Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 61/2016 van 28 april 2016 Rolnummer : 6216 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 68 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 en artikel 1018 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Arbeidsho Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 61/2016 van 28 april 2016 Rolnummer : 6216 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 68 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 en artikel 1018 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Arbeidsho Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 61/2016 du 28 avril 2016 Numéro du rôle : 6216 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 68 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail et à l'article 1018 du Code judiciaire, posée par la Cou La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 61/2016 van 28 april 2016 Extrait de l'arrêt n° 61/2016 du 28 avril 2016
Rolnummer : 6216 Numéro du rôle : 6216
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 68 van de En cause : la question préjudicielle relative à l'article 68 de la loi
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 en artikel 1018 van het du 10 avril 1971 sur les accidents du travail et à l'article 1018 du
Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Arbeidshof te Brussel. Code judiciaire, posée par la Cour du travail de Bruxelles.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée
Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 1 juni 2015 in zake Karim Zaidi tegen de nv « Ethias », Par arrêt du 1er juin 2015 en cause de Karim Zaidi contre la SA «
waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 4 juni Ethias », dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 4
2015, heeft het Arbeidshof te Brussel de volgende prejudiciële vraag juin 2015, la Cour du travail de Bruxelles a posé la question
gesteld : préjudicielle suivante :
« Schenden artikel 68 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 « L'article 68 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail
en/of artikel 1018 van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de kosten et/ou l'article 1018 du Code judiciaire relatif aux dépens violent-ils
de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet en artikel 6 van het les articles 10, 11 et 23 de la Constitution, l'article 6 de la
Europees Verdrag van 4 november 1950 tot bescherming van de rechten Convention européenne de sauvegarde des droits de l'homme et des
van de mens en de fundamentele vrijheden, afzonderlijk of in samenhang libertés fondamentales du 4 novembre 1950, lus séparément ou de
gelezen, in zoverre zij aan sociaal verzekerden wier proces manière combinée, en ce qu'ils ne permettent pas à des assurés sociaux
voornamelijk betrekking heeft op een medisch element, niet de dont le procès porte essentiellement sur un élément d'ordre médical
mogelijkheid bieden financieel te worden ondersteund in de kosten van d'être soutenus financièrement dans les frais de leur défense
hun medische verdediging, terwijl zij aan sociaal verzekerden wier
proces voornamelijk betrekking heeft op een juridisch element, de médicale; alors qu'ils permettraient à des assurés sociaux dont le
mogelijkheid zouden bieden financieel te worden ondersteund in de procès porte essentiellement sur un élément d'ordre juridique d'être
kosten van hun juridische verdediging ? ». soutenus financièrement dans les frais de leur défense juridique ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Luidens artikel 1017, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek B.1. Aux termes de l'article 1017, alinéa 1er, du Code judiciaire,
verwijst ieder eindvonnis, zelfs ambtshalve, de in het ongelijk tout jugement définitif prononce, même d'office, la condamnation aux
gestelde partij in de kosten, tenzij bijzondere wetten anders bepalen. dépens contre la partie qui a succombé, à moins que des lois particulières n'en disposent autrement.
Zoals gewijzigd bij artikel 35 van de wet van 10 augustus 2001, Tel qu'il a été modifié par l'article 35 de la loi du 10 août 2001,
bepaalt artikel 68 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 1'article 68 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail
(hierna : arbeidsongevallenwet) : (ci-après : la loi sur les accidents du travail) dispose :
« Behalve wanneer de eis roekeloos en tergend is, vallen de kosten van « Sauf si la demande est téméraire et vexatoire, les dépens de toutes
alle vorderingen gesteund op deze wet ten laste van de actions fondées sur la présente loi sont à charge de l'entreprise
verzekeringsonderneming ». d'assurances ».
Zoals gewijzigd bij artikel 5 van de wet van 21 april 2007 betreffende Tel qu'il a été modifié par l'article 5 de la loi du 21 avril 2007
de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de relative à la répétibilité des honoraires et des frais d'avocat,
bijstand van een advocaat, bepaalt artikel 1018 van het Gerechtelijk l'article 1018 du Code judiciaire dispose :
Wetboek : « De kosten omvatten : « Les dépens comprennent :
1° de diverse, griffie- en registratierechten, alsook de zegelrechten 1° les droits divers, de greffe et d'enregistrement, ainsi que les
die voor de afschaffing van het Wetboek der zegelrechten zijn betaald; droits de timbre qui ont été payés avant l'abrogation du Code des droits de timbre);
2° de prijs en de emolumenten en lonen van de gerechtelijke akten; 2° le coût et les émoluments et salaires des actes judiciaires;
3° de prijs van de uitgifte van het vonnis; 3° le coût de l'expédition du jugement;
4° de uitgaven betreffende alle onderzoeksmaatregelen, onder meer het 4° les frais de toutes mesures d'instruction, notamment la taxe des
getuigen- en deskundigengeld; témoins et des experts;
5° de reis- en verblijfkosten van de magistraten, de griffiers en van 5° les frais de déplacement et de séjour des magistrats, des greffiers
de partijen, wanneer hun reis door de rechter bevolen is, en de kosten et des parties, lorsque leur déplacement a été ordonné par le juge, et
van de akten, wanneer deze uitsluitend met het oog op het geding les frais d'actes, lorsqu'ils ont été faits dans la seule vue du
opgemaakt zijn; procès;
6° de rechtsplegingsvergoeding, zoals bepaald in artikel 1022; 6° l'indemnité de procédure visée à l'article 1022;
7° het ereloon, de emolumenten en de kosten van de bemiddelaar die 7° les honoraires, les émoluments et les frais du médiateur désigné
aangewezen is overeenkomstig artikel 1734. conformément à l'article 1734.
De bedragen die als basis dienen voor de berekening van de in het La conversion en euros des sommes servant de base de calcul des dépens
eerste lid bedoelde kosten worden omgerekend in euro de dag dat het visés à l'alinéa 1er s'opère le jour où est prononcé le jugement ou
vonnis of het arrest dat in de kosten verwijst, wordt uitgesproken ». l'arrêt de condamnation aux dépens ».
Zoals vervangen bij artikel 7 van de voormelde wet van 21 april 2007, Tel qu'il a été remplacé par l'article 7 de la loi précitée du 21
voorziet artikel 1022, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek erin avril 2007, l'article 1022, alinéa 1er, du Code judiciaire prévoit que
dat de rechtsplegingsvergoeding een forfaitaire tegemoetkoming is in l'indemnité de procédure est une intervention forfaitaire dans les
de kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde frais et honoraires d'avocat de la partie qui a obtenu gain de cause.
partij. B.2. De verwijzende rechter stelt het Hof een vraag over de B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité, avec les
bestaanbaarheid, met de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet, al dan articles 10, 11 et 23 de la Constitution, combinés ou non avec
niet in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, de
de rechten van de mens, van artikel 68 van de arbeidsongevallenwet en l'article 68 de la loi sur les accidents du travail et de l'article
van artikel 1018 van het Gerechtelijk Wetboek, in zoverre zij aan 1018 du Code judiciaire, en ce qu'ils ne permettent pas à des assurés
sociaal verzekerden wier proces voornamelijk betrekking heeft op een sociaux dont le procès porte essentiellement sur un élément d'ordre
medisch element, niet de mogelijkheid bieden financieel te worden médical d'être soutenus financièrement dans les frais de leur défense
ondersteund in de kosten van hun medische verdediging, terwijl zij aan médicale, alors qu'ils permettraient à des assurés sociaux dont le
sociaal verzekerden wier proces voornamelijk betrekking heeft op een procès porte essentiellement sur un élément d'ordre juridique d'être
juridisch element, de mogelijkheid zouden bieden financieel te worden
ondersteund in de kosten van hun juridische verdediging. soutenus financièrement dans les frais de leur défense juridique.
B.3. In het voor de verwijzende rechter hangende geschil vraagt een B.3. Dans le litige pendant devant le juge a quo, un travailleur qui a
werknemer die het slachtoffer is geweest van een arbeidsongeval, été victime d'un accident du travail, dont les séquelles ont été
waarvan de gevolgen door de arbeidsrechtbank werden beoordeeld, in évaluées par le tribunal du travail, demande en appel de mettre les
hoger beroep om de kosten verbonden aan de bijstand van zijn frais d'assistance de son médecin-conseil à charge de l'assureur-loi,
adviserend geneesheer ten laste van de wetsverzekeraar te leggen, sans qu'aucune faute de ce dernier ne soit établie, et sans que le
zonder dat enige fout van die laatstgenoemde is vastgesteld, en zonder
dat de werknemer aan de voorwaarden voldoet om rechtsbijstand te travailleur remplisse les conditions pour bénéficier de l'assistance
genieten. judiciaire.
Het onderzoek van het Hof past dan ook in de context van de L'examen de la Cour s'inscrit dès lors dans le contexte de la
arbeidsongevallenwetgeving. législation sur les accidents du travail.
B.4. De geïntimeerde partij voor de verwijzende rechter werpt in B.4. La partie intimée devant le juge a quo objecte à titre principal
hoofdorde op dat de vergeleken categorieën van personen op identieke que les catégories de personnes comparées sont traitées de manière
wijze worden behandeld en zich in een identieke situatie bevinden, identique et se trouvent dans une situation identique, de sorte que
zodat de in het geding zijnde bepalingen het beginsel van gelijkheid les dispositions en cause ne peuvent méconnaître le principe d'égalité
en niet-discriminatie, al dan niet in samenhang gelezen met de andere et de non-discrimination, lu isolément ou en combinaison avec les
in de prejudiciële vraag bedoelde bepalingen, niet kunnen schenden. autres dispositions visées dans la question préjudicielle.
Enerzijds, zouden alle werknemers die onder de arbeidsongevallenwet D'une part, tous les travailleurs relevant de la loi sur les accidents
vallen, krachtens de in het geding zijnde bepalingen recht hebben op du travail auraient droit, en vertu des dispositions en cause, à une
een tegemoetkoming in hun kosten voor juridische verdediging, via de intervention dans leurs frais de défense juridique, par le biais de
in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek bedoelde l'indemnité de procédure visée à l'article 1022 du Code judiciaire,
rechtsplegingsvergoeding, behoudens roekeloos en tergend geding; sauf demande téméraire et vexatoire; par contre, aucun d'eux n'aurait
daarentegen heeft geen van hen recht op een tegemoetkoming in de droit à une intervention dans les frais d'assistance d'un
kosten verbonden aan de bijstand van een adviserend geneesheer, tenzij médecin-conseil, sauf s'il est dans les conditions pour bénéficier de
hij aan de voorwaarden voldoet om rechtsbijstand te genieten, of l'assistance judiciaire, ou s'il réclame la prise en charge des frais
tenzij hij de tenlasteneming van de kosten voor de adviserend geneesheer in het kader van de gemeenrechtelijke aansprakelijkheidsregeling opeist. Anderzijds, zou een proces dat « voornamelijk betrekking heeft op een medisch element », noodzakelijkerwijs een juridisch aspect omvatten en zich dus niet fundamenteel onderscheiden van een proces dat « voornamelijk betrekking heeft op een juridisch element ». B.5. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet de médecin-conseil dans le cadre du régime de droit commun de la responsabilité. D'autre part, un procès qui « porte essentiellement sur un élément d'ordre médical » comporterait nécessairement un aspect juridique et ne se distinguerait donc pas fondamentalement d'un procès « qui porte essentiellement sur un élément d'ordre juridique ». B.5. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Le même principe s'oppose, par
er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans
aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de
situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure
daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. considérée, sont essentiellement différentes.
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.6.1. De omstandigheid dat categorieën van personen op identieke B.6.1. La circonstance que des catégories de personnes soient traitées
wijze worden behandeld, is enkel bestaanbaar met het beginsel van de manière identique n'est dès lors compatible avec le principe
gelijkheid en niet-discriminatie voor zover die identieke behandeling d'égalité et de non-discrimination que pour autant que cette identité
betrekking heeft op situaties die niet wezenlijk verschillend zijn of de traitement concerne des situations qui ne sont pas essentiellement
voor zover de identieke behandeling van wezenlijk verschillende différentes ou que le traitement identique de situations
situaties redelijk verantwoord is. essentiellement différentes soit raisonnablement justifié.
B.6.2. Het Hof dient dan ook te onderzoeken of de vergeleken B.6.2. La Cour doit dès lors examiner si les catégories comparées sont
categorieën op identieke wijze worden behandeld, of hun situaties traitées de manière identique, si leurs situations sont
wezenlijk verschillend zijn en of er, in voorkomend geval, een essentiellement différentes et s'il existe, le cas échéant, une
redelijke verantwoording voor die identieke behandeling bestaat. justification raisonnable à cette identité de traitement.
B.7.1. Door te bepalen dat de kosten van alle vorderingen die op de B.7.1. En prévoyant que, sauf demande téméraire et vexatoire, les
arbeidsongevallenwet zijn gebaseerd, ten laste van de dépens de toutes actions fondées sur la loi sur les accidents du
verzekeringsonderneming vallen, behoudens roekeloos en tergend geding,
wijkt artikel 68 van de arbeidsongevallenwet af van artikel 1017, travail sont à charge de l'entreprise d'assurances, l'article 68 de la
eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek volgens hetwelk de kosten ten loi sur les accidents du travail déroge à l'article 1017, alinéa 1er,
laste van de in het ongelijk gestelde partij worden gelegd. du Code judiciaire, selon lequel les dépens sont mis à charge de la
partie qui succombe.
In de parlementaire voorbereiding van artikel 68 van de Les travaux préparatoires de l'article 68 de la loi sur les accidents
arbeidsongevallenwet wordt uiteengezet : du travail exposent :
« Dit artikel neemt de bepalingen over die door de wet van 20 maart « Cet article reprend les dispositions de la loi du 20 mars 1948
1948 aan de geordende wetten werden toegevoegd. complétant les lois coordonnées.
Deze bepaling is van openbare orde (Cass. 26 maart 1953, Pas. I, 576). Cette disposition est d'ordre public (Cass. 26 mars 1953, Pas. I,
Zij geldt zowel in eerste aanleg, in beroep als in Cassatie (Cass. 27 576). Elle est d'application tant en 1re instance, qu'en appel ou en
mei 1948, Pas. I, 341; 23 september 1948, Pas. 1949, I, 505; 22 Cassation (Cass. 27 mai 1948, Pas. I, 341; 23 septembre 1948, Pas.
september 1949, Pas. 1950, I, 10; 13 november 1953, Pas. 1954, I, 189; 1949, I, 505; 22 septembre 1949, Pas. 1950, I, 10; 13 novembre 1953,
9 december 1954, Pas. 1955, I, 350; 14 november 1958, Pas. 1959, I, Pas. 1954, I, 189; 9 décembre 1954, Pas. 1955, I, 350; 14 novembre
273; 12 oktober 1961, Pas. 1962, I, 168) » (Parl. St., Senaat, 1958, Pas. 1959, I, 273; 12 octobre 1961, Pas. 1962, I, 168) » (Doc.
1969-1970, nr. 328, pp. 33-34). parl., Sénat, 1969-1970, n° 328, pp. 33-34).
B.7.2. Met de in artikel 68 van de arbeidsongevallenwet bedoelde B.7.2. La mesure prévue par l'article 68 de la loi sur les accidents
maatregel wordt de bepaling overgenomen waarin was voorzien in artikel du travail reprend le dispositif qui était prévu dans l'article 29bis
29bis van de gecoördineerde wetten op de arbeidsongevallen, ingevoegd des lois coordonnées sur les accidents du travail inséré par la loi du
bij de wet van 20 maart 1948 « tot aanvulling wat betreft de kosten 20 mars 1948 « complétant en ce qui concerne les frais de procédure,
van rechtspleging van de samengeschakelde wetten op de arbeidsongevallen ». les lois coordonnées sur les accidents du travail ».
In de parlementaire voorbereiding van de wet van 20 maart 1948 wordt Les travaux préparatoires de la loi du 20 mars 1948 expliquent que
uitgelegd dat met die maatregel de vraag wie de gerechtskosten inzake cette mesure tranche la question de savoir à qui doivent incomber les
arbeidsongevallen dient te dragen, wordt beslecht « in de zin van de frais judiciaires en matière d'accidents du travail « dans le sens du
eerbiediging van het recht van de slachtoffers op de algeheelheid van
de vergoedingen en van hun recht op de gerechtelijke controle van het respect du droit des victimes à l'intégralité des indemnités et de
bedrag van die vergoedingen » (Parl. St., Senaat, 1946-1947, nr. 153, leur droit au contrôle judiciaire du montant de ces indemnités » (Doc.
p. 2) : parl., Sénat, 1946-1947, n° 153, p. 2) :
« Sinds meer dan veertig jaar bespreekt men, voor de rechtbanken, de « On débat, depuis plus de quarante ans, devant les tribunaux, la
vraag wie de gerechtskosten in zake arbeidsongevallen moet dragen. question de savoir à qui doivent incomber les frais judiciaires en
matière d'accidents du travail.
Een aanzienlijk gedeelte van de rechtsleer en van de rechtspraak wil Une fraction importante de la doctrine et de la jurisprudence veut
dat men eenvoudig te dezer zake artikel 130 van het Wetboek van qu'on applique purement et simplement en la matière l'article 130 du
Burgerlijke Rechtspleging toepasse, volgens hetwelk : ' de partij die Code de procédure civile, selon lequel : ' toute partie qui succombera
in het ongelijk wordt gesteld veroordeeld wordt tot de kosten '. Aldus sera condamnée aux dépens '. Ainsi, devrait supporter les dépens, et
zouden de kosten en namelijk de, soms hoge, kosten van expertise notamment les dépens parfois élevés, d'expertise, l'ouvrier qui, dans
moeten gedragen worden door de arbeider die, in de onzekerheid over l'incertitude du taux exact de son incapacité, refuse, sans
het juiste bedrag van zijn ongeschiktheid tot werken, een, later vérification judiciaire, une offre, jugée ultérieurement
voldoende geoordeeld aanbod van de verzekeraar van de bedrijfsleider satisfaisante, de l'assureur du chef d'entreprise.
weigert, zonder gerechtelijk nazicht. Volgens een tweede stelsel, zou de toepassing van artikel 130 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtspleging strijdig zijn met het beginsel van openbare orde, volgens hetwelk het slachtoffer of zijn rechthebbenden de algeheelheid van de wettelijke vergoeding moeten ontvangen. En de wil van de wetgever zou niet geëerbiedigd zijn, indien het slachtoffer er kon toe gebracht worden een onvoldoende aanbod te aanvaarden uit vrees van gerechtskosten te dragen te hebben. Dit wetsvoorstel heeft tot doel een einde te maken aan die betwistingen, die maar al te lang geduurd hebben. Het lost het vraagstuk op in de zin van de eerbiediging van het recht van de slachtoffers op de algeheelheid van de vergoedingen en van hun recht op de gerechtelijke controle van het bedrag van die vergoedingen. Het voorbehoud dat gemaakt wordt wat betreft de kwade trouw is van dien aard dat het de misbruikelijke rechtsplegingen zal beletten » Selon un second système, l'application de l'article 130 du Code de procédure civile serait en opposition avec le principe d'ordre public selon lequel la victime ou ses ayants droit doivent recevoir l'intégralité de l'indemnité légale. Et la volonté du législateur ne serait pas respectée si la victime pouvait être amenée à accepter une offre insuffisante par crainte d'avoir à supporter des frais de justice. La présente proposition de loi a pour objet de mettre fin à ces discussions, qui n'ont que trop duré. Elle résout la question dans le sens du respect du droit des victimes à l'intégralité des indemnités et de leur droit au contrôle judiciaire du montant de ces indemnités. La réserve faite en ce qui concerne la mauvaise foi est de nature à
(ibid., pp. 1-2). empêcher les procédures abusives » (ibid., pp. 1-2).
Die maatregel werd als « billijk » beschouwd (Parl. St., Kamer, Cette mesure était considérée comme « conforme à l'équité » (Doc.
1947-1948, nr. 129, p. 1) : parl., Chambre, 1947-1948, n° 129, p. 1) :
« De Commissie van de Kamer, zowel als die van de Senaat, en om dezelfde redenen, heeft het billijk geoordeeld dat die kosten ten laste zouden worden gelegd van de werkgever of van zijn verzekeraar, zelfs wanneer de arbeider voor al of een deel van zijn aanspraken in het ongelijk wordt gesteld. Slechts een enkele uitzondering wordt voorzien : die welke bestaat in hetgeen door de Senaat in zijn tekst de ' kwade trouw ' wordt genoemd. De Commissie heeft het verkieslijker gevonden dit begrip te vervangen door het juister begrip van het ' roekeloos en plagend ' rechtsgeding, hetwelk beantwoordt aan de gebruikelijke toepassing door de Rechtbanken. Ten slotte weze aangestipt, dat de voorgestelde tekst op alle onkosten slaat, met inbegrip van die voor verbreking en de bijkomende kosten » « La Commission de la Chambre, comme celle du Sénat, et pour les mêmes motifs, a considéré qu'il était conforme à l'équité que ces dépens fussent mis à charge de l'employeur ou de son assureur même si l'ouvrier succombe sur tout ou partie de ses prétentions. Une seule exception est prévue : celle qui est constituée par ce que le texte voté par le Sénat appelle la 'mauvaise foi'. La Commission a estimé préférable de substituer à cette notion, celle, plus précise, du procès ' téméraire et vexatoire ', qui est éprouvée par l'application courante qu'en font les tribunaux. Soulignons enfin que le texte proposé vise tous les dépens y compris
(ibid., pp. 1-2). ceux de cassation et les dépens accessoires » (ibid., pp. 1-2).
B.7.3. Uit het voorgaande vloeit voort dat de werknemer die het B.7.3. Il résulte de ce qui précède que, dans le régime des accidents
slachtoffer is van een arbeidsongeval, in de arbeidsongevallenregeling du travail, le travailleur victime d'un accident du travail ne doit
nooit de kosten moet dragen die steeds ten laste van de jamais supporter les dépens, qui sont toujours mis à charge de
wetsverzekeraar worden gelegd. l'assureur-loi.
B.8.1. Krachtens artikel 1018 van het Gerechtelijk Wetboek omvatten de B.8.1. En vertu de l'article 1018 du Code judiciaire, les dépens
kosten met name « 4° de uitgaven betreffende alle comprennent notamment « 4° les frais de toutes mesures d'instruction,
onderzoeksmaatregelen, onder meer het getuigen- en deskundigengeld »; notamment la taxe des témoins et des experts »; les frais d'une
de kosten van een gerechtelijk deskundigenonderzoek vallen dan ook expertise judiciaire entrent dès lors dans les dépens, à la différence
onder de kosten, in tegenstelling tot de kosten verbonden aan de des frais d'assistance d'un conseil technique qui intervient à
bijstand van een technisch raadsman, die op initiatief van de
werknemer optreedt. l'initiative du travailleur.
B.8.2. Kosten gemaakt voor de bijstand door een technisch raadsman B.8.2. Les frais exposés pour l'assistance d'un conseil technique sont
zijn evenwel kosten die worden gemaakt met het oog op het vaststellen néanmoins des frais exposés dans le but de déterminer le dommage et
van de schade en de omvang ervan, en zijn sinds de arresten van het son ampleur et ils sont récupérables, depuis les arrêts de la Cour de
Hof van Cassatie van 2 september 2004 (Arr. Cass., 2004, nr. 375) en cassation des 2 septembre 2004 (Pas., 2004, n° 375) et 16 novembre
16 november 2006 (Arr. Cass., 2006, nr. 568) verhaalbaar op de 2006 (Pas., 2006, n° 568), auprès de la partie perdante, sur la base
verliezende partij op basis van artikel 1151 van het Burgerlijk de l'article 1151 du Code civil ou de l'article 1382 du Code civil, en
Wetboek of artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, als onderdeel van tant qu'élément du dommage que la partie perdante doit indemniser sur
de schade die de verliezende partij moet vergoeden op grond van haar la base de sa responsabilité contractuelle ou extracontractuelle.
contractuele of buitencontractuele aansprakelijkheid.
B.8.3.1. De in de arbeidsongevallenwetgeving bedoelde schadevergoeding B.8.3.1. L'indemnisation prévue par la législation sur les accidents
is echter niet gebaseerd op het begrip « fout » en het gemeen recht du travail ne se fonde toutefois pas sur la notion de faute et le
van de aansprakelijkheid, maar op de dekking van het professionele droit commun de la responsabilité, mais sur la couverture du risque
risico. professionnel.
B.8.3.2. De wet van 24 december 1903 betreffende de vergoeding van B.8.3.2. La loi du 24 décembre 1903 sur la réparation des dommages
schade voortspruitende uit ongevallen voorzag immers in een résultant des accidents du travail prévoyait en effet la réparation
forfaitaire vergoeding voor schade ten gevolge van een arbeidsongeval, forfaitaire du dommage résultant d'un accident du travail, le
waarbij de forfaitaire aard van de vergoeding meer bepaald was ingegeven door een van het gemeen recht afwijkende aansprakelijkheidsregeling die niet meer uitgaat van het begrip « fout », maar van het begrip « professioneel risico », en van het verdelen van dat risico over de werkgever en het slachtoffer van het arbeidsongeval. Enerzijds, werd de werkgever, zelfs zonder dat hem enige schuld trof, steeds aansprakelijk gesteld voor de schade ten gevolge van het arbeidsongeval opgelopen door het slachtoffer. Anderzijds, ontving het slachtoffer van het arbeidsongeval een forfaitaire schadevergoeding, waardoor het slechts gedeeltelijk werd vergoed voor de geleden schade. caractère forfaitaire de l'indemnité s'expliquant notamment par une réglementation de la responsabilité s'écartant du droit commun, basée non plus sur la notion de faute, mais sur celle de risque professionnel et sur une répartition de ce risque entre l'employeur et la victime de l'accident du travail. D'une part, l'employeur était, même en l'absence de toute faute dans son chef, toujours rendu responsable du dommage résultant de l'accident du travail subi par la victime. D'autre part, la victime de l'accident du travail percevait une indemnité forfaitaire, qui ne l'indemnisait que partiellement pour le dommage subi.
B.8.3.3. Bij de totstandkoming van de arbeidsongevallenwet van 10 B.8.3.3. Lors de l'élaboration de la loi du 10 avril 1971 sur les
april 1971 werd het systeem gewijzigd door het invoeren van de accidents du travail, le système a été modifié par l'instauration de
verplichte verzekering, krachtens welke de werknemer zich niet meer l'assurance obligatoire, en vertu de laquelle le travailleur ne
richt tot de werkgever maar tot de « wetsverzekeraar ». De s'adresse plus à l'employeur mais à « l'assureur-loi ». Le financement
financiering van het systeem van de vaste vergoeding wordt gewaarborgd
door de werkgevers, die sinds 1971 verplicht zijn een verzekering du système forfaitaire est assuré par les employeurs, qui sont
inzake arbeidsongevallen te sluiten en de kosten van de premies te obligés, depuis 1971, de souscrire une assurance en matière
dragen. De schade opgelopen door de werknemer en niet langer de d'accidents du travail et de supporter le coût des primes.
aansprakelijkheid van de werkgever werd vanaf dan verzekerd, waardoor C'est le préjudice du travailleur et non plus la responsabilité de
het systeem gelijkenis vertoont met een mechanisme van sociale l'employeur qui est assuré, de sorte que le système se rapproche d'un
verzekering : « als principe voor de schadeloosstelling geldt [...] mécanisme d'assurances sociales : « le principe veut que la réparation
dat ze volledig moet zijn, zij het dan binnen forfaitaire grenzen » soit complète, même si elle doit demeurer dans certaines limites »
(Parl. St., Senaat, 1969-1970, nr. 328, p. 1). (Doc. parl., Sénat, 1969-1970, n° 328, p. 1).
B.8.4. De combinatie van artikel 68 van de arbeidsongevallenwet en B.8.4. La combinaison de l'article 68 de la loi sur les accidents du
artikel 1018 van het Gerechtelijk Wetboek heeft dan ook tot gevolg dat travail et de l'article 1018 du Code judiciaire a dès lors pour
de kosten verbonden aan de bijstand van een adviserend geneesheer in conséquence que les frais d'assistance d'un médecin-conseil ne
beginsel niet ten laste van de wetsverzekeraar kunnen worden gelegd. peuvent, en principe, pas être mis à charge de l'assureur-loi.
B.9.1. De wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de B.9.1. La loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des
erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat
verankert de terugvorderbaarheid van de kosten verbonden aan de honoraires et des frais d'avocat inscrit dans le droit procédural la
bijstand van een advocaat in het procesrecht (Parl. St., Senaat, répétibilité des frais liés à l'assistance fournie par un avocat (Doc.
2006-2007, nr. 3-1686/5, p. 16) en onttrekt die daarmee aan het parl., Sénat, 2006-2007, n° 3-1686/5, p. 16) et la soustrait ainsi au
aansprakelijkheidsrecht. Op basis van het nieuwe artikel 1022 van het droit de la responsabilité. Sur la base de l'article 1022 nouveau du
Gerechtelijk Wetboek kunnen advocatenkosten forfaitair worden verhaald Code judiciaire, les frais d'avocat peuvent être récupérés de manière
als rechtsplegingsvergoeding die in de kosten is opgenomen. forfaitaire au titre d'indemnité de procédure incluse dans les dépens.
B.9.2. Met het aannemen van de wet van 21 april 2007 wilde de wetgever B.9.2. En adoptant la loi du 21 avril 2007, le législateur entendait
een einde maken aan de rechtsonzekerheid die voortvloeide uit een mettre fin à l'insécurité juridique qui résultait d'une jurisprudence
sterk uiteenlopende rechtspraak ter zake (Parl. St., Senaat, très disparate en la matière (Doc. parl., Sénat, 2006-2007, n°
2006-2007, nr. 3-1686/5, p. 14). Hij wilde overigens voorkomen dat een nieuw proces moest worden ingesteld teneinde het herstel te verkrijgen van de schade die bestaat in de door de winnende partij gemaakte kosten en erelonen van een advocaat. De wetgever beoogde ten slotte een einde te maken aan het verschil in behandeling inzake het financiële risico van het proces tussen de partijen bij een burgerlijk proces, waarbij elk van hen in beginsel de verdediging van haar persoonlijke belangen nastreeft. Meer bepaald strekte de keuze van de wetgever om de verhaalbaarheid te verankeren in het burgerlijk procesrecht en om van de rechtsplegingsvergoeding 3-1686/5, p. 14). Il visait, par ailleurs, à éviter qu'un nouveau procès doive être intenté afin d'obtenir la réparation du dommage consistant dans les frais et honoraires d'avocat consentis par la partie victorieuse. Le législateur entendait enfin supprimer la différence de traitement quant au risque financier du procès entre les parties à un procès civil, chacune d'elles poursuivant, en principe, la défense de ses intérêts personnels. Plus particulièrement, le choix du législateur d'ancrer la répétibilité dans le droit de la procédure civile et de
een forfaitaire deelname in de kosten en erelonen van de advocaat van faire de l'indemnité de procédure une participation forfaitaire dans
de winnende partij ten laste van de in het ongelijk gestelde partij te les frais et honoraires de l'avocat de la partie gagnante à charge de
maken, ertoe alle partijen bij een burgerlijk proces op gelijke wijze la partie qui a succombé, visait à traiter de manière identique toutes
te behandelen door het financiële risico gelijkelijk onder hen te les parties à un procès civil, en répartissant également entre elles
verdelen. Een dergelijk doel is in overeenstemming met het beginsel le risque financier. Un tel objectif est conforme au principe
van de gelijke toegang tot het gerecht, zoals gewaarborgd bij artikel d'égalité d'accès à la justice, tel qu'il est garanti par l'article 6,
6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. § 1er, de la Convention européenne des droits de l'homme.
B.9.3. De combinatie van artikel 68 van de arbeidsongevallenwet en B.9.3. La combinaison de l'article 68 de la loi sur les accidents du
artikel 1018 van het Gerechtelijk Wetboek heeft dan ook tot gevolg dat travail et de l'article 1018 du Code judiciaire a dès lors pour
de rechtsplegingsvergoeding die een forfaitaire tegemoetkoming in de conséquence que l'indemnité de procédure comprenant une intervention
kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat omvat, steeds ten forfaitaire dans les frais d'assistance d'un avocat, est toujours mise
laste van de wetsverzekeraar wordt gelegd, en dat de werknemer die à charge de l'assureur-loi, et que le travailleur relevant de la loi
onder de arbeidsongevallenwet valt, die rechtsplegingsvergoeding sur les accidents du travail reçoit toujours cette indemnité de
steeds ontvangt. procédure.
B.9.4. Voor het overige is het Hof niet bevoegd om de wijze te B.9.4. Pour le surplus, la Cour n'est pas compétente pour contrôler la
controleren waarop de rechtsplegingsvergoeding voor de manière dont l'indemnité de procédure devant les juridictions du
arbeidsgerechten is vastgelegd in artikel 4 van het koninklijk besluit travail a été fixée dans l'article 4 de l'arrêté royal du 26 octobre
van 26 oktober 2007 « tot vaststelling van het tarief van de 2007 « fixant le tarif des indemnités de procédure visées à l'article
rechtsplegingsvergoeding bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk 1022 du Code judiciaire et fixant la date d'entrée en vigueur des
Wetboek en tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de
artikelen 1 tot 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de articles 1er à 13 de la loi du 21 avril 2007 relative à la
verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van de advocaat ». répétibilité des honoraires et des frais d'avocat ».
Het behoud, in artikel 4 van het voormelde koninklijk besluit, van het Le maintien, dans l'article 4 de l'arrêté royal précité, du montant de
bedrag van de rechtsplegingsvergoeding voor de arbeidsgerechten op het l'indemnité de procédure devant les juridictions du travail au montant
bedrag dat gold vóór de inwerkingtreding van de wet van 21 april 2007, qui s'appliquait avant l'entrée en vigueur de la loi du 21 avril 2007
werd trouwens beschouwd als een « regeling ten gunste van de a d'ailleurs été jugé comme un « régime en faveur des organismes de
socialezekerheidsinstellingen en de verzekeraars arbeidsongevallen, sécurité sociale et des assureurs en accidents du travail, pour
ter compensatie van de op hen rustende verplichting om in alle compenser l'obligation qui leur incombe d'acquitter, dans tous les
gevallen de rechtsplegingsvergoeding te betalen », die bestaanbaar is cas, l'indemnité de procédure », compatible avec le principe d'égalité
met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie (RvSt, arrest
nr. 216.703 van 6 december 2011, Schyvens t. Belgische Staat, punt et de non-discrimination (C.E., arrêt n° 216.703 du 6 décembre 2011,
17). Schyvens c. Etat belge, point 17).
Die maatregel dient immers in samenhang te worden gelezen met de Cette mesure doit en effet se lire en combinaison avec le régime
specifieke regeling van de kosten voor de arbeidsgerechten, zoals zij spécifique des dépens devant les juridictions du travail, tel qu'il
voortvloeit uit de in het geding zijnde bepaling, maar ook uit artikel résulte de la disposition en cause, mais aussi de l'article 53 des
53 van de gecoördineerde wetten van 3 juni 1970 betreffende de lois coordonnées du 3 juin 1970 relatives à la prévention des maladies
preventie van beroepsziekten en de vergoeding van de schade die uit professionnelles et à la réparation des dommages résultant de
die ziekten voortvloeit, of nog uit artikel 1017, tweede lid, van het celles-ci ou encore de l'article 1017, alinéa 2, du Code judiciaire.
Gerechtelijk Wetboek.
B.10. Alle werknemers die onder de arbeidsongevallenwet vallen, worden B.10. Tous les travailleurs relevant de la loi sur les accidents du
dan ook op identieke wijze behandeld met betrekking tot de kosten, travail sont dès lors traités de manière identique en ce qui concerne
ongeacht of hun proces voornamelijk betrekking heeft op een juridisch les dépens, que leur procès porte essentiellement sur un élément
of een medisch element : terwijl de kosten verbonden aan de bijstand d'ordre juridique ou d'ordre médical : si les frais d'assistance d'un
van een adviserend geneesheer in beginsel niet ten laste van de médecin-conseil ne peuvent, en principe, être mis à charge de
wetsverzekeraar kunnen worden gelegd, is de in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek bedoelde rechtsplegingsvergoeding die een forfaitaire tegemoetkoming in de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat omvat, daarentegen steeds ten laste van de wetsverzekeraar, die ze aan de werknemer zal moeten betalen, behalve wanneer zijn eis roekeloos en tergend is. Die regeling is trouwens die waarin eveneens is voorzien voor de in artikel 1017, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek bedoelde sociaal verzekerden. B.11.1. Zonder dat het nodig is te onderzoeken of die werknemers tot wezenlijk verschillende categorieën kunnen behoren naargelang hun proces voornamelijk betrekking zou hebben op een juridisch of een medisch element, dient te worden vastgesteld dat de ontstentenis van een principiële mogelijkheid om de kosten verbonden aan de bijstand van een adviserend geneesheer ten laste van de wetsverzekeraar te l'assureur-loi, l'indemnité de procédure visée à l'article 1022 du Code judiciaire couvrant forfaitairement les frais d'assistance d'un avocat est, par contre, toujours mise à charge de l'assureur-loi, qui doit la verser au travailleur, sauf si sa demande est téméraire et vexatoire. Ce régime est d'ailleurs celui qui est également prévu pour les assurés sociaux visés à l'article 1017, alinéa 2, du Code judiciaire. B.11.1. Sans qu'il soit besoin d'examiner si ces travailleurs peuvent relever de catégories essentiellement différentes selon que leur procès porterait essentiellement sur un élément d'ordre juridique ou d'ordre médical, il convient de constater que l'absence de possibilité de principe de mettre à charge de l'assureur-loi les frais d'assistance d'un médecin-conseil est raisonnablement justifiée et
leggen, redelijk verantwoord is en geen onevenredige inperking van de n'entraîne aucune limitation disproportionnée des droits des
rechten van de betrokken werknemers met zich meebrengt. travailleurs concernés.
B.11.2. Het Hof heeft in B.10.2 van zijn arrest nr. 15/2009 van 5 B.11.2. La Cour a, en B.10.2 de son arrêt n° 15/2009 du 5 février
februari 2009 geoordeeld dat, aangezien de keuze van de wetgever met 2009, jugé que, dès lors que le choix du législateur quant à
betrekking tot de rechtsplegingsvergoeding redelijk verantwoord is, l'indemnité de procédure est raisonnablement justifié, compte tenu de
rekening houdend met wat is vermeld in B.7.6.6 van zijn arrest nr.
182/2008 van 18 december 2008 betreffende de rechtzoekenden die de ce qui est dit en B.7.6.6 de son arrêt n° 182/2008 du 18 décembre 2008
juridische tweedelijnsbijstand genieten, de verschillen die bestaan tussen de advocaten en de technische raadgevers met betrekking tot hun plaats in het proces en de aard van hun optreden rechtvaardigen dat de wetgever de specifieke reglementering die hij heeft aangenomen voor de verhaalbaarheid van de kosten en erelonen van advocaten, niet heeft uitgebreid tot alle andere raadgevers die mogelijk in een gerechtelijke procedure optreden. De omstandigheid dat het geschil in het kader van de arbeidsongevallenwetgeving past, wijzigt die conclusie niet. B.11.3. Zoals in B.7 is vermeld, heeft de wetgever immers gekozen voor een systeem waarin de werknemer niet instaat voor het financiële concernant les personnes qui bénéficient de l'aide juridique de seconde ligne, les différences qui existent entre les avocats et les conseils techniques en ce qui concerne leur place dans le procès et la nature de leur intervention justifient que le législateur n'ait pas étendu la réglementation spécifique qu'il a adoptée pour la répétibilité des frais et honoraires d'avocat à l'ensemble des autres conseils qui sont éventuellement susceptibles d'intervenir dans une procédure judiciaire. La circonstance que le litige se situe dans le cadre de la législation sur les accidents du travail ne modifie pas cette conclusion. B.11.3. En effet, comme il a été dit en B.7, le législateur a opté pour un système dans lequel le travailleur n'assume pas le risque
risico van het proces, doordat hij de waarborg heeft dat de kosten, in financier du procès, en disposant de la garantie que les dépens sont,
elk stadium van de gerechtelijke procedure, ten laste van de à chaque stade de la procédure judiciaire, mis à charge de
wetsverzekeraar worden gelegd, behoudens roekeloos en tergend geding.
Die van het gemeen recht afwijkende regeling werd ingevoerd teneinde l'assureur-loi, sauf demande téméraire et vexatoire.
het recht van de werknemer op gerechtelijke controle van het bedrag Ce régime dérogatoire au droit commun a été instauré afin de préserver
van de uit een arbeidsongeval voortvloeiende vergoedingen te le droit du travailleur à un contrôle judiciaire du montant des
vrijwaren, hetgeen de werknemer aldus waarborgt dat de kosten van een indemnités découlant d'un accident du travail, garantissant ainsi au
deskundigenonderzoek waartoe door de rechter werd beslist en een travailleur que les frais d'une expertise décidée par le juge ainsi
rechtsplegingsvergoeding met name ten laste van de wetsverzekeraar qu'une indemnité de procédure sont notamment mis à charge de
worden gelegd. l'assureur-loi.
B.11.4. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, al dan niet B.11.4. Le principe d'égalité et de non-discrimination, combiné ou non
in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme,
rechten van de mens, vereist in de context van de arbeidsongevallenwetgeving niet dat meer moet worden afgeweken van het n'impose pas, dans le contexte de la législation sur les accidents du
gemeen recht inzake de verdeling van de kosten van de rechtspleging travail, de déroger davantage au droit commun en ce qui concerne la
door erin te voorzien dat de kosten verbonden aan de bijstand van de répartition des frais de la procédure en prévoyant que les frais
adviserend geneesheer van de werknemer bovendien steeds ten laste van d'assistance du médecin-conseil du travailleur sont, en outre,
de wetsverzekeraar worden gelegd. toujours mis à charge de l'assureur-loi.
Die aanvullende procedurele last zou de dekking van het professionele Cette charge procédurale additionnelle étendrait en effet la
risico immers uitbreiden en zou bijgevolg het bestaande evenwicht bij couverture du risque professionnel et, partant, risquerait de modifier
de verdeling van dat risico tussen de verschillende actoren op wie de l'équilibre existant dans la répartition de ce risque entre les
arbeidsongevallenwetgeving betrekking heeft, kunnen wijzigen, door de différents acteurs concernés par la législation sur les accidents du
economische last die in de financiering van de verplichte travail, en alourdissant la charge économique qui pèse sur les
arbeidsongevallenverzekering op de werkgevers rust, te verzwaren. employeurs dans le financement de l'assurance obligatoire en matière
B.12. De in het geding zijnde maatregel brengt daarenboven geen d'accidents du travail.
onevenredige inperking van de rechten van de werknemers met zich mee. B.12. La mesure en cause n'entraîne, par ailleurs, pas de limitation
De betrokken werknemers hebben immers de waarborg dat, behoudens disproportionnée des droits des travailleurs.
roekeloos en tergend geding, de kosten van een op een arbeidsongeval Les travailleurs concernés ont en effet la garantie que, sauf demande
gebaseerde vordering nooit te hunnen laste worden gelegd en dat zij de téméraire et vexatoire, les dépens d'une action fondée sur un accident
rechtsplegingsvergoeding steeds ontvangen, aangezien die van het du travail ne sont jamais mis à leur charge et qu'ils perçoivent
gemeen recht afwijkende maatregel tegemoetkomt aan de bekommernis van toujours l'indemnité de procédure, cette mesure dérogatoire au droit
de wetgever om de toegang van die werknemers tot het gerecht te waarborgen. commun participant du souci du législateur de garantir l'accès à la
Bovendien, indien zij niet over de nodige inkomsten beschikken om de justice de ces travailleurs.
kosten van de rechtspleging te bestrijden en aan de voorwaarden En outre, s'ils ne disposent pas des revenus nécessaires pour faire
voldoen om rechtsbijstand te genieten, zullen de kosten verbonden aan face aux frais d'une procédure et sont dans les conditions pour
de bijstand van hun adviserend geneesheer ten laste kunnen worden bénéficier de l'assistance judiciaire, les frais d'assistance de leur
genomen door de rechtsbijstand, zoals dat voortvloeit uit de artikelen médecin-conseil peuvent être pris en charge par l'assistance
664, 665, 671 en 692bis van het Gerechtelijk Wetboek, zoals gewijzigd judiciaire, comme cela résulte des articles 664, 665, 671 et 692bis du
Code judiciaire, tels qu'ils ont été modifiés par la loi du 20 juillet
bij de wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen ingevolge het 2006 « portant des dispositions diverses » à la suite de l'arrêt n°
arrest nr. 160/2005 van 26 oktober 2005, zodat artikel 23, derde lid, 160/2005 du 26 octobre 2005, de sorte que l'article 23, alinéa 3, 2°,
2°, van de Grondwet, dat het recht van eenieder op juridische bijstand de la Constitution garantissant le droit de chacun à l'aide juridique
waarborgt, niet zou kunnen zijn geschonden. ne peut être méconnu.
Ten slotte, indien de wetsverzekeraar een fout heeft begaan bij de Enfin, si l'assureur-loi a commis une faute dans l'appréciation des
beoordeling van de verschuldigde vergoedingen, kan de betrokken indemnités dues, le travailleur concerné peut demander la récupération
werknemer op grond van het gemeen recht van de aansprakelijkheid en des frais d'assistance de son médecin-conseil sur la base du droit
van de integrale vergoeding van zijn schade de terugvordering van de commun de la responsabilité et de la réparation intégrale de son
kosten verbonden aan de bijstand van zijn adviserend geneesheer
vragen. dommage.
B.13. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.13. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 68 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 en artikel L'article 68 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail
1018 van het Gerechtelijk Wetboek schenden niet de artikelen 10, 11 en et l'article 1018 du Code judiciaire ne violent pas les articles 10,
23, derde lid, 2°, van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen 11 et 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, combinés ou non avec
met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 28 april 2016. la Cour constitutionnelle, le 28 avril 2016.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
F. Meersschaut J. Spreutels F. Meersschaut J. Spreutels
^