Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 45/2015 van 23 april 2015 Rolnummer : 5878 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 juli 2013 tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderja Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 45/2015 van 23 april 2015 Rolnummer : 5878 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 juli 2013 tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderja Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...) Extrait de l'arrêt n° 45/2015 du 23 avril 2015 Numéro du rôle : 5878 En cause : le recours en annulation de la loi du 19 juillet 2013 modifiant la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, à la prise en charge des mineurs a La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges J.-P. S(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 45/2015 van 23 april 2015 Extrait de l'arrêt n° 45/2015 du 23 avril 2015
Rolnummer : 5878 Numéro du rôle : 5878
In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 juli 2013 tot En cause : le recours en annulation de la loi du 19 juillet 2013
wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, modifiant la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la
het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven jeunesse, à la prise en charge des mineurs ayant commis un fait
feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte qualifié infraction et à la réparation du dommage causé par ce fait,
schade, ingesteld door de vzw « Liga voor Mensenrechten » en de vzw « introduit par l'ASBL « Liga voor Mensenrechten » et l'ASBL « Ligue des
Ligue des Droits de l'Homme ». Droits de l'Homme ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges J.-P.
rechters J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en R. Snappe, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et R. Leysen, assistée
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 14 maart 2014 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 14
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 17 maart mars 2014 et parvenue au greffe le 17 mars 2014, un recours en
2014, is beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 19 juli 2013 annulation de la loi du 19 juillet 2013 modifiant la loi du 8 avril
tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de
jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als
misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door 1965 relative à la protection de la jeunesse, à la prise en charge des
dit feit veroorzaakte schade (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad mineurs ayant commis un fait qualifié infraction et à la réparation du
van 16 september 2013, tweede editie), door de vzw « Liga voor dommage causé par ce fait (publiée au Moniteur belge du 16 septembre
2013, deuxième édition), a été introduit par l'ASBL « Liga voor
Mensenrechten » en de vzw « Ligue des Droits de l'Homme », bijgestaan Mensenrechten » et l'ASBL « Ligue des Droits de l'Homme », assistées
en vertegenwoordigd door Mr. D. Pattyn, advocaat bij de balie te Brugge. et représentées par Me D. Pattyn, avocat au barreau de Bruges.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de artikelen B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation des articles 2 et
2 en 3 van de wet van 19 juli 2013 tot wijziging van de wet van 8 3 de la loi du 19 juillet 2013 modifiant la loi du 8 avril 1965
april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van relative à la protection de la jeunesse, à la prise en charge des
minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en mineurs ayant commis un fait qualifié infraction et à la réparation du
het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade, die bepalen : dommage causé par ce fait, qui disposent :
«

Art. 2.In artikel 36, eerste lid, van de wet van 8 april 1965

«

Art. 2.Dans l'article 36, alinéa 1er, de la loi du 8 avril 1965

betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen relative à la protection de la jeunesse, à la prise en charge des
die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel
van de door dit feit veroorzaakte schade, laatstelijk gewijzigd bij de mineurs ayant commis un fait qualifié infraction et à la réparation du
wet van 7 mei 2004, wordt het 5° vervangen door wat volgt : dommage causé par ce fait, modifié en dernier lieu par la loi du 7 mai
2004, le 5° est remplacé par ce qui suit :
' 5° van het beroep ingediend bij een schriftelijk en kosteloos ' 5° du recours introduit par requête écrite et gratuite contre la
verzoekschrift tegen de beslissing tot opleggen of niet-opleggen van décision d'imposer ou de ne pas imposer une amende administrative de
een administratieve geldboete zoals bedoeld in de wet van 24 juni 2013 la loi du 24 juin 2013 relative aux sanctions administratives
betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, ten aanzien van communales, à l'égard des mineurs ayant atteint l'âge de quatorze ans
minderjarigen die de volle leeftijd van veertien jaar hebben bereikt
op het ogenblik van de feiten; '. accomplis au moment des faits; '.

Art. 3.In artikel 38bis (voorheen 37bis), van dezelfde wet, hersteld

Art. 3.Dans l'article 38bis (anciennement 37bis), de la même loi,

bij de wet van 7 mei 2004 en gewijzigd bij de wetten van 15 mei 2006 rétabli par la loi du 7 mai 2004 et modifié par les lois des 15 mai
en 27 december 2006, wordt het 1° vervangen door wat volgt : 2006 et 27 décembre 2006, le 1° est remplacé par ce qui suit :
' 1° artikel 4, § 1, 1°, van de wet van 24 juni 2013 betreffende de ' 1° l'article 4, § 1er, 1°, de la loi du 24 juin 2013 relative aux
gemeentelijke administratieve sancties, indien de minderjarige de sanctions administratives communales, si le mineur a atteint l'âge de
volle leeftijd van veertien jaar heeft bereikt op het ogenblik van de feiten; ' ». quatorze ans accomplis au moment des faits; ' ».
B.2.1. De bestreden bepalingen moeten in samenhang worden gelezen met B.2.1. Les dispositions attaquées doivent être lues en combinaison
de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve avec la loi du 24 juin 2013 relative aux sanctions administratives
sancties (hierna : de wet van 24 juni 2013). communales (ci-après : la loi du 24 juin 2013).
B.2.2. Hoofdstuk 2 van de wet van 24 juni 2013 heeft als opschrift « B.2.2. Le chapitre 2 de la loi du 24 juin 2013 est intitulé «
Bijzondere bepalingen van toepassing op minderjarigen van veertien Dispositions particulières applicables aux mineurs de quatorze ans et
jaar en ouder ». Het bevat de artikelen 14 tot 19. plus ». Il contient les articles 14 à 19.
Artikel 14, § 1, bepaalt : L'article 14, § 1er, dispose :
« De minderjarige die de volle leeftijd van veertien jaar heeft « Le mineur ayant atteint l'âge de quatorze ans accomplis au moment
bereikt op het ogenblik van de feiten, kan het voorwerp uitmaken van des faits, peut faire l'objet d'une amende administrative, même si
een administratieve geldboete, zelfs wanneer deze persoon op het
ogenblik van de beoordeling van de feiten meerderjarig is geworden ». cette personne est devenue majeure au moment du jugement des faits ».
Vóór de inwerkingtreding van die wet kon een administratieve geldboete Avant l'entrée en vigueur de cette loi, une amende administrative
worden opgelegd aan de minderjarige die de volle leeftijd van zestien pouvait être imposée aux mineurs ayant atteint l'âge de seize ans
jaar heeft bereikt op het ogenblik van de feiten. accomplis au moment des faits.
Artikel 3 van de bestreden wet beoogt de wet van 8 april 1965 in L'article 3 de la loi attaquée vise à mettre la loi du 8 avril 1965 en
overeenstemming te brengen met artikel 14 van de wet van 24 juni 2013, concordance avec l'article 14 de la loi du 24 juin 2013, en prévoyant,
door in artikel 38bis van de eerstvermelde wet in te schrijven dat aan à l'article 38bis de la loi du 8 avril 1965, que le mineur ayant
de minderjarige die de volle leeftijd van veertien jaar heeft bereikt atteint l'âge de quatorze ans accomplis au moment des faits peut se
op het ogenblik van de feiten, een administratieve geldboete kan voir infliger une amende administrative.
worden opgelegd. B.2.3. Tegen de beslissing van de ambtenaar die een administratieve B.2.3. Le contrevenant peut contester la décision du fonctionnaire qui
geldboete oplegt, kan de overtreder beroep aantekenen bij de inflige une amende administrative auprès du tribunal de police ou du
politierechtbank of de jeugdrechtbank. Artikel 31 van de wet van 24 tribunal de la jeunesse. L'article 31 de la loi du 24 juin 2013
juni 2013 bepaalt : dispose :
« § 1. De gemeente of de overtreder, in geval van een administratieve « § 1er. La commune ou le contrevenant, en cas d'amende administrative
geldboete, kan een beroep instellen bij geschreven verzoekschrift bij peut introduire un recours par requête écrite auprès du tribunal de
de politierechtbank, volgens de burgerlijke procedure, binnen een police, selon la procédure civile, dans le mois de la notification de
maand na kennisgeving van de beslissing. la décision.
Wanneer de beslissing van de sanctionerend ambtenaar betrekking heeft Lorsque la décision du fonctionnaire sanctionnateur se rapporte aux
op minderjarigen, wordt het beroep ingediend via kosteloos mineurs, le recours est introduit par requête gratuite auprès du
verzoekschrift bij de jeugdrechtbank. In dat geval kan het beroep tribunal de la jeunesse. Dans ce cas, le recours peut également être
eveneens worden ingesteld door de vader en moeder, voogden of personen introduit par les père et mère, les tuteurs ou les personnes qui en
die er de hoede over hebben. De jeugdrechtbank blijft bevoegd indien ont la garde. Le tribunal de la jeunesse demeure compétent si le
de overtreder meerderjarig is geworden op het moment van de uitspraak. contrevenant est devenu majeur au moment où il se prononce.
De politierechtbank of de jeugdrechtbank beslissen in het kader van Le tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse, statuent dans le
een tegensprekelijk en openbaar debat, over het beroep ingesteld tegen cadre d'un débat contradictoire et public, sur le recours introduit
de administratieve sanctie zoals bedoeld in artikel 4, § 1, 1°. Zij contre la sanction administrative visée [à] l'article 4, § 1er, 1°.
oordelen over de wettelijkheid en de proportionaliteit van de Ils jugent de la légalité et de la proportionnalité de l'amende
opgelegde geldboete. imposée.
Zij kunnen de beslissing van de sanctionerend ambtenaar ofwel Ils peuvent soit confirmer, soit réformer la décision prise par le
bevestigen ofwel herzien. fonctionnaire sanctionnateur.
De jeugdrechtbank kan, wanneer hij gevat wordt door een beroep tegen Le tribunal de la jeunesse peut, lorsqu'il est saisi d'un recours
de administratieve geldboete, in de plaats hiervan een maatregel van contre l'amende administrative, substituer à celle-ci une mesure de
bewaring, behoeding of opvoeding opleggen, bepaald bij artikel 37 van garde, de préservation ou d'éducation prévue par l'article 37 de la
de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, à la
nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben prise en charge des mineurs ayant commis un fait qualifié infraction
gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. In et à la réparation du dommage causé par ce fait. Dans ce cas,
dit geval is artikel 60 van dezelfde wet van toepassing. l'article 60 de la même loi est d'application.
De beslissing van de politierechtbank of van de jeugdrechtbank is niet La décision du tribunal de police ou du tribunal de la jeunesse n'est
vatbaar voor hoger beroep. pas susceptible d'appel.
Wanneer de jeugdrechtbank echter beslist om de administratieve sanctie Toutefois, lorsque le tribunal de la jeunesse décide de remplacer la
te vervangen door een maatregel van bewaring, behoeding of opvoeding sanction administrative par une mesure de garde, de préservation ou
zoals bedoeld in artikel 37 van de voormelde wet, is zijn beslissing d'éducation visée à l'article 37 de la loi précitée, sa décision est
wel vatbaar voor hoger beroep. In dit geval zijn de procedures bedoeld susceptible d'appel. Dans ce cas, les procédures prévues par la loi
in de voormelde wet van toepassing. précitée sont d'application.
Onverminderd het eerste tot het zevende lid en de voormelde wet van 8 Sans préjudice des alinéas 1er à 7 et de la loi précitée du 8 avril
april 1965, zijn de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek van 1965, les dispositions du Code judiciaire s'appliquent au recours
toepassing op het beroep bij de politierechtbank en de jeugdrechtbank. auprès du tribunal de police et du tribunal de la jeunesse.
§ 2. Wanneer een beroep wordt ingesteld tegen de beslissing van de § 2. Lorsqu'un recours est introduit contre la décision du
sanctionerend ambtenaar kan deze laatste of zijn afgevaardigde de fonctionnaire sanctionnateur, ce dernier ou son délégué peut
gemeente vertegenwoordigen in het kader van de procedure voor de représenter la commune dans le cadre de la procédure devant le
politierechtbank of de jeugdrechtbank ». tribunal de police ou le tribunal de la jeunesse ».
Artikel 2 van de bestreden wet beoogt artikel 36 van de wet van 8 L'article 2 de la loi attaquée tend à mettre l'article 36 de la loi du
april 1965 hiermee in overeenstemming te brengen, door het beroep 8 avril 1965 en concordance avec cette disposition, en ajoutant aux
tegen de beslissing van de ambtenaar die een administratieve geldboete compétences matérielles du tribunal de la jeunesse le recours contre
oplegt, toe te voegen aan de materiële bevoegdheden van de jeugdrechtbank. la décision du fonctionnaire qui inflige une amende administrative.
B.3. In het eerste middel voeren de verzoekende partijen aan dat B.3. Dans le premier moyen, les parties requérantes font valoir que
artikel 3 van de bestreden wet niet bestaanbaar is met de artikelen l'article 3 de la loi attaquée n'est pas compatible avec les articles
10, 11 en 22bis van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 10, 11 et 22bis de la Constitution, combinés avec les articles 3 et 40
3 en 40 van het Verdrag inzake de rechten van het kind, doordat de de la Convention relative aux droits de l'enfant, en ce que
verlaging tot veertien jaar van de leeftijd waarop een gemeentelijke l'abaissement à quatorze ans de la limite d'âge à laquelle une amende
administrative peut être infligée porterait une atteinte
administratieve sanctie kan worden opgelegd, op onevenredige wijze disproportionnée aux droits des mineurs et réduirait substantiellement
afbreuk zou doen aan de rechten van minderjarigen en het niveau van leur niveau de protection.
hun bescherming op substantiële wijze zou verminderen.
B.4.1. De verlaging van de leeftijdsgrens werd in de parlementaire B.4.1. L'abaissement de la limite d'âge a été justifié comme suit dans
voorbereiding van de wet van 24 juni 2013 als volgt verantwoord : les travaux préparatoires de la loi du 24 juin 2013 :
« Ter herinnering, in artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet is de « Pour rappel, dans l'article 119bis de la Nouvelle loi communale, la
leeftijdgrens van de minderjarigen vastgelegd op 16 jaar. Bij de limite d'âge des mineurs est fixée à 16 ans. Lors de l'application
dagelijkse toepassing van artikel 119bis van de nieuwe gemeentewet journalière de l'article 119bis de la Nouvelle loi communale,
stellen sommige gemeenten evenwel vast dat de leeftijd waarop jongeren certaines communes constatent toutefois que l'âge auquel les jeunes
overlast plegen, daalt. Voor de gemeenten die het wensen, is daarom commettent des incivilités diminue. Dès lors, il est prévu que pour
voorzien dat de minderjarige gesanctioneerd kan worden vanaf de les communes qui le souhaitent, le mineur pourra être sanctionné dès
leeftijd van 14 jaar » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2712/001, l'âge de 14 ans » (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2712/001, p.
p. 5). 5).
« Dankzij die daling van de leeftijdsgrens kunnen de gemeenten een « Cet abaissement de la limite d'âge permet aux communes de mener une
efficiënt beleid inzake overlastbestrijding voeren. Sommige gemeenten politique efficace de lutte contre les incivilités. En effet,
hebben immers vastgesteld dat de leeftijd waarop jongeren feiten certaines communes ont constaté une diminution de l'âge auquel les
plegen die aanleiding kunnen geven tot een gemeentelijke jeunes commettent des faits qui peuvent donner lieu à une sanction
administratieve sanctie, daalt. Doordat de minderjarige gesanctioneerd administrative communale. En permettant que le mineur puisse être
kan worden vanaf de leeftijd van 14 jaar, geeft men aan de gemeenten sanctionné dès l'âge de 14 ans, on accorde à ces communes, qui le
die het wensen, de mogelijkheid om op te treden tegen de jongeren van souhaitent, la possibilité d'intervenir à l'encontre des jeunes de
die leeftijdscategorie die overlast zouden plegen » (ibid., pp. cette tranche qui commettraient des incivilités » (ibid., pp. 12 et
12-13). 13).
Ter verantwoording van die maatregel heeft de bevoegde minister ook Pour justifier cette mesure, la ministre compétente a également
erop gewezen dat in het Belgische recht reeds eerder administratieve souligné que, dans le droit belge, des sanctions administratives
sancties konden worden opgelegd aan jongeren vanaf veertien jaar. Zo pouvaient antérieurement déjà être imposées aux jeunes à partir de
kan de minderjarige vanaf die leeftijd een stadionverbod worden quatorze ans. Ainsi, un mineur de cet âge peut se voir infliger une
opgelegd, op basis van de wet van 8 april 1965 betreffende de interdiction de stade sur la base de la loi du 8 avril 1965 relative à
jeugdbescherming (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2712/006, p. la protection de la jeunesse (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC
76). 53-2712/006, p. 76).
Zij heeft evenwel gepreciseerd dat de wet van 24 juni 2013 ook beoogt Elle a toutefois précisé que la loi du 24 juin 2013 tend aussi à
voor de minderjarigen in sterke garanties en aangepaste maatregelen te prévoir de fortes garanties et des mesures adaptées pour les mineurs
voorzien en dat deze laatste veeleer pedagogisch dan repressief van et que ces dernières doivent plutôt être de nature pédagogique que
aard dienen te zijn (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2712/001, p. répressives (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2712/001, p. 5 et
5, en DOC 53-2712/006, p. 9). DOC 53-2712/006, p. 9).
B.4.2. Wanneer de wetgever van oordeel is dat bepaalde gedragingen B.4.2. Lorsque le législateur estime que certains comportements
door de gemeenten moeten kunnen worden bestraft, vermag hij in de doivent pouvoir être réprimés par les communes, il peut prévoir la
mogelijkheid te voorzien om niet voor strafsancties maar voor possibilité de ne pas opter pour des sanctions pénales mais pour des
administratieve sancties te opteren. Het behoort in beginsel ook tot sanctions administratives. Il relève en principe également de son
zijn beoordelingsvrijheid om te bepalen vanaf welke leeftijd die pouvoir d'appréciation de déterminer à partir de quel âge ces
gedragingen mogen worden bestraft. comportements peuvent être sanctionnés.
B.4.3. Zowel artikel 22bis, vierde lid, van de Grondwet als artikel 3, B.4.3. Tant l'article 22bis, alinéa 4, de la Constitution que
lid 1, van het Verdrag inzake de rechten van het kind verplichten de l'article 3, paragraphe 1, de la Convention relative aux droits de
overheid om in de eerste plaats het belang van het kind in aanmerking l'enfant imposent aux autorités de prendre en compte, de manière
te nemen in de procedures die op het kind betrekking hebben. Artikel primordiale, l'intérêt de l'enfant dans les procédures le concernant.
22bis, vijfde lid, van de Grondwet geeft de wetgever overigens de L'article 22bis, alinéa 5, de la Constitution donne par ailleurs au
opdracht te waarborgen dat het belang van het kind de eerste overweging is. législateur la mission de garantir que l'intérêt de l'enfant soit pris
Die bepalingen verhinderen de wetgever niet te bepalen vanaf welke en considération de manière primordiale.
leeftijd bepaalde gedragingen mogen worden gesanctioneerd, maar ze Ces dispositions n'empêchent pas le législateur de déterminer à partir
nopen hem wel ertoe bij de vaststelling van de strafbare gedragingen de quel âge certains comportements peuvent être sanctionnés, mais
en bij de regeling van de procedure waarbij die sancties kunnen worden elles l'obligent en revanche, lorsqu'il établit les comportements
opgelegd, rekening te houden met de bijzondere situatie van de passibles de sanctions et lorsqu'il règle la procédure permettant
d'infliger des sanctions, à tenir compte de la situation particulière
minderjarigen, onder meer op het vlak van hun persoonlijkheid en hun des mineurs, notamment en ce qui concerne leur personnalité et leur
maturiteitsgraad. degré de maturité.
B.4.4. Artikel 40 van het Verdrag inzake de rechten van het kind B.4.4. L'article 40 de la Convention relative aux droits de l'enfant
bepaalt : dispose :
« 1. De staten die partij zijn, erkennen het recht van ieder kind dat « 1. Les Etats parties reconnaissent à tout enfant suspecté, accusé ou
wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld omwille van het
begaan van een strafbaar feit, op een wijze van behandeling die geen
afbreuk doet aan het gevoel van waardigheid en eigenwaarde van het convaincu d'infraction à la loi pénale le droit à un traitement qui
kind, die de eerbied van het kind voor de rechten van de mens en de soit de nature à favoriser son sens de la dignité et de la valeur
fundamentele vrijheden van anderen vergroot, en waarbij rekening wordt personnelle, qui renforce son respect pour les droits de l'homme et
gehouden met de leeftijd van het kind en met de wenselijkheid van het les libertés fondamentales d'autrui, et qui tiennent compte de son âge
bevorderen van de herintegratie van het kind en van de aanvaarding ainsi que de la nécessité de faciliter sa réintégration dans la
door het kind van een opbouwende rol in de samenleving. société et de lui faire assumer un rôle constructif au sein de celle-ci.
[...] [...]
3. De Staten die partij zijn, streven ernaar de totstandkoming te 3. Les Etats parties s'efforcent de promouvoir l'adoption de lois, de
bevorderen van wetten, procedures, autoriteiten en instellingen die in procédures, la mise en place d'autorités et d'institutions
het bijzonder bedoeld zijn voor kinderen die worden verdacht van, spécialement conçues pour les enfants suspectés, accusés ou convaincus
vervolgd wegens of veroordeeld omwille van het begaan van een
strafbaar feit, en, in het bijzonder : d'infraction à la loi pénale, et en particulier :
a) een minimumleeftijd vast te stellen onder welke kinderen niet in a) d'établir un âge minimum au-dessous duquel les enfants seront
staat worden geacht een strafbaar feit te begaan; présumés n'avoir pas la capacité d'enfreindre la loi pénale;
b) wanneer passend en wenselijk, maatregelen in te voeren voor de b) de prendre des mesures, chaque fois que cela est possible et
handelwijze ten aanzien van deze kinderen zonder dat men zijn souhaitable, pour traiter ces enfants sans recourir à la procédure
toevlucht neemt tot gerechtelijke stappen, mits de rechten van de mens judiciaire, étant cependant entendu que les droits de l'homme et les
en de wettelijke garanties volledig worden geëerbiedigd. garanties légales doivent être pleinement respectés
[...] ». [...] ».
Die bepaling houdt weliswaar de verplichting in om een minimumleeftijd Cette disposition implique certes l'obligation d'établir un âge
vast te stellen onder welke kinderen niet in staat worden geacht een minimal au-dessous duquel les enfants sont présumés n'avoir pas la
misdrijf te begaan, zonder evenwel zelf die leeftijd te bepalen. Zij capacité d'enfreindre la loi pénale, mais sans fixer elle-même cet
verhindert de verdragsstaten niet een bestaande minimumleeftijd te âge. Elle n'empêche pas les Etats contractants d'abaisser un âge
verlagen. minimum existant.
B.4.5. Zoals het Hof bij zijn arrest nr. 6/2006 van 18 januari 2006 B.4.5. Ainsi que la Cour l'a jugé par son arrêt n° 6/2006, du 18
over het vroegere artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet heeft janvier 2006, concernant l'ancien article 119bis de la Nouvelle loi
geoordeeld, kan de invoering van administratieve geldboeten ten communale, l'instauration d'amendes administratives à l'égard de
aanzien van minderjarigen de door de wetgever nagestreefde mineurs permet de réaliser les objectifs de prévention et de
doelstellingen van preventie en repressie helpen te verwezenlijken. répression poursuivis par le législateur.
Het staat niet aan het Hof om de opportuniteit van de Il n'appartient pas à la Cour d'apprécier l'opportunité de
leeftijdsverlaging of de opvoedkundige waarde van de administratieve l'abaissement de l'âge ou la valeur pédagogique des sanctions
sancties te beoordelen. Het Hof dient evenwel na te gaan of de administratives. La Cour doit toutefois vérifier si les dispositions
bestreden bepalingen de rechten van de minderjarigen niet op attaquées ne limitent pas les droits des mineurs de manière
onevenredige wijze beperken. Daarbij moet de bestreden bepaling in disproportionnée. A cet égard, la disposition attaquée doit être
samenhang worden gelezen met de wet van 24 juni 2013, waarnaar ze combinée avec la loi du 24 juin 2013, à laquelle elle renvoie et à
verwijst en waarmee ze onlosmakelijk is verbonden. laquelle elle est indissociablement liée.
B.4.6. Indien de gemeenteraad in de mogelijkheid voorziet om B.4.6. Si le conseil communal prévoit la possibilité d'infliger des
administratieve geldboeten op te leggen aan minderjarigen, dient hij amendes administratives à des mineurs, il doit, aux termes de la loi
volgens de wet van 24 juni 2013 voorafgaandelijk het advies in te du 24 juin 2013, préalablement recueillir l'avis de l'organe ou des
winnen van het orgaan of de organen die een adviesbevoegdheid hebben organes ayant une compétence d'avis en matière de jeunesse, s'il en
in jeugdzaken, indien die in de gemeente aanwezig zijn (artikel 4, § existe dans la commune (article 4, § 5). Les travaux préparatoires
5). De parlementaire voorbereiding vermeldt dat dit advies onder meer exposent que cet avis doit porter, entre autres, sur l'âge minimal des
betrekking kan hebben op de minimumleeftijd van de minderjarigen
(Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2712/002, p. 7). Aldus waarborgt mineurs (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2712/002, p. 7). Cette
die wet een verplicht overleg met de gespecialiseerde organen die met loi garantit ainsi une concertation obligatoire avec les organes
het oog op de bescherming van jongeren zijn opgericht. spécialisés, créés en vue de la protection de la jeunesse.
B.4.7. Wanneer de gemeenteraad in zijn reglement erin voorziet dat B.4.7. Lorsque le conseil communal prévoit dans son règlement que les
minderjarigen het voorwerp kunnen uitmaken van een administratieve mineurs peuvent faire l'objet d'une amende administrative, il est
geldboete, rust op hem een informatieplicht. Hij dient meer bepaald soumis à une obligation d'information. Il doit plus précisément
alle in de gemeente wonende minderjarigen, ouders en voogden of andere informer, par tous les moyens de communication possibles, tous les
personen die minderjarigen onder hun hoede hebben, via alle mogelijke mineurs et les parents, tuteurs ou autres personnes qui ont la garde
communicatiemiddelen te informeren over de door minderjarigen de mineurs, habitant la commune, des infractions commises par des
gepleegde inbreuken die met administratieve sancties kunnen worden mineurs qui sont punissables de sanctions administratives (article
bestraft (artikel 15). 15).
De administratieve geldboeten die de gemeenten op grond van de wet van Les amendes administratives que les communes peuvent prévoir sur la
24 juni 2013 voor de inbreuken op hun reglementen of verordeningen base de la loi du 24 juin 2013 pour les infractions à leurs règlements
kunnen bepalen, mogen maximaal 175 of 350 euro bedragen, naargelang de ou ordonnances peuvent s'élever au maximum à 175 ou 350 euros selon
overtreder minderjarig of meerderjarig is (artikel 4, § 1, 1°). De que le contrevenant est mineur ou majeur (article 4, § 1er, 1°).
geldboete die aan een minderjarige kan worden opgelegd, bedraagt dus L'amende qui peut être imposée à un mineur s'élève donc au maximum à
maximaal de helft van de geldboete die aan een meerderjarige kan la moitié de l'amende qui peut être imposée à un contrevenant majeur.
worden opgelegd. De ouders, de voogd of de personen die de
minderjarige onder hun hoede hebben, zijn burgerlijk aansprakelijk Les parents, le tuteur, ou les personnes qui ont la garde du mineur
voor de betaling van de administratieve geldboete (artikel 14, § 2). sont civilement responsables du paiement de l'amende (article 14, §
Wanneer de gemeenteraad in zijn reglement bepaalt dat de minderjarigen 2). Lorsque le conseil communal prévoit dans son règlement que les mineurs
het voorwerp kunnen uitmaken van een administratieve geldboete, dient peuvent faire l'objet d'une amende administrative, il doit également
hij eveneens in een procedure van lokale bemiddeling te voorzien. De prévoir une procédure de médiation locale. L'offre de médiation locale
sanctionerend ambtenaar dient verplicht een aanbod van lokale effectuée par le fonctionnaire sanctionnateur est obligatoire
bemiddeling voor te stellen aan minderjarigen die de volle leeftijd lorsqu'elle se rapporte aux mineurs ayant atteint l'âge de quatorze
van veertien jaar op het ogenblik van de feiten hebben bereikt. De ans accomplis au moment des faits. Les parents, le tuteur ou les
ouders, de voogd of de andere personen die minderjarigen onder hun autres personnes qui ont la garde du mineur peuvent, à leur demande,
hoede hebben, kunnen op hun verzoek de minderjarige begeleiden bij de accompagner le mineur lors de la médiation. Lorsque le fonctionnaire
bemiddeling. Wanneer de sanctionerend ambtenaar het welslagen van de sanctionnateur constate la réussite de la médiation, il ne peut plus
bemiddeling vaststelt, kan hij geen administratieve geldboete meer
opleggen. In geval van weigering van het aanbod of falen van de infliger une amende administrative. En cas de refus de l'offre ou
bemiddeling, kan de sanctionerend ambtenaar ofwel een d'échec de la médiation, le fonctionnaire sanctionnateur peut soit
gemeenschapsdienst voorstellen, ofwel een administratieve geldboete proposer une prestation citoyenne, soit infliger une amende
opleggen (artikel 18). administrative (article 18).
Een gemeenschapsdienst bestaat in een opleiding of een onbetaalde La prestation citoyenne consiste en une formation ou une prestation
prestatie ten behoeve van de gemeenschap. Hij mag niet meer dan non rémunérée au bénéfice de la collectivité. Elle ne peut excéder
vijftien uur bedragen, hetgeen de helft is van de maximumduur voor quinze heures, la moitié de la durée maximale pour les adultes, et
volwassenen, en hij moet aangepast zijn aan de leeftijd en de elle doit être adaptée à l'âge et aux capacités du mineur. Les
capaciteiten van de minderjarige. De ouders, de voogd of de andere parents, le tuteur, ou les autres personnes qui ont la garde du mineur
personen die minderjarigen onder hun hoede hebben, kunnen op hun
verzoek de minderjarige begeleiden bij het uitvoeren van de peuvent, à leur demande, accompagner le mineur lors de l'exécution de
gemeenschapsdienst. In geval van niet-uitvoering of weigering van de la prestation citoyenne. En cas de non-exécution ou de refus de la
gemeenschapsdienst, kan de sanctionerend ambtenaar een administratieve prestation citoyenne, le fonctionnaire sanctionnateur peut infliger
geldboete opleggen (artikel 19). Wanneer de administratieve procedure voor het opleggen van een administratieve geldboete in gang is gezet, brengt de voor het opleggen van de sanctie bevoegde overheid de stafhouder van de Orde van advocaten hiervan op de hoogte, zodat ervoor wordt gezorgd dat de betrokkene door een advocaat kan worden bijgestaan. De advocaat kan ook aanwezig zijn tijdens de bemiddelingsprocedure (artikel 16). De minderjarige heeft, zoals de meerderjarige aan wie een administratieve sanctie wordt opgelegd, het recht om aan de sanctionerend ambtenaar te vragen zijn verweer mondeling uiteen te zetten. Indien die ambtenaar van oordeel is dat een administratieve une amende administrative (article 19). Lorsque la procédure administrative tendant à infliger une amende administrative est entamée, l'autorité compétente pour infliger la sanction en avise le bâtonnier de l'Ordre des avocats, afin qu'il soit veillé à ce que l'intéressé puisse être assisté d'un avocat. L'avocat peut également être présent lors de la procédure de médiation (article 16). Tout comme le contrevenant majeur à qui une sanction administrative est imposée, le mineur a le droit de demander au fonctionnaire sanctionnateur d'exposer oralement sa défense. Si ce fonctionnaire estime qu'il convient d'imposer une amende administrative qui ne
geldboete moet worden opgelegd die niet hoger is dan 70 euro, « heeft dépasse pas 70 euros, « le contrevenant majeur n'a pas le droit de
de overtreder het recht niet om te vragen zijn verweer mondeling demander de présenter oralement sa défense » (article 25, § 4).
uiteen te zetten » (artikel 25, § 4). In de Franstalige versie van de Contrairement à la version néerlandaise, où il est question de «
bepaling is evenwel sprake van « contrevenant majeur », waaruit moet overtreder », il est question dans la version française de cette
worden afgeleid dat een minderjarige in elk geval het recht heeft om disposition, de « contrevenant majeur », ce dont il faut déduire qu'un
te worden gehoord. Een andere interpretatie zou overigens niet te mineur a en tout cas le droit d'être entendu. Toute autre
rijmen zijn met artikel 12 van het Verdrag inzake de rechten van het interprétation serait par ailleurs inconciliable avec l'article 12 de
kind dat, voor het kind dat in staat is zijn eigen mening te vormen, la Convention relative aux droits de l'enfant, qui garantit à l'enfant
voorziet in het recht om te worden gehoord in iedere gerechtelijke en capable de discernement le droit d'être entendu dans toute procédure
bestuurlijke procedure die het kind betreft. judiciaire ou administrative l'intéressant.
Tegen de beslissing tot het opleggen van een administratieve geldboete Le mineur peut, par une requête gratuite, introduire un recours auprès
kan de minderjarige via kosteloos verzoekschrift beroep indienen bij du tribunal de la jeunesse contre la décision d'infliger une amende
de jeugdrechtbank. Ook de ouders, de voogd of de andere personen die administrative. Les parents, le tuteur ou toute autre personne qui a
minderjarigen onder hun hoede hebben, kunnen beroep instellen. De la garde de mineurs peuvent également introduire le recours. Le
jeugdrechtbank blijft bevoegd indien de overtreder meerderjarig is tribunal de la jeunesse demeure compétent si le contrevenant est
geworden op het ogenblik van de uitspraak. De jeugdrechtbank kan de devenu majeur au moment où le juge se prononce. Le tribunal de la
beslissing bevestigen of herzien. Zij kan de administratieve geldboete jeunesse peut confirmer ou réformer la décision. Il peut également
ook vervangen door een maatregel van bewaring, behoeding of opvoeding, remplacer l'amende administrative par une mesure de garde, de
bepaald bij artikel 37 van de wet van 8 april 1965. De beslissing van préservation ou d'éducation visée à l'article 37 de la loi du 8 avril
de jeugdrechtbank is in beginsel niet vatbaar voor hoger beroep. 1965. La décision du tribunal de la jeunesse n'est en principe pas
Wanneer de jeugdrechtbank echter beslist om de administratieve sanctie susceptible d'appel. Toutefois, lorsque le tribunal de la jeunesse
te vervangen door een maatregel van bewaring, behoeding of opvoeding décide de remplacer la sanction administrative par une mesure de
zoals bedoeld in artikel 37 van de voormelde wet, is haar beslissing garde, de préservation ou d'éducation visée à l'article 37 de la loi
wel vatbaar voor hoger beroep. In dat geval zijn de procedures bedoeld précitée, sa décision est susceptible d'appel. Dans ce cas, les
in de wet van 8 april 1965 van toepassing (artikel 31). procédures visées dans la loi du 8 avril 1965 sont applicables
De onmiddellijke betaling is ten slotte uitgesloten indien de (article 31). Enfin, le paiement immédiat est exclu si le contrevenant « est âgé de
overtreder « minder dan 18 jaar oud is of onder het statuut van moins de 18 ans ou est déclaré en état de minorité prolongée ou
verlengde minderjarigheid valt of onbekwaam is verklaard » (artikel 39, 1°). incapable » (article 39, 1°).
B.4.8. In zoverre zij de wet van 8 april 1965 aanpast aan de B.4.8. En ce qu'elle adapte la loi du 8 avril 1965 à la possibilité
mogelijkheid voor de gemeente om op basis van de wet van 24 juni 2013 donnée à la commune, en vertu de la loi du 24 juin 2013, de réprimer
bepaalde gedragingen te bestraffen met administratieve geldboeten, certains comportements au moyen d'amendes administratives, infligées
opgelegd aan de minderjarigen die op het ogenblik van de feiten de
leeftijd van veertien jaar hebben bereikt, doet de bestreden bepaling, aux mineurs ayant atteint l'âge de quatorze ans au moment des faits,
rekening houdend met de vermelde waarborgen, niet op onevenredige la disposition attaquée, compte tenu des garanties précitées, ne porte
wijze afbreuk aan de rechten van die minderjarigen. pas une atteinte disproportionnée aux droits de ces mineurs.
Onder voorbehoud van de interpretatie vermeld in B.4.7, zesde alinea, Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.4.7, alinéa 6, le
is het eerste middel niet gegrond. premier moyen n'est pas fondé.
B.5.1. In het tweede middel voeren de verzoekende partijen aan dat B.5.1. Dans le second moyen, les parties requérantes font valoir que
artikel 2 van de bestreden wet niet bestaanbaar is met de artikelen l'article 2 de la loi attaquée est incompatible avec les articles 10,
10, 11, 13, 22bis en 23 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de 11, 13, 22bis et 23 de la Constitution, combinés avec les articles 6
artikelen 6 en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme, avec
mens, met artikel 14 van het Internationaal Verdrag inzake l'article 14 du Pacte international relatif aux droits civils et
burgerrechten en politieke rechten, met de artikelen 3 en 40 van het politiques, avec les articles 3 et 40 de la Convention relative aux
Verdrag inzake de rechten van het kind en met het algemeen beginsel van het recht op een eerlijk proces, het redelijkheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel. De verzoekende partijen voeren aan dat de bestreden wet niet voorziet in een georganiseerd administratief beroep of een andere laagdrempelige en vormvrije wijze van betwisting van de opgelegde administratieve geldboete. Tevens zou de bestreden wet het recht op toegang tot de rechter schenden, doordat in de beroepsprocedure een maatregel van bewaring, opvoeding of behoeding kan worden opgelegd. Tot slot zou de in beroep geadieerde rechter niet over volle rechtsmacht beschikken. droits de l'enfant et avec le principe général du droit à un procès équitable, le principe du raisonnable et le principe de proportionnalité. Les parties requérantes font valoir que la loi attaquée ne prévoit pas de recours administratif organisé ou une autre manière simple, gratuite et informelle de contester l'amende administrative. La loi attaquée violerait également le droit d'accès au juge, en ce que, en degré d'appel, il peut être infligé au contrevenant mineur une mesure de garde, de préservation ou d'éducation. Enfin, le juge saisi en appel ne disposerait pas d'un pouvoir de pleine juridiction.
B.5.2. Bij het onderzoek van het middel dient de bestreden bepaling in B.5.2. Pour l'examen du moyen, la disposition attaquée doit être
samenhang te worden gelezen met de wet van 24 juni 2013, waarnaar ze combinée avec la loi du 24 juin 2013, à laquelle elle renvoie et à
verwijst en waarmee ze onlosmakelijk is verbonden. laquelle elle est indissociablement liée.
B.6.1. Er bestaat geen algemeen beginsel dat eenieder die het voorwerp is van een administratieve sanctie het recht verleent om een administratief beroep in te stellen tegen de bestuurlijke beslissing die de sanctie oplegt. Het staat aan de bevoegde wetgever om, rekening houdend met de autonomie van de lokale besturen, te oordelen of een administratief beroep moet worden georganiseerd. Het blijkt niet dat dienaangaande een onverantwoorde keuze is gemaakt, des te meer niet omdat de wetgever een snelle en soepele afhandeling van de geschillen over de opgelegde sancties mogelijk wilde maken, zonder evenwel afbreuk te doen aan de rechten van verdediging van de betrokkenen. B.6.1. Il n'existe pas de principe général qui conférerait à toute personne faisant l'objet d'une sanction administrative le droit d'introduire un recours administratif contre la décision administrative qui inflige la sanction. Il appartient au législateur compétent de déterminer, compte tenu de l'autonomie accordée aux pouvoirs locaux, si un recours administratif doit être organisé. Il n'apparaît pas qu'un choix déraisonnable ait été fait en la matière, a fortiori dès lors que le législateur a voulu permettre un traitement rapide et souple des litiges concernant les sanctions infligées, sans toutefois porter atteinte aux droits de défense des intéressés.
B.6.2. Het recht op toegang tot de rechter, dat met inachtneming van B.6.2. Le droit d'accès à un juge, qui doit être garanti à chacun dans
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet aan eenieder moet worden le respect des articles 10 et 11 de la Constitution, peut faire
gewaarborgd, kan het voorwerp uitmaken van beperkingen, ook van l'objet de limitations, y compris de nature financière, pour autant
financiële aard, voor zover die beperkingen geen afbreuk doen aan de que ces limitations ne portent pas atteinte à l'essence même du droit
essentie zelf van het recht op toegang tot een rechter. d'accès à un juge.
B.6.3. Uit artikel 31, § 1, van de wet van 24 juni 2013 blijkt dat met een eenvoudig verzoekschrift kosteloos beroep kan worden ingesteld bij de jeugdrechtbank. Wel kan de verzoeker, indien het beroep wordt afgewezen, worden veroordeeld tot het betalen van een rechtsplegingsvergoeding en, in uitzonderlijke gevallen, tot het betalen van een vergoeding wegens tergend en roekeloos geding. Een regeling die de kosten ten laste van een van de partijen legt, doet op zich geen afbreuk aan het recht op toegang tot de rechter. Bovendien kunnen rechtzoekenden in een procedure voor de rechtbank in voorkomend geval een beroep doen op de regeling van de rechtsbijstand, waarin het Gerechtelijk Wetboek voorziet. Het blijkt niet dat de toegang tot een rechter op onevenredige wijze wordt belemmerd. B.7. Het recht op toegang tot de rechter komt evenmin in het gedrang B.6.3. Il ressort de l'article 31, § 1er, de la loi du 24 juin 2013 qu'un recours peut être introduit par simple requête gratuite auprès du tribunal de la jeunesse. Cependant, si le recours est rejeté, le requérant peut être condamné au paiement d'une indemnité de procédure et, exceptionnellement, au paiement d'une indemnité pour procédure téméraire et vexatoire. Une réglementation qui met les frais de la procédure à charge d'une des parties ne porte pas, en soi, atteinte au droit d'accès au juge. En outre, les justiciables peuvent, le cas échéant, dans le cadre d'une procédure devant le tribunal, recourir à l'assistance judiciaire prévue par le Code judiciaire. Il n'apparaît pas que l'accès au juge soit entravé de manière disproportionnée. B.7. Le droit d'accès au juge n'est pas non plus compromis par la
door de omstandigheid dat de jeugdrechter de opgelegde boete kan circonstance que le tribunal de la jeunesse peut remplacer l'amende
vervangen door een maatregel van bewaring, behoeding of opvoeding, infligée par une mesure de garde, de préservation ou d'éducation,
bepaald bij artikel 37 van de wet van 8 april 1965. Tegen een visée à l'article 37 de la loi du 8 avril 1965. Une telle décision,
dergelijke beslissing, die aan de vereisten van die bepaling dient te qui doit satisfaire aux exigences de cette disposition et qui doit
voldoen en die in overeenstemming dient te zijn met het être conforme au principe de proportionnalité, est en effet
evenredigheidsbeginsel, staat krachtens artikel 31 van de wet van 24 susceptible de recours, en vertu de l'article 31, § 1er, alinéa 7, de
juni 2013 immers hoger beroep open. la loi du 24 juin 2013.
B.8.1. Het recht op een behoorlijke rechtsbedeling, zoals gewaarborgd B.8.1. Le droit à une bonne administration de la justice, tel qu'il
bij artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, est garanti par l'article 6 de la Convention européenne des droits de
sluit niet uit dat een administratieve sanctie door een ambtenaar l'homme, n'exclut pas qu'une sanction administrative soit infligée par
wordt opgelegd, op voorwaarde dat een onafhankelijke en onpartijdige un fonctionnaire, à condition qu'un juge indépendant et impartial
rechter een controle met volle rechtsmacht kan uitoefenen op die puisse exercer un contrôle de pleine juridiction sur cette décision
bestuurlijke beslissing (zie EHRM, 27 september 2011, A. Menarini administrative (Voy. CEDH, 27 septembre 2011, A. Menarini Diagnostics
Diagnostics S.R.L. t. Italië, §§ 58-59; 4 maart 2014, Grande Stevens S.R.L. c. Italie, §§ 58 et 59; 4 mars 2014, Grande Stevens et autres
e.a. t. Italië, §§ 138-139). c. Italie, §§ 138-139).
B.8.2. De beslissing waarbij de administratieve sanctie wordt B.8.2. La décision infligeant la sanction administrative doit contenir
opgelegd, moet een afdoende uiteenzetting bevatten van de redenen die
de beslissing dragen, zodat de rechtzoekenden kunnen oordelen of er un exposé suffisant des motifs qui la fondent, de façon à ce que les
aanleiding bestaat om de rechtsmiddelen aan te wenden waarover zij justiciables puissent apprécier s'il y a lieu d'exercer les voies de
beschikken. recours dont ils disposent.
Daarenboven wordt aan de overtreder meegedeeld voor welke feiten de De plus, le contrevenant est informé des faits pour lesquels la
administratieve procedure wordt opgestart en welke rechten hem worden procédure administrative est entamée et des droits qui lui sont
toegekend gedurende de procedure geregeld door de wet van 24 juni reconnus au cours de la procédure réglée par la loi du 24 juin 2013, à
2013, namelijk het recht om zijn verweermiddelen schriftelijk uiteen savoir le droit d'exposer par écrit ses moyens de défense, le droit de
te zetten, het recht om zijn dossier te raadplegen, het recht om zich consulter son dossier, le droit de se faire assister ou représenter
te laten bijstaan of vertegenwoordigen door een raadsman alsook, in par un conseil ainsi qu'en principe, le droit de présenter sa défense
beginsel, het recht om zijn zaak mondeling te verdedigen (artikel 25, § 2). oralement (article 25, § 2).
B.8.3. Tegen de beslissing van de ambtenaar die een administratieve geldboete oplegt, kan beroep worden aangetekend bij de jeugdrechtbank. Aldus wordt het de bevoegde rechter mogelijk gemaakt na te gaan of de voor hem bestreden administratieve geldboete in feite en in rechte is verantwoord en of zij alle wetsbepalingen en algemene beginselen naleeft die de administratie in acht moet nemen, waaronder het evenredigheidsbeginsel. De rechtzoekenden beschikken derhalve over een daadwerkelijke jurisdictionele waarborg, voor een onafhankelijk en onpartijdig rechtscollege tegen de administratieve geldboete die hun kan worden opgelegd. B.9. In zoverre zij in de wet van 8 april 1965 de bevoegdheid van de jeugdrechter aanpast om ten aanzien van minderjarige overtreders kennis te nemen van de beroepen tegen de beslissing van de ambtenaar om een administratieve geldboete op te leggen, op grond van de wet van B.8.3. La décision du fonctionnaire qui inflige une amende administrative peut être contestée devant le tribunal de la jeunesse. Le juge compétent a dès lors la possibilité d'examiner si l'amende administrative contestée devant lui est justifiée en fait et en droit et si elle respecte toutes les dispositions législatives et tous les principes généraux que l'administration doit respecter, dont le principe de proportionnalité. Les justiciables disposent par conséquent d'une garantie juridictionnelle effective devant une juridiction indépendante et impartiale contre l'amende administrative qui peut leur être infligée. B.9. Dans la mesure où elle adapte, dans la loi du 8 avril 1965, la compétence du tribunal de la jeunesse pour connaître des recours introduits contre la décision du fonctionnaire d'infliger une amende
24 juni 2013, doet de bestreden bepaling geen afbreuk aan de in B.5.1 administrative à un contrevenant mineur, sur la base de la loi du 24
juin 2013, la disposition attaquée ne porte pas atteinte aux
vermelde bepalingen, gelet op de procesrechtelijke waarborgen waarmee dispositions mentionnées en B.5.1, eu égard aux garanties de procédure
die bevoegdheid is omkleed. dont cette compétence est assortie.
Het tweede middel is niet gegrond. Le second moyen n'est pas fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt het beroep, onder voorbehoud van de interpretatie vermeld in rejette le recours, sous réserve de l'interprétation mentionnée en
B.4.7, zesde alinea. B.4.7, alinéa 6.
Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier
het Grondwettelijk Hof, op 23 april 2015. 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 23 avril 2015.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
A. Alen A. Alen
^