← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 7/2014 van 23 januari 2014 Rolnummer : 5314 In zake : het
beroep tot vernietiging van de artikelen 174/1 en 313 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992,
zoals gewijzigd bij de artikelen 28 en 33 van de wet v Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters E. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 7/2014 van 23 januari 2014 Rolnummer : 5314 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 174/1 en 313 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij de artikelen 28 en 33 van de wet v Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters E. (...) | Extrait de l'arrêt n° 7/2014 du 23 janvier 2014 Numéro du rôle : 5314 En cause : le recours en annulation des articles 174/1 et 313 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été modifié par les articles 28 et 33 de la loi du 28 déc La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges E. De Groo(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 7/2014 van 23 januari 2014 | Extrait de l'arrêt n° 7/2014 du 23 janvier 2014 |
Rolnummer : 5314 | Numéro du rôle : 5314 |
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 174/1 en 313 | En cause : le recours en annulation des articles 174/1 et 313 du Code |
van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij | des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été modifié par les |
de artikelen 28 en 33 van de wet van 28 december 2011 houdende diverse | articles 28 et 33 de la loi du 28 décembre 2011 portant des |
bepalingen, en, bijkomstig, van de artikelen 25 tot 38 van dezelfde | dispositions diverses, et, accessoirement, des articles 25 à 38 de la |
wet, ingesteld door Guy Kleynen. | même loi, introduit par Guy Kleynen. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters | composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges E. De |
E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. | Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, en, overeenkomstig | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût et T. Giet, et, conformément à |
artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter M. Bossuyt, bijgestaan door de | constitutionnelle, du président émérite M. Bossuyt, assistée du |
griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, |
Spreutels, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 februari | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 17 |
2012 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 20 | février 2012 et parvenue au greffe le 20 février 2012, Guy Kleynen, |
februari 2012, heeft Guy Kleynen, wonende te 1150 Brussel, | demeurant à 1150 Bruxelles, avenue des Albatros 17, a introduit un |
Albatroslaan 17, beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen | |
174/1 en 313 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (WIB | recours en annulation des articles 174/1 et 313 du Code des impôts sur |
1992), zoals gewijzigd bij de artikelen 28 en 33 van de wet van 28 | les revenus 1992 (CIR 1992), tel qu'il a été modifié par les articles |
december 2011 houdende diverse bepalingen, en, bijkomstig, van de | 28 et 33 de la loi du 28 décembre 2011 portant des dispositions |
artikelen 25 tot 38 van dezelfde wet (bekendgemaakt in het Belgisch | diverses, et, accessoirement, des articles 25 à 38 de la même loi |
Staatsblad van 30 december 2011, vierde editie). | (publiée au Moniteur belge du 30 décembre 2011, quatrième édition). |
De vordering tot schorsing van de voormelde artikelen 174/1 en 313, | La demande de suspension des articles 174/1 et 313 précités, |
ingesteld door dezelfde verzoekende partij, is verworpen bij het | introduite par la même partie requérante, a été rejetée par l'arrêt n° |
arrest nr. 56/2012 van 19 april 2012, bekendgemaakt in het Belgisch | 56/2012 du 19 avril 2012, publié au Moniteur belge du 14 août 2012. |
Staatsblad van 14 augustus 2012. | |
Bij tussenarrest nr. 18/2013 van 21 februari 2013, bekendgemaakt in | Par arrêt interlocutoire n° 18/2013 du 21 février 2013, publié au |
het Belgisch Staatsblad van 3 april 2013, heeft het Hof de volgende | Moniteur belge du 3 avril 2013, la Cour a posé à la Cour de justice de |
prejudiciële vraag gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie : | l'Union européenne la question préjudicielle suivante : |
« Moeten de artikelen 56 en 63 van het Verdrag betreffende de werking | « Les articles 56 et 63 du Traité sur le fonctionnement de l'Union |
van de Europese Unie en de artikelen 36 en 41 van de Overeenkomst | européenne et les articles 36 et 41 de l'Accord sur l'Espace |
betreffende de Europese Economische Ruimte in die zin worden | économique européen doivent-ils être interprétés en ce sens qu'ils ne |
geïnterpreteerd dat zij een lidstaat niet toelaten een regeling in te | permettent pas à un Etat membre d'instaurer et de maintenir un régime |
voeren en te handhaven volgens welke door niet-ingezeten banken | établissant une imposition plus élevée des intérêts payés par les |
uitbetaalde interesten hoger worden belast doordat een | banques non résidentes par l'application d'une exonération fiscale ou |
belastingvrijstelling of een lager belastingtarief uitsluitend voor | d'un taux d'imposition plus bas uniquement aux intérêts payés par les |
door Belgische banken uitbetaalde interesten wordt toegepast ? ». | banques belges ? ». |
Bij schrijven van de griffie van het Hof van Justitie van de Europese | Par courrier du greffe de la Cour de justice de l'Union européenne |
Unie ontvangen op 21 juni 2013 werd aan het Hof gevraagd om aan het | reçu le 21 juin 2013, il a été demandé à la Cour d'indiquer à la Cour |
Hof van Justitie van de Europese Unie mee te delen of het, in het | |
licht van het arrest dat het Hof van Justitie van de Europese Unie op | de justice de l'Union européenne si, à la lumière de l'arrêt rendu par |
6 juni 2013 in de zaak C-383/10 heeft gewezen, zijn prejudiciële | celle-ci le 6 juin 2013 dans l'affaire C-383/10, elle souhaitait |
verwijzing wenste te handhaven. | maintenir son renvoi préjudiciel. |
Bij beschikking van 2 juli 2013 heeft het Hof de prejudiciële vraag | Par ordonnance du 2 juillet 2013, la Cour a retiré la question |
ingetrokken die het bij het voormelde arrest nr. 18/2013 aan het Hof | préjudicielle posée à la Cour de justice de l'Union européenne par |
van Justitie van de Europese Unie had gesteld. | l'arrêt n° 18/2013 précité. |
Bij beschikking van de voorzitter van het Hof van Justitie van de | Par ordonnance du président de la Cour de justice de l'Union |
Europese Unie van 15 juli 2013 werd de zaak C-99/13 in het register | européenne du 15 juillet 2013, l'affaire C-99/13 a été radiée du |
van het Hof van Justitie doorgehaald. | registre de la Cour de justice. |
Bij beschikking van 10 oktober 2013 heeft het Hof de dag van de | Par ordonnance du 10 octobre 2013, la Cour a fixé l'audience au 12 |
terechtzitting bepaald op 12 november 2013, na de partijen te hebben | novembre 2013, après avoir invité les parties à exposer, dans un |
uitgenodigd om, in een uiterlijk op 5 november 2013 in te dienen | mémoire complémentaire à introduire le 5 novembre 2013 au plus tard et |
aanvullende memorie, waarvan ze een kopie laten toekomen aan de andere | |
partijen binnen dezelfde termijn, hun eventuele opmerkingen te | dont elles échangeraient une copie dans le même délai, leurs |
formuleren naar aanleiding van, enerzijds, de aanneming van de | observations éventuelles à la suite, d'une part, de l'adoption de la |
programmawet van 27 december 2012, die met name de artikelen 174/1 en | loi-programme du 27 décembre 2012 qui, notamment, modifie les articles |
313 van het WIB 1992 wijzigt, en, anderzijds, het voormelde arrest van | 174/1 et 313 du CIR 1992 et, d'autre part, de l'arrêt précité de la |
het Hof van Justitie van de Europese Unie van 6 juni 2013 in de zaak | Cour de justice de l'Union européenne du 6 juin 2013 dans l'affaire |
C-383/10. | C-383/10. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. Uit het arrest nr. 18/2013 van 21 februari 2013 blijkt dat het | B.1.1. Il ressort de l'arrêt n° 18/2013 du 21 février 2013 que la Cour |
Hof nog uitspraak moet doen over het zevende middel, waarin de | doit encore statuer sur le septième moyen par lequel la partie |
verzoekende partij aanvoert dat de artikelen 171, 3°quinquies, 174/1, | requérante fait valoir que les articles 171, 3°quinquies, 174/1, § 1er, |
§ 1, vierde lid, en 269, eerste lid, 5°, van het Wetboek van de | alinéa 4, et 269, alinéa 1er, 5°, du Code des impôts sur les revenus |
inkomstenbelastingen 1992 (hierna : WIB 1992), respectievelijk | 1992 (ci-après : CIR 1992), respectivement modifié, inséré et modifié |
gewijzigd, ingevoegd en gewijzigd bij de artikelen 27, 6°, 28 en 29, | par les articles 27, 6°, 28 et 29, 6°, de la loi attaquée, seraient |
6°, van de bestreden wet, in strijd zouden zijn met de artikelen 10 en | contraires aux articles 10 et 172 de la Constitution et aux articles |
172 van de Grondwet en met de artikelen 56 en 63 van het Verdrag | 56 et 63 du Traité sur le fonctionnement de l'Union européenne (TFUE) |
betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), in zoverre zij een | en ce qu'ils créent une différence de traitement entre bénéficiaires |
verschil in behandeling invoeren onder verkrijgers van roerende | |
inkomsten naargelang die inkomsten al dan niet voortkomen uit | de revenus mobiliers suivant que ces revenus sont ou non issus de |
spaardeposito's : de bestreden bepalingen onderwerpen het | dépôts d'épargne : les dispositions attaquées soumettent en effet la |
niet-vrijgestelde deel van de inkomsten uit die spaardeposito's bij | partie non exonérée des revenus desdits dépôts d'épargne auprès des |
alleen de Belgische banken immers aan een heffing van 15 pct. die niet | seules banques belges à un prélèvement de 15 p.c. qui n'est pas majoré |
wordt verhoogd, in tegenstelling tot die welke de andere bij de | comme le sont ceux frappant les autres revenus visés par la loi |
bestreden wet bedoelde inkomsten treffen. De Europese Commissie heeft | attaquée. Or, la Commission européenne a intenté devant la Cour de |
voor het Hof van Justitie van de Europese Unie echter een procedure | justice de l'Union européenne une action en manquement contre la |
wegens niet-nakoming tegen België (C-383/10) ingesteld omdat het | Belgique (C-383/10) en raison du fait que cette exonération partielle |
vrijgestelde deel van de inkomsten uit spaardeposito's in strijd zou | des revenus des dépôts d'épargne serait contraire aux articles 56 et |
zijn met de artikelen 56 en 63 van het VWEU, zodat de situatie die | 63 du TFUE, de sorte que la situation qui en résultait est aggravée |
daaruit voortvloeide door de bestreden bepaling wordt verergerd. | par la disposition attaquée. |
B.1.2. De artikelen 171, 174/1, § 1, en 269, eerste lid, van het WIB | B.1.2. Les articles 171, 174/1, § 1er, et 269, alinéa 1er, du CIR |
1992, in de versie die de bestreden wet eraan heeft gegeven, bepalen : | 1992, dans la rédaction qui leur a été donnée par la loi attaquée, disposent : |
Artikel 171 | Article 171 |
« In afwijking van de artikelen 130 tot 168, zijn afzonderlijk | « Par dérogation aux articles 130 à 168, sont imposables |
belastbaar, behalve wanneer de aldus berekende belasting, vermeerderd | distinctement, sauf si l'impôt ainsi calculé, majoré de l'impôt |
met de belasting betreffende de andere inkomsten, meer bedraagt dan | |
die welke zou voortvloeien uit de toepassing van de even vermelde | afférent aux autres revenus, est supérieur à celui que donnerait |
artikelen op het geheel van de belastbare inkomsten : | l'application desdits articles à l'ensemble des revenus imposables : |
[...] | [...] |
2°bis tegen een aanslagvoet van 15 pct., de inkomsten van roerende | 2°bis au taux de 15 p.c., les revenus de capitaux et de biens |
goederen en kapitalen die geen interest en geen dividenden zijn en de | mobiliers, autres que les intérêts et les dividendes, et les revenus |
in artikel 90, 5° tot 7°, bedoelde diverse inkomsten; | divers visés à l'article 90, 5° à 7°; |
2°ter tegen een aanslagvoet van 21 pct. : | 2°ter au taux de 21 p.c. : |
a) de in artikel 269, eerste lid, 1°bis, bedoelde interest; | a) les intérêts visés à l'article 269, alinéa 1er, 1°bis; |
b) de in artikel 269, tweede lid en derde lid, bedoelde dividenden; | b) les dividendes visés à l'article 269, alinéas 2 et 3; |
c) de uitkeringen die worden aangemerkt als dividenden in artikel 186, | c) les sommes définies comme dividendes par l'article 186, en cas |
in geval van verkrijging van eigen aandelen door een binnenlandse of | d'acquisition d'actions ou parts propres par une société résidente ou |
buitenlandse vennootschap; | étrangère; |
[...] | [...] |
3°quinquies tegen een aanslagvoet van 15 pct., de in artikel 21, 5°, | 3°quinquies au taux de 15 p.c., les revenus afférents aux dépôts |
bedoelde inkomsten uit spaardeposito's, in zoverre zij meer bedragen | d'épargne visés à l'article 21, 5°, dans la mesure où ils excèdent les |
dan de in de bepaling onder 5° van dat artikel bepaalde grenzen; | limites fixées au 5° dudit article; |
[...] ». | [...] ». |
Artikel 174/1, § 1 | Article 174/1, § 1er |
« Er wordt uitsluitend in het voordeel van de Staat een bijkomende | « Il est établi au profit exclusif de l'Etat, une cotisation |
heffing op roerende inkomsten ingevoerd, gelijkgesteld met de | supplémentaire sur des revenus mobiliers, assimilée à l'impôt des |
personenbelasting, ten laste van de belastingplichtigen die interesten | personnes physiques, à charge des contribuables qui perçoivent des |
en dividenden ontvangen waarvan het totale netto bedrag hoger is dan | dividendes et des intérêts dont le montant total net s'élève à plus de |
13.675 euro. | 13.675 euros. |
Deze heffing wordt vastgelegd op 4 pct. van het deel van de dividenden | Cette cotisation est fixée à 4 p.c. de la partie des dividendes et des |
en interesten bedoeld in artikel 17, § 1, 1° en 2°, dat het totale | intérêts visés à l'article 17, § 1er, 1° et 2°, qui excède le montant |
netto bedrag van 13.675 euro overschrijdt. | total net de 13.675 euros. |
Het netto bedrag van het inkomen wordt bepaald overeenkomstig artikel | Le montant net des revenus est déterminé conformément à l'article 22, |
22, § 1. | § 1er. |
De dividenden en interesten onderworpen aan een tarief van 10 of 25 | Les dividendes et les intérêts soumis au taux de 10 ou 25 p.c. et les |
pct. en de in artikel 171, 3°quinquies, bedoelde inkomsten uit | revenus afférents aux dépôts d'épargne visés à l'article 171, |
spaardeposito's worden niet onderworpen aan deze heffing. | 3°quinquies, ne sont pas soumis à cette cotisation. |
Om te beoordelen of de grens van 13.675 euro is overschreden, worden | Pour apprécier si cette limite de 13.675 euros est dépassée, les |
in eerste instantie de dividenden en interesten waarop de heffing niet | dividendes et les intérêts sur lesquels la cotisation n'est pas |
van toepassing is, in aanmerking genomen. De dividenden bedoeld in | applicable sont comptabilisés en premier lieu. Toutefois, les |
artikel 171, 2°, f, moeten evenwel niet worden meegerekend ». | dividendes visés à l'article 171, 2°, f, ne doivent pas être comptés ». |
Artikel 269, eerste lid | Article 269, alinéa 1er |
« De aanslagvoet van de roerende voorheffing is vastgesteld : | « Le taux du précompte mobilier est fixé : |
1° op 15 pct. voor inkomsten van roerende goederen en kapitalen die | 1 à 15 p.c. pour les revenus de capitaux et biens mobiliers, autres |
geen interest en dividenden zijn, alsmede voor diverse inkomsten als | que les intérêts et les dividendes, ainsi que pour les revenus divers |
vermeld in artikel 90, 5° tot 7°; | visés à l'article 90, 5° à 7°; |
1°bis op 21 pct. voor de interest andere dan deze bedoeld in de | 1°bis à 21 p.c. pour les intérêts autres que ceux visés aux 4° et 5°; |
bepalingen onder 4° en 5°; | |
[...] | [...] |
5° op 15 pct. voor de in artikel 21, 5°, bedoelde inkomsten uit | 5° à 15 p.c. pour les revenus afférents aux dépôts d'épargne visés à |
spaardeposito's, in zoverre zij meer bedragen dan de in de bepaling | l'article 21, 5°, dans la mesure où ils excèdent les limites fixées au |
onder 5° van dat artikel bepaalde grenzen ». | 5° dudit article ». |
B.2.1. De bestreden bepalingen hebben tot doel de roerende voorheffing | B.2.1. Les dispositions attaquées ont pour objet de porter de 15 à 21 |
op de dividenden en interesten die daarin worden beoogd en die met | p.c. le précompte mobilier applicable aux dividendes et intérêts |
name niet het niet-vrijgestelde gedeelte van de spaardeposito's | qu'elles visent et qui ne comprennent pas, notamment, la quotité non |
omvatten (artikel 171, 3°quinquies, van het WIB 1992, gewijzigd bij | exonérée des dépôts d'épargne (article 171, 3°quinquies, du CIR 1992, |
artikel 27, 6°, van de bestreden wet), te verhogen van 15 tot 21 pct. | modifié par l'article 27, 6°, de la loi attaquée). |
B.2.2. Elles ont également pour objet d'établir une cotisation | |
B.2.2. Zij hebben eveneens tot doel een bijkomende heffing van 4 pct. | supplémentaire de 4 p.c. à charge des contribuables qui perçoivent des |
te vestigen ten laste van de belastingplichtigen die dividenden en | dividendes et intérêts pour une valeur supérieure au montant fixé par |
interesten innen voor een waarde die hoger ligt dan het bij de wet | la loi, sur la partie de ceux-ci qui excède ce montant. Les revenus |
vastgestelde bedrag, op het deel daarvan boven dat bedrag. De | afférents aux dépôts d'épargne ne sont pas soumis à la cotisation |
inkomsten uit spaardeposito's zijn niet onderworpen aan de bijkomende | |
heffing, maar de interesten van de spaardeposito's boven de grens | supplémentaire mais les intérêts des dépôts d'épargne s'élevant |
bepaald in artikel 171, 3°quinquies, van het WIB 1992 worden in | au-delà de la limite fixée à l'article 171, 3°quinquies, du CIR 1992 |
aanmerking genomen om te bepalen of het bedrag waarboven de heffing | sont pris en compte pour déterminer si le montant au-delà duquel la |
verschuldigd is, is bereikt (artikel 174/1, § 1, ingevoegd bij artikel | cotisation est due est atteint (article 174/1, § 1er, inséré par |
28 van de bestreden wet). | l'article 28 de la loi attaquée). |
B.3.1. De verzoekende partij heeft geen beroep tot vernietiging | B.3.1. La partie requérante n'a pas introduit de recours en annulation |
ingesteld tegen de bepalingen van de programmawetten van 29 maart 2012 | contre les dispositions des lois-programmes des 29 mars 2012 (Moniteur |
(Belgisch Staatsblad van 6 april 2012), van 22 juni 2012 (Belgisch | belge du 6 avril 2012), 22 juin 2012 (Moniteur belge du 28 juin 2012), |
Staatsblad van 28 juni 2012), van 13 december 2012 (Belgisch | |
Staatsblad van 20 december 2012) en van 27 december 2012 (Belgisch | 13 décembre 2012 (Moniteur belge du 20 décembre 2012) et 27 décembre |
Staatsblad van 31 december 2012), die verschillende bepalingen hebben | 2012 (Moniteur belge du 31 décembre 2012) qui ont modifié plusieurs |
gewijzigd die het voorwerp uitmaakten van het beroep en die, | des dispositions qui faisaient l'objet du recours et, en ce qui |
inzonderheid wat het zevende middel betreft, artikel 269, eerste lid, | concerne en particulier le septième moyen, ont remplacé l'article 269, |
5°, van het WIB 1992 (artikel 53 van de wet van 13 december 2012, van | alinéa 1er, 5°, du CIR 1992 (article 53 de la loi du 13 décembre 2012 |
toepassing op de inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf 1 | applicable aux revenus attribués ou mis en paiement à partir du 1er |
januari 2012, en artikel 84 van de wet van 27 december 2012, van | janvier 2012 et article 84 de la loi du 27 décembre 2012, applicable |
toepassing op de inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf 1 | aux revenus attribués ou mis en paiement à partir du 1er janvier |
januari 2013) hebben vervangen. Die bepaling voorzag erin dat de | 2013). Cette disposition prévoyait que le taux du précompte mobilier |
roerende voorheffing 15 pct. bedroeg voor het niet-vrijgestelde deel | s'élevait à 15 p.c. pour la quotité non exonérée des revenus afférents |
van de inkomsten uit de spaardeposito's bij Belgische financiële | aux dépôts d'épargne dans des établissements financiers. |
instellingen. | |
B.3.2. Het onderwerp van het beroep is derhalve beperkt, ten aanzien | B.3.2. L'objet du recours est dès lors limité, en ce qui concerne les |
van de in het zevende middel beoogde bepalingen, tot die bepalingen | dispositions visées par le septième moyen, à celles des dispositions |
die nog steeds van kracht zijn en niet zijn gewijzigd, namelijk | qui sont toujours en vigueur et n'ont pas été modifiées, à savoir |
artikel 171, 3°quinquies, van het WIB 1992, dat de aanslagvoet op het | l'article 171, 3°quinquies, du CIR 1992 qui fixe à 15 p.c. le taux de |
niet-vrijgestelde deel van de inkomsten uit spaardeposito's bij | l'impôt frappant la quotité non exonérée des revenus afférents aux |
Belgische financiële instellingen vaststelt op 15 pct., en artikel | dépôts d'épargne dans des établissements financiers belges et |
174/1, § 1, vierde lid, dat de voormelde inkomsten niet onderwerpt aan | l'article 174/1, § 1er, alinéa 4, qui ne soumet pas les revenus |
de bij de bestreden wet ingevoerde bijkomende heffing. | précités à la cotisation supplémentaire instaurée par la loi attaquée. |
B.4. Bij zijn arrest van 6 juni 2013 (zaak C-383/10) heeft het Hof van | B.4. Par son arrêt du 6 juin 2013 (affaire C-383/10), la Cour de |
Justitie van de Europese Unie, naar aanleiding van een beroep wegens | justice de l'Union européenne s'est prononcée, à l'occasion d'un |
niet-nakoming krachtens artikel 258 van het VWEU, uitspraak gedaan | recours en manquement au titre de l'article 258 du TFUE, sur |
over de belastingvrijstelling die uitsluitend geldt voor door | l'exonération fiscale réservée uniquement aux intérêts payés par les |
Belgische banken betaalde interesten. Het heeft geoordeeld : | banques belges. Elle a décidé : |
« 39. Met deze grief voert de Commissie in de eerste plaats aan dat | « 39. Dans le cadre de ce grief, la Commission fait valoir, en premier |
het Koninkrijk België de krachtens artikel 56 VWEU op hem rustende verplichtingen niet is nagekomen. | lieu, que le Royaume de Belgique a manqué aux obligations qui lui incombent en vertu de l'article 56 TFUE. |
40. Vooraf moet eraan worden herinnerd dat volgens vaste rechtspraak | 40. A titre liminaire, il y a lieu de relever que, en vertu d'une |
van het Hof de directe belastingen weliswaar tot de bevoegdheid van de | jurisprudence constante de la Cour, si la fiscalité directe relève de |
lidstaten behoren, maar dat deze niettemin verplicht zijn deze | la compétence des Etats membres, ces derniers doivent toutefois |
bevoegdheid in overeenstemming met het recht van de Unie uit te | |
oefenen (zie arrest van 19 juli 2012, A, C-48/11, nog niet | l'exercer dans le respect du droit de l'Union (voir arrêt du 19 |
gepubliceerd in de Jurisprudentie, punt 16 en aldaar aangehaalde | juillet 2012, A, C-48/11, non encore publié au Recueil, point 16 et |
rechtspraak). | jurisprudence citée). |
41. Tevens zij benadrukt dat bankdiensten diensten in de zin van | 41. Il y a également lieu de souligner que les prestations de services |
artikel 57 VWEU zijn en dat artikel 56 VWEU in de weg staat aan de | bancaires constituent des services au sens de l'article 57 TFUE et que |
toepassing van een nationale regeling die de mogelijkheid voor een | l'article 56 TFUE s'oppose à l'application de toute réglementation |
dienstverrichter om daadwerkelijk van de vrijheid van | nationale qui, sans justification objective, entrave la possibilité |
dienstverrichting gebruik te maken, zonder objectieve rechtvaardiging | pour un prestataire de services d'exercer effectivement cette liberté |
beperkt (zie in die zin arrest van 30 januari 2007, | (voir, en ce sens, arrêts du 30 janvier 2007, Commission/Danemark, |
Commissie/Denemarken, C-150/04, Jurispr. blz. I-1163, punt 37 en | C-150/04, Rec. p. I-1163, point 37 et jurisprudence citée). |
aldaar aangehaalde rechtspraak). | |
42. In de optiek van de eenheidsmarkt en om de verwezenlijking van de | 42. Dans l'optique d'un marché unique, et pour permettre de réaliser |
doelstellingen daarvan mogelijk te maken, verzet artikel 56 VWEU zich | les objectifs de celui-ci, l'article 56 TFUE s'oppose à l'application |
tegen de toepassing van een nationale regeling die ertoe leidt dat het | de toute réglementation nationale ayant pour effet de rendre la |
verrichten van diensten tussen lidstaten moeilijker wordt dan het | prestation de services entre Etats membres plus difficile que la |
verrichten van diensten binnen één enkele lidstaat (zie arrest | prestation de services purement interne à un État membre (arrêt |
Commissie/Denemarken, reeds aangehaald, punt 38). | Commission/Danemark, précité, point 38). |
43. Il ressort, en outre, d'une jurisprudence constante de la Cour que | |
43. Verder blijkt uit vaste rechtspraak van het Hof dat artikel 56 | l'article 56 TFUE s'oppose notamment à toute réglementation nationale |
VWEU met name in de weg staat aan een nationale regeling die ertoe | |
leidt dat de werkzaamheden van een dienstverrichter die in een andere | de nature à prohiber ou à gêner davantage les activités du prestataire |
lidstaat is gevestigd en aldaar rechtmatig soortgelijke diensten | établi dans un autre Etat membre, où il fournit légalement des |
verricht, worden verboden of meer belemmerd (zie arrest van 5 juli | services analogues (voir arrêt du 5 juillet 2007, Commission/Belgique, |
2007, Commissie/België, C-522/04, Jurispr. blz. I-5701, punt 38). | C-522/04, Rec. p. I-5701, point 38). |
44. In casu dient te worden opgemerkt dat de in casu aan de orde | 44. En l'espèce, il convient d'observer que la législation en cause |
zijnde wetgeving een belastingregeling voor interesten uit een | dans la présente affaire établit un régime fiscal différent pour les |
spaardeposito invoert die verschilt naargelang de interesten worden betaald door een bank die wel of niet in België is gevestigd. Dat verschil in behandeling vindt, volgens de Belgische regering, zijn verklaring in met name de onmogelijkheid om in beide gevallen dezelfde regeling toe te passen teneinde een dubbele vrijstelling te voorkomen wanneer de belastingplichtige tegelijk in België en in een andere lidstaat een spaardeposito aanhoudt. 45. Dus dient te worden nagegaan of deze wettelijke regeling belemmeringen van de vrijheid van dienstverrichting oplevert en of, in voorkomend geval, deze belemmeringen kunnen worden gerechtvaardigd door de gronden waarop de Belgische regering zich beroept. | intérêts résultant d'un dépôt d'épargne selon qu'ils sont payés par des banques établies en Belgique ou non. Une telle différence de traitement s'explique, selon le gouvernement belge, notamment par l'impossibilité d'appliquer le même régime dans les deux cas afin d'éviter une double exonération lorsque le contribuable dispose d'un dépôt d'épargne à la fois en Belgique et dans un autre Etat membre. 45. Il y a donc lieu de vérifier si une telle législation crée des entraves à la libre prestation des services et si, le cas échéant, de telles entraves sont susceptibles d'être justifiées par les raisons invoquées par le gouvernement belge. |
46. In dit verband zij vastgesteld dat de Belgische regering in haar | 46. A cet égard, il importe de constater que le gouvernement belge, |
verweerschrift het bestaan van een belemmering van deze vrijheid niet | dans son mémoire en défense, ne nie pas l'existence d'une entrave à |
ontkent. | cette liberté. |
47. Voorts zij opgemerkt dat de betrokken Belgische wettelijke | 47. Ensuite, il y a lieu de relever que la législation belge |
regeling tot gevolg heeft dat Belgische ingezetenen worden ontmoedigd om gebruik te maken van de diensten van een in een in andere lidstaat gevestigde bank en om een spaarrekening bij een niet in België gevestigde bank te openen of aan te houden, aangezien de door deze bank betaalde interesten niet in aanmerking kunnen komen voor de betrokken belastingvrijstelling wanneer deze banken niet op het Belgische grondgebied zijn gevestigd. Bovendien kan deze regeling houders van een spaarrekening bij een in België gevestigde bank, die dus deze vrijstelling genieten, ervan afhouden hun rekening over te brengen naar een in een andere lidstaat gevestigde bank. | litigieuse a, d'une part, pour effet de dissuader les résidents belges d'avoir recours aux services de banques établies dans d'autres Etats membres et d'ouvrir ou de conserver des comptes d'épargne auprès de banques non établies en Belgique, étant donné que les intérêts payés par ces dernières ne sont pas susceptibles de profiter de l'exonération fiscale en cause lorsque ces banques ne sont pas établies sur le territoire belge. D'autre part, cette réglementation est de nature à dissuader les titulaires d'un compte d'épargne auprès d'une banque établie sur le territoire belge, qui bénéficient, partant, de ladite exonération, de transférer leur compte vers une banque établie dans un autre Etat membre. |
48. Derhalve moet worden vastgesteld dat de betrokken regeling een | 48. Partant, il y a lieu de constater que la réglementation en cause |
door artikel 56, lid 1, VWEU in beginsel verboden belemmering van de | constitue une entrave à la libre prestation des services, prohibée, en |
vrijheid van dienstverrichting oplevert. | principe, par l'article 56, premier alinéa, TFUE. |
49. Uit vaste rechtspraak volgt dat nationale maatregelen die de | 49. Il découle d'une jurisprudence bien établie que les mesures |
uitoefening van de door het Verdrag gewaarborgde fundamentele | nationales susceptibles de gêner ou de rendre moins attrayant |
vrijheden kunnen belemmeren of minder aantrekkelijk kunnen maken, | l'exercice des libertés fondamentales garanties par le traité peuvent |
niettemin toelaatbaar kunnen zijn indien zij een doel van algemeen | néanmoins être admises à condition qu'elles poursuivent un objectif |
belang nastreven, geschikt zijn om de verwezenlijking daarvan te | d'intérêt général, qu'elles soient propres à garantir la réalisation |
waarborgen en niet verder gaan dan noodzakelijk is om het nagestreefde | de celui-ci et qu'elles n'aillent pas au-delà de ce qui est nécessaire |
doel te bereiken (zie met name arrest van 12 juli 2012, | pour atteindre l'objectif poursuivi (voir, notamment, arrêt du 12 |
Commissie/Spanje, C-269/09, nog niet gepubliceerd in de | juillet 2012, Commission/Espagne, C-269/09, non encore publié au |
Jurisprudentie, punt 62 en aldaar aangehaalde rechtspraak). | Recueil, point 62 et jurisprudence citée). |
50. Dus dient te worden onderzocht of de vastgestelde belemmering kan | 50. Il convient ainsi d'examiner si l'entrave constatée peut être |
worden gerechtvaardigd door het enige doel van algemeen belang waarop | justifiée par le seul objectif d'intérêt général invoqué expressément |
het Koninkrijk België zich uitdrukkelijk beroept, namelijk de noodzaak | par le Royaume de Belgique, à savoir la nécessité de garantir |
om de doeltreffendheid van de fiscale controles te waarborgen. | l'efficacité des contrôles fiscaux. |
51. Aangaande deze rechtvaardiging dient vooraf te worden vastgesteld | 51. S'agissant de cette justification, il convient de constater, à |
dat het Hof reeds heeft geoordeeld dat de noodzaak om de | titre liminaire, que la Cour a déjà jugé que la nécessité de garantir |
doeltreffendheid van de fiscale controles te waarborgen een beperking | l'efficacité des contrôles fiscaux pouvait justifier une restriction |
van de fundamentele vrijheden kan rechtvaardigen (zie in die zin met | aux libertés fondamentales (voir en ce sens, notamment, arrêt X et |
name arrest X en Passenheim-van Schoot, reeds aangehaald, punt 45). | Passenheim-van Schoot, précité, point 45). |
52. Met betrekking tot de onmogelijkheid om gebruik te maken van de | 52. En ce qui concerne l'impossibilité de recourir aux instruments de |
instrumenten van de Unie inzake wederzijdse bijstand die met name | l'Union en matière d'assistance mutuelle garantie notamment par la |
wordt gewaarborgd door richtlijn 77/799, dient te worden vastgesteld | directive 77/799, force est de constater que les mécanismes |
dat de mechanismen voor wederzijdse bijstand tussen de autoriteiten | d'assistance mutuelle existant entre les autorités des Etats membres |
van de lidstaten voldoende zijn om een lidstaat in staat te stellen om | sont suffisants pour permettre à un Etat membre d'effectuer un |
de waarheidsgetrouwheid van de aangiften van de belastingplichtigen | contrôle de la véracité des déclarations des contribuables relatives à |
betreffende hun in een andere lidstaat gerealiseerde inkomsten te | leurs revenus réalisés dans un autre Etat membre (voir, en ce sens, |
controleren (zie in die zin arrest van 29 november 2010, Nationale | arrêts du 29 novembre 2011, National Grid Indus, C-371/10, non encore |
Grid Indus, C-371/10, nog niet gepubliceerd in de Jurisprudentie, punt | publié au Recueil, point 78, ainsi que Commission/Espagne, précité, |
78, en arrest Commissie/Spanje, reeds aangehaald, punt 68). | point 68). |
53. Evenwel valt niet uit te sluiten dat voornoemd | 53. Il n'est toutefois pas exclu que l'instrument de coopération |
samenwerkingsinstrument in de praktijk niet altijd op bevredigende | susmentionné ne fonctionne pas toujours de façon satisfaisante et sans |
wijze en feilloos functioneert. Toch kunnen de lidstaten zich niet | heurts dans la pratique. Cependant, les Etats membres ne sauraient |
beroepen op eventuele moeilijkheden bij de inzameling van de | tirer des difficultés éventuelles rencontrées pour réunir les |
noodzakelijke inlichtingen of op eventuele tekortkomingen in de | informations requises ou des carences susceptibles de se produire dans |
samenwerking tussen hun belastingdiensten ter rechtvaardiging van de | la coopération entre leurs administrations fiscales une justification |
beperking van de door het Verdrag gewaarborgde vrijheden (zie in die | à la restriction des libertés fondamentales garanties par le traité |
zin arrest van 4 maart 2004, Commissie/Frankrijk, C-334/02, Jurispr. | (voir, en ce sens, arrêts du 4 mars 2004, Commission/France, C-334/02, |
blz. I-2229, punt 33, en arrest Commissie/Spanje, reeds aangehaald, | Rec. p. I-2229, point 33, et Commission/Espagne, précité, point 72). |
punt 72). 54. Niets belet de betrokken belastingautoriteiten immers, van de | 54. En effet, rien n'empêcherait les autorités fiscales concernées |
belastingplichtige de bewijzen te verlangen die zij noodzakelijk | d'exiger du contribuable les preuves qu'elles jugent nécessaires pour |
achten voor de correcte vaststelling van de betrokken belastingen, en | l'établissement correct des impôts concernés et, le cas échéant, de |
in voorkomend geval de gevraagde vrijstelling te weigeren wanneer deze | refuser l'exonération demandée si ces preuves ne sont pas fournies |
bewijzen niet worden geleverd (zie met name arrest van 11 oktober | (voir, notamment, arrêt du 11 octobre 2007, ELISA, C-451/05, Rec. p. |
2007, ELISA, C-451/05, Jurispr. blz. I-8251, punt 95 en aldaar | I-8251, point 95 et jurisprudence citée). |
aangehaalde rechtspraak). | |
55. In deze context stelt de Belgische regering dat het Hof in het | 55. Dans ce contexte, le gouvernement belge soutient que la Cour a |
arrest X en Passenheim-van Schoot, reeds aangehaald, de | accepté, dans l'arrêt X et Passenheim-van Schoot, précité, la |
rechtvaardigingsgrond in verband met de ontoereikende doeltreffendheid | justification tirée de l'efficacité insuffisante dudit instrument de |
van dat samenwerkingsinstrument heeft aanvaard. | coopération. |
56. Dienaangaande zij opgemerkt dat het Hof in dat arrest heeft | 56. A cet égard, il importe de relever que la Cour a jugé, dans ledit |
geoordeeld dat de toepassing van een verlengde navorderingstermijn | arrêt, que l'application d'un délai de redressement prolongé en cas de |
ingeval het vermoeden bestaat dat in een andere lidstaat aangehouden | suspicion de dissimulation d'avoirs imposables détenus dans un autre |
belastbare tegoeden worden verzwegen, was gerechtvaardigd door de | Etat membre était justifiée par l'objectif d'assurer l'efficacité des |
doelstelling om de doeltreffendheid van de fiscale controles te | contrôles fiscaux et de lutter contre la fraude fiscale. |
waarborgen en belastingfraude te bestrijden. | 57. Or, en l'espèce, s'agissant des revenus déclarés par les |
57. In casu zou de Belgische belastingadministratie voor door de | contribuables, l'administration fiscale belge ne devrait pas |
belastingplichtige aangegeven inkomsten echter geen moeilijkheden | rencontrer de difficultés pour obtenir les informations nécessaires à |
moeten ondervinden om de met betrekking tot deze uit een andere | l'égard de ces revenus provenant d'un autre Etat membre. |
lidstaat afkomstige inkomsten noodzakelijke inlichtingen te | |
verkrijgen. 58. Zoals de Belgische regering in haar verweerschrift opmerkt, | 58. En outre, comme le relève le Royaume de Belgique dans son mémoire |
bestaat bovendien voor door de belastingplichtige aan te geven | en défense, les revenus des comptes d'épargne étrangers qui doivent |
inkomsten uit buitenlandse spaarrekeningen ook een regeling voor | être déclarés par le contribuable font également l'objet d'un échange |
informatie-uitwisseling op grond van richtlijn 2003/48. | d'informations dans le cadre de la directive 2003/48. |
59. Derhalve beschikt de Belgische belastingadministratie over een | 59. Partant, l'administration fiscale belge dispose d'un instrument |
wettelijk instrument, waarvan de doeltreffendheid niet ter discussie | légal, dont l'effectivité n'a pas été mise en question, pour obtenir |
staat, om informatie over het bestaan van buitenlande roerende | des informations concernant l'existence des revenus mobiliers |
inkomsten te verkrijgen en is zij dus in staat deze inkomsten te | étrangers et est, par conséquent, en mesure de les imposer. |
belasten. 60. Uit het voorgaande volgt dat de rechtvaardiging die verband houdt | 60. Il résulte de ce qui précède que la justification tirée de |
met de ontoereikendheid van de samenwerkingsinstrumenten op het niveau | l'insuffisance des instruments de coopération au niveau de l'Union ne |
van de Unie, niet kan worden aanvaard. | peut être accueillie. |
61. Aangaande het risico van een dubbele vrijstelling en dus, | 61. S'agissant du risque de double exonération, et donc, |
impliciet, de rechtvaardiging van de betrokken wettelijke regeling | implicitement, de la justification de la législation en cause par les |
door de doelstelling van bestrijding van belastingfraude en | objectifs visant la lutte contre la fraude et l'évasion fiscales, il y |
-ontwijking, zij eraan herinnerd dat het Hof deze doelstelling als | a lieu de rappeler que ceux-ci constituent des objectifs légitimes |
rechtmatig heeft erkend (zie in die zin met name arrest van 7 april | reconnus par la Cour (voir en ce sens, notamment, arrêt du 7 avril |
2011, Commissie/Portugal, C-20/09, Jurispr. blz. I-2637, punt 60 en | 2011, Commission/Portugal, C-20/09, Rec. p. I-2637, point 60 et |
aldaar aangehaalde rechtspraak). | jurisprudence citée). |
62. Zoals de Commissie terecht heeft opgemerkt, bestaat dat risico | 62. A cet égard, il convient de constater que, comme l'a relevé, à |
juste titre, la Commission, ce risque existe également dans | |
eveneens ingeval een belastingplichtige twee of meer spaarrekeningen | l'hypothèse où un contribuable dispose de deux ou de plusieurs comptes |
bij een in België gevestigde bank en dus in een zuiver binnenlandse | d'épargne auprès d'une banque établie en Belgique et donc dans un |
context aanhoudt. Aangezien de belastingplichtigen voor interesten uit | cadre purement interne. Etant donné que les contribuables bénéficient |
een Belgische spaarrekening anonimiteit genieten, volstaat het dat de | de l'anonymat à l'égard des intérêts provenant d'un compte d'épargne |
belastingplichtige, wil hij meermaals voor de litigieuze vrijstelling | belge, il suffirait, afin de pouvoir profiter plusieurs fois de |
in aanmerking komen, zijn spaargeld bij verschillende banken plaatst. | l'exonération litigieuse, que le contribuable confie son épargne à |
Het risico van fraude of misbruik, waarop de Belgische regering zich | plusieurs banques différentes. Il en résulte que le risque de fraude |
beroept, is dus inherent aan de nationale vrijstellingsregeling en | ou d'abus, invoqué par le gouvernement belge, est inhérent au système |
niet afhankelijk van het bestaan van een grensoverschrijdende factor. | d'exonération national et n'est pas tributaire de l'existence d'un |
élément transfrontalier. | |
63. Zelfs al zou de betrokken nationale regeling geschikt zijn om de | 63. En outre, à supposer même que la réglementation nationale en cause |
verwezenlijking te waarborgen van de doelstelling die erin bestaat de doeltreffendheid van de fiscale controles waarborgen en met name belastingfraude en -ontwijking te bestrijden, dient bovendien te worden vastgesteld dat deze regeling verder gaat dan noodzakelijk is om de nagestreefde doelstelling te bereiken. 64. Volgens vaste rechtspraak kan de bestrijding van belastingfraude immers slechts als rechtvaardigingsgrond worden aanvaard indien zij is gericht tegen zuiver kunstmatige constructies die tot doel hebben de belastingwet te omzeilen, wat elk algemeen vermoeden van fraude uitsluit. Een algemeen vermoeden van belastingfraude of -ontwijking volstaat dus niet als rechtvaardigingsgrond voor een fiscale maatregel die afbreuk doet aan de door het Verdrag nagestreefde doelstellingen | soit propre à garantir la réalisation de l'objectif visant à assurer l'efficacité des contrôles fiscaux et, notamment, la lutte contre l'évasion et la fraude fiscales, il convient de constater que cette réglementation va au-delà de ce qui est nécessaire pour atteindre l'objectif poursuivi. 64. En effet, il résulte d'une jurisprudence bien établie qu'une justification tirée de la lutte contre la fraude et l'évasion fiscales n'est admissible que si elle vise des montages purement artificiels dont le but est de contourner la loi fiscale, ce qui exclut toute présomption générale de fraude. Partant, une présomption générale d'évasion ou de fraude fiscales ne saurait suffire à justifier une mesure fiscale qui porte atteinte aux objectifs du traité (voir, en ce |
(zie in die zin arrest van 28 oktober 2010, Etablissements Rimbaud, | sens, arrêt du 28 octobre 2010, Etablissements Rimbaud, C-72/09, Rec. |
C-72/09, Jurispr. blz. I-10659, punt 34 en aldaar aangehaalde | p. I-10659, point 34 et jurisprudence citée). Or, en l'espèce, la |
rechtspraak). In casu voorkomt de betrokken nationale regeling evenwel | réglementation nationale litigieuse prévient non seulement l'évasion |
niet alleen belastingfraude en -ontwijking, maar zij verhindert ook de | et la fraude fiscales, mais également l'exercice légitime de la libre |
rechtmatige uitoefening van de vrijheid van dienstverrichting wanneer | prestation des services lorsque les contribuables prouvent qu'ils ne |
de belastingplichtigen aantonen dat zij niet ernaar streven, fraude te | poursuivent pas un objectif frauduleux. |
plegen. 65. Hieruit volgt dat de Belgische regering minder beperkende | 65. Il en résulte que le gouvernement belge aurait pu adopter des |
maatregelen had kunnen nemen om het doel van bestrijding van | mesures moins restrictives pour atteindre l'objectif consistant à |
belastingfraude te bereiken. | lutter contre la fraude fiscale. |
66. Dat de betrokken wettelijke regeling gerechtvaardigd is door de | 66. Dans ces conditions, la justification de la législation en cause |
noodzaak om belastingfraude en -ontwijking te voorkomen in het kader | par la nécessité d'éviter l'évasion et la fraude fiscales dans le |
van de waarborging van de doeltreffendheid van de fiscale controles, | cadre de la garantie de l'efficacité des contrôles fiscaux ne saurait |
kan dus niet worden aanvaard. | être retenue. |
67. Aangaande - ten slotte - de rechtvaardiging dat wanneer een | 67. Enfin, en ce qui concerne la justification tirée du fait que, |
belastingplichtige voor een spaarrekening bij een buiten België | s'agissant des comptes d'épargne auprès de banques établies en dehors |
gevestigde bank ten onrechte een vrijstelling heeft genoten, hij de | de la Belgique, lorsqu'un contribuable a, à tort, bénéficié d'une |
voorheffing moet betalen zonder mogelijkheid van civielrechtelijk | exonération, il incombe à ce dernier de payer le précompte sans aucune |
verhaal op de buitenlandse bank, kan worden volstaan met de | possibilité de recours civil contre la banque étrangère, il suffit de |
vaststelling dat de Belgische regering niet heeft aangetoond in welk | constater que le gouvernement belge n'a pas démontré en quoi ses |
opzicht haar streven naar een billijke verdeling van de | préoccupations relatives à une juste répartition des responsabilités |
civielrechtelijke aansprakelijkheid over de belastingplichtigen en de | civiles entre les contribuables et les banques concernées pourraient |
betrokken banken een rechtvaardiging zou kunnen zijn voor de | justifier l'application d'une mesure telle que celle en cause, dans le |
toepassing van een maatregel als die in casu, waarmee wordt beoogd de | but de poursuivre l'objectif visant à assurer l'efficacité des |
doeltreffendheid van de fiscale controles te waarborgen. | contrôles fiscaux. |
68. Derhalve kan deze rechtvaardigingsgrond voor de bestreden | 68. Dans ces conditions, ladite justification de la législation |
wettelijke regeling niet worden aanvaard. | litigieuse ne saurait être accueillie. |
69. Hieruit volgt dat de beperking van de vrijheid van | 69. Il en résulte que la restriction à la liberté de prestation des |
dienstverrichting als gevolg van de toepassing van de bestreden | services qu'entraîne l'application de la réglementation nationale |
nationale regeling, volgens welke uitsluitend door een in België | litigieuse, qui réserve l'octroi d'une exonération fiscale uniquement |
gevestigde bank betaalde interesten een belastingvrijstelling genieten | aux intérêts payés par les banques établies en Belgique, à l'exclusion |
met uitzondering van de interesten betaald door een in een andere | de ceux payés par des établissements bancaires établis dans d'autres |
lidstaat gevestigde bankinstelling, niet kan worden gerechtvaardigd | Etats membres, ne peut être justifiée par les objectifs invoqués par |
door de doelstellingen die het Koninkrijk België aanvoert, en evenmin | le Royaume de Belgique, pas plus qu'elle ne répond à l'exigence de |
aan het evenredigheidsvereiste voldoet. | proportionnalité. |
70. In de tweede plaats stelt de Commissie dat het Koninkrijk België | 70. La Commission fait valoir, en second lieu, que, en raison de |
als gevolg van de bestreden Belgische regeling tevens de | l'existence de la réglementation belge litigieuse, le Royaume de |
Belgique a également manqué aux obligations qui lui incombent en vertu | |
verplichtingen niet nakomt die op hem rusten krachtens artikel 36 | de l'article 36 de l'accord EEE, relatif à la libre prestation des |
EER-Overeenkomst, betreffende de vrijheid van dienstverrichting. | services. 71. A cet égard, il y a lieu de relever que ladite disposition de |
71. Deze bepaling van de EER-Overeenkomst is analoog aan die van | l'accord EEE est analogue à celle établie à l'article 56 TFUE, de |
artikel 56 VWEU, zodat de overwegingen in de punten 40 tot en met 69 | sorte que les considérations relatives à cet article énoncées aux |
van het onderhavige arrest betreffende dat artikel in beginsel ook | points 40 à 69 du présent arrêt s'appliquent, en principe, également à |
gelden voor het overeenkomstige artikel van de EER-Overeenkomst. | l'article correspondant de l'accord EEE. |
72. Evenwel dient te worden vastgesteld dat de Belgische regering | 72. Or, force est de constater que le gouvernement belge n'invoque de |
enkel met betrekking tot artikel 56 VWEU een rechtvaardigingsgrond | justification que pour ce qui concerne l'article 56 TFUE. Il s'ensuit |
aanvoert. Aangezien deze regering geen specifieke | que, dans la mesure où aucune justification particulière n'est |
rechtvaardigingsgrond met betrekking tot artikel 36 EER-Overeenkomst | invoquée par ledit gouvernement en ce qui concerne l'article 36 de |
aanvoert, moet bijgevolg worden aangenomen dat ook artikel 36 | l'accord EEE, il y a lieu de considérer que l'article 36 de l'accord |
EER-Overeenkomst zich verzet tegen de bestreden nationale regeling. | EEE s'oppose également à la réglementation nationale litigieuse. |
Vrij verkeer van kapitaal | Sur la libre circulation des capitaux |
73. De Commissie verzoekt het Hof bovendien vast te stellen dat het | 73. La Commission demande, en outre, à la Cour de constater que le |
Royaume de Belgique a manqué à ses obligations découlant de l'article | |
Koninkrijk België de uit artikel 63 VWEU en artikel 40 | 63 TFUE et de l'article 40 de l'accord EEE. |
EER-Overeenkomst voortvloeiende verplichtingen niet is nagekomen. | |
74. Aangezien de bepalingen van het Verdrag en van de EER-Overeenkomst | 74. Les dispositions du traité ainsi que de l'accord EEE relatives à |
betreffende de vrijheid van dienstverrichting zich verzetten tegen de | la libre prestation des services s'opposant à la réglementation |
litigieuze regeling, behoeft deze regeling niet afzonderlijk aan | litigieuse, il n'est pas nécessaire d'examiner séparément ladite |
artikel 63 VWEU en artikel 40 van de EER-Overeenkomst inzake het vrije | réglementation à la lumière de l'article 63 TFUE et de l'article 40 de |
verkeer van kapitaal te worden getoetst (zie naar analogie arrest | l'accord EEE concernant la libre circulation des capitaux (voir, par |
Commissie/België, reeds aangehaald, punt 79). | analogie, arrêt Commission/Belgique, précité, point 79). |
75. Bijgevolg dient te worden vastgesteld dat het Koninkrijk België, | 75. Par conséquent, il convient de constater que, en instaurant et en |
door de invoering en instandhouding van een regeling waarbij door | maintenant un régime établissant une imposition discriminatoire des |
niet-ingezeten banken betaalde interesten discriminatoir worden belast | intérêts payés par les banques non-résidentes, résultant de |
als gevolg van de toepassing van een belastingvrijstelling die | l'application d'une exonération fiscale réservée uniquement aux |
uitsluitend geldt voor door ingezeten banken betaalde interesten, de | intérêts payés par les banques résidentes, le Royaume de Belgique a |
krachtens artikel 56 VWEU en artikel 36 EER-Overeenkomst op hem | manqué aux obligations qui lui incombent en vertu de l'article 56 TFUE |
rustende verplichtingen niet is nagekomen ». | ainsi que de l'article 36 de l'accord EEE ». |
B.5. Door een gunstig belastingtarief uitsluitend voor te behouden aan | B.5. En réservant un taux d'imposition favorable uniquement aux |
de door de ingezeten banken betaalde interesten, voeren de bestreden | intérêts payés par les banques résidentes, les dispositions attaquées |
bepalingen een discriminerende belasting in op de door de | |
niet-ingezeten banken betaalde interesten, die analoog is aan die | établissent une imposition discriminatoire des intérêts payés par les |
welke is afgekeurd bij het voormelde arrest van het Hof van Justitie | banques non-résidentes, analogue à celle qui a été censurée par |
van de Europese Unie. | l'arrêt de la Cour de justice de l'Union européenne précité. |
B.6. Artikel 171, 3°quinquies, en, in zoverre het de inkomsten uit | B.6. L'article 171, 3°quinquies, et, en ce qu'il vise les revenus |
spaardeposito's bedoeld in artikel 171, 3°quinquies, beoogt, artikel | afférents aux dépôts d'épargne visés à l'article 171, 3°quinquies, |
174/1, § 1, vierde lid, van het WIB 1992 zijn niet bestaanbaar met de | l'article 174/1, § 1er, alinéa 4, du CIR 1992 ne sont pas compatibles |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de | avec les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec les |
artikelen 56 van het VWEU en 36 van de Overeenkomst betreffende de | articles 56 du TFUE et 36 de l'Accord sur l'Espace économique européen |
Europese Economische Ruimte van 2 mei 1992. | du 2 mai 1992. |
B.7.1. Het middel is gegrond. | B.7.1. Le moyen est fondé. |
B.7.2. Artikel 269, eerste lid, 5°, van het WIB 1992, vermeld in | B.7.2. L'article 269, alinéa 1er, 5°, du CIR 1992, mentionné en B.3.1, |
B.3.1, is onlosmakelijk verbonden met de bepalingen bedoeld in B.6 | est indissociablement lié aux dispositions visées en B.6 dès lors |
aangezien daarin het percentage wordt vastgesteld van de roerende | |
voorheffing van toepassing op de inkomsten die zijn onderworpen aan de | qu'il détermine le taux du précompte mobilier applicable aux revenus |
belasting en, in voorkomend geval, aan de bijkomende heffing die op | soumis à l'impôt et, le cas échéant, à la cotisation supplémentaire |
grond van die bepalingen verschuldigd waren. Artikel 269, eerste lid, | qui étaient dus en vertu desdites dispositions. L'article 269, alinéa |
5°, van het WIB 1992, zoals het van toepassing is op de inkomsten van | 1er, 5°, du CIR 1992, tel qu'il est applicable aux revenus de 2012 |
2012 in de redactie die artikel 53 van de wet van 13 december 2012 | dans la rédaction qui lui a été donnée par l'article 53 de la loi du |
houdende fiscale en financiële bepalingen eraan heeft gegeven, dient | 13 décembre 2012 portant des dispositions fiscales et financières, |
te worden vernietigd om dezelfde redenen als die welke in B.5 zijn | doit être annulé pour les mêmes motifs que ceux indiqués en B.5. |
aangegeven. B.7.3. Die vernietiging leidt ertoe dat artikel 269, eerste lid, 5°, | B.7.3. Cette annulation conduit à ce que soit restauré l'article 269, |
van het WIB 1992 opnieuw van kracht wordt in de redactie die artikel | alinéa 1er, 5°, du CIR 1992 dans la rédaction qui lui avait été donnée |
29, 6°, van de bestreden wet eraan had gegeven. Die bepaling had een | par l'article 29, 6°, de la loi attaquée. Cette disposition avait une |
identieke draagwijdte, maar verwees niet naar de inkomsten die zijn | portée identique, si ce n'est qu'elle ne faisait pas référence aux |
betaald of toegekend aan natuurlijke personen, terwijl dat nochtans de | revenus payés ou attribués à des personnes physiques, alors pourtant |
intentie was van de wetgever die ze heeft aangenomen, zoals blijkt uit | que telle était l'intention du législateur qui l'a adoptée, ainsi que |
de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet van 13 december | l'indiquent les travaux préparatoires de la loi du 13 décembre 2012 |
2012 (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2458/001, pp. 29 en 30). Die | précitée (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2458/001, pp. 29 et |
bepaling is derhalve onlosmakelijk verbonden met die waarvan de | 30). Cette disposition est dès lors indissociablement liée à celle |
vernietiging wordt gemotiveerd in B.7.2; zij dient om dezelfde redenen | dont l'annulation est motivée en B.7.2; elle doit être annulée pour |
te worden vernietigd. | les mêmes motifs. |
B.8.1. In zijn aanvullende memorie vraagt de Ministerraad aan het Hof, | B.8.1. Dans son mémoire complémentaire, le Conseil des ministres |
indien het de in B.6 beoogde bepalingen vernietigt, de gevolgen ervan | demande à la Cour, si elle annule les dispositions visées en B.6, d'en |
te handhaven met toepassing van artikel 8, tweede lid, van de | maintenir les effets en application de l'article 8, alinéa 2, de la |
bijzondere wet van 6 januari 1989. | loi spéciale du 6 janvier 1989. |
B.8.2. Het Hof kan dat verzoek niet inwilligen. Uit het arrest van het | B.8.2. La Cour ne peut pas accéder à cette demande. En effet, il |
Hof van Justitie van de Europese Unie waarnaar in B.4 wordt verwezen, | ressort de l'arrêt de la Cour de justice de l'Union européenne |
blijkt immers dat dat laatste de gevolgen van de door dat Hof | mentionné en B.4 que celle-ci n'a pas entendu maintenir les effets des |
gecontroleerde bepalingen niet beoogde te handhaven, hetgeen, volgens | dispositions qu'elle contrôlait, ce qui, selon sa jurisprudence, ne |
zijn rechtspraak, niet toelaat dat tot een dergelijke handhaving wordt | permet pas qu'un tel maintien soit décidé dans un arrêt ultérieur |
beslist in een later arrest (HvJ, grote kamer, 6 maart 2007, C-292/04, | (CJUE, grande chambre, 6 mars 2007, C-292/04, Meilicke, points 32 à |
Meilicke, punten 32 tot 41), zodat het Hof de gevolgen van de | 41), de sorte que la Cour ne saurait maintenir les effets des |
bestreden bepalingen niet zou kunnen handhaven zonder dat België | dispositions attaquées sans exposer la Belgique au risque d'une |
hierdoor blootgesteld wordt aan het risico op een nieuwe vordering | |
wegens niet-nakoming. | nouvelle action en manquement. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
vernietigt | annule |
- artikel 171, 3°quinquies, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, ingevoegd bij artikel 27, 6°, van de wet | - l'article 171, 3°quinquies, du Code des impôts sur les revenus 1992, |
van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen; | inséré par l'article 27, 6°, de la loi du 28 décembre 2011 portant des |
dispositions diverses; | |
- de woorden « en de in artikel 171, 3°quinquies, bedoelde inkomsten | - les mots « et les revenus afférents aux dépôts d'épargne visés à |
uit spaardeposito's » in artikel 174/1 van hetzelfde Wetboek, | l'article 171, 3°quinquies, » à l'article 174/1 du même Code, inséré |
ingevoegd bij artikel 28 van dezelfde wet; | par l'article 28 de la même loi; |
- artikel 269, eerste lid, 5°, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij | - l'article 269, alinéa 1er, 5°, du même Code, modifié par l'article |
artikel 29, 6°, van dezelfde wet, vervolgens bij artikel 53, 2°, van | 29, 6°, de la même loi, puis par l'article 53, 2°, de la loi du 13 |
de wet van 13 december 2012 houdende fiscale en financiële bepalingen. | décembre 2012 portant des dispositions fiscales et financières. |
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, | Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 23 januari 2014. | janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 23 janvier 2014. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
J. Spreutels | J. Spreutels |