Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 129/2014 van 19 september 2014 Rolnummer : 5718 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 4.2.24 en 4.4.20 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad van State. Het Grondwetteli samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 129/2014 van 19 september 2014 Rolnummer : 5718 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 4.2.24 en 4.4.20 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad van State. Het Grondwetteli samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, (...) Extrait de l'arrêt n° 129/2014 du 19 septembre 2014 Numéro du rôle : 5718 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4.2.24 et 4.4.20 du « Code flamand de l'Aménagement du Territoire », posée par le Conseil d'Etat. La Cou composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moer(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 129/2014 van 19 september 2014 Extrait de l'arrêt n° 129/2014 du 19 septembre 2014
Rolnummer : 5718 Numéro du rôle : 5718
In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 4.2.24 en En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4.2.24 et
4.4.20 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad 4.4.20 du « Code flamand de l'Aménagement du Territoire », posée par
van State. le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en F. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et F. Daoût,
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A.
voorzitterschap van voorzitter A. Alen, Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest nr. 224.656 van 16 september 2013 in zake Felix Willems Par arrêt n° 224.656 du 16 septembre 2013 en cause de Felix Willems
tegen de deputatie van de provincieraad van Vlaams-Brabant, waarvan de contre la députation du conseil provincial du Brabant flamand, dont
expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 23 september 2013, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Uit artikel 4.2.24 VCRO volgt dat een regularisatievergunning mogelijk is voor vergunningsplichtige handelingen verricht zonder stedenbouwkundige vergunning indien de aanvraag tot regularisatie op alle stedenbouwkundige regels, voorschriften en criteria gunstig wordt beoordeeld. Die regel geldt voor iedereen die vergunningsplichtige handelingen heeft verricht zonder stedenbouwkundige vergunning. Het herbouwen van een zonevreemde woning of constructie (zijnde een handeling bestaande in de afbraak en vervanging door een nieuwe constructie) is een vergunningsplichtige handeling (artikel 4.4.13 en 4.4.17 VCRO). Indien het feit dat de initiële (of oude) zonevreemde woning of constructie niet meer bestaat op het ogenblik van een aanvraag tot regularisatie van dergelijke handeling en artikel 4.4.20 VCRO tot gevolg zouden hebben dat een regularisatievergunning voor het herbouwen van een zonevreemde woning of constructie niet mogelijk is (omdat er een afbraak van die woning of constructie is gebeurd en dit zonder voorafgaandelijke vergunning tot verbouw of tot herbouw), brengt dit mee dat de persoon, die zonder vergunning een zonevreemde woning of constructie heeft herbouwd, onmogelijk een regularisatie kan bekomen voor de door hem verrichte handeling enkel en alleen omdat hij die handeling heeft verricht zonder vergunning. l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 23 septembre 2013, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : « Il résulte de l'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire qu'il est possible d'obtenir un permis de régularisation pour les actes soumis à autorisation qui ont été réalisés sans permis d'urbanisme, à condition que la demande de régularisation soit appréciée favorablement par rapport à l'ensemble des règles, prescriptions et critères d'urbanisme. Cette règle vaut pour toute personne ayant réalisé, sans permis d'urbanisme, des actes soumis à autorisation. La reconstruction d'une habitation ou construction non conforme à la destination de la zone (soit un acte consistant en la démolition d'une construction et son remplacement par une nouvelle construction) est un acte soumis à autorisation (articles 4.4.13 et 4.4.17 du Code flamand de l'aménagement du territoire). Si le fait que l'habitation ou construction initiale (ou ancienne) non conforme à la destination de la zone n'existe plus au moment de la demande de régularisation d'un tel acte et l'article 4.4.20 du Code flamand de l'aménagement du territoire auraient pour effet qu'il n'est pas possible d'obtenir un permis de régularisation pour la reconstruction d'une habitation ou construction non conforme à la destination de la zone (parce que la démolition de cette habitation ou construction a été réalisée sans permis de transformation ou de reconstruction préalable), il s'ensuit que la personne qui a reconstruit, sans permis, une habitation ou construction non conforme à la destination de la zone ne peut pas obtenir de régularisation pour l'acte réalisé, pour la seule et unique raison que cet acte a été effectué sans permis.
Is dit niet in strijd met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, nu Ceci n'est-il pas contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution,
eenieder een regularisatievergunning kan bekomen voor dès lors que toute personne peut obtenir un permis de régularisation
vergunningsplichtige handelingen verricht zonder stedenbouwkundige pour les actes soumis à autorisation qui ont été réalisés sans permis
vergunning indien de aanvraag tot regularisatie op alle d'urbanisme, à condition que la demande de régularisation soit
appréciée favorablement par rapport à l'ensemble des règles,
stedenbouwkundige regels, voorschriften en criteria gunstig wordt prescriptions et critères d'urbanisme, mais que la personne qui, sans
beoordeeld, maar dit recht niet geldt voor de persoon, die zonder permis d'urbanisme, a reconstruit une habitation non conforme à la
stedenbouwkundige vergunning, een zonevreemde woning heeft herbouwd, destination de la zone n'a pas ce droit, au seul motif qu'elle ne
enkel omdat hij voor de afbraak geen aan die handeling voorafgaande disposait pas, pour la démolition, d'un permis de transformation ou de
stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of herbouw had ? ». reconstruction préalable à cet acte ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Artikel 4.2.24 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) B.1.1. L'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire
bepaalt : dispose :
« § 1. Een regularisatievergunning is een stedenbouwkundige vergunning of een verkavelingsvergunning die tijdens of nà het verrichten van vergunningsplichtige handelingen wordt afgeleverd. Bij de beoordeling van het aangevraagde worden de actuele regelgeving, stedenbouwkundige voorschriften en eventuele verkavelingsvoorschriften als uitgangspunt genomen. § 2. Een aanvraag tot regularisatie bevat een afschrift van eventuele processen-verbaal, administratieve beslissingen en rechterlijke beslissingen met betrekking tot de constructie, dewelke ter kennis van de aanvrager werden gebracht. § 3. Het niet vervolgen van een inbreuk door de overheid, wettigt op « § 1er. Un permis de régularisation est une autorisation urbanistique ou un permis de lotir qui est délivré pendant ou après l'exécution des actes faisant l'objet du permis. La législation actuelle, les prescriptions urbanistiques et les éventuelles prescriptions de lotissement constituent le point de départ pour l'évaluation de la demande. § 2. Une demande de régularisation comprend les copies de l'éventuel procès-verbal et des éventuelles décisions administratives et judiciaires se rapportant à la construction et dont le requérant a été informé. § 3. Le fait que les autorités n'engagent pas de poursuites par rapport à une infraction ne constitue pas en soi une validation de la
zich de regularisatie niet. régularisation.
De sanctionering van een inbreuk sluit een regularisatie niet uit. La sanction d'une infraction n'exclut pas une régularisation.
§ 4. De regularisatievergunning wordt afgeleverd met inachtneming van § 4. Le permis de régularisation est délivré en tenant compte des
de gebruikelijke beoordelingscriteria en conform de gebruikelijke critères d'évaluation ordinaires et conformément à la procédure
vergunningsprocedure. Aan de vergunning kunnen de voorwaarden en d'autorisation habituelle. Les conditions et les charges, mentionnées
lasten, vermeld in artikel 4.2.19 en 4.2.20, worden verbonden. dans les articles 4.2.19 et 4.2.20, peuvent être liées au permis. Sans
Onverminderd de gebruikelijke verplichtingen tot de organisatie van préjudice des obligations ordinaires vis-à-vis de l'organisation d'une
een openbaar onderzoek over een vergunningsaanvraag, geldt dat enquête publique relative à une demande de permis, une enquête
alleszins een openbaar onderzoek moet worden ingericht indien het publique doit de toute façon être menée si l'objet de la demande de
voorwerp van de regularisatieaanvraag gelegen is in ruimtelijk régularisation est situé dans une zone vulnérable du point de vue
kwetsbaar gebied ». spatial ».
B.1.2. Artikel 4.4.20 van de VCRO bepaalt : B.1.2. L'article 4.4.20 du Code flamand de l'aménagement du territoire dispose :
« § 1. De mogelijkheden, vermeld in onderafdeling 2, zijn van « § 1er. Les possibilités mentionnées dans la sous-division 2 sont
overeenkomstige toepassing op zonevreemde woningen of andere d'application correspondante aux habitations étrangères à la zone ou à
constructies die geheel of gedeeltelijk zijn afgebroken, indien d'autres constructions entièrement ou partiellement démolies, s'il a
voldaan is aan beide hiernavolgende voorwaarden : été satisfait aux deux conditions suivantes :
1° voorafgaand aan de afbraak werd een stedenbouwkundige vergunning 1° une autorisation urbanistique pour transformation ou reconstruction
tot verbouw of tot herbouw afgeleverd, en de aanvrager wenst het plan a été délivrée avant la démolition et le requérant souhaite à présent adapter ou convertir le plan en reconstruction;
nu aan te passen of om te zetten naar herbouw; 2° la demande est introduite dans le délai de validité de
2° de aanvraag wordt ingediend binnen de geldigheidstermijn van de l'autorisation urbanistique initiale de reconstruction ou de transformation.
initiële stedenbouwkundige vergunning tot herbouw of tot verbouw. Chaque référence au volume de construction existant d'une habitation
Telkens in onderafdeling 2 gerefereerd wordt aan het bestaande ou d'une autre construction dans la sous-division 2 sous-entend, pour
bouwvolume van een woning of een andere constructie, wordt daaronder
voor de toepassing van het eerste lid het bouwvolume, voorafgaand aan l'application du premier alinéa, le volume de construction avant la
de afbraak, verstaan. démolition.
§ 2. De mogelijkheden die ingevolge de toepassing van § 1 worden § 2. Les possibilités offertes en conséquence de l'application du § 1er
geboden, gelden niet in : ne valent pas dans :
1° ruimtelijk kwetsbare gebieden, met uitzondering van parkgebieden; 1° les zones vulnérables d'un point de vue spatial, à l'exception des zones de parc;
2° recreatiegebieden, zijnde de als dusdanig door een plan van aanleg 2° les zones de récréation, notamment les zones affectées en tant que
aangewezen gebieden, en de gebieden, geordend door een ruimtelijk telles par un plan d'aménagement et les zones régies par un plan
uitvoeringsplan, die onder de categorie van gebiedsaanduiding ' d'exécution spatial qui relèvent de la catégorie d'affectation de zone
recreatie ' sorteren ». ' récréation ' ».
B.2. Uit de prejudiciële vraag blijkt op voldoende duidelijke wijze B.2. Il ressort suffisamment clairement de la question préjudicielle
dat de verwijzende rechter van het Hof wenst te vernemen of de que le juge a quo demande à la Cour si la condition prévue par
voorwaarde waarin artikel 4.4.20, § 1, eerste lid, 1°, van de VCRO l'article 4.4.20, § 1er, alinéa 1er, 1°, du Code flamand de
l'aménagement du territoire pour accorder des dérogations aux
voorziet, om bij de vergunningverlening voor een recent afgebroken prescriptions urbanistiques dans le cadre de la délivrance d'un permis
zonevreemde woning afwijkingen van stedenbouwkundige voorschriften toe pour une habitation récemment démolie, non conforme à la destination
te staan, strijdig is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet de la zone, est contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution
wanneer zij wordt toegepast in het kader van een aanvraag voor een lorsqu'elle est appliquée dans le cadre d'une demande d'un permis de
regularisatievergunning bedoeld in artikel 4.2.24 van de VCRO. Een categorie van personen zou daardoor van de mogelijkheid om een regularisatievergunning te verkrijgen worden uitgesloten, meer bepaald degenen die zich in de situatie bevinden waarin voorafgaand aan de afbraak geen stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw werd afgegeven. B.3. De ruimtelijke ordening van het Vlaamse Gewest, de provincies en de gemeenten wordt vastgelegd in ruimtelijke structuurplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verordeningen (artikel 1.1.3 van de VCRO). De ruimtelijke ordening is gericht op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de ruimte wordt beheerd ten behoeve van de huidige generatie, zonder dat de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang worden gebracht. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen. Er wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor het leefmilieu en de culturele, economische, esthetische en sociale gevolgen. Op die manier wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit régularisation visée à l'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire. Une catégorie de personnes serait ainsi exclue de la possibilité d'obtenir un permis de régularisation, plus précisément les personnes qui se trouvent dans la situation où, avant la démolition, il n'a pas été délivré de permis d'urbanisme en vue de la transformation ou de la reconstruction. B.3. L'aménagement du territoire de la Région flamande, des provinces et des communes est déterminé dans des schémas de structure d'aménagement, des plans d'exécution spatiaux et des règlements (article 1.1.3 du Code flamand de l'aménagement du territoire). L'aménagement du territoire est axé sur un développement spatial durable, gérant l'espace disponible au profit de la présente génération, sans pour autant compromettre les besoins des générations futures. A cet effet, les besoins spatiaux des différentes activités sociales sont simultanément comparés. La portée spatiale, l'impact environnemental et les conséquences culturelles, économiques, esthétiques et sociales sont pris en compte. C'est ainsi que l'on cherche à optimiser la qualité spatiale (article 1.1.4 du Code flamand
(artikel 1.1.4 van de VCRO). de l'aménagement du territoire).
B.4. Artikel 4.2.1 van de VCRO voert een vergunningenstelsel in voor bepaalde handelingen, waaronder het afbreken en het herbouwen (artikel 4.1.1, 6°, van de VCRO) van een constructie (artikel 4.1.1, 3°, van de VCRO). De vermelde handelingen worden daardoor niet onmogelijk gemaakt maar wel in het algemeen belang aan toezicht onderworpen. In dat stelsel staat de bevoegde overheid die een stedenbouwkundige vergunning verleent voor het afbreken of herbouwen van een constructie iets toe wat tevoren niet geoorloofd was. B.5. Een stedenbouwkundige vergunning kan ook worden afgegeven tijdens of na het verrichten van vergunningsplichtige handelingen. Het gaat in dat geval om een regularisatievergunning. Artikel 4.2.24 van de VCRO met betrekking tot de regularisatievergunning is louter een bevestiging van het vergunningenstelsel. Het vormt geen afzonderlijke vergunningsgrond. De B.4. L'article 4.2.1 du Code flamand de l'aménagement du territoire prévoit un régime de permis pour certains actes, dont la démolition et la reconstruction (article 4.1.1, 6°, du Code flamand de l'aménagement du territoire) d'une construction (article 4.1.1, 3°, du Code flamand de l'aménagement du territoire). Les actes mentionnés ne sont pas rendus impossibles mais sont, dans l'intérêt général, soumis à un contrôle. Dans ce système, l'autorité compétente qui délivre un permis d'urbanisme, autorise, pour la démolition ou la reconstruction d'une construction, un acte qui n'était pas autorisé auparavant. B.5. Un permis d'urbanisme peut également être délivré pendant ou après l'exécution des actes soumis à autorisation. Il s'agit dans ce cas d'un permis de régularisation. L'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire, relatif au permis de régularisation, constitue une simple confirmation du régime des autorisations. Il ne constitue pas un motif
regularisatievergunning wordt afgegeven met inachtneming van de d'autorisation distinct. Le permis de régularisation est délivré sur
gebruikelijke beoordelingscriteria en conform de gebruikelijke la base des critères d'appréciation usuels et conformément à la
vergunningsprocedure. Bij de beoordeling van het aangevraagde worden procédure d'autorisation ordinaire. Dans le cadre de l'examen de la
de actuele regelgeving, stedenbouwkundige voorschriften en eventuele demande, la réglementation actuelle, les prescriptions d'urbanisme et
verkavelingsvoorschriften als uitgangspunt genomen. les éventuelles prescriptions de lotissement sont prises comme point
Het loutere feit dat de vergunning in kwestie tijdens of na het de départ.
verrichten van vergunningsplichtige handelingen wordt afgegeven, en La simple circonstance que le permis en question est délivré pendant
niet vooraleer die handelingen worden aangevangen, vereist niet dat de ou après l'exécution d'actes soumis à autorisation et pas avant le
vergunningsprocedure verschillend dient te zijn (arrest nr. 8/2011 van commencement de ces actes n'exige pas que la procédure d'autorisation
27 januari 2011, B.19.4.2). soit différente (arrêt n° 8/2011 du 27 janvier 2011, B.19.4.2).
B.6. Overeenkomstig artikel 4.3.1, § 1, eerste lid, 1°, a), van de B.6. Conformément à l'article 4.3.1, § 1er, alinéa 1er, 1°, a), du
VCRO geldt onder meer de regel dat de vergunning wordt geweigerd Code flamand de l'aménagement du territoire, le permis est refusé si
indien het aangevraagde onverenigbaar is met stedenbouwkundige la demande est incompatible avec les prescriptions urbanistiques qui
voorschriften die reglementaire bepalingen zijn (artikel 1.1.2, 13°, sont des dispositions réglementaires (article 1.1.2, 13°, du Code
van de VCRO) of verordenende kracht hebben (artikel 7.4.4, § 1, van de flamand de l'aménagement du territoire) ou qui ont valeur
VCRO). Een aanvraag die niet in overeenstemming is met de réglementaire (article 7.4.4, § 1er, du même Code). Il ne peut en
stedenbouwkundige voorschriften is in beginsel niet vergunbaar. principe être fait droit à une demande non conforme aux prescriptions
urbanistiques.
B.7. Hoofdstuk 4 van titel IV van de VCRO somt evenwel de B.7. Le chapitre 4 du titre IV du Code flamand de l'aménagement du
territoire énumère cependant les possibilités d'autoriser des
mogelijkheden op om bij de vergunningverlening afwijkingen van dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la
stedenbouwkundige voorschriften toe te staan. In afdeling 2 van dat délivrance du permis. Dans la section 2 de ce chapitre, il est établi
hoofdstuk wordt met name wat betreft de handeling van het herbouwen op une distinction, en particulier en ce qui concerne l'acte de la
reconstruction au même endroit, entre une demande pour une habitation
dezelfde plaats een onderscheid gemaakt tussen een aanvraag voor een « ou construction « existante », non conforme à la destination de la
bestaande » zonevreemde woning of constructie (onderafdeling 2) en een zone (sous-section 2) et une demande pour une habitation ou
aanvraag voor een « recent afgebroken » zonevreemde woning of construction « récemment démolie », non conforme à la destination de
constructie (onderafdeling 3). la zone (sous-section 3).
B.8. Over de principiële mogelijkheid om bij de vergunningverlening B.8. En ce qui concerne la possibilité de principe d'accorder des
afwijkingen van de stedenbouwkundige voorschriften toe te staan, heeft dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la
het Hof bij zijn arrest nr. 151/2001 van 28 november 2001 geoordeeld : délivrance du permis, la Cour a, par son arrêt n° 151/2001 du 28 novembre 2001, jugé :
« B.2.2. Ten gevolge van de goedkeuring van de plannen van aanleg « B.2.2. Par suite de l'approbation des plans d'aménagement, un
werden een aantal bestaande gebouwen die dateren van vóór de certain nombre de bâtiments dont l'existence est antérieure aux plans
gewestplanning, onverenigbaar met de bestemming van het gebied waarin de secteur sont devenus incompatibles avec la destination de la zone
ze gelegen waren. Om de eigenaars de mogelijkheid te bieden hun gebouw dans laquelle ils sont situés. Afin de permettre aux propriétaires de
conserver leur bâtiment - qui a été construit dans le respect des
- opgericht met inachtneming van de van kracht zijnde regels - te règles en vigueur - et d'adapter ce bâtiment à l'évolution des
behouden en aan te passen aan de gewijzigde noden en om de ontwaarding besoins, et en vue de combattre la dépréciation des propriétés par
van de eigendommen ten gevolge van verkrotting tegen te gaan, werd in suite de leur taudisation, le législateur a prévu, dans les
opeenvolgende wettelijke regelingen in de mogelijkheid voorzien om aan réglementations législatives successives, la possibilité de réaliser
die ' zonevreemde ' gebouwen verbouwings- of uitbreidingswerken door des travaux de transformation ou d'agrandissement de ces bâtiments '
te voeren. Het ging daarbij steeds om een uitzonderingsregeling voor étrangers à la zone '. Il s'est toujours agi à cet égard d'une
bestaande gebouwen, die aan welomschreven voorwaarden was gebonden. réglementation dérogatoire visant des bâtiments existants et liée à
des conditions bien définies.
B.3.1. Artikel 43, § 2, zesde lid, a), van het decreet van 22 oktober B.3.1. L'article 43, § 2, alinéa 6, a), du décret du 22 octobre 1996
1996 stelt als voorwaarden waaraan moet zijn voldaan om de gemachtigde pose comme conditions, pour que le fonctionnaire délégué puisse
ambtenaar toe te staan af te wijken van de verordenende voorschriften déroger aux prescriptions réglementaires d'un projet de plan de
van een ontwerp-gewestplan, dat de aanvraag betrekking moet hebben op secteur, que la demande porte sur la transformation, dans le volume de
het verbouwen van een bestaand en vergund gebouw binnen het bestaande construction existant, d'un bâtiment existant ayant fait l'objet d'un
bouwvolume en geen betrekking mag hebben op het volledig herbouwen. permis et qu'elle ne concerne pas la transformation totale.
B.3.2. Zowel uit de letterlijke tekst van die bepaling als uit de B.3.2. Il ressort sans équivoque tant de la lettre que de la genèse de
wordingsgeschiedenis ervan blijkt ondubbelzinnig dat die enkel cette disposition que cette dernière concerne exclusivement des
betrekking heeft op bestaande, werkelijk opgerichte gebouwen. Met de bâtiments existants effectivement érigés. En instaurant la disposition
uitvaardiging van de in het geding zijnde regeling door het decreet en cause par le décret du 13 juillet 1994, le législateur décrétal a
van 13 juli 1994 heeft de decreetgever overigens de du reste voulu rendre plus strictes les possibilités de dérogation
afwijkingsmogelijkheden voor zonevreemde gebouwen willen verstrengen. concernant les bâtiments non conformes à la destination de la zone. La
De voorwaarde dat het moet gaan om ' bestaande ' gebouwen vormt condition en vertu de laquelle il doit s'agir de bâtiments ' existants
derhalve de essentie van de in het geding zijnde bepaling en vindt ' constitue dès lors l'essence même de la disposition en cause et
haar verantwoording in de doelstellingen uiteengezet onder B.2. trouve sa justification dans les objectifs exposés au B.2.
B.4. Het uitreiken van een bouwvergunning voor een nog op te richten B.4. La délivrance d'un permis de bâtir pour un bâtiment encore à
gebouw wordt beheerst door de algemene regeling vervat in artikel 42 van het in het geding zijnde decreet. Het uitgangspunt van die regeling is dat de vergunning in beginsel enkel kan worden verleend indien zij niet strijdig is met de planologische bestemming van het gebied. B.5. Het verschil in behandeling tussen, enerzijds, de vergunningaanvrager die een afwijking vraagt voor een bestaand vergund gebouw, en, anderzijds, degene die een bouwvergunning vraagt voor een nog op te richten gebouw, volgt uit twee wettelijke bepalingen, die op rechtmatige wijze een verschillende finaliteit hebben. Het in het geding zijnde verschil in behandeling is derhalve niet discriminerend ». B.9. Zoals blijkt uit de reeds vermelde bepalingen van de VCRO is de mogelijkheid om bij de vergunningverlening afwijkingen van de stedenbouwkundige voorschriften toe te staan verder verruimd. Het in het geding zijnde artikel 4.4.20 van de VCRO vormt een uitzondering op de voorwaarde dat zonevreemde constructies moeten « construire est régie par la réglementation générale contenue dans l'article 42 du décret litigieux. Le principe de cette réglementation est que le permis ne peut en règle être accordé que si la demande est conforme à la destination planologique de la zone. B.5. La différence de traitement qui existe entre, d'une part, le demandeur d'un permis qui sollicite une dérogation pour un bâtiment existant ayant fait l'objet d'un permis et, d'autre part, la personne qui demande un permis de bâtir pour un bâtiment encore à construire résulte de deux dispositions législatives ayant légitimement des finalités différentes. La différence de traitement en cause n'est donc pas discriminatoire ». B.9. Ainsi qu'il ressort des dispositions précitées du Code flamand de l'aménagement du territoire, la possibilité d'accorder des dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la délivrance du permis a été étendue davantage. L'article 4.4.20, en cause, du Code flamand de l'aménagement du territoire constitue une exception à la condition selon laquelle les constructions non conformes à la destination de la zone doivent être «
bestaan » op het ogenblik van de vergunningsaanvraag. Die bepaling existantes » au moment de la demande de permis. Cette disposition a
werd ingevoegd door het decreet van 27 maart 2009 tot aanpassing en été insérée par le décret du 27 mars 2009 « adaptant et complétant la
aanvulling van het ruimtelijke plannings-, vergunningen- en politique d'aménagement du territoire, des autorisations et du
handhavingsbeleid. Voordien bestond niet de mogelijkheid om een maintien ». Auparavant, il n'était pas possible d'obtenir un permis
vergunning te verkrijgen voor het herbouwen van een zonevreemde woning pour la reconstruction d'une habitation non conforme à la destination
die op het ogenblik van de vergunningsaanvraag reeds was afgebroken. de la zone qui était déjà démolie au moment de la demande de permis.
B.10. Voor het herbouwen van een bestaande zonevreemde woning op dezelfde plaats geldt thans dat een stedenbouwkundige vergunning kan worden verleend op voorwaarde dat het aantal woongelegenheden beperkt blijft tot het bestaande aantal. Als het bestaande bouwvolume meer dan 1000 m3 bedraagt, is het maximale volume van de herbouwde woning beperkt tot 1000 m3. Een stedenbouwkundige vergunning kan niet worden verleend in ruimtelijk kwetsbare gebieden (met uitzondering van parkgebieden) en in recreatiegebieden. B.11. Voor het herbouwen van een recent afgebroken zonevreemde woning of constructie gelden dezelfde voorwaarden, waarbij onder het bestaande bouwvolume wordt verstaan het bouwvolume voorafgaand aan de afbraak. Daarenboven gelden de volgende bijkomende voorwaarden : (1) voorafgaand aan de afbraak werd een stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw afgegeven, en de aanvrager wenst het plan nu B.10. A présent, pour reconstruire au même endroit une habitation existante, non conforme à la destination de la zone, un permis d'urbanisme peut être octroyé, à condition que le nombre d'unités de logement soit limité au nombre d'unités existantes. Si le volume de construction existant dépasse 1 000 m3, le volume maximum de l'habitation reconstruite est limité à 1 000 m3. Un permis d'urbanisme ne peut être délivré dans les zones vulnérables du point de vue spatial (à l'exception des zones de parc) et dans les zones de récréation. B.11. Pour la reconstruction d'une habitation ou construction récemment démolie, non conforme à la destination de la zone, les mêmes conditions sont applicables; l'on entend ici par volume de construction existant le volume de construction avant la démolition. En outre, les conditions complémentaires suivantes sont applicables : (1) avant la démolition, un permis d'urbanisme de transformation ou de reconstruction a été délivré et le demandeur souhaite à présent
aan te passen of om te zetten naar herbouw en (2) de aanvraag wordt adapter le plan ou le transformer en reconstruction et (2) la demande
ingediend binnen de geldigheidstermijn van de initiële est introduite pendant le délai de validité du permis d'urbanisme
stedenbouwkundige vergunning tot herbouw of tot verbouw. originaire pour la reconstruction ou transformation.
B.12. Het komt de decreetgever toe te bepalen in welke gevallen en B.12. Il appartient au législateur décrétal de déterminer dans quels
onder welke voorwaarden bij de vergunningverlening afwijkingen van de cas et à quelles conditions, dans le cadre de la délivrance du permis,
des dérogations aux prescriptions urbanistiques peuvent être
stedenbouwkundige voorschriften kunnen worden toegestaan. Hij dient autorisées. Ce faisant, il doit toutefois respecter les articles 10 et
daarbij evenwel de artikelen 10 en 11 van de Grondwet na te leven. 11 de la Constitution.
B.13. Het herbouwen op dezelfde plaats van een reeds afgebroken woning B.13. Reconstruire au même endroit une habitation ou construction déjà
of constructie kan redelijkerwijze worden geacht een grotere impact te démolie peut raisonnablement être réputé avoir un plus grand impact
hebben op de ruimtelijke ordening dan het herbouwen van een bestaande sur l'aménagement du territoire que reconstruire une habitation
woning. existante.
Rekening houdend met de ruime beoordelingsbevoegdheid waarover de Compte tenu du large pouvoir d'appréciation dont dispose le
decreetgever beschikt bij het bepalen van zijn beleid op het vlak van législateur décrétal lorsqu'il arrête sa politique en matière
de stedenbouw en ruimtelijke ordening, is het niet zonder redelijke d'urbanisme et d'aménagement du territoire, il n'est pas dénué de
verantwoording om, wat de mogelijkheid betreft om bij de justification raisonnable, s'agissant de la possibilité d'accorder des
vergunningverlening voor het herbouwen op dezelfde plaats afwijkingen dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la
van stedenbouwkundige voorschriften toe te staan, een aanvraag voor délivrance du permis pour une reconstruction au même endroit, de
een « recent afgebroken » zonevreemde woning of constructie aan soumettre une demande pour une habitation ou construction « récemment
strengere voorwaarden te onderwerpen dan een aanvraag voor een « démolie », non conforme à la destination de la zone, à des conditions
bestaande » zonevreemde woning of constructie. plus strictes qu'une demande pour une habitation ou construction «
Die verantwoording geldt eveneens wanneer het gaat om een existante », non conforme à la destination de la zone.
regularisatievergunning, die immers wordt afgegeven « met inachtneming Cette justification est également valable lorsqu'il s'agit d'un permis
van de gebruikelijke beoordelingscriteria en conform de gebruikelijke de régularisation, qui est, en effet, délivré « en tenant compte des
critères d'évaluation ordinaires et conformément à la procédure
vergunningsprocedure ». d'autorisation habituelle ».
Teneinde de doelstelling van een duurzame ruimtelijke ordening te Au regard du but de préserver un aménagement du territoire durable, le
vrijwaren, vermocht de decreetgever te vereisen dat voorafgaand aan de législateur décrétal a pu exiger qu'avant la démolition, un permis
afbraak een stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw d'urbanisme de transformation ou de reconstruction ait été délivré.
werd afgegeven. Dat is des te meer het geval daar de personen die Ceci d'autant plus que les personnes qui sont ainsi exclues de la
daardoor van de mogelijkheid om een regularisatievergunning te possibilité d'obtenir un permis de régularisation se sont elles-mêmes
verkrijgen, worden uitgesloten, zich zelf in die situatie hebben mises dans cette situation en procédant à la démolition avant de
geplaatst door tot de afbraak over te gaan vooraleer over een disposer d'un permis d'urbanisme de transformation ou de
stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw te beschikken. reconstruction.
B.14. Het is derhalve niet onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van B.14. Il n'est dès lors pas incompatible avec les articles 10 et 11 de
de Grondwet dat, in de bewoordingen van de prejudiciële vraag, « la Constitution que, selon les termes de la question préjudicielle, «
eenieder een regularisatievergunning kan bekomen voor toute personne peut obtenir un permis de régularisation pour les actes
vergunningsplichtige handelingen verricht zonder stedenbouwkundige soumis à autorisation qui ont été réalisés sans permis d'urbanisme, à
vergunning indien de aanvraag tot regularisatie op alle condition que la demande de régularisation soit appréciée
stedenbouwkundige regels, voorschriften en criteria gunstig wordt favorablement par rapport à l'ensemble des règles, prescriptions et
critères d'urbanisme, mais que la personne qui, sans permis
beoordeeld, maar dit recht niet geldt voor de persoon, die zonder d'urbanisme, a reconstruit une habitation non conforme à la
stedenbouwkundige vergunning, een zonevreemde woning heeft herbouwd, destination de la zone n'a pas ce droit, au seul motif qu'elle ne
enkel omdat hij voor de afbraak geen aan die handeling voorafgaande disposait pas, [avant] la démolition, d'un permis de transformation ou
stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of herbouw had ». de reconstruction préalable à cet acte ».
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 4.2.24 en 4.4.20 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Les articles 4.2.24 et 4.4.20 du « Code flamand de l'Aménagement du
Ordening schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. Territoire » ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 19 september 2014. la Cour constitutionnelle, le 19 septembre 2014.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
A. Alen A. Alen
^