Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 171/2014 van 27 november 2014 Rolnummer : 5765 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 70 van het Wetboek der successierechten, in samenhang gelezen met artikel 7 van hetzelfde Wetboek, gesteld door de Re Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 171/2014 van 27 november 2014 Rolnummer : 5765 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 70 van het Wetboek der successierechten, in samenhang gelezen met artikel 7 van hetzelfde Wetboek, gesteld door de Re Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) Extrait de l'arrêt n° 171/2014 du 27 novembre 2014 Numéro du rôle : 5765 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 70 du Code des droits de succession, lu en combinaison avec l'article 7 du même Code, posée par le Tribunal de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 171/2014 van 27 november 2014 Extrait de l'arrêt n° 171/2014 du 27 novembre 2014
Rolnummer : 5765 Numéro du rôle : 5765
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 70 van het Wetboek En cause : la question préjudicielle relative à l'article 70 du Code
der successierechten, in samenhang gelezen met artikel 7 van hetzelfde des droits de succession, lu en combinaison avec l'article 7 du même
Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Luik. Code, posée par le Tribunal de première instance de Liège.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, F. Daoût en T. Giet, Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, F. Daoût et T. Giet, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 3 december 2013 in zake Suzanne Beaujean en Ingrid Par jugement du 3 décembre 2013 en cause de Suzanne Beaujean et Ingrid
Beaujean tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie Beaujean contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe
van het Hof is ingekomen op 9 december 2013, heeft de Rechtbank van de la Cour le 9 décembre 2013, le Tribunal de première instance de
eerste aanleg te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : Liège a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 70 van het Wetboek der successierechten, in « L'article 70 du Code des droits de succession, lu en combinaison
samenhang gelezen met artikel 7 van hetzelfde Wetboek, de artikelen avec l'article 7 du même Code, viole-t-il les articles 10, 11 et 16 de
10, 11 en 16 van de Grondwet, in zoverre het een discriminatie la Constitution en ce qu'il crée une discrimination en traitant de
teweegbrengt door de erfgenamen die opkomen met bijzondere manière identique les héritiers en concours avec des légataires
legatarissen en de erfgenamen die opkomen met een begunstigde van particuliers et les héritiers en concours avec une bénéficiaire de
schenkingen van roerende goederen op identieke wijze te behandelen,
terwijl, in het eerste geval, de bijzondere legataris de afgifte van donations mobilières alors que, dans le premier cas, le légataire
zijn legaat moet aanvragen, waardoor de erfgenamen zich vooraf ervan particulier doit solliciter la délivrance de son legs, ce qui permet
kunnen vergewissen dat de successierechten door de legataris zijn aux héritiers de s'assurer, au préalable, du paiement des droits de
betaald, terwijl, in het tweede geval, de begunstigde van de succession par le légataire tandis que, dans le second cas, le
schenkingen van roerende goederen de roerende goederen rechtstreeks bénéficiaire des donations mobilières reçoit directement les biens
verkrijgt uit handen van de toekomstige erflater, tijdens zijn leven, mobiliers des mains du futur de cujus, de son vivant, avant
vóór het openvallen van de nalatenschap, zonder de medewerking noch de l'ouverture de la succession, sans le concours ni le consentement des
instemming van de erfgenamen, die mogelijk niet op de hoogte zijn van héritiers, qui peuvent parfaitement en ignorer l'existence et ne
het bestaan ervan en zich dus op geen enkele wijze ervan kunnen peuvent donc aucunement s'assurer du paiement effectif des droits de
vergewissen dat de successierechten daadwerkelijk zijn betaald ? ». succession ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van B.1.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité avec les articles
artikel 70 van het Wetboek der successierechten, gelezen in samenhang 10, 11 et 16 de la Constitution de l'article 70 du Code des droits de
met artikel 7 ervan, met de artikelen 10, 11 en 16 van de Grondwet. succession, lu en combinaison avec l'article 7 du même Code.
B.1.2. De artikelen 7 en 70 van het Wetboek der successierechten B.1.2. Les articles 7 et 70 du Code des droits de succession disposent
bepalen : :
«

Art. 7.De goederen, waarover, naar het door het bestuur geleverd

«

Art. 7.Les biens dont l'Administration établit que le défunt a

bewijs, de afgestorvene kosteloos beschikte gedurende de drie jaar disposé à titre gratuit dans les trois années précédant son décès,
vóór zijn overlijden, worden geacht deel uit te maken van zijn sont considérés comme faisant partie de sa succession si la libéralité
nalatenschap, indien de bevoordeling niet onderworpen werd aan het n'a pas été assujettie au droit d'enregistrement établi pour les
registratierecht gevestigd voor de schenkingen, behoudens verhaal van donations, sauf le recours des héritiers ou légataires contre le
de erfgenamen of legatarissen op de begiftigde voor de wegens die donataire pour les droits de succession acquittés à raison desdits
goederen gekweten successierechten.
Wanneer er door het bestuur of door de erfgenamen en legatarissen biens. S'il est établi par l'Administration ou par les héritiers et
bewezen wordt dat de bevoordeling een bepaalde persoon gold, wordt légataires que la libéralité a été faite à telle personne déterminée,
deze voor legataris van de geschonken zaak gehouden ». celle-ci est réputée légataire de la chose donnée ».
«

Art. 70.De erfgenamen, legatarissen en begiftigden zijn tegenover de Staat aansprakelijk voor de rechten van successie of van overgang bij het overlijden en voor de interesten, ieder voor het door hem verkregene. Bovendien, zijn de erfgenamen, algemene legatarissen en begiftigden in de nalatenschap van een Rijksinwoner samen aansprakelijk, ieder in verhouding van zijn erfdeel, voor de gezamenlijke rechten en interesten verschuldigd door de legatarissen en begiftigden onder algemene titel of onder bijzondere titel. Deze regel is niet van toepassing op de rechten en interesten verschuldigd op de in artikel 37 voorziene nieuwe aangiften, wanneer het op hen niet berust deze aangiften in te leveren. Hij is evenmin van toepassing op de rechten

«

Art. 70.Les héritiers, légataires et donataires sont tenus envers l'Etat des droits de succession ou de mutation par décès et des intérêts, chacun pour ce qu'il recueille. En outre, les héritiers, légataires et donataires universels dans la succession d'un habitant du Royaume sont tenus ensemble, chacun en proportion de sa part héréditaire, de la totalité des droits et intérêts dus par les légataires et donataires à titre universel ou à titre particulier. Cette règle n'est pas applicable aux droits et intérêts dus sur les déclarations nouvelles prévues à l'article 37, lorsqu'il ne leur incombe pas de déposer ces déclarations. Elle n'est pas non plus applicable aux droits et intérêts dus sur une acquisition

en interesten verschuldigd op een verkrijging die door artikel 8 met qui est assimilée à un legs par l'article 8 ».
een legaat wordt gelijkgesteld ».
B.2. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de identieke behandeling B.2. La Cour est interrogée sur le traitement identique imposé par
die bij artikel 70, tweede lid, in samenhang gelezen met artikel 7, l'article 70, alinéa 2, lu en combinaison avec l'article 7, du Code
van het Wetboek der successierechten, wordt opgelegd aan de des droits de succession, aux héritiers, légataires et donataires
erfgenamen, algemene legatarissen en begiftigden in de nalatenschap universels dans la succession d'un habitant du Royaume, ceux-ci étant
van een rijksinwoner, waarbij zij, ieder in verhouding tot hun appelés à acquitter, chacun en proportion de leur part héréditaire,
erfdeel, de door de legatarissen of begiftigden onder algemene of les droits de succession dus par les légataires ou donataires à titre
bijzondere titel verschuldigde successierechten dienen te betalen, universel ou à titre particulier sans distinguer suivant qu'ils sont
zonder een onderscheid te maken naargelang zij opkomen met een en concours avec un légataire à titre particulier auquel le legs doit
legataris onder bijzondere titel aan wie het legaat moet worden être délivré et dont il est par conséquent possible de s'assurer qu'il
afgegeven en waarbij het bijgevolg mogelijk is zich ervan te
vergewissen dat hij de successierechten zal betalen, of met de acquittera les droits de succession, ou avec le bénéficiaire de
begunstigde van een schenking van roerende goederen, die de schenking donations mobilières, qui reçoit directement le don des mains du de
rechtstreeks verkrijgt uit handen van de erflater zonder het optreden cujus sans l'intervention des héritiers, légataires et donataires
van de erfgenamen, algemene legatarissen en begiftigden die dus niet universels qui ne sont donc pas en mesure de s'assurer du paiement des
in staat zijn zich te vergewissen van de betaling van de droits de succession dus en raison de cette donation, assimilée à un
successierechten die verschuldigd zijn wegens die schenking,
gelijkgesteld met een legaat op grond van artikel 7 van het Wetboek legs en vertu de l'article 7 du Code des droits de succession.
der successierechten. B.3.1. De Ministerraad en de Waalse Regering zijn van mening dat de B.3.1. Le Conseil des ministres et le Gouvernement wallon estiment que
prejudiciële vraag niet relevant is voor het oplossen van het voor de la question préjudicielle n'est pas pertinente pour la solution du
verwijzende rechter hangende geschil. Zij voeren aan dat dat geschil litige pendant devant le juge a quo. Ils font valoir que ce litige
betrekking heeft op twee erfgenamen die ertoe verplicht zijn de concerne deux héritières contraintes d'acquitter les droits de
successierechten te betalen die verschuldigd zijn wegens schenkingen door de erflater in de loop van de drie jaren vóór zijn overlijden, die niet aan het registratierecht werden onderworpen. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat de begunstigde van die schenkingen eveneens, bij testament, is aangewezen als algemene legataris van de erflater. De Ministerraad en de Waalse Regering leiden hieruit af dat de twee wettelijke erfgenamen opkomen met de algemene legataris van de erflater en dat artikel 70, tweede lid, van het Wetboek der successierechten derhalve niet van toepassing kan zijn op die erfgenamen. B.3.2. Op grond van artikel 70, eerste lid, van het Wetboek der succession dus en raison de donations réalisées par le de cujus dans les trois ans précédant son décès et qui n'ont pas été assujetties au droit d'enregistrement. Il ressort de la décision de renvoi que la bénéficiaire de ces donations a également été désignée, par testament, comme légataire universel du de cujus. Le Conseil des ministres et le Gouvernement wallon en déduisent que les deux héritières légales se trouvent en concours avec la légataire universelle du de cujus et que, dès lors, l'article 70, alinéa 2, du Code des droits de succession ne peut s'appliquer à ces héritières.
successierechten betalen de erfgenamen, legatarissen en begiftigden de B.3.2. En vertu de l'article 70, alinéa 1er, du Code des droits de
successierechten, ieder voor hetgeen hem betreft. Artikel 70, tweede succession, les héritiers, légataires et donataires s'acquittent des
lid, van hetzelfde Wetboek bepaalt daarnaast dat de erfgenamen, droits de succession, chacun pour ce qui le concerne. L'article 70,
algemene legatarissen en begiftigden in de nalatenschap van een alinéa 2, du même Code prévoit en outre que les héritiers, légataires
rijksinwoner, onverminderd de uitzonderingen waarin dat lid voorziet, et donataires universels dans la succession d'un habitant du Royaume
samen, ieder in verhouding tot zijn erfdeel, gehouden zijn tot de sont, sans préjudice des exceptions que cet alinéa prévoit, tenus
gezamenlijke rechten en interesten die verschuldigd zijn door de ensemble, chacun en proportion de sa part héréditaire, de la totalité
legatarissen en begiftigden onder algemene titel of onder bijzondere des droits et intérêts dus par les légataires et donataires à titre
titel. universel ou à titre particulier.
B.4. Vermits, zoals in B.3.1 is vermeld, de successierechten die, met B.4. Compte tenu de ce que, comme il est dit en B.3.1, les droits de
toepassing van artikel 7 van het Wetboek der successierechten, succession dus, par application de l'article 7 du Code des droits de
verschuldigd zijn wegens schenkingen ten behoeve van de persoon die de succession, en raison de dons au profit de la personne devenue la
algemene legataris van de erflater is geworden, op grond van artikel légataire universelle du de cujus, ne peuvent être réclamés, en vertu
70, tweede lid, van het Wetboek der successierechten niet kunnen
worden gevorderd van de wettelijke erfgenamen, dient de zaak te worden de l'article 70, alinéa 2, du Code des droits de successions, aux
teruggezonden naar de verwijzende rechter opdat hij kan bepalen of héritiers légaux, il convient de renvoyer la cause au juge a quo afin
artikel 70, tweede lid, van het Wetboek der successierechten wel qu'il puisse déterminer si l'article 70, alinéa 2, du Code des droits
degelijk van toepassing is op het voor hem hangende geschil. de succession s'applique bien au litige pendant devant lui.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zendt de zaak terug naar de verwijzende rechter. renvoie la cause au juge a quo.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 27 november 2014. la Cour constitutionnelle, le 27 novembre 2014.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^