← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 186/2014 van 18 december 2014 Rolnummer : 5774 In zake :
de prejudiciële vraag betreffende artikel 8, § 3, van afdeling 3 van boek III, titel VIII, hoofdstuk II(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels
en A. Alen, en de rechters (...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 186/2014 van 18 december 2014 Rolnummer : 5774 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 8, § 3, van afdeling 3 van boek III, titel VIII, hoofdstuk II(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) | Extrait de l'arrêt n° 1862014 du 18 décembre 2014 Numéro du rôle : 5774 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 8, § 3, de la section 3 du livre III, titre VIII, chapitre (...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. (...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 186/2014 van 18 december 2014 | Extrait de l'arrêt n° 1862014 du 18 décembre 2014 |
| Rolnummer : 5774 | Numéro du rôle : 5774 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 8, § 3, van | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 8, § 3, de |
| afdeling 3 (« Regels betreffende de pacht in het bijzonder ») van boek | la section 3 (« Des règles particulières aux baux à ferme ») du livre |
| III, titel VIII, hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld | III, titre VIII, chapitre II, du Code civil, posée par le Conseil |
| door de Raad van State. | d'Etat. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de | composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. |
| rechters J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en R. | Snappe, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et R. Leysen, assistée |
| Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest nr. 225.782 van 11 december 2013 in zake Jacques Moes tegen | Par arrêt n° 225.782 du 11 décembre 2013 en cause de Jacques Moes |
| de kerkfabriek Saint-Maurice te Berloz, waarvan de expeditie ter | contre la fabrique d'église Saint-Maurice de Berloz, dont l'expédition |
| griffie van het Hof is ingekomen op 18 december 2013, heeft de Raad | est parvenue au greffe de la Cour le 18 décembre 2013, le Conseil |
| van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : | d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 8, § 3, van afdeling 3 van boek III, titel VIII, | « L'article 8, § 3, de la section 3 du Livre III, titre VIII, chapitre |
| hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek, ingevoerd bij de wet van 4 | II, du Code civil, introduit par la loi du 4 novembre 1969 modifiant |
| november 1969 tot wijziging van de pachtwetgeving en van de wetgeving | la législation sur le bail à ferme et sur le droit de préemption en |
| betreffende het recht van voorkoop ten gunste van huurders van | faveur des preneurs de biens ruraux, qui permet à une personne morale |
| landeigendommen, dat het voor een publiekrechtelijke rechtspersoon in | de droit public dans le cadre d'une adjudication publique de donner à |
| het kader van een openbare aanbesteding mogelijk maakt te verpachten | bail à ferme sous la forme d'un bail de carrière, viole-t-il les |
| in de vorm van een loopbaanpacht, de artikelen 10 en 11 van de | articles 10 et 11 de la Constitution en ce que cette différence de |
| Grondwet in zoverre dat verschil in behandeling onder de landbouwers | traitement entre les agriculteurs, selon qu'ils sont âgés de moins ou |
| naargelang zij minder of meer dan achtendertig jaar oud zijn, in de | |
| veronderstelling dat het berust op een objectief criterium dat de | de plus de 38 ans, à supposer qu'elle repose sur un critère objectif |
| leeftijdsgrens is, gevolgen doet ontstaan die volstrekt onevenredig | qu'est la limite d'âge, crée des effets tout à fait disproportionnés |
| zijn ten opzichte van de bij de pachtwetgeving nagestreefde | par rapport au but poursuivi par la législation relative au bail à |
| doelstelling die met name erin bestaat de landbouwers die achtendertig | ferme, étant notamment d'exclure de la participation à une telle |
| of meer jaar oud zijn van de deelneming aan een dergelijke aanbestedingsprocedure uit te sluiten ? ». | procédure d'adjudication les agriculteurs âgés de 38 ans ou plus ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De wet van 4 november 1969 tot wijziging van de pachtwetgeving en | B.1. La loi du 4 novembre 1969 modifiant la législation sur le bail à |
| van de wetgeving betreffende het recht van voorkoop ten gunste van | ferme et sur le droit de préemption en faveur des preneurs de biens |
| huurders van landeigendommen, « Pachtwet » genaamd, vormt afdeling 3 | ruraux, dénommée « loi sur le bail à ferme », forme la section 3 (« |
| (« Regels betreffende de pacht in het bijzonder ») van boek III, titel | Des règles particulières aux baux à ferme ») du livre III, titre VIII, |
| VIII, hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek. | chapitre II, du Code civil. |
| Artikel 8, § 3, van die wet bepaalt : | L'article 8, § 3, de cette loi dispose : |
| « In afwijking van artikel 4 kunnen de partijen een loopbaanpacht | « Par dérogation à l'article 4, les parties peuvent conclure un bail |
| afsluiten. | de carrière. |
| De loopbaanpacht wordt afgesloten voor een vaste duur die gelijk is | |
| aan het verschil tussen het ogenblik waarop de pachter vijfenzestig | Le bail de carrière est conclu pour une période fixe égale à la |
| jaar zal zijn en de huidige leeftijd van de kandidaat-pachter. Deze | différence entre le moment où le preneur aura soixante-cinq ans et |
| vaste periode moet minstens zevenentwintig jaar omvatten. In het geval | l'âge du candidat-preneur. Cette période fixe doit comporter au |
| er meerdere pachters zijn, wordt de vaste duur berekend volgens de | minimum vingt-sept ans. Au cas où il y a plusieurs preneurs, la |
| leeftijd van de jongste medepachter. | période fixe est calculée sur base de l'âge du copreneur le moins âgé. |
| Op het einde van een loopbaanpacht kan de verpachter van rechtswege | Au terme d'un bail de carrière, le bailleur retrouve automatiquement |
| vrij over zijn goed beschikken zonder dat de pachter zich hiertegen | la libre disposition de son bien sans que le preneur ne puisse s'y |
| kan verzetten. | opposer. |
| Onderpacht en pachtoverdracht zijn mogelijk overeenkomstig de | La sous-location et la cession de bail sont possibles conformément aux |
| artikelen 30, 31, 32, 34 en 34bis zonder dat echter hierdoor de vaste | articles 30, 31, 32, 34 et 34bis sans que la période fixe ne puisse |
| duur overschreden kan worden. | toutefois être dépassée. |
| Wanneer de pachter in het bezit van het goed wordt gelaten na het | Si le preneur est laissé en possession du bien après l'expiration du |
| einde van de loopbaanpacht, wordt de loopbaanpacht stilzwijgend | bail de carrière, le bail de carrière se poursuit tacitement d'année |
| verlengd van jaar tot jaar. | en année. |
| Onder voorbehoud van de vorige leden zijn de bepalingen van deze wet | Sous réserve des alinéas précédents, les dispositions de cette loi |
| volledig van toepassing op de loopbaanpacht ». | sont entièrement applicables au bail de carrière ». |
| Artikel 4 van de Pachtwet, waarvan het in het geding zijnde artikel 8, | L'article 4 de la loi sur le bail à ferme, auquel l'article 8, § 3, en |
| § 3, afwijkt, bepaalt : | cause, déroge, dispose : |
| « De pachttijd wordt vastgesteld door de partijen; hij mag niet korter | « La durée d'un bail à ferme est fixée par les parties; elle ne peut |
| zijn dan negen jaar. Is een kortere tijd bedongen, dan wordt hij van | être inférieure à neuf ans. Si une durée inférieure a été stipulée, |
| rechtswege op negen jaar gebracht. | elle est de plein droit portée à neuf ans. |
| Bij gebreke van geldige opzegging wordt de pacht van rechtswege | A défaut de congé valable, le bail est prolongé de plein droit à son |
| verlengd voor opeenvolgende periodes van negen jaar bij het eindigen | |
| van de gebruiksperiode, zelfs indien de duur van de eerste | expiration, par périodes successives de neuf ans, même si la durée de |
| gebruiksperiode langer is geweest dan negen jaar ». | la première occupation a excédé neuf ans ». |
| B.2.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid | B.2.1. La question préjudicielle porte sur la compatibilité avec les |
| met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet van artikel 8, § 3, van de | articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 8, § 3, de la loi |
| sur le bail à ferme, en ce que cette disposition instaure une | |
| Pachtwet, in zoverre die bepaling een verschil in behandeling onder de | différence de traitement entre les agriculteurs selon qu'ils sont âgés |
| landbouwers instelt naargelang zij minder of meer dan 38 jaar oud | de moins ou de plus de 38 ans, excluant les candidats-preneurs âgés de |
| zijn, waarbij de kandidaat-pachters die meer dan 38 jaar zijn van elke mogelijkheid om een loopbaanpacht af te sluiten worden uitgesloten. Het voor de verwijzende rechter hangende geschil betreft de gunning van een pachtovereenkomst in de vorm van een loopbaanpacht door een publiekrechtelijke rechtspersoon in het kader van een openbare aanbesteding. B.2.2. Uit de verwijzingsbeslissing alsook uit de feiten van het geschil voor de verwijzende rechter blijkt dat de prejudiciële vraag betrekking heeft op de in het geding zijnde bepaling, in zoverre zij de verplichting oplegt dat de loopbaanpacht wordt afgesloten voor een vaste duur die gelijk is aan het verschil tussen het ogenblik waarop de pachter vijfenzestig jaar zal zijn en de huidige leeftijd van de | plus de 38 ans de toute possibilité de conclure un bail de carrière. Le litige pendant devant le juge a quo concernait l'attribution d'un bail à ferme sous la forme d'un bail de carrière par une personne morale de droit public dans le cadre d'une adjudication publique. B.2.2. Il ressort de la décision de renvoi ainsi que des faits du litige devant le juge a quo que la question préjudicielle porte sur la disposition en cause, en ce qu'elle impose que le bail de carrière doit être conclu pour une période fixe égale à la différence entre le moment où le preneur aura soixante-cinq ans et l'âge du |
| kandidaat-pachter, en die minimum 27 jaar omvat. | candidat-preneur et qui comporte une durée minimum de 27 ans. |
| Het Hof beperkt zijn onderzoek derhalve tot het tweede lid van het in het geding zijnde artikel 8, § 3. | La Cour limite dès lors son examen à l'alinéa 2 de l'article 8, § 3, en cause. |
| Voor het overige heeft de omstandigheid dat de verpachter een | Pour le surplus, la circonstance que le bailleur soit une personne |
| publiekrechtelijke rechtspersoon is geen weerslag op het bekritiseerde | morale de droit public n'a pas d'incidence sur la différence de |
| verschil in behandeling tussen de kandidaat-pachters. | traitement critiquée entre les candidats-preneurs. |
| B.3.1. De mogelijkheid om een loopbaanpacht af te sluiten, is in de in | B.3.1. La possibilité de conclure un bail de carrière a été introduite |
| het geding zijnde bepaling ingevoerd bij artikel 6 van de wet van 7 | dans la disposition en cause par l'article 6 de la loi du 7 novembre |
| november 1988 tot wijziging van de wetgeving betreffende de pacht en | 1988 modifiant la législation sur le bail à ferme et la limitation des |
| de beperking van de pachtprijzen. | fermages. |
| Uit de parlementaire voorbereiding van die wet blijkt dat de wetgever | Il ressort des travaux préparatoires de cette loi que le législateur a |
| « een evenwicht [...] tussen enerzijds de belangen van de pachter met | entendu préserver « un équilibre entre les intérêts du preneur quant à |
| het oog op zijn bedrijfszekerheid en anderzijds die van de verpachter | sa sécurité d'entreprise et ceux du bailleur en tant qu'investisseur |
| die in landeigendommen geïnvesteerd heeft » (Parl. St., Kamer, | en biens ruraux » (Doc. parl., Chambre, 1981-1982, n° 171/40, pp. 7, |
| 1981-1982, nr. 171/40, pp. 7, 11, 47 en 133) heeft willen behouden. | 11, 47 et 133). |
| B.3.2. De loopbaanpacht past in het kader van de zorg om de pachter te | B.3.2. Le bail de carrière s'inscrit dans le souci de protéger le |
| beschermen door hem « een bedrijfszekerheid » te waarborgen « voor een | preneur en lui assurant « une sécurité d'exploitation pour une durée |
| periode die zowat gelijkloopt met de duur van een normale loopbaan van | qui peut se rapprocher de la durée d'une carrière normale d'un |
| een exploitant, wat hem zal aansporen in het gepachte bedrijf te | exploitant et l'encouragera même à investir dans l'exploitation louée |
| investeren » (Parl. St., Kamer, 1981-1982, nr. 171/40, p. 44); die | » (Doc. parl., Chambre, 1981-1982, n° 171/40, p. 44); ce bail à long |
| pachtovereenkomst van lange duur strekte ertoe het best « de | terme visait à garantir au mieux « la relation de confiance entre le |
| vertrouwensrelatie pachter-eigenaar » te waarborgen (ibid., p. 45). | bailleur et le preneur » (ibid., p. 45). |
| Die nieuwe vorm van pachtovereenkomst is in die zin opgevat dat zij « | |
| slechts mag verstrijken op het ogenblik waarop de pachter de | |
| pensioengerechtigde leeftijd bereikt » (ibid., p. 46). Voor de | Cette nouvelle forme de bail était conçue comme ne pouvant « expirer |
| loopbaanpacht is een duurtijd van minimum 27 jaar gekozen, rekening | qu'à l'âge de la retraite du preneur » (ibid., p. 46). Une durée de 27 |
| houdend met het feit dat « de loopbaan van een landbouwer » indertijd | ans minimum pour le bail de carrière a été choisie, en tenant compte |
| « op 23 à 27-jarige leeftijd [begon] en [...] tot 60 à 65 jaar [liep] | du fait qu'à l'époque, « un agriculteur commence sa carrière entre 23 |
| » (Parl. St., Kamer, 1981-1982, nr. 171/40, p. 42). | et 27 ans et la termine entre 60 et 65 ans » (Doc. parl., Chambre, 1981-1982, n° 171/40, p. 42). |
| Ter compensatie was bepaald de verpachter toe te laten een hogere | En compensation, il était prévu de permettre au bailleur de demander |
| pachtprijs te vragen alsook fiscale stimuli te genieten (ibid., pp. | un fermage plus élevé ainsi que de bénéficier d'incitants fiscaux |
| 44, 47-50 en 53-57; zie ook Parl. St., Senaat, 1986-1987, nr. 586-2, | (ibid., pp. 44, 47-50 et 53-57; voy. aussi Doc. parl., Sénat, |
| pp. 9 en 11). | 1986-1987, n° 586/2, pp. 9 et 11). |
| B.3.3. Het in het leven roepen van een loopbaanpachtovereenkomst | B.3.3. La création d'un bail de carrière, conclu pour une période |
| gesloten voor een periode die gelijk is aan het verschil tussen het | |
| ogenblik waarop de pachter 65 jaar zal zijn en de huidige leeftijd van | égale à la différence entre le moment où le preneur aura 65 ans et |
| de kandidaat-pachter en die minimum 27 jaar omvat, strekte aldus ertoe | l'âge actuel du candidat-preneur et de 27 ans minimum, visait ainsi à |
| tegemoet te komen aan verscheidene bekommernissen : | rencontrer plusieurs préoccupations : |
| « Door het invoeren van de loopbaanpacht wordt aan de volgende oogmerken tegemoetgekomen : | « L'instauration du bail de carrière répond aux objectifs suivants : |
| - het systeem zorgt voor een evenwichtige verhouding tussen de rechten | - le système garantit un rapport équilibré entre les droits et les |
| en de belangen van de verpachter en de pachter; | intérêts du bailleur et du preneur; |
| - de partijen zijn vrij om een loopbaanpachtovereenkomst af te | - les parties sont libres de conclure un bail de carrière; celui-ci ne |
| sluiten; zij wordt hun in genen dele opgelegd; | leur est imposé en aucune façon; |
| - door het opleggen van een minimum pachtduur van 27 jaar wordt de | - en imposant une durée de bail minimale de 27 ans, l'on garantit pour |
| rendabiliteit gewaarborgd, hetgeen aan de belangen van beide | les deux parties la rentabilité, en tenant ainsi compte des intérêts |
| contractanten tegemoetkomt; | des deux contractants; |
| - vermits de pachtovereenkomst loopt tot op het ogenblik dat de | - étant donné que le bail court jusqu'au moment où le preneur atteint |
| pachter 65 jaar wordt, heeft deze de verzekering dat hij het goed tot | l'âge de 65 ans, celui-ci est assuré de pouvoir continuer à exploiter |
| aan zijn pensioengerechtigde leeftijd kan blijven exploiteren. In deze | |
| gedachtengang bepaalt de tekst uitdrukkelijk dat op het einde van de | le bien jusqu'à l'âge de la retraite. Dans cet ordre d'idées, le texte |
| loopbaanpacht de verpachter vrij over zijn goed kan beschikken zonder | dispose explicitement qu'au terme du bail de carrière, le bailleur |
| dat de pachter zich hiertegen kan verzetten » (Parl. St., Senaat, | retrouve la libre disposition de son bien sans que le preneur ne |
| 1986-1987, nr. 586/2, pp. 36-37; zie ook Parl. St., Kamer, 1981-1982, | puisse s'y opposer » (Doc. parl., Sénat, 1986-1987, n° 586/2, pp. |
| nr. 171/40, p. 49). | 36-37; voy. aussi Doc. parl., Chambre, 1981-1982, n° 171/40, p. 49). |
| Eveneens werd uiteengezet : | Il était également exposé : |
| « Een zeer belangrijke nieuwigheid is de invoering van de | |
| loopbaanpacht (artikel 8 van het ontwerp). Het gaat hierbij om een | « L'introduction du bail de carrière (article 8 du projet) constitue |
| contract dat voor een vaste duur wordt afgesloten, nl. het verschil | une innovation très importante. Il s'agit d'une convention d'une durée |
| tussen het ogenblik waarop de pachter vijfenzestig jaar zal zijn en de | fixe égale à la différence entre le moment où le preneur aura |
| huidige leeftijd van de kandidaat-pachter. Deze vaste periode moet | soixante-cinq ans et l'âge actuel du candidat-preneur. Cette période |
| echter minstens 27 jaar omvatten. | fixe doit néanmoins être de vingt-sept ans au moins. |
| Bij het einde van deze vaste periode kan de verpachter van rechtswege | Au terme de cette période fixe, le bailleur peut, de plein droit, |
| vrij over zijn goed beschikken. Dit is de keerzijde van de zeer lange | disposer à nouveau librement de son bien. C'est là le revers de la |
| pachtzekerheid (27-45 jaar). Pachtoverdracht en onderpacht zijn | sécurité très longue qu'offre le bail (27-45 ans). La cession de bail |
| mogelijk, maar alleen binnen de vastgestelde duur. | et la sous-location sont possibles, mais uniquement au cours de la |
| Voor het overige (vergoedingen, voorkooprecht...) zijn de bepalingen | période fixe. Pour le reste (indemnités, droit de préemption...), les dispositions |
| van de pachtwet van toepassing. | de la loi sur le bail à ferme sont d'application. |
| De pachtprijs wordt voor de gronden verhoogd met de helft en voor de | |
| gebouwen met 20 pct. en dit voor de ganse duur van de loopbaanpacht | Le fermage est augmenté de moitié pour les terres et de 20 p.c. pour |
| les bâtiments, et ce pour toute la durée du bail de carrière (article | |
| (artikel 4 pachtprijsbeperkingswet) » (Parl. St., Senaat, 1986-1987, | 4 de la loi limitant les fermages) » (Doc. parl., Sénat, 1986-1987, n° |
| nr. 586/2, p. 3). | 586/2, p. 3). |
| De loopbaanpacht strekte ertoe tegemoet te komen aan de belangen van | Le bail de carrière visait à rencontrer les intérêts du preneur et |
| de pachter en die van de verpachter : | ceux du bailleur : |
| « Enerzijds weet de verpachter dat hij een pachtovereenkomst van lange | « D'une part, le bailleur sait qu'il conclut un bail de carrière de |
| longue durée auquel il ne peut être mis fin dans l'intervalle, mais | |
| duur afsluit waaraan tussentijds geen einde kan worden gemaakt, maar | simultanément, il n'ignore pas qu'à l'expiration de cette période de |
| tegelijkertijd weet hij dat na het verstrijken van 27 jaar de goederen | 27 ans, les biens redeviendront automatiquement libres et sans la |
| vrijkomen zonder enige compensatie. Anderzijds weet de pachter dat hij | moindre compensation. D'autre part, le preneur sait que durant cette |
| gedurende deze periode geen onverwachte grondaankoop moet verrichten | période, il ne devra effectuer aucun achat inattendu de terrain et |
| en dat hij bedrijfsinvesteringen op lange termijn kan uitvoeren » | qu'il pourra réaliser des investissements professionnels à long terme |
| (ibid., p. 39). | » (ibid., p. 39). |
| B.3.4. Bij het in het leven roepen van de loopbaanpacht in het in het | B.3.4. Lors de la création du bail de carrière dans l'article 8, § 3, |
| geding zijnde artikel 8, § 3, bij de wet van 7 november 1988, is bij | en cause par la loi du 7 novembre 1988, l'article 39 de la même loi a |
| artikel 39 van dezelfde wet in artikel 4, § 2, van de wet van 4 | inséré dans l'article 4, § 2, de la loi du 4 novembre 1969 limitant |
| november 1969 tot beperking van de pachtprijzen de mogelijkheid | les fermages la possibilité de demander des fermages plus élevés en |
| ingevoegd om in geval van loopbaanpacht hogere pachtprijzen te vragen. | cas de bail de carrière. |
| Bij artikel 43 van de wet van 7 november 1988 is eveneens een artikel | L'article 43 de la loi du 7 novembre 1988 a également inséré un |
| 8bis ingevoegd in het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1964, | article 8bis dans le Code des impôts sur les revenus 1964, immunisant |
| waarbij het netto-inkomen van de onroerende goederen die het voorwerp | |
| uitmaken van een loopbaanpacht wordt vrijgesteld; de voordelige | le revenu net des biens immeubles qui ont fait l'objet d'un bail de |
| fiscale regeling voor de inkomsten van de goederen die het voorwerp | carrière; le régime fiscal avantageux des revenus des biens qui font |
| uitmaken van een loopbaanpacht is overgenomen in artikel 12, § 2, van | l'objet d'un bail de carrière a été repris dans l'article 12, § 2, du |
| het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (WIB 1992). | Code des impôts sur les revenus 1992 (CIR 1992). |
| Artikel 44, 2°, van dezelfde wet voorzag ten slotte als | Enfin, l'article 44, 2°, de la même loi prévoyait, à titre de |
| overgangsbepaling in de mogelijkheid om de lopende pachtovereenkomsten | disposition transitoire, la possibilité de transformer de commun |
| in onderlinge overeenstemming in loopbaanpachten om te zetten. | accord les baux en cours en baux de carrière. |
| B.3.5. Uit het voorgaande volgt dat de regeling van de loopbaanpacht | B.3.5. Il résulte de ce qui précède que le régime du bail de carrière |
| zich, ten aanzien van de berekeningswijze van de duur ervan en ten | se distingue, quant au mode de calcul de sa durée et quant à ses |
| aanzien van de gevolgen ervan voor de partijen, onderscheidt van de | effets pour les parties, de celui d'un bail à ferme de droit commun, |
| regeling van een pacht van gemeen recht, eventueel van lange duur, | |
| gesloten overeenkomstig artikel 4 van de Pachtwet, alsook van de | éventuellement de longue durée, conclu conformément à l'article 4 de |
| regeling van de pacht van minstens zevenentwintig jaar, gesloten | la loi sur le bail à ferme, ainsi que de celui du bail à ferme d'au |
| overeenkomstig artikel 8, § 2, van de Pachtwet. B.4. De in het geding zijnde bepaling maakt deel uit van een regeling, de pachtwetgeving, die in essentie ertoe strekt een billijk evenwicht tot stand te brengen tussen de belangen van de verpachters en de belangen van de pachters. In die context waarborgt de loopbaanpacht de pachter dat hij tot de pensioenleeftijd het genot van het gepachte goed zal hebben, hetgeen hem « bedrijfszekerheid » garandeert (Parl. St., Kamer, 1981-1982, nr. 171/40, p. 44) en hem de mogelijkheid biedt te overwegen investeringen | moins vingt-sept ans, conclu conformément à l'article 8, § 2, de la loi sur le bail à ferme. B.4. La disposition en cause fait partie d'une réglementation, la législation sur le bail à ferme, qui vise essentiellement à mettre en oeuvre un juste équilibre entre les intérêts des bailleurs et ceux des preneurs. Dans ce contexte, le bail de carrière garantit au preneur qu'il pourra jouir du bien loué jusqu'à l'âge de la pension, lui assurant la « sécurité d'exploitation » (Doc. parl., Chambre, 1981-1982, n° 171/40, p. 44) et lui permettant d'envisager des investissements à moyen ou long terme. |
| op middellange of lange termijn te doen. | En contrepartie de la conclusion de ce bail de carrière, le bailleur |
| Ter compensatie voor het afsluiten van die loopbaanpacht heeft de | est assuré de retrouver automatiquement, sans devoir donner un congé, |
| verpachter de zekerheid aan het einde van de loopbaan van de pachter | la libre disposition de son bien à la fin de la carrière du preneur. |
| van rechtswege, zonder opzegging te moeten doen, vrij over zijn goed | Tout en conservant sa liberté contractuelle, le bailleur est incité à |
| te kunnen beschikken. | |
| Terwijl hij zijn contractvrijheid behoudt, wordt de verpachter door de | conclure un bail de carrière par la possibilité de percevoir des |
| mogelijkheid hogere pachtprijzen te ontvangen (artikel 4, § 2, van de | |
| wet van 4 november 1969 tot beperking van de pachtprijzen), terwijl | fermages plus élevés (article 4, § 2, de la loi du 4 novembre 1969 |
| hij tegelijkertijd een gunstige fiscale regeling geniet (artikel 12, § | limitant les fermages), tout en bénéficiant d'un régime fiscal |
| 2, eerste lid, van het WIB 1992), ertoe aangezet een loopbaanpacht af | avantageux (article 12, § 2, alinéa 1er, du CIR 1992). |
| te sluiten. B.5. Door erin te voorzien dat de loopbaanpacht wordt afgesloten voor | B.5. En prévoyant que le bail de carrière est conclu pour une période |
| een vaste duur die gelijk is aan het verschil tussen het ogenblik | fixe égale à la différence entre le moment où le preneur aura |
| waarop de pachter vijfenzestig jaar zal zijn en de huidige leeftijd | soixante-cinq ans et l'âge du candidat preneur, et que ce bail de |
| van de kandidaat-pachter, en dat die loopbaanpacht minstens | carrière doit durer vingt-sept ans minimum, la disposition en cause |
| zevenentwintig jaar moet duren, stelt de in het geding zijnde bepaling | instaure une différence de traitement entre les candidats-preneurs |
| onder de kandidaat-pachters een verschil in behandeling in naargelang | selon qu'ils ont ou non une perspective de carrière d'au moins une |
| zij al dan niet het perspectief hebben van een loopbaan die minstens | |
| gelijk is aan dat minimum, wat tot gevolg heeft dat een | durée équivalente à ce minimum, ce qui a pour conséquence d'exclure un |
| kandidaat-pachter van meer dan 38 jaar wordt uitgesloten. | candidat-preneur de plus de 38 ans. B.6. Il convient d'observer en premier lieu que la mesure en cause est |
| B.6. Allereerst dient te worden opgemerkt dat, wat de leeftijd van 65 | étroitement liée, en ce qui concerne l'âge de 65 ans, au fait que le |
| jaar betreft, de in het geding zijnde maatregel nauw verbonden is met | |
| het feit dat, zoals in B.3.2 en B.3.3 is uiteengezet, de loopbaanpacht | bail de carrière visait, comme il a été exposé en B.3.2 et B.3.3, à |
| ertoe strekte de pachter de mogelijkheid te bieden tot de normale | permettre au preneur de jouir du bien loué jusqu'à l'âge normal de la |
| pensioenleeftijd het genot van het gepachte goed te hebben. | retraite. |
| De keuze voor de leeftijd van 65 jaar is niet willekeurig, maar stemt | Le choix de l'âge de 65 ans n'est pas arbitraire mais correspond à |
| overeen met de leeftijd die het mogelijk maakt redelijkerwijs te | l'âge permettant de supposer raisonnablement que le preneur aura |
| veronderstellen dat de pachter zijn loopbaan als landbouwer zal hebben | |
| beëindigd. Daarenboven strekte de beëindiging van de loopbaanpacht op | terminé sa carrière d'agriculteur. Par ailleurs, l'expiration du bail |
| een vaste leeftijd ertoe « de rechtszekerheid in de hand [te werken] » | de carrière à un âge fixe visait à « favoriser la sécurité juridique » |
| (Parl. St., Senaat, 1986-1987, nr. 586/2, p. 40). | (Doc. parl., Sénat, 1986-1987, n° 586/2, p. 40). |
| De loopbaanpacht kan bovendien stilzwijgend van jaar tot jaar worden | Le bail de carrière peut, en outre, se poursuivre tacitement d'année |
| verlengd, wanneer de pachter in het bezit van het goed wordt gelaten | en année, si le preneur est laissé en possession du bien après |
| na het einde van de loopbaanpacht (artikel 8, § 3, vijfde lid, van de | l'expiration du bail de carrière (article 8, § 3, alinéa 5, de la loi |
| Pachtwet). | sur le bail à ferme). |
| B.7. Het feit dat de loopbaanpacht dient te worden afgesloten voor een | B.7. Quant au fait que le bail de carrière doive être conclu pour une |
| duur van ten minste zevenentwintig jaar vormt « een element [...] dat | durée de vingt-sept ans minimum, il constitue « un élément faisant |
| deel uitmaakt van het evenwicht dat werd nagestreefd » (Parl. St., | partie de l'équilibre qu'on a cherché à atteindre » (Doc. parl., |
| Senaat, 1986-1987, nr. 586/2, p. 42) : die minimumduur vloeit niet | Sénat, 1986-1987, n° 586/2, p. 42) : cette durée minimale résulte non |
| alleen voort uit de omstandigheid dat het jonge landbouwers zijn die | seulement de la circonstance que ce sont de jeunes agriculteurs qui |
| hun volledige loopbaan op het gepachte goed kunnen uitbouwen en aldus, | sont susceptibles d'effectuer l'intégralité de leur carrière sur le |
| in het belang van elke partij, de stabiliteit van het bedrijf kunnen | bien loué et d'assurer ainsi, dans l'intérêt de chaque partie, la |
| verzekeren, maar eveneens uit de wil om de minimumduur van de | stabilité de l'exploitation, mais également de la volonté d'aligner la |
| loopbaanpacht af te stemmen op die van de pacht afgesloten voor | durée minimale du bail de carrière sur celle du bail à ferme conclu |
| minstens zevenentwintig jaar en bedoeld in artikel 8, § 2, van de | pour vingt-sept ans minimum et visé à l'article 8, § 2, de la loi sur |
| Pachtwet. | le bail à ferme. |
| Het zou met de regeling van de loopbaanpacht incoherent zijn dat die | Il serait incohérent avec le régime du bail de carrière que celui-ci |
| kan worden afgesloten voor een kortere duur dan die van de pacht van | puisse être conclu pour une durée moindre que celle du bail à ferme de |
| minstens zevenentwintig jaar bedoeld in artikel 8, § 2, van de | vingt-sept ans minimum, visé à l'article 8, § 2, de la loi sur le bail |
| Pachtwet. | à ferme. |
| B.8. Door ervoor te kiezen de loopbaanpacht voor te behouden aan de | B.8. En choisissant de réserver le bail de carrière aux |
| kandidaat-pachters die, rekening houdend met hun leeftijd, een | candidats-preneurs qui, compte tenu de leur âge, vont pouvoir |
| volledige loopbaan als landbouwer op het gepachte goed gaan kunnen | effectuer l'intégralité d'une carrière d'agriculteur sur le bien loué, |
| uitbouwen, heeft de wetgever een maatregel genomen die niet zonder | le législateur a pris une mesure qui n'est pas sans justification |
| redelijke verantwoording is ten aanzien van de doelstellingen die met de loopbaanpacht worden nagestreefd. | raisonnable au regard des objectifs poursuivis par le bail de carrière. |
| Voor het overige kunnen de kandidaat-pachters van meer dan 38 jaar een | Pour le surplus, les candidats-preneurs de plus de 38 ans peuvent |
| pacht, eventueel van lange duur, afsluiten overeenkomstig de artikelen | conclure un bail à ferme, éventuellement de longue durée, conformément |
| 4 en 8, § 2, van de Pachtwet. | aux articles 4 et 8, § 2, de la loi sur le bail à ferme. |
| B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 8, § 3, tweede lid, van afdeling 3 (« Regels betreffende de | L'article 8, § 3, alinéa 2, de la section 3 (« Des règles |
| pacht in het bijzonder ») van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van | particulières aux baux à ferme ») du livre III, titre VIII, chapitre |
| het Burgerlijk Wetboek schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | II, du Code civil ne viole pas les articles 10 et 11 de la |
| niet. | Constitution. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 18 december 2014. | la Cour constitutionnelle, le 18 décembre 2014. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |