Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 180/2014 van 10 december 2014 Rolnummer : 5768 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 159bis van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, gesteld door de Raad van State."
Uittreksel uit arrest nr. 180/2014 van 10 december 2014 Rolnummer : 5768 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 159bis van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, gesteld door de Raad van State. Extrait de l'arrêt n° 180/2014 du 10 décembre 2014 Numéro du rôle : 5768 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 159bis du Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine, posée par le Conseil d'E La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges L. Lavr(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 180/2014 van 10 december 2014 Extrait de l'arrêt n° 180/2014 du 10 décembre 2014
Rolnummer : 5768 Numéro du rôle : 5768
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 159bis van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 159bis du
Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du
gesteld door de Raad van State. Patrimoine, posée par le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en F. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et F. Daoût,
Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J.
voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest nr. 225.685 van 3 december 2013 in zake Dominique Bogaert Par arrêt n° 225.685 du 3 décembre 2013 en cause de Dominique Bogaert
tegen het Waalse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof contre la Région wallonne, dont l'expédition est parvenue au greffe de
is ingekomen op 11 december 2013, heeft de Raad van State de volgende la Cour le 11 décembre 2013, le Conseil d'Etat a posé la question
prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 159bis van het WWROSP de artikelen 10 en 11 van de « L'article 159bis du CWATUP viole-t-il les articles 10 et 11 de la
Grondwet, in voorkomend geval in samenhang gelezen met de artikelen Constitution, lus le cas échéant en combinaison avec les articles 6.1
6.1 en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en et 13 de la Convention européenne de sauvegarde des droits de l'Homme
artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol van 20 maart 1952 bij dat et l'article 1er du Protocole additionnel du 20 mars 1952 à cette même
Verdrag, in zoverre het iedere persoon die een regularisatievergunning Convention, en ce qu'il prive effectivement toute personne désireuse
wenst aan te vragen, daadwerkelijk de mogelijkheid ontzegt die aan te de demander un permis de régularisation de la possibilité de
vragen en vervolgens een beroep in te stellen voor de Waalse Regering solliciter celui-ci et d'introduire ensuite un recours devant le
en vervolgens voor de Raad van State, zodra een proces-verbaal is Gouvernement wallon, puis devant le Conseil d'Etat, dès qu'un
opgesteld waarin het bestaan van een stedenbouwkundig misdrijf is procès-verbal constatant l'existence d'une infraction urbanistique a
vastgesteld, in die zin dat het een dergelijke aanvraag onontvankelijk été établi, en ce sens qu'il rend une telle demande irrecevable en
maakt wanneer geen schikking is voorgesteld, zolang geen in kracht van l'absence de proposition de transaction tant qu'un jugement coulé en
gewijsde getreden vonnis bedoeld in artikel 155, § 2, van het WWROSP force de chose jugée visé à l'article 155, § 2, du CWATUP n'a pas été
is uitgesproken, terwijl, indien geen dergelijk proces-verbaal is prononcé, alors qu'en l'absence de l'établissement d'un tel
opgesteld, eenzelfde regularisatieaanvraag die is ingediend door een procès-verbal, une même demande de régularisation introduite par une
persoon die zich bevindt in een volkomen vergelijkbare strafbare personne se trouvant dans une situation infractionnelle exactement
situatie, ontvankelijk is en ten gronde zal worden onderzocht, waarbij semblable est recevable et sera examinée au fond, cependant que cette
die persoon echter een beroep voor de Waalse Regering zal kunnen personne pourra introduire un recours devant le Gouvernement wallon
indienen en vervolgens, in voorkomend geval, voor de Raad van State ? ». puis, le cas échéant, devant le Conseil d'Etat ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Artikel 84, § 1, 1°, van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke B.1.1. L'article 84, § 1er, 1°, du Code wallon de l'Aménagement du
Ordening, Stedenbouw en Patrimonium (WWROSP), vervangen bij artikel 1 Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine (CWATUP), remplacé par
van het decreet van 27 november 1997 « tot wijziging van het Waalse l'article 1er du décret du 27 novembre 1997 « modifiant le Code wallon
Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium », de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine »,
vervolgens gewijzigd bij artikel 69 van het decreet van 18 juli 2002 « puis modifié par l'article 69 du décret du 18 juillet 2002 « modifiant
tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening,
Stedenbouw en Patrimonium » en bij artikel 39, 1°, van het decreet van le Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du
30 april 2009 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Patrimoine » et par l'article 39, 1°, du décret du 30 avril 2009 «
modifiant le Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de
Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 l'Urbanisme et du Patrimoine, le décret du 11 mars 1999 relatif au
betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 permis d'environnement et le décret du 11 mars 2004 relatif aux
betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid », bepaalt : infrastructures d'accueil des activités économiques », dispose :
« Zonder voorafgaande, schriftelijke en uitdrukkelijke « Nul ne peut, sans un permis d'urbanisme préalable écrit et exprès,
stedebouwkundige vergunning van het gemeentecollege, de gemachtigd ambtenaar of de Regering, is het verboden : du collège communal, du fonctionnaire délégué ou du Gouvernement :
1° op een terrein te bouwen of het te gebruiken voor de oprichting van 1° construire, ou utiliser un terrain pour le placement d'une ou
één of meer vaste installaties. Onder ' vaste installaties bouwen of plusieurs installations fixes; par ' construire ou placer des
plaatsen ' verstaat men de oprichting van een gebouw of een kunstwerk, installations fixes ', on entend le fait d'ériger un bâtiment ou un
en het plaatsen - zelfs met niet-duurzame materialen - van een ouvrage, ou de placer une installation, même en matériaux non
installatie, die in de grond zijn ingebouwd, eraan zijn vastgehecht of durables, qui est incorporé au sol, ancré à celui-ci ou dont l'appui
erop steunen, en die bestemd zijn om ter plaatse te blijven, zelfs als assure la stabilité, destiné à rester en place alors même qu'il peut
ze demonteer- of verplaatsbaar zijn; ». être démonté ou déplacé; ».
Artikel 154, eerste lid, 1°, van hetzelfde Wetboek, vervangen bij L'article 154, alinéa 1er, 1°, du même Code, remplacé par l'article 1er
artikel 1 van het decreet van 27 november 1997, en gewijzigd bij du décret du 27 novembre 1997, et modifié par l'article 69 du décret
artikel 69 van het decreet van 18 juli 2002, bepaalt : du 18 juillet 2002, dispose :
« Met een gevangenisstraf van acht dagen tot drie maanden en een boete « Sont punis d'un emprisonnement de huit jours à trois mois et d'une
van 100 frank tot 300.000 frank of slechts met één van deze straffen amende de 100 francs à 300 000 francs ou d'une de ces peines seulement
worden gestraft degenen die : ceux qui :
1° de in artikel 84 bedoelde handelingen en werken uitvoeren [...] 1° exécutent les actes et les travaux visés à l'article 84 [...], sans
zonder voorafgaande vergunning, [...]; ». permis préalable, [...]; ».
B.1.2. Artikel 156, eerste lid, van hetzelfde Wetboek, vervangen bij B.1.2. L'article 156, alinéa 1er, du même Code, remplacé par l'article
artikel 1 van het decreet van 27 november 1997, vervolgens gewijzigd 1er du décret du 27 novembre 1997, puis modifié par l'article 3 du
bij artikel 3 van het decreet van 24 mei 2007 « betreffende de décret du 24 mai 2007 « relatif aux infractions et sanctions en
overtredingen en de straffen inzake stedenbouw », bepaalt : matière d'urbanisme », dispose :
« Buiten de officieren van de gerechtelijke politie, de ambtenaren en « Indépendamment des officiers de police judiciaire, les
personeelsleden van de administratie en de wegenpolitie, hebben de fonctionnaires et agents chargés de l'administration et de la police
door de provinciegouverneur aangewezen technische ambtenaren en de la voirie, les fonctionnaires et agents techniques des communes
beambten van de gemeenten, alsmede de daartoe door de Regering désignés par le gouverneur de province ainsi que les fonctionnaires et
aangewezen ambtenaren en personeelsleden van het Gewest, de agents de la Région désignés à cette fin par le Gouvernement ont
bevoegdheid om de in de artikelen 153 en 154, in dit artikel, vierde qualité pour rechercher et constater par procès-verbal les infractions
lid, en in artikel 158, vijfde lid, bepaalde overtredingen op te déterminées à l'article 153, à l'article 154, au présent article,
sporen en bij proces-verbaal vast te stellen. Het proces-verbaal van alinéa 4, et à l'article 158, alinéa 5. Le procès-verbal de constat
vaststelling wordt zo spoedig mogelijk opgestuurd naar de bouwheer, est notifié, par envoi, dans les plus brefs délais, au maître de
naar elke houder van een zakelijk recht op het onroerend goed, l'ouvrage, à tout titulaire de droit réel sur le bien immobilier à
hypotheek en genotspand uitgezonderd, naar elke persoon die gebruik l'exclusion de l'hypothèque ou de l'antichrèse, à toute personne qui
maakt van het onroerend goed, naar het gemeentecollege, naar de fait usage du bien immobilier, au collège communal, au fonctionnaire
gemachtigd ambtenaar en naar de procureur des Konings. De Regering kan délégué et au Procureur du Roi. Le Gouvernement peut arrêter les
de vorm van het proces-verbaal bepalen ». formes du procès-verbal ».
Artikel 155 van hetzelfde Wetboek, vervangen bij artikel 1 van het L'article 155 du même Code, remplacé par l'article 1er du décret du 27
decreet van 27 november 1997, vervolgens gewijzigd bij de artikelen 67 novembre 1997, puis modifié par les articles 67 et 69 du décret du 18
en 69 van het decreet van 18 juli 2002, bij artikel 2 van het decreet juillet 2002, par l'article 2 du décret du 24 mai 2007 et par
van 24 mei 2007 en bij artikel 101 van het decreet van 30 april 2009, l'article 101 du décret du 30 avril 2009, dispose :
bepaalt : « § 1. De gemachtigde ambtenaar of het gemeentecollege kunnen op eigen « § 1er. Le fonctionnaire délégué ou le collège communal, d'initiative
ou dans le délai que lui fixe le fonctionnaire délégué, peuvent
initiatief of binnen de door de gemachtigde ambtenaar opgelegde poursuivre devant le tribunal correctionnel l'un des modes de
termijn, één van de in paragraaf 2 bedoelde wijzen van herstel voor de réparation visés au paragraphe 2 et s'en informent simultanément.
correctionele rechtbank vorderen. Ze brengen elkaar gelijktijdig
daarvan op de hoogte.
§ 2. Naast de straf, beveelt de rechtbank op verzoek van de § 2. Outre la pénalité, le tribunal ordonne, à la demande du
gemachtigde ambtenaar of het gemeentecollege : fonctionnaire délégué ou du collège communal :
1° ofwel het herstel van de plaats in haar oorspronkelijke staat of de 1° soit la remise en état des lieux ou la cessation de l'utilisation
stopzetting van het onrechtmatige gebruik; abusive;
2° ofwel de uitvoering van werkzaamheden of inrichtingswerken; 2° soit l'exécution d'ouvrages ou de travaux d'aménagement;
3° ofwel de betaling van een som gelijk aan de meerwaarde die het goed 3° soit le paiement d'une somme représentative de la plus-value
ingevolge de overtreding verworven heeft, voor zover het noch op de acquise par le bien à la suite de l'infraction pour autant qu'il ne
beschermingslijst voorkomt, noch beschermd is. soit ni inscrit sur la liste de sauvegarde, ni classé.
De rechtbank bepaalt daartoe een termijn, die in de gevallen bedoeld Le tribunal fixe à cette fin un délai qui, dans les cas visés aux 1°
in 1° en 2°, niet langer mag zijn dan één jaar. et 2°, ne peut dépasser un an.
In geval van veroordeling tot betaling van een som, legt de rechtbank En cas de condamnation au paiement d'une somme, le tribunal fixe
deze vast op de gehele of gedeeltelijke meerwaarde die het goed celle-ci à tout ou partie de la plus-value acquise par le bien et
verworven heeft, en beveelt dat de veroordeelde op geldige wijze ordonne que le condamné pourra s'exécuter valablement en remettant les
voldoening kan geven door de plaats binnen één jaar in haar lieux en état dans le délai d'un an. Le paiement de la somme se fait
oorspronkelijke staat te herstellen. De som wordt betaald in handen
van de ontvanger der registraties en gestort op een speciale rekening entre les mains du receveur de l'enregistrement à un compte spécial du
van de begroting van het Gewest. budget de la Région.
§ 3. Wat het onmiddellijke herstel betreft, zijn de rechten van de burgerlijke partij beperkt tot het door de bevoegde overheid gekozen herstel, onverminderd het recht op schadevergoeding ten laste van de veroordeelde. § 4. Onverminderd de toepassing van hoofdstuk XXIII van boek IV van het vierde deel van het Strafwetboek, beveelt het vonnis dat, wanneer de plaats niet in haar oorspronkelijke staat wordt hersteld of wanneer de werken en werkzaamheden niet binnen de voorgeschreven termijn worden uitgevoerd, de gemachtigde ambtenaar, het gemeentecollege en eventueel de burgerlijke partij, van ambtswege de uitvoering daarvan kunnen vorderen. Het bestuur of de burgerlijke partij die het vonnis ten uitvoer legt, heeft het recht om de na het herstel van de plaats overblijvende materialen en voorwerpen te verkopen, te vervoeren, op te slaan en te vernietigen op een plaats die ze zelf kiezen. § 3. Les droits de la partie civile sont limités pour la réparation directe à celle choisie par l'autorité compétente, sans préjudice du droit à l'indemnisation à charge du condamné. § 4. Sans préjudice de l'application du chapitre XXIII du livre IV de la quatrième partie du Code judiciaire, le jugement ordonne que, lorsque les lieux ne sont pas remis en état ou les travaux et ouvrages ne sont pas exécutés dans le délai prescrit, le fonctionnaire délégué, le collège communal et éventuellement la partie civile pourront pourvoir d'office à son exécution. L'administration ou la partie civile qui exécute le jugement a le droit de vendre les matériaux et objets résultant de la remise en état des lieux, de les transporter, de les entreposer et de procéder à leur destruction en un lieu qu'elle choisit.
De veroordeelde is gedwongen tot de terugbetaling van alle Le condamné est contraint au remboursement de tous les frais
uitvoeringskosten, na aftrek van de verkoopprijs van de materialen en d'exécution, déduction faite du prix de la vente des matériaux et
voorwerpen, op vertoon van een door de beslagrechter uitvoerbaar objets, sur présentation d'un état taxé et rendu exécutoire par le
verklaarde geschatte staat. juge des saisies.
§ 5. Wanneer het vonnis, op verzoek van de gemachtigde ambtenaar of § 5. Lorsque le jugement ordonne, à la demande du fonctionnaire
het gemeentecollege overeenkomstig artikel 1, beveelt hetzij het délégué ou du collège communal conformément au paragraphe 1er, soit la
herstel van de plaats in haar oorspronkelijke staat, hetzij de
uitvoering van werkzaamheden of inrichtingswerken, worden deze door de remise en état des lieux, soit l'exécution d'ouvrages ou de travaux
veroordeelde uitgevoerd zonder dat hij in het bezit van de in artikel d'aménagement, ceux-ci sont exécutés par le condamné sans qu'il doive
84 bedoelde vergunning moet zijn. obtenir le permis visé à l'article 84.
De veroordeelde moet het gemeentecollege evenwel acht dagen voor de Toutefois, le condamné est tenu de prévenir le collège communal, huit
aanvang van de werken verwittigen. Het College kan jours avant le début des travaux; le collège pourra imposer des
uitvoeringsvoorwaarden opleggen, met name wat betreft de openbare conditions d'exécution, notamment en ce qui concerne la sécurité et la
veiligheid en volksgezondheid. salubrité publique.
§ 6. Wanneer de handelingen en de werken die uitgevoerd of in stand § 6. Lorsque les actes et travaux exécutés ou maintenus en infraction
gehouden zijn in overtreding van de bepalingen de vereiste sont susceptibles de recevoir le permis d'urbanisme requis, sur la
stedenbouwkundige vergunning zouden kunnen krijgen op grond ofwel van
de regelgeving die gold bij de voltooiing van de handelingen en de base soit de la réglementation en vigueur lors de l'accomplissement
werken ofwel van de regelgeving die gold bij de indiening van de des actes et travaux, soit de la réglementation en vigueur au moment
aanvraag, in voorkomend geval overeenkomstig de artikelen 110 tot en du dépôt de la demande, le cas échéant en application des articles 110
met 113 of 127, § 3, en rekening houdend met de algemene à 113 ou 127, § 3, et eu égard à la destination générale de la zone ou
gebiedsbestemming of het architectonisch karakter van dat gebied, de son caractère architectural, le Gouvernement ou le fonctionnaire
stelt de Regering of de gemachtigd ambtenaar, in overeenstemming met délégué propose, de commun accord avec le collège communal, une
het gemeentecollege, een vergelijk voor met de overtreder. transaction au contrevenant.
Indien de inbreuk bestaat in de uitvoering en de instandhouding van Lorsque l'infraction consiste en l'exécution et le maintien d'actes et
handelingen en werken onderworpen aan de voorafgaande travaux soumis à la déclaration urbanistique préalable visée à
stedenbouwkundige verklaring bedoeld in artikel 84, § 2, lid 2, 4°, of l'article 84, § 2, alinéa 2, 4°, ou à la déclaration préalable visée à
aan de voorafgaande aangifte bedoeld in artikel 129, § 3, en bij ontstentenis van een verklaring resp. aangifte, stelt de gemachtigd ambtenaar, in overeenstemming met het gemeentecollege, een vergelijk aan de overtreder voor. De beslissing van het gemeentecollege over het vergelijk wordt binnen de zestig dagen na het verzoek van de Regering of de gemachtigd ambtenaar overgemaakt. Bij ontstentenis wordt de beslissing gunstig geacht. Het vergelijk wordt getroffen via de betaling van een geldsom waarvan het bedrag bepaald wordt volgens de door de Regering vastgelegde regels, zonder dat dit bedrag minder mag bedragen dan tweehonderdvijftig euro of meer dan vijfentwintigduizend euro. De storting van het bedrag van het vergelijk moet voorafgaan aan de indiening van de vergunningsaanvraag of de verklaring resp. aangifte. l'article 129, § 3, et en l'absence de déclaration, le fonctionnaire délégué propose, de commun accord avec le collège communal, une transaction au contrevenant. La décision du collège communal sur la transaction est transmise dans les soixante jours de la demande du Gouvernement ou du fonctionnaire délégué. A défaut, la décision est réputée favorable. La transaction a lieu moyennant le paiement d'une somme d'argent dont le montant est établi selon les règles arrêtées par le Gouvernement, sans que ce montant ne puisse être inférieur à deux cent cinquante euros ni supérieur à vingt-cinq mille euros. Le versement du montant de la transaction doit précéder l'introduction de la demande de permis ou de la déclaration.
De storting van het bedrag van het vergelijk geschiedt : Le versement du montant de la transaction se fait :
- ofwel in handen van de gemeenteontvanger indien de overtreding is - soit entre les mains du receveur communal lorsque l'infraction a été
vastgesteld door de ambtenaren en agenten van de lokale politie of constatée par les fonctionnaires et agents de la police locale ou par
door de technische ambtenaren en personeelsleden van de gemeenten, les fonctionnaires et agents techniques des communes désignés par le
aangewezen door de provinciegouverneur; gouverneur de la province;
- ofwel in handen van de ontvanger der registratie op een bijzondere rekening van de gewestbegroting in de andere gevallen. De strafvordering en het recht van de overheid om enig verder herstel te eisen, vervallen door de betaling. De Regering of de gemachtigde ambtenaar kan een dading slechts op geldige wijze voorstellen, indien de Procureur des Konings geen intentie tot vervolging te kennen heeft gegeven binnen negentig dagen na het verzoek dat aan hem werd gericht. § 7. Op verzoek van de kopers of huurders, kan de rechtbank hun koop- of verhuurtitel nietig verklaren, onverminderd het recht op - soit entre les mains du receveur de l'enregistrement à un compte spécial du budget de la Région dans les autres cas. Le versement du montant de la transaction éteint l'action publique et le droit pour les autorités publiques à demander toute autre réparation. Le Gouvernement ou le fonctionnaire délégué ne peut proposer valablement une transaction qu'au cas où le procureur du Roi n'a pas marqué son intention de poursuivre dans les nonante jours de la demande qui lui est faite. § 7. A la demande des acquéreurs ou des locataires, le tribunal peut annuler leur titre d'acquisition ou de location, sans préjudice du
schadeloosstelling ten laste van de schuldige ». droit à l'indemnisation à charge du coupable ».
B.2. Artikel 159bis van het WWROSP, ingevoegd bij artikel 6 van het B.2. L'article 159bis du CWATUP, inséré par l'article 6 du décret du
decreet van 24 mei 2007, bepaalt : 24 mai 2007, dispose :
« Voor de handelingen en werken die, al naar gelang het geval, « Pour les actes et travaux exécutés ou maintenus, selon le cas, sans
uitgevoerd of in stand gehouden worden [zonder vergunning of] zonder permis ou sans déclaration urbanistique préalable visée à l'article
de voorafgaande stedenbouwkundige verklaring bedoeld in artikel 84, §
2, lid 2, 4°, of zonder de voorafgaande aangifte bedoeld in artikel 84, § 2, alinéa 2, 4°, ou sans déclaration préalable visée à l'article
129, § 3, en waarvoor het proces-verbaal van vaststelling bedoeld in 129, § 3, et qui font l'objet du procès-verbal de constat visé à
artikel 156, lid 1, is opgesteld, zijn de vergunningsaanvraag of de l'article 156, alinéa 1er, la demande de permis ou la déclaration
aangifte die ingediend zijn na de kennisgeving bedoeld in artikel 156, adressée après la notification visée à l'article 156, alinéa 1er, est
lid 1, onontvankelijk indien : irrecevable à défaut :
1° ofwel het vonnis bedoeld in artikel 155, § 2, niet in kracht van 1° soit du jugement coulé en force de chose jugée, visé à l'article
gewijsde is getreden; 155, § 2;
2° ofwel indien de betaling van het vergelijk niet is geschied ». 2° soit du versement du montant de la transaction ».
B.3. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid, met B.3. La Cour est interrogée sur la compatibilité, avec les articles 10
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in voorkomend geval in et 11 de la Constitution, lus, le cas échéant, en combinaison avec les
samenhang gelezen met de artikelen 6.1 en 13 van het Europees Verdrag articles 6.1 et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme
voor de rechten van de mens en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend et avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à cette
Protocol bij dat Verdrag, van artikel 159bis van het WWROSP, in Convention, de l'article 159bis du CWATUP, en ce que cette disposition
zoverre die wetskrachtige bepaling een verschil in behandeling creëert législative crée une différence de traitement entre deux catégories de
tussen twee categorieën van personen die, nadat zij op een terrein personnes qui, ayant placé sur un terrain dont elles sont
waarvan zij eigenaar zijn een vaste installatie hebben geplaatst propriétaires une installation fixe sans avoir obtenu le permis
zonder de stedenbouwkundige vergunning te hebben verkregen die is
vereist bij artikel 84, § 1, 1°, van het WWROSP, aan de gemeente een d'urbanisme requis par l'article 84, § 1er, 1°, du CWATUP, adressent
vergunningsaanvraag richten : enerzijds, diegenen van wie de ensuite à la commune une demande de permis : d'une part, celles dont
overtreding beschreven bij artikel 154, eerste lid, 1°, van het Waalse l'infraction décrite par l'article 154, alinéa 1er, 1°, du Code wallon
Wetboek, nog niet het voorwerp heeft uitgemaakt van een proces-verbaal n'a pas encore fait l'objet d'un procès-verbal dressé en application
opgemaakt met toepassing van artikel 156 van hetzelfde Wetboek en, de l'article 156 du même Code, et, d'autre part, celles dont la même
anderzijds, diegenen van wie dezelfde overtreding wel het voorwerp
heeft uitgemaakt van een dergelijk proces-verbaal, waarvan met infraction a fait l'objet d'un tel procès-verbal, notifié en
toepassing van diezelfde bepaling is kennisgegeven maar dat geen
aanleiding heeft gegeven tot een voorstel van vergelijk in de zin van application de cette même disposition, mais n'ayant pas donné lieu à
artikel 155, § 6, van hetzelfde Wetboek, noch heeft geleid tot een in une proposition de transaction au sens de l'article 155, § 6, du même
kracht van gewijsde gegaan vonnis dat uitspraak doet over een verzoek Code, ou encore mené à un jugement coulé en force de chose jugée
tot herstel van de plaats in haar oorspronkelijke staat, bedoeld in statuant sur une demande de remise en état des lieux visée par
artikel 155, § 2, eerste lid, 1°, van hetzelfde Wetboek. l'article 155, § 2, alinéa 1er, 1°, du même Code.
Alleen aan de personen die tot de tweede categorie behoren zouden, Seules les personnes appartenant à la deuxième catégorie seraient, par
door de in het geding zijnde bepaling, het recht om een beslissing van la disposition en cause, privées du droit d'obtenir une décision du
het gemeentecollege te verkrijgen over de gegrondheid van hun collège communal sur le bien-fondé de leur demande de permis, du droit
vergunningsaanvraag, het recht om vervolgens een beroep in te stellen d'introduire ensuite un recours auprès du Gouvernement wallon contre
bij de Waalse Regering tegen de beslissing van het gemeentecollege, en la décision du collège communal et du droit d'introduire un recours au
het recht om een beroep in te stellen bij de Raad van State tegen het
gewestelijk besluit, worden ontzegd. Conseil d'Etat contre l'arrêté régional.
B.4.1. De vergunningsaanvraag die bij artikel 159bis van het WWROSP B.4.1. La demande de permis visée par l'article 159bis du CWATUP est
wordt beoogd, is een aanvraag « tot regularisatie » (Parl. St., Waals une demande « de régularisation » (Doc. parl., Parlement wallon,
Parlement, 2006-2007, nr. 594/1, p. 6) die tot doel heeft een situatie 2006-2007, n° 594/1, p. 6) qui a pour but de régulariser une situation
te regulariseren die een misdrijf vormt dat reeds is vastgesteld bij constitutive d'une infraction qui a déjà été constatée par un
een proces-verbaal opgemaakt met toepassing van artikel 156, eerste procès-verbal dressé en application de l'article 156, alinéa 1er, du
lid, van het WWROSP. CWATUP.
B.4.2. Dat proces-verbaal, waarvan onder andere aan de procureur des B.4.2. Notifié entre autres au procureur du Roi, ce procès-verbal qui
Konings wordt kennisgegeven, en dat een « essentiële akte » is van de
« strafrechtelijke procedure » (ibid., p. 4), « strekt ertoe een est un « acte essentiel » de la « procédure répressive » (ibid., p. 4)
gerechtelijke overheid de mogelijkheid te bieden haar houding te est « destiné à permettre à une autorité judiciaire de prendre
bepalen ten aanzien van misdrijven » (RvSt, 29 juni 2009, nr. 194.807, attitude à l'égard de faits infractionnels » (CE, 29 juin 2009, n°
Demeure) en te beslissen of al dan niet een strafvordering op gang 194.807, Demeure) et de décider s'il y a lieu ou non de mettre
moet worden gebracht (artikel 155, § 6, achtste lid, van hetzelfde l'action publique en mouvement (article 156, § 6, alinéa 8, du même
Wetboek). Code).
Van dat proces-verbaal dient ook kennis te worden gegeven aan de door Ce procès-verbal doit aussi être notifié au fonctionnaire délégué
de Waalse Regering aangewezen gemachtigd ambtenaar en aan het désigné par le Gouvernement wallon et au collège communal, afin
gemeentecollege, om die twee overheden meer bepaald toe te laten te
beslissen of de correctionele rechtbank moet worden verzocht om onder notamment de permettre à ces deux autorités de décider s'il y a lieu
meer het herstel van de plaats van het misdrijf in haar de demander au tribunal correctionnel d'ordonner entre autres la
oorspronkelijke staat te bevelen (artikel 155, § 1 en § 2, 1°, van remise en état des lieux de l'infraction (article 155, § 1er et § 2,
hetzelfde Wetboek). Wanneer de procureur des Konings afziet van 1°, du même Code). Lorsque le procureur du Roi renonce à poursuivre,
vervolging, laat die kennisgeving de Waalse Regering of haar cette notification permet aussi au Gouvernement wallon ou à son
gemachtigd ambtenaar, alsook het gemeentecollege, ook toe zich uit te fonctionnaire délégué, ainsi qu'au collège communal, de se prononcer
spreken over een aan de overtreder te richten voorstel van vergelijk sur une proposition de transaction à adresser au contrevenant dans le
indien de ontbrekende vergunning zou kunnen worden uitgereikt (artikel cas où le permis requis qui fait défaut pourrait être délivré (article
155, § 6, eerste, derde en achtste lid, van hetzelfde Wetboek). In 156, § 6, alinéas 1er, 3 et 8, du même Code). En cas de proposition de
geval van een voorstel van vergelijk mag de vergunningsaanvraag pas transaction, la demande de permis ne peut être introduite qu'après le
worden ingediend na storting van het vereiste bedrag aan de overheden versement aux autorités de la somme d'argent réclamée (article 156, §
(artikel 155, § 6, vierde en vijfde lid, van hetzelfde Wetboek). 6, alinéas 4 et 5, du même Code).
B.4.3. Het proces-verbaal dat is opgesteld met toepassing van artikel B.4.3. Le procès-verbal dressé en application de l'article 156, alinéa
156, eerste lid, van hetzelfde Wetboek, dient ook te worden opgestuurd 1er, du même Code doit aussi être notifié, par envoi, au propriétaire
naar de eigenaar van het onroerend goed waarop het misdrijf is du bien immobilier sur lequel est localisée l'infraction.
gelokaliseerd. Alleen de in B.4.1 bedoelde vergunningsaanvraag die na die Seule la demande de permis visée en B.4.1 adressée après cette
kennisgeving wordt ingediend, kan onontvankelijk worden verklaard met
toepassing van de in het geding zijnde bepaling. Deze is daarentegen notification peut être déclarée irrecevable en application de la
niet van toepassing op de vergunningsaanvraag die wordt ingediend disposition en cause. Celle-ci n'est, en revanche, applicable ni à la
nadat een proces-verbaal is opgesteld maar vóór de kennisgeving ervan, demande de permis adressée après l'établissement d'un procès-verbal
noch a fortiori op de vergunningsaanvraag die wordt ingediend voordat mais avant sa notification, ni a fortiori à la demande de permis
een proces-verbaal is opgesteld (RvSt, 11 april 2012, nr. 218.857, adressée avant l'établissement d'un procès-verbal (CE, 11 avril 2012,
Zune; 15 juni 2012, nr. 219.770, Kohl-Bemelmans; 12 maart 2013, nr. n° 218.857, Zune; 15 juin 2012, n° 219.770, Kohl-Bemelmans; 12 mars
222.827, Claeys; 20 november 2013, nr. 225.534, Schmit en Trantes; 15 2013, n° 222.827, Claeys; 20 novembre 2013, n° 225.534, Schmit et
mei 2014, nr. 227.419, Everard de Harzir). Trantes; 15 mai 2014, n° 227.419, Everard de Harzir).
B.5. Het is « om de procureur des Konings de uitoefening van zijn B.5. C'est « afin de garantir au Procureur du Roi l'exercice de ses
prerogatieven te waarborgen » (Parl. St., Waals Parlement, 2006-2007, prérogatives » (Doc. parl., Parlement wallon, 2006-2007, n° 594/1, p.
nr. 594/1, p. 3) dat de regel van onontvankelijkheid die is uitgedrukt 3) que la règle de l'irrecevabilité énoncée par la disposition en
in de in het geding zijnde bepaling ertoe strekt het onderzoek te cause tend à empêcher l'instruction d'une « demande de régularisation
verhinderen van een « aanvraag tot regularisatie » van een strafbare » d'une situation infractionnelle ayant fait l'objet d'un
situatie die het voorwerp heeft uitgemaakt van een proces-verbaal. procès-verbal.
Hij geldt meer bepaald niet wanneer een « vonnis dat zich definitief Elle ne vaut pas notamment lorsqu'un « jugement ayant statué
en onherroepelijk heeft uitgesproken over de straf en, in voorkomend définitivement et de manière irrévocable sur la pénalité et, le cas
geval, over de overeenkomstig artikel 155, § 2, voorgestelde échéant, sur la mesure de réparation proposée conformément à l'article
herstelmaatregel » is gewezen (ibid., p. 6). 155, § 2 » a été prononcé (ibid., p. 6).
De in het geding zijnde bepaling maakt deel uit van een geheel van
maatregelen die ertoe strekken te vermijden dat « de administratieve La disposition en cause fait partie d'un ensemble de mesures destinées
weg de gerechtelijke weg [...] doorkruist » (Parl. St., Waals à éviter que « la voie administrative croise [...] la voie judiciaire
Parlement, 2006-2007, nr. 594/8, p. 3). » (Doc. parl., Parlement wallon, 2006-2007, n° 594/8, p. 3).
B.6. Het bestaan van het misdrijf dat is begaan door de persoon die B.6. L'existence de l'infraction commise par la personne appartenant à
behoort tot de in B.3 beschreven eerste categorie, is nog niet la première catégorie décrite en B.3 n'a pas encore été communiquée,
meegedeeld, noch aan de gerechtelijke overheden die ermee belast zijn ni aux autorités judiciaires chargées de mettre en mouvement l'action
de strafvordering op gang te brengen of zich erover uit te spreken, noch aan de gemeentelijke of gewestelijke administratieve overheden die bevoegd zijn om het herstel van de door het misdrijf veroorzaakte schade te vorderen. De persoon die tot de in B.3 beschreven tweede categorie behoort weet daarentegen, door de kennisgeving van het proces-verbaal, dat het bestaan van het misdrijf dat hij heeft begaan reeds is meegedeeld aan de bevoegde gerechtelijke en administratieve overheden. Hij weet ook dat bij de correctionele rechtbank een verzoek aanhangig is gemaakt tot het verkrijgen van een bevel tot herstel van de plaats in haar oorspronkelijke staat. Door een vergunningsaanvraag in te dienen na die kennisgeving, verzoekt hij de administratieve overheid dus een beslissing te nemen - de toekenning van een vergunning die een onwettige situatie regulariseert - die onbestaanbaar zou kunnen blijken met een vonnis van de correctionele rechtbank dat een herstel van de plaats in haar oorspronkelijke staat beveelt. Rekening houdend met het doel van de in het geding zijnde bepaling is het dan ook redelijk verantwoord de twee voormelde categorieën van personen op verschillende wijze te behandelen door de vergunningsaanvraag die wordt ingediend na de kennisgeving van het proces-verbaal onontvankelijk te verklaren. De procedure die aan de prejudiciële vraag ten grondslag ligt, geeft voldoende aan dat een op de in het geding zijnde bepaling gegronde publique ou de statuer sur celle-ci, ni aux autorités administratives communales ou régionales qui ont le pouvoir de demander la réparation du dommage causé par l'infraction. En revanche, la personne appartenant à la deuxième catégorie décrite en B.3 sait, par la notification du procès-verbal, que l'existence de l'infraction qu'elle a commise a déjà été communiquée aux autorités judiciaires et administratives compétentes. Elle sait aussi que le tribunal correctionnel est saisi d'une demande tendant à ordonner la remise en état des lieux. En introduisant une demande de permis après cette notification, elle invite donc l'autorité administrative saisie à prendre une décision - l'octroi d'un permis régularisant une situation illégale - qui pourrait s'avérer incompatible avec un jugement du tribunal correctionnel ordonnant une remise en état des lieux. Compte tenu de l'objectif poursuivi par la disposition en cause, il est dès lors raisonnablement justifié de traiter de manière différente les deux catégories de personnes précitées en rendant irrecevable la demande de permis adressée après la notification du procès-verbal. La procédure qui est à l'origine de la question préjudicielle indique à suffisance qu'une décision d'irrecevabilité fondée sur la
beslissing van onontvankelijkheid de indiener van de disposition en cause ne prive pas l'auteur de la demande de permis du
vergunningsaanvraag niet het recht ontneemt om een beroep in te droit d'introduire un recours auprès du Gouvernement wallon et
stellen bij de Waalse Regering en vervolgens bij de Raad van State. d'introduire ensuite un recours au Conseil d'Etat.
B.7. Uit het voorgaande blijkt dat de in het geding zijnde bepaling B.7. Il ressort de ce qui précède que la disposition en cause n'est
niet onbestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, pas incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus
afzonderlijk gelezen. isolément.
B.8. De toetsing van de in het geding zijnde bepaling aan de artikelen B.8. Le contrôle de la disposition en cause au regard des articles 10
10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 6.1 en et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec les articles 6.1 et
13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 13 de la Convention européenne des droits de l'homme ainsi qu'avec
1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, leidt niet tot l'article 1er du Premier Protocole additionnel à cette Convention, ne
een andere conclusie. conduit pas à une autre conclusion.
B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 159bis van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, L'article 159bis du Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de
Stedenbouw en Patrimonium schendt niet de artikelen 10 en 11 van de l'Urbanisme et du Patrimoine ne viole pas les articles 10 et 11 de la
Constitution, lus isolément ou en combinaison avec les articles 6.1 et
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 6.1 en 13 13 de la Convention européenne des droits de l'homme ainsi qu'avec
van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens alsook met
artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag. l'article 1er du Premier Protocole additionnel à cette Convention.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 10 december 2014. la Cour constitutionnelle, le 10 décembre 2014.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^