient une obligation de standstill qui interdit
wetgever verbiedt het door de toepasselijke wetgeving geboden au législateur compétent de réduire sensiblement le niveau de
beschermingsniveau aanzienlijk te verminderen zonder dat daartoe protection offert par la législation applicable, sans qu'existent pour
redenen van algemeen belang bestaan. ce faire des motifs d'intérêt général.
B.5. Niet elke maatregel inzake stedenbouw en ruimtelijke ordening B.5. Toute mesure en matière d'urbanisme et d'aménagement du
heeft ipso facto een weerslag op het recht op een gezond leefmilieu in territoire n'a pas ipso facto une incidence sur le droit à un
de zin van artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet. Te dezen kan environnement sain, au sens de l'article 23, alinéa 3, 4°, de la
evenwel worden aangenomen dat de in het geding zijnde bepalingen, die Constitution. En l'espèce, il peut toutefois être admis que les
betrekking hebben op de realisatie van stedelijke projecten die dispositions en cause, qui portent sur la réalisation de projets
belangrijke implicaties zouden kunnen hebben voor de omwonenden en urbains qui pourraient avoir des implications importantes pour les
voor de openbare ruimte, een draagwijdte hebben die toch minstens ten riverains et pour l'espace public, ont une portée qui entre au moins
dele binnen het toepassingsgebied van artikel 23, derde lid, 4°, van partiellement dans le champ d'application de l'article 23, alinéa 3,
de Grondwet valt. 4°, de la Constitution.
B.6. Uit de in het geding zijnde bepalingen vloeit voort dat de B.6. Il découle des dispositions en cause que les conséquences
juridische gevolgen van de aanneming van een SVO drievoudig zijn : juridiques de l'adoption d'un PRU sont triples :
1) de Regering of de gemachtigd ambtenaar, en niet het 1) c'est le Gouvernement ou le fonctionnaire délégué, et non pas le
gemeentecollege, is bevoegd voor de toekenning van vergunningen voor collège communal, qui est compétent pour l'octroi de permis relatifs à
des actes et travaux dans la zone géographique comprise dans le
handelingen en werkzaamheden in het geografische gebied binnen de SVO; périmètre; 2) les actes et travaux situés dans ce périmètre peuvent bénéficier du
2) de handelingen en werkzaamheden in die SVO kunnen de bij artikel régime de dérogation aux prescriptions urbanistiques prévu par
127, § 3, van het WWROSPE bepaalde regeling genieten die afwijkt van l'article 127, § 3, du CWATUPE;
de stedenbouwkundige voorschriften;
3) de Regering kan de onteigening van onroerende goederen gelegen in 3) le Gouvernement peut décréter d'utilité publique l'expropriation de
een SVO ten algemenen nutte verklaren overeenkomstig de regels biens immobiliers compris dans un PRU, conformément aux règles
opgenomen in artikel 58, derde tot zesde lid, van het WWROSPE. inscrites à l'article 58, alinéas 3 à 6, du CWATUPE.
B.7. Aansluitend op het arrest nr. 137/2006 van 14 september 2006, B.7. A la suite de l'arrêt n° 137/2006 du 14 septembre 2006, par
waarbij het Hof artikel 55 van het programmadecreet van het Waalse lequel la Cour a annulé l'article 55 du décret-programme de la Région
Gewest van 3 februari 2005 betreffende de economische heropleving en wallonne du 3 février 2005 de relance économique et de simplification
de administratieve vereenvoudiging heeft vernietigd, heeft de Waalse administrative, le Gouvernement wallon a proposé de modifier l'article
Regering voorgesteld artikel 34 van het WWROSPE te wijzigen, maar 34 du CWATUPE mais également de « consolider » les paragraphes 1er et
tevens de paragrafen 1 en 3 van artikel 127 te « consolideren », 3 de l'article 127 en précisant que l'écartement des prescriptions
daarbij preciserend dat de stedenbouwkundige voorschriften alleen bij urbanistiques ne peut intervenir qu'à titre exceptionnel. C'est
wijze van uitzondering buiten toepassing kunnen worden gelaten. Bij également à cette occasion qu'il a été proposé d'étendre au PRU la
diezelfde gelegenheid is voorgesteld de mogelijkheid om de onteigening possibilité de décréter d'utilité publique l'expropriation de biens
van onroerende goederen ten algemenen nutte te verklaren, uit te
breiden tot de SVO. immobiliers.
Het betrokken ontwerpdecreet heeft geleid tot het decreet van 20 Le projet de décret concerné a abouti au décret du 20 septembre 2007,
september 2007, dat de vermelding « bij wijze van uitzondering » lequel, cependant, n'a pas ajouté la précision « à titre exceptionnel
evenwel niet heeft ingevoegd in artikel 127, § 3, van het WWROSPE. » à l'article 127, § 3, du CWATUPE.
B.8.1. Zoals gewijzigd bij de voormelde decreten van 1 juni 2006 en 20 B.8.1. Tel qu'il a été modifié par les décrets du 1er juin 2006 et du
september 2007 vermeerdert artikel 127, § 3, van het WWROSPE het 20 septembre 2007 précités, l'article 127, § 3, du CWATUPE multiplie
aantal gevallen waarin het mogelijk is een afwijking van het
gewestplan, van het gemeentelijk plan van aanleg, van een gemeentelijk les cas dans lesquels il est possible d'obtenir une dérogation au plan
stedenbouwkundig reglement of van een rooiplan te verkrijgen, zodat de de secteur, à un plan communal d'aménagement, à un règlement communal
draagwijdte van de voorschriften in verband met de gebieden waarop een d'urbanisme ou à un plan d'alignement, de telle sorte que la portée
SVO betrekking heeft, aanzienlijk kleiner is geworden. des prescriptions qui s'attachent aux zones concernées par un PRU s'en
Bovendien preciseert die bepaling niet, in tegenstelling tot artikel trouve amoindrie.
114 van het WWROSPE, dat van toepassing is op de afwijkingen van het De plus, à la différence de l'article 114 du CWATUPE qui s'applique
gewestplan bepaald in de artikelen 110, 111 en 112 van het WWROSPE, aux dérogations au plan de secteur prévues par les articles 110, 111
et 112 du CWATUPE, cette disposition ne précise pas que les
dat de afwijkingen van het gewestplan die zij toestaat, alleen bij dérogations au plan de secteur qu'elle autorise ne peuvent être
wijze van uitzondering kunnen worden toegekend. accordées qu'à titre exceptionnel.
Om de aan het Hof gestelde prejudiciële vraag te beantwoorden, hoeft Il n'est pas nécessaire, pour répondre à la question préjudicielle
niet de vraag te worden gesteld of de SVO moet worden beschouwd als posée à la Cour, de se demander si le PRU doit être considéré comme un
een plan of een programma in de zin van artikel 2 van de richtlijn plan ou un programme au sens de l'article 2 de la directive 2001/42/CE
2001/42/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 juni 2001 du Parlement européen et du Conseil du 27 juin 2001 relative à
betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van l'évaluation des incidences de certains plans et programmes sur
bepaalde plannen en programma's, noch in voorkomend geval of het in de l'environnement, ni, le cas échéant, s'il s'agit dans l'affaire devant
voor de verwijzende rechter hangende zaak gaat om een plan of le juge a quo d'un plan ou programme qui détermine l'utilisation d'une
programma dat het gebruik bepaalt van een klein gebied op lokaal
niveau in de zin van artikel 3, lid 3, van die richtlijn. petite zone au niveau local au sens de l'article 3, alinéa 3, de cette
De in het geding zijnde bepaling houdt bijgevolg een aanzienlijke directive. La disposition en cause constitue dès lors une réduction sensible du
vermindering in van het beschermingsniveau van een gezond leefmilieu niveau de protection de l'environnement sain des personnes dont
van de personen wier leefmilieu kan worden aangetast door de l'environnement peut être affecté par la délivrance d'un permis
toekenning van een stedenbouwkundige vergunning voor handelingen en d'urbanisme portant sur des actes et travaux situés dans une zone à
werken in een gebied waarop het in artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, laquelle s'applique la prescription visée à l'article 127, § 1er,
van het WWROSPE beoogde voorschrift van toepassing is. alinéa 1er, 8°, du CWATUPE.
B.8.2. De memorie van toelichting van het ontwerp dat het decreet van B.8.2. L'exposé des motifs du projet devenu le décret du 1er juin
1 juni 2006 is geworden, dat het 8° in artikel 127, § 1, eerste lid, 2006, qui a introduit le 8° dans l'article 127, § 1er, alinéa 1er, du
van het WWROSPE heeft ingevoegd, verantwoordt de SVO als volgt : CWATUPE, justifie le PRU comme suit :
« Op dezelfde manier wordt voorgesteld tegemoet te komen aan de « De la même manière, il est proposé de répondre aux principes
beginselen die zijn verankerd in de regionale beleidsverklaring van de consacrés dans la Déclaration de politique régionale du Gouvernement
Regering en die de bundeling van de activiteiten en de valorisatie van qui visent le recentrage des activités et la valorisation des zones
de verstedelijkte gebieden beogen, door, in hetzelfde artikel 127 van urbanisées en insérant, dans le même article 127 du Code, la notion de
het Wetboek, het begrip ' stedelijke verkavelingsomtrek ' in te périmètre de remembrement urbain.
voeren. Dat begrip ' stedelijke verkaveling ' onderscheidt zich van de Cette notion de remembrement urbain se distingue du remembrement et du
ruilverkaveling en herverkaveling bedoeld in artikel 72 van het relotissement visés à l'article 72 du Code en ce qu'elle découle
Wetboek, in zoverre het rechtstreeks voortvloeit uit de gevolgen van directement des implications du projet sur l'espace public et de la
het project voor de openbare ruimte en uit de noodzaak om belangrijke nécessité d'apporter des modifications importantes aux voies de
wijzigingen aan te brengen aan de verkeerswegen, of het nu gaat om de communication, que ce soit la route, le fer ou l'eau.
weg, het spoor of het water.
De stedelijke verkavelingsomtrek die de Regering ertoe gemachtigd is Défini en complémentarité ou non d'un périmètre de revitalisation, le
vast te stellen en die al dan niet aanvullend op een gebied van périmètre de remembrement urbain que le Gouvernement est habilité à
heropleving is gedefinieerd, beoogt de realisatie van stedelijke arrêter, vise la réalisation de projets urbains qui, en raison même de
projecten die, wegens de omvang zelf ervan, niet kunnen worden opgevat leur taille, ne peuvent être conçus sans une intervention active des
zonder een actief optreden van de overheid, als beheerder van de pouvoirs publics, au titre de gestionnaires de la voirie. Ainsi,
wegenis. Het kan aldus gaan om projecten die aanzienlijke wijzigingen peut-il en aller de projets qui impliquent d'importantes modifications
aan de wegenis en aan het openbaar domein in het algemeen impliceren, à la voirie et au domaine public en général, un accroissement de ce
een vergroting van die laatste, of die, wegens de omvang en het dernier, ou qui sont de nature, vu leur envergure et leur complexité,
ingewikkelde karakter ervan, mogelijk niet zijn overwogen in à ne pas avoir été envisagés dans des documents d'aménagement du
documenten inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw, ongeacht of die territoire et d'urbanisme, qu'ils soient à valeur indicative ou
een indicatieve of reglementaire waarde hebben. réglementaire.
Door de administratieve vereenvoudiging die voortvloeit uit de Par la simplification administrative qui découle de l'application de
toepassing van artikel 127 van het Wetboek strekt de ontworpen l'article 127 du Code, la disposition en projet vise à encourager
bepaling ertoe elke economische heropleving op het gebied van toute relance économique dans le domaine de l'investissement
vastgoedinvestering in het stadscentrum aan te moedigen, met andere immobilier en centre urbain, c'est-à-dire la requalification et le
woorden de herwaardering en de ontwikkeling van stedelijke functies, développement des fonctions urbaines, au sens de ce qui peut
in de zin van wat in een woongebied kan worden gevestigd, namelijk in s'implanter en zone d'habitat, à savoir principalement le logement,
hoofdzaak huisvesting, de handels- en dienstenfuncties, de les fonctions de commerce et de service, les établissements
socio-culturele instellingen, de hotelinrichtingen, of nog, de socioculturels, les complexes hôteliers ou encore les activités
recreatieve en de vrijetijdsactiviteiten » (Parl. St., Waals récréatives et de loisirs » (Doc. parl., Parlement wallon, 2005-2006,
Parlement, 2005-2006, nr. 354-1, p. 3). n° 354-1, p. 3).
B.8.3. De SVO, die de stedelijke functies moet herwaarderen en B.8.3. Destiné à requalifier et à développer des fonctions urbaines,
ontwikkelen, in de zin van wat in een woongebied kan worden gevestigd, is vanzelfsprekend bestemd om te worden gebruikt in gebieden die hoofdzakelijk voor bewoning zijn bedoeld, zodat de eventuele afwijkingen van de gewestplannen slechts marginaal zullen kunnen zijn. Bovendien, zoals het Hof reeds erop heeft gewezen in zijn arrest nr. 87/2007 van 20 juni 2007 in verband met hetzelfde artikel 127 van het WWROSPE, blijft de uitreiking van de vergunningen in beginsel onderworpen aan de regels die van toepassing zijn op de betrokken gebieden. Afwijkende bepalingen moeten op restrictieve wijze worden geïnterpreteerd en de toepassing ervan moet behoorlijk worden gemotiveerd. B.8.4. De SVO heeft alleen tot doel een omtrek vast te stellen, met andere woorden de afbakening van een geografisch gebied waar mogelijk een stedenbouwkundig project wordt gerealiseerd, dat in elk geval het voorwerp zal moeten uitmaken van een stedenbouwkundige vergunning of van globale vergunningen die een milieu-effectbeoordeling vereisen. B.8.5. Het verschil in behandeling onder de eigenaars naargelang hun perceel is gelegen binnen of buiten de SVO is niet zonder redelijke verantwoording. In dat opzicht dient te worden onderstreept dat au sens de ce qui peut s'implanter en zone d'habitat, le PRU a naturellement vocation à être utilisé dans des zones principalement affectées à l'habitat, de sorte que les dérogations éventuelles aux plans de secteur ne pourront être que marginales. De plus, comme la Cour l'a déjà indiqué dans son arrêt n° 87/2007 du 20 juin 2007 à propos du même article 127 du CWATUPE, la délivrance des permis reste en principe soumise aux règles applicables aux zones concernées. Des dispositions dérogatoires doivent s'interpréter de manière restrictive et leur application doit être dûment motivée. B.8.4. Le PRU a pour seul objet de déterminer un périmètre, c'est-à-dire le contour d'une zone géographique susceptible de voir se réaliser un projet d'urbanisme, lequel devra, en tous les cas, faire l'objet d'un permis d'urbanisme ou de permis uniques qui nécessitent une évaluation des incidences. B.8.5. La différence de traitement entre les propriétaires selon que leur parcelle est située à l'intérieur ou à l'extérieur du PRU n'est pas dénuée de justification raisonnable. A cet égard, il convient de
artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, bepaalt dat de procedure niet wordt souligner que l'article 127, § 1er, alinéa 1er, 8°, dispose que la
voortgezet indien het advies van de gemeenteraad ongunstig is, dat de procédure n'est pas poursuivie si l'avis du conseil communal est
omtrek een stedenbouwkundig project tot herwaardering en ontwikkeling défavorable, que le périmètre doit viser un projet d'urbanisme de
van stedelijke functies moet beogen en dat het omtrekproject en de requalification et de développement de fonctions urbaines et que le
effectbeoordeling betreffende het stedenbouwkundig project dat daarmee projet de périmètre et l'évaluation des incidences relatives au projet
wordt beoogd, eerst zijn onderworpen aan de bijzondere d'urbanisme qu'il vise sont soumis au préalable aux mesures
bekendmakingsmaatregelen en aan de raadpleging van de particulières de publicité et à la consultation de la commission
gemeentecommissie. communale.
De bij artikel 127, § 3, toegestane afwijkingsbepalingen moeten op Quant aux dispositions dérogatoires autorisées par l'article 127, § 3,
restrictieve wijze worden geïnterpreteerd en de toepassing ervan moet behoorlijk worden gemotiveerd, ook al heeft de decreetgever in de in het geding zijnde bepaling, wat de met toepassing van een SVO toegestane vergunningen betreft, niet bepaald dat die afwijkingen bij wijze van uitzondering kunnen worden toegestaan. B.8.6. Uit hetgeen voorafgaat, vloeit voort dat motieven van algemeen belang de in het geding zijnde bepaling verantwoorden, zodat de vermindering van het beschermingsniveau van het leefmilieu waartoe zij leidt, niet onbestaanbaar is met artikel 23, eerste lid, tweede lid en derde lid, 4°, van de Grondwet. elles doivent s'interpréter de manière restrictive et leur application doit être dûment motivée, et ce, quand bien même le législateur décrétal n'a pas inscrit dans la disposition en cause, s'agissant des permis accordés en application d'un PRU, que c'est à titre exceptionnel que ces dérogations peuvent être consenties. B.8.6. Il ressort de ce qui précède que des motifs d'intérêt général justifient la disposition en cause, de sorte que la réduction du niveau de protection de l'environnement qu'elle entraîne n'est pas incompatible avec l'article 23, alinéas 1er, 2 et 3, 4°, de la Constitution. B.9. Il en est de même s'agissant de la faculté donnée au Gouvernement
B.9. Hetzelfde geldt voor de mogelijkheid die artikel 181 van het par l'article 181 du CWATUPE de déclarer d'utilité publique
WWROSPE de Regering biedt om de onteigening van in de SVO gelegen l'expropriation de biens situés à l'intérieur du PRU. Il convient de
goederen ten algemenen nutte te verklaren. Er zij aan herinnerd dat de rappeler que le PRU concerne des projets d'urbanisme qui nécessitent
SVO betrekking heeft op stedenbouwkundige projecten die de oprichting, la création, la modification, l'élargissement ou la suppression de la
de wijziging, de uitbreiding of de opheffing van wegen te land en van voirie par terre et d'espaces publics, de sorte que le projet
openbare ruimten vereisen, zodat het stedenbouwkundig project dat
binnen de SVO zal worden ontwikkeld, zodra het aangenomen is, d'urbanisme qui se développera au sein du PRU, une fois adopté,
regelmatig zal vereisen dat de overheid terreinen verwerft die nécessitera régulièrement l'acquisition, par les pouvoirs publics, des
noodzakelijk zijn voor de oprichting van die infrastructuur. Een terrains nécessaires à l'édification de ces infrastructures. Pareille
dergelijke mogelijkheid, die moet worden aangewend met naleving van
artikel 16 van de Grondwet en van artikel 79, § 1, van de bijzondere faculté, qui doit être exercée dans le respect de l'article 16 de la
wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, kan op zich Constitution et de l'article 79, § 1er, de la loi spéciale du 8 août
geen aanzienlijke vermindering van het beschermingsniveau van het 1980 de réformes institutionnelles, n'est pas en soi susceptible
leefmilieu met zich meebrengen. Het zal aan de bevoegde rechter staan d'entraîner une réduction sensible du niveau de protection de
om in elk geval te oordelen of de besliste onteigening beantwoordt aan l'environnement. Il appartiendra au juge compétent d'apprécier dans
chaque cas d'espèce si l'expropriation décrétée répond aux motifs
de motieven van algemeen nut. d'utilité publique.
B.10. In verband met de andere in de prejudiciële vraag opgeworpen B.10. Concernant les autres différences de traitement soulevées dans
verschillen in behandeling verleent artikel 58, vierde lid, van het la question préjudicielle, l'article 58, alinéa 4, du CWATUPE laisse à
WWROSPE aan eender welke auteur van een vastgoedproject die meer dan n'importe quel auteur d'un projet immobilier qui possède plus de la
de helft van de in een SVO opgenomen terreinen bezit, het recht om te moitié des terrains repris dans un PRU le droit de demander d'être
vragen dat hij wordt belast met de uitvoering van de werken van algemeen nut in die SVO. Die bepaling is redelijk verantwoord in het licht van de doelstellingen van de SVO waaraan in B.8.2 is herinnerd. Bovendien dient die aanvraag uiterlijk binnen drie maanden na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van het onteigeningsbesluit te worden ingediend, hetgeen impliceert dat, in dat opzicht, de in het geding zijnde bepaling niet kan worden verweten dat zij niet voorziet in een termijn of dat zij toelaat dat aanvragen zonder beperking in de tijd worden ingediend. Voor het overige is het redelijk verantwoord dat de eigenaars van in een SVO gelegen terreinen kunnen worden onderworpen aan andere regels chargé de l'exécution des travaux d'utilité publique situés dans ce PRU. Cette disposition est raisonnablement justifiée au regard des objectifs du PRU rappelés en B.8.2. En outre, cette demande doit être introduite au plus tard dans les trois mois de la publication au Moniteur belge de l'arrêté d'expropriation, ce qui implique qu'à cet égard, il ne peut être reproché à la disposition en cause de ne pas prévoir de terme ou de permettre que soient introduites des demandes sans limite dans le temps. Pour le surplus, il est raisonnablement justifié que les propriétaires de terrains situés dans un PRU puissent être soumis à d'autres règles
inzake vergunningen dan die welke van toepassing zijn op de eigenaars en matière de permis que celles applicables aux propriétaires de
van percelen gelegen buiten die SVO, zo niet wordt de uitvoering van parcelles situées à l'extérieur de ce périmètre, et ce à peine de
het stedenbouwkundig project dat verantwoordt dat een SVO wordt rendre impossible la mise en oeuvre du projet d'urbanisme qui justifie
vastgesteld, onmogelijk gemaakt. qu'un PRU soit arrêté.
B.11. Onder voorbehoud van de interpretatie vermeld in B.8.5, tweede B.11. Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.8.5, alinéa 2,
alinea, dient de prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. la question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Onder voorbehoud van de interpretatie vermeld in B.8.5, tweede alinea, Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.8.5, alinéa 2,
schenden artikel 127, § 1, eerste lid, 8°, van het Waalse Wetboek van l'article 127, § 1er, alinéa 1er, 8°, du Code wallon de l'Aménagement
Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en Energie, zoals du Territoire, de l'Urbanisme, du Patrimoine et de l'Energie, tel
ingevoegd bij artikel 4 van het decreet van het Waalse Gewest van 1 qu'il a été inséré par l'article 4 du décret de la Région wallonne du
juni 2006 « tot wijziging van de artikelen 4, 111 en 127 van het 1er juin 2006 « modifiant les articles 4, 111 et 127 du Code wallon de
Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium », l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine »,
artikel 127, § 3, van hetzelfde Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 4 l'article 127, § 3, du même Code, tel qu'il a été modifié par
van het voormelde decreet van 1 juni 2006 en vervangen bij artikel 16 l'article 4 du décret du 1er juin 2006 précité et remplacé par
van het decreet van het Waalse Gewest van 20 september 2007 « tot l'article 16 du décret de la Région wallonne du 20 septembre 2007 «
wijziging van de artikelen 1, 4, 25, 33, 34, 42, 43, 44, 46, 49, 51, modifiant les articles 1er, 4, 25, 33, 34, 42, 43, 44, 46, 49, 51, 52,
52, 58, 61, 62, 127, 175 en 181 van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke 58, 61, 62, 127, 175 et 181 du Code wallon de l'Aménagement du
Ordening, Stedenbouw en Patrimonium en tot invoeging van artikel 42bis Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine et y insérant l'article
en tot wijziging van artikelen 1, 4 en 10 van het decreet van 11 maart 42bis et modifiant les articles 1er, 4 et 10 du décret du 11 mars 2004
2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische relatif aux infrastructures d'accueil des activités économiques et y
bedrijvigheid en tot invoeging van de artikelen 1bis, 1ter, 2bis en insérant les articles 1erbis, 1erter, 2bis et 9bis », et les alinéas 1er,
9bis », en het eerste lid, 5°, en het vierde lid van artikel 181 van 5°, et 4 de l'article 181 du même Code, tels qu'ils ont été insérés
hetzelfde Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 18, respectievelijk 1°
en 2°, van het voormelde decreet van 20 september 2007, in onderlinge par l'article 18, respectivement 1° et 2°, du décret du 20 septembre
samenhang gelezen, de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet niet. 2007 précité, lus en combinaison, ne violent pas les articles 10, 11
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel et 23 de la Constitution. Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 16 juni 2016. la Cour constitutionnelle, le 16 juin 2016.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^