Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 74/2015 van 28 mei 2015 Rolnummer : 5881 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 74/2015 van 28 mei 2015 Rolnummer : 5881 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) Extrait de l'arrêt n° 74/2015 du 28 mai 2015 Numéro du rôle : 5881 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis, § 1 er , alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la respon La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 74/2015 van 28 mei 2015 Extrait de l'arrêt n° 74/2015 du 28 mai 2015
Rolnummer : 5881 Numéro du rôle : 5881
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis, § 1, tweede lid, En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis, § 1er,
van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals dat artikel obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs,
werd gewijzigd bij artikel 2 van de wet van 19 januari 2001 tot tel que cet article a été modifié par l'article 2 de la loi du 19
wijziging van diverse bepalingen betreffende de regeling inzake janvier 2001 modifiant diverses dispositions relatives au régime de
automatische vergoeding van de schade, geleden door zwakke l'indemnisation automatique des usagers de la route les plus
weggebruikers en passagiers van motorrijtuigen, gesteld door de vulnérables et des passagers de véhicules, posée par le Tribunal de
Politierechtbank te Dinant. police de Dinant.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, bijgestaan door de Nihoul, F. Daoût et T. Giet, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux,
griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 24 maart 2014 in zake Stéphanie Lenoir, handelend zowel Par jugement du 24 mars 2014 en cause de Stéphanie Lenoir, agissant
uit eigen naam als in haar hoedanigheid van wettelijke bewindvoerster tant en nom personnel qu'en sa qualité d'administratrice légale de ses
van haar minderjarige kinderen Zaccaria, Sofiann en Rania El Hajjaji, enfants mineurs Zaccaria, Sofiann et Rania El Hajjaji, et d'Alexandre
en Alexandre Lenoir, tegen de nv van publiek recht « Nationale Lenoir, contre la SA de droit public « Société nationale des chemins
Maatschappij der Belgische Spoorwegen » en de nv van publiek recht « de fer belges » et la SA de droit public « Infrabel », dont
Infrabel », waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen
op 25 maart 2014, heeft de Politierechtbank te Dinant de volgende l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 25 mars 2014, le
prejudiciële vraag gesteld : Tribunal de police de Dinant a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november « Interprété en ce sens qu'il n'exclut pas du régime d'indemnisation
1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake automatique les accidents de la circulation se produisant sur une voie
motorrijtuigen, gewijzigd bij de wet van 19 januari 2001, in die zin ferrée complètement isolée de la circulation aux endroits visés à
geïnterpreteerd dat het de verkeersongevallen die zich voordoen op een l'article 2, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 relative à
spoorweg die volledig is afgezonderd van het verkeer op de plaatsen l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules
bedoeld in artikel 2, § 1, van dezelfde wet maar die wordt gebruikt automoteurs mais fréquentée par une personne expressément autorisée à
door een persoon die daartoe uitdrukkelijk is gemachtigd in het raam le faire dans le cadre de son travail, l'article 29bis, § 1er, alinéa
van zijn werk, niet uitsluit van de regeling inzake automatische 2, de la même loi, modifié par la loi du 19 janvier 2001, viole-t-il
vergoeding, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ? ». les articles 10 et 11 de la Constitution ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 29bis, § 1, van B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 29bis, § 1er, de la
de wet van 21 november 1989 « betreffende de verplichte loi du 21 novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire de la
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », zoals gewijzigd responsabilité en matière de véhicules automoteurs », tel qu'il a été
bij de wet van 19 januari 2001 « tot wijziging van diverse bepalingen modifié par la loi du 19 janvier 2001 « modifiant diverses
betreffende de regeling inzake automatische vergoeding van de schade, dispositions relatives au régime de l'indemnisation automatique des
geleden door zwakke weggebruikers en passagiers van motorrijtuigen » usagers de la route les plus vulnérables et des passagers de véhicules
(hierna : wet van 21 november 1989), dat bepaalt : » (ci-après : la loi du 21 novembre 1989), qui dispose :
« Bij een verkeersongeval waarbij een of meer motorrijtuigen betrokken « En cas d'accident de la circulation impliquant un ou plusieurs
zijn, op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, wordt, met uitzondering van de stoffelijke schade en de schade geleden door de bestuurder van elk van de betrokken motorrijtuigen, alle schade geleden door de slachtoffers en hun rechthebbenden en voortvloeiend uit lichamelijke letsels of het overlijden, met inbegrip van de kledijschade, hoofdelijk vergoed door de verzekeraars die de aansprakelijkheid van de eigenaar, de bestuurder of de houder van de motorrijtuigen overeenkomstig deze wet dekken. Deze bepaling is ook van toepassing indien de schade opzettelijk werd veroorzaakt door de bestuurder. Bij een verkeersongeval waarbij een motorrijtuig is betrokken dat aan véhicules automoteurs, aux endroits visés à l'article 2, § 1er, et à l'exception des dégâts matériels et des dommages subis par le conducteur de chaque véhicule automoteur impliqué, tous les dommages subis par les victimes et leurs ayants droit et résultant de lésions corporelles ou du décès, y compris les dégâts aux vêtements, sont réparés solidairement par les assureurs qui, conformément à la présente loi, couvrent la responsabilité du propriétaire, du conducteur ou du détenteur des véhicules automoteurs. La présente disposition s'applique également si les dommages ont été causés volontairement par le conducteur. En cas d'accident de la circulation impliquant un véhicule automoteur
spoorstaven is gebonden, rust de verplichting tot schadevergoeding die lié à une voie ferrée, l'obligation de réparer les dommages prévue à
in het voorgaande lid is bepaald, op de eigenaar van het motorrijtuig. l'alinéa précédent incombe au propriétaire de ce véhicule.
[...] ». [...] ».
De vraag heeft meer bepaald betrekking op het tweede lid van die La question porte plus précisément sur l'alinéa 2 de cette
bepaling. disposition.
B.2. Het ongeval dat aan de oorsprong ligt van het geschil voor de B.2. L'accident qui est à l'origine du litige devant le juge a quo
verwijzende rechter betreft een arbeider die door een trein werd concerne un ouvrier heurté par un train alors qu'il effectuait des
aangereden terwijl hij werkzaamheden uitvoerde op een spoorweg met het travaux sur une voie de chemin de fer en vue du remplacement de
oog op de vervanging van houten dwarsliggers door betonnen traverses en bois par des traverses en béton.
dwarsliggers.
Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid na te gaan, met de artikelen La Cour est invitée à contrôler la compatibilité, avec les articles 10
10 en 11 van de Grondwet, van artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de et 11 de la Constitution, de l'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de la
wet van 21 november 1989 in die interpretatie dat die bepaling de loi du 21 novembre 1989 dans l'interprétation selon laquelle cette
verkeersongevallen op een spoorweg die volledig afgezonderd is van het disposition n'exclurait pas du régime d'indemnisation automatique
verkeer op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, van dezelfde wet, qu'elle prévoit les accidents de la circulation se produisant sur une
maar die wordt gebruikt door een persoon die daartoe uitdrukkelijk is voie ferrée complètement isolée de la circulation aux endroits visés à
gemachtigd in het kader van zijn werk, niet zou uitsluiten van de l'article 2, § 1er, de la même loi mais fréquentée par une personne
daarin bepaalde regeling van de automatische vergoeding. expressément autorisée à le faire dans le cadre de son travail.
B.3.1. Bij zijn arrest nr. 35/2012 van 8 maart 2012 heeft het Hof voor B.3.1. Par son arrêt n° 35/2012 du 8 mars 2012, la Cour a dit pour
droit que la disposition en cause, en ce qu'elle n'exclut pas du
recht gezegd dat de in het geding zijnde bepaling, in zoverre zij de régime d'indemnisation automatique les accidents de la circulation
verkeersongevallen waarbij een trein betrokken is die rijdt op een impliquant un train qui circule sur une voie ferrée qui est
spoorweg die volledig is afgezonderd van het verkeer op de plaatsen complètement isolée de la circulation aux endroits visés à l'article
bedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 21 november 1989, niet uitsluit van de regeling inzake automatische schadevergoeding, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt. De zaak die aanleiding heeft gegeven tot dat arrest, had betrekking op een ongeval met een voetganger die zich op of in de nabijheid van een spoorweg bevond en die door een trein is aangereden, terwijl die laatste reed op een plaats waar de spoorweg volledig afgezonderd was van de voor het verkeer opengestelde wegen. B.3.2. In de zaak voor de verwijzende rechter was het slachtoffer van het ongeval ertoe gemachtigd zich te bevinden op de spoorweg in het kader van zijn werk. Zoals de verwijzende rechter immers aangeeft, 2, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. L'affaire ayant donné lieu à cet arrêt concernait un accident survenu à un piéton se trouvant sur ou à proximité d'une voie ferrée, heurté par un train alors que celui-ci circulait à un endroit où la voie ferrée était complètement isolée des voiries ouvertes à la circulation. B.3.2. Dans l'affaire pendante devant le juge a quo, la victime de l'accident était habilitée à se trouver sur la voie ferrée dans le cadre de son travail. Comme le relève, en effet, le juge a quo,
bepaalt artikel 5, 3°, van het koninklijk besluit van 20 december 2007 l'article 5, 3°, de l'arrêté royal du 20 décembre 2007 portant
houdende reglement van de politie op de spoorwegen dat het voor al wie règlement de police sur les chemins de fer dispose qu'il est interdit
niet behoort tot het daartoe aangewezen personeel van de betrokken à quiconque ne fait pas partie du personnel de l'entreprise
spoorwegonderneming, van de infrastructuurbeheerder of van de ferroviaire, du gestionnaire de l'infrastructure ou du gestionnaire de
stationbeheerder verboden is de gedeelten van de spoorweginfrastructuur waar de aanwezigheid van het publiek niet is toegelaten, te betreden of er zich te bevinden, behoudens schriftelijke en voorafgaande toestemming van de infrastructuurbeheerder. B.3.3. De hypothese van een ongeval met betrekking tot die categorie van slachtoffers verschilt van die van een ongeval met een voetganger die zich bevindt op of in de nabijheid van het spoor zonder daartoe gemachtigd te zijn. B.4.1. In haar memorie voert de NMBS aan dat het door het slachtoffer van het ongeval gelopen risico een beroepsrisico zou zijn louter omdat het werkzaamheden moest verrichten, en geen risico in verband met het la gare, désigné à cet effet, d'entrer dans les parties de l'infrastructure ferroviaire non accessibles au public ou de s'y trouver, sauf autorisation écrite et préalable du gestionnaire de l'infrastructure. B.3.3. L'hypothèse d'un accident qui concerne cette catégorie de victimes est différente de celle d'un accident survenu à un piéton se trouvant sur ou à proximité de la voie sans y être autorisé. B.4.1. Dans son mémoire, la SNCB soutient que le risque encouru par la victime de l'accident constituerait un risque professionnel dû à la seule cause d'avoir à effectuer des travaux et non un risque lié à la
verkeer. Bijgevolg zou het vergoedingsstelsel moeten worden toegepast circulation. Il y aurait donc lieu d'appliquer le régime
waarin bundel 572 van het algemeen reglement personeel en sociale d'indemnisation prévu par le fascicule 572 du règlement général du
zaken voorziet, die een stelsel voor de vergoeding van personnel et des services sociaux, lequel instaure un régime
arbeidsongevallen invoert dat vergelijkbaar is met datgene dat is d'indemnisation des accidents du travail comparable à celui organisé
geregeld bij de arbeidsongevallenwetten van 3 juli 1967 en van 10 par les lois du 3 juillet 1967 et du 10 avril 1971 sur les accidents
april 1971, respectievelijk in de overheidssector en in de du travail, respectivement dans le secteur public et dans le secteur
privésector. privé.
B.4.2. Het staat aan de verwijzende rechter de bepalingen vast te B.4.2. Il appartient au juge a quo de déterminer les dispositions qui
stellen die op het aan hem voorgelegde geschil van toepassing zijn; de sont applicables au litige dont il est saisi; les parties ne sont pas
partijen zijn niet ertoe gemachtigd die keuze ter discussie te stellen habilitées à mettre ce choix en cause devant la Cour. La Cour ne
voor het Hof. Het Hof zou zich overigens enkel van een antwoord op de pourrait par ailleurs s'abstenir de répondre à la question qui lui est
gestelde vraag kunnen onthouden indien het antwoord op die vraag posée que si la réponse à cette question n'était manifestement pas
klaarblijkelijk niet nuttig zou zijn voor de oplossing van dat utile pour la solution de ce litige.
geschil. B.4.3. Artikel 14bis van de wet van 3 juli 1967 betreffende de B.4.3. L'article 14bis de la loi du 3 juillet 1967 sur la prévention
preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ou la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des
ongevallen op de weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies
overheidssector bepaalt : professionnelles dans le secteur public dispose :
« § 1. Onverminderd de bepalingen van artikel 29bis van de wet van 21 « § 1er. Sans préjudice des dispositions de l'article 29bis de la loi
november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering du 21 novembre 1989 relative à 1'assurance obligatoire de la
inzake motorrijtuigen, blijven de in artikel 1 bedoelde rechtspersonen responsabilité en matière de véhicules automoteurs, les personnes
morales ou les établissements visés à l'article 1er ainsi que les
of instellingen alsook degenen die de in artikel 1bis bedoelde employeurs des catégories de personnels visées à l'article 1erbis
personeelscategorieën tewerkstellen verplicht de uit deze wet restent tenus au paiement des indemnités et rentes résultant de la
voortvloeiende vergoedingen en renten uit te betalen. présente loi. § 2. La réparation accordée conformément à l'article 29bis de la loi
§ 2. De overeenkomstig artikel 29bis van de voormelde wet van 21 précitée du 21 novembre 1989, qui ne peut se rapporter à
november 1989 toegekende vergoeding, die geen betrekking kan hebben op l'indemnisation des dommages corporels telle qu'elle est couverte par
de vergoeding van de lichamelijke schade zoals zij gedekt is door deze
wet, mag samengevoegd worden met de krachtens deze wet toegekende la présente loi, peut se cumuler avec les indemnités résultant de la
vergoedingen. présente loi.
[...] ». [...] ».
Artikel 48bis van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 bepaalt : L'article 48bis de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail dispose :
« § 1. Onverminderd de bepalingen van artikel 29bis van de wet van 21 « § 1. Sans préjudice des dispositions de l'article 29bis de la loi du
november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la
inzake motorrijtuigen, is de verzekeringsonderneming verplicht de responsabilité en matière de véhicules automoteurs, l'entreprise
vergoedingen die voortvloeien uit deze wet te betalen binnen de in de d'assurances reste tenu du paiement des indemnités résultant de la
artikelen 41 en 42 gestelde termijnen. présente loi dans les délais fixés aux articles 41 et 42.
§ 2. De overeenkomstig artikel 29bis van de voornoemde wet van 21 § 2. La réparation accordée conformément à l'article 29bis de la loi
november 1989 toegekende vergoeding, die geen betrekking kan hebben op précitée du 21 novembre 1989 qui ne peut se rapporter à
de vergoeding van de lichamelijke schade zoals zij gedekt is door deze l'indemnisation des dommages corporels telle qu'elle est couverte par
wet, mag samengevoegd worden met de krachtens deze wet toegekende la présente loi, peut se cumuler avec les indemnités résultant de la
vergoedingen ». présente loi ».
B.4.4. Uit de hiervoor aangehaalde bepalingen blijkt dat zij van B.4.4. Il ressort des dispositions précitées que celles-ci
toepassing zijn zonder afbreuk te doen aan het in het geding zijnde
artikel 29bis en dat de op grond van dat laatste artikel toegekende s'appliquent sans préjudice de l'article 29bis en cause et que la
vergoeding kan worden gecumuleerd met de vergoedingen die voortvloeien réparation accordée en vertu de ce dernier article peut se cumuler
uit die bepalingen. avec les indemnités résultant desdites dispositions.
B.4.5. De exceptie wordt verworpen. B.4.5. L'exception est rejetée.
B.5. Bij zijn arrest nr. 93/2006 van 7 juni 2006 heeft het Hof B.5. Par son arrêt n° 93/2006 du 7 juin 2006, la Cour a jugé que,
geoordeeld dat, in tegenstelling tot artikel 29bis, § 1, eerste lid, contrairement à l'article 29bis, § 1er, alinéa 1er, l'alinéa 2 de
het tweede lid van die bepaling de erbij ingevoerde
schadevergoedingsregeling niet beperkt tot de plaatsen bedoeld in cette disposition ne limitait pas le régime d'indemnisation qu'il
artikel 2, § 1, zijnde de openbare weg, de terreinen die toegankelijk prévoit aux endroits visés à l'article 2, § 1er, à savoir la voie
zijn voor het publiek en de terreinen die slechts toegankelijk zijn publique, les terrains ouverts au public et les terrains qui ne sont
voor een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen. ouverts qu'à un certain nombre de personnes ayant le droit de les fréquenter.
Volgens het arrest van 11 januari 2010 van het Hof van Cassatie, Arr. Selon l'arrêt du 11 janvier 2010, C.09.0165.F, Pas., 2010, I, p. 59,
Cass., 2010, nr. 17, « [blijkt] uit de parlementaire voorbereiding van de la Cour de cassation, « il ressort des travaux préparatoires de la
de wet van 19 januari 2001 [...] dat de wetgever doelt op elk ongeval loi du 19 janvier 2001 [...] que le législateur a entendu viser tout
waarbij een aan spoorstaven gebonden motorrijtuig betrokken is en accident impliquant un véhicule automoteur lié à une voie ferrée, dont
waarvan een zwakke weggebruiker het slachtoffer was, ongeacht de un usager vulnérable serait victime, quel que soit le lieu de la
plaats waar een dergelijk ongeval zich voordoet » en niet enkel op « survenance d'un tel accident » et pas seulement les « accidents se
de ongevallen die zich voordoen op een plaats waar het aan spoorstaven produisant à un endroit où le véhicule lié à une voie ferrée emprunte
gebonden voertuig de openbare weg volgt of dwarst ». ou traverse la voie publique ».
B.6. Het mechanisme van de automatische vergoeding van de slachtoffers B.6. Le mécanisme d'indemnisation automatique des victimes d'accidents
van verkeersongevallen waarin artikel 29bis voorziet, heeft derhalve de la circulation prévu par l'article 29bis a dès lors un champ
een ruimer toepassingsgebied ratione loci wanneer bij het d'application ratione loci plus large lorsqu'un véhicule sur rails est
verkeersongeval een spoorvoertuig is betrokken dan wanneer dat laatste impliqué dans l'accident de la circulation que lorsque ce n'est pas le
niet het geval is. cas.
B.7. In enkele arresten heeft het Hof vastgesteld dat de voorheen B.7. Dans plusieurs arrêts, la Cour a constaté que l'exclusion du
bestaande uitsluiting van de regeling inzake automatische régime d'indemnisation automatique, qui existait autrefois, lorsqu'un
schadevergoeding wanneer bij het verkeersongeval een spoorvoertuig is véhicule sur rails était impliqué dans l'accident de la circulation,
betrokken, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt. Immers, het violait les articles 10 et 11 de la Constitution. En effet, la
gegeven dat spoorvoertuigen in een eigen bedding rijden, kan weliswaar circonstance que les véhicules sur rails roulent en site propre peut
verantwoorden dat zij in de regel niet onder de toepassing van het certes justifier que ces véhicules n'entrent, en règle générale, pas
algemeen reglement van de politie op het wegverkeer vallen maar die dans le champ d'application du règlement général sur la police de la
vaststelling is niet van dien aard dat op voldoende wijze kan worden circulation routière, mais ce constat n'est pas de nature à démontrer
aangetoond dat spoorvoertuigen, wanneer zij van de openbare weg à suffisance que les véhicules sur rails, lorsqu'ils font usage de la
gebruik maken of de openbare weg geheel of gedeeltelijk kruisen, een voie publique ou croisent entièrement ou partiellement la voie
risico met zich meebrengen dat zodanig kleiner zou zijn dat het publique, impliquent un risque moindre à un point tel qu'il se
instellen van een fundamenteel verschillende schadevergoedingsregeling justifierait de prévoir un régime de réparation des dommages
zou kunnen worden verantwoord (zie de arresten nrs. 92/98, 158/2003 en fondamentalement différent (voy. les arrêts nos 92/98, 158/2003 et
93/2006). 93/2006).
B.8.1. Bij de opheffing van de vastgestelde discriminatie, meer B.8.1. Lorsqu'il a supprimé la discrimination constatée, plus
bepaald door bij de wet van 19 januari 2001 de verkeersongevallen précisément en incluant, par la loi du 19 janvier 2001, les accidents
waarbij een spoorvoertuig is betrokken op te nemen in de in het geding de la circulation impliquant un véhicule sur rails dans le régime
zijnde schadevergoedingsregeling, vermocht de wetgever, voor de andere d'indemnisation en cause, le législateur a pu, en ce qui concerne les
voertuigen dan spoorvoertuigen, het toepassingsgebied ratione loci van véhicules autres que ceux sur rails, limiter le champ d'application
artikel 29bis te beperken tot verkeersongevallen die zich voordoen op ratione loci de l'article 29bis aux accidents de la circulation qui
de openbare weg, op een terrein dat toegankelijk is voor het publiek ont lieu sur la voie publique, les terrains ouverts au public et les
of op een terrein dat slechts toegankelijk is voor een zeker aantal terrains uniquement ouverts à un certain nombre de personnes ayant le
personen die het recht hebben om er te komen. De uitsluiting van de droit de les fréquenter. L'exclusion des accidents survenus sur un
ongevallen op een privéterrein, die werd verantwoord door het risico terrain privé, justifiée par le risque d'abus et de fraude (Doc.
van misbruiken en fraude (Parl. St., Kamer, 1999-2000, DOC parl., Chambre, 1999-2000, DOC 50-2010/005, p. 10), n'a pas été jugée
50-2010/005, p. 10), werd niet strijdig bevonden met de artikelen 10 contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution (voy. l'arrêt n°
en 11 van de Grondwet (zie het arrest nr. 158/2002). 158/2002).
B.8.2. Wat de spoorvoertuigen betreft, vermocht de wetgever rekening B.8.2. En ce qui concerne les véhicules sur rails, le législateur a pu
te houden met het risico dat zij veroorzaken wanneer zij rijden op prendre en compte le risque qu'ils créent lorsqu'ils circulent en des
plaatsen die niet volledig afgezonderd zijn van de plaatsen bedoeld in endroits qui ne sont pas isolés complètement des endroits visés à
artikel 2, § 1, van de in het geding zijnde wet, omdat dat risico l'article 2, § 1er, de la loi en cause, dès lors que ce risque est
vergelijkbaar is met het risico dat wordt veroorzaakt door andere analogue à celui créé par les autres véhicules. Il en va ainsi même
voertuigen. Dat geldt zelfs wanneer het verkeer op de openbare weg lorsque la voie publique est temporairement interdite par
tijdelijk verboden is door het neerlaten van veiligheidsbarrières of l'abaissement de barrières de sécurité ou par des feux de
door verkeerslichten bestemd om treinen te laten doorrijden. signalisation destinés à permettre le passage du train.
B.8.3. Bij zijn voormelde arrest nr. 35/2012 heeft het Hof evenwel geoordeeld dat, wanneer de trein op een spoorweg rijdt die volledig afgezonderd is van het verkeer op de plaatsen bedoeld in het voormelde artikel 2, § 1, het risico dat door dat voertuig wordt veroorzaakt voor de zwakke weggebruiker, diende te worden beschouwd als wezenlijk verschillend van het risico dat voor diezelfde weggebruiker wordt veroorzaakt door voertuigen die op de in het voormelde artikel 2, § 1, bedoelde plaatsen rijden. Het heeft daaruit besloten dat, in zoverre zij de eigenaars van treinen ertoe verplicht de schade te vergoeden die voortvloeit uit een ongeval dat zich in die omstandigheden heeft voorgedaan, de in het geding zijnde bepaling niet redelijk is verantwoord. B.8.4. Het feit dat het aan een spoorweg gebonden voertuig zich bevindt op een plaats die volledig afgezonderd is van de rest van het verkeer heeft daarentegen geen enkel gevolg voor het risico dat dat voertuig inhoudt voor de personen die ertoe gemachtigd zijn zich op de spoorweg te begeven in het kader van hun werk. Er is derhalve geen enkele redelijke verantwoording om de verkeersongevallen waarbij een voertuig is betrokken dat op een spoorweg rijdt die volledig afgezonderd is van het verkeer op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 21 november 1989, wanneer het slachtoffer van het ongeval een persoon is die ertoe gemachtigd is zich op de spoorweg te begeven in het kader van zijn werk, uit te sluiten van de regeling van de automatische vergoeding die is ingevoerd bij artikel 29bis van dezelfde wet. Het is immers niet redelijk verantwoord dat die persoon wordt uitgesloten van de automatische vergoeding waarin het in het geding B.8.3. Par son arrêt n° 35/2012 précité, la Cour a toutefois jugé que lorsque le train circule sur une voie ferrée qui est complètement isolée de la circulation sur les endroits visés à l'article 2, § 1er, précité, le risque créé par ce véhicule pour l'usager faible de la route devait être tenu pour essentiellement différent de celui créé pour ce même usager par des véhicules circulant aux endroits visés à l'article 2, § 1er, précité. Elle en a conclu qu'en ce qu'elle oblige les propriétaires du train à réparer le dommage résultant d'un accident survenu dans cette hypothèse, la disposition en cause n'est pas raisonnablement justifiée. B.8.4. En revanche, le fait que le véhicule lié à une voie ferrée se trouve en un lieu complètement isolé du reste de la circulation n'a aucune incidence sur le risque créé par ce véhicule pour les personnes qui sont autorisées à se trouver sur la voie ferrée dans le cadre de leur travail. Il n'y a dès lors aucune justification raisonnable pour exclure du régime d'indemnisation automatique créé par l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 les accidents de la circulation impliquant un véhicule circulant sur une voie ferrée complètement isolée de la circulation aux endroits visés à l'article 2, § 1er, de la même loi, lorsque la victime de l'accident est une personne qui est autorisée à se trouver sur la voie ferrée dans le cadre de son travail. Il n'est en effet pas raisonnablement justifié que cette personne soit
zijnde artikel 29bis voorziet, om de enige reden dat, op het ogenblik exclue de l'indemnisation automatique prévue par l'article 29bis en
van het ongeval waarvan hij het slachtoffer is, het voertuig rijdt op cause pour le seul motif qu'au moment de l'accident dont elle est
een volledig afgezonderde spoorweg, terwijl hij die vergoeding zou victime, le véhicule circule sur une voie ferrée complètement isolée
kunnen genieten wanneer het voertuig rijdt op de plaatsen die niet alors qu'elle pourrait bénéficier de cette indemnisation lorsque le
volledig zijn afgezonderd van de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, véhicule circule aux endroits qui ne sont pas isolés complètement des
van de wet van 21 november 1989. endroits visés à l'article 2, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989.
B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Interprété en ce sens qu'il n'exclut pas du régime d'indemnisation
In die zin geïnterpreteerd dat het de verkeersongevallen met een automatique les accidents de la circulation impliquant un véhicule qui
voertuig dat rijdt op een spoorweg die volledig afgezonderd is van het circule sur une voie ferrée qui est complètement isolée de la
verkeer op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 21 circulation aux endroits visés à l'article 2, § 1er, de la loi du 21
november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité
inzake motorrijtuigen, wanneer het slachtoffer van het ongeval een en matière de véhicules automoteurs, lorsque la victime de l'accident
persoon is die ertoe gemachtigd is zich te begeven op een spoorweg in est une personne autorisée à circuler sur une voie ferrée dans le
het kader van zijn werk, niet uitsluit van het stelsel van de
automatische vergoeding, schendt artikel 29bis, § 1, tweede lid, van cadre de son travail, l'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de la même
dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 19 januari 2001, de artikelen loi, modifié par la loi du 19 janvier 2001, ne viole pas les articles
10 en 11 van de Grondwet niet. 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 28 mei 2015. la Cour constitutionnelle, le 28 mai 2015.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^