← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 87/2015 van 11 juni 2015 Rolnummer 5952 In zake : de prejudiciële
vraag over artikel 488bis, h), § 2, van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen met artikel
488bis, b), § 6, van hetzelfde Wetboek, ges Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 87/2015 van 11 juni 2015 Rolnummer 5952 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 488bis, h), § 2, van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen met artikel 488bis, b), § 6, van hetzelfde Wetboek, ges Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) | Extrait de l'arrêt n° 87/2015 du 11 juin 2015 Numéro du rôle : 5952 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 488bis, h), § 2, du Code civil, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du même Code, posée par la Cour de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 87/2015 van 11 juni 2015 | Extrait de l'arrêt n° 87/2015 du 11 juin 2015 |
| Rolnummer 5952 | Numéro du rôle : 5952 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 488bis, h), § 2, van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 488bis, h), |
| Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen met artikel 488bis, b), § 6, | § 2, du Code civil, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du même |
| van hetzelfde Wetboek, gesteld door het Hof van Cassatie. | Code, posée par la Cour de cassation. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de | composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De |
| rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
| Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
| Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest van 13 juni 2014 in zake Olga Xanthopoulo tegen Luc de | Par arrêt du 13 juin 2014 en cause de Olga Xanthopoulo contre Luc de |
| Vogelaere en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | Vogelaere et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
| ingekomen op 2 juli 2014, heeft het Hof van Cassatie de volgende | Cour le 2 juillet 2014, la Cour de cassation a posé la question |
| prejudiciële vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 488bis, h), § 2, inzonderheid het zesde lid, | |
| Burgerlijk Wetboek, in samenhang met artikel 488bis, b), § 6, de | « Interprété en ce sens que le défaut de production d'un certificat |
| artikelen 10 en 11 Grondwet, indien het in die zin moet worden | médical circonstancié joint à la requête, ou produit, en cas |
| geïnterpreteerd dat de niet-overlegging van een omstandige geneeskundige verklaring gevoegd bij het verzoekschrift of, in spoedeisende gevallen, overgelegd binnen acht dagen na het verzoek van de vrederechter, de niet-ontvankelijkheid tot gevolg heeft van de vordering die ertoe strekt de beschermde persoon te machtigen over zijn goederen te beschikken bij schenking onder levenden of bij een uiterste wilsbeschikking en niet kan worden gedekt door een geneeskundig deskundigenonderzoek dat door de vrederechter wordt bevolen, doordat twee verschillende toestanden, te weten, enerzijds, de vordering die ertoe strekt een meerderjarige onder voorlopige bewindvoering te plaatsen en, anderzijds, de vordering die ertoe strekt een persoon aan wie een voorlopige bewindvoerder is toegevoegd | d'urgence, dans les huit jours de la demande du juge de paix, entraîne l'irrecevabilité de la demande tendant à entendre autoriser la personne protégée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par dispositions de dernières volontés et ne peut être couvert par une expertise médicale ordonnée par le juge de paix, l'article 488bis-H, § 2, spécialement alinéa 6, du Code civil, combiné avec l'article 488bis-B, § 6, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en traitant de manière identique deux situations différentes, à savoir, d'une part, la demande tendant à faire mettre une personne majeure sous administration provisoire et, d'autre part, la demande tendant à |
| te machtigen over zijn goederen te beschikken bij schenking onder | ce qu'une personne pourvue d'un administrateur provisoire soit |
| levenden of bij een uiterste wilsbeschikking, door die artikelen op | autorisée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par |
| identieke wijze worden behandeld ? ». | dispositions de dernières volontés ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. Artikel 488bis, h), § 2, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het | B.1.1. L'article 488bis, h), § 2, du Code civil, tel qu'il a été |
| werd ingevoegd bij artikel 8 van de wet van 3 mei 2003 « tot wijziging | inséré par l'article 8 de la loi du 3 mai 2003 « modifiant la |
| van de wetgeving betreffende de bescherming van de goederen van | législation relative à la protection des biens des personnes |
| personen die wegens hun lichaams- of geestestoestand geheel of | totalement ou partiellement incapables d'en assumer la gestion en |
| gedeeltelijk onbekwaam zijn die te beheren » en zoals het van | raison de leur état physique ou mental », tel qu'il est applicable au |
| toepassing is op het in het geding zijnde geschil, bepaalt : | litige en cause, dispose : |
| « De beschermde persoon kan slechts geldig schenken onder levenden of | « La personne protégée ne peut disposer valablement par donations |
| een uiterste wilsbeschikking maken na machtiging, op zijn verzoek, | entre vifs ou par dispositions de dernières volontés qu'après |
| door de vrederechter. De vrederechter oordeelt over de | autorisation par le juge de paix à sa requête. Le juge de paix juge de |
| wilsgeschiktheid van de beschermde persoon. | l'aptitude de la volonté de la personne protégée. |
| De vrederechter mag de machtiging om te schenken weigeren indien de | Le juge de paix peut refuser l'autorisation à disposer par donations |
| beschermde persoon of zijn onderhoudsgerechtigden door de schenking | si la personne protégée ou ses créanciers d'aliments sont menacés |
| behoeftig dreigen te worden. | d'indigence par la donation. |
| De bepalingen van de artikelen 1026 tot 1034 van het Gerechtelijk | Les dispositions des articles 1026 à 1034 du Code judiciaire sont |
| Wetboek zijn van toepassing. In afwijking van artikel 1026, 5°, van | d'application. Conformément à l'article 1026, 5°, du même Code, la |
| hetzelfde Wetboek, volstaat de handtekening van de verzoeker. | signature du requérant est suffisante. |
| De vrederechter kan een geneesheer-deskundige aanstellen die advies | Le juge de paix peut désigner un expert médical qui doit rendre son |
| moet uitbrengen over de gezondheidstoestand van de te beschermen | avis sur l'état de santé de la personne à protéger. |
| persoon. De vrederechter wint alle dienstige inlichtingen in en kan eenieder | Le juge de paix rassemble toutes les informations utiles et peut |
| die hij geschikt acht om hem in te lichten, oproepen bij gerechtsbrief | convoquer tous ceux qu'il pense pouvoir l'éclairer, par pli judiciaire |
| om door hem in raadkamer te worden gehoord. Hij roept in ieder geval | afin de les entendre en chambre du conseil. Dans tous les cas, il |
| de voorlopige bewindvoerder op in geval van schenking. | appelle à la cause l'administrateur provisoire en cas de donation. |
| De procedure van artikel 488bis, b), § 6, is van overeenkomstige | La procédure de l'article 488bis, b), § 6, est applicable par analogie |
| toepassing ». | ». |
| B.1.2. Artikel 488bis, b), § 6, van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : | B.1.2. L'article 488bis, b), § 6, du Code civil dispose : |
| « Op straffe van niet-ontvankelijkheid wordt, behoudens in | « Sous peine d'irrecevabilité, est joint à la requête, sauf en cas |
| spoedeisende gevallen, een omstandige geneeskundige verklaring bij het | |
| verzoekschrift gevoegd, die ten hoogste vijftien dagen oud is, en de | d'urgence, un certificat médical circonstancié, ne datant pas de plus |
| gezondheidstoestand van de te beschermen persoon beschrijft. De verklaring vermeldt of de te beschermen persoon zich kan verplaatsen, en in het bevestigend geval, of zulks gelet op zijn toestand, aangewezen is. Tevens vermeldt deze verklaring of de te beschermen persoon nog kennis kan nemen van de rekenschap van het beheer. Deze geneeskundige verklaring mag niet worden opgesteld door een geneesheer die een bloed- of aanverwant is van de te beschermen persoon of van de verzoeker, of op enigerlei wijze verbonden is aan de instelling waar de te beschermen persoon zich bevindt. Indien er om redenen van dringendheid geen geneeskundige verklaring bij het verzoekschrift is gevoegd, gaat de vrederechter na of het aangevoerde motief van dringendheid gerechtvaardigd is. In bevestigend geval, vraagt de vrederechter binnen acht dagen na de datum waarop het verzoekschrift is ontvangen dat de verzoeker een omstandige geneeskundige verklaring bezorgt, die voldoet aan de vereisten bepaald in het eerste tot derde lid ». B.2. Het Hof wordt verzocht uitspraak te doen over de bestaanbaarheid, | de quinze jours, décrivant l'état de santé de la personne à protéger. Le certificat précise si la personne à protéger peut se déplacer et, dans l'affirmative, s'il est indiqué qu'elle se déplace, compte tenu de son état. Ce certificat précise par ailleurs si la personne à protéger est encore à même de prendre connaissance du compte rendu de la gestion. Ce certificat médical ne peut être établi par un médecin parent ou allié de la personne à protéger ou du requérant, ou attaché à un titre quelconque à l'établissement dans lequel la personne à protéger se trouve. Lorsque, pour des raisons d'urgence, aucun certificat médical n'est joint à la requête, le juge de paix vérifie si le motif d'urgence invoqué est avéré. Dans l'affirmative, le juge de paix demande, dans les huit jours à dater de la réception de la requête, que le requérant lui fournisse un certificat circonstancié, qui répond aux conditions prévues aux alinéas 1er à 3 ». B.2. La Cour est invitée à statuer sur la compatibilité, avec les |
| met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 488bis, h), § | articles 10 et 11 de la Constitution, de l'article 488bis, h), § 2, |
| 2, zesde lid. In de interpretatie volgens welke, naar analogie met de | alinéa 6. Dans l'interprétation selon laquelle la disposition en |
| procedure die ertoe strekt een voorlopige bewindvoerder toe te voegen | cause, par analogie avec la procédure tendant à pourvoir la personne à |
| aan de te beschermen persoon, waarin is voorzien bij artikel 488bis, | protéger d'un administrateur provisoire prévue par l'article 488bis, |
| b), § 6, waarnaar dat lid verwijst, op straffe van niet-ontvankelijkheid een omstandige geneeskundige verklaring die ten hoogste vijftien dagen oud is, bij het verzoekschrift moet worden gevoegd, zonder dat een dekking door een door de vrederechter bevolen medisch deskundigenonderzoek mogelijk is, zou de in het geding zijnde bepaling immers twee verschillende situaties, namelijk de vordering die ertoe strekt een persoon onder voorlopig bewind te doen plaatsen, enerzijds, en de vordering die ertoe strekt dat een beschermde persoon aan wie een voorlopige bewindvoerder is toegevoegd, ertoe wordt gemachtigd over zijn goederen te beschikken bij schenking onder levenden of bij testament, anderzijds, gelijk behandelen. | b), § 6, auquel elle renvoie, prévoit que, sous peine d'irrecevabilité, un certificat médical circonstancié ne datant pas de plus de quinze jours est joint à la requête sans qu'une couverture ne soit possible par une expertise médicale ordonnée par le juge de paix, la disposition en cause traiterait de manière identique deux situations différentes, à savoir, d'une part, la demande tendant à placer une personne sous administration provisoire et, d'autre part, la demande tendant à ce qu'une personne protégée, pourvue d'un administrateur provisoire, soit autorisée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par testament. |
| B.3. Bij zijn arrest nr. 112/2010 van 14 oktober 2010 heeft het Hof, | B.3. Par son arrêt n° 112/2010 du 14 octobre 2010, en réponse à une |
| in antwoord op een prejudiciële vraag die betrekking had op dezelfde | question préjudicielle qui portait sur la même disposition en tant |
| bepaling in zoverre zij van toepassing is op het testament, geoordeeld | qu'elle s'applique au testament, la Cour a jugé : |
| : « B.6.1. De in de in het geding zijnde bepaling beoogde beschermde | « B.6.1. La personne protégée visée par la disposition en cause est |
| persoon is een meerderjarige ' die, wegens zijn gezondheidstoestand ' | une personne majeure ' qui, en raison de son état de santé ', est |
| wordt beschouwd als ' geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn | considérée comme ' totalement ou partiellement hors d'état de gérer |
| goederen te beheren ' (artikel 488bis, a), van het Burgerlijk Wetboek) | ses biens ' (article 488bis, a), du Code civil), et qui, en vue de la |
| en die met het oog op de bescherming daarvan over een voorlopige | protection de ceux-ci, est pourvue d'un administrateur provisoire dont |
| bewindvoerder beschikt die tot taak heeft ' de goederen van de | la mission est ' de gérer, en bon père de famille, les biens de la |
| beschermde persoon als een goed huisvader te beheren of de beschermde | personne protégée, ou d'assister la personne protégée dans cette |
| persoon in dat beheer bij te staan ' (artikel 488bis, f), § 1, eerste | gestion ' (article 488bis, f), § 1er, alinéa 1er, du Code civil). |
| lid, van het Burgerlijk Wetboek). | |
| Een testament is een akte waarbij een persoon om niet over zijn | Un testament est un acte par lequel une personne dispose de ses biens |
| goederen beschikt (artikel 893 van het Burgerlijk Wetboek). Het gaat | à titre gratuit (article 893 du Code civil). Il s'agit d'un ' acte par |
| om een ' akte waarbij de erflater, voor de tijd dat hij niet meer in | lequel le testateur dispose, pour le temps où il n'existera plus, de |
| leven zal zijn, over het geheel of een deel van zijn goederen beschikt, en die hij kan herroepen ' (artikel 895 van het Burgerlijk Wetboek). De in het geding zijnde bepaling, die tot doel heeft een persoon die zich in een zwakke positie bevindt te beschermen, beoogt een doelstelling van algemeen belang. B.6.2. De in het geding zijnde bepaling verbiedt de erin beoogde personen niet over hun goederen te beschikken bij testament, maar zij maakt de geldigheid van die akte afhankelijk van het verkrijgen van een voorafgaande machtiging van de vrederechter. De aanvraag tot machtiging wordt neergelegd of toegezonden aan de griffie in de vorm van een eenzijdig verzoekschrift dat niet moet | tout ou partie de ses biens, et qu'il peut révoquer ' (article 895 du Code civil). La disposition en cause, qui a pour objectif de protéger une personne qui se trouve dans une situation de faiblesse, relève de l'intérêt général. B.6.2. La disposition en cause n'interdit pas aux personnes qu'elle vise de disposer de leurs biens par testament, mais elle subordonne la validité de cet acte à l'obtention d'une autorisation préalable du juge de paix. La demande d'autorisation est déposée ou adressée au greffe sous la forme d'une requête unilatérale qui ne doit pas être signée par un |
| worden ondertekend door een advocaat (artikel 488bis, h), § 2, derde | avocat (article 488bis, h), § 2, alinéa 3, du Code civil combiné avec |
| lid, van het Burgerlijk Wetboek in combinatie met artikel 1027 van het | l'article 1027 du Code judiciaire). La procédure d'autorisation n'est |
| Gerechtelijk Wetboek). De machtigingsprocedure is niet openbaar | |
| (artikel 488bis, h), § 2, derde lid, eerste zin, van het Burgerlijk | pas publique (article 488bis, h), § 2, alinéa 3, première phrase, du |
| Wetboek in combinatie met de artikelen 1028 en 1029, eerste lid, van | Code civil combiné avec les articles 1028 et 1029, alinéa 1er, du Code |
| het Gerechtelijk Wetboek; artikel 488bis, h), § 2, vijfde lid, eerste | judiciaire; article 488bis, h), § 2, alinéa 5, première phrase, du |
| zin, van het Burgerlijk Wetboek) en de machtigingsbeschikking is in | Code civil) et l'ordonnance d'autorisation est, en principe, |
| principe uitvoerbaar bij voorraad (artikel 1029, tweede lid, van het | exécutoire par provision (article 1029, alinéa 2, du Code judiciaire). |
| Gerechtelijk Wetboek). | |
| De vrederechter kan de machtiging om te testeren enkel weigeren indien | Le juge de paix ne peut refuser l'autorisation de tester que si la |
| de beschermde persoon niet over de vereiste ' wilsgeschiktheid ' | personne protégée ne dispose pas de l'' aptitude de la volonté ' |
| beschikt, dit wil zeggen een ' geschiktheid om een geldige rechtswil | requise, c'est-à-dire une ' aptitude à émettre une volonté juridique |
| [...] te vormen, te beoordelen in het licht van de geestvermogens ' | valable [...], à apprécier à la lumière des facultés mentales ' (Doc. |
| (Parl. St., Senaat, 2002-2003, nr. 2-1087/6, p. 11). | parl., Sénat, 2002-2003, n° 2-1087/6, p. 11). |
| Hij doet uitspraak op grond van een recente ' omstandige geneeskundige | Il statue sur la base d'un ' certificat médical circonstancié ' |
| verklaring ', opgesteld door een onafhankelijke geneesheer, en die | récent, établi par un médecin indépendant, et qui doit être produit |
| moet worden voorgelegd door de beschermde persoon die de machtiging | par la personne protégée qui demande l'autorisation de tester (article |
| vraagt om te testeren (artikel 488bis, h), § 2, zesde lid, in | |
| combinatie met artikel 488bis, b), § 6, van het Burgerlijk Wetboek) en | 488bis, h), § 2, alinéa 6, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du |
| na alle dienstige inlichtingen te hebben ingewonnen (artikel 488bis, | Code civil) et après avoir rassemblé toutes les informations utiles |
| h), § 2, vijfde lid, van het Burgerlijk Wetboek). Hij kan bovendien | (article 488bis, h), § 2, alinéa 5, du Code civil). Il peut, en outre, |
| het advies vragen van een geneesheer-deskundige over de | demander l'avis d'un expert médical sur l'état de santé de la personne |
| gezondheidstoestand van de beschermde persoon en al diegenen horen | protégée et entendre tous ceux qui, selon lui, peuvent l'éclairer |
| die, volgens hem, hem kunnen inlichten (artikel 488bis, h), § 2, | (article 488bis, h), § 2, alinéas 4 et 5, du Code civil). |
| vierde en vijfde lid, van het Burgerlijk Wetboek). | B.6.3. Pour le surplus, il n'y a pas lieu de distinguer, en ce qui |
| B.6.3. Voor het overige dient, ten aanzien van de vereiste van een | concerne l'exigence d'une autorisation préalable du juge de paix pour |
| voorafgaande machtiging van de vrederechter voor de beschikkingen bij | les dispositions testamentaires des personnes placées sous le régime |
| testament van de onder het stelsel van het voorlopig bewind geplaatste | de l'administration provisoire, selon que la personne protégée serait |
| personen, geen onderscheid te worden gemaakt naargelang de beschermde | partiellement ou totalement incapable de gérer ses biens, dès lors que |
| persoon gedeeltelijk of geheel niet in staat zou zijn zijn goederen te | |
| beheren, daar de voorafgaande machtiging van de rechter precies tot | l'autorisation préalable du juge a précisément pour objet de vérifier |
| doel heeft na te gaan en vast te stellen of de beschermde persoon in | et d'établir si la personne protégée est apte à disposer de ses biens |
| staat is bij testament over zijn goederen te beschikken. | par testament. |
| B.7. Bijgevolg staat de in het geding zijnde maatregel in een redelijk | B.7. Par conséquent, la mesure en cause est raisonnablement |
| verband van evenredigheid tot de nagestreefde doelstelling en voert | proportionnée à l'objectif poursuivi et ne crée pas de différence de |
| hij geen onverantwoord verschil in behandeling in ». | traitement injustifiée ». |
| B.4. In het voormelde arrest heeft het Hof zich niet uitgesproken over | B.4. Dans l'arrêt précité, la Cour ne s'est pas prononcée sur la |
| de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling met de | |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre zij de ontvankelijkheid | compatibilité de la disposition en cause avec les articles 10 et 11 de |
| van de bij de vrederechter ingediende aanvraag tot machtiging om te | la Constitution en tant qu'elle subordonne la recevabilité de la |
| testeren afhankelijk maakt van de overlegging van een geneeskundige | demande d'autorisation de tester introduite auprès du juge de paix à |
| verklaring. Op dat punt is het dat aan het Hof een vraag wordt gesteld | la production d'un certificat médical. C'est sur ce point que la Cour |
| in zoverre, volgens de interpretatie van de verwijzende rechter, de in | est interrogée en ce que, selon l'interprétation du juge a quo, la |
| het geding zijnde bepaling, zonder verantwoording ten aanzien van de | disposition en cause traiterait de manière identique, sans |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, twee verschillende situaties | justification au regard des articles 10 et 11 de la Constitution, deux |
| gelijk zou behandelen, zoals in B.2 is vermeld. | situations différentes, ainsi qu'il est dit en B.2. |
| B.5.1. Ook al zijn, zoals het Hof in het voormelde arrest heeft | B.5.1. Même si, comme la Cour l'a jugé dans l'arrêt précité, le choix |
| geoordeeld, de keuze van de wetgever om de beschermde persoon aan de | du législateur de soumettre la personne protégée à l'autorisation |
| voorafgaande machtiging van de vrederechter te onderwerpen wanneer hij | préalable du juge de paix lorsqu'elle désire disposer de ses biens par |
| bij testament over zijn goederen wenst te beschikken, en de regel | testament et la règle selon laquelle le juge de paix peut refuser |
| volgens welke de vrederechter de machtiging om te testeren kan | l'autorisation de tester à une personne qui ne dispose pas de la |
| weigeren aan een persoon die niet over de vereiste wil beschikt, | volonté requise sont raisonnablement justifiés, la disposition en |
| redelijk verantwoord, toch heeft de in het geding zijnde bepaling, | cause, en renvoyant purement et simplement à la procédure prévue pour |
| door zonder meer te verwijzen naar de procedure waarin is voorzien | la demande de désignation d'un administrateur provisoire, a pour |
| voor de vordering tot aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder, tot gevolg van de overlegging van een geneeskundige verklaring op het ogenblik van de indiening van de aanvraag tot machtiging om te testeren, een voorwaarde te maken voor de ontvankelijkheid van die aanvraag. B.5.2. In zake de procedure met betrekking tot de aanvraag tot aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder, is het verantwoord dat, op straffe van niet-ontvankelijkheid, een geneeskundige verklaring wordt bijgevoegd. De aanvraag kan een meerderjarige persoon zijn gemeenrechtelijke bekwaamheid en het recht om zelf zijn vermogen te beheren, ontnemen zodat een dergelijke aanvraag moet zijn verantwoord om medische redenen die zijn vastgesteld nog vóór de rechter zich kan uitspreken over de grond van de aanvraag. | conséquence de faire de la production d'un certificat médical au moment de l'introduction de la demande d'autorisation de tester, une condition de recevabilité de cette demande. B.5.2. En ce qui concerne la procédure relative à la demande de désignation d'un administrateur provisoire, il est justifié qu'un certificat médical soit joint, sous peine d'irrecevabilité : la demande peut priver une personne majeure de sa capacité de droit commun et du droit de gérer elle-même son patrimoine, de sorte que pareille demande doit être justifiée en raison de motifs médicaux établis avant même que le juge ne puisse se prononcer sur le fond de la demande. |
| B.5.3. Met betrekking tot een aanvraag die wordt ingediend door de | B.5.3. En revanche, s'agissant d'une demande introduite par la |
| persoon zelf die wordt beschermd, daarentegen, maakt de voorwaarde van | personne même qui est protégée, la condition de la production d'un |
| de overlegging van een geneeskundige verklaring, die is opgenomen als | certificat médical, qui est inscrite comme condition de recevabilité |
| voorwaarde voor de ontvankelijkheid van de aan de vrederechter | de l'autorisation demandée au juge de paix, ne permet pas d'atteindre |
| gevraagde machtiging, het niet mogelijk de beoogde doelstelling van | l'objectif de protection poursuivi. |
| bescherming te bereiken. | |
| B.5.4. In dat verband dient in herinnering te worden gebracht dat | |
| artikel 901 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat « om een schenking | B.5.4. A cet égard, il convient de rappeler que l'article 901 du Code |
| onder de levenden te kunnen doen of een testament te kunnen maken, | civil dispose que « pour faire une donation entre vifs ou un |
| [...] men gezond van geest [moet] zijn » en dat artikel 902 van hetzelfde Wetboek bepaalt dat « alle personen kunnen beschikken en verkrijgen, hetzij bij schenking onder de levenden, hetzij bij testament, uitgezonderd degenen die de wet daartoe onbekwaam verklaart ». Uit de in het geding zijnde bepaling volgt echter niet dat de persoon aan wie een voorlopige bewindvoerder met een algemene vertegenwoordigingsbevoegdheid is toegevoegd, in staat van volledige onbekwaamheid wordt verklaard, aangezien die bepaling precies de nadere regels voor de uitoefening van het recht om te testeren organiseert. B.5.5. Terwijl de wetgever de onder voorlopig bewind geplaatste persoon die slechts met tussenpozen door krankzinnigheid is getroffen, niet met een volledige onbekwaamheid om te testeren heeft willen treffen, heeft het feit dat hij van de overlegging van een geneeskundige verklaring de voorwaarde maakt voor de ontvankelijkheid | testament, il faut être sain d'esprit » et que l'article 902 du même Code dispose que « toutes personnes peuvent disposer et recevoir, soit par donation entre vifs, soit par testament, excepté celles que la loi en déclare incapables ». Or, il ne découle pas de la disposition en cause que la personne pourvue d'un administrateur provisoire doté d'un pouvoir général de représentation est déclarée en état d'incapacité totale puisque cette disposition organise précisément les modalités d'exercice du droit de tester. B.5.5. Alors que le législateur n'a pas voulu frapper d'une incapacité totale de tester la personne mise sous administration provisoire qui n'est atteinte de démence que de manière intermittente, le fait qu'il fasse de la production d'un certificat médical la condition de |
| van de aanvraag tot machtiging om te testeren, in werkelijkheid tot | recevabilité de la demande en autorisation de tester a en réalité pour |
| gevolg de persoon dat recht te ontzeggen wanneer hij die verklaring | conséquence de priver la personne de ce droit, lorsqu'elle ne produit |
| niet overlegt. | pas ce certificat. |
| B.6. Bijgevolg is de in het geding zijnde bepaling niet redelijk | B.6. Par conséquent, la disposition en cause n'est pas raisonnablement |
| verantwoord. | justifiée. |
| B.7. De prejudiciële vraag dient, in de daarin vermelde interpretatie van de in het geding zijnde bepaling, bevestigend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Artikel 488bis, h), § 2, zesde lid, in samenhang gelezen met artikel 488bis, b), § 6, van het Burgerlijk Wetboek, in die zin geïnterpreteerd dat de ontstentenis van overlegging van een omstandige geneeskundige verklaring gevoegd bij het verzoekschrift of, in spoedeisende gevallen, overgelegd binnen acht dagen na het verzoek van de vrederechter, leidt tot de niet-ontvankelijkheid van de vordering die ertoe strekt de beschermde persoon ertoe te horen machtigen over zijn goederen te beschikken bij schenking onder levenden of bij uiterste wilsbeschikking, en niet kan worden gedekt door een door de vrederechter bevolen medisch deskundigenonderzoek, schendt de | B.7. Dans l'interprétation de la disposition en cause mentionnée dans la question préjudicielle, celle-ci appelle une réponse affirmative. Par ces motifs, la Cour dit pour droit : Interprété en ce sens que le défaut de production d'un certificat médical circonstancié joint à la requête, ou produit, en cas d'urgence, dans les huit jours de la demande du juge de paix, entraîne l'irrecevabilité de la demande tendant à entendre autoriser la personne protégée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par dispositions de dernières volontés et ne peut être couvert par une expertise médicale ordonnée par le juge de paix, l'article 488bis, h), § 2, alinéa 6, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du Code civil, |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | viole les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 11 juni 2015. | la Cour constitutionnelle, le 11 juin 2015. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |