← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 85/2016 van 2 juni 2016 Rolnummer : 6192 In zake : de prejudiciële
vragen betreffende artikel 1, § 2, eerste lid, 4°, in samenhang gelezen met de artikelen 1, §
2, eerste lid, 8° en 9°, en 15, § 3, eer Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 85/2016 van 2 juni 2016 Rolnummer : 6192 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 1, § 2, eerste lid, 4°, in samenhang gelezen met de artikelen 1, § 2, eerste lid, 8° en 9°, en 15, § 3, eer Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 85/2016 du 2 juin 2016 Numéro du rôle : 6192 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 1 er , § 2, alinéa 1 |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 85/2016 van 2 juni 2016 | Extrait de l'arrêt n° 85/2016 du 2 juin 2016 |
| Rolnummer : 6192 | Numéro du rôle : 6192 |
| In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 1, § 2, eerste | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 1er, § |
| lid, 4°, in samenhang gelezen met de artikelen 1, § 2, eerste lid, 8° | 2, alinéa 1er, 4°, combiné avec les articles 1er, § 2, alinéa 1er, 8° |
| en 9°, en 15, § 3, eerste lid, van het Wetboek van de Belgische | et 9°, et 15, § 3, alinéa 1er, du Code de la nationalité belge, posées |
| nationaliteit, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Eupen. | par le Tribunal de première instance d'Eupen. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de | composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. |
| rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
| Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
| Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter E. De Groot, | du greffier F. Meersschaut, présidée par le président E. De Groot, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| Bij vonnis van 21 april 2015 in zake Mesut Turan, waarvan de expeditie | Par jugement du 21 avril 2015 en cause de Mesut Turan, dont |
| ter griffie van het Hof is ingekomen op 30 april 2015, heeft de | l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 30 avril 2015, le |
| Rechtbank van eerste aanleg te Eupen de volgende prejudiciële vragen | Tribunal de première instance d'Eupen a posé les questions |
| gesteld : | préjudicielles suivantes : |
| « 1) Schendt artikel 1, 4°, in samenhang gelezen met de artikelen 1, | « 1) L'article 1er, 4°, combiné avec les articles 1er, 8°, 1er, 9°, et |
| 8°, 1, 9°, en 15, § 3, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit | 15, § 3, du Code de la nationalité belge, viole-t-il les articles 10 |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en houdt dit een ongelijke | et 11 de la Constitution et établit-il une inégalité de traitement |
| behandeling in van de kandidaten voor toekenning van de Belgische | entre les candidats à l'attribution de la nationalité belge en ce que |
| nationaliteit, doordat de sociale fraude op algemene wijze als inbreuk | la fraude sociale est définie de manière générale comme infraction à |
| op de sociale wetgeving wordt gedefinieerd en voor de fiscale fraude | la législation sociale et que, pour la fraude fiscale, l'infraction |
| de inbreuk moet worden begaan met bedrieglijk opzet of met het oogmerk | doit être commise dans une intention frauduleuse ou à dessein de nuire |
| om te schaden ? | ? |
| 2) Schendt artikel 1, 4°, in samenhang gelezen met de artikelen 1, 8°, | 2) L'article 1er, 4°, combiné avec les articles 1er, 8°, 1er, 9°, et |
| 1, 9°, en 15, § 3, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit de | 15, § 3, du Code de la nationalité belge, viole-t-il les articles 10 |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, wanneer die bepalingen in die zin | et 11 de la Constitution, si ces dispositions sont interprétées en ce |
| worden geïnterpreteerd dat bij een veroordeling op grond van een | |
| inbreuk op de sociale wetgeving aan de rechter geen | sens qu'en cas de condamnation fondée sur une infraction à la |
| beoordelingsvrijheid wordt gelaten om te oordelen of de feiten die aan | législation sociale, le juge n'a pas la possibilité d'apprécier si les |
| de strafrechtelijke veroordeling ten grondslag liggen, al dan niet | faits qui fondent la condamnation pénale doivent ou non être |
| dienen te worden aangemerkt als gewichtige feiten eigen aan de persoon ? ». | considérés comme des faits personnels graves ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De nationaliteitsverklaring is één van de wijzen, naast het | B.1. La déclaration de nationalité est l'un des modes d'acquisition de |
| verzoek tot naturalisatie, waarop een vreemdeling de Belgische | la nationalité belge pour un étranger, à côté de la demande de |
| nationaliteit kan verkrijgen. | naturalisation. |
| De vreemdeling moet daartoe aan bepaalde voorwaarden voldoen, vermeld | A cette fin, l'étranger doit remplir certaines conditions, mentionnées |
| in artikel 12bis van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, en | dans l'article 12bis du Code de la nationalité belge, et faire devant |
| voor de ambtenaar van de burgerlijke stand van zijn | l'officier de l'état civil de sa résidence principale la déclaration |
| hoofdverblijfplaats de verklaring afleggen, bedoeld in artikel 15, § | prévue à l'article 15, § 1er, alinéa 1er, du même Code. |
| 1, eerste lid, van hetzelfde Wetboek. | |
| Als de verklaring volledig en ontvankelijk is, en het verschuldigde | Si la déclaration est complète et recevable et que le droit |
| registratierecht werd voldaan, geeft de ambtenaar van de burgerlijke | d'enregistrement dû a été acquitté, l'officier de l'état civil délivre |
| stand een ontvangstbewijs af en zendt hij een afschrift van het | |
| dossier voor advies aan de procureur des Konings van de rechtbank van | un récépissé et transmet une copie du dossier pour avis au procureur |
| eerste aanleg van het rechtsgebied (artikel 15, § 2, vierde en achtste | du Roi du tribunal de première instance du ressort (article 15, § 2, |
| lid, van het vermelde Wetboek). | alinéas 4 et 8, du Code précité). |
| B.2. Het in het geding zijnde artikel 15, § 3, eerste lid, van het | B.2. L'article 15, § 3, alinéa 1er, en cause, du Code de la |
| Wetboek van de Belgische nationaliteit bepaalt : | nationalité belge dispose : |
| « De procureur des Konings kan, binnen vier maanden te rekenen van de | « Dans un délai de quatre mois à compter de la date du récépissé visé |
| datum van het in § 2 bedoelde ontvangstbewijs, een negatief advies | au § 2, le procureur du Roi peut émettre un avis négatif sur |
| uitbrengen inzake de verkrijging van de Belgische nationaliteit | l'acquisition de la nationalité belge lorsqu'il existe un empêchement |
| wanneer er een beletsel is wegens gewichtige feiten eigen aan de | résultant de faits personnels graves, qu'il doit préciser dans les |
| persoon, die hij in de motivering van zijn advies dient te | |
| omschrijven, of als de grondvoorwaarden, die hij moet aanduiden, niet | motifs de son avis, ou lorsque les conditions de base, qu'il doit |
| vervuld zijn ». | indiquer, ne sont pas remplies ». |
| In het geval van een negatief advies kan de vreemdeling aan de | En cas d'avis négatif, l'étranger peut inviter l'officier de l'état |
| ambtenaar van de burgerlijke stand vragen zijn dossier over te zenden | civil à transmettre son dossier au tribunal de première instance, qui |
| aan de rechtbank van eerste aanleg, die uitspraak doet over de | |
| gegrondheid van het negatieve advies (artikel 15, § 5, van het | statue sur le bien-fondé de l'avis négatif (article 15, § 5, du Code |
| voormelde Wetboek). | précité). |
| B.3. Het eveneens in het geding zijnde artikel 1, § 2, eerste lid, 4°, | B.3. L'article 1er, § 2, alinéa 1er, 4°, d), 8° et 9°, également en |
| d), 8° en 9°, van hetzelfde Wetboek bepaalt : | cause, du même Code prévoit : |
| « Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder : | « Pour l'application de la présente loi, on entend par : |
| [...] | [...] |
| 4° gewichtige feiten eigen aan de persoon zijn, met name : | 4° faits personnels graves : des faits qui sont notamment : |
| [...] | [...] |
| d) het feit dat aan de aanvrager, omwille van eender welke vorm van | d) le fait que le juge ait infligé au demandeur une peine définitive, |
| sociale of fiscale fraude, door de rechter een definitieve straf is | coulée en force de chose jugée, en raison d'une quelconque forme de |
| opgelegd die in kracht van gewijsde is gegaan; | fraude fiscale ou sociale; |
| [...] | [...] |
| 8° sociale fraude : iedere inbreuk op een sociale wetgeving; | 8° fraude sociale : toute infraction à une législation sociale; |
| 9° fiscale fraude : iedere inbreuk op de fiscale wetboeken of op de | 9° fraude fiscale : toute infraction aux codes fiscaux ou à leurs |
| ter uitvoering ervan genomen besluiten die wordt begaan met | arrêtés d'exécution commise avec une intention frauduleuse ou à |
| bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden ». | dessein de nuire ». |
| B.4. De voormelde bepalingen roepen een verschil in behandeling in het | B.4. Les dispositions précitées instaurent une différence de |
| leven tussen vreemdelingen naargelang zij veroordeeld zijn wegens een | traitement entre les étrangers selon qu'ils ont été condamnés pour une |
| inbreuk op de sociale wetgeving of wegens een inbreuk op de fiscale | infraction à la législation sociale ou pour une infraction à la |
| wetgeving. Inbreuken op de sociale wetgeving vormen steeds « | législation fiscale. Les infractions à la législation sociale |
| gewichtige feiten eigen aan de persoon ». Voor inbreuken op de fiscale | constituent toujours des « faits personnels graves ». En ce qui |
| wetgeving is dat enkel het geval indien zij werden gepleegd met | concerne les infractions à la législation fiscale, il n'en va ainsi |
| bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden. | que si elles ont été commises avec une intention frauduleuse ou à |
| De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of het verschil | dessein de nuire. |
| in behandeling van vreemdelingen, naar gelang van de aard van de | Le juge a quo demande à la Cour si la différence de traitement entre |
| inbreuk waarvoor zij zijn veroordeeld, verenigbaar is met de artikelen | étrangers, selon la nature de l'infraction pour laquelle ils ont été |
| 10 en 11 van de Grondwet (eerste prejudiciële vraag), en of die | condamnés, est compatible avec les articles 10 et 11 de la |
| grondwetsartikelen worden geschonden wanneer de in het geding zijnde | Constitution (première question préjudicielle), et si ces articles |
| bepalingen in die zin worden geïnterpreteerd dat bij een veroordeling | constitutionnels sont violés lorsque les dispositions en cause sont |
| op grond van een inbreuk op de sociale wetgeving aan de rechter geen | interprétées en ce sens qu'en cas de condamnation pour une infraction |
| beoordelingsvrijheid wordt gelaten om te oordelen of de feiten die aan | à la législation sociale, aucun pouvoir d'appréciation n'est laissé au |
| de strafrechtelijke veroordeling ten grondslag liggen, dienen te | juge pour décider si les faits qui se trouvent à l'origine de la |
| worden aangemerkt als gewichtige feiten eigen aan de persoon (tweede | condamnation pénale doivent être qualifiés de faits personnels graves |
| prejudiciële vraag). | (seconde question préjudicielle). |
| B.5. Volgens artikel 8 van de Grondwet staat het aan de wetgever de | B.5. Aux termes de l'article 8 de la Constitution, il appartient au |
| voorwaarden te bepalen waaronder de Belgische nationaliteit kan worden | législateur de déterminer les conditions auxquelles la nationalité |
| verkregen. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsmarge. | belge peut s'acquérir. Il dispose à cet égard d'un pouvoir |
| Wanneer de door de wetgever gemaakte keuzes leiden tot een verschil in | d'appréciation étendu. Lorsque les choix opérés par le législateur |
| behandeling, dient het Hof evenwel na te gaan of dat verschil op een | entraînent une différence de traitement, la Cour doit toutefois |
| redelijke verantwoording berust. | examiner si cette différence repose sur une justification raisonnable. |
| B.6. De omschrijving van de begrippen « sociale fraude » en « fiscale | B.6. La définition des notions de « fraude sociale » et de « fraude |
| fraude » werd, als gevolg van het advies van de afdeling wetgeving van | fiscale » a été ajoutée par un amendement, à la suite de l'avis de la |
| de Raad van State, bij amendement toegevoegd aan de | section de législation du Conseil d'Etat, aux définitions figurant |
| begripsomschrijvingen in artikel 1, § 2, van het Wetboek van de | dans l'article 1er, § 2, du Code de la nationalité belge. L'amendement |
| Belgische nationaliteit. Het amendement werd als volgt toegelicht : | a été explicité de la manière suivante : |
| « 8° sociale fraude | « 8° fraude sociale |
| De Raad van State vraagt een definitie van ' sociale fraude '. | Le Conseil d'Etat demande une définition de la notion de ' fraude |
| Verwezen kan worden naar artikel 309 van de programmawet van 27 | sociale '. Nous renvoyons à cet égard à la loi-programme du 27 |
| december 2006, waarbij in titel XII de SIOD wordt opgericht, en waarin | décembre 2006, dont le titre XII crée le SIRS et qui définit en son |
| sociale fraude wordt gedefinieerd als : ' iedere inbreuk op een | article 309 la fraude sociale comme étant toute violation d'une |
| sociale wetgeving '. | législation sociale. |
| 9° fiscale fraude | 9° fraude fiscale |
| Hoewel zulks door de Raad van State niet werd gevraagd, is het, gelet | Bien que le Conseil d'Etat ne l'ait pas demandé, il s'indique |
| op de definiëring van het begrip ' sociale fraude ', allicht ook | assurément aussi, compte tenu de la définition de la notion de ' |
| aangewezen om het begrip ' fiscale fraude ' te definiëren. | fraude sociale ', de définir la notion de ' fraude fiscale '. |
| Ter zake wordt de definitie van fiscale fraude of belastingsontduiking | A cette fin, on utilisera la définition de la fraude fiscale ou de |
| gehanteerd die algemeen gangbaar is in het fiscale recht, en o.m. | l'évasion fiscale en usage dans le droit fiscal, énoncée notamment à |
| vervat zit in artikel 449 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen, | |
| artikel 73 van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde | l'article 449 du Code des impôts sur les revenus, à l'article 73 du |
| waarde, artikel 133 van het Wetboek der successierechten, enz. Om | Code de la taxe sur la valeur ajoutée, à l'article 133 du Code des |
| sprake te zijn van fiscale fraude is m.a.w. zowel het materiële | droits de succession, etc. En d'autres termes, la fraude fiscale |
| element (overtreding van de fiscale wetboeken of van de ter uitvoering | requiert la présence conjointe d'un élément matériel (infraction aux |
| ervan genomen besluiten) als het intentionele element (bedrieglijk | codes fiscaux ou aux arrêtés pris en exécution de ceux-ci) et d'un |
| opzet of met het oogmerk om te schaden) vereist » (Parl. St., Kamer, | élément intentionnel (intention frauduleuse ou à dessein de nuire) » |
| 2011-2012, DOC 53-0476/013, p. 21). | (Doc. parl., Chambre, 2011-2012, DOC 53-0476/013, p. 21). |
| B.7. De wetgever beoogde bijgevolg de begripsomschrijving van sociale | B.7. Partant, le législateur avait pour objectif d'aligner la |
| en fiscale fraude in het Wetboek van de Belgische nationaliteit af te | définition de la notion de fraude sociale et celle de fraude fiscale |
| stemmen op de gangbare betekenis van dezelfde begrippen in de sociale | utilisées dans le Code de la nationalité belge sur la signification |
| en fiscale wetgeving. | usuelle de ces mêmes notions dans la législation sociale et fiscale. |
| Artikel 1, § 1, van het Sociaal Strafwetboek, dat artikel 309 van de | L'article 1er, § 1er, du Code pénal social, qui a remplacé l'article |
| programmawet (I) van 27 december 2006 heeft vervangen, bepaalt : | 309 de la loi-programme (I) du 27 décembre 2006, dispose : |
| « Voor de toepassing van deze titel wordt verstaan onder sociale | « Au sens du présent titre, on entend par fraude sociale et travail |
| fraude en illegale arbeid : iedere inbreuk op een sociale wetgeving | illégal : toute violation d'une législation sociale qui relève de la |
| die tot de bevoegdheid van de federale overheid behoort ». | compétence de l'autorité fédérale ». |
| Artikel 449, eerste lid, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen | L'article 449, alinéa 1er, du Code des impôts sur les revenus et |
| en artikel 73 van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde | l'article 73 du Code de la taxe sur la valeur ajoutée disposent : |
| waarde bepalen : | |
| « Hij die met bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden, de | « Sera puni d'un emprisonnement de huit jours à deux ans et d'une |
| bepalingen van dit Wetboek of van de ter uitvoering ervan genomen | |
| besluiten overtreedt, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht | |
| dagen tot twee jaar en met geldboete van 250 EUR tot 500.000 EUR of | amende de 250 EUR à 500.000 EUR, ou de l'une de ces peines seulement, |
| celui qui, dans une intention frauduleuse ou à dessein de nuire, | |
| contrevient aux dispositions du présent Code ou des arrêtés pris pour | |
| met een van die straffen alleen ». | son exécution ». |
| B.8. De verduidelijking van de begrippen « sociale fraude » en « | B.8. La clarification des notions de « fraude sociale » et de « fraude |
| fiscale fraude » in het Wetboek van de Belgische nationaliteit strekt | fiscale » dans le Code de la nationalité belge tend à préciser en quoi |
| ertoe nader te bepalen waarin de « gewichtige feiten eigen aan de | peuvent, notamment, constituer les « faits personnels graves ». |
| persoon » met name kunnen bestaan. Het voorhanden zijn van dergelijke | |
| gewichtige feiten kan leiden tot een negatief advies vanwege de | L'existence de tels faits graves peut entraîner un avis négatif du |
| procureur des Konings. De verduidelijking van wat « gewichtige feiten | procureur du Roi. La clarification de ce que sont les « faits |
| eigen aan de persoon » zijn, biedt de procureur des Konings een | personnels graves » donne au procureur du Roi un repère plus précis |
| preciezer houvast in de uitoefening van zijn adviesbevoegdheid | dans l'exercice de sa compétence consultative afin « de garantir une |
| teneinde « kandidaat-Belgen allemaal een gelijke behandeling te kunnen | égalité de traitement à tous les candidats à la nationalité belge » |
| garanderen » (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-0476/013, p. 19). | (Doc. parl., Chambre, 2011-2012, DOC 53-0476/013, p. 19). |
| B.9. In het licht van de nagestreefde doelstelling en met het oog op | B.9. Compte tenu de l'objectif poursuivi et en vue d'établir une |
| réglementation cohérente, il n'est pas dénué de justification | |
| een coherente regelgeving, is het niet zonder redelijke verantwoording | raisonnable que le législateur renvoie, pour définir les notions de « |
| dat de wetgever, teneinde de begrippen « sociale fraude » en « fiscale | fraude sociale » et de « fraude fiscale » dans le Code de la |
| fraude » in het Wetboek van de Belgische nationaliteit te omschrijven, | nationalité belge, à la définition utilisée pour les mêmes notions |
| verwijst naar de omschrijving die voor dezelfde begrippen wordt | dans la législation sociale, dans le premier cas, et dans la |
| gebruikt in respectievelijk de sociale en de fiscale wetgeving. | législation fiscale, dans le second cas. |
| De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | La première question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| B.10. In het licht van de nagestreefde rechtszekerheid en gelijke | B.10. Eu égard aux objectifs de sécurité juridique et d'égalité de |
| behandeling van de vreemdelingen die een nationaliteitsverklaring | traitement des étrangers qui font une déclaration de nationalité, il |
| afleggen, is het evenmin zonder redelijke verantwoording dat de | n'est pas davantage dénué de justification raisonnable que le juge qui |
| rechter die de gegrondheid van een negatief advies van de procureur | doit apprécier le bien-fondé de l'avis négatif du procureur du Roi |
| des Konings moet beoordelen, op grond van het in het geding zijnde | |
| artikel 1, § 2, eerste lid, 4°, d), zoals het door de verwijzende | n'ait pas la liberté d'apprécier, en vertu de l'article 1er, § 2, |
| rechter in de tweede prejudiciële vraag wordt geïnterpreteerd, niet de | alinéa 1er, 4°, d), en cause, tel qu'il est interprété par le juge a |
| vrijheid wordt gelaten om te oordelen of de feiten die aan de | quo dans la seconde question préjudicielle, si les faits qui se |
| strafrechtelijke veroordeling ten grondslag liggen als « gewichtige | trouvent à l'origine de la condamnation pénale doivent être qualifiés |
| feiten eigen aan de persoon » moeten worden aangemerkt. | de « faits personnels graves ». |
| De tweede prejudiciële vraag dient eveneens ontkennend te worden | La seconde question préjudicielle appelle également une réponse |
| beantwoord. | négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 1, § 2, eerste lid, 4°, d), in samenhang gelezen met de | L'article 1er, § 2, alinéa 1er, 4°, d), combiné avec les articles 1er, |
| artikelen 1, § 2, eerste lid, 8° en 9°, en 15, § 3, eerste lid, van | § 2, alinéa 1er, 8° et 9°, et 15, § 3, alinéa 1er, du Code de la |
| het Wetboek van de Belgische nationaliteit, schendt de artikelen 10 en | nationalité belge, ne viole pas les articles 10 et 11 de la |
| 11 van de Grondwet niet. | Constitution. |
| Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, | Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue |
| overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier |
| het Grondwettelijk Hof, op 2 juni 2016. | 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 2 juin 2016. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| E. De Groot | E. De Groot |