Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 158/2015 van 4 november 2015 Rolnummer : 6063 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4.8.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad van State. Het Grondwettelijk Hof, sameng wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging"
Uittreksel uit arrest nr. 158/2015 van 4 november 2015 Rolnummer : 6063 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4.8.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad van State. Het Grondwettelijk Hof, sameng wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Extrait de l'arrêt n° 158/2015 du 4 novembre 2015 Numéro du rôle : 6063 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire, posée par le Conseil d'Etat. La Cour constitutionnelle composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De Groot, L. Lavrysen, T. Merckx-V(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 158/2015 van 4 november 2015 Extrait de l'arrêt n° 158/2015 du 4 novembre 2015
Rolnummer : 6063 Numéro du rôle : 6063
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4.8.21 van de En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4.8.21 du
Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad van State. Code flamand de l'aménagement du territoire, posée par le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, T. MerckxVan Goey, F. Daoût en T. Groot, L. Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, F. Daoût et T. Giet, assistée
Giet, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest nr. 228.690 van 7 oktober 2014 in zake D.Q. tegen Frank Par arrêt n° 228.690 du 7 octobre 2014 en cause de D.Q. contre Frank
Mols, de nv « Louis Mols Algemene Aannemingen » en de deputatie van de Mols, la SA « Louis Mols Algemene Aannemingen » et la députation du
provincieraad van Antwerpen, waarvan de expeditie ter griffie van het conseil provincial d'Anvers, dont l'expédition est parvenue au greffe
Hof is ingekomen op 17 oktober 2014, heeft de Raad van State de de la Cour le 17 octobre 2014, le Conseil d'Etat a posé la question
volgende prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 4.8.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening « L'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire ne
(VCRO) niet de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet, door de viole-t-il pas les articles 10, 11 et 23 de la Constitution en
hoedanigheid van tussenkomende partij in de procedure bij de Raad voor réservant la qualité de partie intervenante dans la procédure devant
Vergunningsbetwistingen te beperken tot de ' belanghebbende, vermeld le Conseil pour les contestations des autorisations à 'l'intéressé
in artikel 4.8.11, § 1, eerste lid (VCRO) ', en derhalve de visé à l'article 4.8.11, § 1er, alinéa 1er (dudit Code) ' et en
belanghebbende die niet wordt vermeld in artikel 4.8.11, § 1, eerste excluant dès lors et en traitant donc différemment l'intéressé qui
lid VCRO, uit te sluiten en dus anders te behandelen, inzonderheid n'est pas visé à l'article 4.8.11, § 1er, alinéa 1er, susdit, en
diegene die niet in aanmerking komt voor de hoedanigheid van particulier celui qui ne bénéficie pas de la qualité de partie
tussenkomende partij, bepaald in artikel 4.8.21, § 1 VCRO, omdat intervenante prévue par l'article 4.8.21, § 1er, précité, au motif
hij/zij op grond van artikel 4.8.11, § 1, eerste lid VCRO bij gebrek qu'étant dans l'impossibilité d'invoquer des désagréments ou des
aan rechtstreekse of onrechtstreekse hinder of nadelen geen beroep kon inconvénients directs ou indirects, il n'a pas pu, conformément à
indienen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen tegen de l'article 4.8.11, § 1er, alinéa 1er, dudit Code, introduire un recours
weigeringsbeslissing van de Deputatie ingevolge het gunstig gevolg dat devant le Conseil pour les contestations des autorisations contre la
deze overheid heeft gegeven aan zijn bezwaarschrift tegen de verkavelingsaanvraag, décision de refus de la députation, en raison de la suite favorable
ook al heeft deze betrokkene belang bij de oplossing van de zaak omdat donnée à sa réclamation contre la demande de permis de lotir,
(1) hij individueel werd aangeschreven als aanpalend eigenaar in het même si l'intéressé a intérêt à la solution de l'affaire parce que (1)
kader van het openbaar onderzoek ingevolge een verkavelingsaanvraag, notification lui a été faite à titre individuel, en tant que
(2) hij vervolgens een bezwaarschrift heeft ingediend waarop het propriétaire d'une parcelle voisine, dans le cadre de l'enquête
college van burgemeester en schepenen de verkavelingsaanvraag heeft publique sur une demande de permis de lotir, (2) il a alors déposé une
geweigerd en (3) hij ten slotte ook een memorie van tussenkomst heeft réclamation à la suite de laquelle le collège des bourgmestre et
ingediend bij de deputatie van de provincie alvorens de hoorzitting, échevins a refusé la demande de permis de lotir et (3) il a, enfin,
aangevraagd in graad van administratief beroep door de aanvrager van également introduit un mémoire en intervention devant la députation
de verkaveling, plaatsvond, provinciale avant que l'audience, demandée au niveau du recours
dit alles terwijl bovendien het algemeen artikel 21bis van de administratif par le demandeur du permis de lotir, ait eu lieu,
Gecoördineerde Wetten op de Raad van State de hoedanigheid van tout ceci alors qu'en outre, l'article 21bis, général, des lois
tussenkomende partij toekent aan ' d [e]gene die belang heeft bij de coordonnées sur le Conseil d'Etat accorde la qualité de partie
oplossing van de zaak ', met andere woorden zonder zich te mogen of intervenante à ' [celui] qui [a] intérêt à la solution de l'affaire ',
moeten beperken tot de implicaties van de beslissing die de en d'autres termes sans pouvoir ou devoir se limiter aux implications
administratieve overheid heeft genomen, maar door ruimer oog te hebben de la décision prise par l'autorité administrative mais en ayant égard
voor alle mogelijke implicaties van de beslissing die de plus largement à toutes les implications possibles de la décision que
administratieve overheid kon nemen en ook nog kan nemen, desgevallend l'autorité administrative pouvait prendre et peut encore prendre
na een annulatie-arrest, aussi, le cas échéant après un arrêt d'annulation,
in acht genomen dat de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, compte tenu du fait que le Code flamand de l'aménagement du
inzonderheid artikel 4.8.32, ook niet voorziet in derdenverzet voor territoire, en particulier son article 4.8.32, ne prévoit pas non plus
ieder die niet behoorlijk opgeroepen werd in de procedure bij de Raad de tierce opposition pour toute personne n'ayant pas été dûment
appelée à la procédure devant le Conseil pour les contestations des
voor Vergunningsbetwistingen ? ». autorisations ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Het Hof wordt ondervraagd over artikel 4.8.21 van de Vlaamse B.1.1. La Cour est interrogée sur l'article 4.8.21 du Code flamand de
Codex Ruimtelijke Ordening (hierna : VCRO), in de versie zoals l'aménagement du territoire, dans sa version insérée par l'article 5
ingevoegd bij artikel 5 van het decreet van 6 juli 2012 houdende du décret du 6 juillet 2012 modifiant diverses dispositions du Code
wijziging van diverse bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke flamand de l'aménagement du territoire, en ce qui concerne le Conseil
Ordening, wat de Raad voor Vergunningsbetwistingen betreft, dat vóór pour les contestations des autorisations, qui, avant sa modification
de wijziging ervan bij het decreet van 4 april 2014 bepaalde : par le décret du 4 avril 2014, disposait :
« § 1. Elk van de belanghebbenden, vermeld in artikel 4.8.11, § 1, « § 1er. Chacun des intéressés, visés à l'article 4.8.11, § 1er,
eerste lid, kan in de zaak tussenkomen. alinéa premier, peut intervenir dans l'affaire.
De Vlaamse Regering bepaalt op welke wijze een verzoek tot tussenkomst Le Gouvernement flamand fixe de quelle manière il faut introduire une
wordt ingediend. Zij bepaalt de vervaltermijnen die niet korter mogen demande d'intervention. Il fixe les échéances qui ne peuvent être
zijn dan twintig dagen. inférieures à vingt jours.
De Vlaamse Regering bepaalt tevens de vormvereisten waaraan het Le Gouvernement flamand fixe également les conditions de forme
verzoekschrift moet beantwoorden. Zij bepaalt welke stukken bij het auxquelles doit répondre la requête. Il fixe quelles pièces doivent
verzoekschrift gevoegd moeten worden. être jointes à la requête.
[...] ». [...] ».
B.1.2. Het verwijzende rechtscollege vraagt of die bepaling B.1.2. La juridiction a quo demande si cette disposition est
bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11, al dan niet in samenhang compatible avec les articles 10 et 11, combinés ou non avec l'article
gelezen met artikel 23, van de Grondwet, « door de hoedanigheid van 23, de la Constitution, « en réservant la qualité de partie
tussenkomende partij in de procedure bij de Raad voor intervenante dans la procédure devant le Conseil pour les
Vergunningsbetwistingen te beperken tot de ' belanghebbende, vermeld contestations des autorisations à ' l'intéressé visé à l'article
in artikel 4.8.11, § 1, eerste lid (VCRO) ', en derhalve de 4.8.11, § 1er, alinéa 1er (dudit Code) ', et en excluant l'intéressé
belanghebbende die niet wordt vermeld in artikel 4.8.11, § 1, eerste qui n'est pas visé à l'article 4.8.11, § 1er, alinéa 1er, susdit,
lid VCRO, uit te sluiten [...] ». B.2.1. De Vlaamse Regering en de tussenkomende partijen voeren aan dat de prejudiciële vraag niet dienstig is voor de oplossing van het geschil. Zij wijzen erop dat het bodemgeschil betrekking heeft op de ontvankelijkheid van het cassatieberoep bij de Raad van State, terwijl de in het geding zijnde bepaling betrekking heeft op de mogelijkheid om tussen te komen in de rechtspleging voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen en de verzoekende partij voor de Raad van State in die rechtspleging niet is tussengekomen. B.2.2. Het staat in de regel aan het rechtscollege dat een prejudiciële vraag aan het Hof stelt, om te oordelen of het antwoord op die vraag nuttig is voor het oplossen van het geschil dat het moet beslechten. Alleen indien dat klaarblijkelijk niet het geval is, kan het Hof beslissen dat de vraag geen antwoord behoeft. B.2.3. Bij het onderzoek naar de ontvankelijkheid van het cassatieberoep voor de Raad van State rijst de vraag of de verzoekende partij een belang heeft om op te komen tegen een beslissing van de Raad voor Vergunningsbetwistingen, waarbij de onderliggende vraag rijst of er een eventuele discriminatie bestaat wat betreft de mogelijkheid om tussen te komen in de procedure voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Het blijkt derhalve niet dat het antwoord op de prejudiciële vraag klaarblijkelijk niet nuttig zou zijn voor het bodemgeschil. B.3.1. De Vlaamse Regering en de tussenkomende partijen voeren aan dat de prejudiciële vraag berust op een verkeerde lezing van de in het geding zijnde bepaling, die in samenhang moet worden gelezen met de [...] ». B.2.1. Le Gouvernement flamand et les parties intervenantes font valoir que la question préjudicielle n'est pas utile à la solution du litige. Elles soulignent que l'instance principale porte sur la recevabilité du recours en cassation devant le Conseil d'Etat, alors que la disposition attaquée porte sur la possibilité d'intervenir dans la procédure devant le Conseil pour les contestations des autorisations, la partie requérante devant le Conseil d'Etat n'étant pas intervenue dans cette procédure. B.2.2. C'est en règle à la juridiction qui interroge la Cour qu'il appartient d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est utile à la solution du litige qu'elle doit trancher. C'est uniquement lorsque ce n'est manifestement pas le cas que la Cour peut décider que la question n'appelle pas de réponse. B.2.3. L'examen de la recevabilité du recours en cassation devant le Conseil d'Etat conduit à se demander si la partie requérante dispose d'un intérêt à agir contre une décision du Conseil pour les contestations des autorisations, la question sous-jacente étant l'existence d'une éventuelle discrimination en ce qui concerne la possibilité d'intervenir dans la procédure devant le Conseil pour les contestations des autorisations. Il n'apparaît dès lors pas que la réponse à la question préjudicielle ne serait manifestement pas utile à la solution de l'instance principale. B.3.1. Le Gouvernement flamand et les parties intervenantes font valoir que la question préjudicielle repose sur une lecture erronée de la disposition en cause, laquelle doit être lue en combinaison avec
artikelen 4.8.11, § 1, en 4.7.23 van de VCRO. In de interpretatie die les articles 4.8.11, § 1er, et 4.7.23 du Code flamand de l'aménagement
du territoire. Dans l'interprétation qu'ils préconisent, l'article
zij voorstaan, doet artikel 4.8.21 van de VCRO geen verschil in 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire ne crée pas de
behandeling ontstaan tussen derde belanghebbenden die wensen tussen te différence de traitement entre des tiers intéressés qui souhaitent
komen in de rechtspleging voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen. intervenir dans la procédure devant le Conseil pour les contestations
des autorisations.
B.3.2. Artikel 4.8.11, § 1, van de VCRO waarnaar de in het geding B.3.2. L'article 4.8.11, § 1er, du Code flamand de l'aménagement du
territoire auquel la disposition en cause se réfère était rédigé comme
zijnde bepaling verwijst, luidt in de versie vóór de wijzigingen bij suit dans sa version antérieure aux modifications introduites par le
het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de décret du 4 avril 2014 relatif à l'organisation et à la procédure de
rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges : certaines juridictions administratives flamandes :
« § 1. De beroepen bij de Raad kunnen door de volgende belanghebbenden « § 1er. Les recours auprès du Conseil peuvent être introduits par les
worden ingesteld : intéressés suivants :
1° de aanvrager van de vergunning of van het as-builtattest, 1° le demandeur de l'autorisation ou de l'attestation as-built,
respectievelijk de persoon die beschikt over zakelijke of persoonlijke respectivement la personne disposant de droits réels ou personnels à
rechten ten aanzien van een constructie die het voorwerp uitmaakt van l'égard d'une construction qui fait l'objet d'une décision
een registratiebeslissing, of die deze constructie feitelijk gebruikt; d'enregistrement, ou qui utilise cette construction de fait;
2° de bij het dossier betrokken vergunningverlenende bestuursorganen; 2° les organes administratifs accordant l'autorisation associés au dossier;
3° elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of 3° toute personne physique ou morale à qui la décision d'autorisation,
onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden als gevolg van de de validation ou d'enregistrement peut causer, directement ou
vergunnings-, validerings- of registratiebeslissing; indirectement, des désagréments ou des inconvénients;
4° procesbekwame verenigingen die optreden namens een groep wiens 4° des associations dotées d'une compétence procédurale qui agissent
collectieve belangen door de vergunnings-, validerings- of au nom d'un groupe dont les intérêts collectifs sont menacés ou lésés
registratiebeslissing zijn bedreigd of geschaad, voor zover zij par la décision d'autorisation, de validation ou d'enregistrement,
beschikken over een duurzame en effectieve werking overeenkomstig de pour autant qu'elles disposent d'un fonctionnement durable et effectif
statuten; conformément aux statuts;
5° de leidend ambtenaar van het departement of, bij afwezigheid, diens 5° le fonctionnaire dirigeant du département ou, en son absence, son
gemachtigde voor vergunningen die afgegeven zijn binnen de reguliere mandataire pour des autorisations délivrées selon la procédure
procedure, behalve in de gevallen, vermeld in artikel 4.7.19, § 1, régulière, sauf dans les cas visés à l'article 4.7.19, § 1er, alinéa
derde lid; trois;
6° de leidend ambtenaar of, bij afwezigheid, diens gemachtigde van het 6° le fonctionnaire dirigeant ou, en son absence, son mandataire du
departement of agentschap waartoe de adviserende instantie behoort, département ou de l'agence dont relève l'instance consultative,
aangewezen krachtens artikel 4.7.16, § 1, eerste lid, respectievelijk désignée en vertu de l'article 4.7.16, § 1er, alinéa premier,
artikel 4.7.26, § 4, 2°, op voorwaarde dat die instantie tijdig advies respectivement l'article 4.7.26, § 4, 2°, à condition que cette
heeft verstrekt of ten onrechte niet om advies werd verzocht. instance ait émis son avis à temps ou que son avis n'ait, à tort, pas
été sollicité.
De belanghebbende aan wie kan worden verweten dat hij een voor hem L'intéressé à qui il peut être reproché qu'il n'a pas contesté une
nadelige vergunningsbeslissing niet heeft bestreden door middel van décision d'autorisation désavantageuse pour lui par le biais du
het daartoe openstaande georganiseerd administratief beroep bij de recours administratif organisé ouvert auprès de la députation est
deputatie, wordt geacht te hebben verzaakt aan zijn recht om zich tot de Raad te wenden ». censé avoir renoncé au droit de s'adresser au Conseil ».
B.3.3. Artikel 4.7.23 van de VCRO bepaalt in de versie vóór de B.3.3. L'article 4.7.23, du Code flamand de l'aménagement du
territoire était rédigé comme suit dans sa version antérieure aux
wijzigingen bij het decreet van 4 april 2014 houdende wijziging van modifications introduites par le décret du 4 avril 2014 modifiant
diverse decreten met betrekking tot de ruimtelijke ordening en het divers décrets relatifs à l'aménagement du territoire et à la
grond- en pandenbeleid : politique foncière et immobilière :
« § 1. De deputatie neemt haar beslissing omtrent het ingestelde « § 1er. La députation prend une décision quant au recours introduit
beroep op grond van het verslag van de provinciaal stedenbouwkundige en fonction du rapport du fonctionnaire urbaniste provincial. Cette
ambtenaar en nadat zij of haar gemachtigde de betrokken partijen op décision est prise après que la députation ou son représentant
hun verzoek schriftelijk of mondeling heeft gehoord. autorisé a entendu oralement ou par écrit les parties intéressées, et
De Vlaamse Regering kan nadere regelen met betrekking tot de ce, à la demande de ces dernières. Le Gouvernement flamand peut fixer les modalités concernant la
hoorprocedure bepalen. procédure d'audition.
§ 2. De deputatie neemt haar beslissing binnen een vervaltermijn van § 2. La Députation permanente prend ses décisions dans un délai de
vijfenzeventig dagen, die ingaat de dag na deze van de betekening van forclusion de septante-cinq de jours, à compter du jour suivant la
het beroep. Deze vervaltermijn wordt verlengd tot honderdvijf dagen, date de signification du recours. Ce délai de forclusion est prolongé
indien toepassing wordt gemaakt van het mondelinge of schriftelijke jusqu'à cent cinq jours si le droit d'audition oral ou écrit visé au §
hoorrecht, vermeld in § 1, eerste lid. 1er, premier alinéa est appliqué.
Indien geen beslissing wordt genomen binnen de toepasselijke Si aucune décision n'a été prise dans le délai de forclusion
vervaltermijn, wordt het beroep geacht afgewezen te zijn. applicable, le recours est considéré comme ayant été rejeté.
§ 3. Een afschrift van de uitdrukkelijke beslissing of een § 3. Une copie de la décision explicite ou une notification de la
kennisgeving van de stilzwijgende beslissing wordt binnen een
ordetermijn van tien dagen gelijktijdig en per beveiligde zending décision tacite est simultanément remise par envoi sécurisé et dans un
bezorgd aan de indiener van het beroep en aan de vergunningsaanvrager. délai de rigueur de dix jours à l'auteur du recours et au requérant de
Een afschrift van de uitdrukkelijke beslissing of een kennisgeving van l'autorisation. Une copie de la décision explicite ou une notification de la décision
de stilzwijgende beslissing wordt tevens bezorgd aan volgende personen tacite sera également envoyée aux personnes ou instances suivantes,
of instanties, voor zover zij zelf niet de indiener van het beroep pour autant qu'elles ne soient pas elles-mêmes les auteurs du recours
zijn : :
1° het college van burgemeester en schepenen; 1° le Collège des bourgmestre et échevins;
2° de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar. 2° le fonctionnaire urbaniste régional.
Aan de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar wordt tevens een kopie Une copie du dossier complet sera également transmise au fonctionnaire
van het volledige dossier bezorgd. urbaniste régional.
§ 4. Een mededeling die te kennen geeft dat de vergunning is verleend, § 4. Un avis indiquant que l'autorisation a été accordée sera affiché
wordt door de aanvrager gedurende een periode van dertig dagen par le demandeur pendant une période de trente jours à l'endroit
aangeplakt op de plaats waarop de vergunningsaanvraag betrekking auquel a trait la demande d'autorisation. Le demandeur informe la
heeft. De aanvrager brengt de gemeente onmiddellijk op de hoogte van commune immédiatement de la date de début de l'affichage. Le
de startdatum van de aanplakking. De Vlaamse Regering kan, zowel naar Gouvernement flamand peut, tant pour le contenu que pour la forme,
de inhoud als naar de vorm, aanvullende vereisten opleggen waaraan de imposer des exigences complémentaires auxquelles doit répondre
aanplakking moet voldoen. l'affichage.
De gemeentesecretaris of zijn gemachtigde waakt erover dat tot Le secrétaire communal ou son délégué veille à ce qu'il est procédé à
aanplakking wordt overgegaan binnen een termijn van tien dagen te l'affichage dans un délai de dix jours à compter à partir de la date
rekenen vanaf de datum van de ontvangst van de uitdrukkelijke de réception de la décision formelle ou de la notification de la
décision tacite.
beslissing of van de kennisgeving van de stilzwijgende beslissing. Le secrétaire communal ou son délégué fournit sur simple demande de
De gemeentesecretaris of zijn gemachtigde levert op eenvoudig verzoek
van elke belanghebbende, vermeld in artikel 4.7.21, § 2, een tout intéressé, visé à l'article 4.7.21, § 2, une copie certifiée de
gewaarmerkt afschrift van het attest van aanplakking af. l'attestation d'affichage.
[...] ». [...] ».
B.3.4. Artikel 4.7.21 van de VCRO bepaalt : B.3.4. L'article 4.7.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire dispose :
« § 1. Tegen de uitdrukkelijke of stilzwijgende beslissing van het « § 1er. Un recours administratif organisé peut être introduit auprès
college van burgemeester en schepenen omtrent de vergunningsaanvraag de la Députation permanente de la province où est située la commune,
kan een georganiseerd administratief beroep worden ingesteld bij de contre la décision explicite ou tacite du Collège des bourgmestre et
deputatie van de provincie waarin de gemeente is gelegen. Bij het échevins par rapport à la demande d'autorisation. Lors du traitement
behandelen van het beroep onderzoekt de deputatie de aanvraag in haar du recours, la Députation permanente examine la demande dans son
volledigheid. intégralité.
§ 2. Het beroep, vermeld in § 1, kan door volgende belanghebbenden § 2. Le recours visé au § 1er peut être introduit par les intéressés
worden ingesteld : suivants :
1° de aanvrager van de vergunning; 1° le requérant de l'autorisation;
2° elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of 2° chaque personne physique ou morale à qui la décision contestée
onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden ingevolge de pourrait causer, directement ou indirectement, des désagréments ou des
bestreden beslissing; inconvénients;
3° procesbekwame verenigingen die optreden namens een groep wiens 3° les associations dotées d'une compétence procédurale qui agissent
collectieve belangen door de bestreden beslissing zijn bedreigd of au nom d'un groupe dont les intérêts collectifs sont menacés ou lésés
geschaad, voor zover zij beschikken over een duurzame en effectieve par la décision contestée, pour autant qu'elles disposent d'un
werking overeenkomstig de statuten; fonctionnement durable et effectif conformément aux statuts;
[...] ». [...] ».
B.4.1. De verzoekende partij voor de Raad van State voert aan dat door B.4.1. La partie requérante devant le Conseil d'Etat allègue que le
de verwijzing, in de in het geding zijnde bepaling, naar artikel renvoi, par la disposition en cause, à l'article 4.8.11, § 1er, alinéa
4.8.11, § 1, eerste lid, van de VCRO, inzonderheid naar het 3° ervan, 1er, du Code flamand de l'aménagement du territoire, et en particulier
de mogelijkheid om tussen te komen bij de Raad voor à son 3°, limite la possibilité d'intervenir devant le Conseil pour
Vergunningsbetwistingen, wat derde belanghebbenden betreft, wordt les contestations des autorisations, en ce qui concerne les tiers
beperkt tot « elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die intéressés, à « toute personne physique ou morale à qui la décision
rechtstreekse of onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden als d'autorisation, de validation ou d'enregistrement peut causer,
gevolg van de vergunnings-, validerings- of registratiebeslissing ». In die interpretatie wordt de mogelijkheid tot een tussenkomst voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen beperkt tot diegenen die tegen de beslissing van de deputatie over de vergunning, validering of registratie een beroep bij die Raad kunnen instellen, en wordt op onverantwoorde wijze afbreuk gedaan aan het algemeen beginsel van het recht op toegang tot een rechter voor een categorie van belanghebbenden. Dat klemt des te meer daar de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, noch enige andere decretale bepaling voorziet in een mogelijkheid om derdenverzet aan te tekenen. Derden, inzonderheid omwonenden, kunnen er immers belang bij hebben om voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen tussen te komen, ook wanneer bij die Raad een beslissing is aanhangig gemaakt van de deputatie tot weigering van een aanvraag tot vergunning, validering of registratie die hun geen hinder of nadelen berokkent, teneinde hun standpunt te kennen te geven, met name om de voor die Raad bestreden beslissing van de deputatie te verdedigen. Dat is des te meer het geval wanneer die derden naar aanleiding van een openbaar onderzoek over een vergunningsaanvraag een bezwaarschrift hebben ingediend en naar aanleiding van het beroep bij de deputatie tegen de afwijzende beslissing van het college van burgemeester en schepenen een memorie tot tussenkomst hebben ingediend en gevraagd hebben om bij de deputatie te worden gehoord. B.4.2. Indien de in het geding zijnde bepaling zo wordt begrepen dat, wat derde belanghebbenden betreft, de mogelijkheid tot een tussenkomst in de rechtspleging voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen wordt beperkt tot de partijen die ook gerechtigd zijn om bij die Raad een beroep in te stellen tegen de beslissing van de deputatie die hun hinder of nadeel berokkent, met uitsluiting van de personen die eveneens een belang kunnen hebben bij de oplossing van het geschil, en die bijgevolg wensen tussen te komen om hun standpunt te kennen te directement ou indirectement, des désagréments ou des inconvénients ». Dans cette interprétation, la possibilité d'intervenir devant le Conseil pour les contestations des autorisations est limitée aux personnes qui peuvent introduire un recours devant ce Conseil contre la décision d'autorisation, de validation ou d'enregistrement prise par la députation et il est porté atteinte de manière injustifiée au principe général du droit d'accès au juge pour une catégorie d'intéressés. Ceci est d'autant plus vrai que ni le Code flamand de l'aménagement du territoire ni aucune autre disposition décrétale ne prévoient une possibilité de former tierce opposition. Des tiers, et en particulier des riverains, peuvent en effet avoir un intérêt à intervenir devant le Conseil pour les contestations des autorisations, même lorsque ce Conseil est saisi d'une décision de refus d'une demande d'autorisation, de validation ou d'enregistrement prise par la députation, qui ne leur cause pas de désagréments ou d'inconvénients, pour faire connaître leur point de vue, en l'occurrence pour défendre la décision de la députation qui est attaquée devant ce Conseil. C'est à plus forte raison le cas lorsque ces tiers ont introduit une réclamation dans le cadre d'une enquête publique sur une demande d'autorisation, ont déposé un mémoire en intervention à l'occasion du recours introduit devant la députation contre la décision de refus du collège des bourgmestre et échevins, et demandé à être entendus par la députation. B.4.2. Si la disposition en cause est interprétée en ce sens qu'en ce qui concerne les tiers intéressés, la possibilité d'intervention dans la procédure devant le Conseil pour les contestations des autorisations est limitée aux parties qui sont également en droit d'introduire auprès de ce Conseil un recours contre la décision de la députation qui leur cause des désagréments ou des inconvénients, à l'exclusion des personnes qui peuvent également avoir un intérêt à la solution du litige et qui, partant, souhaitent intervenir pour faire
geven, met name om de voor die Raad bestreden weigeringsbeslissing van connaître leur point de vue, en l'occurrence pour défendre la décision
de deputatie te verdedigen, is die bepaling onbestaanbaar met de de refus de la députation qui est attaquée devant ce Conseil, cette
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. In die interpretatie dient de prejudiciële vraag bevestigend te worden beantwoord. B.5.1. Artikel 4.8.21 van de VCRO kan ook op een andere wijze worden geïnterpreteerd, zoals blijkt uit de rechtspraak van de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Bij zijn arrest nr. A/2013/0753 van 17 december 2013 oordeelde die Raad : « De tussenkomende partijen wensen als derden tussen te komen om de disposition est incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une réponse affirmative. B.5.1. Toutefois, l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire peut être interprété d'une autre manière, ainsi qu'il ressort de la jurisprudence du Conseil pour les contestations des autorisations. Par son arrêt n° A/2013/0753, du 17 décembre 2013, ce Conseil a jugé : « Les parties intervenantes souhaitent intervenir en qualité de tiers
verwerping van het beroep tot vernietiging te bepleiten. Anders dan de pour plaider le rejet du recours en annulation. Contrairement à ce que
verzoekende partij voorhoudt, tonen de tussenkomende partijen aan dat soutient la partie requérante, les parties intervenantes démontrent
zij als omwonenden belang hebben bij de oplossing van het geschil. Als qu'en leur qualité de riverains, elles ont un intérêt à la solution du
de vernietiging van de bestreden beslissing wordt uitgesproken, wordt litige. Si l'annulation de la décision contestée est prononcée, cela
de rechtsplicht van de verwerende partij gereactiveerd om zich over de réactive l'obligation juridique de la partie défenderesse de se
aanvraag van de verzoekende partij uit te spreken. De tussenkomende prononcer sur la demande de la partie requérante. Les parties
partijen maken afdoende en concreet aannemelijk welke hinder en intervenantes démontrent de manière convaincante et concrète quels
nadelen daaruit voor hen kunnen voortvloeien. Het belang om aan het désagréments et inconvénients cette annulation peut leur faire subir.
gerechtelijk debat deel te nemen en zodoende een voor hen nadelige On ne peut donc pas les priver de l'intérêt de participer au débat
vergunningsbeslissing te voorkomen, kan hen dan ook niet worden juridictionnel et, ce faisant, d'éviter une décision d'autorisation
ontzegd. De door de verzoekende partij voorgestane lezing van artikel qui leur soit préjudiciable. La lecture défendue par la partie
4.8.16, § 1, eerste lid, 3°, VCRO, in samenhang met artikel 4.8.19, § requérante de l'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 3°, combiné avec
1, eerste lid VCRO, zou op een onevenredige beperking van het recht op l'article 4.8.19, § 1er, alinéa 1er, du Code flamand de l'aménagement
toegang tot de rechter neerkomen. du territoire reviendrait à limiter de façon disproportionnée le droit
d'accès au juge.
Het verzoek tot tussenkomst is ontvankelijk » (www.rwo.be). La demande d'intervention est recevable » (www.rwo.be). [traduction
De bepalingen van de artikelen 4.8.16 en 4.8.19 van de VCRO vermeld in libre] Les dispositions des articles 4.8.16 et 4.8.19 du Code flamand de
l'aménagement du territoire mentionnées dans cet arrêt correspondent
dat arrest stemmen overeen met de voormelde artikelen 4.8.11 en 4.8.21 aux articles 4.8.11 et 4.8.21 précités du Code flamand de
van de VCRO. l'aménagement du territoire.
Bij zijn arrest nr. A/2014/0012 van 14 januari 2014 oordeelde de Raad Par son arrêt n° A/2014/0012 du 14 janvier 2014, le Conseil pour les
voor Vergunningsbetwistingen : contestations des autorisations a jugé :
« De tussenkomende partijen zijn de beroepsindieners bij de verwerende « Les parties intervenantes ont introduit un recours auprès de la
partij en op hun beroep werd de aanvankelijke door het college van partie défenderesse et, à la suite de leur recours, la décision
burgemeester en schepenen verleende vergunningsbeslissing door de d'autorisation accordée initialement par le collège des bourgmestre et
deputatie hervormd tot een weigeringsbeslissing. Rechtstreekse hinder échevins a été réformée par la députation en une décision de refus.
of nadelen kunnen de tussenkomende partijen ingevolge deze Cette décision de refus ne peut causer aux parties intervenantes des
weigeringsbeslissing niet ondervinden. Het door de tussenkomende désagréments ou inconvénients directs. En effet, le recours introduit
partijen ingestelde beroep bij de deputatie werd immers ingewilligd en par les parties intervenantes auprès de la députation a été déclaré
zij hebben dus als het ware reeds voldoening bekomen. fondé et elles ont donc pour ainsi dire déjà obtenu satisfaction.
De figuur van de tussenkomst kan evenwel ook aangewend worden om de Toutefois, la figure juridique de l'intervention peut également être
beslissing van de verwerende partij te ondersteunen en in dit licht de utilisée pour soutenir la décision de la partie défenderesse et
middelen van de verzoekende partij te weerleggen. Het door de réfuter dans cette perspective les moyens de la partie requérante. En
verzoekende partij ingestelde beroep kan immers potentieel leiden tot effet, le recours introduit par la partie requérante peut
de vernietiging van de weigeringsbeslissing van de deputatie. potentiellement mener à l'annulation de la décision de refus de la
Hiermee wordt aangetoond dat de tussenkomende partijen een belang députation. Il est ainsi démontré que les parties intervenantes peuvent faire
kunnen laten gelden bij hun tussenkomst. Zij wensen immers dat de Raad valoir un intérêt à intervenir. Elles souhaitent effectivement que le
het beroep tegen de weigeringsbeslissing verwerpt. Anders oordelen zou Conseil rejette le recours introduit contre la décision de refus.
neerkomen op een onevenredige beperking van het recht op toegang tot Statuer différemment équivaudrait à limiter de façon disproportionnée
de administratieve rechter » (www.rwo.be). le droit d'accès au juge administratif » (www.rwo.be). [traduction
B.5.2. Volgens die rechtspraak wordt de in het geding zijnde bepaling libre] B.5.2. Selon cette jurisprudence, la disposition en cause est
zo begrepen dat de verwijzing naar artikel 4.8.11, § 1, eerste lid, interprétée en ce sens que le renvoi effectué à l'article 4.8.11, § 1er,
3°, van de VCRO (« natuurlijke persoon of rechtspersoon die alinéa 1er, 3°, du Code flamand de l'aménagement du territoire («
rechtstreekse of onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden als gevolg van de vergunnings-, validerings- of registratiebeslissing ») als personen die hinder of nadelen zouden kunnen ondervinden ook de personen beoogt die er belang bij hebben dat een beslissing van de deputatie tot verwerping van de aanvraag zou worden bevestigd. Die personen kunnen derhalve als derde belanghebbenden tussenkomen voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Aldus geïnterpreteerd doet artikel 4.8.21 van de VCRO niet het door de verzoekende partij voor de Raad van State aangeklaagde verschil in behandeling ontstaan. personne physique ou morale à qui la décision d'autorisation, de validation ou d'enregistrement peut causer, directement ou indirectement, des désagréments ou des inconvénients ») vise également, en tant que personnes qui pourraient subir des désagréments ou des inconvénients, les personnes qui ont intérêt à ce qu'une décision de rejet de la demande prise par la députation soit confirmée. Ces personnes peuvent donc intervenir en tant que tiers intéressés devant le Conseil pour les contestations des autorisations. Ainsi interprété, l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire ne crée pas la différence de traitement dénoncée par la partie requérante devant le Conseil d'Etat.
B.5.3. In die interpretatie dient de prejudiciële vraag ontkennend te B.5.3. Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle
worden beantwoord. une réponse négative.
B.6. Een toetsing aan artikel 23 van de Grondwet leidt niet tot een B.6. Le contrôle au regard de l'article 23 de la Constitution ne
andere conclusie. conduit pas à une autre conclusion.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 4.8.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, in de - L'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire,
versie ingevoegd bij artikel 5 van het decreet van 6 juli 2012 « dans sa version insérée par l'article 5 du décret du 6 juillet 2012 «
houdende wijziging van diverse bepalingen van de Vlaamse Codex modifiant diverses dispositions du Code flamand de l'aménagement du
Ruimtelijke Ordening, wat de Raad voor Vergunningsbetwistingen betreft territoire, en ce qui concerne le Conseil pour les contestations des
», vóór de wijziging ervan bij het decreet van 4 april 2014 autorisations », avant sa modification par le décret du 4 avril 2014
betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse relatif à l'organisation et à la procédure de certaines juridictions
bestuursrechtscolleges, schendt de artikelen 10, 11 en 23 van de administratives flamandes, viole les articles 10, 11 et 23 de la
Grondwet indien het zo wordt geïnterpreteerd dat, wat derde Constitution s'il est interprété en ce sens qu'en ce qui concerne les
belanghebbenden betreft, de mogelijkheid tot een tussenkomst in de tiers intéressés, la possibilité d'une intervention dans la procédure
rechtspleging voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen wordt beperkt devant le Conseil pour les contestations des autorisations est limitée
tot de partijen die gerechtigd zijn om bij die Raad een beroep in te aux parties qui sont en droit d'introduire un recours auprès de ce
stellen tegen de beslissing van de deputatie die hun hinder of nadeel Conseil contre la décision de la députation qui leur cause des
berokkent, met uitsluiting van de personen die eveneens een belang désagréments ou des inconvénients, à l'exclusion des personnes qui
kunnen hebben bij de oplossing van het geschil, en die wensen tussen peuvent également avoir un intérêt à la solution du litige, et qui
te komen om hun standpunt te kennen te geven, met name om de voor die souhaitent intervenir pour faire connaître leur point de vue,
Raad bestreden beslissing van de deputatie te verdedigen. notamment pour défendre la décision de la députation attaquée devant
- Dezelfde bepaling schendt de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet ce Conseil. - La même disposition ne viole pas les articles 10, 11 et 23 de la
niet indien zij zo wordt geïnterpreteerd dat de verwijzing naar Constitution si elle est interprétée en ce sens que la référence faite
artikel 4.8.11, § 1, eerste lid, 3°, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke à l'article 4.8.11, § 1er, alinéa 1er, 3°, du Code flamand de
Ordening ook de personen beoogt die er belang bij hebben dat een l'aménagement du territoire vise également les personnes qui ont
beslissing van de deputatie tot verwerping van de aanvraag zou worden intérêt à ce qu'une décision de rejet de la demande prise par la
bevestigd en die als derde belanghebbenden kunnen tussenkomen voor de députation soit confirmée, et qui peuvent, en tant que tiers
Raad voor Vergunningsbetwistingen. intéressés, intervenir devant le Conseil pour les contestations des
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel autorisations. Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 4 november 2015. la Cour constitutionnelle, le 4 novembre 2015.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
A. Alen A. Alen
^