← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 39/2014 van 6 maart 2014 Rolnummer : 5422 In zake : de prejudiciële
vraag over artikel 8, § 1, vierde lid, van de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen
aan personen met een handicap, zoals dat Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 39/2014 van 6 maart 2014 Rolnummer : 5422 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 8, § 1, vierde lid, van de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, zoals dat Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) | Extrait de l'arrêt n° 39/2014 du 6 mars 2014 Numéro du rôle : 5422 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 8, § 1 er , alinéa 4, de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux personnes handicapées, La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. S(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 39/2014 van 6 maart 2014 | Extrait de l'arrêt n° 39/2014 du 6 mars 2014 |
| Rolnummer : 5422 | Numéro du rôle : 5422 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 8, § 1, vierde lid, van | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 8, § 1er, |
| de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan | alinéa 4, de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux |
| personen met een handicap, zoals dat artikel vervangen werd bij | personnes handicapées, tel que cet article a été remplacé par |
| artikel 122 van de programmawet (I) van 24 december 2002, gesteld door | l'article 122 de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002, posée par |
| het Arbeidshof te Bergen. | la Cour du travail de Mons. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de | composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. |
| rechters J.-P. Snappe, E. Derycke, P. Nihoul, T. Giet en R. Leysen, | Snappe, E. Derycke, P. Nihoul, T. Giet et R. Leysen, assistée du |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest van 6 juni 2012 in zake de Belgische Staat tegen L.D., | Par arrêt du 6 juin 2012 en cause de l'Etat belge contre L.D., dont |
| waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 15 juni | l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 15 juin 2012, la |
| 2012, heeft het Arbeidshof te Bergen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Cour du travail de Mons a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Brengt artikel 8, § 1, vierde lid, van de wet van 27 februari 1987 | « L'article 8, § 1er, alinéa 4, de la loi du 27 février 1987 |
| geen vorm van discriminatie teweeg door te bepalen dat enkel de | n'induit-il pas une forme de discrimination en disposant que seule la |
| aanvraag voor een integratietegemoetkoming of voor een | |
| inkomensvervangende tegemoetkoming ingediend door een persoon die op | demande d'allocation d'intégration ou d'allocation de remplacement de |
| het ogenblik van de indiening van de aanvraag de leeftijd van 65 jaar | revenus introduite par une personne qui a atteint l'âge de 65 ans au |
| heeft bereikt (eerste categorie), ambtshalve of automatisch wordt | moment de l'introduction de la demande (première catégorie), est |
| beschouwd als een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan | d'office ou automatiquement considérée comme une demande d'allocation |
| bejaarden (THAB) ? Roept de wet, door enkel in een automatisch of | pour l'aide aux personnes âgées (APA). En effet, en ne prévoyant un |
| ambtshalve onderzoek inzake THAB te voorzien voor de aanvragers van | examen automatique ou d'office en APA que pour les demandeurs en |
| een inkomensvervangende tegemoetkoming en/of van een | allocation de remplacement de revenus et/ou allocation d'intégration |
| integratietegemoetkoming die de leeftijd van 65 jaar hebben bereikt op | qui ont atteint l'âge de 65 ans au moment de l'introduction de la |
| het ogenblik van de indiening van de aanvraag, zonder erin te voorzien | demande, sans le prévoir pour ceux (deuxième catégorie) qui n'ont pas |
| voor diegenen (tweede categorie) die die leeftijd nog niet hebben | encore atteint cet âge-là, même s'ils en sont très proches et qui |
| bereikt, ook al zijn zij hem erg nabij, en die die leeftijd pas korte | n'atteindront cet âge que peu de temps après, ou en cours de procédure |
| tijd later zullen bereiken, of tijdens de procedure wanneer bij het | lorsqu'un recours a été introduit devant la juridiction compétente, la |
| bevoegde rechtscollege een beroep is ingesteld, zodoende immers geen | loi n'opère-t-elle pas ce faisant une discrimination injustifiée |
| onverantwoorde discriminatie in het leven die het gelijkheidsbeginsel | susceptible de violer le principe d'égalité garanti par les articles |
| kan schenden dat is gewaarborgd door de artikelen 10 en 11 van de | 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec ses |
| Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 22, 23 en | articles 22, 23 et 191, ainsi qu'avec l'article 6 de la convention |
| 191 ervan, alsook met artikel 6 van het Europees Verdrag tot | |
| bescherming van de rechten van de mens, dat het recht op een eerlijk | européenne de sauvegarde des droits de l'homme garantissant le droit à |
| proces waarborgt, een discriminatie die des te minder is verantwoord | un procès équitable, discrimination d'autant injustifiée que l'article |
| daar artikel 582, 1°, van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat de | 582, 1°, du Code judiciaire prévoit que les juridictions du travail |
| arbeidsgerechten kennis nemen van de geschillen over de rechten ten | connaissent des contestations relatives aux droits en matière |
| aanzien van tegemoetkomingen aan personen met een handicap en zodoende | d'allocations aux personnes handicapées et instaure ce faisant une |
| een bevoegdheid van volle rechtsmacht invoert die te dezen niet in | compétence de pleine juridiction qui ne pourrait en l'occurrence être |
| acht zou kunnen worden genomen ten aanzien van de betrokken bepaling | respectée au regard de la disposition concernée (art. 8, § 1er, al. 4, |
| (artikel 8, § 1, vierde lid, van de wet van 27 februari 1987) ? ». | de la loi du 27 février 1987) ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. De artikelen 2 en 5 van de wet van 27 februari 1987 betreffende | B.1.1. Les articles 2 et 5 de la loi du 27 février 1987 relative aux |
| de tegemoetkomingen aan personen met een handicap bepalen : | allocations aux personnes handicapées disposent : |
| « Art. 2.§ 1. De inkomensvervangende tegemoetkoming wordt toegekend |
« Art. 2.§ 1er. L'allocation de remplacement de revenus est accordée |
| aan de persoon met een handicap die ten minste 21 jaar is en op het | à la personne handicapée qui est âgée d'au moins 21 ans et qui, au |
| ogenblik van het indienen van de aanvraag minder dan 65 jaar is, van | moment de l'introduction de la demande, est âgée de moins de 65 ans, |
| wie is vastgesteld dat zijn lichamelijke of psychische toestand zijn | dont il est établi que l'état physique ou psychique a réduit sa |
| verdienvermogen heeft verminderd tot een derde of minder van wat een | capacité de gain à un tiers ou moins de ce qu'une personne valide est |
| gezonde persoon door het uitoefenen van een beroep op de algemene | en mesure de gagner en exerçant une profession sur le marché général |
| arbeidsmarkt kan verdienen. | du travail. |
| De algemene arbeidsmarkt omvat niet de beschutte tewerkstelling. | Le marché général du travail ne comprend pas les entreprises de travail adapté. |
| § 2. De integratietegemoetkoming wordt toegekend aan de persoon met | § 2. L'allocation d'intégration est accordée à la personne handicapée |
| een handicap die ten minste 21 jaar is en op het ogenblik van het | qui, au moment de l'introduction de la demande, est âgée d'au moins 21 |
| indienen van de aanvraag minder dan 65 jaar is, van wie een gebrek aan | ans et de moins de 65 ans, dont le manque ou la réduction d'autonomie |
| of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld. | est établi. |
| § 3. De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden wordt toegekend aan de | § 3. L'allocation pour l'aide aux personnes âgées est accordée à la |
| persoon met een handicap die ten minste 65 jaar oud is en van wie een | personne handicapée âgée d'au moins 65 ans dont le manque ou la |
| gebrek aan of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld. | réduction d'autonomie est établi. |
| De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden wordt niet toegekend aan de | L'allocation pour l'aide aux personnes âgées n'est pas accordée à la |
| persoon met een handicap die een inkomensvervangende of een | personne handicapée qui bénéficie d'une allocation de remplacement de |
| integratietegemoetkoming geniet ». | revenus ou d'une allocation d'intégration ». |
| « Art. 5.Het recht op een inkomensvervangende tegemoetkoming of een |
« Art. 5.Le droit à l'allocation de remplacement de revenus ou à |
| integratietegemoetkoming blijft bestaan na de leeftijd van 65 jaar | l'allocation d'intégration continue à exister après l'âge de 65 ans |
| voor zover het zonder onderbreking betaalbaar blijft ». | pour autant qu'il reste payable sans interruption ». |
| B.1.2. Het in het geding zijnde artikel 8, § 1, van diezelfde wet bepaalt : « § 1. De tegemoetkomingen bedoeld in artikel 1 worden toegekend op aanvraag. De Koning bepaalt hoe, door wie, vanaf wanneer en op welke wijze de aanvraag wordt ingediend, alsook de ingangsdatum van de beslissing. Elke aanvraag tot een inkomensvervangende tegemoetkoming geldt als aanvraag tot een integratietegemoetkoming en omgekeerd. De aanvraag tot een integratietegemoetkoming of tot een inkomensvervangende tegemoetkoming ingediend door een persoon die op | B.1.2. L'article 8, § 1er, en cause, de cette même loi dispose : « § 1er. Les allocations visées à l'article 1er sont accordées sur demande. Le Roi détermine comment, par qui, à partir de quand et de quelle manière la demande est introduite, ainsi que la date de prise de cours de la décision. Chaque demande d'allocation de remplacement de revenus vaut comme demande d'allocation d'intégration et inversement. La demande d'allocation d'intégration ou d'allocation de remplacement |
| het ogenblik van de indiening van de aanvraag de leeftijd van 65 jaar | de revenus introduite par une personne qui a atteint l'âge de 65 ans |
| heeft bereikt, wordt beschouwd als een aanvraag tot een tegemoetkoming | au moment de l'introduction de la demande, est considérée comme une |
| voor hulp aan bejaarden. | demande d'allocation pour l'aide aux personnes âgées. |
| De Koning kan bepalen in welke gevallen de aanvraag ingediend met het | Le Roi peut déterminer les cas dans lesquels une demande introduite en |
| oog op het verkrijgen van een sociale uitkering die onder een stelsel | vue d'obtenir une prestation sociale du régime de la sécurité sociale |
| van sociale zekerheid of sociale bijstand valt, geldt als aanvraag tot | ou de l'assistance sociale vaut comme demande d'obtention d'une |
| het verkrijgen van een tegemoetkoming bedoeld in artikel 1 ». | allocation visée à l'article 1er ». |
| B.2. Met de prejudiciële vraag wordt aan het Hof gevraagd of artikel | B.2. La question préjudicielle interroge la Cour sur la compatibilité |
| 8, § 1, van de wet van 27 februari 1987 bestaanbaar is met de | |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen | avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en |
| met de artikelen 22, 23 en 191 ervan, alsook met artikel 6 van het | combinaison avec ses articles 22, 23 et 191 ainsi qu'avec l'article 6 |
| Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, in | de la Convention européenne des droits de l'homme, de l'article 8, § 1er, |
| zoverre enkel een aanvraag voor een integratietegemoetkoming of voor | |
| een inkomensvervangende tegemoetkoming die is ingediend door een | de la loi du 27 février 1987, en ce que seule une demande d'allocation |
| persoon die op het ogenblik van de indiening van de aanvraag de | d'intégration ou d'allocation de remplacement de revenus introduite |
| leeftijd van 65 jaar heeft bereikt, automatisch of ambtshalve wordt | par une personne qui a atteint l'âge de 65 ans au moment de |
| beschouwd als een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan | l'introduction de la demande est considérée automatiquement ou |
| bejaarden, terwijl dat niet het geval is wanneer een | d'office comme une demande d'allocation pour l'aide aux personnes |
| integratietegemoetkoming of een inkomensvervangende tegemoetkoming | âgées, alors que tel n'est pas le cas lorsqu'une allocation |
| wordt gevraagd door een persoon die op het ogenblik van de aanvraag de | d'intégration ou une allocation de remplacement de revenus est |
| demandée par une personne qui, au moment de l'introduction de la | |
| leeftijd van 65 jaar nog niet heeft bereikt, maar die leeftijd wel | demande, n'a pas encore atteint l'âge de 65 ans mais atteindra cet âge |
| bereikt tijdens de procedure voor de arbeidsgerechten waarbij over | durant la procédure devant les juridictions du travail au cours de |
| zijn aanvraag wordt beslist. | laquelle il sera statué sur sa demande. |
| B.3.1. De tegemoetkomingen die op grond van de wet van 27 februari | B.3.1. Les allocations qui peuvent être accordées aux personnes |
| 1987 kunnen worden toegekend aan personen met een handicap hebben als | handicapées sur la base de la loi du 27 février 1987 ont comme |
| gemeenschappelijk kenmerk dat ze enkel kunnen worden verkregen nadat | caractéristique commune qu'elles ne peuvent être obtenues qu'après |
| daartoe een aanvraag werd gedaan. De datum van de indiening van de | qu'une demande à cette fin a été formulée. La date de l'introduction |
| aanvraag is bepalend voor de soort tegemoetkoming die kan worden | de la demande est déterminante pour le type d'allocation qui peut être |
| toegekend en tevens voor het ontstaan van het recht op de | accordé et également pour l'ouverture du droit à l'allocation, puisque |
| tegemoetkoming, aangezien dat recht ten vroegste ingaat op de eerste | ce droit prend effet au plus tôt à partir du premier jour du mois qui |
| dag van de maand die de indiening van de aanvraag volgt. | suit celui au cours duquel la demande a été introduite. |
| B.3.2. Op grond van artikel 2 van de wet van 27 februari 1987, kan een | B.3.2. Sur la base de l'article 2 de la loi du 27 février 1987, une |
| persoon die op het ogenblik van de aanvraag de leeftijd van 65 jaar | personne qui, au moment de la demande, a déjà atteint l'âge de 65 ans |
| reeds heeft bereikt en geen inkomensvervangende tegemoetkoming of een | et ne bénéficie pas d'une allocation de remplacement de revenus ou |
| integratietegemoetkoming geniet, geen aanspraak maken op een | d'une allocation d'intégration ne peut prétendre qu'à une allocation |
| dergelijke uitkering, doch enkel op een tegemoetkoming voor hulp aan | pour l'aide aux personnes âgées et non à une allocation de |
| bejaarden. Wanneer de betrokkene per vergissing een aanvraag indient | remplacement de revenus ou à une allocation d'intégration. Lorsque |
| voor een van de twee eerstgenoemde tegemoetkomingen, wordt zijn | l'intéressé sollicite par erreur l'une de ces deux dernières |
| aanvraag automatisch beschouwd als een aanvraag tot het verkrijgen van | allocations, sa demande est automatiquement considérée comme une |
| een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, zonder dat hij een nieuwe | demande d'obtention d'une allocation d'aide aux personnes âgées, sans |
| aanvraag moet indienen (artikel 8, § 1). | qu'il doive introduire une nouvelle demande (article 8, § 1er). |
| B.3.3. Uit de parlementaire voorbereiding van de programmawet (I) van | B.3.3. Il ressort des travaux préparatoires de la loi-programme (I) du |
| 24 december 2002, waarvan artikel 122 artikel 8 van de wet van 27 | 24 décembre 2002, dont l'article 122 a remplacé l'article 8 de la loi |
| februari 1987 heeft vervangen, blijkt dat de wetgever de betrekkingen | du 27 février 1987, que le législateur a voulu simplifier les rapports |
| tussen de burger en de administratie heeft willen vereenvoudigen | du citoyen avec l'administration (Doc. parl., Chambre, 2002-2003, DOC |
| (Parl. St., Kamer, 2002-2003, DOC 50-2124/001 en 50-2125/001, p. 95). | 50-2124/001 et 50-2125/001, p. 95). Il a par ailleurs voulu que « la |
| Hij heeft daarenboven gewild dat « het criterium om als persoon ouder | date de la demande constitue le critère permettant à une personne âgée |
| dan 21 jaar een inkomensvervangende tegemoetkoming of een | de plus de 21 ans de bénéficier d'une allocation de remplacement de |
| integratietegemoetkoming te kunnen ontvangen dan wel een | |
| tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, de datum van de aanvraag is » | revenus, d'une allocation d'intégration ou d'une allocation pour |
| (ibid., p. 89). | l'aide aux personnes âgées » (ibid., p. 89). |
| B.4. In het licht van de door de wetgever nagestreefde doelstelling om | B.4. Au regard de l'objectif de simplification des relations entre le |
| de betrekkingen tussen de burger en de administratie te vereenvoudigen | citoyen et l'administration que le législateur poursuit, la mesure qui |
| is het een pertinente maatregel dat een aanvraag die op verkeerde | oblige l'administration à considérer comme une demande d'allocation |
| wettelijke gronden werd ingediend en in beginsel onontvankelijk is, | pour l'aide aux personnes âgées une demande qui a été introduite sur |
| door de administratie automatisch moet worden beschouwd als een | des bases légales erronées, et qui est en principe irrecevable, |
| aanvraag tot een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. Aldus wordt | constitue une mesure adéquate. En effet, le citoyen est ainsi dispensé |
| de burger immers de indiening van een nieuwe aanvraag bespaard. | de devoir introduire une nouvelle demande. |
| B.5. Uit de verwijzingsbeslissing en uit de bij het Hof ingediende | B.5. Il ressort de la décision de renvoi et des pièces déposées devant |
| stukken blijkt dat in de zaak voor de verwijzende rechter, de persoon | la Cour que, dans l'affaire dont le juge a quo est saisi, la personne |
| die aanspraak maakt op een uitkering voor gehandicapten, een eerste | qui prétend à une allocation aux personnes handicapées a fait une |
| demande d'allocation d'intégration ou d'allocation de remplacement de | |
| maal op de leeftijd van 63 jaar en een tweede keer op de leeftijd van | revenus une première fois à l'âge de 63 ans et une seconde fois à |
| 64 jaar, een aanvraag voor een integratietegemoetkoming of een | l'âge de 64 ans. Cette allocation ne lui a pas été accordée parce |
| inkomensvervangende tegemoetkoming heeft ingediend. Die tegemoetkoming | qu'elle ne satisfaisait pas aux conditions posées par la loi. Elle a |
| werd haar niet toegekend omdat zij niet voldeed aan de door de wet | entamé une procédure à l'encontre de ce refus devant le tribunal du |
| gestelde vereisten. Tegen die weigering heeft zij een procedure | |
| ingeleid bij de arbeidsrechtbank, die - nadat de betrokkene inmiddels | travail, lequel a décidé - après que l'intéressée avait atteint |
| de leeftijd van 65 jaar had bereikt - besliste dat ze wel recht had op | entre-temps l'âge de 65 ans - qu'elle avait effectivement droit, à une |
| de gevraagde tegemoetkoming vanaf een datum na het bereiken van de | |
| leeftijd van 65 jaar. Nadat de administratie tegen deze beslissing | date postérieure à ses 65 ans, à l'allocation demandée. |
| hoger beroep had aangetekend bij het Arbeidshof, heeft de betrokkene | L'administration ayant introduit un recours contre cette décision |
| dat Hof in de loop van de procedure verzocht om haar een | devant la Cour du travail, l'intéressée a demandé à celle-ci, au cours |
| tegemoetkoming voor bejaarden toe te kennen. Het Arbeidshof heeft die | de la procédure, de lui accorder une allocation d'aide aux personnes |
| aanvraag beschouwd als een wijziging van de oorspronkelijke vordering | âgées. La Cour du travail a considéré cette demande comme une |
| en heeft deze ontvankelijk verklaard op grond van de artikelen 807 en | modification de la demande initiale et l'a déclarée recevable sur la |
| 1042 van het Gerechtelijk Wetboek. B.6. Uit het bovenstaande blijkt dat zich voor de verwijzende rechter niet de vraag stelt of de rechter een aanvraag voor een inkomensvervangende tegemoetkoming of voor een integratietegemoetkoming automatisch of ambtshalve zou moeten kunnen beschouwen als een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, zonder dat de betrokkene dit heeft gevraagd, aangezien de betrokkene zelf uitdrukkelijk een aanvraag daartoe heeft ingediend, die door de verwijzende rechter ontvankelijk werd bevonden. B.7. Het antwoord op de prejudiciële vraag kan bijgevolg niet dienstig zijn voor de oplossing van het geschil voor de verwijzende rechter. Om die redenen, het Hof | base des articles 807 et 1042 du Code judiciaire. B.6. Il ressort de ce qui précède que la question qui se pose devant le juge a quo n'est pas celle de savoir s'il doit pouvoir considérer, automatiquement ou d'office, une demande d'allocation de remplacement de revenus ou d'intégration comme une demande d'allocation pour l'aide aux personnes âgées, sans que l'intéressée l'ait introduite, puisque l'intéressée a émis expressément elle-même une demande en ce sens que le juge a quo a considérée comme recevable. B.7. La réponse à la question préjudicielle ne saurait donc être utile à la solution du litige devant le juge a quo. Par ces motifs, la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 6 maart 2014. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 6 mars 2014. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |