Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 162/2015 van 19 november 2015 Rolnummer : 6052 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 2, 1° en 3°, 6, 11 en 13 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 28 februari 2014 houdende wijziging van het de Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 162/2015 van 19 november 2015 Rolnummer : 6052 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 2, 1° en 3°, 6, 11 en 13 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 28 februari 2014 houdende wijziging van het de Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...) Extrait de l'arrêt n° 162/2015 du 19 novembre 2015 Numéro du rôle : 6052 En cause : le recours en annulation des articles 2, 1° et 3°, 6, 11 et 13 du décret de la Région flamande du 28 février 2014 modifiant le décret du 2 mars 1999 portant s La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 162/2015 van 19 november 2015 Extrait de l'arrêt n° 162/2015 du 19 novembre 2015
Rolnummer : 6052 Numéro du rôle : 6052
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 2, 1° en 3°, 6, En cause : le recours en annulation des articles 2, 1° et 3°, 6, 11 et
11 en 13 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 28 februari 2014 13 du décret de la Région flamande du 28 février 2014 modifiant le
houdende wijziging van het decreet van 2 maart 1999 houdende het décret du 2 mars 1999 portant sur la politique et la gestion des ports
beleid en het beheer van de zeehavens, ingesteld door de nv « Rütgers Belgium ». maritimes, introduit par la SA « Rütgers Belgium ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en T. Giet, bijgestaan door de Merckx-Van Goey, P. Nihoul et T. Giet, assistée du greffier P.-Y.
griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
Alen, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 3 oktober Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 3
2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 6 octobre 2014 et parvenue au greffe le 6 octobre 2014, la SA « Rütgers
oktober 2014, heeft de nv « Rütgers Belgium », bijgestaan en
vertegenwoordigd door Mr. E. Van Hooydonck, advocaat bij de balie te Belgium », assistée et représentée par Me E. Van Hooydonck, avocat au
Antwerpen, beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 2, 1° en barreau d'Anvers, a introduit un recours en annulation des articles 2,
3°, 6, 11 en 13 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 28 februari 1° et 3°, 6, 11 et 13 du décret de la Région flamande du 28 février
2014 houdende wijziging van het decreet van 2 maart 1999 houdende het 2014 modifiant le décret du 2 mars 1999 portant sur la politique et la
beleid en het beheer van de zeehavens (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 3 april 2014). gestion des ports maritimes (publié au Moniteur belge du 3 avril 2014).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Quant aux dispositions attaquées
B.1.1. Het decreet van het Vlaamse Gewest van 28 februari 2014 B.1.1. Le décret de la Région flamande du 28 février 2014 modifiant le
houdende wijziging van het decreet van 2 maart 1999 houdende het décret du 2 mars 1999 portant sur la politique et la gestion des ports
beleid en het beheer van de zeehavens (hierna : het decreet van 28 maritimes (ci-après : le décret du 28 février 2014) vise à « résoudre
februari 2014) strekt ertoe « een aantal knelpunten waarmee de vier plusieurs problèmes auxquels les quatre régies portuaires flamandes et
Vlaamse havenbedrijven en het Vlaamse Gewest geconfronteerd worden en la Région flamande sont confrontées et qui résultent d'imprécisions
die het gevolg zijn van onduidelijkheden in het Havendecreet, aan te dans le décret portuaire » (Doc. parl., Parlement flamand, 2013-2014,
pakken » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2013-2014, nr. 2336/1, p. 2). n° 2336/1, p. 2).
B.1.2. Artikel 2, 2°, van het decreet van 2 maart 1999 houdende het B.1.2. L'article 2, 2°, du décret du 2 mars 1999 portant sur la
beleid en het beheer van de zeehavens (hierna : het Havendecreet) politique et la gestion des ports maritimes (ci-après : le décret
definieerde de « havenbestuurlijke bevoegdheden » als volgt : portuaire) définissait les « compétences administratives portuaires » comme suit :
« a) het beheer en de exploitatie van het openbaar en privaat « a) la gestion et l'exploitation du domaine portuaire public et
havendomein; privé;
b) de vaststelling en inning van de havengelden; b) la fixation et la perception des droits de port;
c) de verstrekking van de havengebonden diensten aan de c) les services propres au port aux usagers du port ainsi que la
havengebruikers evenals de regeling en de vaststelling van de réglementation et la fixation de ses conditions d'utilisation;
gebruiksvoorwaarden ervan;
d) de uitoefening van de bijzondere administratieve politie ». d) l'exercice de la police administrative particulière ».
Het bestreden artikel 2, 1°, van het decreet van 28 februari 2014 L'article 2, 1°, attaqué, du décret du 28 février 2014 a remplacé la
heeft de voormelde definitie vervangen door wat volgt : définition précitée par ce qui suit :
« a) het beheer en de exploitatie van het openbaar en privaat « a) la gestion et l'exploitation du domaine portuaire public et
havendomein; privé;
b) de vaststelling en de inning van de havengelden in het havengebied; b) la fixation et la perception des droits de port dans la zone portuaire;
c) de vaststelling en de organisatie van de openbare havendiensten in c) la fixation et l'organisation des services portuaires publics dans
het havengebied; la zone portuaire;
d) de uitoefening van de bijzondere administratieve politie in het d) l'exercice de la police administrative particulière dans la zone
havengebied ». portuaire ».
B.1.3. Artikel 2, 6°, van het Havendecreet definieerde het « B.1.3. L'article 2, 6°, du décret portuaire définissait la « zone
havengebied van Gent » als « de havens en aanhorigheden gelegen aan of portuaire de Gand » comme « les ports et les attenances situés au ou à
in de nabijheid van het Zeekanaal naar Gent ». proximité du canal maritime vers Gand ».
Het bestreden artikel 2, 3°, van het decreet van 28 februari 2014 L'article 2, 3°, attaqué, du décret du 28 février 2014 a complété la
heeft de voormelde definitie aangevuld met de zinsnede « , en dit op définition précitée par le membre de phrase « et ceci sur le
het grondgebied van de stad Gent, de gemeente Evergem en de gemeente territoire de la ville de Gand, de la commune d'Evergem et de la
Zelzate ». commune de Zelzate ».
B.1.4. Artikel 15 van het Havendecreet bepaalde : B.1.4. L'article 15 du décret portuaire disposait :
« § 1. De in de havengebieden gevorderde havengelden van welke aard « § 1er. Les droits de ports perçus dans les zones, de quelque nature
ook worden bij uitsluiting van alle andere overheden geïnd door en qu'ils soient, sont perçus à l'exclusion de toute autre autorité par
komen ten goede aan het havenbedrijf. la régie portuaire et au profit de cette dernière.
§ 2. De tarieven worden door het havenbedrijf vastgesteld ». § 2. Les tarifs sont fixés par la régie portuaire ».
Het bestreden artikel 6 van het decreet van 28 februari 2014 heeft L'article 6, attaqué, du décret du 28 février 2014 a remplacé
artikel 15 van het Havendecreet vervangen door wat volgt : l'article 15 du décret portuaire par ce qui suit :
« § 1. De algemene havengelden vormen de retributie die de « § 1er. Les droits de ports généraux constituent la rétribution que
havenbedrijven van de havengebruikers kunnen vorderen als les régies portuaires peuvent réclamer des utilisateurs du port en
tegenprestatie voor het recht om het betrokken havengebied binnen te contrepartie pour le droit d'accéder [à la] zone portuaire, de la
varen, het door te varen, er aan te meren of er te verblijven. traverser, d'y être amarré ou d'y [séjourner].
De algemene havengelden komen uitsluitend toe aan de havenbedrijven en Les droits de ports généraux appartiennent exclusivement aux régies
de havenbedrijven zijn binnen hun havengebied als enige bevoegd voor portuaires, qui ont la compétence exclusive, dans leur zone portuaire,
het vaststellen en het innen of laten innen van de algemene havengelden. d'établir et de (faire) percevoir les droits de port généraux.
§ 2. Naast de algemene havengelden, kunnen de havenbedrijven ook § 2. Outre les droits de port généraux, les régies portuaires peuvent
bijzondere havengelden vaststellen en innen of laten innen voor également établir des droits de port particuliers et les (faire)
infrastructuur of specifieke diensten die de havenbedrijven aan de percevoir pour l'infrastructure ou des services spécifiques offerts
havengebruikers aanbieden. par les régies portuaires aux utilisateurs du port.
§ 3. De havenbedrijven maken de algemene en bijzondere havengelden op § 3. Les régies portuaires publient les droits de port généraux et
transparante wijze bekend. particuliers de manière transparente.
De havengelden worden autonoom door de havenbedrijven vastgesteld, in Les droits de port sont établis de manière autonome par les régies
redelijke verhouding tot de waarde van de in paragraaf 1, eerste lid, portuaires, en proportion raisonnable à la valeur de la contrepartie
en paragraaf 2 vermelde tegenprestaties ». visée au paragraphe 1er, alinéa premier, et au paragraphe 2 ».
B.1.5. Het bestreden artikel 11 van het decreet van 28 februari 2014 B.1.5. L'article 11, attaqué, du décret du 28 février 2014 a inséré
heeft in het Havendecreet een artikel 19novies ingevoegd, dat bepaalt dans le décret portuaire un article 19novies, qui dispose :
: « § 1. Met behoud van de toepassing van de wet van 19 juni 1978 « § 1er. Sans préjudice de l'application de la loi du 19 juin 1978
relative à la gestion du territoire de la rive gauche de l'Escaut à
betreffende het beheer van het linkerscheldeoevergebied ter hoogte van hauteur d'Anvers et portant des mesures de gestion et d'exploitation
Antwerpen en houdende maatregelen voor het beheer en de exploitatie du port d'Anvers, les régies portuaires sont associées, en tant que
van de haven van Antwerpen, worden de havenbedrijven als gestionnaire de territoire des zones portuaires visées à l'article 2,
gebiedsbeheerder van de in artikel 2, 5°, 6°, 7° en 8°, vermelde 5°, 6°, 7° et 8°, à la politique et à la préparation politique
havengebieden betrokken bij het beleid en de beleidsvoorbereiding van d'autres autorités. Une compétence consultative est notamment
andere overheden. Met name wordt aan de havenbedrijven voor het attribuée aux régies portuaires pour la zone portuaire relevant de
havengebied waarvoor zij bevoegd zijn, een adviserende bevoegdheid leur compétence, en ce qui concerne tous les parcours de recherche et
toegekend betreffende alle onderzoeks- en besluitvormingstrajecten op de prise de décisions au niveau du plan et du projet au sein des
plan- en projectniveau binnen de gemeenten op wier grondgebied het communes sur le territoire desquelles se situe la zone portuaire
betrokken havengebied zich bevindt, die een impact kunnen hebben op de concernée, qui peuvent avoir un impact sur l'exploitation de la zone
exploitatie van het havengebied. portuaire.
§ 2. Met behoud van de toepassing van de wet van 19 juni 1978 § 2. Sans préjudice de l'application de la loi du 19 juin 1978
betreffende het beheer van het linkerscheldeoevergebied ter hoogte van relative à la gestion du territoire de la rive gauche de l'Escaut à
Antwerpen en houdende maatregelen voor het beheer en de exploitatie hauteur d'Anvers et portant des mesures de gestion et d'exploitation
du port d'Anvers, et sans préjudice des compétences d'autres autorités
van de haven van Antwerpen, en met behoud van de bevoegdheden van au sein de la zone portuaire concernée, les régies portuaires peuvent
andere overheden binnen het betrokken havengebied, kunnen de développer, en tant que gestionnaire de territoire des zones
havenbedrijven als gebiedsbeheerder van de in artikel 2, 5°, 6°, 7° en portuaires visées à l'article 2, 5°, 6°, 7° et 8°, des initiatives
8°, vermelde havengebieden gebiedsgerichte initiatieven ontplooien ». orientées sur la zone ».
B.1.6. Het bestreden artikel 13 van het decreet van 28 februari 2014 B.1.6. L'article 13, attaqué, du décret du 28 février 2014 a inséré
heeft in het Havendecreet een artikel 19decies ingevoegd, dat bepaalt dans le décret portuaire un article 19decies, qui dispose :
: « Het havenbedrijf, bevoegd voor het havengebied van Gent, is, « La régie portuaire, compétente pour la zone portuaire de Gand, est
ongeacht de rechtsvorm van dat havenbedrijf, bevoegd binnen het gehele compétente, quelle que soit la forme juridique de cette régie
havengebied van Gent, met inbegrip van die gedeelten van het portuaire, au sein de la zone portuaire entière de Gand, y compris les
havengebied die op het grondgebied van de gemeenten Evergem en Zelzate parties de la zone portuaire qui se situent sur le territoire des
zijn gelegen ». communes d'Evergem et de Zelzate ».
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep Quant à la recevabilité du recours
B.2.1. De verzoekende partij voert geen grieven aan tegen artikel 11 B.2.1. La partie requérante n'invoque aucun grief contre l'article 11
van het decreet van 28 februari 2014. Het beroep is bijgevolg niet du décret du 28 février 2014. Le recours est dès lors irrecevable en
ontvankelijk in zoverre het de vernietiging van die bepaling vordert. ce qu'il demande l'annulation de cette disposition.
B.2.2. De overige bestreden bepalingen hebben betrekking op de B.2.2. Les autres dispositions attaquées concernent la délimitation de
afbakening van het havengebied van Gent, op de bestuurlijke la zone portuaire de Gand, les compétences administratives portuaires
bevoegdheden van de havens en op de havengelden die de havenbedrijven et les droits de port que les régies portuaires peuvent fixer et demander aux usagers des ports.
kunnen vaststellen en van de havengebruikers kunnen vorderen. Etant donné que la partie requérante est une entreprise qui, en vertu
Aangezien de verzoekende partij een bedrijf is dat, krachtens de des dispositions attaquées, est située dans la zone portuaire de Gand
bestreden bepalingen, in het havengebied van Gent is gelegen en et relève dès lors des compétences administratives de la régie
bijgevolg onder de bestuurlijke bevoegdheden van het betrokken portuaire concernée et qui est impliquée dans de nombreux litiges
havenbedrijf ressorteert en dat in tal van geschillen met dat l'opposant à cette régie portuaire, notamment en matière de perception
havenbedrijf is verwikkeld, met name inzake de heffing en invordering et de recouvrement de droits de port pour l'amarrage de navires, cette
van havengelden voor het aanmeren van vaartuigen, zou zij rechtstreeks partie pourrait être affectée directement et défavorablement par ces
en ongunstig door die bepalingen kunnen worden geraakt. Die
vaststelling volstaat opdat de verzoekende partij doet blijken van het dispositions. Ce constat suffit pour que la partie requérante justifie
vereiste belang bij de vernietiging van de artikelen 2, 1° en 3°, 6 en de l'intérêt requis à l'annulation des articles 2, 1° et 3°, 6 et 13
13 van het decreet van 28 februari 2014. du décret du 28 février 2014.
Het Hof beperkt zijn onderzoek evenwel tot die onderdelen van de La Cour limite toutefois son examen aux parties des dispositions
voormelde bepalingen waartegen daadwerkelijk grieven zijn aangevoerd. précitées contre lesquelles des griefs sont effectivement dirigés.
B.2.3. Wanneer een verzoekende partij doet blijken van het vereiste B.2.3. Lorsqu'une partie requérante justifie de l'intérêt requis pour
belang om de vernietiging van de bestreden bepalingen te vorderen, demander l'annulation des dispositions attaquées, elle ne doit pas
dient zij daarnaast niet te doen blijken van een belang bij de justifier en outre d'un intérêt aux moyens qu'elle invoque.
middelen die zij aanvoert. Quant aux deux premiers moyens
Ten aanzien van het eerste en het tweede middel
B.3. Volgens de verzoekende partij schenden de artikelen 2, 1°, en 6 B.3. Selon la partie requérante, les articles 2, 1°, et 6 du décret du
van het decreet van 28 februari 2014 de artikelen 170 en 173 van de 28 février 2014 violent les articles 170 et 173 de la Constitution,
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11 lus ou non en combinaison avec les articles 10 et 11 de la
van de Grondwet, in zoverre zij de havenbedrijven machtigen om Constitution, en ce qu'ils habilitent les régies portuaires à fixer et
algemene havengelden vast te stellen en te innen (eerste middel). percevoir des droits de port généraux (premier moyen).
Volgens de verzoekende partij schenden dezelfde bepalingen de Selon la partie requérante, ces mêmes dispositions violent les
artikelen 33 en 173 van de Grondwet en artikel 20 van de bijzondere articles 33 et 173 de la Constitution et l'article 20 de la loi
wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in samenhang spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, lus en
gelezen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij de combinaison avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce
bevoegdheid tot het vaststellen van de zogenaamde retributie exclusief qu'elles confèrent la compétence pour fixer la « rétribution »
aan de havenbedrijven toekennen (tweede middel). exclusivement aux régies portuaires (deuxième moyen).
Gelet op hun onderlinge samenhang, worden beide middelen samen onderzocht. Les deux moyens étant connexes, ceux-ci sont examinés ensemble.
B.4. Zowel artikel 170 van de Grondwet, wat de belastingen betreft, B.4. Tant l'article 170 de la Constitution, en ce qui concerne les
als artikel 173 van de Grondwet, wat de retributies betreft, impôts, que l'article 173 de la Constitution, en ce qui concerne les
waarborgen dat geen heffing wordt opgelegd zonder het optreden van de rétributions, garantissent qu'aucune perception ne peut être imposée
bevoegde vertegenwoordigende vergadering. De waarborg van het sans l'intervention de l'assemblée représentative compétente. La
wettigheidsbeginsel heeft in beide gevallen evenwel niet dezelfde garantie du principe de légalité n'a toutefois pas la même portée dans
draagwijdte. les deux cas.
Inzake belastingen is elke delegatie die betrekking heeft op het En matière d'impôts, toute délégation qui porte sur la détermination
bepalen van een van de essentiële elementen van de belasting in d'un des éléments essentiels de l'impôt est, en principe,
beginsel ongrondwettig. inconstitutionnelle.
Inzake retributies volstaat het dat de bevoegde wetgever de gevallen En matière de rétributions, il suffit que le législateur compétent
omschrijft die aanleiding kunnen geven tot het heffen van de détermine les cas susceptibles de donner lieu à la perception de la
retributie en kan het regelen van andere essentiële elementen, zoals rétribution, le règlement d'autres éléments essentiels, comme le
het bedrag van de retributie, worden gedelegeerd. B.5. Om de middelen te onderzoeken, dient het Hof te bepalen of de bestreden heffing een retributie of een belasting is. De vaststelling dat de decreetgever de heffing een retributie noemt, volstaat op zich niet om haar daadwerkelijk als een retributie te kwalificeren. Opdat een heffing kan worden gekwalificeerd als een retributie, is niet alleen vereist dat het gaat om de vergoeding van een dienst die de overheid presteert ten voordele van de heffingsplichtige individueel beschouwd, maar ook dat zij een louter vergoedend karakter heeft, zodat er een redelijke verhouding moet bestaan tussen de kostprijs of de waarde van de verstrekte dienst en het bedrag dat de heffingsplichtige verschuldigd is. montant de la rétribution, pouvant faire l'objet d'une délégation. B.5. Afin d'examiner les moyens, la Cour doit déterminer si la perception attaquée est une rétribution ou un impôt. Le fait que le législateur décrétal appelle « rétribution » cette perception ne suffit pas en soi pour qualifier effectivement cette dernière de rétribution. Pour qu'une perception puisse être qualifiée de rétribution, il n'est pas seulement requis qu'il s'agisse de la rémunération d'un service accompli par l'autorité au bénéfice du redevable considéré isolément, mais il faut également qu'elle ait un caractère purement indemnitaire, de sorte qu'un rapport raisonnable doit exister entre le coût ou la valeur du service fourni et le montant dû par le redevable.
B.6.1. Uit de bewoordingen van artikel 15, § 1, van het Havendecreet, B.6.1. Il ressort du libellé de l'article 15, § 1er, du décret
zoals vervangen bij artikel 6 van het decreet van 28 februari 2014, portuaire, tel qu'il a été remplacé par l'article 6 du décret du 28
blijkt dat de algemene havengelden bedoeld zijn « als tegenprestatie février 2014, que les droits de port généraux constituent la «
voor het recht om het betrokken havengebied binnen te varen, het door contrepartie pour le droit d'accéder [à la] zone portuaire, de la
te varen, er aan te meren of er te verblijven ». traverser, d'y être amarré ou d'y [séjourner] ».
Die tegenprestatie is niet louter het verlenen van toegang tot het Cette contrepartie ne consiste pas simplement à donner accès à la zone
havengebied, maar omvat het daadwerkelijk faciliteren van die toegang portuaire mais implique aussi de faciliter effectivement cet accès et
en het waarborgen van een efficiënte en veilige ontsluiting van het de garantir un accès efficace et sûr du domaine portuaire public et
openbaar en privaat havendomein waarvan het beheer en de exploitatie privé dont la gestion et l'exploitation relèvent de la compétence de
tot de bevoegdheid van het havenbedrijf behoort. De algemene havengelden vormen derhalve de vergoeding van een dienst die het bevoegde havenbedrijf presteert ten voordele van de individuele gebruiker van het havengebied. De vaststelling dat delen van het havengebied tot het openbaar domein behoren, staat een dergelijke vergoeding niet in de weg. Het openbaar domein staat open voor gebruik door eenieder die de bestemming ervan in acht neemt en zich gedraagt naar de bepalingen die het gemeenschappelijk gebruik ervan regelen. In zoverre de ontsluiting van het openbaar domein een dienst uitmaakt, kan het aan een retributie ten behoeve van de dienstverlenende instantie worden onderworpen. B.6.2. De heffingsplichtige is derhalve de individuele gebruiker van het havengebied, in het Havendecreet aangeduid als « havengebruiker », zijnde « elke actor wiens economische activiteit rechtstreeks of onrechtstreeks verband houdt met het functioneren van de logistieke la régie portuaire. Les droits de port généraux constituent dès lors la rémunération d'un service accompli par la régie portuaire compétente au profit de l'usager individuel de la zone portuaire. La circonstance que des parties de la zone portuaire appartiennent au domaine public ne fait pas obstacle à pareille rémunération. Le domaine public peut être utilisé par toute personne qui respecte son affectation et se conforme aux dispositions qui en règlent l'usage commun. Dans la mesure où la mise à disposition du domaine public constitue un service, celui-ci peut être soumis à une rétribution au profit de l'instance qui fournit ce service. B.6.2. Le redevable est par conséquent l'usager individuel de la zone portuaire, désigné dans le décret portuaire comme étant l'« usager de port » c'est-à-dire « tout acteur dont l'activité économique est directement ou indirectement liée au fonctionnement du réseau
keten waarvan een haven het knooppunt is » (artikel 2, 14°). logistique dont le port constitue le noeud » (article 2, 14°).
In geval van een retributie, die een louter vergoedend karakter heeft, Dans le cas d'une rétribution, qui a un caractère purement
vermag de decreetgever redelijkerwijze, gelet op de specifieke en indemnitaire, le législateur décrétal, eu égard à la nature spécifique
doorgaans technische aard van de betrokken aangelegenheid, de et généralement technique de la matière concernée, peut
dienstverlenende instantie op te dragen de categorieën van raisonnablement confier à l'instance qui fournit le service le soin de
bijdrageplichtigen nader te preciseren alsook, rekening houdend met de préciser les catégories de redevables et, compte tenu de l'objectif de
doelstelling van de betrokken retributie en met naleving van het la rétribution concernée et dans le respect du principe
grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie en de constitutionnel d'égalité et de non-discrimination ainsi que des
toepasselijke internationaalrechtelijke bepalingen, welomschreven dispositions de droit international applicables, exonérer de la
categorieën van gebruikers van de retributie vrij te stellen. rétribution des catégories d'utilisateurs clairement définies.
B.6.3. De decreetgever heeft het bedrag van de algemene havengelden B.6.3. Le législateur décrétal n'a pas fixé le montant des droits de
niet bepaald. Dat mag krachtens artikel 15, § 3, tweede lid, van het port généraux. En vertu de l'article 15, § 3, alinéa 2, du décret
Havendecreet autonoom door de havenbedrijven worden vastgesteld. Zij portuaire, ce montant peut être fixé de manière autonome par les
dienen de havengelden op transparante wijze bekend te maken (artikel régies portuaires. Celles-ci doivent publier les droits de port de
15, § 3, eerste lid). manière transparente (article 15, § 3, alinéa 1er).
De decreetgever heeft evenwel uitdrukkelijk bepaald dat het bedrag van Le législateur décrétal a cependant expressément disposé que le
de havengelden « in redelijke verhouding » tot de waarde van de montant des droits de port devait être raisonnablement proportionné à
voormelde tegenprestaties moet staan. Het komt derhalve de bevoegde la valeur de la contrepartie précitée. Il appartient dès lors au juge
rechter in voorkomend geval toe de evenredigheid van de opgelegde compétent de contrôler, le cas échéant, le caractère proportionné des
algemene havengelden te controleren. droits de port généraux imposés.
B.7.1. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat de algemene havengelden als B.7.1. Il résulte de ce qui précède que les droits de port généraux
een retributie moeten worden beschouwd, maar dat de wijze waarop een doivent être considérés comme une rétribution, mais que la manière
havenbedrijf gebruik maakt van de aan dat bedrijf verleende dont une régie portuaire fait usage de la compétence qui lui a été
bevoegdheid om de havengelden vast te stellen door de bevoegde rechter attribuée pour fixer les droits de port peut être jugée illégale par
onwettig kan worden bevonden, met name in zoverre het bedrag ervan le juge compétent, notamment dans la mesure où le montant de ces
niet in een redelijke verhouding zou staan tot de kostprijs of de droits ne serait pas raisonnablement proportionné au coût ou à la
waarde van de verstrekte dienst. valeur du service fourni.
B.7.2. Aan de kwalificatie als retributie wordt geen afbreuk gedaan B.7.2. La qualification de rétribution n'est pas affectée par la
door de omstandigheid dat de havenbedrijven, naast de algemene circonstance que les régies portuaires peuvent également établir,
havengelden, ook bijzondere havengelden kunnen vaststellen « voor outre les droits de port généraux, des droits de port particuliers «
infrastructuur of specifieke diensten die de havenbedrijven aan de pour l'infrastructure ou des services spécifiques offerts par les
havengebruikers aanbieden » (artikel 15, § 2, van het Havendecreet). régies portuaires aux utilisateurs du port » (article 15, § 2, du
De vergoeding van bijzondere diensten of infrastructuur kan immers décret portuaire). En effet, la rémunération prévue pour
worden onderscheiden van de vergoeding van de algemene dienst die de l'infrastructure ou des services spécifiques peut être distinguée de
ontsluiting van het havengebied behelst. Zoals in de parlementaire la rémunération du service général que constitue la mise à disposition
voorbereiding van het Havendecreet werd gepreciseerd, worden de de la zone portuaire. Ainsi qu'il a été précisé au cours des travaux
bijzondere havengelden « enkel gevorderd van de gebruikers van préparatoires du décret portuaire, les droits de port particuliers «
bijzondere domeingoederen zoals droogdokken of van havengebonden sont uniquement réclamés aux usagers de biens domaniaux particuliers,
comme les cales sèches, ou de services portuaires tels que les
diensten zoals loods- en sleepdiensten » (Parl. St., Vlaams Parlement, services de pilotage et de remorquage » (Doc. parl., Parlement
1998-1999, nr. 1144/1, p. 5). Daarenboven dienen ook de bijzondere flamand, 1998-1999, n° 1144/1, p. 5). Par ailleurs, les droits de port
havengelden « in redelijke verhouding » tot de waarde van de particuliers doivent également être raisonnablement proportionnés à la
tegenprestaties te staan. valeur de la contrepartie.
B.8.1. In het tweede middel wordt eveneens aangeklaagd dat de B.8.1. Le deuxième moyen fait également grief aux dispositions
bestreden bepalingen aan de havenbedrijven de bevoegdheid toekennen om attaquées d'octroyer aux régies portuaires le pouvoir de fixer les
de havengelden vast te stellen. droits de port.
B.8.2. Het havenbedrijf is een gedecentraliseerde openbare instelling B.8.2. La régie portuaire est un organisme public décentralisé qui
die over ruime autonomie beschikt en die aan een bestuurlijk toezicht dispose d'une large autonomie et est soumis à une tutelle
is onderworpen. Volgens artikel 2, 1°, van het Havendecreet is het administrative. Selon l'article 2, 1°, du décret portuaire, la régie
havenbedrijf « elke publiekrechtelijke overheid die als taak heeft het portuaire est « toute autorité de droit public ayant comme tâche
d'assurer la gestion et l'exploitation des zones portuaires visées aux
beheer en de exploitatie van de in 5°, 6°, 7° en 8° van dit artikel points 5°, 6°, 7° et 8° du présent article et qui exerce les
bedoelde havengebieden en die de havenbestuurlijke bevoegdheden compétences administratives portuaires conformément aux dispositions
uitoefent overeenkomstig de bepalingen van dit decreet ». du présent décret ».
B.8.3. Enerzijds, blijkt uit het onderzoek van het eerste middel dat B.8.3. D'une part, il ressort de l'examen du premier moyen que le
de bij de artikelen 2, 1°, en 6 van het decreet van 28 februari 2014 pouvoir conféré par les articles 2, 1°, et 6 du décret du 28 février
aan het bevoegde havenbedrijf toegekende bevoegdheid om een « 2014 à la régie portuaire compétente d'adopter un « règlement » en
reglement » inzake havengelden aan te nemen geen delegatie aan die matière de droits de port ne constitue pas une délégation donnée à cet
instelling uitmaakt om haar eigen bevoegdheid te bepalen. organisme pour définir sa propre compétence.
B.8.4. Anderzijds, vormt de bevoegdheid die aan het bevoegde B.8.4. D'autre part, le pouvoir qui est reconnu à la régie portuaire
havenbedrijf is toegekend om een « reglement » inzake havengelden aan compétente d'adopter un « règlement » en matière de droits de port ne
te nemen, evenmin een delegatie aan een gedecentraliseerde openbare constitue pas non plus une délégation à un organisme public
instelling van een algemene verordeningsbevoegdheid die krachtens de décentralisé d'un pouvoir réglementaire général qui, en vertu des
artikelen 20 en 78 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot articles 20 et 78 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
hervorming der instellingen enkel door de Vlaamse Regering kan worden institutionnelles, peut uniquement être exercé par le Gouvernement
uitgeoefend. flamand.
Artikel 33 van de Grondwet en artikel 20 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 staan niet eraan in de weg dat de wetgever specifieke uitvoerende bevoegdheden toevertrouwt aan een gedecentraliseerde openbare instelling die aan een bestuurlijk toezicht en aan een rechterlijke toetsing is onderworpen. B.8.5. Om het bestuurlijk toezicht te verzekeren, oefent een voltijdse gewestelijke havencommissaris binnen het kader van het Havendecreet controle uit op de havenbedrijven. De gewestelijke havencommissaris wordt benoemd en ontslagen door de Vlaamse Regering, die zijn statuut regelt. Ter ondersteuning van zijn controletaak stelt de Vlaamse Regering het nodige personeel ter beschikking van de gewestelijke L'article 33 de la Constitution et l'article 20 de la loi spéciale du 8 août 1980 ne s'opposent pas à ce que le législateur confie des compétences exécutives spécifiques à un organisme public décentralisé qui est soumis à une tutelle administrative et à un contrôle juridictionnel. B.8.5. En vue d'assurer la tutelle administrative, un commissaire régional des ports, employé à plein temps, contrôle les régies portuaires dans le cadre du décret portuaire. Le commissaire régional des ports est nommé et révoqué par le Gouvernement flamand, qui règle son statut. Le Gouvernement flamand met à la disposition du commissaire régional des ports le personnel nécessaire pour exercer sa
havencommissaris (artikel 23, § 1, van het Havendecreet). De mission de contrôle (article 23, § 1er, du décret portuaire). Le
gewestelijke havencommissaris kan de uitvoering opschorten van alle commissaire régional des ports peut suspendre l'exécution de toutes
beslissingen van de algemene vergadering en van de raad van bestuur les décisions de l'assemblée générale et du conseil d'administration
die hij strijdig acht met het Havendecreet, met de wettelijke qu'il estime contraires au décret portuaire, aux dispositions
bepalingen inzake de financiering van haveninvesteringen, met de décrétales en matière de financement des investissements portuaires,
besluiten die genomen zijn ter uitvoering van dat decreet of met aux arrêtés pris en exécution de ce décret ou à certaines conventions;
bepaalde overeenkomsten; de Vlaamse Regering kan de beslissingen le Gouvernement flamand peut ensuite annuler les décisions (article
vervolgens vernietigen (artikel 23, § 4). Daarnaast dienen het 23, § 4). Par ailleurs, le rapport d'activités, le plan d'entreprise
activiteitenverslag, het ondernemingsplan en het financieel
meerjarenplan, alsmede het omstandige verslag van het college van et le plan financier pluriannuel, ainsi que le rapport détaillé du
commissarissen te worden meegedeeld aan de Vlaamse Regering (artikel collège des commissaires doivent être communiqués au Gouvernement
21, tweede lid). flamand (article 21, alinéa 2).
B.8.6. De wijze waarop het havenbedrijf en de gewestelijke B.8.6. La manière dont la régie portuaire et le commissaire régional
havencommissaris hun respectieve bevoegdheden uitoefenen, kan het des ports exercent leurs compétences respectives peut faire l'objet
voorwerp uitmaken van een rechterlijke controle. d'un contrôle juridictionnel.
B.8.7. Uit het voorgaande vloeit voort dat de bestreden bepalingen B.8.7. Il découle de ce qui précède que les dispositions attaquées ne
niet op discriminerende wijze afbreuk doen aan de waarborg dat een portent pas une atteinte discriminatoire à la garantie qu'un pouvoir
algemene verordeningsbevoegdheid niet aan gedecentraliseerde openbare réglementaire général ne peut être conféré à des organismes publics
instellingen kan worden toevertrouwd. décentralisés.
B.9. Het eerste en het tweede middel zijn niet gegrond. B.9. Les deux premiers moyens ne sont pas fondés.
Ten aanzien van het derde middel Quant au troisième moyen
B.10. Volgens de verzoekende partij schendt artikel 6 van het decreet B.10. Selon la partie requérante, l'article 6 du décret du 28 février
van 28 februari 2014 het verdragsrechtelijk statuut van het kanaal 2014 viole le statut conventionnel du canal Gand-Terneuzen, combiné
Gent-Terneuzen, in samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11 van de avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il habilite de
Grondwet, in zoverre het de havenbedrijven op algemene wijze de manière générale les régies portuaires à fixer des droits de port sans
bevoegdheid verleent om havengelden vast te stellen ongeacht het internationaalrechtelijk statuut van het voormelde kanaal. De verzoekende partij verwijst in de uiteenzetting van haar middel naar een aantal verdragen waaruit zou voortvloeien dat binnenschepen op het kanaal Gent-Terneuzen van doorvaartrechten moeten worden vrijgesteld en dat zeeschepen op hetzelfde kanaal aan geen enkele heffing kunnen worden onderworpen. B.11. De Vlaamse Regering werpt op dat de aangevoerde verdragen directe werking ontberen en dat niet voldoende wordt verduidelijkt waarin de schending van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is gelegen. B.12.1. Het Hof, dat bevoegd is om te oordelen of een wettelijke norm prendre en compte le statut de droit international du canal précité. Dans l'exposé du moyen, la partie requérante se réfère à plusieurs traités dont il découlerait que les bateaux de la navigation intérieure empruntant le canal Gand-Terneuzen doivent être exonérés des droits de passage et que les navires de mer empruntant le même canal ne peuvent être soumis à aucun prélèvement. B.11. Le Gouvernement flamand observe que les traités invoqués n'ont pas effet direct et qu'il n'est pas suffisamment précisé en quoi réside la violation du principe d'égalité et de non-discrimination. B.12.1. Compétente pour apprécier si une norme législative viole les
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt, moet, wanneer het wordt ondervraagd over een schending van die bepalingen, in samenhang gelezen met een internationaal verdrag, niet nagaan of dat verdrag een rechtstreekse werking in de interne rechtsorde heeft, maar het moet oordelen of de wetgever niet op discriminerende wijze de internationale verbintenissen van België heeft miskend. B.12.2. Volgens de verzoekende partij heeft de bestreden bepaling tot gevolg dat de schepen op het kanaal Gent-Terneuzen met miskenning van de internationale verbintenissen aan een heffing worden onderworpen, terwijl de schepen op andere maritieme toegangswegen, zoals de Schelde, geen soortgelijke heffing wordt opgelegd. Weliswaar zet die partij daardoor op voldoende duidelijke wijze uiteen articles 10 et 11 de la Constitution, la Cour doit, lorsqu'elle est interrogée sur une violation de ces dispositions, combinées avec une convention internationale, non pas examiner si celle-ci a un effet direct dans l'ordre interne, mais apprécier si le législateur n'a pas méconnu de manière discriminatoire les engagements internationaux de la Belgique. B.12.2. Selon la partie requérante, la disposition attaquée a pour conséquence que les navires fréquentant le canal Gand-Terneuzen sont soumis à un prélèvement en méconnaissance des engagements internationaux, alors que les navires fréquentant d'autres voies maritimes, comme l'Escaut, ne sont pas soumis à un tel prélèvement. Cette partie expose ainsi de manière suffisamment claire en quoi peut
waarin de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet kan zijn résider la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, mais
gelegen, maar die eventuele schending vloeit niet voort uit de cette violation potentielle ne découle pas de la disposition attaquée.
bestreden bepaling. Krachtens de bestreden bepaling komt het immers de En effet, en vertu de celle-ci, il appartient aux régies portuaires
havenbedrijven toe de havengelden vast te stellen. Zoals reeds is d'établir les droits de port. Ainsi qu'il a déjà été exposé, ces
uiteengezet, dienen zij de categorieën van bijdrageplichtigen nader te régies doivent préciser les catégories de redevables et, compte tenu
preciseren alsook, rekening houdend met de doelstelling van de de l'objectif de la rétribution concernée et dans le respect du
betrokken retributie en met naleving van het grondwettelijk beginsel
van gelijkheid en niet-discriminatie en de toepasselijke principe constitutionnel d'égalité et de non-discrimination et des
internationaalrechtelijke bepalingen, welomschreven categorieën van dispositions internationales applicables, exonérer de la rétribution
gebruikers van de retributie vrij te stellen en komt het de bevoegde des catégories d'usagers précisément définies, et il appartient au
rechter toe de wettigheid van de betrokken regeling te controleren. juge compétent de contrôler la légalité du régime concerné.
B.13. Het derde middel is niet gegrond. B.13. Le troisième moyen n'est pas fondé.
Ten aanzien van het vierde middel Quant au quatrième moyen
B.14. Volgens de verzoekende partij schenden de artikelen 2, 3°, en 13 B.14. Selon la partie requérante, les articles 2, 3°, et 13 du décret
van het decreet van 28 februari 2014 de artikelen 33, tweede lid, 41, du 28 février 2014 violent les articles 33, alinéa 2, 41, alinéa 1er,
eerste lid, en 162, tweede lid, 1°, 2° en 3°, en vierde lid, van de et 162, alinéa 2, 1°, 2° et 3°, et alinéa 4, de la Constitution ainsi
Grondwet, alsook een aantal algemene beginselen en que plusieurs principes généraux et dispositions de droit
internationaalrechtelijke bepalingen, al dan niet in samenhang gelezen
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij de international, lus ou non en combinaison avec les articles 10 et 11 de
bestuurlijke bevoegdheden van het Havenbedrijf Gent uitstrekken tot la Constitution, en ce qu'ils étendent les compétences administratives
buiten de gemeentegrenzen van de stad Gent, waardoor zij de lokale de la régie portuaire de Gand au-delà des frontières communales de la
autonomie van de gemeenten Evergem en Zelzate op discriminerende wijze ville de Gand, portant ainsi une atteinte discriminatoire à
zouden aantasten. l'autonomie locale des communes d'Evergem et de Zelzate.
B.15. Het bestreden artikel 2, 3°, van het decreet van 28 februari B.15. L'article 2, 3°, attaqué, du décret du 28 février 2014 a précisé
2014 heeft de definitie van het havengebied van Gent gepreciseerd. Dat la définition de la zone portuaire de Gand. Cette zone contient
havengebied omvat voortaan « de havens en aanhorigheden gelegen aan of dorénavant « les ports et les attenances situés au ou à proximité du
in de nabijheid van het Zeekanaal naar Gent, en dit op het grondgebied canal maritime vers Gand, et ceci sur le territoire de la ville de
van de stad Gent, de gemeente Evergem en de gemeente Zelzate », Gand, de la commune d'Evergem et de la commune de Zelzate », les mots
waarbij de gecursiveerde zinsnede de precisering betreft. en italique constituant cette précision.
Het bestreden artikel 13 van het decreet van 28 februari 2014 heeft in L'article 13, attaqué, du décret du 28 février 2014 a précisé de
soortgelijke zin de territoriale bevoegdheid van het betrokken manière analogue la compétence territoriale de la régie portuaire
havenbedrijf verduidelijkt. Krachtens het in het Havendecreet concernée. En vertu de l'article 19decies, inséré dans le décret
ingevoegde artikel 19decies is het havenbedrijf, bevoegd voor het portuaire, la régie portuaire compétente pour la zone portuaire de
havengebied van Gent, ongeacht de rechtsvorm van dat havenbedrijf, Gand est compétente, quelle que soit la forme juridique de cette régie
bevoegd binnen het gehele havengebied van Gent, met inbegrip van die portuaire, pour la zone portuaire entière de Gand, y compris les
gedeelten van het havengebied die op het grondgebied van de gemeenten parties de la zone portuaire qui se situent sur le territoire des
Evergem en Zelzate zijn gelegen. communes d'Evergem et de Zelzate.
B.16.1. Het beginsel van lokale autonomie veronderstelt dat de lokale B.16.1. Le principe d'autonomie locale suppose que les autorités
overheden zich elke aangelegenheid kunnen toe-eigenen waarvan zij locales puissent se saisir de tout objet qu'elles estiment relever de
menen dat die tot hun belang behoort en ze kunnen regelen zoals zij dat opportuun achten. Dat beginsel doet echter geen afbreuk aan de bevoegdheid van de federale Staat, de gemeenschappen of de gewesten om te oordelen welk het meest geschikte niveau is om een aangelegenheid te regelen die hun toekomt. Aldus kunnen die overheden aan de lokale besturen de reglementering toevertrouwen van een aangelegenheid die beter op dat niveau kan worden geregeld. Zij kunnen tevens oordelen dat een aangelegenheid, daarentegen, beter zal worden geregeld op een meer algemeen bestuursniveau, met name op een eenvormige manier voor het gehele grondgebied waarvoor zij bevoegd zijn, of - zoals te dezen - voor een deel van het grondgebied. B.16.2. De inbreuk op de bevoegdheid van de gemeenten en bijgevolg op het beginsel van de lokale autonomie die elk optreden, hetzij positief, hetzij negatief, van de federale Staat, de gemeenschappen of de gewesten inhoudt in een aangelegenheid die tot hun bevoegdheid behoort, zou enkel strijdig zijn met de in het middel vermelde bepalingen waarbij de bevoegdheid van de gemeenten wordt gewaarborgd voor alles wat van gemeentelijk belang is, wanneer ze kennelijk onevenredig is. Zulks zou bijvoorbeeld het geval zijn indien ze ertoe zou leiden dat aan de gemeenten het geheel of de essentie van hun leur intérêt et le réglementer comme elles le jugent opportun. Ce principe ne porte cependant pas atteinte à la compétence de l'Etat fédéral, des communautés ou des régions pour juger du niveau le plus adéquat pour réglementer une matière qui leur revient. Ainsi, ces autorités peuvent confier aux collectivités locales la réglementation d'une matière qui sera mieux appréhendée à ce niveau. Elles peuvent aussi considérer, à l'inverse, qu'une matière sera mieux réglée à un niveau d'administration plus général, de façon à ce qu'elle soit réglée de manière uniforme pour l'ensemble du territoire pour lequel elles sont compétentes, ou - comme en l'espèce - pour une partie du territoire. B.16.2. L'atteinte à la compétence des communes, et par conséquent au principe de l'autonomie locale, que comporte toute intervention de l'Etat fédéral, des communautés ou des régions, que celle-ci soit positive ou négative, dans une matière qui relève de leurs compétences, ne serait contraire aux dispositions citées dans le moyen, qui garantissent la compétence des communes pour tout ce qui concerne l'intérêt communal, que si elle était manifestement disproportionnée. Tel serait le cas, par exemple, si elle aboutissait
bevoegdheden wordt ontzegd, of indien de beperking van de bevoegdheid à priver les communes de tout ou de l'essentiel de leurs compétences
niet zou kunnen worden verantwoord door het feit dat die beter zou ou si la limitation de la compétence ne pouvait être justifiée par le
worden uitgeoefend op een ander bevoegdheidsniveau. fait que celle-ci serait mieux gérée à un autre niveau de pouvoir.
B.16.3. De begrenzing van de havens behoort tot de bevoegdheid van de B.16.3. La délimitation des ports relève de la compétence des régions
gewesten inzake het beheer van de havens. Wanneer een havengebied zich over meerdere gemeenten uitstrekt, vermag de decreetgever redelijkerwijze te oordelen dat het bestuur van dat havengebied beter zal worden geregeld op een meer algemeen bestuursniveau en vermag hij derhalve de havenbestuurlijke bevoegdheden te verlenen aan een orgaan dat de gemeentegrenzen overstijgt. Dat orgaan vervult in dat geval geen taken van gemeentelijk maar van gewestelijk belang. De wijze waarop het betrokken orgaan wordt vorm gegeven en waarop het wordt samengesteld, is door de bestreden artikelen niet bepaald. B.17. Het vierde middel is niet gegrond. Ten aanzien van het vijfde middel en matière de gestion des ports. Lorsqu'une zone portuaire s'étend sur plusieurs communes, le législateur décrétal peut raisonnablement estimer que l'administration de cette zone portuaire sera mieux réglée à un niveau administratif plus général et il peut dès lors conférer les compétences administratives portuaires à un organe qui dépasse les limites communales. Dans ce cas, cet organe remplit des tâches d'intérêt non pas communal, mais régional. La manière dont l'organe concerné est formé et composé n'est pas réglée par les articles attaqués. B.17. Le quatrième moyen n'est pas fondé. Quant au cinquième moyen
B.18. Volgens de verzoekende partij schenden de artikelen 2, 3°, 6 en B.18. Selon la partie requérante, les articles 2, 3°, 6 et 13 du
13 van het decreet van 28 februari 2014 artikel 6 van het Europees décret du 28 février 2014 violent l'article 6 de la Convention
Verdrag voor de rechten van de mens, het rechtszekerheidsbeginsel en européenne des droits de l'homme, le principe de la sécurité juridique
het algemeen beginsel van het gezag van gewijsde van de arresten van
de Raad van State, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen et le principe général de l'autorité de chose jugée des arrêts du
10 en 11 van de Grondwet, in zoverre zij afbreuk doen aan door de Raad Conseil d'Etat, lus ou non en combinaison avec les articles 10 et 11
van State gewezen arresten en in zoverre zij ingrijpen in een bij de de la Constitution en ce qu'ils portent atteinte à des arrêts rendus
par le Conseil d'Etat et en ce qu'ils interviennent dans un litige
gewone rechter hangend geding. pendant devant le juge ordinaire.
B.19.1. Bij zijn arrest nr. 204.649 van 3 juni 2010 heeft de Raad van B.19.1. Par son arrêt n° 204.649 du 3 juin 2010, le Conseil d'Etat a
State het besluit van de Vlaamse Regering van 15 juli 2005 houdende annulé l'arrêté du Gouvernement flamand du 15 juillet 2005 portant
definitieve vaststelling van het gewestelijk ruimtelijk fixation définitive du plan d'exécution spatial régional « afbakening
uitvoeringsplan « afbakening zeehavengebied Gent - inrichting R4-oost zeehavengebied Gent - inrichting R4-oost en R4-west » dans la mesure
en R4-west » vernietigd in zoverre het de opname van de « où il concerne l'inscription de la « zone d'activité économique de
bedrijvenzone van VFT-Rütgers te Zelzate binnen het zeehavengebied » VFT-Rütgers à Zelzate dans la zone portuaire maritime ». Le Conseil
betreft. Naar het oordeel van de Raad van State was niet voldaan aan d'Etat a jugé qu'il n'était pas satisfait à la condition selon
het vereiste dat een ruimtelijk uitvoeringsplan, zoals elke laquelle un plan d'exécution spatial, comme tout acte ou règlement
administratieve akte of reglement, moet steunen op « in rechte en in administratif, doit être fondé sur « des motifs admissibles en droit
feite aanvaardbare motieven die moeten blijken, zo niet uit de et en fait, qui doivent se dégager, sinon de la décision elle-même, du
beslissing zelf, dan toch uit het administratief dossier ». moins du dossier administratif ».
B.19.2. De door de Raad van State vastgestelde onwettigheid heeft voor B.19.2. L'illégalité constatée par le Conseil d'Etat n'a pas fait
de verzoekende partij niet het onaantastbare recht doen ontstaan dat naître, pour la partie requérante, le droit intangible à ce que sa
haar bedrijvenzone voor altijd buiten de afbakening van het voormelde zone d'activité économique reste pour toujours située en dehors des
zeehavengebied blijft. Het gezag van gewijsde verhindert niet dat de limites de la zone portuaire précitée. L'autorité de la chose jugée
aangelegenheid die door een onwettige akte was geregeld, het voorwerp n'empêche pas que la matière qui était réglée par un acte illégal
uitmaakt van een nieuwe regeling, zonder evenwel definitieve fasse l'objet d'une nouvelle réglementation, sans toutefois porter
rechterlijke beslissingen in het gedrang te brengen. atteinte à des décisions de justice définitives.
Het komt de bevoegde overheid toe om, op grond van een deugdelijke Il appartient à l'autorité compétente de délimiter, sur la base d'une
motivering, het zeehavengebied in een gewestelijk ruimtelijk motivation suffisante, la zone portuaire dans un plan d'exécution
uitvoeringsplan af te bakenen. spatial régional.
B.19.3. Hetgeen voorafgaat kan de decreetgever niet verhinderen de B.19.3. Ce qui précède ne peut empêcher le législateur décrétal de
afbakening van de havengebieden decretaal te verankeren. Zoals reeds confirmer dans un décret la délimitation des zones portuaires. Ainsi
is vermeld, behoort de begrenzing van de havens tot de bevoegdheid van qu'il a déjà été mentionné, la délimitation des ports relève de la
de gewesten inzake het beheer van de havens. compétence des régions en matière de gestion des ports.
B.20.1. Bij zijn arrest nr. 214.028 van 21 juni 2011 heeft de Raad van B.20.1. Par son arrêt n° 214.028 du 21 juin 2011, le Conseil d'Etat a
State de artikelen 9 tot 32 van het tariefreglement (editie 2006) van het Havenbedrijf Gent vernietigd. De Raad van State was met name van oordeel dat het betrokken havenbedrijf niet beschikte over een beheersbevoegdheid met betrekking tot het kanaal Gent-Terneuzen en dat het gebruik van het wateroppervlak van het kanaal Gent-Terneuzen door de verzoekende partij de heffing van havengelden niet kon verantwoorden. Het havenbedrijf slaagde er niet in de Raad van State ervan te overtuigen dat de overige « diensten » een concrete en evenredige tegenprestatie uitmaakten voor de betrokken havengelden. B.20.2. Het gezag van gewijsde van het arrest verhindert niet dat de decreetgever het havenbedrijf, bevoegd voor het havengebied van Gent, voor de toekomst de beheersbevoegdheid verleent die het havenbedrijf in het verleden ontbeerde en dat hij in een decretale grondslag voorziet voor de door de havenbedrijven vastgestelde havengelden. B.20.3. In zoverre de grief betrekking heeft op nog hangende gedingen met betrekking tot reeds geheven havengelden, volstaat de vaststelling dat de decreetgever de bestreden bepalingen geen terugwerkende kracht heeft verleend zodat zij de uitkomst van die geschillen niet kunnen beïnvloeden. De onmiddellijke werking van de bestreden bepalingen heeft redelijkerwijze tot gevolg dat zij van toepassing zijn op na de inwerkingtreding van die bepalingen geheven havengelden. B.21. Het vijfde middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 19 november 2015. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, annulé les articles 9 à 32 du règlement tarifaire (édition 2006) de la régie portuaire de Gand. Le Conseil d'Etat a estimé en particulier que la régie portuaire concernée ne disposait pas d'une compétence de gestion sur le canal Gand-Terneuzen et que l'utilisation des eaux de surface du canal Gand-Terneuzen par la partie requérante ne pouvait justifier la perception de droits de port. La régie portuaire n'a pas réussi à convaincre le Conseil d'Etat que les autres « services » constituaient une contrepartie concrète et proportionnée pour les droits de port concernés. B.20.2. L'autorité de chose jugée de l'arrêt n'empêche pas que le législateur décrétal donne, pour l'avenir, à la régie portuaire compétente pour la zone portuaire de Gand la compétence de gestion qui lui faisait défaut par le passé ni qu'il procure un fondement décrétal pour les droits de port établis par les régies portuaires. B.20.3. Dans la mesure où le grief porte sur des litiges pendants relativement à des droits de port déjà perçus, il suffit de constater que le législateur décrétal n'a pas conféré un effet rétroactif aux dispositions attaquées, de sorte que celles-ci ne peuvent influencer l'issue de ces litiges. L'effet immédiat des dispositions attaquées a raisonnablement pour conséquence qu'elles sont applicables aux droits de port perçus après l'entrée en vigueur de ces dispositions. B.21. Le cinquième moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 19 novembre 2015. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président,
A. Alen A. Alen
^