← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 26/2015 van 5 maart 2015 Rolnummer : 5874 In zake : de prejudiciële
vraag betreffende artikel 16, § 2, 1°, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld
door het Hof van Beroep te Gent. Het Grondwet samengesteld uit de voorzitters
A. Alen en J. Spreutels, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 26/2015 van 5 maart 2015 Rolnummer : 5874 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 16, § 2, 1°, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Grondwet samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J(...) | Extrait de l'arrêt n° 26/2015 du 5 mars 2015 Numéro du rôle : 5874 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 16, § 2, 1°, du Code de la nationalité belge, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour constitutionnelle, |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 26/2015 van 5 maart 2015 | Extrait de l'arrêt n° 26/2015 du 5 mars 2015 |
| Rolnummer : 5874 | Numéro du rôle : 5874 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 16, § 2, 1°, van | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 16, § 2, 1°, |
| het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van | du Code de la nationalité belge, posée par la Cour d'appel de Gand. |
| Beroep te Gent. | |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de | composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De |
| rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
| Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
| Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest van 27 februari 2014 in zake het openbaar ministerie tegen | Par arrêt du 27 février 2014 en cause du ministère public contre M.C., |
| M.C., waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 11 | dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 11 mars 2014, |
| maart 2014, heeft het Hof van Beroep te Gent de volgende prejudiciële | la Cour d'appel de Gand a posé la question préjudicielle suivante : |
| vraag gesteld : | « L'article 16, § 2, 1°, du Code de la nationalité belge viole-t-il |
| « Schendt artikel 16, § 2, 1°, van het W.B.N., de artikelen 10 en 11 | les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que - au cas où le |
| van de Grondwet, voor zover - ingeval het voorgenomen huwelijk tussen | mariage envisagé entre le partenaire belge et l'étranger est reporté |
| de Belgische partner en de vreemdeling wordt uitgesteld door | en raison de circonstances indépendantes de leur volonté, à savoir la |
| omstandigheden buiten hun wil, t.w. de nadien bij een definitief | décision, par la suite déclarée non fondée par une décision de justice |
| geworden gerechtelijke uitspraak ongegrond verklaarde beslissing van | |
| de ambtenaar van de Burgerlijke Stand tot weigering van het huwelijk, | devenue définitive, de l'officier de l'état civil de refuser le |
| waarna ze beiden zijn gehuwd - de voorhuwelijks wettelijke samenwoonst | mariage, postérieurement à laquelle ils se sont mariés - la |
| buiten beschouwing moet worden gelaten voor het bereiken van de in dit | cohabitation légale prénuptiale ne peut être prise en compte pour |
| artikel vereiste termijn van 3 jaar samenleven van de Belgische | atteindre le délai de trois ans de vie commune, requis par cet |
| echtgenoot en de vreemdeling die de Belgische nationaliteit wenst te | article, entre le conjoint belge et l'étranger qui souhaite acquérir |
| verkrijgen, om de staat van Belg te verkrijgen, tegenover de | la nationalité belge, afin d'obtenir l'état de Belge, par rapport aux |
| vreemdelingen die in het huwelijk wensen te treden in België waarbij | étrangers qui souhaitent se marier en Belgique pour lesquels |
| de ambtenaar van de Burgerlijke Stand instemt met het huwelijk ? ». | l'officier de l'état civil accepte le mariage ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 16 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, in de | B.1. L'article 16 du Code de la nationalité belge, dans la version qui |
| versie zoals van toepassing in de zaak die hangende is voor het | s'appliquait à l'affaire qui est pendante devant la juridiction a quo, |
| verwijzende rechtscollege, bepaalt : | dispose : |
| « § 1. Het huwelijk heeft van rechtswege geen enkel gevolg op de | « § 1er. Le mariage n'exerce de plein droit aucun effet sur la |
| nationaliteit. | nationalité. |
| § 2. 1° De vreemdeling die huwt met een Belg of wiens echtgenoot | § 2. 1° L'étranger qui contracte mariage avec un conjoint de |
| gedurende het huwelijk de Belgische nationaliteit verkrijgt kan, | nationalité belge ou dont le conjoint acquiert la nationalité belge au |
| indien de echtgenoten gedurende ten minste drie jaar in België samen | cours du mariage, peut, si les époux ont résidé ensemble en Belgique |
| hebben verbleven en zolang zij in België samenleven, door een | pendant au moins trois ans et tant que dure la vie commune en |
| overeenkomstig artikel 15 afgelegde verklaring de staat van Belg | Belgique, acquérir la nationalité belge par déclaration faite |
| verkrijgen. | conformément à l'article 15. |
| 2° De vreemdeling die huwt met een Belg of wiens echtgenoot gedurende | 2° L'étranger qui contracte mariage avec un conjoint de nationalité |
| het huwelijk de Belgische nationaliteit verkrijgt kan, indien de | belge ou dont le conjoint acquiert la nationalité belge au cours du |
| echtgenoten gedurende ten minste zes maanden in België samen hebben | mariage, peut, si les époux ont résidé ensemble en Belgique pendant au |
| verbleven en zolang zij in België samenleven, door een overeenkomstig | moins six mois et tant que dure la vie commune en Belgique, acquérir |
| artikel 15 afgelegde verklaring de staat van Belg verkrijgen, op | la nationalité belge par déclaration faite conformément à l'article |
| voorwaarde dat hij op het ogenblik van de verklaring, sedert ten | 15, à condition qu'au moment de la déclaration, il ait été autorisé ou |
| minste drie jaar, gemachtigd of toegelaten werd tot een verblijf van | admis, depuis au moins trois ans, à séjourner plus de trois mois ou à |
| meer dan drie maanden of om zich te vestigen in het Rijk. | s'établir dans le Royaume. |
| 3° (...) | 3° (...) |
| 4° Samenleven in het buitenland kan worden gelijkgesteld met | 4° Peut être assimilée à la vie commune en Belgique, la vie commune en |
| samenleven in België, wanneer de belanghebbende bewijst dat er tussen | pays étranger lorsque le déclarant prouve qu'il a acquis des attaches |
| hem en België een werkelijke band is ontstaan ». | véritables avec la Belgique ». |
| B.2. Het Hof wordt gevraagd of artikel 16, § 2, 1°, van het voormelde | B.2. Il est demandé à la Cour si l'article 16, § 2, 1°, du Code |
| Wetboek bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | précité est compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution |
| zoverre, in het geval waarin een voorgenomen huwelijk tussen een Belg | en ce que, au cas où le mariage envisagé entre le partenaire belge et |
| en een vreemdeling wordt uitgesteld door omstandigheden buiten hun | l'étranger est reporté en raison de circonstances indépendantes de |
| wil, meer bepaald door een nadien bij rechterlijke uitspraak ongegrond | leur volonté, à savoir en raison de la décision, déclarée |
| bevonden beslissing van de ambtenaar van de burgerlijke stand tot | ultérieurement non fondée par une décision de justice devenue |
| weigering van het huwelijk, het voorhuwelijks wettelijk samenwonen | définitive, de l'officier de l'état civil de refuser le mariage, la |
| niet wordt meegerekend voor het bereiken van de in die bepaling | cohabitation légale prénuptiale ne peut être prise en compte pour |
| bedoelde termijn van drie jaar samenleven. Het Hof wordt daarbij | atteindre le délai de trois ans de vie commune visé dans cette |
| gevraagd om de vreemdeling die zich in de voormelde situatie bevindt, | disposition. Il est demandé à la Cour, à cet égard, de comparer |
| te vergelijken met de vreemdeling die niet wordt geconfronteerd met | l'étranger qui se trouve dans la situation précitée à l'étranger qui |
| een beslissing van de ambtenaar van de burgerlijke stand tot weigering | n'est pas confronté à une décision de l'officier de l'état civil |
| van het huwelijk. | refusant de célébrer le mariage. |
| B.3. Krachtens de in het geding zijnde bepaling kan een vreemdeling | B.3. En vertu de la disposition en cause, un étranger qui épouse un |
| die huwt met een Belg de staat van Belg verkrijgen door middel van een | Belge obtient le statut de Belge au moyen d'une déclaration déposée |
| overeenkomstig artikel 15 van het Wetboek van de Belgische | conformément à l'article 15 du Code de la nationalité belge, à |
| nationaliteit afgelegde verklaring, op voorwaarde dat de echtgenoten | condition que les époux aient résidé ensemble en Belgique pendant au |
| gedurende ten minste drie jaar in België samen hebben verbleven en | moins trois ans et tant que dure la vie commune en Belgique. Dans |
| zolang zij in België samenleven. In de interpretatie die het | l'interprétation que la juridiction a quo confère à cette disposition |
| verwijzende rechtscollege in zijn prejudiciële vraag aan die bepaling | dans la question préjudicielle, l'étranger concerné doit avoir vécu |
| verleent, dient de betrokken vreemdeling ten minste drie jaar in | pendant au moins trois ans en Belgique en étant marié avec le |
| België gehuwd te hebben samengeleefd met de Belgische partner, zodat | partenaire belge, de sorte que des périodes de cohabitation légale ne |
| periodes van wettelijk samenwonen niet in aanmerking komen voor het | sont pas prises en compte pour remplir cette condition. La Cour répond |
| voldoen aan die voorwaarde. Het Hof beantwoordt de prejudiciële vraag | à la question préjudicielle dans cette interprétation. |
| in die interpretatie. | |
| B.4. Volgens artikel 8 van de Grondwet staat het aan de wetgever de | B.4. Aux termes de l'article 8 de la Constitution, il appartient au |
| voorwaarden te bepalen waaronder de Belgische nationaliteit kan worden | législateur de déterminer les conditions auxquelles la nationalité |
| verkregen. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsmarge. | belge peut s'acquérir. Il dispose à cet égard d'un pouvoir |
| Wanneer de door de wetgever gemaakte keuzes leiden tot een verschil in | d'appréciation étendu. Lorsque les choix opérés par le législateur |
| behandeling, dient het Hof evenwel na te gaan of dat verschil op een redelijke verantwoording berust. B.5.1. Uit de parlementaire voorbereiding van het Wetboek van de Belgische nationaliteit blijkt dat de wetgever, enerzijds, ervan is uitgegaan dat het huwelijk met een Belg in beginsel kan worden beschouwd als een aanwijzing van de wil van de betrokkene om zich blijvend te integreren in de Belgische samenleving en, anderzijds, heeft willen voorkomen dat huwelijken louter zouden worden gesloten om de Belgische nationaliteit te kunnen verkrijgen. Om beide uitgangspunten te verzoenen is hij van oordeel geweest dat het huwelijk van een vreemdeling met een Belg pas kan worden beschouwd als | entraînent une différence de traitement, la Cour doit toutefois examiner si cette différence repose sur une justification raisonnable. B.5.1. Les travaux préparatoires du Code de la nationalité belge font apparaître que le législateur a, d'une part, considéré que le mariage avec un Belge pouvait en principe être interprété comme un indice de la volonté de l'intéressé de s'intégrer de manière permanente dans la société belge et, d'autre part, voulu éviter que des mariages soient conclus dans le seul but de pouvoir obtenir la nationalité belge. Afin de concilier les deux points de vue, il a estimé que le mariage d'un |
| een voldoende aanwijzing van de wil van de vreemdeling om zich | étranger avec un Belge ne peut être considéré comme un indice |
| blijvend te integreren in de Belgische samenleving, wanneer de | suffisant de la volonté de l'étranger de s'intégrer de manière |
| echtgenoten gedurende een bepaalde periode in België hebben | permanente dans la société belge que lorsque les époux ont vécu |
| samengeleefd of, op voorwaarde dat kan worden bewezen dat er tussen de | ensemble pendant une certaine période en Belgique ou, à condition de |
| vreemdeling en België een werkelijke band is ontstaan, in het | pouvoir prouver qu'un lien véritable s'est créé entre l'étranger et la |
| buitenland (Parl. St., Kamer, 1983-1984, nr. 756/1, p. 15; Parl. St., | Belgique, à l'étranger (Doc. parl., Chambre, 1983-1984, n° 756/1, p. |
| Kamer, 1983-1984, nr. 756/21, pp. 118-119; Parl. St., Kamer, | 15; Doc. parl., Chambre, 1983-1984, n° 756/21, pp. 118-119; Doc. |
| 1991-1992, nr. 560/4, pp. 5-6; Parl. St., Senaat, 1992-1993, nr. | parl., Chambre, 1991-1992, n° 560/4, pp. 5-6; Doc. parl., Sénat, |
| 626-2, p. 7). | 1992-1993, n° 626-2, p. 7). |
| B.5.2. De aanvankelijk in het Wetboek van de Belgische nationaliteit | B.5.2. La période de six mois prévue à l'origine dans le Code de la |
| voorziene periode van zes maanden werd bij de wet van 6 augustus 1993 | nationalité belge a été remplacée, par la loi du 6 août 1993 modifiant |
| « tot wijziging van het Wetboek van de Belgische nationaliteit en van | le Code de la nationalité belge et les lois relatives à la |
| de wetten betreffende de naturalisatie » vervangen door een periode | naturalisation, par une période de trois ans. Par cette modification, |
| van drie jaar. Met die wijziging heeft de wetgever, onder meer, de | le législateur a, entre autres, souhaité aligner les règles relatives |
| regels betreffende het verkrijgen van de Belgische nationaliteit op | à l'obtention de la nationalité belge par le mariage, en ce qui |
| basis van huwelijk, wat de erin bepaalde termijnen betreft, willen | concerne les délais prévus, d'une part, sur les règles relatives à |
| afstemmen op, enerzijds, de regels betreffende het verwerven van de | l'acquisition de la nationalité belge pour d'autres motifs, afin |
| Belgische nationaliteit op andere gronden, en dit om ongelijkheden te | d'éviter des inégalités, et, d'autre part, sur les règles qui étaient |
| voorkomen en, anderzijds, de regels die in andere Europese Staten van | applicables dans d'autres Etats européens pour l'obtention de la |
| toepassing waren met betrekking tot het verwerven van de nationaliteit | |
| op basis van het huwelijk (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 560/4, pp. | nationalité par le mariage (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n° 560/4, |
| 7-10). | pp. 7-10). |
| B.6. De juridische toestand waarin de echtgenoten, enerzijds, en de | B.6. La situation juridique dans laquelle se trouvent les conjoints, |
| wettelijk samenwonenden, anderzijds, zich bevinden, verschilt, zowel | d'une part, et les cohabitants légaux, d'autre part, diffère aussi |
| wat hun persoonlijke verplichtingen jegens elkaar als wat hun | bien en ce qui concerne leurs devoirs personnels mutuels qu'en ce qui |
| vermogensrechtelijke toestand betreft. Die verschillende toestanden | concerne leur situation patrimoniale. Ces situations différentes |
| kunnen bepaalde verschillen in behandeling verantwoorden wanneer zij | peuvent justifier certaines différences de traitement lorsqu'elles |
| verband houden met de doelstelling van de in het geding zijnde | sont liées à l'objectif de la mesure en cause. |
| maatregel. B.7.1. Krachtens artikel 227 van het Burgerlijk Wetboek wordt het | B.7.1. En vertu de l'article 227 du Code civil, le mariage est dissout |
| huwelijk ontbonden door de dood van een van de echtgenoten of door | par la mort d'un des époux ou par le divorce. La dissolution du |
| echtscheiding. De ontbinding van het huwelijk door echtscheiding | |
| veronderstelt een procedure voor en een uitspraak van een rechterlijke | mariage par le divorce suppose une procédure préalable et un jugement |
| instantie (artikel 1254 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek). | d'une instance judiciaire (articles 1254 et suivants du Code judiciaire). |
| De wettelijke samenwoning houdt op wanneer een van de partijen in het | La cohabitation légale cesse lorsqu'une des parties se marie ou |
| huwelijk treedt of overlijdt. Zij kan tevens door de samenwonenden | décède. Les cohabitants peuvent également y mettre fin, de commun |
| worden beëindigd, in onderlinge overeenstemming of eenzijdig, door | accord ou unilatéralement, au moyen d'une déclaration écrite remise à |
| middel van een schriftelijke verklaring bij de ambtenaar van de | l'officier de l'état civil, qui acte la cessation dans le registre de |
| burgerlijke stand, die daarvan melding maakt in het bevolkingsregister | |
| (artikel 1476, § 2, van het Burgerlijk Wetboek). | la population (article 1476, § 2, du Code civil). |
| B.7.2. Gelet op de eenvoudige wijze waarop het wettelijk samenwonen | B.7.2. Compte tenu de la facilité avec laquelle il peut être mis fin à |
| kan worden beëindigd, is het, mede rekening houdend met de ruime | la cohabitation légale, il n'est pas dépourvu de justification |
| beoordelingsbevoegdheid waarover de wetgever beschikt bij het bepalen | raisonnable, eu égard notamment au pouvoir d'appréciation étendu dont |
| van de voorwaarden waaronder de Belgische nationaliteit kan worden | dispose le législateur pour déterminer les conditions auxquelles la |
| verkregen, niet zonder redelijke verantwoording dat het wettelijk | nationalité belge peut s'obtenir, que la cohabitation légale d'un |
| samenwonen van een vreemdeling met een Belg niet in dezelfde mate als | étranger avec un Belge ne soit pas prise en compte dans la même mesure |
| het huwelijk in aanmerking wordt genomen in het kader van het | |
| verkrijgen van de Belgische nationaliteit. De wetgever vermocht, op | que le mariage pour l'obtention de la nationalité belge. Sur la base |
| basis van de wijze waarop het wettelijk samenwonen kan worden | de la manière dont il peut être mis fin à la cohabitation légale, le |
| beëindigd, redelijkerwijze van oordeel te zijn dat dit samenwonen niet | législateur pouvait raisonnablement estimer que cette cohabitation ne |
| in dezelfde mate als het huwelijk kan worden beschouwd als een | peut pas être considérée, dans la même mesure que le mariage, comme un |
| voldoende aanwijzing van de wil van de vreemdeling om zich blijvend te | indice suffisant de la volonté de l'étranger de s'intégrer de manière |
| integreren in de Belgische samenleving. | permanente dans la société belge. |
| B.8. Daaruit volgt eveneens dat het niet zonder redelijke | B.8. Il s'ensuit également qu'il n'est pas dénué de justification |
| verantwoording is dat bij de beoordeling van de vraag of is voldaan | raisonnable que, pour apprécier si la condition en cause concernant la |
| aan de in het geding zijnde voorwaarde betreffende de duur van het | durée de la cohabitation a été remplie, il ne puisse être tenu compte |
| samenleven, enkel rekening kan worden gehouden met het huwelijkse | que de la vie commune conjugale et non de la vie commune qui a précédé |
| samenleven en dus niet met het samenleven dat aan het huwelijk | |
| voorafgaat. | le mariage. |
| B.9. De omstandigheid dat een voorgenomen huwelijk van een vreemdeling | B.9. La circonstance que le mariage envisagé d'un étranger avec un |
| met een Belg wordt uitgesteld om redenen onafhankelijk van hun wil | Belge est reporté pour des raisons indépendantes de leur volonté ne |
| doet geen afbreuk aan het voorgaande, vermits de wetgever vermocht | change rien à ce qui précède, étant donné que le législateur pouvait |
| ervan uit te gaan dat de aanwijzing van de wil van de vreemdeling om | considérer que l'indice de la volonté de l'étranger de s'intégrer de |
| zich blijvend in de Belgische samenleving te integreren pas vaststaat | manière permanente dans la société belge n'est établi qu'après une |
| na een periode van drie jaar huwelijks samenleven. Het gegeven dat het | période de trois ans de vie commune en tant qu'époux. Le report du |
| huwelijk wordt uitgesteld door een door de ambtenaar van de | mariage en raison d'une décision de l'officier de l'état civil |
| burgerlijke stand genomen beslissing tot weigering van het huwelijk | refusant de célébrer le mariage, qui est réformée ultérieurement par |
| die later bij rechterlijke beslissing wordt hervormd, leidt niet tot | une décision judiciaire, ne conduit pas à une autre conclusion. La |
| een andere conclusie. De in de in het geding zijnde bepaling voorgeschreven minimumperiode van huwelijks samenleven is overigens niet zodanig lang dat zij de verwerving van de Belgische nationaliteit overdreven moeilijk maakt voor de vreemdeling van wie het voorgenomen huwelijk wordt uitgesteld. B.10. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : | période minimale de vie commune conjugale prévue dans la disposition en cause n'est, du reste, pas à ce point longue qu'elle rende l'acquisition de la nationalité belge exagérément difficile pour l'étranger dont le mariage envisagé est reporté. B.10. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour dit pour droit : Dans l'interprétation selon laquelle la période de cohabitation légale n'est pas prise en compte pour calculer le délai de trois ans qui y |
| Artikel 16, § 2, 1°, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, | est visé, l'article 16, § 2, 1°, du Code de la nationalité belge, dans |
| in de versie zoals van toepassing vóór de opheffing ervan bij artikel | la version applicable avant son abrogation par l'article 13 de la loi |
| 13 van de wet van 4 december 2012 tot wijziging van het Wetboek van de | du 4 décembre 2012 modifiant le Code de la nationalité belge afin de |
| Belgische nationaliteit teneinde het verkrijgen van de Belgische | rendre l'acquisition de la nationalité belge neutre du point de vue de |
| nationaliteit migratieneutraal te maken, schendt de artikelen 10 en 11 | l'immigration, ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| van de Grondwet niet, in de interpretatie dat de periode van wettelijk | |
| samenwonen niet in aanmerking wordt genomen voor het bereiken van de | |
| erin bedoelde termijn van drie jaar. | |
| Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 5 maart 2015. | la Cour constitutionnelle, le 5 mars 2015. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| A. Alen | A. Alen |