← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 25/2014 van 6 februari 2014 Rolnummer : 5615 In zake : de
prejudiciële vraag over artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november 1989 betreffende
de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake mo Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit
de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters L. (...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 25/2014 van 6 februari 2014 Rolnummer : 5615 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake mo Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters L. (...) | Extrait de l'arrêt n° 25/2014 du 6 février 2014 Numéro du rôle : 5615 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis, § 1 er , alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la res La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges L. Lavryse(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 25/2014 van 6 februari 2014 | Extrait de l'arrêt n° 25/2014 du 6 février 2014 |
| Rolnummer : 5615 | Numéro du rôle : 5615 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis, § 1, tweede lid, | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis, § 1er, |
| van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals dat artikel | obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, |
| werd gewijzigd bij artikel 2 van de wet van 19 januari 2001 tot | tel que cet article a été modifié par l'article 2 de la loi du 19 |
| wijziging van diverse bepalingen betreffende de regeling inzake | janvier 2001 modifiant diverses dispositions relatives au régime de |
| automatische vergoeding van de schade, geleden door zwakke | l'indemnisation automatique des usagers de la route les plus |
| weggebruikers en passagiers van motorrijtuigen, gesteld door de | vulnérables et des passagers de véhicules, posée par le Tribunal de |
| Politierechtbank te Luik. | police de Liège. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters | composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges L. |
| L. Lavrysen, E. Derycke, P. Nihoul en T. Giet, en, overeenkomstig | Lavrysen, E. Derycke, P. Nihoul et T. Giet, et, conformément à |
| artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
| Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter M. Bossuyt, bijgestaan door de | constitutionnelle, du président émérite M. Bossuyt, assistée du |
| griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. | greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, |
| Spreutels, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 8 maart 2013 in zake « Ethias Arbeidsongevallen » en de | Par jugement du 8 mars 2013 en cause de « Ethias Accidents du Travail |
| nv « De Post » tegen de NMBS Holding, waarvan de expeditie ter griffie | » et de la SA « La Poste » contre la SNCB Holding, dont l'expédition |
| van het Hof is ingekomen op 19 maart 2013, heeft de Politierechtbank | est parvenue au greffe de la Cour le 19 mars 2013, le Tribunal de |
| te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : | police de Liège a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november | « L'article 29bis, § 1er, alinéa 2 de la loi du 21 novembre 1989 |
| 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake | relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de |
| motorrijtuigen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, indien het in | véhicules automoteurs viole-t-il les articles 10 et 11 de la |
| die zin wordt geïnterpreteerd dat enkel automatisch schadeloos kunnen | Constitution s'il est interprété en ce sens que seuls peuvent être |
| worden gesteld de passagiers van een voertuig dat aan spoorstaven is | indemnisés de manière automatique les passagers d'un véhicule lié à la |
| gebonden wanneer het ongeval zich voordoet op een plaats bedoeld in | voie ferrée lorsque l'accident se produit à un endroit visé à |
| artikel 2, § 1, van diezelfde wet, dat wil zeggen op de openbare weg, | l'article 2, § 1er, de cette même loi, c'est-à-dire sur la voie |
| op een voor het publiek toegankelijk terrein of op een terrein dat | publique, sur un terrain ouvert au public ou sur un terrain non public |
| slechts toegankelijk is voor een zeker aantal personen die het recht | mais ouvert à certaines personnes ayant le droit de les fréquenter ou |
| hebben om er te komen of op een plaats die niet volledig is | |
| afgezonderd van de voormelde plaatsen, en niet de passagiers van een | à un endroit qui n'est pas complètement isolé des endroits précités et |
| dergelijk voertuig wanneer dat ongeval gebeurt op een plaats die | non les passagers d'un tel véhicule lorsque l'accident se produit à un |
| volledig is afgezonderd van de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, van | endroit qui est complètement isolé des endroits visés à l'article 2, § |
| de voormelde wet van 21 november 1989 ? ». | 1er, de la loi du 21 novembre 1989 précitée ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 29bis, § 1, van | B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 29bis, § 1er, de la |
| de wet van 21 november 1989 « betreffende de verplichte | loi du 21 novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire de la |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », zoals gewijzigd | responsabilité en matière de véhicules automoteurs », tel qu'il a été |
| bij de wet van 19 januari 2001 « tot wijziging van diverse bepalingen | modifié par la loi du 19 janvier 2001 « modifiant diverses |
| betreffende de regeling inzake automatische vergoeding van de schade, | dispositions relatives au régime de l'indemnisation automatique des |
| geleden door zwakke weggebruikers en passagiers van motorrijtuigen », | usagers de la route les plus vulnérables et des passagers de véhicules |
| dat bepaalt : | », qui dispose : |
| « Bij een verkeersongeval waarbij een of meer motorrijtuigen betrokken | « En cas d'accident de la circulation impliquant un ou plusieurs |
| zijn, op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, wordt, met uitzondering van de stoffelijke schade en de schade geleden door de bestuurder van elk van de betrokken motorrijtuigen, alle schade geleden door de slachtoffers en hun rechthebbenden en voortvloeiend uit lichamelijke letsels of het overlijden, met inbegrip van de kledijschade, hoofdelijk vergoed door de verzekeraars die de aansprakelijkheid van de eigenaar, de bestuurder of de houder van de motorrijtuigen overeenkomstig deze wet dekken. Deze bepaling is ook van toepassing indien de schade opzettelijk werd veroorzaakt door de bestuurder. Bij een verkeersongeval waarbij een motorrijtuig is betrokken dat aan | véhicules automoteurs, aux endroits visés à l'article 2, § 1er, et à l'exception des dégâts matériels et des dommages subis par le conducteur de chaque véhicule automoteur impliqué, tous les dommages subis par les victimes et leurs ayants droit et résultant de lésions corporelles ou du décès, y compris les dégâts aux vêtements, sont réparés solidairement par les assureurs qui, conformément à la présente loi, couvrent la responsabilité du propriétaire, du conducteur ou du détenteur des véhicules automoteurs. La présente disposition s'applique également si les dommages ont été causés volontairement par le conducteur. En cas d'accident de la circulation impliquant un véhicule automoteur |
| spoorstaven is gebonden, rust de verplichting tot schadevergoeding die | lié à une voie ferrée, l'obligation de réparer les dommages prévue à |
| in het voorgaande lid is bepaald, op de eigenaar van het motorrijtuig. | l'alinéa précédent incombe au propriétaire de ce véhicule. |
| [...] ». | [...] ». |
| De vraag heeft meer bepaald betrekking op het tweede lid van die | La question porte plus précisément sur l'alinéa 2 de cette |
| bepaling. | disposition. |
| B.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op een ongeval dat zich | B.2. La question préjudicielle concerne un accident qui s'est produit |
| heeft voorgedaan binnen een aan een spoorweg gebonden voertuig. Het | à l'intérieur d'un véhicule lié à une voie ferrée. La victime de cet |
| slachtoffer van dat ongeval was een passagier van dat voertuig. Het | accident était un passager de ce véhicule. La Cour limite son examen à |
| Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese. | cette hypothèse. |
| B.3. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid na te gaan, met de | B.3. La Cour est invitée à contrôler la compatibilité, avec les |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 29bis, § 1, tweede | articles 10 et 11 de la Constitution, de l'article 29bis, § 1er, |
| lid, van de wet van 21 november 1989, in de interpretatie volgens | alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 dans l'interprétation selon |
| welke die bepaling de ongevallen die zich voordoen binnen een aan een | laquelle cette disposition exclut du régime d'indemnisation |
| spoorweg gebonden motorrijtuig, terwijl het voertuig zich bevindt op | automatique qu'elle prévoit les accidents se produisant à l'intérieur |
| een plaats die volledig afgezonderd is van het verkeer, uitsluit van | d'un véhicule automoteur lié à une voie ferrée qui surviennent alors |
| de daarin bepaalde regeling van de automatische vergoeding. | que le véhicule se trouve à un endroit qui est complètement isolé de |
| B.4.1. Bij zijn arrest nr. 35/2012 van 8 maart 2012 heeft het Hof voor | la circulation. B.4.1. Par son arrêt n° 35/2012 du 8 mars 2012, la Cour a dit pour |
| droit que la disposition en cause, en ce qu'elle n'exclut pas du | |
| recht gezegd dat de in het geding zijnde bepaling, in zoverre zij de | régime d'indemnisation automatique les accidents de la circulation |
| verkeersongevallen waarbij een trein is betrokken die rijdt op een | impliquant un train qui circule sur une voie ferrée qui est |
| spoorweg die volledig is afgezonderd van het verkeer op de plaatsen | complètement isolée de la circulation aux endroits visés à l'article |
| bedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 21 november 1989, niet uitsluit van de regeling inzake automatische schadevergoeding, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt. B.4.2. De zaak die aanleiding heeft gegeven tot dat arrest, had betrekking op een ongeval met een voetganger die zich op of in de nabijheid van een spoorweg bevond en die door een trein is aangereden, terwijl die laatste reed op een plaats waar de spoorweg volledig afgezonderd was van de voor het verkeer opengestelde wegen. De hypothese van het ongeval waarvan het slachtoffer een passagier van het voertuig is, verschilt fundamenteel van dat van het ongeval met een voetganger die zich bevindt op of in de nabijheid van de weg. Het antwoord van het Hof op de in het arrest nr. 35/2012 gestelde vraag kan in de onderhavige zaak dus niet worden gevolgd. B.5.1. Wat de spoorvoertuigen betreft, vermocht de wetgever rekening te houden met het risico dat zij voor de andere weggebruikers veroorzaken wanneer die spoorvoertuigen rijden op plaatsen die niet | 2, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. B.4.2. L'affaire ayant donné lieu à cet arrêt concernait un accident survenu à un piéton se trouvant sur ou à proximité d'une voie ferrée, heurté par un train alors que celui-ci circulait à un endroit où la voie ferrée était complètement isolée des voiries ouvertes à la circulation. L'hypothèse de l'accident dont est victime un passager du véhicule est fondamentalement différente de celle de l'accident survenu à un piéton se trouvant sur ou à proximité de la voie. La réponse donnée par la Cour à la question posée dans l'arrêt n° 35/2012 ne peut donc être retenue dans la présente affaire. B.5.1. En ce qui concerne les véhicules sur rails, le législateur a pu prendre en compte le risque qu'ils créent pour les autres usagers lorsque ces véhicules circulent en des endroits qui ne sont pas isolés |
| volledig zijn afgezonderd van de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, | complètement des endroits visés à l'article 2, § 1er, de la loi en |
| van de in het geding zijnde wet, omdat dat risico vergelijkbaar is met | cause, dès lors que ce risque est analogue à celui créé par les autres |
| het risico dat wordt veroorzaakt door andere voertuigen. Dat geldt | véhicules. Il en va ainsi même lorsque la voie publique est |
| zelfs wanneer het verkeer op de openbare weg tijdelijk verboden is | temporairement interdite par l'abaissement de barrières de sécurité ou |
| door het neerlaten van veiligheidsbarrières of door verkeerslichten bestemd om treinen te laten doorrijden. B.5.2. Bij zijn voormelde arrest nr. 35/2012 heeft het Hof evenwel geoordeeld dat, wanneer de trein op een spoorweg rijdt die volledig afgezonderd is van het verkeer op de plaatsen bedoeld in het voormelde artikel 2, § 1, het risico dat door dat voertuig wordt veroorzaakt voor de zwakke weggebruiker, diende te worden beschouwd als wezenlijk verschillend van het risico dat voor diezelfde weggebruiker wordt veroorzaakt door voertuigen die op de in het voormelde artikel 2, § 1, bedoelde plaatsen rijden. Het heeft daaruit besloten dat, in zoverre zij de eigenaars van treinen ertoe verplicht de schade te vergoeden die voortvloeit uit een ongeval dat zich in die omstandigheden heeft voorgedaan, de in het geding zijnde bepaling niet redelijk verantwoord is. B.5.3. Zoals het Hof heeft geoordeeld bij zijn arrest nr. 116/2013 van 31 juli 2013 heeft het feit dat het aan een spoorweg gebonden voertuig zich bevindt op een plaats die volledig afgezonderd is van de rest van het verkeer evenwel geen enkel gevolg voor het risico dat dat voertuig inhoudt voor de passagiers die zich daarbinnen bevinden. Er is | par des feux de signalisation destinés à permettre le passage du train. B.5.2. Par son arrêt n° 35/2012 précité, la Cour a toutefois jugé que lorsque le train circule sur une voie ferrée qui est complètement isolée de la circulation sur les endroits visés à l'article 2, § 1er, précité, le risque créé par ce véhicule pour l'usager faible de la route devait être tenu pour essentiellement différent de celui créé pour ce même usager par des véhicules circulant aux endroits visés à l'article 2, § 1er, précité. Elle en a conclu qu'en ce qu'elle oblige les propriétaires du train à réparer le dommage résultant d'un accident survenu dans cette hypothèse, la disposition en cause n'est pas raisonnablement justifiée. B.5.3. Toutefois, comme la Cour l'a jugé par son arrêt n° 116/2013 du 31 juillet 2013, le fait que le véhicule lié à une voie ferrée se trouve en un lieu complètement isolé du reste de la circulation n'a aucune incidence sur le risque créé par ce véhicule pour les passagers qui se trouvent à l'intérieur. Il n'y a dès lors aucune justification |
| derhalve geen enkele redelijke verantwoording om de verkeersongevallen | raisonnable pour exclure du régime d'indemnisation automatique créé |
| waarbij een voertuig is betrokken dat op een spoorweg rijdt die | par l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 les accidents de la |
| volledig afgezonderd is van het verkeer op de plaatsen bedoeld in | circulation impliquant un véhicule circulant sur une voie ferrée |
| artikel 2, § 1, van de wet van 21 november 1989, wanneer het | complètement isolée de la circulation sur les endroits visés à |
| slachtoffer van het ongeval een passagier van het betrokken voertuig | |
| is, uit te sluiten van de regeling van de automatische | l'article 2, § 1er, de la même loi, lorsque la victime de l'accident |
| schadevergoeding die is ingevoerd bij artikel 29bis van dezelfde wet. | est un passager du véhicule concerné. |
| B.5.4. In de interpretatie volgens welke artikel 29bis, § 1, tweede | B.5.4. Dans l'interprétation selon laquelle l'article 29bis, § 1er, |
| lid, van de wet van 21 november 1989 de verkeersongevallen waarbij een | alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 exclut du régime |
| voertuig is betrokken dat rijdt op een spoorweg die volledig is | |
| afgezonderd van het verkeer op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, | d'indemnisation automatique les accidents de la circulation impliquant |
| van dezelfde wet, wanneer het slachtoffer van het ongeval een | un véhicule qui circule sur une voie ferrée qui est complètement |
| passagier van het betrokken voertuig is, uitsluit van de regeling van | isolée de la circulation aux endroits visés à l'article 2, § 1er, de |
| de automatische schadevergoeding, dient de prejudiciële vraag | la même loi, lorsque la victime de l'accident est un passager du |
| bevestigend te worden beantwoord. | véhicule concerné, la question préjudicielle appelle une réponse |
| B.6.1. Het Hof stelt evenwel vast dat de in het geding zijnde bepaling | positive. B.6.1. La Cour constate toutefois que la disposition en cause peut |
| anders kan worden geïnterpreteerd. | faire l'objet d'une autre interprétation. |
| B.6.2. Bij zijn arrest nr. 93/2006 van 7 juni 2006 heeft het Hof | B.6.2. Par son arrêt n° 93/2006 du 7 juin 2006, la Cour a en effet |
| immers geoordeeld dat, in tegenstelling tot artikel 29bis, § 1, eerste | jugé que, contrairement à l'article 29, § 1er, alinéa 1er, l'alinéa 2, |
| lid, het in het geding zijnde tweede lid van die bepaling de | |
| vergoedingsregeling waarin het voorziet, niet beperkt tot de plaatsen | en cause, de cette disposition ne limite pas le régime d'indemnisation |
| bedoeld in artikel 2, § 1, van dezelfde wet. | qu'il prévoit aux endroits visés à l'article 2, § 1er, de la même loi. |
| Zoals is aangegeven in B.4 en B.5, heeft het arrest nr. 35/2012 alleen | Comme il a été indiqué en B.4 et B.5, l'arrêt n° 35/2012 ne concerne |
| betrekking op een zwakke weggebruiker die zich bevindt op of in de | qu'un usager faible qui se trouve sur ou à proximité d'une voie ferrée |
| nabijheid van een spoorweg die volledig afgezonderd is van het verkeer | qui est complètement isolée de la circulation aux endroits visés à |
| op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, van dezelfde wet, en niet op | l'article 2, § 1er, de la même loi, et non un passager qui se trouve à |
| een passagier die zich bevindt binnen het voertuig dat op die spoorweg | l'intérieur du véhicule circulant sur ces voies. |
| rijdt. Artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november 1989 kan | L'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 peut |
| immers in die zin worden geïnterpreteerd dat het de verkeersongevallen | en effet être interprété en ce sens qu'il n'exclut pas du régime |
| waarbij een voertuig is betrokken dat rijdt op een spoorweg die | d'indemnisation automatique les accidents de la circulation impliquant |
| volledig is afgezonderd van het verkeer op de plaatsen bedoeld in | un véhicule qui circule sur une voie ferrée qui est complètement |
| artikel 2, § 1, van dezelfde wet, wanneer het slachtoffer van het | isolée de la circulation aux endroits visés à l'article 2, § 1er, de |
| ongeval een passagier van het betrokken voertuig is, niet uitsluit van | |
| de regeling inzake automatische schadevergoeding. | la même loi, lorsque la victime de l'accident est un passager du |
| véhicule concerné. | |
| B.6.3. In die interpretatie is de in het geding zijnde bepaling niet | B.6.3. Dans cette interprétation, la disposition en cause n'est pas |
| discriminerend en dient de prejudiciële vraag ontkennend te worden | discriminatoire et la question préjudicielle appelle une réponse |
| beantwoord. | négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - In die zin geïnterpreteerd dat het de verkeersongevallen waarbij een | - Interprété en ce sens qu'il exclut du régime d'indemnisation |
| voertuig is betrokken dat rijdt op een spoorweg die volledig is | automatique les accidents de la circulation impliquant un véhicule qui |
| afgezonderd van het verkeer op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, | circule sur une voie ferrée qui est complètement isolée de la |
| van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | circulation aux endroits visés à l'article 2, § 1er, de la loi du 21 |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, wanneer het | novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité |
| slachtoffer van het ongeval een passagier van dat voertuig is, | en matière de véhicules automoteurs, lorsque la victime de l'accident |
| uitsluit van de regeling inzake automatische schadevergoeding, schendt | est un passager de ce véhicule, l'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de |
| artikel 29bis, § 1, tweede lid, van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet | la même loi, modifié par la loi du 19 janvier 2001, viole les articles |
| van 19 januari 2001, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | 10 et 11 de la Constitution. |
| - In die zin geïnterpreteerd dat het de verkeersongevallen waarbij een | - Interprété en ce sens qu'il n'exclut pas du régime d'indemnisation |
| voertuig is betrokken dat rijdt op een spoorweg die volledig is | automatique les accidents de la circulation impliquant un véhicule qui |
| afgezonderd van het verkeer op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, | circule sur une voie ferrée qui est complètement isolée de la |
| van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | circulation aux endroits visés à l'article 2, § 1er, de la loi du 21 |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, wanneer het | novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité |
| slachtoffer van het ongeval een passagier van dat voertuig is, niet | en matière de véhicules automoteurs, lorsque la victime de l'accident |
| uitsluit van de regeling inzake automatische schadevergoeding, schendt | est un passager de ce véhicule, l'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de |
| artikel 29bis, § 1, tweede lid, van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet | la même loi, modifié par la loi du 19 janvier 2001, ne viole pas les |
| van 19 januari 2001, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 6 februari 2014. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 6 février 2014. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |