← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 154/2013 van 13 november 2013 Rolnummer : 5557 In zake :
het beroep tot vernietiging van artikel 13 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 13 juli 2012 houdende
wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wa Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en J. Spreutels, en de rechte(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 154/2013 van 13 november 2013 Rolnummer : 5557 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 13 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 13 juli 2012 houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wa Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en J. Spreutels, en de rechte(...) | Extrait de l'arrêt n° 154/2013 du 13 novembre 2013 Numéro du rôle : 5557 En cause : le recours en annulation de l'article 13 du décret de la Région flamande du 13 juillet 2012 modifiant le décret sur l'Energie du 8 mai 2009, en ce qui concern La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et J. Spreutels, et des juges A. A(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 154/2013 van 13 november 2013 | Extrait de l'arrêt n° 154/2013 du 13 novembre 2013 |
Rolnummer : 5557 | Numéro du rôle : 5557 |
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 13 van het decreet | En cause : le recours en annulation de l'article 13 du décret de la |
van het Vlaamse Gewest van 13 juli 2012 houdende wijziging van het | Région flamande du 13 juillet 2012 modifiant le décret sur l'Energie |
Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke | du 8 mai 2009, en ce qui concerne la production écologique d'énergie, |
energieproductie, ingesteld door de vzw « Federatie van Belgische | introduit par l'ASBL « Fédération Belge des Entreprises Electriques et |
Elektriciteits- en Gasbedrijven ». | Gazières ». |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en J. Spreutels, en de | composée des présidents M. Bossuyt et J. Spreutels, et des juges A. |
rechters A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey en T. | Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey et T. Giet, |
Giet, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 januari | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 17 |
2013 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 18 | janvier 2013 et parvenue au greffe le 18 janvier 2013, l'ASBL « |
januari 2013, heeft de vzw « Federatie van Belgische Elektriciteits- | Fédération Belge des Entreprises Electriques et Gazières », dont le |
en Gasbedrijven », met maatschappelijke zetel te 1000 Brussel, | siège social est établi à 1000 Bruxelles, Galerie Ravenstein 3, a |
Ravensteingalerij 3, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 13 | introduit un recours en annulation de l'article 13 du décret de la |
van het decreet van het Vlaamse Gewest van 13 juli 2012 houdende | Région flamande du 13 juillet 2012 modifiant le décret sur l'Energie |
wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de | du 8 mai 2009, en ce qui concerne la production écologique d'énergie |
milieuvriendelijke energieproductie (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 juli 2012, derde editie). | (publié au Moniteur belge du 20 juillet 2012, troisième édition). |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van artikel 13 van | B.1. La partie requérante poursuit l'annulation de l'article 13 du |
het decreet van het Vlaamse Gewest van 13 juli 2012 « houdende | décret de la Région flamande du 13 juillet 2012 « modifiant le décret |
wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft de | sur l'Energie du 8 mai 2009, en ce qui concerne la production |
milieuvriendelijke energieproductie » (hierna : decreet van 13 juli | écologique d'énergie » (ci-après : le décret du 13 juillet 2012), |
2012), waarbij artikel 7.1.15 in het decreet van 8 mei 2009 « houdende | insérant l'article 7.1.15 dans le décret du 8 mai 2009 « portant les |
algemene bepalingen betreffende het energiebeleid » (hierna : | dispositions générales en matière de la politique de l'énergie » |
Energiedecreet) wordt ingevoegd. | (ci-après : le décret sur l'Energie). |
Dat artikel 13 bepaalt : | Cet article 13 dispose : |
« Art. 13.In hetzelfde decreet, het laatst gewijzigd bij het decreet |
« Art. 13.Dans le même décret, modifié pour la dernière fois par le |
van 16 maart 2012, wordt een artikel 7.1.15 ingevoegd, dat luidt als | décret du 16 mars 2012, un article 7.1.15 est inséré et s'énonce comme |
volgt : | suit : |
' Art. 7.1.15. Elke leverancier mag maximaal de door hem daadwerkelijk | ' Art. 7.1.15. Tout fournisseur peut répercuter au maximum à |
gemaakte kosten om te voldoen aan de verplichting, vermeld in artikel | l'utilisateur final les frais qu'il a effectivement supportés pour |
7.1.10 en 7.1.11, doorrekenen aan de eindgebruiker. | satisfaire à l'obligation stipulée aux articles 7.1.10 et 7.1.11. |
Als een leverancier die kosten expliciet vermeldt op de factuur, mag | Lorsqu'un fournisseur mentionne expressément ces frais sur la facture, |
het vermelde bedrag niet hoger zijn dan het bedrag dat de VREG voor | le montant mentionné ne peut être supérieur au montant que la VREG a |
die leverancier gepubliceerd heeft in het rapport, vermeld in artikel | publié pour ce fournisseur dans le rapport, mentionné à l'article |
3.1.3, eerste lid, 4°, d). ' ». | 3.1.3, premier alinéa, 4°, d). ' ». |
B.2. Het Energiedecreet van 8 mei 2009 bouwt voort op en vervangt | B.2. Le décret sur l'Energie du 8 mai 2009 s'inscrit dans le |
onder meer het decreet van 17 juli 2000 houdende de organisatie van de | prolongement du décret du 17 juillet 2000 portant organisation du |
elektriciteitsmarkt, waarin voor het Vlaamse Gewest is geopteerd voor | marché de l'électricité et remplace notamment ce décret, dans lequel |
een stelsel van groenestroomcertificaten ter bevordering van de | il a été opté, en Région flamande, pour un système de certificats |
opwekking van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen. | verts destiné à promouvoir la production d'électricité à partir de |
sources d'énergie renouvelables. | |
Een groenestroomcertificaat is een overdraagbaar immaterieel goed dat | Un certificat vert est un bien immatériel cessible attestant qu'un |
aantoont dat een producent in een bepaald jaar een bepaalde | producteur a produit, au cours d'une année déterminée, une quantité |
hoeveelheid elektriciteit heeft opgewekt door gebruik te maken van | déterminée d'électricité en faisant usage de sources d'énergie |
hernieuwbare energiebronnen. | renouvelables. |
Het stelsel van de groenestroomcertificaten houdt in grote lijnen het | Le système des certificats verts s'articule dans les grandes lignes de |
volgende in : | la manière suivante : |
- de producenten van « groene stroom », dit is elektriciteit opgewekt | - les producteurs d'« électricité verte », c'est-à-dire d'électricité |
door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen, kunnen van de | issue de sources d'énergie renouvelables, peuvent obtenir du « Vlaamse |
Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (hierna : VREG) | Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt » (Régulateur flamand du |
een groenestroomcertificaat verkrijgen wanneer zij een bepaalde | marché de l'électricité et du gaz; ci-après : VREG) un certificat vert |
hoeveelheid groene stroom hebben opgewekt (artikel 7.1.1 van het | lorsqu'ils ont produit une certaine quantité d'électricité verte |
Energiedecreet); | (article 7.1.1 du décret sur l'Energie); |
- de producenten kunnen hun certificaten aanbieden hetzij op de markt | - les producteurs peuvent proposer leurs certificats à la vente soit |
tegen de marktprijs, hetzij aan een netbeheerder, die dan ertoe is | sur le marché, au prix du marché, soit à un gestionnaire de réseau, |
gehouden het certificaat op te kopen tegen een bepaalde minimumwaarde. | qui est alors tenu d'acheter le certificat à une valeur minimale |
De minimumwaarde varieert naar gelang van de gebruikte energiebron en | déterminée. La valeur minimale varie selon la source d'énergie et la |
productietechnologie. De verplichting voor de netbeheerders om de | technologie de production utilisées. L'obligation des gestionnaires de |
certificaten op te kopen tegen een bepaalde minimumwaarde is ingegeven | réseau d'acheter les certificats à une valeur minimale déterminée est |
door de zorg om voor de producenten van elektriciteit uit hernieuwbare | dictée par le souci de garantir un certain revenu aux producteurs |
energiebronnen een zekere opbrengst te waarborgen. De netbeheerders | d'électricité issue de sources d'énergie renouvelables. Les |
brengen op regelmatige tijdstippen de verworven certificaten op de | gestionnaires de réseau mettent régulièrement sur le marché les |
markt om de kosten ervan te recupereren (artikel 7.1.6 van het | certificats acquis pour en récupérer les coûts (article 7.1.6 du |
Energiedecreet); | décret sur l'Energie); |
- de leveranciers van elektriciteit (de zogenaamde « toegangshouders | - les fournisseurs d'électricité (ceux que l'on appelle les « |
») moeten elk jaar een aantal groenestroomcertificaten bij de VREG | titulaires d'accès ») doivent fournir chaque année au VREG un nombre |
inleveren dat overeenstemt met een percentage groene stroom in | de certificats verts correspondant au pourcentage d'électricité verte |
verhouding tot het totaal van de door hen in het voorgaande | proportionnel au total de l'électricité qu'ils ont fournie aux clients |
kalenderjaar aan de eindafnemers geleverde elektriciteit (dit is de | finaux au cours de l'année civile précédente (il s'agit de l'« |
zogenaamde « certificatenverplichting » of « quotumverplichting »). | obligation de certificats » ou « obligation de quota »). Ils peuvent |
Zij kunnen aan die verplichting voldoen door certificaten aan te kopen | satisfaire à cette obligation en achetant des certificats auprès des |
bij de producenten of bij de netbeheerders (artikel 7.1.10 van het | producteurs ou des gestionnaires de réseau (article 7.1.10 du décret |
Energiedecreet). | sur l'Energie). |
B.3.1. Uitgaande van de vaststelling dat het stelsel een aantal | B.3.1. Partant du constat que le système produisait un certain nombre |
ongewenste neveneffecten had, onder meer omdat het leidde tot een | d'effets secondaires indésirables, notamment parce qu'il a conduit à |
overschot van certificaten op de markt, waardoor het | un excédent de certificats sur le marché, avec pour conséquence que le |
climat d'investissement était devenu incertain, que les coûts étaient | |
investeringsklimaat onzeker werd, de kosten in de nettarieven | répercutés sur les tarifs du réseau, que les coûts pour les |
terechtkwamen, de kosten voor de eindgebruikers toenamen en het | consommateurs finaux augmentaient et que l'assise sociale de l'énergie |
maatschappelijke draagvlak voor groene energie afnam (Parl. St., | verte s'amenuisait (Doc. parl., Parlement flamand, 2011-2012, n° |
Vlaams Parlement, 2011-2012, nr. 1639/1, pp. 2-3), heeft de | 1639/1, pp. 2-3), le législateur décrétal a jugé nécessaire d'adapter |
decreetgever het nodig geacht het stelsel bij te sturen. | le système. Plus généralement, le législateur décrétal s'est fixé comme objectif, |
Meer in het algemeen heeft de decreetgever zich tot doel gesteld om, | d'une part, d'augmenter le rendement des coûts du système et, d'autre |
enerzijds, de kostenefficiëntie van het stelsel te verhogen en, | part, de continuer à garantir la sécurité des investissements des |
anderzijds, de investeringszekerheid van producenten van elektriciteit | producteurs d'électricité générée par des sources d'énergie |
uit hernieuwbare energiebronnen te blijven waarborgen, om aldus « de | renouvelables afin d'« atteindre efficacement en termes de coûts les |
Europese doelstellingen voor 2020 inzake hernieuwbare energie op een | objectifs européens de 2020 en matière d'énergie renouvelable sans |
kostenefficiënte manier te bereiken zonder de Vlaamse economie in het | |
gedrang te brengen » (ibid., p. 2). | compromettre l'économie flamande » (ibid., p. 2). |
B.3.2. Het bestreden artikel 13 van het decreet van 13 juli 2012 voegt | B.3.2. L'article 13 attaqué du décret du 13 juillet 2012 insère dans |
in het Energiedecreet een artikel 7.1.15 in, volgens hetwelk de | le décret sur l'énergie un article 7.1.15, en vertu duquel le |
leverancier maximaal de door hem daadwerkelijk gemaakte kosten om aan | fournisseur peut au maximum répercuter sur l'utilisateur final les |
de certificatenverplichting te voldoen, aan de eindgebruiker mag | frais qu'il a effectivement supportés pour satisfaire à l'obligation |
doorrekenen. | de quota. |
B.4. Het middel is afgeleid uit de schending, door het bestreden | B.4. Le moyen est pris de la violation, par l'article 13 du décret du |
artikel 13, van de bevoegdheidverdelende regels, meer bepaald van | 13 juillet 2012, des règles répartitrices de compétence, plus |
artikel 6, § 1, VII, tweede lid, d), van de bijzondere wet van 8 | précisément de l'article 6, § 1er, VII, alinéa 2, d), de la loi |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen, doordat de bestreden | spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, en ce que la |
bepaling een tariefmaatregel zou uitmaken die tot de exclusieve | disposition attaquée constituerait une mesure tarifaire relevant de la |
bevoegdheid van de federale overheid behoort. Doordat de bestreden | compétence exclusive de l'autorité fédérale. Comme la disposition |
bepaling de kosten van de quotumverplichting die mogen worden | attaquée spécifie et limite les coûts afférents à l'obligation de |
doorgerekend, specifieert en beperkt, zou zij de prijs die aan de | quota qui peuvent être répercutés, elle influencerait le prix qui est |
eindgebruiker wordt aangerekend, beïnvloeden, zodat op de tarieven zou | facturé à l'utilisateur final, de sorte qu'elle interviendrait dans |
worden ingegrepen. | les tarifs. |
B.5.1. In de parlementaire voorbereiding wordt de bestreden bepaling | B.5.1. Les travaux préparatoires ont expliqué la disposition attaquée |
als volgt toegelicht : | de la manière suivante : |
« Uit de praktijk blijkt dat bepaalde leveranciers niet altijd hun | « La pratique fait apparaître que certains fournisseurs ne facturent |
daadwerkelijke kosten voor het voldoen aan hun groenestroom- of | et ne mentionnent pas toujours sur la facture électrique du |
WKK-doelstellingen op de elektriciteitsfactuur van de eindafnemer | consommateur final les frais réels exposés pour respecter leurs |
doorrekenen en vermelden, maar bijvoorbeeld het decretaal vastgestelde | objectifs de fourniture d'électricité verte ou de cogénération mais |
boetebedrag als door hen gemaakte kosten vermelden. Dat boetebedrag | qu'ils mentionnent par exemple, comme des frais qu'ils ont supportés, |
ligt echter beduidend hoger dan wat de daadwerkelijke kosten zijn en | l'amende fixée par décret. Le montant de cette amende est toutefois |
zal enkel door de VREG aan de leverancier als administratieve | nettement supérieur aux frais réellement exposés et sera seulement |
geldboete worden aangerekend wanneer hij niet voldoet aan zijn | réclamé par le VREG au fournisseur, comme amende administrative, si ce |
decretaal vastgestelde quotumverplichting door onvoldoende | dernier ne remplit pas l'obligation de quota fixée par décret, en |
certificaten in te dienen. Een dergelijke vermelding is dan ook | remettant un nombre insuffisant de certificats. Une telle mention est |
misleidend voor de eindafnemer » (Parl. St., Vlaams Parlement, | dès lors trompeuse pour le consommateur final » (Doc. parl., Parlement |
2011-2012, nr. 1639/1, p. 18). | flamand, 2011-2012, n° 1639/1, p. 18). |
B.5.2. In haar advies merkt de afdeling wetgeving van de Raad van | B.5.2. Dans son avis, la section de législation du Conseil d'Etat a |
State op dat artikel 13 van het voorstel van decreet een | observé que l'article 13 de la proposition de décret soulevait un |
bevoegdheidsrechtelijk probleem doet rijzen : | problème de répartition de compétence : |
« Bij het voorgestelde artikel 7.1.15 van het Energiedecreet wordt aan | « L'article 7.1.15 du décret sur l'Energie en projet impose aux |
de leveranciers verbod opgelegd om meer dan de werkelijke kosten voor | fournisseurs l'interdiction de facturer au consommateur plus que les |
de quotaverplichtingen aan te rekenen aan de consument en wordt hen de | frais réels afférents aux obligations de quota et leur impose |
verplichting opgelegd om dat in voorkomend geval ook duidelijk te | l'obligation de le mentionner clairement, le cas échéant, sur la |
maken op de factuur. | facture. |
Met die bepalingen wordt niet het opwekken van elektriciteit uit | Ces dispositions ne font pas la promotion de la production |
hernieuwbare energiebronnen bevorderd, maar wordt een element van het | d'électricité à partir de sources d'énergie renouvelables mais fixent |
tarief vastgesteld en wordt voorzien in een bescherming van de | un élément du tarif et prévoient une protection pour le consommateur. |
consument. De bescherming van de verbruiker en de energietarieven | La protection de l'utilisateur et les tarifs énergétiques font |
behoren echter tot de aan de federale overheid voorbehouden | toutefois partie des compétences réservées à l'autorité fédérale |
bevoegdheden (artikel 6, § 1, VI, vierde lid, 2°, en VII, tweede lid, | (article 6, § 1er, VI, alinéa 4, 2°, et VII, alinéa 2, d) de la loi |
d), van de bijzondere wet van 8 augustus 1980). De gewesten zijn dus | spéciale du 8 août 1980). Les régions ne sont pas compétentes pour |
niet bevoegd om op die terreinen op te treden » (Parl. St., Vlaams | agir dans ces domaines » (Doc. parl., Parlement flamand, 2011-2012, n° |
Parlement, 2011-2012, nr. 1639/2, p. 9). | 1639/2, p. 9). |
B.5.3. In de verantwoording van het amendement nr. 22 wordt als volgt | B.5.3. Dans la justification de l'amendement n° 22, il a été répondu |
geantwoord op de voormelde kritiek van de Raad van State : | en ces termes à la critique précitée du Conseil d'Etat : |
« De bevordering van de nieuwe energiebronnen, inclusief hernieuwbare | « La promotion des nouvelles sources d'énergie, y compris l'énergie |
energie (de groenestroomcertificaten), en het rationeel energiegebruik | renouvelable (les certificats verts), et l'utilisation rationnelle de |
(de warmte-krachtcertificaten) zijn conform artikel 6, § 1, VII, | l'énergie (les certificats de cogénération) sont, conformément à |
eerste lid, f) en h), van de bijzondere wet tot hervorming der | l'article 6, § 1er, VII, alinéa 1er, f) et h), de la loi spéciale de |
instellingen [...] een exclusieve gewestelijke bevoegdheid. Het is in | réformes institutionnelles [...], une compétence régionale exclusive. |
het kader van die bevoegdheid dat het Vlaamse Gewest enerzijds de | C'est dans le cadre de cette compétence que la Région flamande a créé |
groenestroom- en warmte-krachtcertificaten en anderzijds de | les certificats verts et les certificats de cogénération, d'une part, |
quotumverplichtingen gecreëerd heeft. Via deze bepaling in het | et les obligations de quota, d'autre part. A l'aide de cette |
ontworpen artikel 13 wil het gewest vermijden dat de leveranciers - op | disposition dans l'article 13 en projet, la région veut éviter que les |
wie de decretale quotumverplichting om certificaten in te leveren, | fournisseurs - sur qui repose l'obligation décrétale de quota exigeant |
rust - deze verplichting volledig doorschuiven naar hun klanten, wat | de remettre des certificats - fassent endosser totalement cette |
niet de bedoeling van het systeem is. Het gewest is van mening dat een | obligation à leurs clients, ce qui n'est pas le but du système. La |
dergelijke inhoudelijke keuze omtrent wie de lasten van het systeem | région estime qu'un tel choix de fond quant à la personne qui supporte |
draagt, eigenlijk niet aan de federale regelgever toekomt, maar aan de | les charges du système n'appartient pas, en définitive, au législateur |
regelgever die voor het systeem zelf inhoudelijk bevoegd is. Het kan | fédéral mais au législateur qui est compétent en ce qui concerne le |
immers niet zijn dat onder het mom van de ' bescherming van de | contenu même du système. En effet, on ne peut admettre que, sous |
gebruiker ' de federale wetgever actief ingrijpt in gewestelijke | prétexte de ' protection du consommateur ', le législateur fédéral |
aangelegenheden en steunmechanismen en zodoende in het doel en effect | intervienne de manière active dans des matières et des mécanismes |
van die systemen zal interveniëren, wat mogelijk effecten creëert die | d'aide relevant des régions et qu'il interfère ainsi dans l'objectif |
strijdig zijn met de doelstelling van het systeem, als geconcipieerd | et les effets de ces systèmes, ce qui pourrait créer des effets |
door de decreetgever. De bewuste regeling valt dan ook als een | contraires à l'objectif du système, tel qu'il a été conçu par le |
législateur décrétal. La réglementation en cause doit dès lors être | |
accessorium bij deze gewestbevoegdheden te beschouwen » (Parl. St., | considérée comme un accessoire de ces compétences régionales » (Doc. |
Vlaams Parlement, 2011-2012, nr. 1639/4, pp. 10-11). | parl., Parlement flamand, 2011-2012, n° 1639/4, pp. 10-11). |
B.6.1. Krachtens artikel 6, § 1, VII, van de bijzondere wet van 8 | B.6.1. En vertu de l'article 6, § 1er, VII, de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen zijn de gewesten bevoegd | août 1980 de réformes institutionnelles, les régions sont compétentes |
voor : | pour : |
« Wat het energiebeleid betreft : | « En ce qui concerne la politique de l'énergie : |
De gewestelijke aspecten van de energie, en in ieder geval : | Les aspects régionaux de l'énergie, et en tout cas : |
a) De distributie en het plaatselijk vervoer van elektriciteit door | a) La distribution et le transport local d'électricité au moyen de |
middel van netten waarvan de nominale spanning lager is dan of gelijk is aan 70 000 volt; | réseaux dont la tension nominale est inférieure ou égale à 70 000 volts; |
b) De openbare gasdistributie; | b) La distribution publique de gaz; |
c) De aanwending van mijngas en van gas afkomstig van hoogovens; | c) L'utilisation du grisou et du gaz de hauts fourneaux; |
d) De netten van warmtevoorziening op afstand; | d) Les réseaux de distribution de chaleur à distance; |
e) De valorisatie van steenbergen; | e) La valorisation des terrils; |
f) De nieuwe energiebronnen met uitzondering van deze die verband | f) Les sources nouvelles d'énergie à l'exception de celles liées à |
houden met de kernenergie; | l'énergie nucléaire; |
g) De terugwinning van energie door de nijverheid en andere | g) La récupération d'énergie par les industries et autres |
gebruikers; | utilisateurs. |
h) Het rationeel energieverbruik. | h) L'utilisation rationnelle de l'énergie. |
De federale overheid is echter bevoegd voor de aangelegenheden die | Toutefois, l'autorité fédérale est compétente pour les matières dont |
wegens hun technische en economische ondeelbaarheid een gelijke | l'indivisibilité technique et économique requiert une mise en oeuvre |
behandeling op nationaal vlak behoeven, te weten : | homogène sur le plan national, à savoir : |
a) Het nationaal uitrustingsprogramma in de elektriciteitssector; | a) Le plan d'équipement national du secteur de l'électricité; |
b) De kernbrandstofcyclus; | b) Le cycle du combustible nucléaire; |
c) De grote infrastructuren voor de stockering; het vervoer en de | c) Les grandes infrastructures de stockage; le transport et la |
produktie van energie; | production de l'énergie; |
d) De tarieven ». | d) Les tarifs ». |
B.6.2. Aldus heeft de bijzondere wetgever het energiebeleid opgevat | B.6.2. Le législateur spécial a donc conçu la politique de l'énergie |
als een gedeelde exclusieve bevoegdheid, waarbij het bepalen van de | comme une compétence exclusive partagée et la fixation des tarifs |
tarieven tot de bevoegdheid van de federale wetgever is blijven | continue à relever de la compétence du législateur fédéral. Le terme « |
behoren. Onder « tarieven » dienen te worden begrepen zowel de | tarifs » recouvre aussi bien les tarifs pour la fourniture au |
tarieven voor levering aan de gewone consument als die voor | consommateur ordinaire que ceux pour la fourniture de gaz et |
industriële levering van gas en elektriciteit (Parl. St., Kamer, B.Z. | d'électricité aux industries (Doc. parl., Chambre, S.E. 1988, n° |
1988, nr. 516/6, p. 145). | 516/6, p. 145). |
B.6.3. De bestreden bepalingen staan de leveranciers toe « maximaal » | B.6.3. Les dispositions attaquées autorisent les fournisseurs à |
de door hen daadwerkelijk gemaakte kosten om aan de | répercuter « au maximum » sur l'utilisateur final les frais qu'ils ont |
certificatenverplichting te voldoen, aan de eindgebruiker door te | effectivement supportés pour respecter l'obligation de certificat. En |
rekenen. Door in een maximum van door te rekenen kosten te voorzien, | prévoyant un montant maximum des frais à répercuter, la mesure |
beïnvloedt de bestreden maatregel aldus de prijs die aan de | attaquée influence le prix qui peut être facturé à l'utilisateur final |
eindgebruiker wordt aangerekend en grijpt hij in in de | et intervient dans la structure tarifaire. |
tariefstructuur. | |
Op grond van artikel 6, § 1, VII, tweede lid, d), van de bijzondere | Sur la base de l'article 6, § 1er, VII, alinéa 2, d), de la loi |
wet van 8 augustus 1980 zijn de tarieven een aan de federale overheid | spéciale du 8 août 1980, les tarifs sont une compétence réservée à |
voorbehouden bevoegdheid. | l'autorité fédérale. |
Daaruit volgt dat het bestreden artikel 13 een aangelegenheid regelt | Il s'ensuit que l'article 13 attaqué règle une matière qui relève de |
die tot de bevoegdheid van de federale wetgever behoort. | la compétence du législateur fédéral. |
B.7.1. De Vlaamse Regering betoogt dat de bevoegdheid van het Vlaamse | B.7.1. Le Gouvernement flamand soutient que la compétence de la Région |
Gewest om de bestreden maatregel aan te nemen, kan worden gegrond op | flamande pour l'adoption de la mesure attaquée peut être fondée sur |
artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming | l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
der instellingen, dat bepaalt : | institutionnelles, qui dispose : |
« De decreten kunnen rechtsbepalingen bevatten in aangelegenheden | « Les décrets peuvent porter des dispositions de droit relatives à des |
matières pour lesquelles les parlements ne sont pas compétents, dans | |
waarvoor de Parlementen niet bevoegd zijn, voor zover die bepalingen | la mesure où ces dispositions sont nécessaires à l'exercice de leur |
noodzakelijk zijn voor de uitoefening van hun bevoegdheid ». | compétence ». |
Opdat artikel 10 toepassing kan vinden, is het vereist dat de regeling | Pour que l'article 10 puisse s'appliquer, il est requis que la |
noodzakelijk is voor de uitoefening van de bevoegdheden van het | réglementation soit nécessaire à l'exercice des compétences de la |
gewest, dat de aangelegenheid zich leent tot een gedifferentieerde | région, que la matière se prête à un régime différencié et que |
regeling en dat de weerslag van de bestreden bepalingen op de federale | l'incidence des dispositions attaquées sur la compétence fédérale ne |
bevoegdheid slechts marginaal is. | soit que marginale. |
B.7.2. De verantwoording bij het voormelde amendement nr. 22 vermeldt | B.7.2. La justification de l'amendement n° 22 précité mentionne à ce |
daaromtrent : | sujet : |
« Het is noodzakelijk dat deze maatregel wordt genomen ten einde de | « Il est nécessaire d'adopter cette mesure afin de garantir le |
efficiënte en correcte werking van de twee gewestelijke | fonctionnement efficace et correct des deux systèmes régionaux de |
certificatensystemen (groenestroomcertificaten en | certificats (certificats verts et certificats de cogénération), comme |
warmte-krachtcertificaten), zoals bedoeld door de decreetgever, te | envisagé par le législateur décrétal. Le gouvernement fédéral estime |
garanderen. De Federale Regering is van mening dat de doorrekening van | que la répercussion sur le client final du coût des obligations en |
de kost van de verplichtingen inzake certificaten aan de eindklant kan | matière de certificats peut s'effectuer en fonction d'un coût de |
gebeuren in functie van een kost voor de transacties bovenop de | transaction ajouté au prix réel du certificat, tel que publié par les |
werkelijke prijs van het certificaat zoals gepubliceerd door de | régulateurs régionaux. La réglementation proposée par le gouvernement |
gewestelijke regulatoren. De door de Federale Regering voorgestelde | fédéral n'atteint toutefois pas le but que le législateur régional |
regeling bereikt echter niet het doel dat de gewestwetgever voor ogen | s'est fixé quant aux effets souhaités de son propre système de |
staat in het kader van de gewenste effecten van haar eigen | certificats. La réglementation fédérale en projet permet toujours de |
certificatensysteem. De voorgestelde federale regeling laat nog steeds | facturer des coûts de transaction, tant en ce qui concerne des coûts |
toe dat transactiekosten worden doorgerekend, zowel wat | de transaction lors de la vente de certificats sur le marché qu'en ce |
transactiekosten betreft bij verhandeling van certificaten op de markt | qui concerne des marges de transaction en cas de transactions entre |
als wat betreft transactiemarges bij transacties tussen verticaal | des entreprises intégrées verticalement. La région estime toutefois |
geïntegreerde bedrijven. Het gewest meent echter dat de kosten | que les frais doivent être autant que possible imputés aux |
maximaal bij de leverancier horen te liggen, en geen winsten kunnen | fournisseurs et qu'aucun bénéfice ne peut être réalisé à charge des |
gemaakt worden op last van de eindafnemers. | clients finaux. |
Gelet op het feit dat de quotumverplichting een gewestelijke | Etant donné que l'obligation de quota est une obligation régionale |
verplichting is waarvoor momenteel bij gebreke van gelijkwaardigheid | dans le cadre de laquelle, en l'absence d'équivalence à l'heure |
enkel door de VREG uitgegeven certificaten in aanmerking komen om te | actuelle, seuls les certificats émis par le VREG sont pris en |
voldoen aan de verplichting, leent de materie zich tot een | considération pour remplir l'obligation, la matière se prête à une |
gedifferentieerde aanpak. Tot slot heeft de regeling ook een marginale | approche différenciée. Enfin, le régime a aussi un impact marginal, |
impact aangezien het voorstel van decreet slechts de algemene | puisque la proposition de décret n'impose au fournisseur que |
verplichting oplegt dat in het kader van het voldoen aan zijn | l'obligation générale, dans le cadre du respect de ses obligations de |
quotumverplichtingen niet meer dan de werkelijke kost mag worden | quota, de ne pas répercuter davantage que les frais réels. La |
doorgerekend. Aan de tariefstructuur zelf raakt het voorstel helemaal | proposition n'affecte pas la structure tarifaire en soi. Il appartient |
niet. Het blijft in deze aan de Commissie Voor de Reguliering van de | dans ce cadre toujours à la Commission de Régulation de l'Electricité |
Elektriciteit en het Gas (CREG) om de tarieven vast te stellen. In die | et du Gaz (CREG) d'établir les tarifs. En ce sens, l'impact sur les |
zin is de impact op federale bevoegdheden marginaal » (Parl. St., | compétences fédérales est marginal » (Doc. parl., Parlement flamand, |
Vlaams Parlement, 2011-2012, nr. 1639/4, p. 11). | 2011-2012, n° 1639/4, p. 11). |
B.7.3. Zonder dat het nodig is uit te maken of de bestreden maatregel | B.7.3. Sans qu'il soit nécessaire d'établir si la mesure attaquée est |
noodzakelijk is voor de uitoefening van de eigen bevoegdheden, dient | nécessaire à l'exercice des compétences propres, il y a lieu de |
te worden vastgesteld dat de aangelegenheid zich niet tot een | relever que la matière ne se prête pas à un règlement différencié et |
gedifferentieerde regeling leent en dat de weerslag van de bestreden | que l'impact de la mesure attaquée n'est pas marginal. |
maatregel niet marginaal is. | |
B.7.4. De federale wetgever heeft immers over hetzelfde onderwerp als | B.7.4. En effet, le législateur fédéral a adopté sur le même objet que |
dat waarin de bestreden maatregel voorziet, een regeling aangenomen, | celui que règle la mesure attaquée une réglementation, étant entendu |
met dien verstande dat de federale en de gewestelijke regeling toch | que les réglementations fédérale et régionale présentent tout de même |
belangrijke verschilpunten vertonen wat, onder meer, de adressaten van | des différences importantes en ce qui concerne, notamment, les |
de betrokken norm en de wijze van vaststelling van de maximaal door de | personnes à qui s'adresse la norme attaquée et le mode de fixation des |
rekenen kosten betreft. | coûts maximum à facturer. |
Bij artikel 7 van de wet van 25 augustus 2012 houdende diverse | L'article 7 de la loi du 25 août 2012 portant diverses dispositions en |
bepalingen inzake energie (I) (Belgisch Staatsblad van 3 september | matière d'énergie (I) (Moniteur belge du 3 septembre 2012) a inséré, |
2012) wordt in de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van | dans la loi du 29 avril 1999 relative à l'organisation du marché de |
de elektriciteitsmarkt een artikel 20quater ingevoegd, waarvan | l'électricité, un article 20quater dont le premier paragraphe, alinéa |
paragraaf 1, eerste lid, als volgt luidt : | 1er, est rédigé comme suit : |
« Voor huishoudelijke eindafnemers en K.M.O.'s kan de leverancier ten | « Pour des clients résidentiels et P.M.E., le fournisseur peut |
hoogste de werkelijke kost van de gewestelijke verplichtingen inzake | répercuter au client final au maximum la charge réelle liée aux |
groenestroomcertificaten of warmtekrachtcertificaten doorrekenen aan | obligations régionales en matière de certificats verts et de |
de eindafnemer en hij houdt daarbij enkel rekening met de marktprijs | certificats de cogénération en tenant compte uniquement du prix de |
van de certificaten en met een forfaitaire transactiekost. Na advies | marché des certificats et d'un coût de transaction forfaitaire. Ce |
van de commissie bepaalt de Koning deze transactiekost bij besluit, | coût de transaction est fixé par le Roi par arrêté délibéré en Conseil |
vastgesteld na overleg in de Ministerraad ». | des Ministres, après avis de la commission ». |
De Koning bepaalt de datum van inwerkingtreding van het voormelde | Le Roi fixe la date d'entrée en vigueur de l'article 7 précité |
artikel 7 (artikel 16 van de wet van 25 augustus 2012). | (article 16 de la loi du 25 août 2012). |
De parlementaire voorbereiding vermeldt dienaangaande : | Les travaux préparatoires mentionnent à ce sujet : |
« De groenestroomcertificaten worden door de gewestelijke regulatoren | « Les certificats verts sont octroyés par les régulateurs régionaux en |
toegekend in functie van de hoeveelheid geproduceerde groene stroom. | fonction de la quantité d'électricité verte produite. Il s'agit de |
Deze certificaten zijn overdraagbaar. De leveranciers kunnen dus de | titres transmissibles. Les fournisseurs ont donc la possibilité |
nodige certificaten verwerven om het quotum te dekken. Als ze er niet | d'acquérir les certificats nécessaires pour couvrir le quota. S'ils |
genoeg verwerven, voorziet de gewestelijke wetgeving de oplegging van | n'en acquièrent pas assez, les législations régionales prévoient |
een administratieve boete per ontbrekend groenestroomcertificaat. | l'application d'une amende administrative par certificat vert manquant. |
In haar studie van 20 mei 2010 ' over de verschillende | Dans son étude du 20 mai 2010 ' relative aux différents mécanismes de |
ondersteuningsmechanismen voor groene stroom in België ', heeft de | soutien de l'électricité verte en Belgique ', la CREG a pourtant |
CREG echter vastgesteld dat een bepaald aantal leveranciers de prijs | constaté qu'un certain nombre de fournisseurs répercutaient au client |
van de boete voor het tekort aan groenestroomcertificaten systematisch | final, de manière systématique, le prix de l'amende due pour défaut de |
doorrekenden aan de eindafnemer, en zo verkeerdelijk laten uitschijnen | certificats verts, laissant ainsi penser erronément qu'ils sont |
dat ze volledig in gebreke zijn wat hun verplichtingen terzake | totalement en défaut par rapport à leurs obligations en la matière. |
betreft. De regering is van mening dat de doorrekening van de kost van de | Le gouvernement est d'avis que la répercussion sur le client final de |
verplichtingen inzake certificaten aan de eindafnemer enkel kan | la charge des obligations en matière de certificat ne peut se faire |
gebeuren in functie van de werkelijke kosten : dit wil zeggen een | qu'en fonction de la réalité des coûts, à savoir, un coût de |
forfaitaire transactiekost en de marktprijs van het certificaat zoals | transaction forfaitaire et le prix du marché du certificat tel que |
gepubliceerd door de gewestelijke regulatoren. Aan de hierboven | publié par les régulateurs régionaux. Il faut donc mettre fin à la |
beschreven toestand moet dus een einde gesteld worden. | situation décrite ci-dessus. |
Het bepalen van de transactiekost vereist verdere studie vanwege de | La détermination du coût de transaction nécessite une étude plus |
regulator, in samenwerking met de gewestelijke regulatoren. Het is | approfondie de la part du régulateur, en collaboration avec les |
omwille van die reden dat de maximaal toegelaten transactiekost op een | régulateurs régionaux. Raison pour laquelle le coût de transaction |
later tijdstip bepaald zal worden bij Koninklijk besluit, na advies | maximal admis sera fixé par le Roi à une date ultérieure, après avis |
van de CREG. De bevoegde ministers zullen in hun adviesvraag aan de | de la CREG. A l'occasion de leur demande d'avis, les ministres |
CREG tevens vragen dit advies af te toetsen met de gewestelijke | compétents demanderont à la CREG de vérifier son étude auprès des |
regulatoren. De bepalingen met betrekking tot het doorrekenen van de | régulateurs régionaux. Les dispositions en ce qui concerne la |
groenestroomcertificaten zullen dus slechts in werking treden op een | répercussion du coût des certificats verts n'entreront donc [...] en |
later tijdstip, bepaald door de Koning, nadat die de transactiekost | vigueur [qu']à une date ultérieure, fixée par le Roi, après que |
heeft vastgelegd (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-2320/001 en | celui-ci a fixé le coût de transaction. (Doc. parl., Chambre, |
53-2321/001, p. 6). | 2011-2012, DOC 53-2320/001 et 53-2321/001, p. 6). |
De federale Staat is bevoegd om een dergelijke maatregel aan te nemen | L'Etat fédéral est compétent pour adopter une telle mesure, puisqu'il |
aangezien die bevoegd is gebleven voor consumentenbescherming, | est resté compétent en matière de protection des consommateurs, de |
prijsbeleid, mededingingsrecht, en, in het algemeen, energietarieven | politique des prix, de droit de la concurrence et, de manière |
(met uitzondering van de distributietarieven die binnenkort zullen | générale, de tarifs énergétiques (à l'exception des tarifs de |
worden overgedragen naar de gewesten (artikel 6, § 1, VI, al. 4, 2°, | distribution qui seront prochainement transférés aux Régions) (article |
al. 5, 3° en 4°, VII, al. 3, d)). Dit wordt ook bevestigd door de Raad | 6, § 1er, VI, al. 4, 2°, al. 5, 3° et 4°, VII, al. 3, d)). Ceci est |
van State in zijn advies 51 167/1 van 19 april 2012 » (ibid., p. 7). | également confirmé par le Conseil d'Etat dans son avis 51167/1 du 19 avril 2012 » (ibid., p. 7). |
B.7.5. De keuze van de federale overheid om misbruiken te bestrijden | B.7.5. Le choix de l'autorité fédérale de lutter contre les abus |
die erin bestaan marges te creëren op de groenestroomcomponent, die | consistant à créer des marges sur la composante d'électricité verte, |
overigens geen maatregel is om de groenestroomproductie te bevorderen | qui n'est par ailleurs pas une mesure destinée à promouvoir la |
(Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-2320/003, p. 3, en DOC | production d'électricité verte (Doc. parl., Chambre, 2011-2012, DOC |
53-2320/001 en 53-2321/001, p. 33), is een maatregel in het raam van | 53-2320/003, p. 3 et DOC 53-2320/001 et 53-2321/001, p. 33), est une |
haar bevoegdheid inzake de energietarieven, waarin artikel 6, § 1, | mesure prise dans le cadre de sa compétence en matière de tarifs |
VII, tweede lid, d), van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 | énergétiques, prévue à l'article 6, § 1er, VII, alinéa 2, d), de la |
voorziet. | loi spéciale du 8 août 1980. |
De bestreden maatregel raakt bijgevolg het wezen zelf van de | Par conséquent, la mesure attaquée affecte l'essence même de la |
bevoegdheid van de federale overheid inzake de energietarieven. | compétence de l'autorité fédérale en ce qui concerne les tarifs énergétiques. |
B.8. Het middel is gegrond. | B.8. Le moyen est fondé. |
Het bestreden artikel 13 van het decreet van 13 juli 2012 dient te | L'article 13 attaqué du décret du 13 juillet 2012 doit être annulé. |
worden vernietigd. | |
B.9. Artikel 15, 2°, van het bestreden decreet bepaalt : | B.9. L'article 15, 2°, du décret attaqué dispose : |
« Aan artikel 13.3.5 van hetzelfde decreet, gewijzigd bij het decreet | |
van 6 mei 2011, worden de volgende wijzigingen aangebracht : | « A l'article 13.3.5 du même décret, modifié par le décret du 6 mai |
2011, les modifications suivantes sont apportées : | |
[...] | [...] |
2° een paragraaf 1/1 wordt ingevoegd die luidt als volgt : | 2° un paragraphe 1/1 est inséré et s'énonce comme suit : |
' § 1/1. Wanneer de VREG vaststelt dat een leverancier de | ' § 1/1. Lorsque la VREG constate qu'un fournisseur ne respecte pas |
verplichting, vermeld in artikel 7.1.15, niet respecteert, dan meldt | l'obligation visée à l'article 7.1.15, elle le signale au CREG. Le |
hij dit aan de CREG. Van haar beslissing over het al dan niet | CREG rend compte à la VREG de sa décision à propos du traitement ou |
behandelen van de melding, bericht de CREG aan de VREG. Een beslissing | non de cette notification. Une décision du CREG de traitement du |
van de CREG houdende behandeling van het dossier sluit het opleggen | dossier exclut l'imposition d'une amende administrative par la VREG. |
van een administratieve geldboete door de VREG uit. | Lorsque le CREG fait cependant savoir qu'il ne souhaite pas |
Wanneer de CREG echter te kennen geeft geen stappen te willen | entreprendre de démarche en réaction à la notification ou lorsque le |
ondernemen in reactie op de melding of wanneer de CREG binnen de | CREG ne réagit pas dans les 12 mois qui suivent la notification, la |
twaalf maanden volgende op de melding niet reageert, dan start de VREG | VREG entame la procédure pour l'imposition éventuelle d'une amende |
de procedure voor de eventuele oplegging van een administratieve | |
geldboete, vermeld in het derde lid. | administrative, visée au troisième alinéa. |
Bij niet-naleving van de verplichting, vermeld in artikel 7.1.15, legt | En cas de non-respect de l'obligation visée à l'article 7.1.15, le |
de VREG de betrokken leverancier in dat geval een boete op die gelijk | VREG impose dans ce cas au fournisseur concerné une amende égale au |
is aan de te veel doorgerekende of de te hoge, op de factuur vermelde | montant trop imputé ou aux frais excessifs indiqués sur la facture, |
kosten, vermenigvuldigd met twee. ' ». | multiplié par deux. ' ». |
Aangezien artikel 15, 2°, van hetzelfde decreet onlosmakelijk is | Etant donné que l'article 15, 2°, du même décret est indissociable de |
verbonden met artikel 13, dient het eveneens te worden vernietigd. | l'article 13, il doit également être annulé. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
vernietigt de artikelen 13 en 15, 2°, van het decreet van het Vlaamse | annule les articles 13 et 15, 2°, du décret de la Région flamande du |
Gewest van 13 juli 2012 houdende wijziging van het Energiedecreet van | 13 juillet 2012 modifiant le décret sur l'Energie du 8 mai 2009, en ce |
8 mei 2009, wat betreft de milieuvriendelijke energieproductie. | qui concerne la production écologique d'énergie. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, | Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 13 november 2013. | janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 13 novembre 2013. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt | M. Bossuyt |