← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 46/2016 van 24 maart 2016 Rolnummers : 6132 en 6133 In zake
: de prejudiciële vragen betreffende artikel 75, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992,
gesteld door het Hof van Beroep te Luik. Het Grond samengesteld uit voorzitter
J. Spreutels, rechter A. Alen, waarnemend voorzitter, en de rechters L.(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 46/2016 van 24 maart 2016 Rolnummers : 6132 en 6133 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 75, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. Het Grond samengesteld uit voorzitter J. Spreutels, rechter A. Alen, waarnemend voorzitter, en de rechters L.(...) | Extrait de l'arrêt n° 46/2016 du 24 mars 2016 Numéros du rôle : 6132 et 6133 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 75, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992, posées par la Cour d'appel de Liège. La Cour consti composée du président J. Spreutels, du juge A. Alen, faisant fonction de président, et des juges L.(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 46/2016 van 24 maart 2016 | Extrait de l'arrêt n° 46/2016 du 24 mars 2016 |
Rolnummers : 6132 en 6133 | Numéros du rôle : 6132 et 6133 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 75, 3°, van het | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 75, 3°, |
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van | du Code des impôts sur les revenus 1992, posées par la Cour d'appel de |
Beroep te Luik. | Liège. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit voorzitter J. Spreutels, rechter A. Alen, waarnemend | composée du président J. Spreutels, du juge A. Alen, faisant fonction |
voorzitter, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, | de président, et des juges L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, |
E. Derycke en R. Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, | E. Derycke et R. Leysen, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, |
onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | présidée par le président J. Spreutels, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij twee arresten van 17 december 2014 in zake de nv « Les Sittelles » | Par deux arrêts du 17 décembre 2014 en cause de la SA « Les Sittelles |
tegen de Belgische Staat, FOD Financiën, waarvan de expedities ter | » contre l'Etat belge, SPF Finances, dont les expéditions sont |
griffie van het Hof zijn ingekomen op 7 januari 2015, heeft het Hof | parvenues au greffe de la Cour le 7 janvier 2015, la Cour d'appel de |
van Beroep te Luik de volgende prejudiciële vragen gesteld : | Liège a posé les questions préjudicielles suivantes : |
1. In het eerste arrest : « Schendt artikel 75, 3°, van het Wetboek | 1. Dans le premier arrêt : « L'article 75, 3° du Code des impôts sur |
van de inkomstenbelastingen 1992 de bepalingen van de artikelen 10, 11 | les revenus 1992 viole-t-il les dispositions des articles 10, 11 et |
en 172 van de Grondwet, in zoverre het tot gevolg heeft dat een | 172 de la Constitution en ce qu'il a pour effet d'exclure de la |
vennootschap die beantwoordt aan de criteria van een kmo in de zin van | déduction pour investissement une société qui répond aux critères de |
artikel 201, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de | la PME au sens de l'article 201, alinéa 1er, 1°, du Code des impôts |
inkomstenbelastingen en die, wegens de uitoefening van haar | sur les revenus et qui en raison de l'exercice de son objet social |
voornaamste of bijkomend maatschappelijk doel, het gebruik van de door | principal ou accessoire, cède l'usage de l'immobilisation acquise par |
haar verkregen vaste activa overdraagt aan een vennootschap die niet | |
aan de criteria van een kmo beantwoordt, maar waarop zij, gelet op | elle à une société qui ne répond pas aux critères de la PME mais sur |
haar participatie, een controle uitoefent zodat zij niet zelf door die | laquelle, vu la participation dont elle dispose, elle exerce un |
vennootschap wordt gecontroleerd, noch door die laatste wordt gebruikt | contrôle de sorte qu'elle n'est pas elle-même contrôlée par cette |
om haar een belastingvoordeel te laten genieten waarop zij normaal | société, ni instrumentalisée par cette dernière afin de lui faire |
gezien geen recht zou hebben, wordt uitgesloten van de | profiter d'un avantage fiscal auquel elle n'aurait normalement pas |
investeringsaftrek ? »; | droit ? »; |
2. In het tweede arrest : « Schendt artikel 75, 3°, van het Wetboek | 2. Dans le second arrêt : « L'article 75, 3° du Code des impôts sur |
van de inkomstenbelastingen 1992 de bepalingen van de artikelen 10, 11 | les revenus 1992 viole-t-il les dispositions des articles 10, 11 et |
en 172 van de Grondwet, in zoverre het tot gevolg heeft dat een | 172 de la Constitution en ce qu'il a pour effet d'exclure de la |
vennootschap die beantwoordt aan de criteria van een kmo in de zin van | déduction pour investissement une société qui répond aux critères de |
artikel 201, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de | la PME au sens de l'article 201, alinéa 1er, 1°, du Code des impôts |
inkomstenbelastingen en die, wegens de uitoefening van haar | sur les revenus et qui en raison de l'exercice de son objet social |
voornaamste of bijkomend maatschappelijk doel, het gebruik van de door | principal ou accessoire, cède l'usage de l'immobilisation acquise par |
haar verkregen vaste activa overdraagt aan een vennootschap die niet | |
aan de criteria van een kmo beantwoordt, uitsluitend wegens die | elle à une société qui ne répond pas aux critères de la PME du seul |
participatie, maar waarop zij, gelet op haar participatie, een | fait de cette participation mais sur laquelle, vu la participation |
controle uitoefent zodat zij niet zelf door die vennootschap wordt | dont elle dispose, elle exerce un contrôle de sorte qu'elle n'est pas |
gecontroleerd, noch door die laatste wordt gebruikt om haar een | elle-même contrôlée par cette société, ni instrumentalisée par cette |
belastingvoordeel te laten genieten waarop zij normaal gezien geen | dernière afin de lui faire profiter d'un avantage fiscal auquel elle |
recht zou hebben, wordt uitgesloten van de investeringsaftrek ? ». | n'aurait normalement pas droit ? ». |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6132 en 6133 van de rol van | Ces affaires, inscrites sous les numéros 6132 et 6133 du rôle de la |
het Hof, werden samengevoegd. | Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. In de prejudiciële vraag die in beide samengevoegde zaken wordt | B.1.1. La question préjudicielle posée dans les deux affaires jointes |
gesteld, wordt het Hof verzocht zich uit te spreken over de | invite la Cour à se prononcer sur la compatibilité, avec les articles |
bestaanbaarheid, met de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, van | 10, 11 et 172 de la Constitution, de l'article 75, 3°, du Code des |
artikel 75, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (WIB | impôts sur les revenus 1992 (CIR 1992), en ce qu'il a pour effet |
1992), in zoverre het tot gevolg heeft dat een vennootschap die | d'exclure de la déduction pour investissement une société qui répond |
beantwoordt aan de criteria van een kmo in de zin van artikel 201, | aux critères de la PME au sens de l'article 201, alinéa 1er, 1°, du |
eerste lid, 1°, van het WIB 1992 en die, wegens de uitoefening van | CIR 1992 et qui, en raison de l'exercice de son objet social principal |
haar voornaamste of bijkomend maatschappelijk doel, het gebruik van de | ou accessoire, cède l'usage de l'immobilisation acquise par elle à une |
door haar verkregen vaste activa overdraagt aan een vennootschap die | |
niet aan de criteria van een kmo beantwoordt, maar waarop zij, gelet | société qui ne correspond pas aux critères de la PME mais sur |
op haar participatie, een controle uitoefent zodat zij niet zelf door | laquelle, vu la participation dont elle dispose, elle exerce un |
die vennootschap wordt gecontroleerd, noch door die laatste wordt | contrôle, de sorte qu'elle n'est pas elle-même contrôlée par cette |
gebruikt om haar een belastingvoordeel te laten genieten waarop zij | société, ni instrumentalisée par cette dernière afin de lui faire |
normaal gezien geen recht zou hebben, wordt uitgesloten van de | profiter d'un avantage fiscal auquel elle n'aurait normalement pas |
investeringsaftrek. | droit. |
B.1.2. Artikel 68 van het WIB 1992 bepaalt : | B.1.2. L'article 68 du CIR 1992 dispose : |
« Winst en baten worden vrijgesteld tot een deel van de aanschaffings- | « Les bénéfices et profits sont exonérés à concurrence d'une quotité |
of beleggingswaarde van de materiële vaste activa die in nieuwe staat | de la valeur d'investissement ou de revient des immobilisations |
zijn verkregen of tot stand gebracht en van de nieuwe immateriële | corporelles acquises à l'état neuf ou constituées à l'état neuf et des |
vaste activa, indien die vaste activa in België voor het uitoefenen | immobilisations incorporelles neuves, lorsque ces immobilisations sont |
van de beroepswerkzaamheid worden gebruikt. Deze vrijstelling wordt ' | affectées en Belgique à l'exercice de l'activité professionnelle. |
investeringsaftrek ' genoemd ». | Cette exonération est dénommée ' déduction pour investissement ' ». |
Artikel 75 van hetzelfde Wetboek, zoals het van toepassing is op het | L'article 75 du même Code, tel qu'il est applicable au litige soumis |
aan de verwijzende rechter voorgelegde geschil, bepaalde : | au juge a quo, disposait : |
« De investeringsaftrek is evenmin van toepassing op : | « La déduction pour investissement n'est pas non plus applicable : |
[...] | [...] |
3° vaste activa indien het recht van gebruik ervan anders dan op de | 3° aux immobilisations dont le droit d'usage a été cédé à un autre |
wijze als vermeld sub 2° is overgedragen aan een andere | contribuable, selon des modalités différentes de celles visées au 2°, |
belastingplichtige, tenzij de overdracht gebeurt aan een natuurlijke | à moins que cette cession n'ait été effectuée à une personne physique |
persoon die de vaste activa in België gebruikt voor het behalen van | qui affecte ces immobilisations en Belgique à la réalisation de |
winst of baten en die het recht van gebruik daarvan geheel noch | bénéfices ou de profits et qui n'en cède pas l'usage à une tierce |
gedeeltelijk aan een derde overdraagt. | personne en tout ou en partie. |
[...] ». | [...] ». |
Artikel 201 van het WIB 1992, zoals het van toepassing is op het aan | L'article 201 du CIR 1992, tel qu'il est applicable au litige soumis |
de verwijzende rechter voorgelegde geschil, bepaalde : | au juge a quo, disposait : |
« In de gevallen als vermeld in artikel 69, § 1, eerste lid, 1°, wordt | « Dans les cas visés à l'article 69, § 1er, alinéa 1er, 1°), la |
de investeringsaftrek als volgt vastgesteld : | déduction pour investissement est déterminée comme suit : |
1° met betrekking tot binnenlandse vennootschappen waarvan de aandelen | 1° en ce qui concerne les sociétés résidentes dont les actions ou |
voor meer dan de helft toebehoren aan één of meer natuurlijke personen | parts, représentant la majorité des droits de vote, sont détenues à |
die de meerderheid van het stemrecht vertegenwoordigen, en die geen | concurrence de plus de la moitié par une ou plusieurs personnes |
deel uitmaken van een groep waartoe een coördinatiecentrum behoort als | physiques et qui ne font pas partie d'un groupe auquel appartient un |
vermeld in het koninklijk besluit nr. 187 van 30 december 1982 | centre de coordination visé à l'arrêté royal n° 187 du 30 décembre |
betreffende de oprichting van de coördinatiecentra, is het percentage | 1982 relatif à la création de centres de coordination, le pourcentage |
van de aftrek gelijk aan de percentsgewijs uitgedrukte stijging van | de la déduction est égal à l'augmentation exprimée en pour cent, de la |
het gemiddelde van de indexcijfers van de consumptieprijzen van het | moyenne des indices des prix à la consommation du Royaume de la |
Rijk voor het voorlaatste jaar dat voorafgaat aan het jaar waarnaar | pénultième année précédant celle dont le millésime désigne l'exercice |
het aanslagjaar wordt genoemd, waaraan het belastbare tijdperk is | d'imposition auquel est rattachée la période imposable au cours de |
verbonden waarin de investering is verricht, ten opzichte van het | laquelle l'investissement est effectué, par rapport à la moyenne des |
gemiddelde van de indexcijfers van het eraan voorafgaande jaar, | indices des prix à la consommation de l'année précédente, arrondie à |
afgerond tot de hogere of lagere eenheid naargelang de breuk al dan | l'unité supérieure ou inférieure selon que la fraction atteint ou non |
niet 50 pct. bedraagt en verhoogd met 1 percentpunt, maar het aldus | 50 p.c., et majorée de 1 point sans que le pourcentage ainsi obtenu |
verkregen percentage mag niet minder dan 3 pct. noch meer dan 10 pct. | puisse être inférieur à 3 p.c. ou supérieur à 10 p.c.; ce pourcentage |
bedragen; dat percentage is slechts van toepassing op de eerste schijf | ne s'applique qu'à la première tranche de 5.000.000 EUR |
van 5.000.000 EUR investeringen per belastbaar tijdperk; | d'investissements effectués par période imposable; |
2° met betrekking tot de niet in 1° vermelde vennootschappen is het | 2° en ce qui concerne les sociétés non visées au 1°, le pourcentage de |
percentage van de aftrek dat vermeld in 1°, doch teruggebracht tot 0. | la déduction est celui visé au 1°, mais ramené à 0. |
Wanneer de economische omstandigheden zulks rechtvaardigen kan de | Le Roi peut, lorsque les circonstances économiques le justifient, |
Koning, bij een in Ministerraad overlegd besluit, het percentage van | majorer, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, le pourcentage |
de investeringsaftrek vermeld in het eerste lid, 1° alsmede het in het | de base de la déduction pour investissement visé à l'alinéa 1er, 1°, |
eerste lid, 2°, vermelde percentage, in zover het tot 0 wordt | ainsi que le pourcentage visé à l'alinéa 1er, 2°, en tant qu'il est |
teruggebracht, verhogen. De Koning zal bij de Wetgevende Kamers, onmiddellijk indien ze in zitting zijn, zoniet bij de opening van de eerstvolgende zitting, een ontwerp van wet indienen tot bekrachtiging van de ter uitvoering van dit artikel genomen besluiten. Het bedrag van 5.000.000 EUR, vermeld in het eerste lid, 1°, wordt jaarlijks aan het indexcijfer van de consumptieprijzen van het Rijk aangepast. Die aanpassing gebeurt met behulp van de coëfficiënt die wordt verkregen door het gemiddelde van de indexcijfers van het voorlaatste jaar dat voorafgaat aan het jaar waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd te delen door het gemiddelde van de indexcijfers van het | ramené à 0. Le Roi saisira les Chambres législatives, immédiatement si elles sont réunies, sinon dès l'ouverture de leur plus prochaine session, d'un projet de loi de confirmation des arrêtés pris en exécution du présent article. Le montant de 5.000.000 EUR visé à l'alinéa 1er, 1°, est adapté annuellement à l'indice des prix à la consommation du Royaume. Cette adaptation est réalisée à l'aide du coefficient qui est obtenu en divisant la moyenne des indices des prix de la pénultième année précédant celle dont le millésime désigne l'exercice d'imposition par |
jaar 1988. Bij de berekeningen zijn de bepalingen van artikel 178, § | la moyenne des indices des prix de l'année 1988. Pour les calculs, on |
2, tweede en derde lid, van toepassing ». | applique les dispositions de l'article 178, § 2, alinéas 2 et 3 ». |
B.2.1. De in het geding zijnde bepaling vindt haar oorsprong in | B.2.1. La disposition en cause trouve son origine dans l'article 65 de |
artikel 65 van de herstelwet van 31 juli 1984 (Belgisch Staatsblad, 10 | la loi de redressement du 31 juillet 1984 (Moniteur belge, 10 août |
augustus 1984), dat een artikel 42ter, § 6, tweede lid, 4°, heeft | 1984), qui a inséré un article 42ter, § 6, alinéa 2, 4°, dans le CIR |
ingevoegd in het WIB 1964 om de investeringsaftrek uit te sluiten voor | 1964 en vue d'exclure la déduction pour investissement pour les |
de vaste activa waarvan het gebruiksrecht, met uitzondering van | |
datgene dat is bedoeld in 2° (namelijk de overdracht van het gebruik | immobilisations dont le droit d'usage autre que celui visé au 2° (en |
in het kader van een leasingcontract, een overeenkomst van erfpacht, | l'occurrence la cession d'usage dans le cadre d'un crédit-bail, d'une |
van opstal of soortgelijke onroerende rechten), is overgedragen aan | convention d'emphytéose, de superficie ou de droits immobiliers |
een derde, tenzij die overdracht is geschied ten voordele van | similaires) a été cédé à un tiers, à moins que cette cession n'ait été |
bedrijven in de zin van artikel 10, 1° (namelijk de nijverheids-, | effectuée au profit d'exploitations au sens de l'article 10, 1°, (soit |
handels- en landbouwbedrijven), die het gebruik van die vaste activa | les exploitations industrielles, commerciales ou agricoles) qui |
bestemmen voor de uitoefening van hun beroepswerkzaamheid in België | affectent l'usage de ces immobilisations à l'exercice de leur activité |
zonder het geheel of gedeeltelijk over te dragen aan een derde. | professionnelle en Belgique, sans le céder à un tiers en tout ou en |
Die bepaling werd in de parlementaire voorbereiding van de herstelwet | partie. Cette disposition a été justifiée comme suit dans les travaux |
van 31 juli 1984 als volgt verantwoord : | préparatoires de la loi de redressement du 31 juillet 1984 : |
« De ondervinding heeft uitgewezen dat buitenlandse ondernemingen in | « L'expérience a montré que des entreprises étrangères constituent une |
België een vennootschap oprichten met als doel materiële vaste activa | société en Belgique, laquelle a pour objet de donner des |
te verhuren aan hun thuishaven en de investeringsaftrek te kunnen | immobilisations en location aux sociétés dont elles émanent et de |
toepassen. De investeringsaftrek is uiteraard niet ingevoerd om geschenken te | pouvoir ainsi profiter de la déduction pour investissement. |
geven aan buitenlandse ondernemingen zonder enige bestuurs- of | La déduction pour investissement n'a bien entendu pas été instaurée |
exploitatiezetel in België. Daarom wordt voorgesteld de | pour avantager des entreprises étrangères qui n'ont pas en Belgique de |
investeringsaftrek niet meer te verlenen in de gevallen waar enig | siège de direction ou d'exploitation. C'est la raison pour laquelle il |
ander gebruiksrecht dan leasing, van roerende vaste activa, wordt | est proposé de ne plus accorder la déduction pour investissement dans |
afgestaan aan derden, waarbij de afstand van dergelijk recht aan in | les cas où tout droit d'usage de biens mobiliers, autre que le |
België gevestigde bedrijven uiteraard niet in de uitsluiting is | leasing, est cédé à des tiers, étant entendu que la cession d'un tel |
droit à des entreprises établies en Belgique ne tombe pas dans le | |
begrepen » (Parl. St., Kamer, 1983-1984, nr. 927/1, p. 28, en nr. | champ de l'exclusion » (Doc. parl., Chambre, 1983-1984, n° 927/1, p. |
927/27, p. 415). | 28, et n° 927/27, p. 415). |
B.2.2. De oorspronkelijke bepaling is meerdere keren gewijzigd. | B.2.2. La disposition d'origine a fait l'objet de plusieurs |
Artikel 12 van de wet van 28 juli 1992 houdende fiscale en financiële | modifications successives. Ainsi, l'article 12 de la loi du 28 juillet |
1992 portant des dispositions fiscales et financières (Moniteur belge, | |
bepalingen (Belgisch Staatsblad, 31 juli 1992) heeft aldus het | 31 juillet 1992) a étendu le bénéfice des déductions pour |
voordeel van de investeringsaftrek uitgebreid tot de beoefenaars van | investissement aux titulaires de professions libérales, charges ou |
vrije beroepen, ambten of posten, en zulks om de volgende motieven : | offices pour les motifs suivants : |
« Als algemene regel geldt dat immateriële vaste activa waarvan het | « En règle générale, la déduction pour investissement ne s'applique |
gebruik aan derden wordt afgestaan, niet voor investeringsaftrek in | pas aux immobilisations dont l'usage est cédé à des tiers. Toutefois, |
aanmerking komen. Als de huurder evenwel een nijverheids-, handels- of | si le preneur est une entreprise industrielle, commerciale ou agricole |
landbouwonderneming is, die die vaste activa voor haar werkzaamheden | qui affecte ces immobilisations à son activité professionnelle en |
in België gebruikt en ze niet aan derden afstaat, blijft de aftrek | Belgique, sans en céder l'usage à un tiers, la déduction reste acquise |
voor de verhuurder bestaan. Het ontwerp breidt die uitzonderingsregel | pour le bailleur. Cette exception est étendue par le projet aux |
uit tot huurders die beoefenaars van vrije beroepen, ambten of posten | locataires, titulaires d'une profession libérale, charge ou office. |
zijn. Die uitbreiding ligt eigenlijk voor de hand, aangezien het | Une telle extension est logique puisque ces derniers contribuables |
algemene recht om investeringen af te trekken sinds de wet van 7 | bénéficient, depuis la loi du 7 décembre 1988, d'un droit général à la |
december 1988, naar het voorbeeld van de ondernemers, ook aan | |
laatstgenoemde belastingplichtigen is toegekend » (Parl. St., Kamer, | déduction pour investissement, à l'instar des entrepreneurs » (Doc. |
1991-1992, nr. 444/9, p. 136). | parl., Chambre, 1991-1992, n° 444/9, p. 136). |
Een tweede wijziging is doorgevoerd bij artikel 3 van de wet van 28 | Une deuxième modification a été introduite par l'article 3 de la loi |
december 1992 houdende fiscale, financiële en diverse bepalingen | du 28 décembre 1992 portant des dispositions fiscales, financières et |
(Belgisch Staatsblad, 31 december 1992) en is als volgt verantwoord in | diverses (Moniteur belge, 31 décembre 1992), et justifiée comme suit |
de parlementaire voorbereiding van de wet : | dans les travaux préparatoires de la loi : |
« De Minister herinnert eraan dat via artikel 18 van de wet van 28 | « Le ministre rappelle que l'article 18 de la loi du 28 juillet 1992 |
juli 1992 houdende fiscale en financiële bepalingen (Belgisch Staatsblad van 31 juli 1992) het tarief van de investeringsaftrek tot nul werd teruggebracht voor vennootschappen waarvan de aandelen niet voor meer dan de helft toebehoren aan één of meer natuurlijke personen en voor vennootschappen die deel uitmaken van een groep waartoe een coördinatiecentrum behoort. De administratie heeft echter vastgesteld dat bepaalde grote vennootschappen pogen deze bepaling te omzeilen door hun investeringen te doen verrichten via KMO's, die wel aan de vereiste voorwaarden voldoen. Het voorgestelde artikel 1ter is dan ook bedoeld om deze omzeiling tegen te gaan. De investeringsaftrek blijft echter behouden ingeval het recht van gebruik van de vaste activa door de KMO wordt afgestaan aan een andere KMO die eveneens aan de voorwaarden voldoet om de investeringsaftrek te genieten. Artikel 1ter beoogt dus enkel het geval waarin een KMO investeringsaftrek geniet voor vaste activa waarvan zij het recht van gebruik afstaat aan een (grote) vennootschap die zelf geen investeringsaftrek kan genieten (nultarief) » (Parl. St., Kamer, | portant des dispositions fiscales et financières (Moniteur belge du 31 juillet 1992) a ramené à zéro le taux de la déduction pour investissement pour les sociétés dont les actions ou parts ne sont détenues, à concurrence de plus de la moitié, par une ou plusieurs personnes physiques et pour les sociétés qui font partie d'un groupe auquel appartient un centre de coordination. L'administration a cependant constaté que certaines grandes sociétés tentent de contourner cette disposition en faisant effectuer leur investissement par des PME, qui répondent quant à elles aux conditions requises. L'article 1erter proposé vise dès lors à combattre cette pratique. La déduction pour investissement est toutefois maintenue dans le cas où le droit d'usage des actifs immobilisés est cédé par une PME à une autre PME qui satisfait également aux conditions permettant de bénéficier de la déduction pour investissement. L'article 1erter vise dès lors uniquement les cas où une PME bénéficie de la déduction pour investissement pour des actifs immobilisés dont elle cède le droit d'usage à une (grande) société qui ne peut elle-même bénéficier d'aucune déduction pour investissement (tarif |
1992-1993, nr. 717/5, p. 54). | zéro) » (Doc. parl., Chambre, 1992-1993, n° 717/5, p. 54). |
B.3. Bij zijn arrest nr. 127/2008 van 1 september 2008, in antwoord op | B.3. Par son arrêt n° 127/2008 du 1er septembre 2008 en réponse à une |
een prejudiciële vraag van de Rechtbank van eerste aanleg te Namen in | question préjudicielle posée par le Tribunal de première instance de |
dezelfde zaak als die waarin de partijen nog steeds voor de | Namur dans la même affaire que celle qui oppose toujours les parties |
verwijzende rechter tegenover elkaar staan, heeft het Hof geoordeeld : | devant le juge a quo, la Cour a jugé : |
« B.3.2. Uit artikel 201, eerste lid, 2°, van het WIB 1992 blijkt dat | « B.3.2. Il ressort de l'article 201, alinéa 1er, 2°, du CIR 1992 que |
de investeringsaftrek is uitgesloten voor de vennootschappen die niet | la déduction pour investissement est exclue dans le chef des sociétés |
beantwoorden aan de twee in 1° van dezelfde bepaling vermelde | qui ne répondent pas aux deux critères mentionnés au 1° de la même |
criteria, namelijk die van een kleine en middelgrote onderneming (kmo) | disposition, en l'occurrence ceux d'une petite et moyenne entreprise |
in de zin van de voormelde bepaling. Voor dergelijke vennootschappen | (PME) au sens de ladite disposition. En effet, pour de telles |
is de investeringsaftrek immers teruggebracht tot nul procent. Voor de | sociétés, le pourcentage de la déduction pour investissement est |
kmo's beperkt het voormelde artikel 201, eerste lid, 1°, de | ramené à zéro. Pour ce qui concerne les PME, l'article 201, alinéa 1er, |
investeringsaftrek tot een bedrag van 5 miljoen euro investeringen per | 1°, précité limite la déduction pour investissement à un montant de 5 |
millions d'euros d'investissements effectués par période imposable. | |
belastbaar tijdperk. | B.3.3. La mesure prévue par l'article 201, alinéa 1er, 1° et 2°, du |
B.3.3. De in artikel 201, eerste lid, 1° en 2°, van het WIB 1992 | CIR 1992 a été justifiée comme suit dans les travaux préparatoires de |
vervatte maatregel is als volgt verantwoord in de parlementaire | |
voorbereiding van de wet van 28 juli 1992 die aan de aanneming ervan | la loi du 28 juillet 1992 qui est à l'origine de son adoption : |
ten grondslag ligt : ' Daar voor de vennootschappen het fiscale voordeel van de | ' L'avantage fiscal que représente pour les sociétés la déduction pour |
investeringsaftrek geen doorslaggevend element is bij het nemen van | investissement n'étant pas l'élément prépondérant dans la décision |
investeringsbeslissingen, werd er beslist - doch enkel voor de | d'investir, il a été décidé de réduire à zéro - mais seulement pour |
vennootschappen - het percentage van die aftrek voor de investeringen | les sociétés - le pourcentage de cette déduction pour les |
vanaf 27 maart 1992 (datum van de aankondiging van de maatregel door | investissements réalisés à partir du 27 mars 1992 (date de l'annonce |
de Regering) tot nul te verlagen. De investeringsaftrek wordt nochtans | de la mesure par le Gouvernement). Celle-ci n'est cependant pas |
niet afgeschaft zodat, wanneer de economische omstandigheden het | supprimée de sorte que, si les circonstances économiques l'exigent, la |
noodzaken, de aftrek opnieuw kan worden ingevoerd bij een in | déduction peut être réintroduite par un arrêté royal délibéré en |
Ministerraad overlegd koninklijk besluit. | Conseil des ministres. |
Het koninklijk besluit zal bij wet moeten worden bekrachtigd. | L'arrêté royal devra être confirmé par une loi. |
[...] ' (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 444/1, p. 16). | [...] ' (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n° 444/1, p. 16). |
B.4.1. Ermee rekening houdend dat het stelsel van de | B.4.1. Compte tenu de ce que le régime de déduction pour |
investeringsaftrek verschilt naargelang het al dan niet een | investissement diffère selon qu'il s'agit ou non d'une société |
vennootschap betreft die beantwoordt aan de criteria van een kmo in de | répondant aux critères de la PME au sens de la disposition précitée, |
zin van de voormelde bepaling, moet het Hof een onderscheid maken | la Cour doit opérer une distinction entre les deux types de sociétés |
tussen de twee soorten vennootschappen om zich uit te spreken over het | pour se prononcer sur la première différence de traitement dénoncée. |
eerste aangeklaagde verschil in behandeling. | |
Een vennootschap die niet voldoet aan de criteria van een kmo in de | Ainsi, une société qui ne répond pas aux critères d'une PME au sens de |
zin van artikel 201, eerste lid, 1°, van het WIB 1992 en die, in het | l'article 201, alinéa 1er, 1°, du CIR 1992 et qui, dans le cadre de |
kader van de uitoefening van haar vennootschapsactiviteit, de vaste | l'exercice de son activité sociale, exploite l'immobilisation sans en |
activa uitbaat zonder het gebruik ervan over te dragen, kan aldus geen | céder l'usage, ne peut prétendre à aucune déduction pour |
aanspraak maken op een investeringsaftrek, aangezien het percentage | investissement dès lors que le taux de celle-ci est ramené à zéro par |
ervan is teruggebracht tot nul ingevolge het 2° van dezelfde bepaling. | l'effet du 2° de la même disposition. Il en résulte que, dans cette |
Hieruit vloeit voort dat zij, in die hypothese, niet anders wordt | |
behandeld dan een vennootschap die, wegens de uitoefening van haar | hypothèse, elle n'est pas traitée de manière différente d'une société |
vennootschapsactiviteit, de vaste activa uitbaat door het gebruik | qui, en raison de l'exercice de son activité sociale, exploite |
ervan over te dragen aan een andere derde dan een natuurlijke persoon | l'immobilisation en en cédant l'usage à un tiers autre qu'une personne |
die die vaste activa gebruikt voor het behalen van winst of baten en | physique qui affecte cette immobilisation à la réalisation de |
die het gebruik ervan niet geheel noch gedeeltelijk aan een derde | bénéfices ou de profits et qui n'en cède pas l'usage à une tierce |
overdraagt, waarbij de laatstgenoemde eveneens is uitgesloten van het | personne en tout ou en partie, cette dernière étant elle aussi exclue |
voordeel van de investeringsaftrek. | du bénéfice de la déduction pour investissement. |
Wanneer daarentegen een vennootschap beantwoordt aan de criteria van | Lorsqu'en revanche, une société répond aux critères de la PME définis |
een kmo zoals gedefinieerd in artikel 201, eerste lid, 1°, van het WIB | à l'article 201, alinéa 1er, 1°, du CIR 1992, elle peut prétendre au |
1992, kan zij aanspraak maken op het voordeel van de | |
investeringsaftrek tot een bedrag van 5 miljoen euro investeringen per | bénéfice de la déduction pour investissement jusqu'à un montant de 5 |
belastbaar tijdperk wanneer zij de vaste activa uitbaat zonder het | millions d'euros d'investissements effectués par période imposable |
gebruik ervan over te dragen. Dat is niet het geval voor een | lorsqu'elle exploite l'immobilisation sans en céder l'usage. Tel n'est |
vennootschap (ongeacht of zij al dan niet aan de criteria van een kmo | pas le cas pour une société (qu'elle réponde ou non aux critères de la |
voldoet) die de vaste activa uitbaat door het gebruik ervan over te | PME) qui exploite l'immobilisation en en cédant l'usage à un tiers |
dragen aan een andere derde dan een natuurlijke persoon die die vaste | autre qu'une personne physique qui affecte cette immobilisation à la |
activa gebruikt voor het behalen van winst of baten en die het gebruik | réalisation de bénéfices ou profits et qui n'en cède pas l'usage à une |
ervan geheel noch gedeeltelijk overdraagt aan een derde. Die | tierce personne en tout ou en partie. Celle-ci se trouve en effet |
vennootschap is immers uitgesloten van het voordeel van de | exclue du bénéfice de la déduction pour investissement par l'effet de |
investeringsaftrek ingevolge het in het geding zijnde artikel 75, 3°, | l'article 75, 3°, du CIR 1992 en cause. |
van het WIB 1992. | |
B.4.2. Rekening houdend met het in B.2.2 omschreven doel, is het | B.4.2. Compte tenu de l'objectif décrit en B.2.2, il est |
redelijk verantwoord om een vennootschap die beantwoordt aan de | raisonnablement justifié d'exclure de la déduction pour investissement |
criteria van een kmo zoals gedefinieerd in artikel 201, eerste lid, | une société qui répond aux critères de la PME définis à l'article 201, |
1°, van het WIB 1992 en die het recht van gebruik van de verkregen | alinéa 1er, 1°, du CIR 1992 et qui cède le droit d'usage de |
vaste activa overdraagt aan een vennootschap die niet beantwoordt aan | l'immobilisation acquise à une société qui ne répond pas auxdits |
die criteria en derhalve geen aanspraak zou kunnen maken op de | critères et ne pourrait, partant, prétendre à la déduction pour |
investeringsaftrek bepaald in de artikelen 68 en volgende van | investissement prévue aux articles 68 et suivants du même Code si elle |
hetzelfde Wetboek indien zij zelf de vaste activa zou hebben | avait elle-même acquis l'immobilisation. |
verkregen, uit te sluiten van de investeringsaftrek. | Toutefois, en ce qu'elle a pour effet d'exclure de la déduction pour |
In zoverre hij tot gevolg heeft dat de vaste activa verkregen door een | investissement l'immobilisation acquise par une PME au sens de |
kmo in de zin van artikel 201, eerste lid, 1°, van het Wetboek, | l'article 201, alinéa 1er, 1°, du Code lorsque celle-ci cède le droit |
wanneer die het recht van gebruik van die vaste activa overdraagt aan | d'usage de ladite immobilisation à une autre société PME qui pourrait |
een andere kmo die zelf aanspraak zou kunnen maken op de aftrek indien | elle-même prétendre à la déduction si elle avait acquis |
zij de vaste activa zou hebben verkregen, van de investeringsaftrek | l'immobilisation, la mesure prescrite par l'article 75, 3°, du CIR |
worden uitgesloten, is de in artikel 75, 3°, van het WIB 1992 vervatte | 1992 n'est pas pertinente pour atteindre l'objectif du législateur. Le |
maatregel echter niet pertinent om het doel van de wetgever te | |
bereiken. De kans dat het aftrekverbod wordt omzeild, is in een | |
dergelijke hypothese immers onbestaande, vermits de overdragende | risque de contournement de l'interdiction de déduction est, en effet, |
vennootschap en de overnemende vennootschap beide aanspraak kunnen | inexistant en pareille hypothèse puisque la société cédante et la |
maken op de investeringsaftrek op grond van artikel 201, eerste lid, | société cessionnaire peuvent toutes deux prétendre à la déduction pour |
1°, van het WIB 1992. | investissement en vertu de l'article 201, alinéa 1er, 1°, du CIR 1992. |
B.4.3. De prejudiciële vraag dient in die mate bevestigend te worden | B.4.3. La question préjudicielle appelle, dans cette mesure, une |
beantwoord. | réponse positive. |
[...] | [...] |
B.6.2. Voorts moet de hypothese nog worden onderzocht van een | B.6.2. Doit encore être examinée l'hypothèse d'une société qui répond |
vennootschap die beantwoordt aan de criteria van een kmo in de zin van | |
artikel 201, eerste lid, 1°, van het WIB 1992, naargelang zij het | aux critères de la PME au sens de l'article 201, alinéa 1er, 1°, du |
gebruik van de verkregen vaste activa overdraagt aan een natuurlijke | CIR 1992, selon qu'elle cède l'usage de l'immobilisation acquise à une |
persoon onder de in de vraag omschreven voorwaarden, dan wel het | personne physique aux conditions décrites par la question ou selon |
gebruik van de vaste activa overdraagt aan een andere derde dan een | qu'elle cède l'usage de l'immobilisation à un tiers autre qu'une |
natuurlijke persoon. | personne physique. |
Om de in B.4.1 en B.4.2 vermelde motieven, vermocht de wetgever, gelet | Pour les motifs mentionnés en B.4.1 et B.4.2, le législateur a pu |
raisonnablement considérer, compte tenu de l'objectif qu'il entendait | |
op het door hem nagestreefde doel, in herinnering gebracht in B.2.2, | poursuivre et qui a été rappelé en B.2.2, qu'il convenait d'exclure de |
redelijkerwijs ervan uit te gaan dat de kmo's die het gebruik van de | la déduction pour investissement les PME qui cèdent l'usage de |
verkregen vaste activa overdragen aan vennootschappen die geen | l'immobilisation acquise à des sociétés qui n'auraient pu prétendre au |
aanspraak hadden kunnen maken op het voordeel van de | bénéfice de la déduction pour investissement si elles avaient |
investeringsaftrek indien zij de vaste activa in kwestie zelf hadden | elles-mêmes acquis l'immobilisation en question. |
verkregen, van de investeringsaftrek moesten worden uitgesloten. | En revanche, en ce qu'elle a pour effet d'exclure du bénéfice de la |
In zoverre hij tot gevolg heeft dat een kmo in de zin van artikel 201, | déduction pour investissement une PME au sens de l'article 201, alinéa |
eerste lid, 1°, van het WIB 1992 van de investeringsaftrek wordt | 1er, 1°, du CIR 1992, qui cède l'usage de l'immobilisation acquise à |
uitgesloten wanneer zij het gebruik van de verkregen vaste activa | une autre PME au sens de la même disposition, alors que celle-ci |
overdraagt aan een andere kmo in de zin van dezelfde bepaling, terwijl | |
die de investeringsaftrek zou hebben kunnen genieten indien zij de | aurait pu bénéficier de la déduction pour investissement si elle avait |
vaste activa zelf had verkregen, is de in artikel 75, 3°, van het WIB | elle-même acquis l'immobilisation, la mesure prescrite par l'article |
1992 voorgeschreven maatregel daarentegen niet pertinent ten aanzien | 75, 3°, du CIR 1992 n'est pas pertinente par rapport à l'objectif |
van het nagestreefde doel. | poursuivi. |
B.6.3. De prejudiciële vraag dient in die mate bevestigend te worden | B.6.3. La question préjudicielle appelle, dans cette mesure, une |
beantwoord ». | réponse positive ». |
B.4.1. Het Hof wordt verzocht na te gaan of artikel 75, 3°, van het | B.4.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité de l'article 75, |
WIB 1992 bestaanbaar is met de artikelen 10, 11 en 172 van de | 3°, du CIR 1992 avec les articles 10, 11 et 172 de la Constitution |
Grondwet, in de hypothese dat de overdracht van het recht van gebruik | dans l'hypothèse où la cession du droit d'usage a été octroyée à une |
is toegekend aan een vennootschap die niet beantwoordt aan de criteria | société qui ne répond pas aux critères de la PME, en raison du fait |
van de kmo, door het feit dat de vennootschap die het gebruiksrecht | que la société cédante du droit d'usage détenait au moment des faits |
overdraagt, op het ogenblik van de feiten alle aandelen van de | l'ensemble des actions de la société cessionnaire mais que cette |
overnemende vennootschap bezat, terwijl die overdracht niet is | cession n'a pas été octroyée en vue de contourner les règles en |
toegekend om de regels inzake de investeringsaftrek te omzeilen. B.4.2. Het Hof heeft die hypothese onderzocht in zijn voormelde arrest nr. 127/2008. Zoals hiervoor is vermeld, heeft het Hof immers geoordeeld dat de in het geding zijnde bepaling niet in strijd was met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie in zoverre de investeringsaftrek niet kon worden toegekend wanneer een vennootschap het gebruik van verkregen vaste activa overdraagt aan een vennootschap die, zoals dat te dezen het geval is, geen aanspraak zou hebben kunnen maken op het voordeel van de investeringsaftrek indien zij de vaste activa in kwestie zelf had verkregen. De omstandigheid dat de tweede vennootschap wordt gecontroleerd door de eerste, kan dat oordeel niet wijzigen. Uit de in de verwijzingsbeslissing uiteengezette feiten blijkt dat de overdragende vennootschap is opgericht in het kader van een juridische constructie met de overnemende vennootschap en dat zij de aftrek had kunnen genieten indien zij het gebruik van het goed niet had overgedragen aan de bvba waarvan zij zopas de aandelen had overgekocht die tot dan toe toebehoorden aan natuurlijke personen. Er dient te worden aangenomen dat diegene die beslist een of meer rechtspersonen op te richten in het kader van een juridische constructie de voor- en nadelen daarvan heeft afgewogen. De in het geding zijnde bepaling zou bijgevolg niet kunnen worden verweten dat zij tot gevolg heeft de overdragende vennootschap uit te sluiten van het recht op de belastingaftrek. B.4.3. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof | matière de déduction pour investissement. B.4.2. Cette hypothèse a été envisagée par la Cour dans son arrêt n° 127/2008 précité. En effet, comme il a été dit plus haut, la Cour a jugé que la disposition en cause ne violait pas le principe d'égalité et de non-discrimination en ce que la déduction pour investissement ne pouvait être accordée lorsqu'une société cède l'usage d'une immobilisation acquise à une société qui n'aurait pu, comme c'est le cas en l'espèce, prétendre au bénéfice de la déduction pour investissement si elle avait elle-même acquis l'immobilisation en question. La circonstance que la seconde société est contrôlée par la première n'est pas de nature à modifier ce jugement. Il apparaît des faits exposés dans la décision de renvoi que la société cédante a été créée dans le cadre d'une construction juridique avec la société cessionnaire et qu'elle aurait pu bénéficier de la déduction si elle n'avait pas cédé l'usage du bien à la SPRL dont elle venait de racheter les parts détenues jusque-là par des personnes physiques. Il faut considérer que celui qui décide de constituer une ou plusieurs personnes morales dans le cadre d'une construction juridique en a évalué les avantages et les inconvénients. Il ne saurait par conséquent être reproché à la disposition en cause d'avoir pour effet d'exclure la société cédante du droit à la déduction fiscale. B.4.3. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative. Par ces motifs, la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 75, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 | L'article 75, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992 ne viole pas |
schendt de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet niet in zoverre het | les dispositions des articles 10, 11 et 172 de la Constitution en ce |
tot gevolg heeft een vennootschap die beantwoordt aan de criteria van | qu'il a pour effet d'exclure de la déduction pour investissement une |
een kmo in de zin van artikel 201, eerste lid, 1°, van hetzelfde | société qui répond aux critères de la PME au sens de l'article 201, |
Wetboek en die, wegens de uitoefening van haar maatschappelijk doel, | alinéa 1er, 1°, du même Code et qui, en raison de l'exercice de son |
het gebruik van de door haar verkregen vaste activa overdraagt aan een | objet social, cède l'usage de l'immobilisation acquise par elle à une |
vennootschap die niet aan de criteria van een kmo beantwoordt, uit te | |
sluiten van de investeringsaftrek. | société qui ne répond pas aux critères de la PME. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 24 maart 2016. | la Cour constitutionnelle, le 24 mars 2016. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
J. Spreutels | J. Spreutels |