Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 23/2016 van 18 februari 2016 Rolnummer : 6093 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 31 van de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen, gesteld door het Hof van Beroep te Brusse Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 23/2016 van 18 februari 2016 Rolnummer : 6093 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 31 van de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen, gesteld door het Hof van Beroep te Brusse Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 23/2016 du 18 février 2016 Numéro du rôle : 6093 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 31 de la loi du 31 janvier 2009 relative à la continuité des entreprises, posée par la Cour d'appel de Bruxelles. La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 23/2016 van 18 februari 2016 Extrait de l'arrêt n° 23/2016 du 18 février 2016
Rolnummer : 6093 Numéro du rôle : 6093
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 31 van de wet van 31 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 31 de la loi
januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen, gesteld du 31 janvier 2009 relative à la continuité des entreprises, posée par
door het Hof van Beroep te Brussel. la Cour d'appel de Bruxelles.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée
Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 24 oktober 2014 in zake de bvba « Belgium Taste » tegen Par arrêt du 24 octobre 2014 en cause de la SPRL « Belgium Taste »
de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la
ingekomen op 19 november 2014, heeft het Hof van Beroep te Brussel de Cour le 19 novembre 2014, la Cour d'appel de Bruxelles a posé la
volgende prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 31 van de wet van 31 januari 2009 betreffende de « L'article 31 de la loi du 31 janvier 2009 relative à la continuité
des entreprises viole-t-il les principes d'égalité et de
continuïteit van de ondernemingen de in de artikelen 10 en 11 van de non-discrimination édictés par les articles 10 et 11 de la
Grondwet vastgelegde beginselen van gelijkheid en niet-discriminatie Constitution en ce qu'il proscrit les saisies pratiquées du chef de
in zoverre het verbiedt om tijdens de opschorting beslag te leggen créances sursitaires au cours du sursis, sans viser les hypothèques
voor schuldvorderingen in de opschorting, zonder de wettelijke légales de l'administration fiscale, alors que les hypothèques légales
hypotheken van de belastingadministratie te beogen, terwijl de ont, dans les faits, le même effet d'indisponibilité du patrimoine que
wettelijke hypotheken in de feiten hetzelfde gevolg van
onbeschikbaarheid van het vermogen hebben als het bewarend beslag op les saisies immobilières conservatoires et que l'inscription
onroerend goed en de hypothecaire inschrijving aan de
belastingadministratie een prioritaire rang verleent, waarbij hypothécaire confère à l'administration fiscale un rang prioritaire,
daarentegen de andere schuldeisers geen bewarend beslag op onroerend tandis que les autres créanciers ne peuvent faire transcrire une
goed tijdens de opschorting kunnen laten overschrijven ? ». saisie immobilière conservatoire pendant le sursis ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van B.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité avec les articles 10
artikel 31 van de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit et 11 de la Constitution, de l'article 31 de la loi du 31 janvier 2009
van de ondernemingen (hierna : WCO) met de artikelen 10 en 11 van de relative à la continuité des entreprises (ci-après : LCE) en ce qu'il
Grondwet, in zoverre het verbiedt om tijdens de opschorting beslag te proscrit les saisies pratiquées du chef des créances sursitaires en
leggen voor schuldvorderingen in de opschorting, zonder de wettelijke cours de sursis, sans viser les hypothèques légales de
hypotheken van de belastingadministratie te beogen, terwijl die, l'administration fiscale, alors que, d'après le juge a quo, celles-ci
volgens de verwijzende rechter, in de feiten hetzelfde gevolg van auraient, dans les faits, le même effet d'indisponibilité du
onbeschikbaarheid van het vermogen zouden hebben als het bewarend
beslag op onroerend goed en aan de belastingadministratie een patrimoine que les saisies immobilières conservatoires et
prioritaire rang zouden verlenen terwijl de andere schuldeisers geen conféreraient à l'administration fiscale un rang prioritaire alors que
bewarend beslag op onroerend goed tijdens de opschorting zouden kunnen les autres créanciers ne pourraient faire transcrire une saisie
laten overschrijven. immobilière conservatoire pendant le sursis.
B.2.1. De WCO voorziet onder meer in een zogenoemde procedure « van B.2.1. La LCE prévoit, notamment, une procédure dite « de
gerechtelijke reorganisatie » die strekt tot het behouden, onder réorganisation judiciaire » qui a pour but de préserver, sous le
toezicht van de rechter, van de continuïteit van het geheel of een contrôle du juge, la continuité de tout ou partie de l'entreprise en
gedeelte van de onderneming in moeilijkheden of van haar activiteiten
(artikel 16, eerste lid, van de WCO); die procedure maakt het mogelijk difficulté ou de ses activités (article 16, alinéa 1er, de la LCE);
de schuldenaar een opschorting toe te kennen (waarvan de duur door de cette procédure permet d'accorder un sursis (dont la durée est fixée
rechter wordt bepaald krachtens artikel 24, § 2, van de WCO) om hetzij par le juge en vertu de l'article 24, § 2, de la LCE) au débiteur en
tot een gerechtelijke reorganisatie te komen door een minnelijk
akkoord tussen schuldeisers en schuldenaar - bedoeld in artikel 43 - vue soit d'aboutir à une réorganisation judiciaire par accord amiable
of door een collectief akkoord van de schuldeisers - bedoeld in de entre créanciers et débiteur, visé à l'article 43, ou par accord
artikelen 44 en volgende -, hetzij de overdracht toe te staan, aan collectif des créanciers, visé aux articles 44 et suivants, soit de
derden, van het geheel of een gedeelte van de onderneming of haar permettre le transfert à des tiers de tout ou partie de l'entreprise
activiteiten, bedoeld in de artikelen 59 en volgende (artikel 16, ou de ses activités, visé aux articles 59 et suivants (article 16,
tweede lid, van de WCO). alinéa 2, de la LCE).
De parlementaire voorbereiding van de WCO vermeldt daarover : Les travaux préparatoires de la LCE indiquent à ce sujet :
« ' De continuïteit van de onderneming behouden ', verwijst naar de « ' Préserver la continuité de l'entreprise ' fait référence à
entiteit zelf met haar verschillende componenten. ' De activiteiten l'entité elle-même, avec ses différentes composantes. ' Préserver les
behouden ' verwijst naar de economische activiteit die gedeeltelijk activités ' fait référence à l'activité économique partiellement
losstaat van het medium ervan. De formulering is heel ruim bedoeld, détachée de son support. La formulation est, à dessein, très large
teneinde te voorkomen dat de wil van de wetgever door interpretaties pour éviter que des interprétations ne dénaturent la volonté du
wordt vertekend : het is duidelijk de bedoeling ervoor te zorgen dat législateur : il s'agit bien d'assurer que, dans des conditions
problemen van structurele of toevallige aard in toereikende économiques adéquates, des problèmes de nature structurelle ou
economische omstandigheden kunnen worden opgelost » (Parl. St., Kamer, accidentelle puissent être résolus » (Doc. parl., Chambre, S.E. 2007,
B.Z. 2007, DOC 52-0160/001, p. 15). DOC 52-0160/001, p. 15).
B.2.2. De wetgever heeft met die procedure de draagwijdte willen B.2.2. Le législateur a entendu, par cette procédure, élargir la
verruimen van de regelgeving op het gerechtelijk akkoord, die zij portée de la réglementation relative au concordat judiciaire qu'elle
vervangt (Parl. St., Kamer, B.Z. 2007, DOC 52-0160/002, pp. 39 en 82). remplace (Doc. parl., Chambre, S.E. 2007, DOC 52-0160/002, pp. 39 et
Hij heeft getracht het doel van behoud van de continuïteit van de 82). Il a tenté de concilier l'objectif de préserver la continuité de
onderneming te verzoenen met dat van vrijwaring van de rechten van de l'entreprise avec celui de sauvegarder les droits des créanciers :
schuldeisers :
« [De materie met betrekking tot de gevolgen van de gerechtelijke « [La matière relative aux conséquences de la réorganisation
reorganisatie] is een van de moeilijkste die er bestaat omdat een judiciaire] est l'une des plus difficiles qui soient, parce qu'une
insolventiewetgeving rekening moet houden met zeer uiteenlopende législation sur l'insolvabilité doit tenir compte d'intérêts très
belangen : de belangen van de schuldeisers die wensen betaald te divergents : les intérêts des créanciers qui souhaitent être payés le
worden op zo kort mogelijke tijd en de nood om de reorganisatie een plus vite possible, et la nécessité de donner une chance à la
kans te geven (met inbegrip van een reorganisatie door overdracht van réorganisation (y compris une réorganisation par transfert
de onderneming). De regel is dat de continuïteit en van de onderneming d'entreprise). La règle est que la continuité de l'entreprise et des
en van de contracten behouden blijft, maar het is vanzelfsprekend dat contrats est conservée, mais il va de soi que le maintien des droits
in een periode van acute betaalmoeilijkheden de handhaving van de sera menacé pendant une période de difficultés financières importantes
rechten bedreigd wordt » (Parl. St., Kamer, B.Z. 2007, DOC 52-0160/005, p. 10). » (Doc. parl., Chambre, S.E. 2007, DOC 52-0160/005, p. 10).
B.3. De wet bepaalt dat tijdens de periode van opschorting voor B.3. La loi prévoit que durant la période sursitaire, aucune voie
schuldvorderingen in de opschorting geen enkel middel van d'exécution des créances sursitaires ne peut être poursuivie et aucune
tenuitvoerlegging kan worden voortgezet en dat tijdens de periode van saisie ne peut être pratiquée du chef de ces créances au cours de la
opschorting voor die schuldvorderingen geen enkel beslag kan worden
gelegd. période de sursis.
De artikelen 30 en 31 van de WCO bepalen immers : Les articles 30 et 31 de la LCE disposent en effet :
«

Art. 30.Tijdens de duur van de opschorting kan voor schuldvorderingen in de opschorting geen enkel middel van tenuitvoerlegging op de roerende of onroerende goederen van de schuldenaar worden voortgezet of aangewend. Tijdens dezelfde periode kan de schuldenaar die koopman is, niet worden failliet verklaard en, indien de schuldenaar een vennootschap is, kan deze niet gerechtelijk worden ontbonden.

Art. 31.Tijdens de opschorting kan voor schuldvorderingen in de opschorting geen enkel beslag worden gelegd. De reeds eerder gelegde beslagen behouden hun bewarend karakter, maar de rechtbank kan, naar gelang van de omstandigheden, er handlichting

«

Art. 30.Aucune voie d'exécution des créances sursitaires ne peut être poursuivie ou exercée sur les biens meubles ou immeubles du débiteur au cours du sursis. Pendant la même période, le débiteur qui a la qualité de commerçant ne peut pas être déclaré en faillite et, dans le cas d'une société, celle-ci ne peut pas être dissoute judiciairement.

Art. 31.Aucune saisie ne peut être pratiquée du chef des créances sursitaires au cours du sursis. Les saisies déjà pratiquées antérieurement conservent leur caractère conservatoire, mais le tribunal peut, selon les circonstances et dans

van geven na het verslag van de gedelegeerd rechter, de schuldeiser en la mesure où cette mainlevée n'impose pas un préjudice significatif au
de schuldenaar gehoord te hebben, in zoverre de handlichting geen créancier, en accorder mainlevée après avoir entendu le juge délégué
beduidend nadeel veroorzaakt aan de schuldeiser ». en son rapport, ainsi que le créancier et le débiteur ».
B.4. De verwijzende rechter stelt vast dat artikel 31 van de WCO, B.4. Le juge a quo constate que si l'article 31 de la LCE interdit
hoewel het het beslag uitdrukkelijk verbiedt, daarentegen met geen explicitement les saisies, il reste par contre muet en ce qui concerne
woord rept over de wettelijke hypotheek van de fiscus. Volgens hem zou l'hypothèque légale du fisc. A son estime, l'autorisation donnée à
de aan de belastingadministratie verleende machtiging om hypothecaire l'administration fiscale de prendre des inscriptions hypothécaires en
inschrijvingen te nemen tot zekerheid van schuldvorderingen in de garantie de créances sursitaires pendant la durée du sursis créerait
opschorting tijdens de duur van de opschorting een verschil in une différence de traitement entre, d'une part, les créanciers
behandeling doen ontstaan tussen, enerzijds, de andere schuldeisers in sursitaires autres que l'administration fiscale, qui se voient
de opschorting dan de belastingadministratie, die het verbod krijgen interdire de pratiquer toute saisie, en ce compris conservatoire, du
om tijdens de opschorting enig beslag, ook een bewarend, voor een
schuldvordering in de opschorting te leggen, en, anderzijds, de chef d'une créance sursitaire en cours de sursis et, d'autre part,
belastingadministratie die niet het verbod krijgt om tijdens de l'administration fiscale qui ne se voit pas interdire l'inscription
opschorting een wettelijke hypotheek voor schuldvorderingen in de d'une hypothèque légale du chef de créances sursitaires en cours de
opschorting in te schrijven, terwijl beide maatregelen in de feiten sursis alors que les deux mesures ont dans les faits un effet
een gevolg van onbeschikbaarheid van het bezwaarde goed hebben. d'indisponibilité du bien grevé.
B.5. De schuldvorderingen in de opschorting worden in artikel 2, c), B.5. Les créances sursitaires sont définies à l'article 2, c), de la
van de WCO gedefinieerd als « de schuldvorderingen ontstaan voor het LCE comme « les créances nées avant le jugement d'ouverture de la
vonnis dat de procedure van gerechtelijke reorganisatie opent of die procédure de réorganisation judiciaire ou nées du dépôt de la requête
uit het verzoekschrift of beslissingen genomen in het kader van de
procedure volgen ».
In punt d) van hetzelfde artikel worden de buitengewone ou des décisions prises dans le cadre de la procédure ».
schuldvorderingen in de opschorting gedefinieerd als die welke Le même article définit, en son point d), les créances sursitaires
gewaarborgd zijn door een bijzonder voorrecht of door een hypotheek en extraordinaires comme celles qui sont garanties par un privilège
als de schuldvorderingen van de schuldeisers-eigenaars, terwijl de spécial ou par une hypothèque ainsi que les créances des
gewone schuldvorderingen in de opschorting in punt e) van artikel 2 créanciers-propriétaires tandis que le point e) de l'article 2 de la
van de wet worden gedefinieerd als de andere schuldvorderingen dan de loi définit les créances sursitaires ordinaires comme les créances
buitengewone schuldvorderingen in de opschorting. autres que les créances sursitaires extraordinaires.
In de parlementaire voorbereiding wordt gepreciseerd : Les travaux préparatoires précisent :
« Schuldvorderingen in de opschorting zijn die welke bedoeld zijn in « Les créances sursitaires sont celles qui sont visées par la demande
de aanvraag tot opschorting. Zij gaan vooraf aan de dag waarop de de sursis. Elles sont antérieures au jour de la déclaration
opschorting open is verklaard of volgen uit het verzoekschrift of de d'ouverture de sursis, ou découlent d'une requête ou des décisions
beslissingen genomen in het kader van de procedure (bijvoorbeeld een prises dans le cadre de la procédure (par exemple une créance qui naît
schuld die ontstaat wegens de toepassing van een ontbindende du fait de l'application d'une clause résolutoire en cas de
voorwaarde in geval van reorganisatie). Twee soorten schulden zijn
bedoeld : gewone schuldvorderingen in de opschorting en buitengewone réorganisation). Deux types de créances sont visées: les créances
schuldvorderingen in de opschorting. sursitaires ordinaires et les créances sursitaires extraordinaires.
Deze laatste schuldvorderingen krijgen een bijzondere behandeling en Ces dernières qui bénéficient d'un traitement particulier sont les
zijn gewaarborgd door een zakelijke zekerheid, d.w.z. een waarborg of créances garanties par une sûreté réelle, c'est-à-dire un gage ou une
een hypotheek, of komen in aanmerking voor een waarborg verstrekt door hypothèque, ou bénéficient d'une garantie donnée par la rétention du
de retentie van een eigendomsrecht of via een bijzonder voorrecht » droit de propriété ou par le biais d'un privilège spécial » (Doc.
(Parl. St., Kamer, B.Z. 2007, DOC 52-0160/002, pp. 44-45). parl., Chambre, S.E. 2007, DOC 52-0160/002, pp. 44-45).
B.6.1. Met betrekking tot de schuldvorderingen van de B.6.1. En ce qui concerne les créances de l'administration des impôts,
belastingadministratie heeft de wetgever aangegeven dat zij, net zoals le législateur a indiqué qu'au même titre que celles de la sécurité
die van de sociale zekerheid of van de algemeen bevoorrechte sociale ou des créanciers privilégiés généraux, elles constituaient
schuldeisers, gewone schuldvorderingen in de opschorting vormden. des créances sursitaires ordinaires.
Terwijl de fiscus bij de wet betreffende het gerechtelijk akkoord tot Alors que le fisc était élevé au rang de créancier sursitaire
buitengewone schuldeiser in de opschorting was verheven, werd de extraordinaire par la loi relative au concordat judiciaire, la
wijziging van zijn rechten bij de in het geding zijnde wet verantwoord modification de ses droits par la loi en cause a été justifiée par le
door de bekommernis om, in het kader van procedures die het herstel souci d'assurer dans le cadre des procédures visant au redressement de
van de onderneming beogen, de gelijke behandeling te verzekeren van l'entreprise le traitement égal de tous les créanciers, qu'ils soient
alle schuldeisers, zowel openbare als private, en er op die manier publics ou privés, et de faire en sorte que chacun de ces derniers
voor te zorgen dat elk van die laatsten in het algemeen belang correct apporte sa juste part au redressement de l'entreprise dans l'intérêt
bijdraagt tot het herstel van de onderneming (ibid.). De wetgever was général (ibid.). Le législateur estimait en effet que sans l'exclusion
immers van oordeel dat de voorgestelde procedure, zonder de
uitsluiting van de algemene voorrechten, geen enkele kans zou maken des privilèges généraux, la procédure proposée n'aurait aucune chance
(Parl. St., Senaat, 2008-2009, nr. 4-995/2, p. 15; Parl. St., Senaat, d'aboutir (Doc. parl., Sénat, 2008-2009, n° 4-995/2, p. 15; Doc.
2008-2009, nr. 4-995/3, p. 22). parl., Sénat, 2008-2009, n° 4-995/3, p. 22).
B.6.2. De minister van Financiën die werd ondervraagd over de wet, B.6.2. Questionné à propos de la loi, le ministre des Finances a
heeft bevestigd dat de belastingadministratie niet betwistte dat de confirmé que l'administration fiscale ne contestait pas le fait que le
fiscus als een gewone schuldeiser in de opschorting moet worden fisc doit être considéré comme un créancier sursitaire ordinaire pour
beschouwd voor de belastingschulden die niet zijn gewaarborgd door een les créances fiscales non garanties par une inscription hypothécaire
hypothecaire inschrijving en waarvan het belastbaar feit dateert van et dont le fait générateur est antérieur au jugement prononçant
vóór het vonnis dat de procedure van gerechtelijke reorganisatie open l'ouverture de la procédure en réorganisation judiciaire. Le fisc doit
verklaart. De fiscus moet daarentegen als een buitengewone schuldeiser en revanche être considéré comme un créancier sursitaire
in de opschorting worden beschouwd als de schuldvordering is extraordinaire lorsque sa créance est couverte par une inscription
gewaarborgd door een hypothecaire inschrijving (Hand., Senaat, 18 hypothécaire (Annales Sénat, 18 mars 2010, n° 4-116, p. 118).
maart 2010, nr. 4-116, p. 118).
B.7.1. Volgens de Ministerraad zou de prejudiciële vraag op een B.7.1. D'après le Conseil des ministres, la question préjudicielle
verkeerde premisse berusten door te vermelden dat het recht op reposerait sur une prémisse erronée en indiquant que le droit
hypothecaire inschrijving in de praktijk wordt gelijkgesteld met een d'inscription hypothécaire s'identifie en pratique à une saisie
beslag dat bij artikel 31 van de in het geding zijnde wet is verboden. prohibée par l'article 31 de la loi en cause. La différence de
Het in de vraag aangeklaagde verschil in behandeling zou onbestaande traitement dénoncée par la question serait inexistante dès lors que
zijn aangezien de belastingadministratie tijdens de periode van l'administration fiscale ne peut procéder à aucune saisie durant la
opschorting niet kan overgaan tot enig beslag, zoals dat het geval is période de sursis comme c'est le cas pour tout autre créancier.
voor elke andere schuldeiser.
B.7.2. De door de Ministerraad opgeworpen exceptie vereist een B.7.2. L'exception soulevée par le Conseil des ministres requiert de
vergelijking van de juridische regeling van de beslagen en die van de comparer le régime juridique des saisies et des hypothèques ainsi que
hypotheken, alsook van de gevolgen die die maatregelen voor het les conséquences que ces mesures peuvent avoir sur le patrimoine du
vermogen van de schuldenaar kunnen hebben. Het onderzoek van die débiteur. L'examen de cette exception se confond avec l'examen du fond
exceptie valt samen met het onderzoek van de grond van de zaak. de l'affaire.
B.8. De Ministerraad voert eveneens aan dat het aangeklaagde verschil B.8. Le Conseil des ministres soutient encore que la différence de
in behandeling tussen de belastingadministratie en de andere traitement dénoncée entre l'administration fiscale et les autres
schuldeisers met betrekking tot het voorrecht van de hypothecaire créanciers quant au privilège de l'inscription hypothécaire dont seule
inschrijving dat enkel de eerstgenoemde geniet, niet zijn oorsprong bénéficie la première, ne trouve pas son origine dans l'article 31 de
vindt in artikel 31 van de WCO maar in de artikelen 85 en 88 van het la LCE mais dans les articles 85 et 88 du Code de la TVA qui ne font
BTW-Wetboek die niet het voorwerp van de prejudiciële vraag uitmaken. pas l'objet de la question préjudicielle.
B.9.1. De hypotheekwet van 16 december 1851 beschrijft de algemene B.9.1. La loi hypothécaire du 16 décembre 1851 décrit le régime
regeling van de voorrechten en hypotheken op roerende en onroerende général des privilèges et hypothèques sur les biens meubles et
goederen van eenieder die zich persoonlijk heeft verbonden en die immeubles de quiconque qui s'est obligé personnellement et qui est
ertoe gehouden is zijn verbintenissen na te komen, onder verband van tenu de remplir ses engagements sur tous ses biens, présents et à
al zijn goederen, zo tegenwoordige als toekomstige (artikel 7). venir (article 7).
Die goederen strekken tot gemeenschappelijke waarborg voor de Ces biens constituent le gage commun des créanciers et le prix s'en
schuldeisers en de prijs ervan wordt onder hen naar evenredigheid van distribue entre eux par contribution à moins qu'il n'existe entre les
hun vordering verdeeld, tenzij er tussen de schuldeisers wettige créanciers les causes légitimes de préférence que sont les privilèges
redenen van voorrang, namelijk voorrechten en hypotheken, bestaan
(artikelen 8 en 9). et les hypothèques (articles 8 et 9).
De hypotheek wordt in artikel 41 van de hypotheekwet gedefinieerd als L'hypothèque est définie par l'article 41 de la loi hypothécaire comme
een zakelijk recht op onroerende goederen, die verbonden zijn ter un droit réel sur les immeubles affectés à l'acquittement d'une
voldoening van een verbintenis. De wettelijke hypotheek is de obligation. L'hypothèque légale est celle qui résulte de la loi
hypotheek die uit de wet ontstaat (artikel 44). (article 44).
B.9.2. Een wettelijke hypotheek wordt ten gunste van de Schatkist B.9.2. Une hypothèque légale est reconnue en faveur du Trésor par
toegekend bij artikel 425 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen l'article 425 du Code des impôts sur les revenus 1992 (ci-après : CIR
1992 (hierna : WIB 1992). Het bepaalt : 1992). Il dispose :
« De directe belastingen en de voorheffingen in hoofdsom en « Les impôts directs et les précomptes en principal et additionnels,
opcentiemen, de interesten en de kosten zijn gewaarborgd door een les intérêts et les frais sont garantis par une hypothèque légale sur
wettelijke hypotheek op al de aan de belastingschuldige toebehorende tous les biens appartenant au redevable, situés en Belgique, et qui en
goederen, die in België gelegen en daarvoor vatbaar zijn. sont susceptibles.
[...] ». [...] ».
In artikel 426 van hetzelfde Wetboek wordt gepreciseerd dat die L'article 426 du même Code précise que cette hypothèque ne préjudicie
pas aux privilèges et hypothèques antérieurs et qu'elle ne prend rang
hypotheek de vorige voorrechten en hypotheken geenszins schaadt en dat qu'à partir de son inscription. C'est au moment de cette inscription
zij slechts rang neemt vanaf haar inschrijving. Het is op het ogenblik que l'hypothèque devient en effet opposable aux tiers.
van die inschrijving dat de hypotheek immers aan derden kan worden tegengeworpen. B.9.3. Une hypothèque légale est également prévue en faveur du Trésor
B.9.3. Bij artikel 86 van het BTW-Wetboek wordt ten gunste van de par l'article 86 du Code de la TVA sur tous les biens appartenant aux
Schatkist eveneens voorzien in een wettelijke hypotheek op alle daarvoor vatbare en in België gelegen goederen van de redevables, situés en Belgique et qui sont susceptibles d'hypothèque,
belastingschuldige, voor de invordering van de belasting, van de pour le recouvrement de la taxe, des intérêts et des frais. L'article
interesten en van de kosten. Artikel 88 van hetzelfde Wetboek bepaalt 88 du même Code dispose que celle-ci prend rang à compter du jour de
dat de rang ervan wordt bepaald door de dagtekening van de
inschrijving die wordt genomen. l'inscription qui en est faite.
B.10. Hoewel de voormelde bepalingen van het WIB 1992 en van het B.10. Si les dispositions précitées du CIR 1992 et du Code de la TVA
BTW-Wetboek de grondslag vormen van de wettelijke hypotheek die de constituent le fondement de l'hypothèque légale dont bénéficie
l'administration fiscale et fixent les règles qui déterminent leur
belastingadministratie geniet en de regels vaststellen die de rang rang, elles n'établissent en aucune manière le sort de ces hypothèques
ervan bepalen, leggen zij geenszins het lot van die hypotheken vast durant la période sursitaire organisée dans le cadre d'une procédure
tijdens de periode van opschorting die in het kader van een procedure de réorganisation judiciaire. Partant, contrairement à ce qu'affirme
van gerechtelijke reorganisatie is geregeld. Bijgevolg kunnen die
bepalingen, in tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad beweert, niet le Conseil des ministres, ces dispositions ne peuvent être à l'origine
aan de oorsprong van het door de verwijzende rechter aangeklaagde de la différence de traitement dénoncée par le juge a quo.
verschil in behandeling liggen.
De exceptie wordt verworpen. L'exception est rejetée.
B.11.1. De aangelegenheid van het bewarend beslag wordt geregeld in B.11.1. La matière des saisies conservatoires est réglée par le titre
titel II van het vijfde deel van het Gerechtelijk Wetboek. II de la cinquième partie du Code judiciaire.
Artikel 1413 van dat Wetboek bepaalt dat iedere schuldeiser in L'article 1413 dudit Code prévoit que tout créancier peut, dans les
spoedeisende gevallen aan de rechter toelating kan vragen om op de cas qui requièrent célérité, demander au juge l'autorisation de saisir
conservatoirement les biens saisissables qui appartiennent à son
voor beslag vatbare goederen van zijn schuldenaar bewarend beslag te débiteur. Cette autorisation doit être demandée par requête adressée
leggen. Die toelating moet krachtens artikel 1417 van het Wetboek au juge, en vertu de l'article 1417 du Code.
worden gevraagd bij een verzoekschrift dat aan de rechter wordt
gericht. B.11.2. De regels eigen aan het bewarend beslag op onroerend goed zijn B.11.2. Les règles propres à la saisie immobilière conservatoire sont
vastgelegd in de artikelen 1429 tot 1444 van het Gerechtelijk Wetboek. consacrées par les articles 1429 à 1444 du Code judiciaire. D'après
Volgens artikel 1442 doet dat beslag geen voorrang ontstaan ten l'article 1442, cette saisie ne crée aucun droit de préférence au
voordele van de beslagleggende schuldeiser en verhindert het het profit du créancier saisissant et ne fait pas obstacle à la saisie
beslag op onroerend goed niet. In artikel 1443 wordt eveneens immobilière. L'article 1443 précise également que le débiteur reste en
gepreciseerd dat de schuldenaar in het bezit blijft van de in beslag
genomen goederen, het genot ervan mag hebben en elke daad van beheer possession des biens saisis, peut en jouir et accomplir tout acte
mag verrichten, alsook de vruchten ervan mag plukken. d'administration de même qu'en récolter les fruits.
B.12.1. De regels met betrekking tot de maatregelen van gedwongen B.12.1. Les règles qui régissent les mesures d'exécution forcée sont
tenuitvoerlegging worden vastgelegd in titel III van het tweede deel fixées par le titre III de la deuxième partie du Code judiciaire.
van het Gerechtelijk Wetboek.
Artikel 1494 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat geen uitvoerend L'article 1494 du Code judiciaire prévoit qu'il ne sera procédé à une
beslag mag worden gelegd dan krachtens een uitvoerbare titel en wegens saisie-exécution qu'en vertu d'un titre exécutoire et pour des choses
vaststaande en zekere zaken. liquides et certaines.
B.12.2. Met betrekking tot het uitvoerend beslag op onroerend goed B.12.2. En ce qui concerne la saisie-exécution immobilière, l'article
bepaalt artikel 1560 van het Gerechtelijk Wetboek : 1560 du Code judiciaire dispose :
« De schuldeiser kan de uitwinning vervolgen : « Le créancier peut poursuivre l'expropriation :
1° van de onroerende goederen en van hun als onroerend goed beschouwd 1° des biens immobiliers et de leurs accessoires réputés immeubles,
toebehoren die eigendom zijn van zijn schuldenaar; appartenant en propriété à son débiteur;
2° van de rechten van vruchtgebruik, erfpacht en opstal die aan de 2° des droits d'usufruit, d'emphytéose et de superficie appartenant au
schuldenaar toebehoren op goederen van dezelfde aard ». débiteur, sur les biens de même nature ».
Indien de in beslag genomen onroerende goederen niet verhuurd of Si les immeubles saisis ne sont pas loués ou affermés, le saisi reste
verpacht zijn, blijft de beslagene, als gerechtelijk sekwester, in het en leur possession jusqu'à leur vente, comme séquestre judiciaire, à
bezit ervan tot bij de verkoop ervan, tenzij de rechter, op verzoek moins que, sur la demande d'un ou de plusieurs créanciers, il n'en
van een of meer schuldeisers, anders beschikt (artikel 1572 van het soit autrement ordonné par le juge (article 1572 du Code judiciaire).
Gerechtelijk Wetboek). B.12.3. Onder de bij het Wetboek voorgeschreven voorwaarden en B.12.3. Dans les conditions et formalités prescrites par le Code, il
vormvereisten wordt het onroerend goed uit de hand of met een veiling est procédé à la vente de l'immeuble de gré à gré ou par adjudication.
verkocht. Artikel 1627 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat de L'article 1627 du Code judiciaire dispose que quinze jours au plus
gerechtsdeurwaarder, uiterlijk 15 dagen na de verkoop, de schuldeisers tard après la vente, l'huissier de justice invite les créanciers
die beslag of verzet hebben gedaan, verzoekt de aangifte en het bewijs saisissants ou opposants à faire parvenir en ses bureaux, dans les
van hun schuldvordering in hoofdsom, interest en kosten binnen 15 quinze jours, la déclaration et la justification de la créance en
dagen op zijn kantoor te doen toekomen, met vermelding, indien daartoe principal, intérêts et frais, avec la mention, s'il y a lieu, du
grond bestaat, van het voorrecht waarop zij aanspraak maken. privilège auquel ils prétendent.
De rechten van de ingeschreven schuldeisers gaan over op de prijs ten Les droits des créanciers inscrits sont reportés sur le prix par
gevolge van de toewijzing, zoals artikel 1639 van het Wetboek erin voorziet. l'effet de l'adjudication ainsi que le prévoit l'article 1639 du Code.
B.13. Zoals in B.3 is vermeld, kan tijdens de periode van opschorting B.13. Comme il est dit en B.3, durant la période sursitaire accordée
die aan de schuldenaar is toegekend in het kader van een procedure van gerechtelijke reorganisatie, geen enkel beslag, zowel bewarend als uitvoerend, worden gelegd door de schuldeisers in de opschorting, zowel gewone als buitengewone. B.14.1. De wettelijke hypotheek vormt geen beslag in de technische betekenis van het woord. Terwijl het bewarend beslag op onroerend goed geen enkel voorrecht aan de schuldeiser verleent, heeft een hypotheek tot gevolg dat een zakelijk recht wordt toegekend aan de schuldeiser die ze laat inschrijven en dat hem vanaf die inschrijving een rang van bevoorrechte schuldeiser wordt verleend. De inschrijving van een wettelijke hypotheek door de fiscus tijdens de periode van opschorting van een procedure van gerechtelijke reorganisatie heeft niet tot gevolg dat de belastingadministratie tot bevoorrechte schuldeiser wordt verheven op het ogenblik waarop daartoe wordt overgegaan, maar wel dat haar die rang na afloop van de procedure wordt verleend en dat aan de schuldeisers die niet over een dergelijk voorrecht beschikken, pas de mogelijkheid wordt geboden zich in een situatie van samenloop te bevinden zodra de fiscus is voldaan. au débiteur dans le cadre d'une procédure de réorganisation judiciaire, aucune saisie, qu'elle soit conservatoire ou d'exécution, ne peut être pratiquée par les créanciers sursitaires, qu'ils soient ordinaires ou extraordinaires. B.14.1. L'hypothèque légale ne constitue pas une saisie au sens technique du terme. Tandis que la saisie immobilière conservatoire ne confère au créancier aucun privilège, une hypothèque a pour effet de reconnaître un droit réel au créancier qui fait procéder à son inscription et de lui donner un rang de créancier privilégié à compter de celle-ci. L'inscription d'une hypothèque légale par le fisc au cours de la période sursitaire d'une procédure de réorganisation judiciaire a pour effet, non d'ériger l'administration fiscale en créancier privilégié au moment où il y est procédé, mais de lui conférer ce rang au terme de la procédure et ne permettre aux créanciers qui ne disposent pas d'un tel privilège d'être en situation de concours, qu'une fois le fisc désintéressé.
B.14.2. Zoals blijkt uit de in B.6 aangehaalde parlementaire B.14.2. Or, comme cela ressort des travaux préparatoires de la LCE
voorbereiding van de WCO, heeft de wetgever aan de cités en B.6, le législateur a entendu donner à l'administration
belastingadministratie echter de rang van gewone schuldeiser tijdens fiscale le rang de créancier ordinaire durant cette période afin
die periode willen verlenen teneinde de gelijkheid te verzekeren
tussen alle schuldeisers op wie de procedure betrekking heeft en d'assurer l'égalité entre tous les créanciers intéressés par la
teneinde aldus de continuïteit van de onderneming te bevorderen. procédure et de favoriser ainsi la continuité de l'entreprise.
B.14.3. Daaruit vloeit voort dat de in het geding zijnde bepaling, B.14.3. Il en résulte qu'en n'interdisant pas à l'administration
door de belastingadministratie tijdens de periode van opschorting niet fiscale, au cours de la période sursitaire, de prendre une inscription
te verbieden een hypothecaire inschrijving te nemen om erna als hypothécaire en vue d'être reconnue comme créancier privilégié à son
bevoorrechte schuldeiser te worden erkend, op onevenredige wijze terme, la disposition en cause porte atteinte de manière
afbreuk doet aan de rechten van de andere schuldeisers wier situatie disproportionnée aux droits des autres créanciers dont la situation
rechtstreeks zal worden geraakt door het bestaan van een dergelijk sera directement affectée par l'existence d'un tel privilège, en
voorrecht, in strijd met de wil van de wetgever om de gelijkheid van contrariété avec la volonté du législateur de protéger l'égalité des
de schuldeisers te beschermen. créanciers.
De in het geding zijnde bepaling is derhalve in dat opzicht niet La disposition en cause n'est dès lors pas compatible, à cet égard,
bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aangezien de vaststelling van die lacune is uitgedrukt in voldoende Dès lors que le constat de cette lacune est exprimé en des termes
nauwkeurige en volledige bewoordingen die toelaten de in het geding suffisamment précis et complets qui permettent l'application de la
zijnde bepaling toe te passen met inachtneming van de artikelen 10 en disposition en cause dans le respect des articles 10 et 11 de la
11 van de Grondwet, staat het aan de verwijzende rechter een einde te Constitution, il appartient au juge a quo de mettre fin à la violation
maken aan de schending van die normen. de ces normes.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
En ce qu'il n'interdit pas à l'administration fiscale, au cours de la
procédure sursitaire, de prendre une inscription hypothécaire en vue
d'être reconnue comme créancier privilégié à son terme, l'article 31
Artikel 31 van de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit de la loi du 31 janvier 2009 relative à la continuité des entreprises
van de ondernemingen schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in viole les articles 10 et 11 de la Constitution.
zoverre het de belastingadministratie tijdens de periode van
opschorting niet verbiedt een hypothecaire inschrijving te nemen om
erna als bevoorrechte schuldeiser te worden erkend.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 18 februari 2016. la Cour constitutionnelle, le 18 février 2016.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^