← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 152/2014 van 16 oktober 2014 Rolnummer : 5732 In zake :
de prejudiciële vraag over artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten,
gesteld door de Arbeidsrechtbank te Brussel."
Uittreksel uit arrest nr. 152/2014 van 16 oktober 2014 Rolnummer : 5732 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Brussel. | Extrait de l'arrêt n° 152/2014 du 16 octobre 2014 Numéro du rôle : 5732 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 39, § 1 er , de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posée par le Tribunal d La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 152/2014 van 16 oktober 2014 | Extrait de l'arrêt n° 152/2014 du 16 octobre 2014 |
Rolnummer : 5732 | Numéro du rôle : 5732 |
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 39, § 1, van de wet van 3 | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 39, § 1er, |
juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door de | de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posée |
Arbeidsrechtbank te Brussel. | par le Tribunal du travail de Bruxelles. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de | composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en T. | Groot, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût et T. Giet, assistée du |
Giet, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 15 oktober 2013 in zake Carmela Venti tegen de vzw « | Par jugement du 15 octobre 2013 en cause de Carmela Venti contre |
Centre de guidance d'Etterbeek », waarvan de expeditie ter griffie van | l'ASBL « Centre de guidance d'Etterbeek », dont l'expédition est |
het Hof is ingekomen op 22 oktober 2013, heeft de Arbeidsrechtbank te | parvenue au greffe de la Cour le 22 octobre 2013, le Tribunal du |
Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : | travail de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | « L'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux |
arbeidsovereenkomsten de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in die | contrats de travail viole-t-il les articles 10 et 11 de la |
zin geïnterpreteerd dat een werknemer die eerst deeltijds en daarna | Constitution interprété en ce sens qu'un travailleur qui, ayant |
voltijds heeft gewerkt alvorens arbeidsongeschikt te worden, recht | travaillé à temps partiel puis à temps plein avant de tomber en |
heeft op een compenserende opzeggingsvergoeding die wordt berekend op | incapacité de travail, a droit à une indemnité compensatoire de |
basis van het loon dat deeltijds werkelijk is geïnd, omdat hij, op de | préavis calculée sur la base de la rémunération réellement perçue à |
temps partiel, dès lors qu'à la date de la rupture de son contrat de | |
datum van verbreking van zijn arbeidsovereenkomst met vergoeding, op | travail moyennant indemnité il travaillait à sa propre demande (et |
eigen verzoek (en zonder het optreden van de adviserende arts van zijn | sans l'intervention du médecin-conseil de sa mutuelle) de nouveau à |
ziekenfonds), opnieuw deeltijds werkte en verhoudingsgewijs werd | temps partiel et était rémunéré à due concurrence, sans qu'un contrat |
bezoldigd, zonder dat een arbeidsovereenkomst is opgemaakt die voldeed | de travail satisfaisant aux conditions de forme prévues par l'article |
aan de bij artikel 11bis van de wet van 3 juli 1978 bepaalde | 11bis de la loi du 3 juillet 1978 ait été rédigé ? ». |
vormvereisten ? ». | |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid | B.1.1. La question préjudicielle porte sur la compatibilité de |
van artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de |
arbeidsovereenkomsten (hierna : Arbeidsovereenkomstenwet), zoals het | travail (ci-après : la loi relative aux contrats de travail), tel |
van toepassing was op het ogenblik van de aan de verwijzende rechter | qu'il était applicable au moment des faits soumis au juge a quo, avec |
voorgelegde feiten, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Het voormelde artikel 39 bepaalde : | L'article 39 précité disposait : |
« § 1. Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten, dan is de | « § 1er. Si le contrat a été conclu pour une durée indéterminée, la |
partij die de overeenkomst beëindigt zonder dringende reden of zonder | partie qui résilie le contrat sans motif grave ou sans respecter le |
inachtneming van de opzeggingstermijn vastgesteld in de artikelen 59, | |
82, 83, 84 en 115, gehouden de andere partij een vergoeding te betalen | délai de préavis fixé aux articles 59, 82, 83, 84 et 115, est tenue de |
die gelijk is aan het lopend loon dat overeenstemt hetzij met de duur | payer à l'autre partie une indemnité égale à la rémunération en cours |
van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte van die | correspondant soit à la durée du délai de préavis, soit à la partie de |
termijn. De vergoeding is nochtans steeds gelijk aan het lopend loon | ce délai restant à courir. L'indemnité est toutefois toujours égale au |
dat overeenstemt met de duur van de opzeggingstermijn, wanneer de | montant de la rémunération en cours correspondant à la durée du délai |
opzegging uitgaat van de werkgever en met miskenning van het bepaalde | de préavis, lorsque le congé est donné par l'employeur et en |
in artikel 38, § 3, van deze wet of in artikel 40 van de arbeidswet | méconnaissance des dispositions de l'article 38, § 3, de la présente |
van 16 maart 1971. | loi ou de l'article 40 de la loi sur le travail du 16 mars 1971. |
De opzeggingsvergoeding behelst niet alleen het lopende loon, maar ook | L'indemnité de congé comprend non seulement la rémunération en cours, |
de voordelen verworven krachtens de overeenkomst. | mais aussi les avantages acquis en vertu du contrat. |
[...] ». | [...] ». |
B.1.2. Het voormelde artikel 39 dient te worden gelezen in het licht | B.1.2. L'article 39 précité doit être lu à la lumière de l'article 37, |
van artikel 37, § 1, eerste lid, van de Arbeidsovereenkomstenwet, dat | § 1er, alinéa 1er, de la loi relative aux contrats de travail, demeuré |
onveranderd is gebleven en bepaalt : | inchangé et qui dispose : |
« Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten, dan heeft ieder | « Lorsque le contrat a été conclu pour une durée indéterminée, chacune |
der partijen het recht om die te beëindigen door opzegging aan de | des parties peut le résilier moyennant un préavis ». |
andere ». B.2. Krachtens de voormelde artikelen 37 en 39 van de | B.2. En vertu des articles 37 et 39 de la loi relative aux contrats de |
Arbeidsovereenkomstenwet konden arbeidsovereenkomsten die voor | travail précités, les contrats de travail qui ont été conclus pour une |
onbepaalde tijd zijn gesloten, eenzijdig worden beëindigd door middel | durée indéterminée pouvaient être résiliés unilatéralement moyennant |
van een opzeggingstermijn, of, bij ontstentenis daarvan, door middel | un préavis ou, à défaut, moyennant une indemnité compensatoire de |
van een compenserende opzeggingsvergoeding, het ontslag om dringende | préavis, hormis le licenciement pour motif grave. |
reden buiten beschouwing gelaten. | |
Met artikel 39 van de Arbeidsovereenkomstenwet beoogde de wetgever de | Par l'article 39 de la loi relative aux contrats de travail, le |
gevolgen van een eenzijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst | législateur visait à tempérer les effets que peut avoir une |
enigszins af te zwakken, door de opzegging in beginsel afhankelijk te | résiliation unilatérale du contrat de travail, en subordonnant en |
stellen van een zekere opzeggingstermijn of, bij ontstentenis daarvan, | principe la résiliation à un délai de préavis ou, à défaut, au |
van de betaling van een compenserende opzeggingsvergoeding. | paiement d'une indemnité compensatoire de préavis. |
De duur van de opzeggingstermijn werd geregeld in de artikelen 59, 82, | La durée du délai de préavis était réglée aux articles 59, 82, 83, 84 |
83, 84 en 115 van de Arbeidsovereenkomstenwet, al naargelang het ging | et 115 de la loi relative aux contrats de travail, selon qu'il |
om werklieden, bedienden of dienstboden. Krachtens artikel 39, § 1, | s'agissait d'ouvriers, d'employés ou de travailleurs domestiques. En |
van die wet werd de compenserende opzeggingsvergoeding bepaald aan de | vertu de l'article 39, § 1er, de cette loi, l'indemnité compensatoire |
hand van het « lopende loon », dat in beginsel overeenstemt hetzij met | de préavis était fixée sur la base de la « rémunération en cours », |
de duur van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte | qui correspond en principe soit à la durée du délai de préavis, soit à |
van die termijn. Artikel 39, § 1, tweede lid, preciseerde dat de | la partie restant à courir de ce délai. L'article 39, § 1er, alinéa 2, |
opzeggingsvergoeding niet alleen het lopende loon behelsde maar ook | précisait que l'indemnité de congé comprenait non seulement la |
alle voordelen verworven krachtens de overeenkomst. | rémunération en cours mais aussi tous les avantages acquis en vertu du |
B.3. De verwijzende rechter vraagt het Hof of de in het geding zijnde | contrat. B.3. Le juge a quo interroge la Cour sur le point de savoir si la |
bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in | disposition en cause est compatible avec les articles 10 et 11 de la |
zoverre de arbeidsongeschikte werknemer die het werk gedeeltelijk | Constitution en ce que le travailleur en incapacité de travail qui |
hervat op eigen verzoek, zonder het optreden van de adviserend | reprend partiellement le travail à sa demande, sans l'intervention du |
geneesheer van zijn ziekenfonds en bij ontstentenis van een | médecin-conseil de sa mutuelle et en l'absence de contrat de travail |
arbeidsovereenkomst die voldoet aan de vormvoorwaarden bepaald in | satisfaisant aux conditions de formes prescrites par l'article 11bis |
artikel 11bis van de Arbeidsovereenkomstenwet, recht zou hebben op een | de la loi relative aux contrats de travail, aurait droit à une |
compenserende opzeggingsvergoeding berekend op basis van het loon dat | indemnité compensatoire de préavis calculée sur la base de la |
hij voor zijn verminderde arbeidsprestaties heeft ontvangen. | rémunération perçue pour ses prestations de travail réduites. |
B.4.1. De eisende partij voor de verwijzende rechter voert aan dat de | B.4.1. La partie demanderesse devant le juge a quo soutient que la |
prejudiciële vraag geen enkel nut heeft voor het oplossen van het geschil, omdat zij zou steunen op een verkeerde beoordeling van de feitelijke elementen van de zaak. De deeltijdse werkhervatting door die eisende partij zou immers niet op vrijwillige basis zijn gebeurd, maar wegens de ongeschiktheid om het werk voltijds te hervatten. B.4.2. In de regel komt het het rechtscollege dat het Hof een vraag stelt, toe na te gaan of het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig is om het aan dat rechtscollege voorgelegde geschil te beslechten. Alleen wanneer dit klaarblijkelijk niet het geval is, kan het Hof beslissen de vraag niet te beantwoorden. | question préjudicielle n'a aucune utilité pour la solution du litige au motif qu'elle reposerait sur une appréciation erronée des éléments de fait de l'affaire. En effet, la reprise du travail à temps partiel par ladite partie demanderesse ne l'aurait pas été sur une base volontaire mais en raison d'une incapacité de reprendre le travail à temps plein. B.4.2. C'est en règle à la juridiction qui interroge la Cour qu'il appartient d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est utile à la solution du litige qu'elle doit trancher. Ce n'est que lorsque tel n'est manifestement pas le cas que la Cour peut décider de ne pas répondre à la question. |
B.4.3. Artikel 11bis van de Arbeidsovereenkomstenwet bepaalt : | B.4.3. L'article 11bis de la loi relative aux contrats de travail |
« De arbeidsovereenkomst gesloten voor deeltijdse arbeid moet voor | dispose : « Le contrat de travail conclu pour un travail à temps partiel doit |
iedere werknemer afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld, | être constaté par écrit pour chaque travailleur individuellement, au |
uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer de uitvoering van zijn | plus tard au moment où le travailleur commence l'exécution de son |
overeenkomst aanvangt. | contrat. |
Dit geschrift moet de overeengekomen deeltijdse arbeidsregeling en | Cet écrit doit mentionner le régime de travail à temps partiel et |
werkrooster vermelden. | l'horaire convenus. |
[...] | [...] |
Zo er geen overeenkomstig het eerste en het tweede lid gesteld | A défaut d'écrit conforme aux dispositions des premier et deuxième |
geschrift is, kan de werknemer de deeltijdse arbeidsregeling en | alinéas, le travailleur peut choisir le régime de travail et l'horaire |
werkrooster kiezen die hem het meest gunstig zijn onder dewelke die : | à temps partiel qui lui sont le plus favorables parmi ceux qui : |
- ofwel in het arbeidsreglement bepaald zijn; | - soit sont prévus par le règlement de travail; |
- ofwel, bij ontstentenis, uit elk ander document blijken waarvan het | - soit, à défaut, découlent de tout autre document dont la tenue est |
bijhouden is opgelegd door het koninklijk besluit nr. 5 van 23 oktober | imposée par l'arrêté royal n° 5 du 23 octobre 1978 relatif à la tenue |
1978 betreffende het bijhouden van sociale documenten. | des documents sociaux. |
[...] ». | [...] ». |
Te dezen heeft de verwijzende rechter in zijn vonnis vastgesteld dat | En l'espèce, le juge a quo a constaté dans son jugement qu'il n'était |
de partijen niet betwistten dat de eiseres, bij haar ontslag, werkte | pas contesté par les parties que la demanderesse, lors de son |
in het kader van een « de facto » deeltijdse arbeidsovereenkomst, | licenciement, travaillait dans le cadre d'un contrat de travail « de |
zonder dat een geschrift is opgemaakt overeenkomstig het voormelde | facto » à temps partiel, sans qu'un écrit conforme à l'article 11bis |
artikel 11bis van de wet van 3 juli 1978. De verwijzende rechter heeft | précité de la loi du 3 juillet 1978 ait été établi. Le juge a quo a |
eveneens vastgesteld dat het ging om een arbeidsduurvermindering | également constaté qu'il s'agissait d'une réduction du temps de |
buiten het wettelijke kader van de herstelwet van 22 januari 1985 | travail hors du cadre légal de la loi de redressement du 22 janvier |
houdende sociale bepalingen. De verwijzende rechter heeft bijgevolg | 1985 contenant des dispositions sociales. Le juge a quo a, en |
geoordeeld dat de eiseres halftijds heeft willen werken, zonder enig | conséquence, jugé que la demanderesse avait voulu travailler à |
optreden van de adviserend geneesheer van haar ziekenfonds en dat de | mi-temps, sans aucune intervention du médecin-conseil de sa mutuelle |
omstandigheden die ten grondslag liggen aan het geschil, hierdoor | et que de ce fait, les circonstances à l'origine du litige étaient |
verschilden van die van een arbeidsongeschikte werknemer die het werk | différentes de celles d'un travailleur en incapacité de travail qui |
gedeeltelijk hervat met de toestemming van de adviserend geneesheer | reprend partiellement le travail avec l'accord du médecin-conseil de |
van zijn ziekenfonds. | sa mutuelle. |
B.4.4. De kwestie van de vrijwillige deeltijdse werkhervatting door de | B.4.4. La question de la reprise volontaire du travail à temps partiel |
eiseres voor de verwijzende rechter en van de gevolgen die daaruit | par la partie demanderesse devant le juge a quo et des conséquences |
voortvloeien ten aanzien van de kwalificatie van de | qui en résultent quant à la qualification du contrat de travail |
arbeidsovereenkomst, vormen rechtspunten die verband houden met de | constituent des points de droit liés au fond du litige soumis au juge |
grond van het aan de verwijzende rechter voorgelegde geschil en die uitsluitend onder diens bevoegdheid vallen. Het blijkt niet dat de verwijzende rechter aan het Hof een vraag heeft gesteld die klaarblijkelijk niet relevant is om het aan hem voorgelegde geschil te beslechten. B.4.5. De exceptie wordt verworpen. B.5. Het Hof beperkt de draagwijdte van de gestelde vraag tot de hypothese van een arbeidsongeschikte werknemer die het werk vrijwillig deeltijds hervat en recht heeft op een compenserende opzeggingsvergoeding die berekend is op basis van het loon dat hij ontvangt in ruil voor deeltijdse arbeidsprestaties. | a quo et qui relèvent de la seule compétence de ce dernier. Il n'apparaît pas que le juge a quo ait posé à la Cour une question qui ne soit manifestement pas pertinente pour trancher le litige qui lui est soumis. B.4.5. L'exception est rejetée. B.5. La Cour limite la portée de la question qui lui est posée à l'hypothèse d'un travailleur en incapacité de travail qui reprend volontairement le travail à temps partiel et a droit à une indemnité compensatoire de préavis calculée sur la base de la rémunération perçue en contrepartie de prestations de travail à temps partiel. |
B.6.1. Bij zijn arrest nr. 89/2009 van 28 mei 2009 heeft het Hof | B.6.1. Par son arrêt n° 89/2009 du 28 mai 2009, la Cour a jugé que |
geoordeeld dat artikel 39, § 1, van de Arbeidsovereenkomstenwet de | l'article 39, § 1er, de la loi relative aux contrats de travail |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet schond indien het in die zin wordt | violait les articles 10 et 11 de la Constitution s'il est interprété |
geïnterpreteerd dat de arbeidsongeschikte werknemer die met | en ce sens que le travailleur en incapacité de travail qui reprend |
toestemming van de adviserend geneesheer van zijn ziekenfonds het werk | partiellement le travail avec l'accord du médecin-conseil de sa |
gedeeltelijk hervat, recht had op een opzeggingsvergoeding waarvan het | mutuelle avait droit à une indemnité de congé dont le montant est |
bedrag wordt berekend op basis van het lopende loon waarop hij recht | calculé sur la base de la rémunération à laquelle il a droit pour ses |
heeft voor zijn verminderde arbeidsprestaties. | prestations de travail réduites. |
Het Hof oordeelde dat het aldus geïnterpreteerde artikel 39 | La Cour a jugé que l'article 39, ainsi interprété, avait des effets |
onevenredige gevolgen had wanneer de arbeidsongeschikte werknemer zich | disproportionnés lorsque le travailleur en incapacité de travail se |
bevindt in een situatie van deeltijdse hervatting en derhalve van | trouve dans une situation de reprise à temps partiel et, dès lors, |
deeltijdse tewerkstelling waarvoor hij niet zelf kiest, maar waartoe | d'emploi à temps partiel qu'il ne choisit pas lui-même mais auquel il |
hij ingevolge zijn gezondheidstoestand wordt gebracht, in | |
tegenstelling tot de werknemer in een stelsel van deeltijdse | est contraint par son état de santé, à la différence des travailleurs |
arbeidsprestaties met toepassing van de artikelen 101 en 103 van de | bénéficiant d'un régime de prestations de travail à temps partiel en |
herstelwet van 22 januari 1985, waarover het Hof zich heeft | application des articles 101 et 103 de la loi de redressement du 22 |
uitgesproken bij zijn arresten nrs. 51/2008 van 13 maart 2008 en | janvier 1985, sur lesquels la Cour a statué par ses arrêts nos 51/2008 |
77/2008 van 8 mei 2008. | du 13 mars 2008 et 77/2008 du 8 mai 2008. |
B.6.2. Het Hof heeft evenwel geoordeeld dat artikel 39, § 1, van de | B.6.2. La Cour a toutefois jugé que l'article 39, § 1er, de la loi |
Arbeidsovereenkomstenwet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet | relative aux contrats de travail ne viole pas les articles 10 et 11 de |
schendt indien het in die zin wordt geïnterpreteerd dat de | la Constitution s'il est interprété en ce sens que le travailleur en |
arbeidsongeschikte werknemer die met toestemming van de adviserend geneesheer van zijn ziekenfonds het werk gedeeltelijk hervat, recht heeft op een opzeggingsvergoeding waarvan het bedrag wordt berekend op basis van het lopende loon voor volledige arbeidsprestaties waarop hij recht heeft krachtens zijn arbeidsovereenkomst op het ogenblik van de opzegging. B.7. Elke vorm van loopbaanvermindering door een werknemer die zijn prestaties op vrijwillige basis beperkt, wordt gekenmerkt door de vrije keuze van de werknemer. Dat geldt niet voor de deeltijdse schorsing van een arbeidsovereenkomst als gevolg van een gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid, die daarentegen wordt gekenmerkt door de | incapacité de travail qui reprend partiellement le travail avec l'accord du médecin-conseil de sa mutuelle a droit à une indemnité de congé dont le montant est calculé sur la base de la rémunération en cours pour des prestations de travail complètes, à laquelle il a droit en vertu de son contrat de travail au moment du préavis. B.7. Toute forme de diminution de carrière par un travailleur qui réduit ses prestations sur une base volontaire se caractérise par le libre choix du travailleur. Il en va autrement de la suspension à temps partiel d'un contrat de travail à la suite d'une incapacité de travail partielle qui, elle, se |
onmogelijkheid voor de werknemer om zijn arbeid te verrichten. Artikel | caractérise par l'impossibilité pour le travailleur de fournir son |
31, § 1, van de Arbeidsovereenkomstenwet bepaalt immers dat de | travail. L'article 31, § 1er, de la loi relative aux contrats de |
onmogelijkheid voor de werknemer om zijn werk te verrichten als gevolg | travail prévoit, en effet, que l'impossibilité pour le travailleur de |
van een ziekte of een ongeval, de uitvoering van de overeenkomst | fournir son travail à la suite d'une maladie ou d'un accident suspend |
schorst. | l'exécution du contrat. |
B.8.1. Krachtens artikel 39, § 1, van de Arbeidsovereenkomstenwet | B.8.1. En vertu de l'article 39, § 1er, de la loi relative aux |
hebben alle werknemers die door de werkgever worden ontslagen zonder | contrats de travail, tous les travailleurs que l'employeur licencie |
inachtneming van de opzeggingstermijn, recht op een | sans respecter le délai de préavis ont droit à une indemnité de congé |
opzeggingsvergoeding die gelijk is aan het lopende loon dat | égale à la rémunération en cours correspondant soit à la durée du |
overeenstemt met hetzij de duur van de opzeggingstermijn, hetzij het | délai de préavis, soit à la partie de ce délai restant à courir. |
resterende gedeelte van die termijn. Volgens de verwijzende rechter in | D'après le juge a quo en l'espèce, la « rémunération en cours » |
de onderhavige zaak stemt het « lopende loon » in geval van | correspond en cas de prestations de travail réduites, à la |
verminderde arbeidsprestaties overeen met het werkelijk geïnde loon en | rémunération réellement perçue et non à la rémunération à temps plein |
niet met het vroeger geïnde voltijdse loon. | perçue auparavant. |
B.8.2. Artikel 101 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende de | B.8.2. L'article 101 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 |
sociale bepalingen luidt : | contenant des dispositions sociales dispose : |
« Wanneer de uitvoering van de arbeidsovereenkomst wordt geschorst met | « Lorsque l'exécution du contrat de travail est suspendue en |
toepassing van de artikelen 100, eerste lid, en 100bis of wanneer de | application des articles 100, alinéa 1er, et 100bis ou lorsque les |
arbeidsprestaties worden verminderd met toepassing van artikel 102, § | prestations de travail sont réduites en application de l'article 102, |
1 en 102bis, mag de werkgever geen handeling verrichten die ertoe | § 1er, et 102bis, l'employeur ne peut faire aucun acte tendant à |
strekt eenzijdig een einde te maken aan de dienstbetrekking, behalve | mettre fin unilatéralement à la relation de travail, sauf pour motif |
om een dringende reden als bedoeld in artikel 35 van de wet van 3 juli | grave au sens de l'article 35 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux |
1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, of om een voldoende reden. | contrats de travail, ou pour motif suffisant. |
Dit verbod gaat in : | Cette interdiction prend cours : |
- de dag van het akkoord of, | - le jour de l'accord ou; |
- de dag van de aanvraag in geval van toepassing van de artikelen | - le jour de la demande en cas d'application des articles 100bis, et |
100bis en 105, § 1, evenals in alle gevallen waarbij de werknemer een | 105, § 1er, ainsi que dans tous les cas où le travailleur peut |
recht op loopbaanonderbreking kan inroepen. | invoquer un droit à l'interruption de carrière. |
Als voldoende reden geldt een door de rechter als zodanig bevonden | Est suffisant le motif qui a été reconnu tel par le juge et dont la |
reden waarvan de aard en de oorsprong vreemd zijn aan de in de | nature et l'origine sont étrangères à la suspension visée aux articles |
artikelen 100 en 100bis bedoelde schorsing of de in de artikelen 102 | 100 et 100bis ou à la réduction visée aux articles 102 et 102bis. |
en 102bis bedoelde vermindering. | |
[...] | [...] |
Dit verbod eindigt drie maanden na het einde van de schorsing van de | Cette interdiction prend fin trois mois après la fin de la suspension |
uitvoering van de arbeidsovereenkomst of de vermindering van de | de l'exécution du contrat de travail ou de la réduction des |
arbeidsprestaties. | prestations de travail. |
De werkgever die, ondanks de bepalingen van het eerste lid, de | L'employeur qui, malgré les dispositions de l'alinéa 1er, résilie le |
arbeidsovereenkomst beëindigt zonder een dringende reden of een | contrat de travail sans motif grave ni motif suffisant, est tenu de |
voldoende reden, is gehouden om aan de werknemer een forfaitaire | payer au travailleur une indemnité forfaitaire égale à la rémunération |
vergoeding te betalen die gelijk is aan het loon van zes maanden, | de six mois, sans préjudice des indemnités dues au travailleur en cas |
onverminderd de vergoedingen die bij een verbreking van de | de rupture du contrat de travail. |
arbeidsovereenkomst aan de werknemer moeten worden betaald. | |
[...] ». | [...] ». |
Artikel 103 van dezelfde wet bepaalt : | L'article 103 de la même loi dispose : |
« De termijn van de opzegging ter kennis gebracht aan de werknemer die | « En cas de résiliation unilatérale du contrat de travail par |
l'employeur, le délai de préavis notifié au travailleur qui a réduit | |
zijn arbeidsprestaties overeenkomstig artikel 102 en 102bis heeft | ses prestations conformément à l'article 102 et 102bis sera calculé |
verminderd, zal ingeval van eenzijdige beëindiging van de | comme s'il n'avait pas réduit ses prestations. Il faut également tenir |
arbeidsovereenkomst door de werkgever, worden berekend alsof de | compte de ce même délai de préavis pour déterminer l'indemnité prévue |
werknemer zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. Met de duur van | |
deze opzeggingstermijn moet eveneens rekening worden gehouden bij het | |
vaststellen van de vergoeding, bedoeld bij artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 ». | à l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 ». |
B.8.3. Met de aanneming van artikel 101 van de herstelwet van 22 | B.8.3. Par l'adoption de l'article 101 de la loi de redressement du 22 |
januari 1985 heeft de wetgever een bijkomende bescherming geboden | janvier 1985, le législateur a offert une protection supplémentaire |
contre le licenciement au travailleur salarié qui interrompt sa | |
tegen ontslag aan de werknemer die zijn beroepsloopbaan onderbreekt of | carrière professionnelle ou qui réduit ses prestations de travail, en |
die zijn arbeidsprestaties vermindert, door de ontslagmogelijkheden te | limitant les possibilités de licenciement au licenciement pour motif |
beperken tot een ontslag om dringende of om voldoende reden en door in | grave ou pour un motif suffisant et en imposant, en cas de |
geval van onrechtmatig ontslag een forfaitaire vergoeding op te leggen | licenciement abusif, une indemnité forfaitaire égale à la rémunération |
gelijk aan het loon van zes maanden, bovenop de eventuele | de six mois, en plus de l'éventuelle indemnité compensatoire de |
compenserende ontslagvergoeding. Enerzijds, wordt aldus het risico | préavis. D'une part, l'on limite ainsi le risque de voir l'employeur |
beperkt dat de werkgever de periode van loopbaanonderbreking of | profiter de la période d'interruption de carrière ou de prestations de |
verminderde arbeidsprestaties zou aangrijpen om tot ontslag over te | travail réduites pour procéder au licenciement, et, d'autre part, |
gaan en, anderzijds, biedt het een stimulans voor meer flexibel werken | cette disposition stimule la flexibilité et la redistribution du |
en voor een herverdeling van arbeid die onder meer met de herstelwet | travail qui est notamment encouragée par la loi de redressement du 22 |
van 22 januari 1985 worden aangemoedigd. | janvier 1985. |
Artikel 103 van de herstelwet van 22 januari 1985 bepaalt eveneens dat | L'article 103 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 prévoit |
de termijn van de opzegging ter kennis gebracht aan de werknemer die | également que le délai de préavis notifié au travailleur qui a réduit |
zijn arbeidsprestaties overeenkomstig de artikelen 102 en 102bis heeft | ses prestations conformément aux articles 102 et 102bis - c'est-à-dire |
verminderd - dit zijn de gevallen van deeltijdse vermindering van | en cas de réduction à temps partiel des prestations de travail de 1/5, |
arbeidsprestaties met 1/5, 1/4, 1/3 of 1/2 of, bij | 1/4, 1/3 ou 1/2 ou, en cas de réduction du temps de travail pour soins |
arbeidsduurvermindering voor palliatieve bijstand, met 1/5 of 1/2 -, | palliatifs, de 1/5 ou de 1/2 - sera calculé comme s'il n'avait pas |
zal worden berekend alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had | réduit ses prestations. Cet article dispose en outre qu'il faut |
verminderd. Dat artikel bepaalt bovendien dat met de duur van die | également tenir compte de ce même délai de préavis pour déterminer |
opzeggingstermijn eveneens rekening moet worden gehouden bij het | |
vaststellen van de vergoeding bedoeld bij artikel 39 van de wet van 3 | l'indemnité prévue à l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978. |
juli 1978. Met de voormelde artikelen 101 en 103 heeft de wetgever de | Par les articles 101 et 103 précités, le législateur a ainsi entendu |
loopbaanonderbreking aldus voldoende aantrekkelijk willen maken door de werkzekerheid van de betrokken werknemers te waarborgen en de mogelijk onevenredige gevolgen van een ontslag tijdens of vanwege die onderbreking te matigen. Er kan hem evenwel niet in redelijkheid worden verweten dat hij niet zover is gegaan om ook voor het bedrag van de opzeggingsvergoeding te bepalen dat moet worden uitgegaan van het basisjaarloon alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. B.9. Rekening houdend met de in B.8 omschreven maatregelen teneinde de werknemers te beschermen die hun arbeidsprestaties verminderen wanneer een werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigt zonder dringende reden | rendre l'interruption de carrière suffisamment attrayante, en garantissant la sécurité d'emploi des travailleurs concernés et en tempérant les effets, qui peuvent être disproportionnés, d'un licenciement au cours de l'interruption de carrière ou en raison de cette interruption. Il ne peut toutefois raisonnablement lui être reproché de ne pas avoir de surcroît également prévu qu'il fallait se fonder sur la rémunération annuelle de base comme si le travailleur n'avait pas réduit ses prestations de travail pour fixer le montant de l'indemnité de congé. B.9. En effet, compte tenu des mesures décrites en B.8 visant à protéger les travailleurs qui réduisent leurs prestations de travail |
of om een reden waarvan de aard en de oorsprong niet vreemd zijn aan die vermindering van de arbeidsprestaties, is het immers niet zonder redelijke verantwoording het bedrag van de opzeggingsvergoeding te berekenen op basis van het lopende loon waarop de werknemer het recht heeft voor zijn verminderde arbeidsprestaties wanneer die vermindering van de prestaties een vrijwillig karakter heeft voor de werknemer. B.10. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof | lorsqu'un employeur met fin au contrat de travail en l'absence de motif grave ou pour un motif dont la nature et l'origine ne sont pas étrangères à cette réduction des prestations de travail, il n'est pas sans justification raisonnable de calculer le montant de l'indemnité de congé sur la base de la rémunération en cours à laquelle le travailleur a droit pour ses prestations de travail réduites lorsque cette réduction des prestations a un caractère volontaire dans le chef du travailleur. B.10. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | L'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats |
arbeidsovereenkomsten schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | de travail ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution s'il |
niet indien het in die zin wordt geïnterpreteerd dat de | est interprété en ce sens que le travailleur en incapacité de travail |
arbeidsongeschikte werknemer die het werk gedeeltelijk hervat op | qui reprend partiellement le travail sur une base volontaire sans |
vrijwillige basis zonder de toestemming van de adviserend geneesheer, | l'accord du médecin-conseil a seulement droit à une indemnité de congé |
alleen recht heeft op een opzeggingsvergoeding waarvan het bedrag is | dont le montant est calculé sur la base de la rémunération en cours à |
berekend op basis van het lopende loon waarop hij recht heeft voor | laquelle il a droit pour ses prestations de travail réduites. |
zijn verminderde arbeidsprestaties. | |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 16 oktober 2014. | la Cour constitutionnelle, le 16 octobre 2014. |
De griffier, | Le greffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
De voorzitter, | Le président, |
J. Spreutels | J. Spreutels |