Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 51/2014 van 27 maart 2014 Rolnummer : 5594 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 8 en 11 van de wet van 3 augustus 2012 houdende bepalingen betreffende de verwerking van persoonsgegevens door de Fede Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 51/2014 van 27 maart 2014 Rolnummer : 5594 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 8 en 11 van de wet van 3 augustus 2012 houdende bepalingen betreffende de verwerking van persoonsgegevens door de Fede Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) Extrait de l'arrêt n° 51/2014 du 27 mars 2014 Numéro du rôle : 5594 En cause : le recours en annulation des articles 8 et 11 de la loi du 3 août 2012 portant dispositions relatives aux traitements de données à caractère personnel réalisés par La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 51/2014 van 27 maart 2014 Extrait de l'arrêt n° 51/2014 du 27 mars 2014
Rolnummer : 5594 Numéro du rôle : 5594
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 8 en 11 van de En cause : le recours en annulation des articles 8 et 11 de la loi du
wet van 3 augustus 2012 houdende bepalingen betreffende de verwerking 3 août 2012 portant dispositions relatives aux traitements de données
van persoonsgegevens door de Federale Overheidsdienst Financiën in het à caractère personnel réalisés par le Service public fédéral Finances
kader van zijn opdrachten, ingesteld door de vzw « Liga van dans le cadre de ses missions, introduit par l'ASBL « Ligue des
belastingplichtigen ». Contribuables ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 22 februari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 22
2013 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 25 février 2013 et parvenue au greffe le 25 février 2013, un recours en
februari 2013, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 8
en 11 van de wet van 3 augustus 2012 houdende bepalingen betreffende annulation des articles 8 et 11 de la loi du 3 août 2012 portant
de verwerking van persoonsgegevens door de Federale Overheidsdienst dispositions relatives aux traitements de données à caractère
Financiën in het kader van zijn opdrachten (bekendgemaakt in het personnel réalisés par le Service public fédéral Finances dans le
Belgisch Staatsblad van 24 augustus 2012, tweede editie) door de vzw « cadre de ses missions (publiée au Moniteur belge du 24 août 2012,
deuxième édition) a été introduit par l'ASBL « Ligue des Contribuables
Liga van belastingplichtigen », met maatschappelijke zetel te 1000 », dont le siège social est établi à 1000 Bruxelles, rue Lens 13.
Brussel, Lensstraat 13.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Quant aux dispositions attaquées
B.1.1. De vzw « Liga van belastingplichtigen » vordert de vernietiging B.1.1. L'ASBL « Ligue des Contribuables » demande l'annulation des
van de artikelen 8 en 11 van de wet van 3 augustus 2012 houdende articles 8 et 11 de la loi du 3 août 2012 portant dispositions
bepalingen betreffende de verwerking van persoonsgegevens door de relatives aux traitements de données à caractère personnel réalisés
Federale Overheidsdienst Financiën in het kader van zijn opdrachten par le Service public fédéral Finances dans le cadre de ses missions
(hierna : de wet van 3 augustus 2012). (ci-après : la loi du 3 août 2012).
B.1.2. Artikel 8 van de wet van 3 augustus 2012 bepaalt : B.1.2. L'article 8 de la loi du 3 août 2012 dispose :
« § 1. Binnen de Federale Overheidsdienst Financiën wordt een Dienst « § 1er. Il est créé, au sein du Service public fédéral Finances, un
voor Informatieveiligheid en Bescherming van de Persoonlijke
Levenssfeer opgericht die rechtstreeks onder de bevoegdheid van de Service de Sécurité de l'Information et de Protection de la vie privée
voorzitter van het directiecomité van de Federale Overheidsdienst qui est placé sous l'autorité directe du président du comité de
Financiën wordt geplaatst. direction du Service public fédéral Finances.
Deze dienst wordt belast met : Ce service est chargé :
a) het verzekeren van de toepassing van de regels betreffende de a) d'assurer l'application de la réglementation relative à la
bescherming van de persoonlijke levenssfeer, van deze wet en haar protection de la vie privée, de la présente loi ainsi que de ses
uitvoeringsmaatregelen; mesures d'exécution;
b) het nagaan, voorafgaand aan de beslissing van de verantwoordelijke b) de vérifier, préalablement à la décision du responsable du
voor de verwerking, of de toepassingsvoorwaarden van de uitzondering traitement, que les conditions d'application de l'exception visée à
bedoeld in artikel 3, § 7, van de wet van 8 december 1992 tot l'article 3, § 7, de la loi du 8 décembre 1992, relative à la
bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de protection de la vie privée à l'égard des traitements de données à
verwerking van persoonsgegevens, vervuld zijn; caractère personnel, sont remplies;
c) het verstrekken van juridisch advies wanneer de Federale c) rendre les avis juridiques lorsque le Service public fédéral
Overheidsdienst Financiën geraadpleegd wordt overeenkomstig artikel 7. Finances est consulté conformément à l'article 7.
Deze dienst fungeert eveneens als raadgever en stimulator en staat in Ce service a également une fonction de conseil, de stimulation, de
voor de documentatie en interne audit inzake de bescherming van de documentation et d'audit interne au niveau de la protection de la vie
persoonlijke levenssfeer. privée.
Hij kan ook rechtstreeks klacht indienen bij het Sectoraal Comité voor Il peut également porter plainte directement auprès du Comité
de Federale Overheid wanneer het risico bestaat van het plegen van een sectoriel pour l'Autorité fédérale lorsqu'il existe un risque de
inbreuk op een wet of een reglementering waarvan de toepassing behoort commission d'une infraction à une loi ou à une règlementation dont
tot de opdrachten van de Federale Overheidsdienst Financiën. l'application relève des missions du Service public fédéral Finances.
§ 2. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de § 2. Le Roi détermine par arrêté délibéré en Conseil des Ministres,
Ministerraad, na advies van de Commissie voor de bescherming van de après avis de la Commission de la protection de la vie privée, la
persoonlijke levenssfeer, de samenstelling en de werkwijze van deze composition et le mode de fonctionnement de ce service ainsi que le
dienst, alsook het statuut van de leden waaruit de dienst is samengesteld ». statut des membres qui le [composent] ».
B.1.3. Artikel 11 van de wet van 3 augustus 2012 bepaalt : B.1.3. L'article 11 de la loi du 3 août 2012 dispose :
« In artikel 3 van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de « Il est inséré dans l'article 3, de la loi du 8 décembre 1992
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van relative à la protection de la vie privée à l'égard des traitements de
persoonsgegevens, vervangen door de wet van 11 december 1998 en données à caractère personnel, remplacé par la loi du 11 décembre 1998
laatstelijk gewijzigd bij de wet van 10 juli 2006, wordt een § 7 et modifié en dernier lieu par la loi du 10 juillet 2006, un § 7
ingevoegd die als volgt luidt : rédigé comme suit :
' § 7. De artikelen 9, § 2, 10 en 12 zijn niet van toepassing wat ' [ § ] 7. Les articles 9, § 2, 10 et 12 ne sont pas applicables aux
betreft de verwerkingen van persoonsgegevens beheerd door de Federale traitements de données à caractère personnel gérés par le Service
Overheidsdienst Financiën gedurende de periode waarbij de betrokkene public fédéral Finances durant la période dans laquelle la personne
het voorwerp uitmaakt van een controle, een onderzoek of de daarmee concernée est l'objet d'un contrôle ou d'une enquête ou d'actes
verband houdende voorbereidende werkzaamheden die worden uitgevoerd préparatoires à ceux-ci effectués par le Service public fédéral
door de Federale Overheidsdienst Financiën in het kader van de Finances dans le cadre de l'exécution de ses missions légales.
uitvoering van zijn wettelijke opdrachten.
Wanneer de Federale Overheidsdienst Financiën gebruik heeft gemaakt Lorsque le Service public fédéral Finances a fait usage de l'exception
van de uitzondering zoals bepaald in het eerste lid, wordt de telle que déterminée à l'alinéa premier, la règle de l'exception est
uitzonderingsregel onmiddellijk opgeheven na het afsluiten van de immédiatement levée après la clôture du contrôle ou de l'enquête. Le
controle of het onderzoek. De Dienst voor Informatieveiligheid en
Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer brengt de betrokken Service de Sécurité de l'Information et Protection de la Vie Privée en
belastingplichtige onverwijld op de hoogte van die opheffing. ' ». informe le contribuable concerné sans délai. ' ».
B.1.4. Artikel 9, § 2, van de voormelde wet van 8 december 1992 B.1.4. L'article 9, § 2, de la loi du 8 décembre 1992 précitée
bepaalt de informatie die de verantwoordelijke voor de verwerking van détermine les informations qui doivent être communiquées par le
de persoonsgegevens moet meedelen aan de betrokken persoon wanneer de responsable du traitement des données à la personne concernée lorsque
persoonsgegevens niet bij die betrokkene zijn verkregen. De informatie les données personnelles n'ont pas été obtenues auprès d'elle.
heeft met name betrekking op de identiteit van de verantwoordelijke L'information porte notamment sur l'identité du responsable du
voor de verwerking, de doeleinden van de verwerking, de betrokken traitement, les finalités du traitement, les catégories de données
gegevenscategorieën, de ontvangers van de gegevens en het bestaan van concernées, les destinataires des données et l'existence d'un droit
een recht op toegang en op verbetering van de gegevens betreffende de d'accès ou de rectification concernant les données relatives à la
persoon in kwestie. personne en cause.
Artikel 10 van de wet van 8 december 1992 voorziet in een recht op L'article 10 de la loi du 8 décembre 1992 prévoit un droit d'accès des
toegang van de personen tot de hen betreffende gegevens, dat met name personnes aux données les concernant, qui comprend notamment le droit
het recht inhoudt om de bevestiging te krijgen dat gegevens worden d'obtenir la confirmation que des données sont traitées et des
verwerkt en informatie over de doeleinden van de verwerking, de informations portant sur les finalités du traitement, les catégories
gegevenscategorieën en de categorieën van ontvangers aan wie de de données et les catégories de destinataires auxquelles elles sont
gegevens worden verstrekt. communiquées.
Artikel 12 van de wet van 8 december 1992 voorziet voor iedere persoon L'article 12 de la loi du 8 décembre 1992 prévoit pour toute personne
in het recht om alle onjuiste persoonsgegevens die op hem betrekking le droit d'obtenir sans frais la rectification de toute donnée à
hebben, kosteloos te doen verbeteren. caractère personnel inexacte la concernant.
B.2. Artikel 96 van de wet van 17 juni 2013 houdende fiscale en B.2. L'article 96 de la loi du 17 juin 2013 portant des dispositions
financiële bepalingen en bepalingen betreffende de duurzame fiscales et financières et des dispositions relatives au développement
ontwikkeling vervangt artikel 3, § 7, van de wet van 8 december 1992 durable remplace l'article 3, § 7, de la loi du 8 décembre 1992
tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de relative à la protection de la vie privée à l'égard des traitements de
verwerking van persoonsgegevens, ingevoegd bij het bestreden artikel données à caractère personnel, inséré par l'article 11 attaqué de la
11 van de wet van 3 augustus 2012, door de volgende tekst : loi du 3 août 2012, par le texte suivant :
« § 7. Onverminderd de toepassing van bijzondere wetsbepalingen is « § 7. Sans préjudice de l'application de dispositions légales
artikel 10 niet van toepassing wat de verwerkingen van particulières, l'article 10 n'est pas applicable aux traitements de
persoonsgegevens beheerd door de Federale Overheidsdienst Financiën données à caractère personnel gérés par le Service public fédéral
betreft, gedurende de periode tijdens dewelke de betrokkene het Finances pendant la période durant laquelle la personne concernée fait
voorwerp uitmaakt van een controle, een onderzoek of de daarmee l'objet d'un contrôle ou d'une enquête ou d'actes préparatoires à
verband houdende voorbereidende werkzaamheden die worden uitgevoerd ceux-ci, effectués par le Service public fédéral Finances dans le
door de Federale Overheidsdienst Financiën in het kader van de cadre de l'exécution de ses missions légales, dans la mesure où cette
uitvoering van zijn wettelijke opdrachten, voor zover de toepassing application nuirait aux besoins du contrôle, de l'enquête ou des actes
ervan nadelig zou zijn voor de controle, voor het onderzoek of voor de
voorbereidende werkzaamheden en alleen voor de duur daarvan. préparatoires et pour leur seule durée.
De duur van deze voorbereidende werkzaamheden binnen dewelke het
genoemde artikel 10 niet van toepassing is, mag echter niet meer La durée de ces actes préparatoires pendant laquelle ledit article 10
bedragen dan een jaar vanaf de aanvraag die is ingediend bij n'est pas applicable, ne peut excéder un an à partir de la demande
toepassing van dat artikel 10. introduite en application de cet article 10.
Wanneer de Federale Overheidsdienst Financiën gebruik heeft gemaakt Lorsque le Service public fédéral Finances a fait usage de l'exception
van de in het eerste lid bepaalde uitzondering, wordt de telle que déterminée à l'alinéa 1er, la règle de l'exception est
uitzonderingsregel onmiddellijk opgeheven na het afsluiten van de immédiatement levée après la clôture du contrôle ou de l'enquête ou
controle of het onderzoek of na het afsluiten van de voorbereidende dès la clôture des actes préparatoires lorsque ceux-ci n'ont pas
werkzaamheden, wanneer ze geen aanleiding geven tot een controle of
onderzoek. De Dienst voor Informatieveiligheid en Bescherming van de
Persoonlijke Levenssfeer brengt de betrokken belastingplichtige abouti à un contrôle ou une enquête. Le Service de Sécurité de
onverwijld op de hoogte van die opheffing en deelt hem de volledige l'Information et Protection de la Vie Privée en informe le
motivatie mee die is opgenomen in de beslissing van de contribuable concerné sans délai et lui communique dans son entièreté
verantwoordelijke van de verwerking die van de uitzondering gebruik la motivation contenue dans la décision du responsable du traitement
heeft gemaakt ». ayant fait usage de l'exception ».
Ten aanzien van artikel 11 van de wet van 3 augustus 2012 Quant à l'article 11 de la loi du 3 août 2012
B.3. Het middel gericht tegen artikel 11 van de wet van 3 augustus B.3. Le moyen dirigé contre l'article 11 de la loi du 3 août 2012 est
2012 is afgeleid uit de schending van de artikelen 10, 11 en 172 van pris de la violation des articles 10, 11 et 172 de la Constitution. La
de Grondwet. De verzoekende partij is van mening dat de bestreden
bepaling een discriminatie invoert tussen twee categorieën van partie requérante estime que la disposition attaquée crée une
belastingplichtigen, naargelang de uitoefening van de bij de artikelen discrimination entre deux catégories de contribuables, selon que
9, § 2, 10 en 12 van de wet van 8 december 1992 gewaarborgde rechten l'exercice des droits garantis par les articles 9, § 2, 10 et 12 de la
hun is gewaarborgd of hun kan worden geweigerd door de loi du 8 décembre 1992 leur est garanti ou peut leur être refusé par
belastingadministratie, wat hun door die laatste verwerkte l'administration fiscale, concernant leurs données personnelles
persoonsgegevens betreft. Zij meent, enerzijds, dat het verschil in traitées par cette dernière. Elle considère, d'une part, que la
behandeling tussen de twee categorieën van belastingplichtigen niet différence de traitement entre les deux catégories de contribuables ne
berust op een objectief criterium en, anderzijds, dat de mogelijkheid repose pas sur un critère objectif et, d'autre part, que la
om de toegang tot de bij de voormelde artikelen van de wet van 8 possibilité de refuser l'accès aux droits établis par les articles
december 1992 vastgestelde rechten te weigeren, onevenredig is. précités de la loi du 8 décembre 1992 est disproportionnée.
B.4. In de memorie van toelichting met betrekking tot die bepaling B.4. L'exposé des motifs relatif à cette disposition mentionne :
staat te lezen : « Artikel 11 vestigt een uitzondering op het recht op informatie, op « L'article 11 consacre une exception au droit d'information, d'accès
toegang en op verbetering wanneer de natuurlijke persoon het voorwerp et de rectification par une personne physique lorsqu'elle fait l'objet
is van een controle of onderzoek. Op dit punt wijkt het af van de wet d'un contrôle ou d'une enquête. Il déroge sur ce point à la loi du 8
van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer décembre 1992 relative à la protection de la vie privée à l'égard des
ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. traitements de données à caractère personnel.
[...] [...]
De opdracht van fraudebestrijding en de controletaak inzake de juiste La mission de lutte contre la fraude et la tâche de contrôle de la
inning van de belasting kunnen nadelig worden beïnvloed door de juste perception de l'impôt peuvent être mises à mal par l'exercice du
uitoefening van het toegangsrecht van diegene die de belasting wil droit d'accès de celui qui précisément cherche à frauder l'impôt et
ontduiken en die dankzij de toegang tot de gegevens kennis zou kunnen pourrait grâce à l'accès aux données connaître les éléments en
hebben van de gegevens die in het bezit van de administratie zijn. De possession de l'administration. Les moyens de sauvegarder un intérêt
middelen om een economisch of financieel belang van de Staat te
vrijwaren, zouden verminderd kunnen worden » (Parl. St., Kamer, économique ou financier de l'Etat pourraient être amoindris » (Doc.
2011-2012, DOC 53-2343/001, pp. 9-11). parl., Chambre, 2011-2012, DOC 53-2343/001, pp. 9-11).
B.5.1. Het bekritiseerde verschil in behandeling tussen de B.5.1. La distinction de traitement critiquée entre les contribuables
belastingplichtigen die, ten aanzien van hun door de qui peuvent exercer, à l'égard de leurs données personnelles traitées
belastingadministratie verwerkte persoonsgegevens, de rechten kunnen par l'administration fiscale, les droits garantis par les articles 9,
uitoefenen die de artikelen 9, § 2, 10 en 12 van de wet van 8 december 1992 waarborgen, en diegenen aan wie de uitoefening van die rechten kan worden geweigerd door de administratie, berust op het criterium van het bestaan van een fiscaal onderzoek, van een fiscale controle of van werkzaamheden ter voorbereiding van een onderzoek of een controle ten aanzien van de betrokken belastingplichtigen. B.5.2. In de memorie van toelichting wordt in dat verband gepreciseerd dat « de toegang [...] pas geweigerd [kan] worden indien er al een controle of een onderzoek lopende is, of dat de voorbereidingen daartoe al zijn getroffen » (ibid., p. 12) en worden er meerdere voorbeelden van feiten aangehaald die aanleiding kunnen geven tot een onderzoek, zoals « het niet-indienen van een aangifte, een laattijdige aangifte, een aan de belastingplichtige meegedeeld bericht van bezoek of een vraag om inlichtingen, vastgestelde of meegedeelde § 2, 10 et 12 de la loi du 8 décembre 1992 et ceux à qui l'exercice de ces droits peut être refusé par l'administration repose sur le critère de l'existence d'une enquête fiscale, d'un contrôle fiscal ou d'actes préparatoires à une enquête ou à un contrôle à l'égard des contribuables concernés. B.5.2. L'exposé des motifs précise à ce sujet que « l'accès ne peut être refusé que si un contrôle ou une enquête est déjà en cours ou si des préparatifs à cet effet ont déjà été entamés » (ibid., p. 12) et cite plusieurs exemples de faits générateurs d'une enquête tels qu'« une absence de déclaration, une déclaration tardive, un avis de passage ou une demande de renseignements communiqués au contribuable, des indices de fraude constatés ou communiqués, des renseignements
fraude-indiciën, inlichtingen uit controles of onderzoeken bij een provenant d'acte de contrôle et d'investigation mené chez un autre
andere belastingplichtige, een aanklacht, een gerechtelijke contribuable, une dénonciation, une information judiciaire, une
inlichting, een verzoek om of een mededeling van inlichtingen uit het demande ou communication de renseignements de l'étranger (convention
buitenland (internationale overeenkomst, douanereglementering...) of internationale, réglementation douanière ...) ou des informations en
inlichtingen van een andere dienst van de Federale Overheidsdienst provenance d'un autre service du Service public fédéral Finances ou
Financiën of van een andere administratieve overheid (sociale sector, d'une autre autorité administrative (secteur social, inspection
economische inspectie...) » (ibid.). économique...) » (ibid.).
B.5.3. Het gegeven dat de wet niet uitdrukkelijk definieert wat moet B.5.3. La circonstance que la loi ne définisse pas explicitement ce
worden begrepen onder het begrip « voorbereiding » van een onderzoek qu'il faut entendre par la notion de « préparatifs » à une enquête ou
of van een controle heeft niet noodzakelijk tot gevolg dat het à un contrôle n'a pas forcément pour effet que le critère de
criterium van onderscheid, dat gedeeltelijk op dat begrip steunt, niet distinction, qui repose en partie sur cette notion, soit non objectif
objectief of irrelevant zou zijn. Wanneer daarover niets in de wet ou dénué de pertinence. Dans le silence de la loi, cette notion doit
staat, moet dat begrip in de gebruikelijke betekenis ervan worden s'entendre dans son sens courant. Elle implique que des actes
begrepen. Het impliceert dat werkzaamheden die erop wijzen dat de indiquant l'intention de l'administration d'ouvrir une enquête ou de
administratie een onderzoek wil openen of een controle uitvoeren ten procéder à un contrôle à l'égard d'un contribuable déterminé aient été
aanzien van een bepaalde belastingplichtige, zijn verricht vóór diens posés préalablement à la demande de celui-ci d'exercer les droits
aanvraag om de in de wet van 8 december 1992 gewaarborgde rechten uit te oefenen, en dat die werkzaamheden worden vermeld in het dossier van de belastingplichtige. De door de belastingplichtige geformuleerde aanvraag om toegang te hebben tot de hem betreffende persoonsgegevens kan met andere woorden niet op zich het element vormen dat aanleiding geeft tot een onderzoek of een controle op basis waarvan de toegang hem kan worden geweigerd. B.5.4. Aldus geïnterpreteerd is het criterium van onderscheid objectief en relevant. B.6. Om verenigbaar te zijn met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie volstaat het niet dat het onderzochte verschil in behandeling berust op een objectief en relevant criterium. De bekritiseerde maatregel moet voorts evenredig zijn met het door de wetgever nagestreefde doel. Volgens de verzoekende partij zou de bestreden bepaling in verschillende opzichten onevenredige gevolgen hebben. garantis par la loi du 8 décembre 1992 et qu'une mention de ces actes figure dans le dossier du contribuable. En d'autres termes, la demande formulée par le contribuable d'avoir accès aux données personnelles le concernant ne peut pas constituer elle-même l'élément déclencheur d'une enquête ou d'un contrôle à partir duquel l'accès peut lui être refusé. B.5.4. Ainsi interprété, le critère de distinction est objectif et pertinent. B.6. Pour être compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination, il ne suffit pas que la différence de traitement examinée repose sur un critère objectif et pertinent. Il faut encore que la mesure critiquée soit proportionnée à l'objectif poursuivi par le législateur. D'après la partie requérante, la disposition attaquée aurait des effets disproportionnés à plusieurs égards.
B.7.1. Wat het toepassingsgebied van de bestreden bepaling betreft, B.7.1. En ce qui concerne le champ d'application de la disposition
kan de wetgever niet worden verweten erin te hebben voorzien dat de attaquée, il ne saurait être reproché au législateur d'avoir prévu que
uitzondering op de uitoefening van de in het geding zijnde rechten l'exception à l'exercice des droits en cause est applicable à l'égard
toepasbaar is op iedere belastingplichtige die het voorwerp uitmaakt de tout contribuable faisant l'objet d'une enquête, d'un contrôle ou
van een onderzoek, van een controle of van werkzaamheden ter d'actes préparatoires à ceux-ci. En effet, l'enquête ou le contrôle
voorbereiding daarvan. Daar het onderzoek of de controle precies tot ayant précisément pour but de découvrir les fraudes éventuellement
doel hebben eventueel gepleegde fraude te ontdekken, kan de commises, l'administration ne peut, dès les actes préparatoires à
administratie immers, vanaf de werkzaamheden ter voorbereiding ervan, ceux-ci, établir une distinction pertinente entre les contribuables
geen relevant onderscheid maken onder de belastingplichtigen selon qu'ils sont auteurs de fraudes ou pas.
naargelang zij al dan niet fraude hebben gepleegd.
B.7.2. Om dezelfde reden zou de wetgever geen onderscheid hebben B.7.2. Pour le même motif, le législateur n'aurait pu établir une
kunnen maken onder de belastingplichtigen naar gelang van de ernst van distinction entre les contribuables selon la gravité des faits qui
de feiten die hun eventueel worden verweten. Het feit dat de leur sont éventuellement reprochés. Le fait que l'exception à
uitzondering op de uitoefening van de bij de wet van 8 december 1992 gewaarborgde rechten iedere belastingplichtige beoogt die het voorwerp uitmaakt van een controle, van een onderzoek of werkzaamheden ter voorbereiding daarvan, zonder onderscheid te maken naargelang het onderzoek of de controle betrekking heeft op feiten die worden verondersteld ernstig of onschuldig te zijn, heeft geen onevenredige gevolgen. B.7.3. De weigering om de bij de wet van 8 december 1992 gewaarborgde rechten uit te oefenen, kan gelden voor alle door de belastingadministratie verwerkte persoonsgegevens met betrekking tot een belastingplichtige, met inbegrip van de gegevens die losstaan van het doel van het onderzoek of van de controle die de weigering van toegang tot die gegevens verantwoorden. Hieruit vloeit voort dat de l'exercice des droits garantis par la loi du 8 décembre 1992 vise tout contribuable faisant l'objet d'un contrôle, d'une enquête ou d'actes préparatoires à ceux-ci sans distinguer selon que l'enquête ou le contrôle porte sur des faits supposés graves ou bénins n'entraîne pas d'effets disproportionnés. B.7.3. Le refus d'exercice des droits garantis par la loi du 8 décembre 1992 peut intervenir à l'égard de toutes les données personnelles relatives à un contribuable traitées par l'administration fiscale, y compris les données qui sont étrangères à l'objet de l'enquête ou du contrôle justifiant le refus d'accès à ces données. Il en résulte que la disposition attaquée peut avoir pour effet de
bestreden bepaling ertoe kan leiden de bij de wet van 8 december 1992 restreindre les droits garantis par la loi du 8 décembre 1992 au-delà
gewaarborgde rechten verder te beperken dan wat strikt noodzakelijk is
om het door de wetgever nagestreefde doel, waaraan in B.4 is de ce qui est strictement nécessaire pour atteindre l'objectif
herinnerd, te bereiken. poursuivi par le législateur, rappelé en B.4.
In die mate schendt artikel 11 van de wet van 3 augustus 2012 het Dans cette mesure, l'article 11 de la loi du 3 août 2012 viole le
beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. principe d'égalité et de non-discrimination.
B.8.1. De verzoekende partij bekritiseert voorts de ontstentenis van B.8.1. La partie requérante critique encore l'absence de limitation
beperking in de tijd van de mogelijkheid om de uitoefening van de bij dans le temps de la possibilité de refus d'exercice des droits
de wet van 8 december 1992 gewaarborgde rechten te weigeren ten garantis par la loi du 8 décembre 1992 à l'égard d'un contribuable qui
aanzien van een belastingplichtige die het voorwerp zou uitmaken van
werkzaamheden ter voorbereiding van een onderzoek of van een onderzoek ferait l'objet d'actes préparatoires à une enquête ou d'une enquête se
dat zelfs meerdere jaren kan aanhouden. prolongeant éventuellement plusieurs années.
In het advies dat zij over het voorontwerp van wet heeft uitgebracht, Dans l'avis qu'elle avait donné au sujet de l'avant-projet de loi, la
had de afdeling wetgeving van de Raad van State eveneens gewezen op de section de législation du Conseil d'Etat avait également relevé
afwezigheid van een duidelijke beperking in de tijd van de l'absence de limitation claire dans le temps de la possibilité
mogelijkheid om de bestreden bepaling toe te passen (Parl. St., Kamer, d'application de la disposition attaquée (Doc. parl., Chambre,
2011-2012, DOC 53-2343/001, p. 23). 2011-2012, DOC 53-2343/001, p. 23).
B.8.2. Zoals is aangegeven in B.5.3 moet het aanvangspunt van de B.8.2. Ainsi qu'il est dit en B.5.3, le point de départ de la période
periode tijdens welke de uitoefening van de bij de wet van 8 december au cours de laquelle le contribuable pourra se voir refuser l'exercice
1992 gewaarborgde rechten kan worden geweigerd aan de des droits garantis par la loi du 8 décembre 1992 doit être antérieur
belastingplichtige, gesitueerd worden vóór de aanvraag van de
belastingplichtige en moet het a posteriori controleerbaar zijn door à la demande du contribuable et doit être contrôlable a posteriori par
de vermelding van de verrichte voorbereidende werkzaamheden in zijn dossier. la mention dans son dossier des actes préparatoires accomplis.
B.8.3. Met betrekking tot het einde van de periode tijdens welke de B.8.3. En ce qui concerne la fin de la période au cours de laquelle
uitoefening van die rechten kan worden geweigerd aan de
belastingplichtige, preciseert de bestreden bepaling dat de maatregel l'exercice de ces droits peut être refusé au contribuable, la
« onmiddellijk [wordt] opgeheven na het afsluiten van de controle of disposition attaquée précise que la mesure est « immédiatement levée
het onderzoek » en dat de belastingplichtige daarvan onverwijld op de après la clôture du contrôle ou de l'enquête » et que le contribuable
hoogte wordt gebracht. en est informé sans délai.
B.8.4. Het aanvangspunt en het einde van de periode tijdens welke de B.8.4. Le point de départ et la fin de la période au cours de laquelle
uitoefening van de bij de wet van 8 december 1992 gewaarborgde rechten l'exercice des droits garantis par la loi du 8 décembre 1992 peut être
kan worden geweigerd aan de belastingplichtige omdat een onderzoek of refusé au contribuable parce qu'une enquête ou un contrôle est mené à
een controle te zijnen aanzien wordt uitgevoerd, worden dus voldoende son sujet sont donc suffisamment précisés par la disposition attaquée.
gepreciseerd in de bestreden bepaling.
B.8.5. De bepaling preciseert evenwel niet hoe lang de voorbereidende B.8.5. Toutefois, la disposition ne précise pas quelle peut être la
werkzaamheden die de schorsing van de rechten verantwoorden, kunnen durée des actes préparatoires justifiant la suspension des droits. Il
duren. Hieruit kan voortvloeien dat, wanneer die voorbereidende peut en résulter que, si ces actes préparatoires se prolongent ou si
werkzaamheden voortduren of wanneer de belastingadministratie l'administration fiscale n'ouvre pas, ensuite, une enquête ou un
vervolgens geen onderzoek of controle opent, de schorsing van de contrôle, la suspension des droits peut se prolonger au-delà de ce qui
rechten langer kan duren dan wat strikt noodzakelijk is. In die mate est strictement nécessaire. Dans cette mesure, l'article 11 de la loi
schendt artikel 11 van de wet van 3 augustus 2012 het beginsel van du 3 août 2012 viole le principe d'égalité et de non-discrimination.
gelijkheid en niet-discriminatie.
B.9. Het middel is gegrond in de in B.7.3 en B.8.5 aangegeven mate. B.9. Le moyen est fondé dans la mesure indiquée en B.7.3 et en B.8.5.
Artikel 11 van de wet van 3 augustus 2012 waarbij een paragraaf 7 in Il y a lieu d'annuler l'article 11 de la loi du 3 août 2012 insérant
artikel 3 van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de un paragraphe 7 dans l'article 3 de la loi du 8 décembre 1992 relative
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van à la protection de la vie privée à l'égard des traitements de données
persoonsgegevens wordt ingevoegd, dient te worden vernietigd, à caractère personnel, d'une part, dans la mesure où il permet au
enerzijds, in zoverre het de verantwoordelijke voor de verwerking van responsable du traitement des données de refuser l'exercice des droits
de gegevens toelaat de uitoefening van de bij de artikelen 9, § 2, 10 garantis par les articles 9, § 2, 10 et 12 de cette dernière loi à
en 12 van die laatste wet gewaarborgde rechten te weigeren ten aanzien l'égard des données personnelles du contribuable qui sont étrangères à
van de persoonsgegevens van de belastingplichtige die losstaan van het l'objet de l'enquête ou du contrôle en cours et, d'autre part, en ce
doel van het lopende onderzoek of de lopende controle en, anderzijds,
in zoverre het niet voorziet in een beperking in de tijd van de qu'il ne prévoit pas de limitation dans le temps de la possibilité de
mogelijkheid om een uitzondering te maken op de toepassing van die faire exception à l'application de ces droits justifiée par
rechten die wordt verantwoord door het verrichten van werkzaamheden l'accomplissement d'actes préparatoires à un contrôle ou à une enquête.
ter voorbereiding van een controle of van een onderzoek.
Ten aanzien van artikel 8 van de wet van 3 augustus 2012 Quant à l'article 8 de la loi du 3 août 2012
B.10. Artikel 8 van de wet van 3 augustus 2012 richt, binnen de B.10. L'article 8 de la loi du 3 août 2012 crée, au sein du Service
Federale Overheidsdienst Financiën, de Dienst voor
informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer public fédéral Finances, le « Service de Sécurité de l'Information et
op, die met name ermee belast is om, vóór de beslissing van de de Protection de la vie privée » qui est notamment chargé de vérifier,
verantwoordelijke voor de verwerking, na te gaan of is voldaan aan de préalablement à la décision du responsable du traitement, que les
toepassingsvoorwaarden van de schorsing van de bij de artikelen 9, § conditions d'application de la suspension des droits garantis par les
2, 10 en 12 van de wet van 8 december 1992 gewaarborgde rechten. articles 9, § 2, 10 et 12 de la loi du 8 décembre 1992 sont remplies.
B.11. Het tegen die bepaling gerichte middel is afgeleid uit de B.11. Le moyen dirigé contre cette disposition est pris de la
schending van artikel 170 van de Grondwet, in samenhang gelezen met violation de l'article 170 de la Constitution, lu en combinaison avec
artikel 28, lid 1, van de richtlijn 95/46/EG van het Europees l'article 28, paragraphe 1, de la directive 95/46/CE du Parlement
Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming européen et du Conseil du 24 octobre 1995 relative à la protection des
van natuurlijke personen in verband met de verwerking van
persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en personnes physiques à l'égard du traitement des données à caractère
met artikel 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese personnel et à la libre circulation de ces données et avec l'article 8
Unie. de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne.
B.12.1. Artikel 170 van de Grondwet bevat het beginsel van de B.12.1. L'article 170 de la Constitution exprime le principe de la
wettigheid van de belasting. De grief van de verzoekende partij heeft légalité de l'impôt. Le grief de la partie requérante porte sur le
betrekking op het feit dat de bij de bestreden bepaling opgerichte fait que le service créé par la disposition attaquée fait partie du
dienst deel uitmaakt van de Federale Overheidsdienst Financiën, Service public fédéral Finances, ce qui n'en garantirait pas
hetgeen de onafhankelijkheid ervan niet zou waarborgen. Die grief l'indépendance. Ce grief est étranger au principe de la légalité de
staat los van het beginsel van de wettigheid van de belasting. l'impôt.
De twee andere bepalingen waarvan de schending wordt aangevoerd door Les deux autres dispositions dont la violation est alléguée par la
de verzoekende partij zijn internationaalrechtelijke bepalingen partie requérante sont des dispositions de droit international au
waaraan het Hof niet rechtstreeks vermag te toetsen. regard desquelles la Cour ne peut exercer un contrôle direct.
B.12.2. Het aanvoeren, door de verzoekende partij in haar memorie van B.12.2. L'invocation par la partie requérante, en son mémoire en
antwoord, van de schending van artikel 22 van de Grondwet, vormt een réponse, de la violation de l'article 22 de la Constitution constitue
nieuw middel dat niet kan worden aanvaard krachtens artikel 85 van de un moyen nouveau qui ne peut être admis, en vertu de l'article 85 de
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof. la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle.
B.13. Het middel is niet ontvankelijk. B.13. Le moyen est irrecevable.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
- vernietigt artikel 11 van de wet van 3 augustus 2012 « houdende - annule l'article 11 de la loi du 3 août 2012 « portant dispositions
bepalingen betreffende de verwerking van persoonsgegevens door de relatives aux traitements de données à caractère personnel réalisés
Federale Overheidsdienst Financiën in het kader van zijn opdrachten », par le Service public fédéral Finances dans le cadre de ses missions »
in zoverre het de verantwoordelijke voor de verwerking van de gegevens en ce qu'il permet au responsable du traitement des données de refuser
toelaat de uitoefening te weigeren van de bij de artikelen 9, § 2, 10 l'exercice des droits garantis par les articles 9, § 2, 10 et 12 de la
en 12 van de wet van 8 december 1992 « tot bescherming van de loi du 8 décembre 1992 « relative à la protection de la vie privée à
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van
persoonsgegevens » gewaarborgde rechten ten aanzien van de l'égard des traitements de données à caractère personnel » à l'égard
persoonsgegevens van de belastingplichtige die losstaan van het doel des données personnelles du contribuable qui sont étrangères à l'objet
van het lopende onderzoek of van de lopende controle en in zoverre het de l'enquête ou du contrôle en cours et en ce qu'il ne prévoit pas de
niet voorziet in een beperking in de tijd van de mogelijkheid om een limitation dans le temps de la possibilité de faire exception à
uitzondering te maken op de toepassing van die rechten die verantwoord l'application de ces droits justifiée par l'accomplissement d'actes
is door de uitvoering van werkzaamheden ter voorbereiding van een
controle of van een onderzoek; préparatoires à un contrôle ou à une enquête;
- onder voorbehoud van de in B.5.3 vermelde interpretatie, verwerpt - sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.5.3, rejette le
het beroep voor het overige. recours pour le surplus.
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 27 maart 2014. la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 27 mars 2014.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^