Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 68/2016 van 11 mei 2016 Rolnummer : 6315 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige p Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 68/2016 van 11 mei 2016 Rolnummer : 6315 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige p Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 68/2016 du 11 mai 2016 Numéro du rôle : 6315 En cause : le recours en annulation de l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 68/2016 van 11 mei 2016 Extrait de l'arrêt n° 68/2016 du 11 mai 2016
Rolnummer : 6315 Numéro du rôle : 6315
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 19quater, tweede En cause : le recours en annulation de l'article 19quater, alinéa 2,
lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 du décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut
betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het de certains membres du personnel de l'enseignement subventionné et des
gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor centres subventionnés d'encadrement des élèves, introduit par Marianne
leerlingenbegeleiding, ingesteld door Marianne de Moffarts. de Moffarts.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges
rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul en R. J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul et R. Leysen,
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J.
voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 december Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 17
2015 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 18 décembre 2015 et parvenue au greffe le 18 décembre 2015, Marianne de
december 2015, heeft Marianne de Moffarts, bijgestaan en
vertegenwoordigd door Mr. M. Bourgys, advocaat bij de balie te Moffarts, assistée et représentée par Me M. Bourgys, avocat au barreau
Brussel, ingevolge het arrest van het Hof nr. 28/2015 van 12 maart de Bruxelles, a, à la suite de l'arrêt de la Cour n° 28/2015 du 12
2015 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 25 juni 2015) mars 2015 (publié au Moniteur belge du 25 juin 2015), introduit un
beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 19quater, tweede lid, recours en annulation de l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la
van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains
betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het membres du personnel de l'enseignement subventionné et des centres
gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor subventionnés d'encadrement des élèves.
leerlingenbegeleiding.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van artikel
19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van B.1. La partie requérante demande l'annulation de l'article 19quater,
27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif
van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor au statut de certains membres du personnel de l'enseignement
subventionné et des centres subventionnés d'encadrement des élèves,
leerlingenbegeleiding, zoals ingevoegd bij artikel VIII.34 van het tel qu'il a été inséré par l'article VIII.34 du décret de la
decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 8 mei 2009 betreffende het Communauté flamande du 8 mai 2009 relatif à l'enseignement XIX.
onderwijs XIX. B.2.1. Het beroep tot vernietiging is ingesteld op grond van artikel B.2.1. Le recours en annulation est introduit sur la base de l'article
4, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het 4, alinéa 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Grondwettelijk Hof, dat bepaalt dat een nieuwe termijn van zes maanden constitutionnelle, qui prévoit qu'un nouveau délai de six mois est
openstaat voor het instellen, door onder meer iedere natuurlijke of ouvert pour l'introduction par, entre autres, toute personne physique
rechtspersoon die doet blijken van een belang, van een beroep tot ou morale justifiant d'un intérêt, d'un recours en annulation d'une
vernietiging van een wet, een decreet of een ordonnantie wanneer het loi, d'un décret ou d'une ordonnance lorsque la Cour, statuant sur une
Hof, uitspraak doende op een prejudiciële vraag, heeft verklaard dat question préjudicielle, a déclaré que cette loi, ce décret ou cette
die wet, dat decreet of die ordonnantie met name een van de regels ordonnance viole, notamment, une des règles établies par la
schendt die zijn vastgesteld bij of krachtens de Grondwet om de Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences
respectieve bevoegdheden van de Staat, de gemeenschappen of de respectives de l'Etat, des communautés ou des régions.
gewesten te bepalen.
B.2.2. Bij zijn arrest nr. 28/2015 van 12 maart 2015 heeft het Hof B.2.2. Par son arrêt n° 28/2015 du 12 mars 2015, la Cour a dit pour
voor recht gezegd : droit :
« Artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse « L'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du
Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de
personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde l'enseignement subventionné et des centres subventionnés d'encadrement
centra voor leerlingenbegeleiding schendt artikel 129, § 2, van de des élèves viole l'article 129, § 2, de la Constitution, en ce qu'il
Grondwet, in zoverre het van toepassing is op de personeelsleden van s'applique aux membres du personnel d'une école francophone
een Franstalige basisschool die behoort tot het gesubsidieerd vrij fondamentale relevant de l'enseignement libre subventionné située dans
onderwijs en die gevestigd is in een gemeente met een bijzonder une commune à statut linguistique spécial »
taalstatuut ».
B.3. Artikel 19quater van het decreet van 27 maart 1991 betreffende de B.3. L'article 19quater du décret du 27 mars 1991 relatif au statut de
rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd certains membres du personnel de l'enseignement subventionné et des
onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding, centres subventionnés d'encadrement des élèves, tel qu'il a été inséré
zoals ingevoegd bij artikel VIII.34 van het decreet van 8 mei 2009 par l'article VIII.34 du décret du 8 mai 2009 relatif à l'enseignement
betreffende het onderwijs XIX en aangevuld bij artikel VII.18 van het decreet van 9 juli 2010 betreffende het onderwijs XX, bepaalt : « Indien de bestuurstaal niet dezelfde taal is als de onderwijstaal, moet het personeelslid dat behoort tot een selectie- of bevorderingsambt van het bestuurs- en onderwijzend personeel, tot een pedagogische begeleidingsdienst, tot het ambt van administratief medewerker of een ambt van het administratief personeel de bestuurstaal beheersen op niveau B1 van het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen. Indien de bestuurstaal niet dezelfde taal is als de onderwijstaal, moet het personeelslid dat niet bedoeld is in het eerste lid de XIX et complété par l'article VII.18 du décret du 9 juillet 2010 relatif à l'enseignement XX, dispose : « Si la langue administrative n'est pas la même langue que la langue d'enseignement, le membre du personnel appartenant à une fonction de sélection ou de promotion du personnel directeur et enseignant, à un service d'encadrement pédagogique, à la fonction de collaborateur administratif ou à une fonction du personnel administratif, doit maîtriser la langue administrative au niveau B1 du Cadre européen commun de Référence pour Langues. Si la langue administrative n'est pas la même langue que la langue d'enseignement, le membre du personnel n'étant pas visé à l'alinéa
bestuurstaal beheersen op niveau A2 van het Gemeenschappelijk Europees premier doit maîtriser la langue administrative au niveau A2 du Cadre
Referentiekader voor Talen. européen commun de Référence pour Langues.
Een personeelslid voldoet aan de taalvereisten voor de bestuurstaal Un membre du personnel remplit les exigences linguistiques en matière
als hij in het bezit is van een bekwaamheidsbewijs dat behaald is in de langue administrative, s'il est porteur d'un titre obtenu dans la
de bestuurstaal aan een door de Vlaamse Gemeenschap erkende, langue administrative auprès d'un établissement d'enseignement
gefinancierde of gesubsidieerde Nederlandstalige onderwijsinstelling néerlandophone agréé, financé ou subventionné par la Communauté
». flamande ».
B.4. Bij zijn voormelde arrest nr. 28/2015 heeft het Hof geoordeeld : B.4. Par son arrêt n° 28/2015 précité, la Cour a jugé :
« B.7. Het in het geding zijnde artikel 19quater van het Rechtspositiedecreet heeft specifiek betrekking op het personeel van de onderwijsinstellingen waar de bestuurstaal niet dezelfde is als de onderwijstaal en legt taalkennisvereisten op aan diegenen die tijdelijk worden aangesteld in een door de Vlaamse overheid gesubsidieerde onderwijsinstelling. Luidens artikel 31, eerste lid, van het Rechtspositiedecreet geldt die taalkennisvereiste ook voor personeelsleden die in vast verband worden benoemd. De in het geding zijnde bepaling regelt niet een aangelegenheid die onder het onderwijs valt. B.8.1. Het Hof dient te onderzoeken of de regeling van die taalkennisvereisten voor de leerkrachten van de vrije gesubsidieerde scholen behoort tot de bevoegdheid om het gebruik van de talen voor het onderwijs in de door de overheid opgerichte, gesubsidieerde of erkende instellingen te regelen. « B.7. L'article 19quater, en cause, du décret sur le statut du personnel de l'enseignement subventionné concerne spécifiquement le personnel des établissements d'enseignement dans lesquels la langue administrative n'est pas la même que la langue d'enseignement et impose des conditions de connaissance linguistique aux personnes désignées à titre temporaire dans un établissement d'enseignement subventionné par l'autorité flamande. Aux termes de l'article 31, alinéa 1er, du décret sur le statut du personnel de l'enseignement subventionné, cette condition de connaissance linguistique s'applique également aux membres du personnel nommés à titre définitif. La disposition en cause ne règle pas une matière relevant de l'enseignement. B.8.1. La Cour doit examiner si le règlement de ces connaissances linguistiques pour les enseignants des écoles libres subventionnées relève de la compétence de régler l'emploi des langues pour l'enseignement dans les établissements créés, subventionnés ou reconnus par les pouvoirs publics.
B.8.2. In de aangelegenheden waarvoor de Grondwetgever de bevoegdheid B.8.2. Dans les matières pour lesquelles le Constituant n'a pas
om het gebruik van de talen te regelen niet ofwel aan de federale attribué la compétence de régler l'emploi des langues soit au
wetgever ofwel aan de gemeenschapswetgevers heeft toegewezen, omvat de législateur fédéral, soit aux législateurs communautaires, la
bevoegdheid om een bepaalde aangelegenheid te regelen die om compétence de régler une matière déterminée comprend celle d'imposer
taalkennisvereisten op te leggen, op voorwaarde dat er een voldoende des connaissances linguistiques à la condition qu'existe un lien
nauwe band bestaat tussen de betrokken aangelegenheid en de suffisamment étroit entre la matière concernée et les exigences en
desbetreffende vereisten en op voorwaarde dat die vereisten niet cause et à la condition que ces exigences n'aillent pas au-delà de ce
verder gaan dan hetgeen als noodzakelijk kan worden beschouwd voor de qui peut être considéré comme nécessaire pour l'accomplissement
redelijke vervulling van de betrokken taken. raisonnable des tâches concernées.
B.8.3. Hetzelfde geldt niet voor de aangelegenheden waarvoor de B.8.3. Il n'en va pas de même dans les matières pour lesquelles le
Grondwetgever de bevoegdheid om het gebruik van de talen te regelen Constituant a attribué la compétence de régler l'emploi des langues à
aan een bepaalde wetgever heeft toegewezen. De bevoegdheid om de un législateur déterminé. En effet, la compétence de régler la
taalkennis te regelen is in beginsel immers het uitvloeisel van de connaissance des langues est, en principe, le corollaire de la
bevoegdheid om het gebruik van de talen te regelen. Het komt de compétence de régler l'emploi des langues. Il appartient à l'autorité
overheid die bevoegd is om het gebruik van de talen te regelen toe compétente pour régler l'emploi des langues de déterminer également le
eveneens het niveau van taalkennis te bepalen dat vereist is om te niveau de connaissance linguistique requis pour pouvoir satisfaire aux
kunnen voldoen aan de verplichtingen inzake het gebruik van de talen obligations en matière d'emploi des langues et de déterminer la
en de wijze te bepalen waarop het vereiste bewijs van taalkennis kan manière dont la preuve de la connaissance linguistique exigée peut
worden geleverd. Wanneer de federale wetgever krachtens de Grondwet être rapportée. Lorsque le législateur fédéral est compétent, en vertu
bevoegd is om het gebruik van de talen in een bepaalde aangelegenheid de la Constitution, pour régler l'emploi des langues dans une matière
te regelen, is hij dat eveneens om de taalkennis in die aangelegenheid déterminée, il l'est également pour régler la connaissance
te regelen. Evenzo, wanneer de gemeenschappen krachtens de Grondwet linguistique dans cette matière. De même, lorsque les communautés sont
bevoegd zijn om het gebruik van de talen in een bepaalde compétentes, en vertu de la Constitution, pour régler l'emploi des
aangelegenheid te regelen, zijn zij dat eveneens om de taalkennis in langues dans une matière déterminée, elles le sont également pour
die aangelegenheid te regelen. régler la connaissance linguistique dans cette matière.
B.9.1. Daaruit volgt dat de in artikel 129, § 1, 2°, van de Grondwet B.9.1. Il s'ensuit que la compétence, visée à l'article 129, § 1er,
bedoelde bevoegdheid om ' het gebruik van de talen ' te regelen voor ' 2°, de la Constitution, de régler ' l'emploi des langues pour
het onderwijs in de door de overheid opgerichte, gesubsidieerde of l'enseignement dans les établissements créés, subventionnés ou
erkende instellingen ' eveneens de bevoegdheid omvat om, in die reconnus par les pouvoirs publics ' comprend également la compétence
aangelegenheid, taalkennisvereisten op te leggen aan de leerkrachten. d'imposer, en cette matière, des connaissances linguistiques aux enseignants.
B.9.2. In zoverre zij aan leerkrachten de kennis van een bepaalde taal B.9.2. En ce qu'elle impose la connaissance d'une langue déterminée à
oplegt, ressorteert de in het geding zijnde bepaling onder de des enseignants, la disposition en cause relève de la compétence de
bevoegdheid om het gebruik van de talen voor het onderwijs te regelen régler l'emploi des langues pour l'enseignement prévue par l'article
die is bepaald in artikel 129, § 1, 2°, en § 2, van de Grondwet. 129, § 1er, 2°, et § 2, de la Constitution. En effet, dès lors que le
Aangezien de Grondwetgever een territoriaal bevoegde wetgever heeft Constituant a désigné un législateur compétent pour régler l'emploi
aangewezen om het gebruik van de talen voor het onderwijs in de door des langues dans les établissements créés, subventionnés ou reconnus
de overheid opgerichte, gesubsidieerde of erkende instellingen te par les pouvoirs publics sur un territoire déterminé, les conditions
regelen, moeten de aan de leerkrachten opgelegde taalkennisvereisten, de connaissance linguistiques imposées aux enseignants en cette
in die aangelegenheid, immers worden beschouwd als een noodzakelijk matière doivent être considérées comme un corollaire nécessaire de
corollarium van die bevoegdheid. cette compétence.
[...] [...]
B.11. Aangezien de bevoegdheid om het gebruik van de talen te regelen B.11. Dès lors que la compétence de régler l'emploi des langues pour
l'enseignement dans les établissements d'enseignement créés,
voor het onderwijs in de onderwijsinstellingen die zijn opgericht, subventionnés ou reconnus par les pouvoirs publics et qui sont situés
gesubsidieerd of erkend door de overheid en die gevestigd zijn in de dans les communes à statut linguistique spécial revient, en vertu de
gemeenten met een bijzonder taalstatuut, krachtens artikel 129, § 2, l'article 129, § 2, de la Constitution, au législateur fédéral, le
van de Grondwet, aan de federale wetgever toekomt, is de decreetgever législateur décrétal n'est pas compétent pour adopter la disposition
niet bevoegd om de in het geding zijnde bepaling aan te nemen. Die en cause. Cette disposition n'est dès lors pas conforme à l'article
bepaling is dan ook niet verenigbaar met artikel 129, § 2, van de 129, § 2, de la Constitution ».
Grondwet ». B.5. Om redenen die identiek zijn aan die in het voormelde arrest nr. B.5. Pour des motifs identiques à ceux contenus dans l'arrêt n°
28/2015, is het enige middel gegrond. 28/2015 précité, le moyen unique est fondé.
Artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse Il y a lieu d'annuler l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la
Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains
personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde membres du personnel de l'enseignement subventionné et des centres
centra voor leerlingenbegeleiding dient te worden vernietigd, in subventionnés d'encadrement des élèves, en ce qu'il s'applique aux
zoverre het van toepassing is op de personeelsleden van een membres du personnel d'une école francophone fondamentale relevant de
Franstalige basisschool die behoort tot het gesubsidieerd vrij l'enseignement libre subventionné située dans une commune à statut
onderwijs en die gevestigd is in een gemeente met een bijzonder
taalstatuut. linguistique spécial.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
vernietigt artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de annule l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Communauté
Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding, in zoverre het van toepassing is op de personeelsleden van een Franstalige basisschool die behoort tot het vrij gesubsidieerd onderwijs en die gevestigd is in een gemeente met een bijzonder taalstatuut. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 11 mei 2016. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de l'enseignement subventionné et des centres subventionnés d'encadrement des élèves, en ce qu'il s'applique aux membres du personnel d'une école francophone fondamentale relevant de l'enseignement libre subventionné située dans une commune à statut linguistique spécial. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 11 mai 2016. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^